TVP Nauka Niedziela, 25.06.2023 06:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 171 NAUKOWE HITY ROKU Magazyn, 25 min, Polska, 2018 Scenariusz: Małgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Prowadzący: Radek Brzózka Program popularnonaukowy, którego gospodarzem jest Radek Brzózka, pasjonat nauki i techniki. W programie zaraża pasją do odkrywania, otwarcia umysłu na nową wiedzę i doświadczenia. W prosty, przystępny sposób wyjaśnia podstawowe prawa fizyki rządzące zjawiskami w otaczającym nas świecie, szuka odpowiedzi na pytania o to, dlaczego i jak działają różne zjawiska i urządzenia - od lodówki, przez burze, po tajemnice najodleglejszego wszechświata. Dzięki prostym i widowiskowym eksperymentom udowadnia, że nauka nie jest wcale trudna i niezrozumiała. 06:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 172 MLEKO Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz: Małgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku: wszystko o mleku. Dlaczego krowy dają mleko? Jakie informacje przynoszą badania fizykochemiczne mleka? Czy proces UHT pozbawia mleko wartości odżywczych? I czy dorośli ludzie powinni pić mleko? 07:00 ALCHEMIK - OBJĘTOŚĆ, ODC. 14 Magazyn, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Michalina Sosna, Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Anna Skubik, Robert Burneika W tym odcinku dowiemy się, dlaczego niektóre rzeczy toną, a inne pływają. Poznamy prawo Archimedesa. Alchemik przeprowadzi doświadczenie związane z wieżą gęstości. 07:20 ALCHEMIK - SIŁA, ODC. 15 Magazyn, 12 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Michalina Sosna, Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Anna Skubik, Robert Burneika W tym odcinku Al wytłumaczy młodemu widzowi, czym jest siła i jak oddziałuje ona na różne przedmioty. Opowie, jakie znamy rodzaje sił, a także uczyni widza świadkiem wielkiej eksplozji. 07:40 MAŁA URANIA - ODC. 3/21 13 min, Polska, 2021 PLANETOIDY Załoga Rakiety pod dowództwem Uranii dociera do Głównego Pasa Planetoid. Podczas niebezpiecznego slalomu między tymi ciałami niebieskimi okazuje się, że wiele z nich ma swojsko brzmiące, polskie nazwy: Toruń, Chopin, Copernicus, a nawet Urania. Okazuje się, że największa z planetoid, Ceres, "awansowała" niedawno do miana planety karłowatej. W związku z czym druga z kolei, Vesta, płacze i użala się Uranii na tę - jej zdaniem - wielką niesprawiedliwość. 08:00 NA TROPIE EPIDEMII - KŁOPOTY Z KOMARAMI (DISEASE HUNTERS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Co może spowodować kolejną pandemię? W tej trzyodcinkowej serii dokumentalnej poznajemy Disease Hunters (Łowców chorób), zespoły międzynarodowych naukowców na pierwszej linii frontu, które ścigają się, aby zidentyfikować, zbadać i unicestwić choroby zakaźne, patogeny i drobnoustroje. W tej wielokrotnie nagradzanej miniserii dokumentalnej występują czołowi naukowcy z Tajlandii, Singapuru, Kambodży, Japonii, Filipin, Islandii, Indii, Wielkiej Brytanii i USA, co podkreśla międzynarodową współpracę i wymianę danych. Naukowcy w filmie łączą także dzisiejsze epidemie z epidemiami historycznymi i badają czynniki, które mogą przyspieszyć przyszłe epidemie, takie jak interakcje człowiek - zwierzę, lekooporność, zmiana klimatu, urbanizacja i globalizacja. Omawiane choroby obejmują koronawirusa COVID - 19, grypę, świńską grypę H1N1, polio, superbakterie, gruźlicę, malarię i dengę. Laureat: Srebrny Medal, film dokumentalny na World Media Festivals Awards 09:00 CZY WIESZ, ŻE? - /62/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:35 CZY WIESZ, ŻE? - /64/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 22 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 10:05 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - OŻYWIĆ CZŁOWIEKA (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Wiele lat temu pewien naukowiec, Robert Cornish, zrealizował odwieczne marzenie całej ludzkości: przywrócić zmarłego do życia; marzenie, które wcześniej ożyło na kartach arcydzieła gotyckiej powieści "Frankenstein", opowiadającej o szalonym naukowcu, który tchnął życie w zwłoki i stworzył potwora. W latach trzydziestych XX wieku, kiedy powieść ta została przeniesiona na ekrany kinowe i film stał się wielkim hitem, Cornish podjął próby reanimacji człowieka. Wcześniej Cornishowi cudem udawało się przywrócić do życia zwierzęta, które wcześniej uśmiercił własnymi rękami. W tym odcinku przyglądamy się geniuszowi Roberta Cornisha, który próbował manipulować śmiercią za pomocą mocy nauki i ciemności. 10:55 POLACY ŚWIATU - KAZIMIERZ FAJANS Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. 11:05 TAJEMNICA GROBU KOPERNIKA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewicz Film dokumentalny pokazujący historię poszukiwań i identyfikacji grobu Mikołaja Kopernika. "Tajemnica Grobu Kopernika" jest efektem pięciu lat dokumentacji unikalnych badań prowadzonych pod kierownictwem prof. Jerzego Gąssowskiego przez zespół naukowców z Polski i Szwecji. Ekipa filmowa uzyskała zgodę na towarzyszenie naukowcom podczas wszystkich etapów poszukiwań oraz identyfikacji pochówku polskiego astronoma. Dokumentaliści blisko sto dni towarzysząc naukowcom na terenie Polski i Szwecji zarejestrowali unikalne momenty, jak między innymi, odkrycie szczątków we Fromborku, ich pierwsze oględziny czy późniejsza identyfikacja przy pomocy analizy mitochondrialnego DNA. Ostatecznie doszło do uroczystości powtórnego pochówku Wielkiego Astronoma. 12:05 PODRÓŻNIK - WYSPA WULKANICZNA Cykl reportaży, 19 min, Polska, 2004 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Daleka i ciekawa podróż. Urokliwe miejsca, dużo wrażeń, dobre warunki do zwiedzania i wypoczynku. Jak zwykle w "Podróżniku" mnóstwo cennych informacji: jak dotrzeć, historia regionu, kuchnia, pogoda, ceny i wiele innych ciekawostek. Reunion - wulkaniczna wyspa - pachnie wanilią, zachwyca tropikalną roślinnością i imponującymi kaskadami. Niewielka zielona plama rzucona na błękit Oceanu Indyjskiego. Historię położonej na Oceanie Indyjskim wyspy zdominowały wulkany. Najwyższy ze szczytów, dawno wygasły wulkan Piton des Neiges dał początek wyspie, wynurzając się z fal oceanu. Niezwykłe i wspaniałe jest piękno tutejszych gór, które porasta bujna roślinność. Reunion to miejsce, gdzie można uprawiać różne formy turystyki górskiej: canioning (wędrowanie górskimi potokami), wspinaczkę, rowery górskie i oczywiście spacery. Miasteczko Cilaos przez wieki nazywane było "miejscem, z którego nikt nie wraca". Tu na wulkanicznym płaskowyżu znajdowali schronienie zbiegli niewolnicy. Dzięki odkryciu źródeł mineralnych miasteczko szybko zyskało sławę uzdrowiska. Ciekawe, jak docierali tu pierwsi kuracjusze. Jedną z najważniejszych upraw na wyspie jest winorośl. Produkowane tu wino zwane jest "burzowym", pewnie dlatego, że winogrona zbiera się w porze cyklonów. Atrakcją wyspy jest jedyny czynny wulkan Piton de la Fournaise. Zobaczymy go z lotu ptaka, to będzie podniebne safari. O kreolskich tradycjach i kulturze opowie Raphael Folio. 12:30 PODRÓŻNIK - PARK KRUGERA Cykl reportaży, 19 min, Polska, 2004 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tmasz Rudomino Autorzy "Podróżnika" zapraszają tym razem na antypody, do Republiki Południowej Afryki, gdzie znajduje się kilka wspaniałych parków narodowych. Największym z nich jest Park Krugera liczący 350 km długości i 60 km szerokości. Założył go w 1903 r. prezydent Paul Kruger, by zachować dla potomnych gatunki afrykańskich zwierząt żyjących w naturalnych warunkach. Po tak rozległym parku należy poruszać się w towarzystwie doświadczonego przewodnika, by poznać to, co najpiękniejsze i najciekawsze, nie narażając się na niebezpieczeństwo. Widzów programu zabierze na wycieczkę po parku Witold Jakutowicz, potomek wojennej fali polskich emigrantów do Afryki. Wraz z nim docieramy nad rzekę Sabie - jedną z najbardziej malowniczych afrykańskich rzek. Według legendy, wrzucano do niej ciała wojowników poległych w plemiennych walkach. Witold Jakutowicz proponuje polowanie z aparatem fotograficznym i kamerą na najwspanialsze afrykańskie zwierzęta - lwa, bawoła, lamparta, słonia i nosorożca. Pokaże też, jak niegdyś traperzy radzili sobie w buszu. Niektóre rosnące tam rośliny zastępowały im mydło, inne - szczoteczki do zębów, jeszcze inne stanowiły źródło wody. Na turystów strudzonych wędrówką po Parku Krugera czeka uczta przy południowoafrykańskim grillu zwanym bray. Spragnionym dodatkowych atrakcji autorzy programu proponują natomiast wizytę w prywatnym parku Kapama znajdującym się na obrzeżach parku narodowego. Będzie również okazja, aby poznać ciekawe obyczaje likaonów - dzikich psów afrykańskich. 13:00 CZY WIESZ, ŻE? - /66/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 73 GDAŃSKI TEATR SZEKSPIROWSKI Magazyn, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Gdański Teatr Szekspirowski, w którym można zobaczyć przedstawienia teatralne w otoczeniu jakby wprost przeniesionym z czasów autora "Hamleta". Jako jedyny teatr na świecie ma otwierany dach. Jego budynek to mistrzowskie połączenie historii i nowoczesności. W roku 2016 okrzyknięto go najlepszym budynkiem teatralnym na świecie w międzynarodowym konkursie The Architizer A+Awards organizowanym przez prestiżowy portal architektoniczny. Choć gmach jest otoczony przez wysoki na 6 metrów mur, teatr nie jest zamkniętą twierdzą. Mury przepruwają liczne bramy, które otwierają budynek na miasto. W obrębie teatru znajdują się intrygujące przestrzenie dziedzińców i tajemniczych zaułków. Przypominają one place miejskie oraz wąskie uliczki, a cały gmach zdaje się być modelem średniowiecznego miasta. W jego centrum wznosi się budynek z salą teatralną. Jej wymiary są identyczne jak dawnego teatru z XVII wieku i tak jak wówczas przedstawienia można oglądać z trybun galerii rozmieszczonych wokół dziedzińca. W gdańskim teatrze, dzięki nowoczesnej technologii, można grać pod gołym niebem, jak w czasach elżbietańskich. Zamknięta sala teatralna możne nagle stać się otwartym dziedzińcem. Zastosowanie tak niekonwencjonalnych rozwiązań sprawia, że to jedyny gmach na świecie, gdzie udało się połączyć epokę elżbietańską z dokonaniami XXI wieku. 14:00 NURKUJĄC Z LATIMERIAMI (DIVING WITH THE COELACANTH) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2013 Sto dwadzieścia metrów w głąb, przy dzikim wybrzeżu Afryki Południowej żyje zwierzę, które jeszcze niedawno uważano za wymarłe od 65 milionów lat. Jest to celakant, lokalnie znany jako Gombessa. 15:00 CZY WIESZ, ŻE? - /68/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 15:30 SAGA PRASTAREJ PUSZCZY - OPOWIEŚĆ O KRUKU: SKAZA ODMIEŃCA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jan Walencik, Bożena Walencik Scenariusz: Bożena Walencik, Jan Walencik Zdjęcia: Jan Walencik Wykonawcy: Krzysztof Gosztyła, Tadeusz Karolak, Marcin Pospieszalski, Agnieszka Bemowska, Polska Orkiestra Radiowa, Marta Maślanka, Mohammad Rasouli W tym odcinku cyklicznego programu opowieść o kruku. Uratowany przez człowieka od pewnej śmierci młody kruk poszukuje własnej drogi. Wrodzona ciekawość sprawia, że niespodziewanie staje się "prześladowcą" kłusownika, cichym świadkiem jego haniebnych czynów. Ta ryzykowna gra, w połączeniu z nabytą za młodu przypadłością, doprowadza do życiowej tragedii. 16:30 NA WSZELKI WYPADEK! - ASTMA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski W tym odcinku zajmiemy się problem ponad 300 milionów ludzi, którzy na całym świecie chorują na astmę. Lekarze twierdzą, że do 2025 roku ta liczba może się powiększyć o kolejne 100 milionów. Ale wiele osób nie wie, że choruje na astmę i bardzo wiele przypadków astmy pozostaje niezdiagnozowanych. Atak astmy i skurcz oskrzeli może dopaść nas wszędzie. Dlatego warto wiedzieć jak się wtedy zachować i w takiej sytuacji skutecznie pomóc. 16:55 SEKRETY FIZYKI KWANTOWEJ - /2/ (THE SECRETS OF QUANTUM PHYSICS) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2014 Profesor Jim Al - Khalili śledzi historię prawdopodobnie najważniejszej, a jednocześnie wprawiającej w zakłopotanie teorii naukowej: fizyki kwantowej. Historia fizyki kwantowej zaczyna się na początku XX wieku, kiedy naukowcy starają się lepiej zrozumieć, jak działają żarówki. To proste pytanie wkrótce zaprowadziło naukowców w głąb ukrytych mechanizmów działania materii, w subatomowe elementy budulcowe otaczającego nas świata. Odkryli tu zjawiska niepodobne do żadnych wcześniej napotkanych - sferę, w której rzeczy mogą być w wielu miejscach naraz, gdzie rzeczywistość wydaje się istnieć naprawdę tylko wtedy, gdy ją obserwujemy. Profesor Al - Khalili stawia pytanie: czy rzeczywistość naprawdę istnieje, czy też przywołujemy ją do istnienia poprzez akt obserwacji? Przyjrzymy się także, w jaki sposób rośliny i drzewa wychwytują światło słoneczne podczas procesu fotosyntezy, przestrzegając najsłynniejszego prawa fizyki kwantowej - zasady nieoznaczoności. Czy mechanika kwantowa może wyjaśnić największą tajemnicę biologii - ewolucję? 18:00 WSZECHŚWIAT ŻYWY? - W POSZUKIWANIU ŻYCIA (LIVING UNIVERSE) 42 min, Francja, 2018 Od zarania dziejów spoglądaliśmy w nocne niebo i zastanawialiśmy się. A im bardziej patrzyliśmy, tym dalej widzieliśmy. W ciągu ostatnich 50 lat zerwaliśmy kajdany grawitacji i po raz pierwszy zapuściliśmy się do granic Układu Słonecznego. To było zarówno objawienie, jak i rewolucja. Teraz jesteśmy gotowi przekroczyć jeszcze dalszy próg. Najtęższe umysły ludzkości pracują nad skonstruowaniem statków kosmicznych i teleskopów, które zabiorą nas poza Układ Słoneczny i w głąb wszechświata. Nikt z nas nie wie, co znajdziemy, ale wiemy, czego szukamy: dowodu na istnienie życia, we wszystkich jego formach, poza Ziemią. To kwintesencja ludzkich poszukiwań. Szukamy towarzystwa i otuchy w dotychczas samotnym i rozszerzającym się wszechświecie. Ta seria dokumentalna to eksploracja naszej własnej planety, a także planet, które dopiero zaczynamy rozumieć. To wizualna odyseja oparta na najnowszych osiągnięciach nauki przefiltrowanych przez czołowych światowych ekspertów w dziedzinie eksploracji kosmosu, planetologii i astrobiologii. 18:55 JAK TO DZIAŁA - ODC. 171 NAUKOWE HITY ROKU Magazyn, 25 min, Polska, 2018 Scenariusz: Małgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Prowadzący: Radek Brzózka Program popularnonaukowy, którego gospodarzem jest Radek Brzózka, pasjonat nauki i techniki. W programie zaraża pasją do odkrywania, otwarcia umysłu na nową wiedzę i doświadczenia. W prosty, przystępny sposób wyjaśnia podstawowe prawa fizyki rządzące zjawiskami w otaczającym nas świecie, szuka odpowiedzi na pytania o to, dlaczego i jak działają różne zjawiska i urządzenia - od lodówki, przez burze, po tajemnice najodleglejszego wszechświata. Dzięki prostym i widowiskowym eksperymentom udowadnia, że nauka nie jest wcale trudna i niezrozumiała. 19:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 172 MLEKO Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz: Małgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku: wszystko o mleku. Dlaczego krowy dają mleko? Jakie informacje przynoszą badania fizykochemiczne mleka? Czy proces UHT pozbawia mleko wartości odżywczych? I czy dorośli ludzie powinni pić mleko? 20:00 NURKUJĄC Z LATIMERIAMI (DIVING WITH THE COELACANTH) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2013 Sto dwadzieścia metrów w głąb, przy dzikim wybrzeżu Afryki Południowej żyje zwierzę, które jeszcze niedawno uważano za wymarłe od 65 milionów lat. Jest to celakant, lokalnie znany jako Gombessa. 21:05 PODRÓŻNIK - SUN CITY Cykl reportaży, 19 min, Polska, 2004 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Na północnych rubieżach Południowej Afryki z inicjatywy Sola Kerznera, żydowskiego emigranta z polskich Kresów, niemal na pustkowiu, na pustyni, powstało Miasto Słońca, afrykańskie Las Vegas. Na początku był hazard. Z czasem zaczęły powstawać hotele i atrakcje turystyczne, parki rozrywki, rewia, sklepy, baseny. Wśród turystów odwiedzających RPA Miasto Słońca cieszy największym zainteresowaniem. 21:30 PODRÓŻNIK - PRETORIA Cykl reportaży, 19 min, Polska, 2004 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Pretoria - jedno z najpiękniejszych afrykańskich miast. Mniejsze od innych miast w Republice Południowej Afryki, nadal pozostaje stolicą państwa. Nazwa Pretoria została nadana na cześć generała Andrewsa Pretoriusa, słynnego zwycięzcy Zulusów nad Blood River - Krwawą Rzeką w 1838 roku. Odwoływanie się do historii i tradycji widoczne jest w Pretorii na każdym kroku. Ulice noszą nazwy wybitnych mężów stanu tego kraju: Bothy, Pretoriusa, Krugera i wielu innych. Ich pomniki zdobią place, pamiątki ich życia wypełniają muzea. Do najpiękniejszych miejsc Pretorii należy plac Krugera z centralną postacią - rzeźbą pierwszego prezydenta Republiki. Historia tutaj miesza się z nowoczesnością. Zaledwie kilka minut pieszo idąc od placu Krugera, stajemy przed jedną z najnowocześniejszych budowli Pretorii - State Theatre. Tu odbywają się premiery światowej sławy oper. Obok teatru jest słynna fontanna z rzeźbami czterech koni, które symbolizują cztery prowincje Republiki Południowej Afryki. 22:00 WSZYSTKO I NIC /1/ (EVERYTHING AND NOTHING) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2011 Epicka podróż, aby odkryć prawdziwy rozmiar wszystkiego i niezwykłą naukę o pustej przestrzeni, w którą zabiera widzów i znakomicie prezentuje temat "wszystko" i "nic" profesor Jim Al - Khalili. W odcinku Everything’ Jim zadaje bardzo proste pytanie: dlaczego w nocy robi się ciemno? Podróż w poszukiwaniu odpowiedzi zabierze go przez niezwykłe historie do granic znanego nam wszechświata, aby zbadać, w jaki sposób nasze rozumienie kosmosu zostało ukształtowane zarówno przez matematykę, jak i astronomię. Odcinek Nothing’ zajmuje się nauką na samych granicach ludzkiej percepcji, gdzie leżą najgłębsze tajemnice wszechświata. Jim postanawia odpowiedzieć na jedno bardzo proste pytanie: czym jest nic? Jego podróż kończy się niezwykłym stwierdzeniem: wszystko powstało z niczego. Po części nauka, po części filozofia i po części historia, "wszystko" i "nic" (Everything’ and Nothing’) łączą wszystkie te elementy w porywającą i spektakularną narrację, która tworzy tę niezwykłą miniserię dokumentalną. 23:10 RAPORT NAUKOWY - /38/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 23:45 . - NA TROPIE EPIDEMII - KŁOPOTY Z KOMARAMI (DISEASE HUNTERS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Co może spowodować kolejną pandemię? W tej trzyodcinkowej serii dokumentalnej poznajemy Disease Hunters (Łowców chorób), zespoły międzynarodowych naukowców na pierwszej linii frontu, które ścigają się, aby zidentyfikować, zbadać i unicestwić choroby zakaźne, patogeny i drobnoustroje. W tej wielokrotnie nagradzanej miniserii dokumentalnej występują czołowi naukowcy z Tajlandii, Singapuru, Kambodży, Japonii, Filipin, Islandii, Indii, Wielkiej Brytanii i USA, co podkreśla międzynarodową współpracę i wymianę danych. Naukowcy w filmie łączą także dzisiejsze epidemie z epidemiami historycznymi i badają czynniki, które mogą przyspieszyć przyszłe epidemie, takie jak interakcje człowiek - zwierzę, lekooporność, zmiana klimatu, urbanizacja i globalizacja. Omawiane choroby obejmują koronawirusa COVID - 19, grypę, świńską grypę H1N1, polio, superbakterie, gruźlicę, malarię i dengę. Laureat: Srebrny Medal, film dokumentalny na World Media Festivals Awards 00:40 PODRÓŻNIK - BASSANO DEL GRAPPA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2004 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Daleka i ciekawa podróż. Urokliwe miejsca, dużo wrażeń, dobre warunki do zwiedzania i wypoczynku. Jak zwykle w "Podróżniku", wiele ciekawych i cennych informacji. Jak dotrzeć, historia regionu, kuchnia, pogoda, ceny i wiele innych. Zapraszamy w podróż po włoskim regionie Veneto. Odwiedzamy Bassano del Grappa, miasteczko, położone na granicy przedgórza Alp i Niziny Weneckiej. Przez wieki jego historię znaczyły wojny i wojskowe batalie. Miasto zostało założone w czasach rzymskich, jego najważniejsze zabytki to m.in. most zaprojektowany przez słynnego Andreę Palladia. Bassano del Grappa, jak sama nazwa wskazuje, jest stolicą gorzelników. Grappa to znakomita wódka z winogron. W okolicach Bassano swoje warsztaty założyli także garncarze i ceramicy. Sto lat temu odkryto zalety tutejszej gliny. Mamy okazję poznać tradycyjny proces wytwarzania tutejszego fajansu. Leżąca niedaleko Marostica, średniowieczne miasteczko słynie z rozgrywanych turniejów szachowych. W programie także przepis na tradycyjne regionalne danie; będzie to solony i suszony dorsz duszony w mleku. 01:15 JAK TO DZIAŁA - ODC. 166 CIEKAWE URZĄDZENIA Magazyn, 25 min, Polska, 2018 Scenariusz: Małgorzata Kosturkiewicz, Radek Brzózka Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku: zetknięcie się z technologią kart bezstykowych. Widzowie zobaczą, jak powstają ciekłe kryształy, dzięki którym można oglądać "Jak to działa?" na ekranie telewizora. Ponadto będzie szkielet, który zamienia człowieka w półrobota! 01:45 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - OŻYWIĆ CZŁOWIEKA (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Wiele lat temu pewien naukowiec, Robert Cornish, zrealizował odwieczne marzenie całej ludzkości: przywrócić zmarłego do życia; marzenie, które wcześniej ożyło na kartach arcydzieła gotyckiej powieści "Frankenstein", opowiadającej o szalonym naukowcu, który tchnął życie w zwłoki i stworzył potwora. W latach trzydziestych XX wieku, kiedy powieść ta została przeniesiona na ekrany kinowe i film stał się wielkim hitem, Cornish podjął próby reanimacji człowieka. Wcześniej Cornishowi cudem udawało się przywrócić do życia zwierzęta, które wcześniej uśmiercił własnymi rękami. W tym odcinku przyglądamy się geniuszowi Roberta Cornisha, który próbował manipulować śmiercią za pomocą mocy nauki i ciemności. 02:35 ALCHEMIK - SPALANIE, ODC. 12 Magazyn, 15 min, Polska, 2019 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Michalina Sosna, Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Anna Skubik W tym odcinku Al wyjaśnia, czym są reakcje spalania. A także tłumaczy, jak ważną rolę odgrywa w nich tlen. Prezentuje ponadto widowiskowe doświadczenie: ogniste tornado. 02:50 ALCHEMIK - ATOM, ODC. 13 Magazyn, 13 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Michalina Sosna, Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Anna Skubik, Robert Burneika W tym odcinku Al wyjaśnia, co to jest atom. Tłumaczy, z czego są zbudowane atomy. Przeprowadza ponadto doświadczenie z wykorzystaniem nitrocelulozy.