TVP Kultura Niedziela, 25.06.2023 Zmiany z dnia 22.06.2023 w stosunku do raportu z dnia 31.05.2023 (dodano pozycję programową) 06:25 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 1 LATARNIE POLSKIEGO WYBRZEŻA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było życie w zimnej słowiańskiej chacie? Czy to prawda, że w Polsce mamy wodne fortyfikacje obronne uważane za jedne z najciekawszych na świecie? Ile kilogramów uzbrojenia dźwigał na sobie polski husarz? Czy zrekonstruowana średniowieczna latarnia jest widziana z morza równie dobrze, jak współczesna? Na te i inne pytania odpowiada Radosław Kotarski, znany z internetowego programu popularnonaukowego "Polimaty". Zaprosi on widzów w wyjątkową i pełną emocji podróż do miejsc zwykle nieznanych zwiedzającym, zakątków, gdzie każdy będzie mógł poczuć, jak wyglądało życie ludzi w dawnych epokach. Czy starożytny zawód latarnika ma znaczenie w świecie pełnym nowoczesnej technologii ułatwiającej żeglugę? Radosław Kotarski wraz z widzami odkryje najciekawsze rozwiązania, które dawniej poprawiały bezpieczeństwo na morzu. Przeprowadzi również eksperyment, który porówna skuteczność działania średniowiecznej latarni morskiej z istniejącą obecnie. Ponadto sprawdza, jak trudne życie mieli latarnicy dawniej, a jak wygląda to dziś. Okazuje się bowiem, że nie samotność może doskwierać im najbardziej, ale niezwykle surowe zasady pracy. (dodano pozycję programową) 12:10 TRZECI PUNKT WIDZENIA Program publicystyczny, 24 min, Polska, 2023 Scenariusz: Marek Cichocki, Dariusz Gawin, Dariusz Karłowicz Prowadzący: Marek Cichocki, Dariusz Karłowicz, Dariusz Gawin W kolejnym wydaniu "Trzeciego punktu widzenia": 1. KOSOWO. Skala ostatnich zajść w północnym Kosowie i towarzyszące im akty przemocy pokazują, jak kruchy jest obecny pokój na Bałkanach, potwierdzając także, jak bardzo mylna jest teza o końcu historii. Czy rację miał Huntington, postrzegając ten wyjątkowo zapalny region Europy, jako tło nierozwiązywalnych konfliktów etnicznych, kulturowych i religijnych? 2. DRON - ZABÓJCA. Według doniesień, eksperymentalny amerykański dron przystosowany do rozpoznawania pocisków ziemia - powietrze nie wykonał zadania, lecz zniszczył własny maszt radiowy. Jaka lekcja płynie z tej historii? Czy na naszych oczach zaczął się właśnie bunt maszyn? 3. MOCHNACKI. W 220. rocznicę urodzin Maurycego Mochnackiego ustanowiono właśnie rok jego imienia. O postaci i dokonaniach tego wybitnego twórcy i filozofa czasów romantyzmu, spiskowca, żołnierza i wielkiego patrioty. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 15:50 SERIALOWA NOSTALGIA - DALEKO OD SZOSY - ODC. 2/7 - PRAWO JAZDY Serial obyczajowy, 75 min, Polska, 1976 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Henryk Czarnecki, Zbigniew Chmielewski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Krzysztof Stroiński, Sławomira Łozińska, Antoni Jurasz, Gustaw Lutkiewicz, Irena Kownas, Jan Himilsbach, Janusz Paluszkiewicz, Andrzej Wichrowski, Bogusław Semotiuk, Tomek Wilczyński, Ferdynand Matysik Leszek rozpoczyna pracę jako niewykwalifikowany robotnik. Uparcie dąży do celu, jaki sobie wyznaczył. Oszczędza każdy grosz, aby uzbierać pieniądze na wymarzony kurs prawa jazdy. Pracowity i ambitny chłopak kończy kurs samochodowy i zostaje kierowcą wywrotki. Od czasu do czasu przyjeżdża na wieś. Spotyka się z Bronką, która widzi w nim idealnego kandydata na męża. Wspólnie snują plany na przyszłość. Są ze sobą bardzo szczęśliwi, ale dziewczyna nie chce rozpocząć współżycia przed ślubem. Po powrocie do miasta Leszek spędza noc z przygodnie poznaną prostytutką. Wkrótce przekonuje się, że jest zarażony chorobą weneryczną. Tymczasem skruszona Bronka przyjeżdża do niego z wizytą. Chłopak robi wszystko, żeby ani przez chwilę nie zostać z nią sam na sam. Prosi o pomoc zdumionego kolegę z pokoju, by nie odstępował ich na krok. Narzeczona zaczyna coś podejrzewać... (zmodyfikowano opis: Omówienie) 17:15 NIEDZIELA Z... KINEM STANISŁAWA BAREI Program publicystyczny, 40 min, Polska, 2016 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Prowadzący: Agnieszka Szydłowska Tym razem spotkanie z kinem reżysera Stanisława Barei (1929 - 1987). W programie rozmawiamy także o mniej znanych obliczach bohatera tego wydania. Był też scenarzystą i aktorem. Stanisław Bareja - podobnie jak Hitchcock - pojawiał się w swoich filmach. Agnieszka Szydłowska rozmawia z żoną i córką reżysera, jego współpracownikami i ludźmi, którym bliska jest jego twórczość. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 20:00 GENTLEMAN Z REWOLWEREM (OLD MAN & THE GUN, THE) Komedia kryminalna, 89 min, USA, 2018 Reżyseria: David Lowery Scenariusz: David Lowery Aktorzy: Sissy Spacek, Robert Redford, Casey Affleck, Danny Glover, Tika Sumpter, Tom Waits, Elisabeth Moss, Keith Carradine, John David Washington Scenariusz zainspirowany historią życia Forresta Silvy Tuckera, urodzonego w czerwcu 1920 roku w Miami na Florydzie. To sfilmowana opowieść o czarującym i sympatycznym złodzieju gentlemanie, który żył z napadów z bronią w ręku. Wielokrotnie był skazywany na więzienie i od razu próbował ucieczki, a dokonał tego aż 18 razy. Znowu okradał banki i znowu trafiał za kratki. Po raz pierwszy odsiadywał karę, gdy miał zaledwie 15 lat. Mijały lata, a on się nie zmieniał. Teraz Tucker jest już w podeszłym wieku, ale bynajmniej nie zamierza porzucić dotychczasowego stylu życia. Razem z najlepszymi kumplami, Teddym Greenem (Danny Glover) i Wallerem (Tom Waits) planuje kolejny napad na bank. Pewnego razu próbując wymknąć się ścigającym go policjantom, zatrzymuje się na poboczu drogi i pomaga kobiecie, której zepsuł się samochód. W ten sposób udaje mu się ocalić skórę i w dodatku poznaje uroczą wdowę Jewel (Sissy Spacek), a ona dziękując za pomoc, zaprasza go na lunch do restauracji. Tucker szybko zdobywa jej zaufanie i podbija serce. Potem spędzają wspaniałe chwile na farmie Jewel. Rabusiowi depcze jednak po piętach zawzięty policjant John Hunt (Casey Affleck), który za wszelką cenę chce go wsadzić za kratki. (dodano pozycję programową) 22:10 TRZECI PUNKT WIDZENIA Program publicystyczny, 24 min, Polska, 2023 Scenariusz: Marek Cichocki, Dariusz Gawin, Dariusz Karłowicz Prowadzący: Marek Cichocki, Dariusz Karłowicz, Dariusz Gawin W kolejnym wydaniu "Trzeciego punktu widzenia": 1. KOSOWO. Skala ostatnich zajść w północnym Kosowie i towarzyszące im akty przemocy pokazują, jak kruchy jest obecny pokój na Bałkanach, potwierdzając także, jak bardzo mylna jest teza o końcu historii. Czy rację miał Huntington, postrzegając ten wyjątkowo zapalny region Europy, jako tło nierozwiązywalnych konfliktów etnicznych, kulturowych i religijnych? 2. DRON - ZABÓJCA. Według doniesień, eksperymentalny amerykański dron przystosowany do rozpoznawania pocisków ziemia - powietrze nie wykonał zadania, lecz zniszczył własny maszt radiowy. Jaka lekcja płynie z tej historii? Czy na naszych oczach zaczął się właśnie bunt maszyn? 3. MOCHNACKI. W 220. rocznicę urodzin Maurycego Mochnackiego ustanowiono właśnie rok jego imienia. O postaci i dokonaniach tego wybitnego twórcy i filozofa czasów romantyzmu, spiskowca, żołnierza i wielkiego patrioty. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 22:50 MISTRZ. JAN MATEJKO ZNANY I NIEZNANY Film dokumentalny, 80 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maria Guzy Scenariusz: Maria Guzy Zdjęcia: Jeremi Grzywa Malarz, rysownik związany z Krakowem, najwybitniejszy reprezentant nurtu historyzmu w malarstwie polskim. Urodzony w 1838 r. w Krakowie, zmarł tamże w 1893, mając zaledwie 55 lat. Jan Matejko. Chyba każdy Polak zna to nazwisko, kiedy idziemy do szkoły, na jej ścianach lub w podręcznikach poznajemy naszą historię w oparciu o jego "Poczet królów i książąt polskich" i obrazy ilustrujące najważniejsze wydarzenia historyczne. Większość z nas z wycieczkami klasowymi udawała się do muzeów z jego obrazami. I choć słyszeliśmy wówczas, że Matejko wielkim artystą był, w miarę upływu lat, przyglądając się jego obrazom, zastanawiamy się, czy to aby prawda? Chyba bardzo niewielu z nas - a może nikt - wskazałoby jego obrazy jako swoje ulubione, a jego - jako malarza numer jeden. Czy więc jest wielki, czy tylko kiedyś był? I dlaczego? Odszedł jako zasłużony Polak, wielki artysta, wybitny pedagog i obrońca zabytków Krakowa. Jego malarstwa nie sposób rozpatrywać w kategoriach czysto artystycznych, w oderwaniu od funkcji, jaką pełniło i pełni nadal w społecznym odbiorze. Stworzona przez niego synteza dziejów narodowych na zawsze wpisała się w kanon wiedzy historycznej i patriotycznego wychowania kolejnych pokoleń Polaków. W filmie zobaczymy Matejkę na tle jego czasów, jego epoki, przede wszystkim poprzez wspomnienia ludzi mu współczesnych oraz jego własne słowa. Celem filmu nie jest analiza malarstwa, choć mówi się o nim najważniejsze rzeczy. Film jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego uznano Matejkę za najwybitniejszego malarza swojej epoki, o czym świadczyły liczne zaszczyty i nagrody, które za swe dzieła otrzymał. Można by powiedzieć, że był pierwszym wielkim Polakiem celebrytą, znanym w całej Europie. Pokazujemy także inną jego działalność mistrza, której ślady w mieście Kraków spotkamy, nie wiedząc, kto za tym stoi. Jednak przede wszystkim film pokazuje Matejkę jako człowieka. (dodano pozycję programową) 05:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 45 KRUCHY SKARB Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Polskie hutnictwo szkła od dawien dawna było prawdziwym skarbem naszych ziem. Dzięki wytrwałej i trudnej pracy hutników ludzie mogli po raz pierwszy przejrzeć się w zwierciadle i zobaczyć, jak wyglądają. Na biesiadnych stołach na stałe zagościły szklane naczynia, bez których nie wyobrażamy sobie życia. Jak zatem tradycyjnie wyrabiano produkty szklane? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski wyrusza do Krosna, polskiej stolicy szkła.