TVP Nauka Czwartek, 29.06.2023 Zmiany z dnia 22.06.2023 w stosunku do raportu z dnia 13.06.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 06:25 PODRÓŻNIK - LEGENDA KRÓLA CZAKI Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2006 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Wyprawa do Południowej Afryki śladami jednego z największych zdobywców na terytorium Czarnego Kontynentu - króla Czaki. Ze względu na jego talenty przywódcze i wielkie sukcesy militarne nazywano go Napoleonem Afryki. O jego narodzinach krążyły legendy, układano poematy, wiersze i piosenki. Jego matka Nandi uchodzi do dziś za matkę wszystkich Zulusów. Wśród bohaterów Czarnej Afryki król Czaka zajmuje poczesne miejsce. Czy stając do śmiertelnego boju z Anglikami, Burami czy plemionami Matabele, mógł przypuszczać, że po latach jego imieniem nazywane będą place, parki rozrywki oraz hotele? Że stanie się jednym z wielkich symboli Afryki? Trasa wyprawy "Podróżnika" do krainy wojowniczego plemienia Zulusów biegnie wzdłuż Zatoki Delagoa, poprzez krainę Suazi aż do Natalu. Ekipa filmowa dociera m.in. nad rzekę Umfolozi, którą zamieszkuje plemię Undwana. Kiedy w XIX w. terytoria Afryki Południowej powoli opanowywali od południa Brytyjczycy, od zachodu natomiast Burowie, rzeka ta stanowiła nieprzekraczalną granicę bezpieczeństwa dla białych osadników. Autorzy programu odwiedzą współczesne wioski Zulusów, gdzie legendy o królu Czace są wciąż żywe. Bardzo często dla gości odgrywane są sceny z czasów króla Czaki przypominające teatr lub happening. Stanowią one doskonałą lekcję historii, kultury i tradycji. Zulusi ubrani w tradycyjne ludowe stroje starają się wiernie odtworzyć wydarzenia sprzed dziesiątków lat: narodziny Czaki, wielkie bitwy, bitwę nad Krwawą Rzeką, wygnanie, zwycięstwo nad Anglikami. Współczesny Kraj Zulusów jest nowoczesny. Dawni wojownicy pracują w bankowości, armii, przemyśle. Wielu jednak zamieszkuje dzikie tereny Tembe i Simunye tak jak ich przodkowie: mieszkają w domach z maty bambusowej, noszą tradycyjne stroje, nie korzystają z dobrodziejstw cywilizacji - telefonów, komputerów czy magnetowidów. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 11:15 PODRÓŻNIK - OURZAZATE Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Ourzazate to miasto na południu Maroka, zwane bramą Sahary. Dostać się tam można na różne sposoby. Najszybciej samolotem z Casablanki albo samochodem z Marrakeszu, choć to uciążliwa droga, bo przez góry. Ouarzazate warto odwiedzić z dwóch powodów. Po pierwsze na skraju miasta wznosi się potężna kazba Taourit, a po drugie niedaleko stworzono studio filmowe Atlas, które wprawdzie rozmachem nie przypomina żadnego hollywoodzkiego, ale za to było miejscem produkcji wielu gigantów, właśnie rodem z Hollywood. Wyprawę do Ouarzazate zaczynamy od kazby, czyli obronnego zamku. Kazbę Taourit wzniesiono dwieście lat temu. Była świadkiem wielu historycznych wydarzeń na terenie Maroka, Zachodniej Sahary, Algierii, Mali i Mauretanii, bo właśnie w Ouarzazate krzyżowały się drogi karawan idących z tych miejsc. Kazba zbudowana z gliny, kamieni i piasku wygląda dość solidnie i z pewnością oparła się wielu atakom zbrojnym, nie wiadomo jednak, co by się stało z jej murami, gdyby spadł na nie deszcz. Na Saharze długotrwałe opady prawie się nie zdarzają, dlatego kazby, tak jak ta w Ouarzazate, przetrwały. Ale w Ouarzazate zwiedzamy nie tylko kazbę. Trzeba wybrać się także na marokański bazar i do studia filmowego, w którym kręcono wiele filmów akcji i kostiumowych, m.in. "Asterixa", "Klejnot Nilu", "Miłość, szmaragd i krokodyl", "Gladiatora", "Regulamin zabijania", "Helikopter w ogniu". Pozostały po nich dekoracje i można się przechadzać śladem np. Michaela Douglasa czy sympatycznych bohaterów kilku części "Asterixa". (usunięto pozycję programową) 17:00 PODRÓŻNIK - DOLINY NARCIARSKIE (dodano pozycję programową) 17:00 PODRÓŻNIK - SŁONECZNE BALEARY Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Autorzy "Podróżnika" zapraszają na wyprawę po trzech wyspach należącego do Hiszpanii archipelagu Balearów. Ekipa programu odwiedzi Majorkę - na największej z wysp będzie szukać dzieł Antonio Gaudiego i Joana Miro, odwiedzi kurorty południowej części wyspy oraz mniej znane dzikie plaże na południu. Odkryje ślady pobytu Fryderyka Chopina w Valdemossie i Roberta Gravesa w Deja. Druga z wysp, Minorka, to wyspa legend i megalitycznych zabytków. Wraz z autorami programu widzowie odwiedzą średniowieczne miasto Ciutadellę i stolicę wyspy, Mao. Poznają historię majonezu, który ponoć pochodzi właśnie z Minorki. Ibizę znaną z uroków nocnego życia, licznych dyskotek i klubów, spróbują tym razem obejrzeć w ciągu dnia. Odwiedzą otoczoną murami obronnymi starą Evissę - stolicę wyspy, podążą szlakiem starych kościołów i wiatraków. Dotrą do Sant Antoni de Portmany - miasta współczesnych artystów. Odkryją smaki Balearów i tajemnice tamtejszej kuchni. Poznają różnorodność wysp jednego z najchętniej odwiedzanych przez turystów europejskich archipelagów, na którym tak wiele jeszcze zostało do odkrycia. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:35 PODRÓŻNIK - OURZAZATE Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Ourzazate to miasto na południu Maroka, zwane bramą Sahary. Dostać się tam można na różne sposoby. Najszybciej samolotem z Casablanki albo samochodem z Marrakeszu, choć to uciążliwa droga, bo przez góry. Ouarzazate warto odwiedzić z dwóch powodów. Po pierwsze na skraju miasta wznosi się potężna kazba Taourit, a po drugie niedaleko stworzono studio filmowe Atlas, które wprawdzie rozmachem nie przypomina żadnego hollywoodzkiego, ale za to było miejscem produkcji wielu gigantów, właśnie rodem z Hollywood. Wyprawę do Ouarzazate zaczynamy od kazby, czyli obronnego zamku. Kazbę Taourit wzniesiono dwieście lat temu. Była świadkiem wielu historycznych wydarzeń na terenie Maroka, Zachodniej Sahary, Algierii, Mali i Mauretanii, bo właśnie w Ouarzazate krzyżowały się drogi karawan idących z tych miejsc. Kazba zbudowana z gliny, kamieni i piasku wygląda dość solidnie i z pewnością oparła się wielu atakom zbrojnym, nie wiadomo jednak, co by się stało z jej murami, gdyby spadł na nie deszcz. Na Saharze długotrwałe opady prawie się nie zdarzają, dlatego kazby, tak jak ta w Ouarzazate, przetrwały. Ale w Ouarzazate zwiedzamy nie tylko kazbę. Trzeba wybrać się także na marokański bazar i do studia filmowego, w którym kręcono wiele filmów akcji i kostiumowych, m.in. "Asterixa", "Klejnot Nilu", "Miłość, szmaragd i krokodyl", "Gladiatora", "Regulamin zabijania", "Helikopter w ogniu". Pozostały po nich dekoracje i można się przechadzać śladem np. Michaela Douglasa czy sympatycznych bohaterów kilku części "Asterixa".