TVP Dokument Piątek, 07.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. MEANDRY SALAMANDRY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Wygląda, jakby ciągle była mokra, choć unika otwartej wody i nawet nie umie pływać. Jednak w wodzie się rodzi, a potem nie bez trudu gramoli się na ląd. By następnie... zniknąć. Salamandra plamista, najdziwniejszy bodaj z naszych płazów ogoniastych, chowa się przed wrogami w ściółce i próchnie, zaliczając do tych wrogów także słońce, którego unika, bo mogłoby ją zanadto wysuszyć. W ogóle lubi to, czego ludzie zanadto nie lubią: deszcz i skały. W tych ostatnich znajduje schronienie, a w zboczach górskich dróg i jarów znajduje norki, by się w nich ukrywać. Nagle odsłonięta, potrafi przerazić napastnika swym wręcz wyzywającym, czarnym i żółtym rysunkiem. Należy do najbarwniejszych z żyjących u nas zwierząt. Ponieważ przez większość życia tkwi w wilgotnych zakamarkach, trudno ją spotkać. My będziemy mieli okazję spotkać całą rodzinę salamander. Zaprezentują nam ją, jak i w ogóle ten gatunek, dwie kobiety, które poświęcają tym nieledwie egzotycznym płazom znaczną część, a niekiedy wręcz całość swej badawczej inwencji i życiowej energii. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 16 SMAK TORUNIA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak wiele miasto może zawdzięczać piernikom? Okazuję się, że naprawdę sporo. To one rozsławiły imię Torunia na całym świecie i co najciekawsze - dzieje się tak do dzisiaj! Radosław Kotarski tym razem bierze sprawy we własne ręce, dosłownie i w przenośni, ponieważ sam wypieka pierniki według tradycyjnej receptury. Poza tym sprawdza, jak wiele słów i stwierdzeń przeniknęło do języka polskiego dzięki toruńskim wyrobom. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 110 ZIEMIA KŁODZKA Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Michał Piedziewicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ziemia kłodzka to cel kolejnej wyprawy Tomasz Bednarka. Wokół pasma górskie, w dolinach urokliwe miasteczka i popularne uzdrowiska. W centrum wiekowe miasto, stolica dawnego hrabstwa. Kraina kusi bogactwem zabytków, a krajobrazy bywają tutaj baśniowe. Jedną z najbardziej malowniczych części regionu jest Kotlina Kłodzka. Średniowieczne Kłodzko powstało w punkcie strategicznym, wypełniając dolinę pomiędzy wzgórzami. Z historią miasta można się zapoznać w wąskich korytarzach podziemnej trasy turystycznej. W głębokich piwnicach przechowywano towary, ale i chroniono się w czasie wojen i oblężeń. Kłodzko pełne jest zabytków. Ozdobą tutejszego rynku jest neorenesansowy ratusz oraz otaczające go kamienice, a nad miastem góruje XVIII - wieczna twierdza. Odwiedzając region, warto też zwiedzić barokową bazylikę w Wambierzycach, która robi kolosalne wrażenie. Prowadzi do niej 57 schodów. Imponująca fasada świątyni ma aż 52 metry wysokości. W kontraście do majestatycznego widoku z zewnątrz, wnętrze bazyliki wydaje się niewielkie. W wystroju świątyni uwagę zwraca ambona, odwołująca się do maryjnego hymnu Magnificat, oraz ołtarz z cudowną figurką Matki Bożej z Jezusem na ręku. Kolejne bogactwa ziemi kłodzkiej to jej uzdrowiska. Dawne domy zdrojowe, pijalnie wód i piękne parki można zobaczyć w Polanicy, Długopolu, Lądku, Dusznikach i w Kudowie Zdroju. Turystów zachwyci też przyroda - liczne szlaki wiodą przez Park Narodowy Gór Stołowych. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /130/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedza również ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Pokazuje także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne i wskazuje, jak postępować ze zwierzętami. 08:10 TOKSYCZNE TRENDY - ODC. 4 TRANSPORT I JEGO PRZYSZŁOŚĆ (TOXIC TRENDS / UNSERE ZUKUNFT) Serial dokumentalny, 51 min, Szwajcaria, 2017 Reżyseria: Katharina Deuber, Karin Moser, Silvia Fleck W odcinku czwartym zastanowimy się, jak nie dusić się w korkach i jak możemy usprawnić transport. Sen o wolności zamienił się w koszmar. Już teraz mamy ponad miliard samochodów, a w 2050 roku będzie ich trzy miliardy. Liczba samochodów na świecie rośnie o jeden samochód co sekundę. Kierowcy w Los Angeles i Moskwie już stoją w korkach na około 100 godzin rocznie. Jednak ani w rozrastających się megamiastach w Azji, ani w biednych regionach Afryki nie ma sieci dróg przystosowanych do takich przepustowości. W rezultacie grożą wielkie korki aż do całkowitego załamania ruchu. Podczas gdy korzystanie z samochodów stale spada w krajach uprzemysłowionych, gwałtownie wzrasta w krajach rozwijających się. Ponieważ tam samochód jest nadal uważany za symbol statusu. Według ONZ na przykład w Afryce za 20 lat więcej ludzi zginie w wypadkach drogowych niż będzie wszystkich ofiar AIDS, gruźlicy i wojny razem wziętych. W 1810 roku na świecie istniały dwa miasta liczące ponad milion mieszkańców: Londyn i Pekin. W 1950 roku istniało ich już 85. Do dwutysięcznego roku większość dużych miast znajdowała się w USA, ale obecnie megametropolie skoncentrowane są w Azji i Afryce. Czy rozwiązaniem są samochody bez kierowcy, czy wszyscy po prostu wzbijamy się w powietrze dzięki dronom? 09:10 WIELKI PACYFIK - ŻARŁOCZNY OCEAN (4/5) (BIG PACIFIC. VORACIOUS. (4/5)) Serial dokumentalny, 50 min, Nowa Zelandia, 2015 Reżyseria: Houghton Sue Scenariusz: Meade Craig Seria dokumentalna o Pacyfiku - Oceanie Spokojnym, który zajmuje jedną trzecią powierzchni Ziemi. Zawiera połowę wody naszego świata i ukrywa najgłębsze miejsce na naszej planecie. To jest akwen, który ogromne, rzadkie i olśniewające stworzenia nazywają domem - i gdzie czają się jeszcze nieodkryci przez naukę przedstawiciele fauny. Przełamiemy granice między lądem a morzem, przemieszczając się po oceanie, przedstawiając szeroki wachlarz miejsc, gatunków, zjawisk naturalnych i zachowań. Każdy odcinek skupia się na namiętności, żarłoczności, przemocy i tajemnicy. Nakręcony w Ultra High Definition serial pokaże ocean i jego mieszkańców w sposób nigdy wcześniej niewidziany w telewizji. Niektóre z olbrzymów zamieszkujących Pacyfik muszą odżywiać się bez przerwy. Inne mogą nie jeść nawet przez rok. Armia żarłoków może zniszczyć podmorski las. Żyje tu drapieżca o wielu pyskach i właściciel największego otworu gębowego. W Pacyfiku zwykle ktoś je albo jest zjadany. Na powierzchni 166 milionów kilometrów kwadratowych - jednej trzeciej powierzchni naszej planety - rozciąga się największy ocean świata, którym rządzi nienasycony apetyt. U wybrzeży San Diego w Kalifornii żyje największe zwierzę świata. Płetwal błękitny. Ma 30 metrów długości; więcej niż boisko do koszykówki. Waży 200 ton - tyle, ile 28 słoni afrykańskich. Odżywia się jednak jednymi z najmniejszych mieszkańców oceanu - skorupiakami o wielkości spinacza biurowego. Szczętki, inaczej eufazje, popularnie zwane krylem, ważą niecały gram. Płetwal musi ich połknąć 40 milionów dziennie. 10:05 SKARBY EUROPY ODC. 10 GRECJA (TREASURES OF EUROPE EP. 10 TRESORS DE GRECE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Julien Bur Seria dokumentalna, w której poznamy najpiękniejsze miejsca w kilku krajach Europy. Każdy odcinek to inne miejsce na mapie i pięć różnych tematycznie aspektów: tajemnicze skarby - ukryte świątynie, zakazane jeziora; skarby przyrody - piękne parki i rezerwaty, imponujące jaskinie; tajemnice historyczne - katedry, starożytne ruiny oraz niezwykłe miejsce, takie jak: hotel igloo, miasto duchów i portret hodowcy koni, ludowego śpiewaka. Kolejne odcinki to: Włochy, Rosja, Portugalia, Chorwacja, Niemcy, Laponia, Irlandia, Grecja, Norwegia, Bułgaria, Belgia, Hiszpania, Islandia, Holandia, Czechy. 11:05 PIERWSZY KROK Reportaż, 25 min, Polska, 1978 Scenariusz: Michał Dąbrowski, Aleksander Gosk Zdjęcia: Kazimierz Sikorski Przygotowania młodzieży szkolnej do pracy na żaglowcu "Dar Pomorza" oraz ich pierwszy rejs na tej fregacie. Po raz drugi w przygotowaniach do sezonu biorą udział uczniowie gdańskiego liceum zawodowego, harcerze, którzy trafiają tu poprzez Centrum Wychowania Morskiego i Wodnego w Gdyni oraz jungowie Bractwa Żelaznej Szekli. Młodzież, podzielona na trzy wachty, przebywa na statku i uczy się żeglarskiego rzemiosła. Każdy uczestniczy w ćwiczeniach i pracach podkładowych na statku. Młodzi ludzie ćwiczą wiosłowanie na łodziach ratunkowych, chodzenie po masztach, ściąganie i rozwijanie żagli. Pełnią też służbę w kuchni oraz malują elementy statku. Po trzech tygodniach fregata "Dar Pomorza" wraz z młodą załogą wypływa w rejs. Młodzi ludzie wykorzystają w praktyce to, czego nauczyli się wcześniej. 11:35 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 6. MUZYKA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Lena na Bałkanach to seria podróżnicza, nie mająca wiele wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Jak opowiadać o Bałkanach to trzeba opowiedzieć o lokalnej muzyce, która odzwierciedla ten zwariowany tygiel kulturowy. To połączenie folku, punku, jazzu czy hip - hopu. Kto nie słuchał najsłynniejszego zespołu Gorana Bregovica czy No Smoking orchestra? Lena odwiedzi jeden z bałkańskich zespołów, nauczy się grać na dudach w Bułgarii oraz spróbuje swoich sił w szalonym tańcu Derwiszy. 12:05 UKRAIŃCY - ODC. 9. WALENTYNA Serial dokumentalny, 41 min, Polska, 2022 Reżyseria: Julia Łuczkowska Scenariusz: Julia Łuczkowska Serial przedstawia niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Obserwujemy, jak stawiają pierwsze kroki w obcym kraju i starają się zbudować swoje życie od nowa. Przyglądamy się tym, którzy w Polsce są tylko na chwilę, chcą szybko zarobić i wrócić, by pomóc swoim rodzinom. Śledzimy także losy tych, którzy w Polsce się już zadomowili. Prowadzą z powodzeniem firmy, odnoszą sportowe i artystyczne sukcesy. Towarzyszymy im w ich codziennym życiu, w doświadczaniu wojny, w chwilach zwątpienia i radości, stawiającym czoła odmiennej i często niezrozumiałej, polskiej rzeczywistości. Serial "Ukraińcy" to okazja do przejrzenia się w oczach sąsiadów, z którymi łączy nas kulturowa bliskość, a dzieli często trudna historia. Towarzyszymy im w wizytach u ich rodzin w Ukrainie. Wspólnie z nimi gościmy ich bliskich i przyjaciół w Polsce. Opowiedzą nam historię serc rozdartych między dwoma krajami graniczącymi ze sobą od zarania dziejów. 12:50 OSTATNI W ALEPPO (LAST MEN IN ALEPPO) Film dokumentalny, 58 min, Dania, 2017 Reżyseria: Feras Fayyad Po 5 latach wojny w Syrii, w oblężonym i zupełnie zniszczonym Aleppo - kiedyś największym syryjskim mieście - wciąż pozostaje około 350 tysięcy osób. Towarzysząc ochotnikom i ratownikom Syryjskiej Obrony Cywilnej, znanej również jako Białe Hełmy - Khalidowi, Subhidowi i Mahmoudowi - zobaczymy jak wygląda codzienne życie na ulicach tego miasta. Wolontariusze jako pierwsi wchodzą do zniszczonych budynków, odkopują gruz w poszukiwaniu ciał i jakichkolwiek oznak życia. Uratowali do tej pory ponad 60 tys. mieszkańców Aleppo, najczęściej wyciągając ludzi spod gruzów gołymi rękami. Sami narażają się na ogromne niebezpieczeństwo, mogąc zginąć w każdej chwili. Dlatego codziennie zderzają się z dylematem - czy ryzykować dalej, czy uciec z miasta. W tej poruszającej filmowej podroży po Aleppo poznajemy nie tylko ogrom zniszczeń, jakich dokonała wojna, ale również osobistą historię zwykłych ludzi, którzy stali się prawdziwymi bohaterami tej masowej ludzkiej tragedii rozgrywającej się na oczach całego świata. Film otrzymał Nagrodę dla Najlepszego Filmu Dokumentalnego na festiwalu w Sundance (2017), Nagrodę Główną na festiwalu CPH: DOX 2017 w Kopenhadze oraz Grand Prix w Konkursie Głównym 14. Festiwalu Filmowego Millennium Docs Against Gravity (2017). 13:55 WIELKI PACYFIK - ZA KULISAMI. (5/5) (BIG PACIFIC. BEHIND THE SCENES (5/5)) Serial dokumentalny, 50 min, Nowa Zelandia, 2015 Reżyseria: Houghton Sue Scenariusz: Meade Craig Seria dokumentalna o Pacyfiku - Oceanie Spokojnym, który zajmuje jedną trzecią powierzchni Ziemi. Zawiera połowę wody naszego świata i ukrywa najgłębsze miejsce na naszej planecie. To jest akwen, który ogromne, rzadkie i olśniewające stworzenia nazywają domem - i gdzie czają się jeszcze nieodkryci przez naukę przedstawiciele fauny. Przełamiemy granice między lądem a morzem, przemieszczając się po oceanie, przedstawiając szeroki wachlarz miejsc, gatunków, zjawisk naturalnych i zachowań. Każdy odcinek skupia się na namiętności, żarłoczności, przemocy i tajemnicy. Nakręcony w Ultra High Definition serial pokaże ocean i jego mieszkańców w sposób nigdy wcześniej niewidziany w telewizji. Przygoda życia. Filmowanie oceanu, który pokrywa jedną trzecią globu. Imponujące. Ruszamy. Zadanie bardziej złożone i trudniejsze niż mogliśmy sądzić. Wspaniałe ekipy i najnowocześniejszy sprzęt. Dwadzieścia krajów i 77 niezwykłych plenerów. Ponad cztery lata zdjęć. Nie będzie łatwo. Zagubieni w lesie i wśród zaskakujących wydarzeń. Tam wybuchł dynamit! Wielkie odkrycia i małe cuda. Siedmiocentymetrowa ryba buduje gniazdo o średnicy dwóch metrów! Wyspa Amami Oshima u wybrzeży Japonii. Doświadczony płetwonurek Kimiaki Ito okazał nam bezcenną pomoc. Ponad 20 lat temu odkrył zdumiewające wzory, które w tajemniczy sposób pojawiały się na dnie morza i równie tajemniczo znikały. Wraz z badaczami próbował rozwiązać tę zagadkę. 14:55 DZIKA KUBA - CZĘŚĆ 2 (WILD CUBA A CARIBBEAN JOURNEY WITH COLIN STAFFORD - JOHNSON) Film dokumentalny, 58 min, Austria, 2020 Reżyseria: John Murray Film przenosi widzów w czasy sprzed zaledwie 50 lat, kiedy ziemska przyroda wydawała się obfita. To podróż do zagubionego świata, który wkrótce może zniknąć na zawsze. Bo wszystko się zmieni. Rozpoczniemy kubańską podróż na południu wyspy, na wielkim Bagnie Zapata. Największy pojedynczy obszar chroniony na całych Karaibach jest domem dla najmniejszego ptaka na świecie, niewielkiego kolibra pszczół. Dekady socjalistycznego rządu nastawionego na ochronę przyrody, amerykańskie embarga i minimalny rozwój pozostawiły wyspę w dużej mierze niezmienioną przez pięć dekad. Niezależnie od polityki, izolacja Kuby stworzyła naturalną cytadelę na Karaibach, wyspę naprawdę oddzieloną. Kuba to najcenniejszy klejnot Karaibów. Lasy porastają duże obszary wyspy - a jej błękitne wody kryją w sobie jedne z najbogatszych raf koralowych na świecie. Gdy wiele dzikich krain i mórz Karaibów ma problemy - niezwykła historia Kuby stworzyła prawdziwą, dziką krainę czarów. Połowa kubańskiej flory i fauny występuje wyłącznie tutaj. Od kubańskiego gatunku krokodyli i węży - po najmniejsze ptaki i żaby na naszej planecie. Po Kubie oprowadzi nas Colin Stafford Johnson. Filmuje dziką przyrodę od ponad 30 lat i nigdy nie zatracił chłopięcej obsesji na punkcie tej wyjątkowej wyspy. 16:05 TOKSYCZNE TRENDY - ODC. 5 SZTUCZNA INTELIGENCJA (TOXIC TRENDS / UNSERE ZUKUNFT) Serial dokumentalny, 51 min, Szwajcaria, 2017 Reżyseria: Katharina Deuber, Karin Moser, Silvia Fleck Człowiek czy maszyna, oto jest pytanie. Takie, które powstaje zwłaszcza z myślą o niezbyt odległej przyszłości. Bo roboty są wśród nas. Na całym świecie jest już 20 milionów takich inteligentnych maszyn, a ich liczba rośnie. Według ekspertów za 30 lat na ziemi będzie więcej robotów niż ludzi. Rozwój, który rodzi wiele pytań i niepewności. Czy maszyny są zbawieniem naszego starzejącego się społeczeństwa? Czy ludzie nadal będą potrzebni, jeśli superkomputery będą w stanie rozwiązywać wszystkie zadania wydajniej niż my? Robot Marvin jako opiekun, robot jako programowalny partner w związku, robot jako superinteligentne zagrożenie. 17:05 SKARBY EUROPY ODC. 11 HISZPANIA (TREASURES OF EUROPE EP. 11 TRESORS D’ESPAGNE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Julien Bur Seria dokumentalna, w której poznamy najpiękniejsze miejsca w kilku krajach Europy. Każdy odcinek to inne miejsce na mapie i pięć różnych tematycznie aspektów: tajemnicze skarby - ukryte świątynie, zakazane jeziora; skarby przyrody - piękne parki i rezerwaty, imponujące jaskinie; tajemnice historyczne - katedry, starożytne ruiny oraz niezwykłe miejsce, takie jak: hotel igloo, miasto duchów i portret hodowcy koni, ludowego śpiewaka. Kolejne odcinki to: Włochy, Rosja, Portugalia, Chorwacja, Niemcy, Laponia, Irlandia, Grecja, Norwegia, Bułgaria, Belgia, Hiszpania, Islandia, Holandia, Czechy. 18:10 MAX FACTOR (THE MAX FACTOR) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Julia Kuperberg, Clara Kuperberg Film o człowieku, który stworzył twarze Hollywood, urodził się w Polsce - Maksymilian vel Michaił Faktor, vel Faktorowicz. Został perukarzem i wizażystą na dworze cara Mikołaja II. Z powodu szerzącego się antysemityzmu na początku XX wieku on i jego rodzina uciekli do Ameryki, gdzie mieszkali jego krewni. Urzędnik imigracyjny nieumyślnie zmienił nazwisko na Factor. Max Factor przeniósł się do Hollywood w odpowiednim momencie. Charakteryzacja teatralna nie działała zbyt dobrze z projektorami i zbliżeniami, a wprowadzenie technikoloru stworzyły inne problemy, które Factor genialnie rozwiązał. W 1935 stworzył imperium makijażu, które pozwoliło mu poprosić słynnego architekta S. Charlesa Lee o zbudowanie dla niego biura w stylu art - deco, które jest obecnie Muzeum Hollywood w Los Angeles. Max Factor był królem makijażu. To on stworzył hollywoodzką charakteryzację filmową. To jemu największe gwiazdy złotej ery kina zawdzięczają swój wdzięk i urodę. Dzięki genialnemu makijażowi, dzięki cieniowaniu i rozświetlaniu, Max Factor stworzył najpiękniejsze gwiazdy filmowe swoich czasów. Największym hołdem dla niego jest to, że dzisiejsze młode celebrytki wciąż próbują osiągnąć ten efekt. Max Factor, polski Żyd z Łodzi, który robił peruki dla cara, nagle znalazł się w Nowym Jorku. Historia teatru i filmu wiele mu zawdzięcza. 19:15 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - TAJLANDIA. KWIAT AZJI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. Tajlandia to kraina uśmiechu i serdeczności, pięknej przyrody i nowoczesnych miast. Fascynuje swoim pięknem, kulturą i duchowością. Jest gościnnym i niezwykle różnorodnym krajem. Wyruszamy w podróż śladami dawnego Królestwa Syjamu. Bangkok, stolica Królestwa Tajlandii, rozwija się szybko i prężnie. Liczy blisko 8 milionów mieszkańców. Dzielnice Silom i Siam Square imponują rozmachem i nowoczesną architekturą. Tradycyjne życie mieszkańców Bangkoku toczy się wokół ulicznych kramów z jedzeniem i słynnych tuk - tuków, bezustannie krążących po mieście. W świątyni Wat Pho znajduje się największa kolekcja posągów Buddy w całej Tajlandii. To jeden z pierwszych ośrodków edukacji publicznej w kraju. 20:20 AGENT 566 - ODCINEK 1. KAMEL AMIN THAABET (AGENT 566 EP. 1 KAMEL AMIN THAABET) Serial dokumentalny, 56 min, Izrael, 2020 Reżyseria: Liora Amin Batmatz, Eyal Tavor Scenariusz: Itay Landsberg Serial dokumentalny opowiadający o losach izraelskiego szpiega Eli Cohena. W maju 1960 r. Mosad zaproponował mu współpracę, ponieważ potrzebował agentów w Syrii, a on potrafił mówić po arabsku z syryjskim akcentem przejętym od rodziców. Przyjął więc tożsamość zamożnego biznesmena branży tekstylnej, Kamela Amina Tabeta i pod tym nazwiskiem działał. Był on jednym z najskuteczniejszych agentów wywiadowczych, najlepszym izraelskim szpiegiem. Spenetrował najwyższe władze syryjskie cywilne i wojskowe przekazując władzom swojego kraju niezwykle cenne informacje wywiadowcze. Pierwszy obywatel Izraela stracony za szpiegostwo. Do tej pory strona syryjska nie wydała ciała Cohena jego krewnym. Cohen stał się bohaterem narodowym w Izraelu. Ten film to pierwsza opowieść o jego życiu, ale opowiedziana dokładnie i odsłaniająca całe mnóstwo sekretów na temat działalności agenta, które przez ponad 55 lat były trzymane w ścisłej tajemnicy. Cytaty z procesu Cohena oparto na oryginalnych zapisach z różnych źródeł w Izraelu i w Syrii. W imieniu arabskiego narodu Syrii specjalny sąd wojskowy wydał wyrok śmierci na Eliyahu, synu Szaula Gindi Kohena, pochodzącego z Tel Awiwu na terenach okupowanej Palestyny. Celem jest zbadanie sprawy Cohena. Rzadkie ujęcia wykonano kamerami Mossadu. Cohen odpowiadał na wszystkie pytania sędziów. Część zataił, możliwe, że dla dobra swojej rodziny. 21:25 SPRAWCA NIEZNANY - ODC. 1 POSZUKIWANIA (UNKNOWN MALE NO. 1 EP. 1/4) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Hugo Berkeley Serial dokumentalny opowiada o najgłośniejszym i najbardziej niewiarygodnym śledztwie w sprawie morderstwa. W 2010 r. , w północnych Włoszech brutalnie zamordowano, w pobliżu jej domu, 13 - letnią Yary Gambiarasio. Serial ujawnia szczegóły jednego z najbardziej skomplikowanych śledztw kryminalistycznych, jakie kiedykolwiek przeprowadzono. Historia jest opowiedziana w intymnych zeznaniach wytrwałej i zaangażowanej emocjonalnie, głównej prokurator Letizii Ruggeri. Serial śledzi również obronę aresztowanego w 2014 r. Massimo Bossettiego - oskarżonego o to morderstwo. Dzięki wrażliwemu i filmowemu podejściu do tematu serial jest zarówno porywającą relacją z niezwykłego śledztwa kryminalnego, jak i czułym portretem życia, śmierci i sprawiedliwości we współczesnych Włoszech. W tym odcinku: po dwudziestej zadzwonili karabinierzy z posterunku Ponte San Pietro. Powiedzieli, że jakaś dziewczynka, lat 13 i pół, Yara Gambirasio, poszła do ośrodka sportu. Uprawiała gimnastykę rytmiczną. Dotychczas nie wróciła do domu. Ślad zapachowy prowadził z ośrodka sportu na budowę Mapello. To był największy plac budowy w okolicy. W całym kraju było głośno o sprawie, podniosła się wrzawa, dziewczynki ciągle nie odnaleziono. Telefon. Znaleźli ciało. Wybiegłem. Nawet nie wziąłem operatora. Wszystkie telewizje pędziły na pole w Chignolo d'Isola. Późnym popołudniem ulica była nieprzejezdna. Dziennikarze, zwykli ludzie. Z początku nieliczni. W nocy zrobił się tłum... 22:30 WETERANI. WYRWANI ŚMIERCI Reportaż, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Wojciech Pepliński, Grzegorz Zasępa Scenariusz: Wojciech Pepliński, Grzegorz Zasępa Zdjęcia: Maciej Gruda, Paweł Piotrowski, Maciej Kurpiewski "Weterani: wyrwani śmierci 2" to dziesięcioodcinkowa kontynuacja serialu dokumentalnego ukazującego losy polskich żołnierzy walczących w Afganistanie. Walka z terroryzmem w tym kraju była jedną z najtrudniejszych misji w historii sztuki wojennej. Także dla Polaków. Po raz pierwszy armie wielu krajów musiały mierzyć się z niewidzialnym wrogiem, którym mógł być każdy mieszkaniec Afganistanu. Talibowie nie mają przecież ojczyzny, narodowości, regularnej armii z mundurami, dowództwem czy jakimikolwiek zasadami. W Afganistanie wszystko działo się z zaskoczenia, niespodziewanie. Polscy weterani wojenni wspominają akcje, potyczki czy patrole, w trakcie których musieli głęboko śmierci patrzeć w oczy. Wielu z weteranów zostało okrutnie i trwale okaleczonych. Wszyscy pamiętają o wyjątkowym poświęceniu towarzyszy broni bezinteresownie ratującym im życie. Osiem z dziesięciu nowych odcinków to dokumentacja historii polskich żołnierzy ocalonych przez kolegów z oddziału. Dwa odcinki specjalne to opowieści o żołnierzach armii Stanów Zjednoczonych. Jeden z nich zginął od kuli, osłaniając własnym ciałem żołnierza polskiego kontyngentu. Drugi z Amerykanów, będąc pod ciągłym ostrzałem talibów, uratował życie polskiego kolegi. W odcinku: Poznamy losy sierżanta Szymona Mutwickiego. Do polskiej bazy w Afganistanie trafił jako ochotnik w 2007 roku. W połowie sierpnia jego patrol wpadł w zasadzkę zastawioną przez talibów. Mutwicki był świadkiem przerażających scen cierpienia i śmierci swoich kolegów. Po powrocie do kraju prześladowały go koszmary, które niszczyły mu życie. Zdiagnozowano u niego zespół stresu pourazowego (PTSD), chorobę typową dla żołnierzy powracających z misji wojskowych. 23:05 DZIECI ŻOŁNIERZE - NOWA WOJNA (THE CHILD SOLDIER'S NEW JOB) Film dokumentalny, 67 min, Dania, 2016 Reżyseria: Mads Ellesoe Firmy ochroniarskie działające w Afganistanie i Iraku zatrudniają do pracy byłych dziecięcych żołnierzy z wojen afrykańskich lat 80. i 90. Międzynarodowe śledztwo dziennikarskie ukazuje niezwykle kontrowersyjne praktyki prywatnych firm z USA i Anglii, funkcjonujących poza oficjalną strefą i niepodlegających publicznej kontroli. Afganistan i Irak stały się polem walki i wpływów nowej grupy międzynarodowych najemników, ukształtowanych w najkrwawszych konfliktach ostatnich dekad. Outsorcing i pozorne oszczędności, przy jednoczesnym dążeniu do utajniania działań, przynoszą w aktualnych wojnach bliskowschodnich nowe zjawiska, z których wyłania się nowa postać wojennej rzeczywistości i zasad nią kierujących. 00:20 KOCHANY TATO Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1983 Reżyseria: Laredj Khader Dziewięcioletni chłopczyk pisze list do taty, który pojechał do swojej ojczyzny w jednym z krajów arabskich. Opisuje swój dzień, tęskni i ma nadzieję na szybkie z nim spotkanie. Etiuda Szkoły Filmowej w Łodzi. 00:30 KOCHA... LUBI...SZANUJE...? Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jerzy Obłamski Etiuda ilustrująca życie uczuciowe młodych Polaków. Ujęcia z prywatki przeplatane są wypowiedziami dziewcząt i chłopców dotyczących zakochania, miłości i seksu. Etiuda Szkoły Filmowej. 00:45 KOWALSKI POWINIEN WYPOCZĄĆ. EXPRES NARTY Felieton, 21 min, Polska, 1973 Scenariusz: Antoni Dzieduszycki, Mariusz Jeliński Zdjęcia: Romuald Klonowski, Jan Peltz, Marek Worsztynowicz, Piotr Varanka Fabularyzowany felieton filmowy, promujący narciarstwo jako świetny sposób spędzenia wolnego czasu - aktywnie i na wesoło. Państwo Kowalscy wyjeżdżają na weekend na narty w Góry Orlickie (Sudety Wschodnie). Wśród tłumu innych narciarzy docierają na stok, gdzie uczą się jeździć. Choć pan Kowalski niezbyt dobrze radzi sobie w tym sporcie, doskonale się przy tym bawi. Obserwując narciarzy na stoku, poznajemy ówczesny sprzęt narciarski, techniki jazdy, stroje. Państwo Kowalscy uczestniczą w zawodach o puchar Orlicy, wieczornych zabawach przy ognisku, jeździe na nartach z pochodniami. Całość opowiedziana jest w sposób humorystyczny, a liczne kadry z gór ukazano na tle muzyki. 01:20 WOKÓŁ OSTREJ BRAMY Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1996 Reżyseria: Józef Gębski Scenariusz: Józef Gębski Zdjęcia: Stanisław Szabłowski Muzyka: Janusz Bogucki W wileńskiej siedzibie NKGB i KGB, w budynku, przez który w latach wojny, a i po niej, przeszło co najmniej kilkuset ujętych w różnych okolicznościach polskich oficerów, dowódców oddziałów i żołnierzy AK, znaleziono dziwny dokument. Był nim sporządzony w latach 1945 - 1946 album dokumentujący działalność AK na Wileńszczyźnie po lipcu 1944 roku. Również w Wilnie, w czasie remontu kościoła Bernardynów, znaleziono doskonale zachowany i niezwykle bogaty zbiór raportów, rozkazów, szkiców - ukryty tam w nieznanych okolicznościach przez członków polskiej organizacji podziemnej. Album i dokumenty posłużyły narratorom filmu - historykom Henrykowi Piskunowiczowi i Jarosławowi Wołkonowskiemu - do odtworzenia losów Okręgu Wileńskiego Związku Walki Zbrojnej AK. Film bardzo szczegółowo przedstawia okoliczności zawiązania organizacji podziemnej na Wileńszczyźnie, postacie m.in. Nikodema Sulika i Aleksandra Krzyżanowskiego, dramatyczne losy oddziałów i brygad "Kmicica", "Łupaszki", "Szczerbca", "Konara", "Węgielnego", "Juranda", toczących krwawe walki z Niemcami, współpracującymi z nimi Litwinami i sowieckimi partyzantami, którzy otrzymali zadanie całkowitego zniszczenia AK. Przypomina też słynną operację "Ostra Brama", w ramach której około 5 tys. żołnierzy AK miało zdobyć i zająć Wilno przed wejściem Armii Czerwonej na Litwę. Polacy byli przekonani, że Niemcy nie będą bronić miasta, tymczasem otrzymali oni rozkaz, by walczyć do ostatniego żołnierza. Film, w którym autor wykorzystał materiały ze zbiorów Archiwum Filmowego WFDiF oraz ze zbiorów fotograficznych Janusza Bohdanowicza, powstał we współpracy z Fundacją Filmową Armii Krajowej i TVP. 02:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 282 GLORIA VICKERS Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Gloria Vickers" W miejscowości Kasina byliśmy wielokrotnie, zawsze z myślą o wrześniowych pancerniakach i niezwykłym dziele czołgów Vickers. Po wrześniowych wydarzeniach został tu niezwykły pomnik. Jego siła polega na tym, że elementem konstrukcji jest autentyczny fragment czołgu - to właśnie wieża Vickersa. I gdy wydawało się, że Vickersy będzie można już oglądać tylko na zdjęciach i archiwalnych filmach, uruchomił się niezwykły łańcuch ludzi dobrej woli. Części czołgu wydobywane w różnych miejscach Polski przez zapaleńców i poszukiwaczy zostały złożone w jedną całość i do Kasiny powrócił piękny Vickers, w którym ponad 50% części to oryginały. Przy okazji wspomnimy szlak bojowy 121. Samodzielnej Kompanii Czołgów Lekkich kapitana Stanisława Rączkowskiego, dywagując, gdzie dokładnie zakończył swój żywot ostatni Vickers? 02:50 596 DNI Reportaż, 26 min, Polska, 2008 Scenariusz: Bożena Klimus, Jan Zub Po ponad 60 latach od zbrodni katyńskiej Jerzy Szymański mógł pochować szczątki ojca Ludwika, oficera zamordowanego przez NKWD. Na uroczystości pogrzebowe, które odbyły się 13 kwietnia 2008 roku w Katedrze Polowej w Warszawie, 82 letni Szymański przyjechał z Australii, tam z żoną i trójką dorosłych dzieci żyje od wielu lat. Podczas uroczystości potomek kapitana Szymańskiego spotkał się z córką innego oficera, który również zginął w Katyniu - Marią Siemińską. Panią Marię i Jerzego wiele łączy. Obie rodziny zostały zniszczone przez sprawę katyńską. Obie rodziny przez ostatnie dwa lata w wielkiej niepewności czekały na ostateczną identyfikację czaszki polskiego oficera, która przez kilkadziesiąt lat leżała w szafie Instytutu Medycyny Sądowej w Kopenhadze, a w 2006 roku wróciła do Polski. Szczątki Ludwika Szymańskiego są drugimi spośród wywiezionych z Katynia, które udało się zidentyfikować. Po raz pierwszy posłużono się przy tym badaniami DNA. Reportaż pt. "596 dni" opowiada o losach czaszki z Katynia, o tym jak zbrodnia katyńska wpłynęła na życie starej krakowskiej rodziny Siemińskich i mieszkających na drugiej półkuli Szymańskich. 03:25 HUGO Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Klimala Scenariusz: Mateusz Wajda, Wojciech Klimala Bohater dokumentu, Zdzisław Misiak, lat 70, dla przyjaciół Dzidek, emerytowany król wesołych miasteczek od dwóch i pół roku wraz z 7 - letnim wnukiem Hugo Huangiem żyje na terenie byłego lunaparku, w jednym z pozostałych po biznesie barakowozów. Ponad wszystko stawiają wzajemną relację i pamięć po przedwcześnie zmarłej Olimpii Misiak, matce Hugona, córce Dzidka. Z upływem czasu wnuk coraz bardziej współtworzy tożsamość dziadka, dla którego wychowanie podopiecznego staje się osobistym wyzwaniem i próbą rekonstrukcji rozbitej przez losy rodziny Misiaków. Nad ich relacją ciąży nierozwiązana kwestia praw rodzicielskich odsiadującego w Hiszpanii wyrok więzienia biologicznego ojca Yiong Huanga. 17 października 2015 roku chiński tata Hugona wychodzi z więzienia i za jego sprawą rozstrzygną się losy bohaterów.