TVP Dokument Poniedziałek, 03.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DODAĆ SKRZYDEŁ ORLIKOM Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Zdjęcia: Tomasz Michałowski Orlik krzykliwy należy do mniejszych i mniej popularnych gatunków orłów, jednak skrzydła ma imponujące. Są szersze, niż zasięg rozłożonych ramion dorosłego człowieka. Ostatnio dodały orlikom skrzydeł poświęcone im projekty ochronne. Te do niedawna zagrożone w swej egzystencji ptaki, dzięki projektom, współfinansowanym przez Unię Europejską przy współudziale NFOŚ i Lasów Państwowych, odzyskują swoje dawne środowiska życia. A przede wszystkim śródleśne podmokłe łąki i małe zbiorniki wodne, które je żywiły, ale zaczęły zanikać wraz z dawną, odchodzącą w przeszłość gospodarką rolniczą. Powstaje jednak nowa jej forma, służąca ochronie tych i innych ptaków. Można też obejrzeć transmisję internetową bezpośrednio z gniazd tych rzadkich, tajemniczych orłów. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 12 PREZYDENCKIE SIEDZIBY Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski W jakich warunkach mieszkali i pracowali prezydenci Polski w czasie XX - lecia międzywojennego? Co zmieniło się od tego czasu? Jak wygląda otoczenie prezydentów po 1989 roku? Jakie tajemnice skrywają ich pomieszczenia? Na te pytania odpowie Radosław Kotarski w "Podróżach z historią", zabierając widzów w fascynującą podróż po Pałacu Prezydenckim, Belwederze i rezydencji w Wiśle. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 106 KANAŁ ELBLĄSKI Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Podczas kolejnej podróży odkryjemy atrakcje Kanału Elbląskiego - najdłuższego kanału żeglownego w Polsce. Można po nim płynąć nie tylko wśród falujących wód, ale i po trawie - wszystko za sprawą XIX - wiecznych urządzeń hydrotechnicznych stanowiących unikat na skalę światową. Kanał Elbląski, zwanym także Kanałem Elbląsko - Ostródzkim, od półtora wieku stanowi wodne połączenie Elbląga z Ostródą. Jego eksplorowanie najlepiej zacząć właśnie w Elblągu, gdzie w centrum miasta, nad brzegiem rzeki Elbląg, znajduje się punkt startowy rejsów wycieczkowych. Po Kanale Elbląskim pływają prywatne jachty, motorówki oraz statki pasażerskie. Podczas rejsu można zobaczyć wiele atrakcji, bo kanał to także system grobli, przekopów, śluz, pochylni, które łączą aż 10 jezior od Elbląga do Ostródy. Kanał wraz z odgałęzieniami liczy sobie ponad 150 kilometrów. Płynąc tym szlakiem wodnym, obserwujemy krajobraz zmieniający się jak w kalejdoskopie. Mijamy jeziora, lasy, pola i wsie. Taka nieśpieszna podróż to doskonały sposób na podziwianie przyrody Żuław Wiślanych - jedynego obszaru depresji w Polsce. Kanał to również wymarzone miejsce do uprawiania kajakarstwa. Tutaj utworzono nawet specjalny Szlak Papieski, na pamiątkę spływów kajakowych, w których pod koniec lat 50. uczestniczył Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II. Kanał Elbląski - światowy cud techniki - w 2011 roku został uznany za pomnik historii RP. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /126/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj - Psia Ekipa! To grupa ludzi, która postanowiła coś dać od siebie tym, którzy mają gorszy świat. Prowadzą domy tymczasowe i dają schronienie skrzywdzonym zwierzętom zwane Psią Hau - pą. I właśnie tam czekają spragnione miłości psiaki. Jednego z nich, Pędzla, poznacie bliżej w naszym kąciku adopcyjnym. Mamy jeszcze jednego bohatera. Przedstawiamy historię konia Szakala. Kiedy okazało się, że cierpi na poważne schorzenie okulistyczne, potrzebna była interwencja lekarzy. Dowiecie się o jego chorobie, zobaczycie, jak wyglądała operacja i jaki przyniosła efekt. 08:10 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT S.I - ODC. 4. ZŁE ZACHOWANIE (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Zwierzęta kochają, smucą się, oszukują i wymyślają sposoby na osiągnięcie celu zupełnie tak jak my ludzie. Nowa generacja kamer szpiegowskich ujawni, jak bardzo zwierzęta przypominają nasze zachowania. Zwierzęta są mistrzami wrednych zachowań, ale co sprawia, że łamią zasady? Gdy trzeba zrobić wielką zadymę, małpy są wyjątkowymi mistrzami. Uczenie odpowiedniego zachowania jest jeszcze istotniejsze w ekstremalnych warunkach... Na arktycznych terenach Kanady to sprawa przeżycia. Gdy zwierzęta żyjące wspólnie muszą nauczyć się zasad, inne myślą tylko o sobie. Gdziekolwiek "tajni agenci" się udali, ukazywali nam intymny świat zwierząt. Być może tak naprawdę odkryli, że zwierzęta są bardziej do nas podobne niż myśleliśmy. 09:10 SEKRETY JOWISZA (JUPITER REVEALED) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Thomas Hewitson Zdjęcia: Andrew Fleming Dokument z serii "Horizon" opowiada o Jowiszu. Ten film podąża za misją Juno i w końcu odkrywa niektóre ukryte tajemnice planety. Jowisz jest planetą potworem. Wszystkie planety, asteroidy i komety naszego Układu Słonecznego zmieściłyby się w nim. Ale do tej pory zaskakująco mało wiedzieliśmy o tym największym gigancie gazowym. 10:10 NIESAMOWITE PODRÓŻE Z SIMONEM REEVEM - ODCINEK 2. (INCREDIBLE JOURNEYS WITH SIMON REEVE) Cykl dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Gian Quaglieni Czteroodcinkowa seria BBC Studios. Simon Reeve przedstawia niektóre z najważniejszych wydarzeń ze swoich niesamowitych podróży po całym świecie. W ciągu ponad 15 - letniej kariery Simon odwiedził ponad sto krajów na sześciu różnych kontynentach, doświadczając niesamowitych krajobrazów i odkrywając poruszające i dramatyczne ludzkie historie. Teraz dogania niektóre z niezapomnianych postaci, które spotkał po drodze. Simon ujawnia kulisy wydarzeń i odkrywa niektóre z ogromnych zmian, których był świadkiem podróżując po całym świecie. 11:20 LUDZIE W DRODZE Reportaż, 20 min, Polska, 1988 Scenariusz: Jadwiga Wileńska Zdjęcia: Tadeusz Kośmider Reportaż o rodzinie Langów, mieszkającej pod Głownem. Rodzina ma małe gospodarstwo rolne i wszyscy dojeżdżają od kilkudziesięciu lat do pracy w Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. Feliksa Dzierżyńskiego "Eskimo" w Łodzi. Kamera towarzyszy im w codziennych czynnościach. Bohaterowie opowiadają o swoim dniu, wieloletniej pracy w zakładzie, dojazdach i związanych z nimi utrudnieniach. 11:45 ŚCIANA EMOCJI Film dokumentalny, 5 min, Polska, 1961 Reżyseria: Stefan Szlachtycz Scenariusz: Stefan Szlachtycz Zdjęcia: Andrzej Kostenko Dokumentalny zapis występu dwóch kaskaderów motocyklowych jeżdżących na oczach widzów w tzw. beczce śmierci. 12:00 PASJONACI S.I - KRZYSIEK Dokument fabularyzowany, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Aneta Wróbel, Artur Dziurman, Ewa Zuberek Zdjęcia: Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Aktorzy: Krzysztof Bartosz, Artur Dziurman, Tadeusz Huk, Adam Łysek, Anna Sikora, Barbara Cekiera, Barbara Dyduła, Danuta Damek, Paweł Jung, Wiktor Maziarz, Monika Inglot, Gabriela Poniedziałek, Małgorzata Walkosz Wykonawcy: Monika Błaszczyk - Bylica, Jacek Bylica Ten odcinek opowiada o rozwoju bohatera. W fabule widoczny jest proces odchodzenia od wyuczonej bezradności do przedsiębiorczego udziału w procesie twórczym. Od bierności do zaangażowania się w związek uczuciowy i odwagę wyjścia na scenę. Ukazuje również konieczność radzenia sobie z niespodziewanymi upokorzeniami, nieuzasadnioną agresją otoczenia i nieprzewidywalnymi okolicznościami, z jakimi mierzą się wszyscy ludzie, którzy mają odwagę wejść w samodzielne życie bez ochronnego klosza, jaką bywa miłość najbliższych. Czy to skończy się dla Krzyśka happy endem? A może będzie żałował samodzielnych wyborów? Oglądanie piątego odcinka może rozwiać te wątpliwości. 12:30 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - KSIĘŻNA MARIA KRYSTYNA I KRZYSZTOF Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Krzysztof Błecha, lekarz i przyjaciel księżnej Marii Krystyny Habsburg, opowiada o historii polskich Habsburgów, ich patriotyzmie oraz postawie wobec mieszkańców Żywiecczyzny. Wspomina początki swojej przyjaźni z księżną, która pod koniec życia wróciła do Żywca i była blisko związana z jego rodziną. 13:05 WETERYNARZE Z SERCEM - /29/ Reality show, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Według istniejącej od pokoleń tradycji, w noc wigilii Bożego Narodzenia, zwierzęta mówią ludzkim głosem. Ale tak naprawdę, mówią do nas przez cały rok, tylko często nie chcemy ich usłyszeć. Co połknął uroczy kociak Psikus? Szkoda, że nie powiedział tego swemu Panu. Czy konie chodzą w butach? Nie odpowiadają, ale widzimy, że cieszą się, jeśli buty im sprawimy. Poznajcie też Zojkę, mieszkankę schroniska Na Paluchu. Mogłaby nam dużo opowiedzieć. Ich historie zobaczymy w "Weterynarzach z sercem". 13:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /30/ Reality show, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W dzisiejszym odcinku mamy okazję przekonać się, że zdarza się, iż nie tylko weterynarz jest potrzebny, aby pomóc naszemu pupilowi. Tym razem niezbędni byli też strażacy. To właśnie interwencja Ochotniczej Straży Pożarnej z Ogrodzieńca uratowała z opresji kotkę Marysię. Opowiemy również o chorobie psa Mańka z Częstochowy i nowatorskiej metodzie leczenia dysplazji stawów. 14:05 WIELKI PACYFIK - OCEAN PRZEMOCY (1/5) (BIG PACIFIC. VIOLENT. (1/5)) Serial dokumentalny, 50 min, Nowa Zelandia, 2015 Reżyseria: Houghton Sue Scenariusz: Meade Craig Seria dokumentalna o Pacyfiku - Oceanie Spokojnym, który zajmuje jedną trzecią powierzchni Ziemi. Zawiera połowę wody naszego świata i ukrywa najgłębsze miejsce na naszej planecie. To jest akwen, który ogromne, rzadkie i olśniewające stworzenia nazywają domem - i gdzie czają się jeszcze nieodkryci przez naukę przedstawiciele fauny. Przełamiemy granice między lądem a morzem, przemieszczając się po oceanie, przedstawiając szeroki wachlarz miejsc, gatunków, zjawisk naturalnych i zachowań. Każdy odcinek skupia się na namiętności, żarłoczności, przemocy i tajemnicy. Nakręcony w Ultra High Definition serial pokaże ocean i jego mieszkańców w sposób nigdy wcześniej niewidziany w telewizji. Nazwa Pacyfik pochodzi od słowa "spokojny". Ten ocean taki jednak nie jest. To świat pełen niebezpieczeństw, gdzie śmierć uderza znienacka, życie balansuje na granicy przetrwania, wzrok może zwodzić, a morskie olbrzymy nie oszczędzają się w walce. Na powierzchni 166 milionów kilometrów kwadratowych - jednej trzeciej powierzchni naszej planety - rozciąga się największy akwen świata, wodne uniwersum pełne niebezpieczeństw. Idylliczny krąg piaszczystego lądu pośród błękitnych wód Pacyfiku. Pod powierzchnią wciąż jednak można trafić na ślady zniszczeń. Tysiące gatunków rywalizują o przestrzeń i pożywienie w cieśninie o szerokości około pięciuset metrów. Tak jakby wszyscy mieszkańcy wieżowca stłoczyli się na parterze, a okoliczni sąsiedzi chcieliby ich zjeść. 15:00 BRACIA NA WOJNIE (UNEQUAL BROTHERS - WOLVES AND LIVESTOCK GUARDIAN DOGS / UNGLEICHE BRÜDER) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2020 Reżyseria: Heribert Schöller Dokumentalna opowieść o wilkach - drapieżnikach, które polują na zwierzęta hodowlane i psach, które mają za zadanie ich bronić. A przecież dawno temu ludzie zatrzymali wilka przy sobie, oswoili go i zaczęli używać do ochrony przed drapieżnikami. Dziś psy pilnują zwierząt gospodarskich. Oto ciekawa historia o powrocie wilków. Psy stróżujące są antagonistami wilków i jednocześnie kolegami z drużyny. Nasza podróż prowadzi nas do dwóch różnych miejsc w Europie; gęsto zaludnionej Europy Środkowej i dzikich regionów Europy Południowej. Siedliska przyrodnicze kontrastują z krajobrazami zdominowanymi przez rolnictwo. Połączeni naturalną niechęcią do siebie, wilk i pies mogą się jednak nawzajem wykorzystywać i chronić. Z prawnego punktu widzenia wilk jest gatunkiem objętym ścisłą ochroną na mocy prawa UE. Dlatego ludzie muszą znaleźć odpowiednie sposoby na możliwie pokojowe ich współistnienie. Kluczowym pomocnikiem w tym procesie jest pies - bardzo stary towarzysz człowieka. 16:05 TOKSYCZNE TRENDY - ODC. 1 SUPER ZARAZKI: ŚMIERTELNI WROGOWIE (TOXIC TRENDS / UNSERE ZUKUNFT) Serial dokumentalny, 51 min, Szwajcaria, 2017 Reżyseria: Katharina Deuber, Karin Moser, Silvia Fleck Seria dokumentalna, której autorzy starają się konsumentom uświadomić, jak wiele toksycznych substancji nas otacza. Nowoczesna technologia pozwala ludzkości rozwijać się w inteligentny i połączony świat, ale czy nasze własne wynalazki i osiągnięcia nas nie zrujnują? W 2050 roku na świecie będzie prawdopodobnie ponad 10 miliardów ludzi, ale jednocześnie superodporne zarazki zagrożą śmiercią wszystkim. Współczesna medycyna nie da sobie z nimi rady, oceany zapełnią plastikowe torebki i kubki, a w Afryce więcej ludzi zginie z głodu, niż z powodu HIV, gruźlicy i wojny razem. W odcinku pierwszym twórcy zastanawiają się, jak pokonać superzarazki, które nas atakują. Coraz więcej osób jest zarażonych tymi wieloopornymi bakteriami. Antybiotyki stają się coraz bardziej nieskuteczne. Jeśli nic nie zostanie zrobione, superbakteria może zabić 10 milionów ludzi do 2050 roku. Już co najmniej 25 000 osób umiera co roku z powodu tych bakterii w samej Europie. Współczesna medycyna jest w niebezpieczeństwie. Bo bez antybiotyków nie ma chemioterapii, nie ma przeszczepów. Ale nadal połykamy antybiotyki nawet przy najmniejszym przeziębieniu, lekarze wciąż przepisują za dużo. Stosowanie antybiotyków w hodowlach przemysłowych na całym świecie wzrasta. Rezultat: odporne zarazki są przenoszone ze zwierząt na ludzi, a także dostają się do łańcucha pokarmowego. Światowa Organizacja Zdrowia WHO mówi o być może największym, globalnym niebezpieczeństwie tego stulecia. Czy wciąż istnieje broń przeciwko odpornym zarazkom? 17:05 SKARBY EUROPY ODC. 7 NIEMCY (TREASURES OF EUROPE EP. 7 TRESORS D’ALLEMAGNE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Julien Bur Seria dokumentalna, w której poznamy najpiękniejsze miejsca w kilku krajach Europy. Każdy odcinek to inne miejsce na mapie i pięć różnych tematycznie aspektów: tajemnicze skarby - ukryte świątynie, zakazane jeziora; skarby przyrody - piękne parki i rezerwaty, imponujące jaskinie; tajemnice historyczne - katedry, starożytne ruiny oraz niezwykłe miejsce, takie jak: hotel igloo, miasto duchów i portret hodowcy koni, ludowego śpiewaka. Kolejne odcinki to: Włochy, Rosja, Portugalia, Chorwacja, Niemcy, Laponia, Irlandia, Gracja, Norwegia, Bułgaria, Belgia, Hiszpania, Islandia, Holandia, Czechy. 18:10 FRANZ KAFKA - PISARZ MIĘDZY ŚWIATAMI (FRANZ KAFKA WRITER BETWEEN THE WORLDS / FRANZ KAFKA. EIN KÜNSTLER ZWISCHEN DEN WELTEN) Film dokumentalny, 48 min, Austria, 2018 Reżyseria: Herbert Kafka Franza Kafkę trudno przedstawić za pomocą prostej biografii. Spisanie jego prac też nie wystarczy. To byłoby zbyt tanie i zbyt łatwe. Trzeba zdefiniować Franza Kafkę. Kim jest Franz Kafka? Jeszcze kilkadziesiąt lat temu to pytanie byłoby całkowicie zrozumiałe. Ponieważ do tej pory ta najbardziej poczytna postać literacka ze wszystkich autorów niemieckojęzycznych była w dużej mierze nieznana. Ten Kafka, który pochodził z niemieckojęzycznej, żydowskiej rodziny, dorastał w Pradze, a następnie w części Imperium Habsburgów. Cierpiał też od najwcześniejszego dzieciństwa z rąk surowego ojca, co wywarło na niego fundamentalny wpływ, gdy pisał swoje opowiadania i powieści. Swoją prośbę Kafka skierował do przyjaciela Maksa Broda: "Drogi Maksie, mam do ciebie ostatnią prośbę. Wszystko, co po mojej śmierci znajdziesz w moim domu czy biurze, w komodach czy na regałach Każdą notatkę, każdy dziennik, rękopis czy list, które wpadną w twoje ręce... Spal je wszystkie. Dotyczy to również dokumentów będących w posiadaniu innych osób. Listy, których nie zechcą ci wydać, niech spalą sami. Na zawsze twój, Franz Kafka." - Ten jednak nigdy jej nie spełnił. Ocalił tym samym ważną część światowej literatury. Franz Kafka był osobą pełną zahamowań. Nie potrafił ułożyć sobie życia. Przypominało ono wieczną, tajemniczą ucieczkę. Kafka często udawał się na wieczorny spacer po mieście. Traktował to jako swego rodzaju trening mentalny. Jego twórczość bez wątpienia uznaje się za ważną część światowej literatury. Kafka widział świat pełen ukrytych demonów. Był zbyt mądry, by żyć, i zbyt słaby, by walczyć. Ale była to słabość tych szlachetnych, pięknych dusz, które od początku są świadome swojej bezsilności. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - TOHOKU INNA, DZIKA JAPONIA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Tohoku. 20:10 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - KATARZYNA TRZASKA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2022 Panorama polskiego dokumentu - filmowe portrety twórców, ich drogi artystycznej i twórczości na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterką odcinka jest Katarzyna Trzaska. 20:50 MAKSIMUM PRZYJEMNOŚCI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2012 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski, Michał Żuberek Muzyka: Marzena Majcher Bohaterki dokumentu pochodzą z Torunia, od dawna są na emeryturze, ale nie poddają się upływowi czasu. Przyjaciółki: Irena, Małgorzata, Krystyna, Bogumiła, Elżbieta, znajdują własny sposób na to, by oddalić starość, zapomnieć o nieuchronnym przemijaniu. Jesień życia upływa im na różnych zajęciach w klubach, na kuracjach, masażach. Nie stronią też od tańców na specjalnych wieczorkach dla seniorów. Myślą o dobrej zabawie, o zdrowiu, kondycji i wyglądzie zewnętrznym, a chcąc się ubierać elegancko i modnie, szukają lepszych kreacji w ciuchlandach. Osobne miejsce w ich życiu zajmują prezentacje handlowe, bez których nie umiałyby już normalnie funkcjonować. Tajemniczy rezonator biofotonowy za 6 tysięcy złotych, masażer do stóp z podczerwienią, odmładzające kapsułki, fotel masujący za 13 000 złotych, odkurzacz "inteligentny" za 8 tysięcy złotych, garnki "ambitne" oraz patelnia za 5 tysięcy to zakupy ich marzeń, sen o luksusie. Prym w tej dziedzinie wiedzie Irena, która ma już chyba wszystko, łącznie z kosztownym kompletem garnków do gotowania na parze. Na przyrządzanie i degustację takich potraw zaprasza przyjaciółki, które z podziwem, i być może z zazdrością, patrzą na jej nowy nabytek. Małgosia, Krysia, Ela, Bogusia i Irena wierzą, że oferowane im na różnych prezentacjach "cudowne" towary potrafią wydłużyć życie, uleczyć choroby, okażą się remedium na opuszczenie, samotność i dokuczliwą starość. Utwierdzają je w tym zapewnienia młodego, przebojowego prezentera o osiągnięciu: maksimum przyjemności, maksimum satysfakcji, maksimum zadowolenia. Autorka filmu nie próbuje analizować zjawiska sprzedaży bezpośredniej od strony agresywnych firm sprzedających, skłania się raczej ku subtelnej i zabawnej próbie odpowiedzi na pytanie: dlaczego wśród emerytów te przedmioty cieszą się tak ogromnym powodzeniem? Dlaczego decydują się wydać ostatnie oszczędności na luksus, który tak naprawdę ociera się o kicz. 21:50 WIEŚ PŁYWAJĄCYCH KRÓW Film dokumentalny, 78 min, Polska, 2017 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Muzyka: Bart Palyga W tej ciepłej komedii dokumentalnej zobaczymy zderzenie osób reprezentujących zupełnie inne filozofie życiowe. Troje uduchowionych i ekologicznie świadomych młodych Berlińczyków Elle, Mario i Jon, w ramach wakacyjnej wyprawy, a także poszukiwań miejsc, gdzie ludzie żyją w zgodzie z naturą, zwiedza wschód Polski i trafia na przepiękną podlaską wieś, gdzie wynajmują stary drewniany dom od miejscowego gospodarza zajmującego się hodowla krów - pana Stanisława. Przybysze z Berlina medytują, modlą się do księżyca, kąpią nago przy studni, współczują zwierzętom hodowlanym, jedzą warzywa wygrzebane ze śmietnika, w ramach oszczędzania pożywienia na ziemi. Dla miejscowych są bardziej egzotyczni, niż jakiekolwiek osoby znane im z telewizji i filmów. Czy mimo bariery komunikacyjnej i olbrzymiej kulturowej przepaści jest możliwe porozumienie pomiędzy dzisiejszym hipisami i rolnikami z Podlasia? Co to dzisiaj znaczy być blisko natury? Nowa wizja ekologicznej przyszłości kontra stara podlaska tradycja, a w tle ludzkie radości i dramaty oraz bardzo dużo humoru i piękna strona wizualna. 23:20 GENIUSZE I MARZYCIELE. JAN CZOCHRALSKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Filmowy portret genialnego naukowca, a także wielkiego polskiego patrioty - chemika i metalurga Jana Czochralskiego. Jego badania i prace naukowe z początku XX wieku położyły podstawy pod współczesny przemysł elektroniczny i fotowoltaiczny oparty na monokrystalicznych półprzewodnikach, które wytwarza się metodą Czochralskiego - powszechnie znaną w kołach naukowych na całym świecie. 00:25 OGNISTA PANTERA Reportaż, 16 min, Polska, 1978 Scenariusz: Antoni Dzieduszycki Zdjęcia: Jerzy Augustyński Bohaterem reportażu jest Zbigniew Doubrawski. W 1956 r. opuścił dom rodzinny i wyjechał za granicę, aby spełniać swoje marzenia. Jako znakomity kaskader i konstruktor samochodów był znany prawie na całym świecie. W drugiej połowie lat 50. zwyciężał w wielu wyścigach samochodowych w Europie Zachodniej i Ameryce. Swojej pasji poświęcił całe życie. Po latach wrócił do Malborka, gdzie prowadził warsztat naprawy samochodów zagranicznych i budował kolejny samochód o nazwie Ognista Pantera, którym planował pobić rekord świata prędkości wozów prototypów w Utah. 00:45 NOTACJE - EWA KRASNODĘBSKA. W TEATRZE NIGDY NIE PYTAŁAM O PIENIĄDZE Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2012 Autor: Maria Nockowska Ewa Krasnodębska ur. 9 lipca 1925 w Warszawie - aktorka teatralna i filmowa. Zawodowo związana z teatrami Wrocławia i Warszawy. Jako żona dyplomaty wiele lat spędziła m.in. we Francji i w USA. 01:00 KAZIMIERZ. MIASTO POLSKIEGO RENESANSU Film dokumentalny, 14 min, Polska, 1954 Reżyseria: Tadeusz Jaworski Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych o charakterze edukacyjnym i krajoznawczym. Film opowiada o przeszłości Kazimierza i jego zabytkach, pięknie kazimierzowskich pejzaży, a także o jego perspektywach na przyszłość. 01:20 PAPROCIE ZWYKŁE I NIEZWYKŁE Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2007 Reżyseria: Zbigniew Baczyński Scenariusz: Zbigniew Baczyński Obecnie na świecie występuje około dziesięciu tysięcy gatunków paproci, których prehistoryczna różnorodność oszacowana jest na blisko milion. Twórcy przedstawiają powszechne, jak i mało znane gatunki paproci chronionych, zapisanych w Polskiej Czerwonej Księdze. Należą do nich między innymi popularne - zachyłka oszczepowata, narecznica samcza, a także pióropusznik strusi, cienistka trójkątna, paprotnik kolczysty, paprotka zwyczajna, języcznik zwyczajny, czy te występujące pośród szczelin skalnych - zanokcica murowa i skalna. Realizatorzy ukazują również trzy gatunki występujących w Polsce paproci wodnych - salwinię pływającą, gałuszkę kulecznicę i marsylię czterolistną, do złudzenia przypominającą popularną koniczynę. W filmie wykorzystano zdjęcia zrobione techniką mikroskopijną, dochodząc do powiększenia nawet do tysiąca razy, dzięki czemu zaobserwować można makro - i mikrosporangia, czyli zarodnie żeńskie i męskie wybranych paproci. 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 278 "O KROK OD ROZSTRZYGNIĘĆ" Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. Odcinek "O krok od rozstrzygnięć" - poszukiwanie miejsca pochówku Hubala. 02:25 CZŁOWIEK ZMIENIA SKÓRĘ (BRUNO JASIEŃSKI) Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2001 Reżyseria: Robert Kaczmarek Scenariusz: Andrzej Gajewski, Robert Kaczmarek Zdjęcia: Andrzej Szulkowski Jest to filmowy portret poety futurystycznego Brunona Jasieńskiego. Przebywał na emigracji we Francji, później znalazł się w ZSRR. Tam powstała jego socrealistyczna powieść "Człowiek zmienia skórę". Na emigracji w ZSRR zerwał ze środowiskiem polonijnym. W latach 30. XX wieku został powołany na członka zarządu Związku Pisarzy Radzieckich, współpracował z Literaturą Międzynarodową i Kulturą Mas. Członek Partii Komunistycznej. Został z niej wydalony i aresztowano go w 1937. Do niedawna sądzono, że został skazany na 15 lat łagru i zmarł w tajemniczych okolicznościach w lesie pod Władywostokiem w styczniu 1939. Odnaleziono jednak dokument, z którego jasno wynika, że został rozstrzelany 17 września 1938. 03:25 JACKY OD ZADAŃ SPECJALNYCH Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2008 Reżyseria: Katarzyna Kościelak, Joanna Jaworska Scenariusz: Katarzyna Kościelak, Joaana Jaworska Historia Francuza, Jacky'ego Challota, pokazuje, jak bardzo nasze życie zależy od splotu różnych okoliczności. Gdyby w latach 80. ten dwudziestoparoletni wówczas, skromny pracownik urzędu pracy nie zaangażował się we wspieranie polskiej Solidarności w Paryżu, prawdopodobnie nigdy nie przeżyłby przygody swojego życia, nie poznałby smaku polskiego więzienia i nie stałby się na chwilę bohaterem, którego uwolnienia domagała się cała Francja. Challotowi Polska jawiła się jako mało znany, dziki kraj zza żelaznej kurtyny, a Polacy - jako uciśniony naród, urzekający swoim pragnieniem wolności, entuzjazmem i nadzieją na zmiany, z którym warto się solidaryzować. Kiedy więc o tym kraju i jego mieszkańcach zrobiło się głośno na świecie, zainteresował się nim i młody Challot. Jako przedstawiciel francuskich związków zawodowych znalazł się na I zjeździe Solidarności, a gdy wprowadzono w Polsce stan wojenny, wraz z innymi zorganizował manifestację pod polską ambasadą w Paryżu. Koledzy z polskiego podziemia zapamiętali go jako "maskotkę" - zabawnego cudzoziemca mówiącego łamaną polszczyzną, niepozornego z wyglądu. Ale właśnie dzięki temu, że Jacky nie budził podejrzeń, stał się człowiekiem do zadań specjalnych. Jedno z takich zadań: transport do Polski w ciężarówce udającej chłodnię tajnych materiałów (powielaczy offsetowych, nadajników radiowych, zakazanych publikacji paryskiej "Kultury") przypłacił w 1984 r. odsiadką w szczecińskim więzieniu. Dzielił celę ze zwykłymi kryminalistami, co okazało się dla niego prawdziwą szkołą życia. Za sprawą tej odsiadki trafił na pierwsze strony gazet, a jego uwolnienia domagały się takie osobistości francuskiej kultury, jak Simone Signoret, Yves Montand czy Gerard Depardieu. Drobny Jacky poczuł się jak bohater powieści szpiegowskich, którymi zaczytywał się w dzieciństwie. Jednocześnie nagle uświadomił sobie, że oto uczestniczy w zmienianiu historii. Po latach wspomina ten okres jako najbardziej romantyczny w swoim życiu. "Jacky do zadań specjalnych" to pełna zabawnych anegdot opowieść o przyjaźni, młodości i pasji, o tym, jak szary człowiek stara się naprawiać świat. A także o tym, jak bardzo idealizujemy swoje wspomnienia. Po latach Jacky Challot, mieszkający teraz z żoną w Bayonne w Kraju Basków, przyjeżdża bowiem ponownie do Polski, odwiedza miejsca, w których wtedy bywał, pracował, spotykał się z działaczami Solidarności, składa nawet wizytę w więzieniu, gdzie przed ćwierć wiekiem odbywał karę dwóch lat zamienioną ostatecznie na grzywnę. Tamten okres, prace w strukturach Solidarności i udział w nich bohatera filmu oraz jego epizod więzienny wspominają m. in.: Mirosław Chojecki, Danuta Nowakowska, Krzysztof Talczewski oraz adwokaci: Roman Lywczyk i Tadeusz de Virion. O reakcjach strony francuskiej opowiadają z kolei: Bernard Guetta - korespondent "Le Monde" w Polsce w latach 80. , Olivier Mazerolle - publicysta i były szef stacji RTL, Edmond Maire - działacz francuskich związków zawodowych, Anne Durufle - Łozińska - ówczesna pracownica Ambasady Francji w Polsce i inni.