TVP Dokument Sobota, 08.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DZIEŃ CHRUŚCIKA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Żyjąc na dnie całkiem bystrej rzeki, można stworzyć sobie ląd. Potrafią to chruściki, których larwy znane są wędkarzom i nazywane bywają przez nich kłódkami. Larwy budują sobie całkiem przemyślne i kunsztowne domki, sklecone z ziarnek piasku lub drobin roślinnych, ale, jeżeli zdarzy się stosowna okazja, nawet z... okruchów złota. Zwłaszcza, jeżeli nie poskąpi im takich okruchów badający je eksperymentator. To jednak rzadka okazja. Badacz chruścików, prof. Stanisław Czachorowski, który jest bohaterem i narratorem naszego filmu, w ten sposób nie kusi pracowitych owadów, ale poznaje ich życie w naturalnych warunkach. Przekonując się przy tym a w rezultacie przekonując i nas że te drobne istoty są wskaźnikami stanu wody w rzekach i innych zbiornikach wodnych, w których akurat żyją. Wyruszamy z nim nie tylko nad wodę, ale i w noc, by ujrzeć w świetle żarówek powietrzne harce dorosłych postaci chruścików, a je same obejrzeć dokładnie, gdy przysiądą na specjalnie do badań przeznaczonym ekranie. Badacz i jego koledzy są tak owymi zwiewnymi istotami zafascynowani, że ustanowili ich święto. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 17 SEKRETY BROWARNEGO KOTŁA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski wyrusza do czeskich Detenic, aby przekonać się, jak w zamierzchłych czasach warzono piwo na dawnych słowiańskich ziemiach. Nie poprzestaje jednak tylko na teorii. Sam chwyta za piwowarskie wiosło i zabiera się do stworzenia tradycyjnego czeskiego piwa miłości. Używa do tego tradycyjnych receptur i aparatury, która ma prawie 200 lat. Przy tym obala wiele współczesnych i historycznych mitów związanych z piwnym napitkiem. Czy stworzone przez Radka piwo będzie smakowało gościom średniowiecznej karczmy? 07:00 NOTACJE - KRZYSZTOF KOLBERGER. A ON MA DOPIERO 17 LAT Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2009 Autor: Maria Nockowska Krzysztof Kolberger (1950 - 2011), aktor i reżyser teatralny. Absolwent warszawskiej PWST w 1972 r. zadebiutował na deskach Teatru Śląskiego. Potem związał się z Teatrem Narodowym w Warszawie. Jako reżyser wystawił "Krakowiaków i górali", "Nędzę uszczęśliwioną", "Żołnierza królowej Madagaskaru", a także "Królewnę Śnieżkę i siedmiu krasnoludków". Za najważniejsze zadanie aktorskie w swojej karierze uznał powierzenie mu przez Telewizję TVN przeczytania testamentu papieża Jana Pawła II, w czasie żałoby po jego śmierci w kwietniu 2005 r. Krzysztof Kolberger przez wiele lat zmagał się z chorobą nowotworową. Był dwukrotnie operowany, co jak sam stwierdził w programie, w istotny sposób zmieniło jego podejście do życia i do wykonywanego zawodu. 07:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 111 LIDZBARK WARMIŃSKI Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Lidzbark Warmiński leży w malowniczej dolinie dwóch rzek. Nazywany jest warmińską Wenecją - brzegi miasta położonego nad Łyną i Symsarną łączy ponad 20 mostów i kładek. Dzięki temu wiele tutejszych zabytków podziwiać można podczas wycieczki kajakiem lub gondolą. W mieście o ponad 700 - letniej historii zachował się średniowieczny układ urbanistyczny wraz z fragmentami murów obronnych i 4 - piętrową Wysoką Bramą, jedyną spośród trzech dawnych bram wjazdowych. Ponad lidzbarskimi dachami góruje wieża XIV - wiecznego kościoła oraz Zamek Biskupów Warmińskich, jeden z najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej w Polsce, w 2018 roku oficjalnie uznany za pomnik historii. Określany jest mianem Wawelu Północy. Przez ponad 400 lat zamek stanowił siedzibę biskupów warmińskich, gościł także wyjątkowe osobistości. Najbardziej znanym mieszkańcem był biskup Ignacy Krasicki. Mieszkał tu także biskup Łukasz Watzenrode - wuj Mikołaja Kopernika, który sprowadził go do Lidzbarka. W przełomowym odkryciu Kopernikowi pomogły czynione tutaj obserwacje nieba. Choć ton nadaje miastu bogata historia i wysokiej klasy zabytki, nie mniejszą uwagę przywiązuje się tu do korzystania z piękna natury. Nic dziwnego, że Lidzbark Warmiński przyjęty został do Cittaslow, czyli międzynarodowej sieci miast dobrego życia. Zanim rozważymy przeprowadzkę, warto odwiedzić go choć na chwilę. Nawet krótki pobyt tutaj staje się relaksującym doświadczeniem. 07:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /131/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedza również ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Pokazuje także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne i wskazuje, jak postępować ze zwierzętami. Dzisiaj poznacie psiaka Dexa z ciężkim złamaniem łapki i będziecie mogli po raz pierwszy zaobserwować, jak wygląda zabieg oseosyntezy. 10 dni po operacji sprawdziliśmy i zapewniamy - Dex ma się doskonale! Przedstawimy też drużynę Superbohaterów, niepełnosprawne psiaki i kociaki są pełne życia i miłości, żyją normalnie, bo mają wsparcie w ukochanych opiekunkach - Pani Joannie i Pani Zofi. Mamy nadzieję, że choć odrobinę odczarowaliśmy problem zwierzęcej niepełnosprawności. Śledząc losy zwierząt uratowanych z Ukrainy, trafiliśmy do Korabiewic. Tutejsze schronisko przyjęło już ponad sto psiaków z terenów ogarniętych wojną. W naszym kąciku adopcyjnym na odpowiedzialnych, cierpliwych opiekunów czekają szczeniaki z Ukrainy. 08:10 TOKSYCZNE TRENDY - ODC. 5 SZTUCZNA INTELIGENCJA (TOXIC TRENDS / UNSERE ZUKUNFT) Serial dokumentalny, 51 min, Szwajcaria, 2017 Reżyseria: Katharina Deuber, Karin Moser, Silvia Fleck Człowiek czy maszyna, oto jest pytanie. Takie, które powstaje zwłaszcza z myślą o niezbyt odległej przyszłości. Bo roboty są wśród nas. Na całym świecie jest już 20 milionów takich inteligentnych maszyn, a ich liczba rośnie. Według ekspertów za 30 lat na ziemi będzie więcej robotów niż ludzi. Rozwój, który rodzi wiele pytań i niepewności. Czy maszyny są zbawieniem naszego starzejącego się społeczeństwa? Czy ludzie nadal będą potrzebni, jeśli superkomputery będą w stanie rozwiązywać wszystkie zadania wydajniej niż my? Robot Marvin jako opiekun, robot jako programowalny partner w związku, robot jako superinteligentne zagrożenie. 09:10 WIELKI PACYFIK - ZA KULISAMI. (5/5) (BIG PACIFIC. BEHIND THE SCENES (5/5)) Serial dokumentalny, 50 min, Nowa Zelandia, 2015 Reżyseria: Houghton Sue Scenariusz: Meade Craig Seria dokumentalna o Pacyfiku - Oceanie Spokojnym, który zajmuje jedną trzecią powierzchni Ziemi. Zawiera połowę wody naszego świata i ukrywa najgłębsze miejsce na naszej planecie. To jest akwen, który ogromne, rzadkie i olśniewające stworzenia nazywają domem - i gdzie czają się jeszcze nieodkryci przez naukę przedstawiciele fauny. Przełamiemy granice między lądem a morzem, przemieszczając się po oceanie, przedstawiając szeroki wachlarz miejsc, gatunków, zjawisk naturalnych i zachowań. Każdy odcinek skupia się na namiętności, żarłoczności, przemocy i tajemnicy. Nakręcony w Ultra High Definition serial pokaże ocean i jego mieszkańców w sposób nigdy wcześniej niewidziany w telewizji. Przygoda życia. Filmowanie oceanu, który pokrywa jedną trzecią globu. Imponujące. Ruszamy. Zadanie bardziej złożone i trudniejsze niż mogliśmy sądzić. Wspaniałe ekipy i najnowocześniejszy sprzęt. Dwadzieścia krajów i 77 niezwykłych plenerów. Ponad cztery lata zdjęć. Nie będzie łatwo. Zagubieni w lesie i wśród zaskakujących wydarzeń. Tam wybuchł dynamit! Wielkie odkrycia i małe cuda. Siedmiocentymetrowa ryba buduje gniazdo o średnicy dwóch metrów! Wyspa Amami Oshima u wybrzeży Japonii. Doświadczony płetwonurek Kimiaki Ito okazał nam bezcenną pomoc. Ponad 20 lat temu odkrył zdumiewające wzory, które w tajemniczy sposób pojawiały się na dnie morza i równie tajemniczo znikały. Wraz z badaczami próbował rozwiązać tę zagadkę. 10:10 SKARBY EUROPY ODC. 11 HISZPANIA (TREASURES OF EUROPE EP. 11 TRESORS D’ESPAGNE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Julien Bur Seria dokumentalna, w której poznamy najpiękniejsze miejsca w kilku krajach Europy. Każdy odcinek to inne miejsce na mapie i pięć różnych tematycznie aspektów: tajemnicze skarby - ukryte świątynie, zakazane jeziora; skarby przyrody - piękne parki i rezerwaty, imponujące jaskinie; tajemnice historyczne - katedry, starożytne ruiny oraz niezwykłe miejsce, takie jak: hotel igloo, miasto duchów i portret hodowcy koni, ludowego śpiewaka. Kolejne odcinki to: Włochy, Rosja, Portugalia, Chorwacja, Niemcy, Laponia, Irlandia, Grecja, Norwegia, Bułgaria, Belgia, Hiszpania, Islandia, Holandia, Czechy. 11:05 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - KATARZYNA TRZASKA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2022 Panorama polskiego dokumentu - filmowe portrety twórców, ich drogi artystycznej i twórczości na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterką odcinka jest Katarzyna Trzaska. 11:40 ZOBACZYĆ GŁOS (SEEING VOICES) Film dokumentalny, 89 min, Austria, 2016 Reżyseria: Dariusz Kowalski Scenariusz: Dariusz Kowalski Zdjęcia: Martin Putz Austria jest jednym z czterech krajów europejskich, które uznają język migowy w swojej konstytucji. Mimo to na 10 000 niesłyszących i niedosłyszących przypada w kraju jedynie 50 osób z wyższym wykształceniem. Dostęp do tłumaczy jest bardzo ograniczony, a szkoła wciąż stawia na naukę języka mówionego, zaprzepaszczając szansę na pełny rozwój lingwistycznej kompetencji niesłyszących uczniów i nie doceniając budowanej wraz z językiem migowym tożsamości i kultury. O zmianę tej sytuacji walczy w parlamencie niesłysząca polityk Helene Jarmer. Barbara Hager napisała o tożsamości niesłyszących doktorat i, korzystając z tłumacza, uczy na uniwersytecie. Ma niesłyszącego męża i słyszącą córkę, a teraz ze spokojem przyjmuje do wiadomości fakt, że jej nowonarodzony syn także nie słyszy. Młodsza od nich Ayse korzysta już z owoców ich pionierskiej pracy - po ukończeniu szkolenia dla niesłyszących podejmuje pracę w firmie odzieżowej wśród słyszącej załogi. Dariusz Kowalski, autor subtelnego filmowego portretu wiedeńskiej społeczności niesłyszących, sam nauczył się języka migowego, a na ekranie oddał jego pełne ekspresji piękno. 13:15 ... SZTYGAR NA ZAGRODZIE... Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1978 Reżyseria: Jerzy Wiszniewski Scenariusz: Wojciech Wiszniewski Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Jerzy Hajdun Filmowa ballada o sztygarze, który chciał zostać rolnikiem. 7 maja 1976 roku Stanisław Mazur przybył w galowym mundurze górnika do wsi Rydułty Niskie wraz z żoną Walentyną, pasierbem Władziem i synem Rysiem. Postanowił związać swoje dalsze życie z pracą na roli, założył gospodarstwo. Wytrwałością, pracowitością i zaangażowaniem osiągnął niespotykany sukces. Szybko doprowadził podupadłe godpodarstwo do rozkwitu. Stał się jednak solą w oku miejscowej społeczności. Nękany zawiścią sąsiadów musiał odejść. Rok po przybyciu do Rydułt Niskich sztygar, w tym samym galowym mundurze, opuszczał niegościnną wieś. Kolejne symboliczne sceny świetnie potęgujące dramaturię obrazu, egzemplifikują zawartą w filmie treść. Autor próbuje pokazać, że miarą sukcesu człowieka jest aktywna postawa wobec życia, ale do osiagnięcia postępu ogólnego jest potrzebna świadoma aktywność zbiorowa. Zmaganiom "sztygara na zagrodzie" towarzyszy piosenka śpiewana na wzór ludowej ballady, nadająca filmowi charakter przypowieści z morałem. 13:30 ARENA ŻYCIA Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1979 Reżyseria: Bogdan Dziworski Scenariusz: Bogdan Dziworski Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Ryszard Lenczewski, Piotr Sobociński, Wit Dąbal Dokumentalny film z życia cyrku. Wnikliwa obserwacja artystów w czasie spektaklu i w chwilach wspólnej rozrywki. Potwierdza się odczucie, iż sztuka cyrkowa jest dla tych ludzi treścią życia. Kamera towarzyszy artystom cyrkowym za kulisami i na arenie. Widzimy rozgrzewkę przed występem, skupione twarze w czasie pokazów. Po przedstawieniu - święto: bankiet z okazji zakończenia sezonu. Tu można wystąpić w normalnym ubraniu i bez makijażu. Wnikliwa obserwacja artystów cyrkowych w czasie spektaklu, skoncentrowana przede wszystkim na twarzach wykonawców odzwierciedlająca stan skupienia, napięcia i przeżyć towarzyszących artystom podczas publicznego występu. Konsolidacja tej specyficznej grupy zawodowo - społecznej zaznacza się wyraziście nie tylko podczas realizacji filmu, ale także poza nim. Obserwacja artystów podczas tradycyjnego bankietu potwierdza fakt, iż sztuka cyrkowa jest dla tych ludzi treścią życia. 13:55 TAJEMNICZE INDIE. KRAINA GÓR (HIDDEN INDIA) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: BEN SOUTHWELL Scenariusz: LEAH ARNOLD - REDMAN Zima w dalekich Himalajach. Wyjątkowo odporne markury śruborogie dają sobie radę nawet na bardzo stromych zboczach. Ogromne, poskręcane rogi samców to potężny oręż do walki z innymi. W porze rui muszą walczyć o terytorium i harem samic. Strome miejsce do walki jest bardzo niebezpieczne, jeden zły ruch może się fatalnie skończyć. Jednocześnie zwierzęta muszą uważać na innego wroga, lamparta śnieżnego. Z górskich drapieżników lampart potrafi się najskuteczniej skradać. Obserwuje z góry, a w odpowiednim momencie błyskawicznie atakuje. Takie jest życie w górach Indii. Warunki ekstremalne wychowują twardych zawodników. Góry dają schronienie ogromnej rozmaitości form życia na wszystkich poziomach. Od ukrytych dolin po zaśnieżone szczyty góry mają wpływ szeroko i daleko, zapewniając egzystencję unikalnej przyrodzie, rozwijającej się na całym subkontynencie. Najlepiej jest to widoczne w innych górach indyjskich, w Ghatach Zachodnich - ukrytym klejnocie daleko na południu. Cykl życia w górach Indii trwa. Historia tych zwierząt powtarza się na całym subkontynencie. Najbardziej niezwykła przyroda występuje w górach. Góry dają schronienie, pożywienie, oferują kryjówki i dyktują wyzwania. Kształtują klimat i czynią przyrodę Indii unikalną. Od skąpanych deszczem Ghatów Zachodnich na południu po ogromne Himalaje na północy. Góry Indii chwalą się swoim bogactwem, ale wciąż pilnie strzegą swoich sekretów. 14:50 CHIŃSKI NOWY ROK - NAJWIĘKSZE ŚWIĘTO ŚWIATA ODC. 3 (CHINESE NEW YEAR - THE GREATEST CELEBRATION ON EARTH - EP. 3) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Sarah Sarkhel Trzyczęściowy dokument opowiadający o Chińskim Nowym Roku - jednym z największych wydarzeń na świecie. Każdego roku jedna szósta ludności świata podróżuje do domów, aby świętować z rodzinami. To największa sezonowa migracja ludności. Zobaczymy, jak Chińczycy obchodzą najważniejsze święto w roku; opowiemy o jego roli w bogatej, chińskiej kulturze; prześledzimy przygotowania do uroczystości oraz ich przebieg. 15:50 SEKRETY DOLINY KRZEMOWEJ - ODC. 1 - BURZYCIELE STAREGO ŁADU (EP. 1 THE DISRUPTORS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Tristan Quinn Jamie Bartlett - dziennikarz, blogger, autor książki "The Dark Net" i dyrektor Centrum Analiz Mediów Społecznościowych brytyjskiego think - tanku "Demos", wyrusza w podróż do Doliny Krzemowej by odkryć prawdziwe oblicze działających tam firm i sprawdzić co kryje się za ich obietnicami zbudowania nowego wspaniałego świata. Jak utopijne wizje deregulacji, automatyzacji i nieograniczonej swobody ekonomicznej przekładają się na życie konkretnych ludzi i całych społeczeństw? Jaki wpływ ma działalność takich firm jak "Uber" na losy i standard życia taksówkarzy w Indiach? Czy miliony ludzi, których zastąpią w pracy inteligentne maszyny i roboty znajdą sobie nowe, satysfakcjonujące zajęcia? Czy może czeka nas rewolucja społeczna i upadek świata jaki znamy? 16:55 SIMON REEVE I JEGO ŚRÓDZIEMNOMORSKIE PRZYGODY ODC. 3 (MEDITERRANEAN WITH SIMON REEVE 3) Cykl dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Eric McFarland W trzeciej części Simon Reeve, podróżując na zachód wzdłuż śródziemnomorskiego wybrzeża Afryki Północnej, przybywa do Tunezji, kraju, który od dawna jest celem turystycznym. Kierując się w głąb pustyni, w tle scen z filmów o gwiezdnych wojnach, Simon odwiedza forteczną wioskę Chenini, gdzie domy zostały wyrzeźbione w górach przez Amazighów, lepiej znanych jako Berberowie. Dziś Berberowie stanowią niewielką mniejszość w Tunezji, ale Simon znajduje człowieka, który podtrzymuje tradycje, wykorzystując siłę wielbłąda do produkcji oliwy z oliwek i ręcznie wykopując skały, aby budować nowe berberyjskie domy. Z Tunezji Simon wsiada na nocny prom na Sycylię. Znana jako klejnot Morza Śródziemnego, Sycylia od dawna słynie jako dom dla mafii. W ostatnich latach rządowe ataki i bunt publiczny znacznie osłabiły panowanie mafii na wyspie, ale na wsi pojawiają się niepokojące oznaki powrotu. Populacja jednej z najpiękniejszych wiosek na wyspie spadła o dwie trzecie w ciągu zaledwie jednego pokolenia, ale Simon wkrótce odkrywa, że są nowi przybysze. Migranci i uchodźcy, którzy podróżowali przez Morze Śródziemne do Europy, znajdują nowe domy we włoskich opustoszałych wioskach. 18:00 PASJONACI S.I - KRZYSIEK Dokument fabularyzowany, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Aneta Wróbel, Artur Dziurman, Ewa Zuberek Zdjęcia: Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Aktorzy: Krzysztof Bartosz, Artur Dziurman, Tadeusz Huk, Adam Łysek, Anna Sikora, Barbara Cekiera, Barbara Dyduła, Danuta Damek, Paweł Jung, Wiktor Maziarz, Monika Inglot, Gabriela Poniedziałek, Małgorzata Walkosz Wykonawcy: Monika Błaszczyk - Bylica, Jacek Bylica Ten odcinek opowiada o rozwoju bohatera. W fabule widoczny jest proces odchodzenia od wyuczonej bezradności do przedsiębiorczego udziału w procesie twórczym. Od bierności do zaangażowania się w związek uczuciowy i odwagę wyjścia na scenę. Ukazuje również konieczność radzenia sobie z niespodziewanymi upokorzeniami, nieuzasadnioną agresją otoczenia i nieprzewidywalnymi okolicznościami, z jakimi mierzą się wszyscy ludzie, którzy mają odwagę wejść w samodzielne życie bez ochronnego klosza, jaką bywa miłość najbliższych. Czy to skończy się dla Krzyśka happy endem? A może będzie żałował samodzielnych wyborów? Oglądanie piątego odcinka może rozwiać te wątpliwości. 18:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 9 320 METRÓW POD ZIEMIĄ Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne życie wiódł górnik sto lat temu? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski wyrusza do Zabrza, by w zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego Guido na własnej skórze przekonać się o znojach pracy na dole. Na dodatek tłumaczy, dlaczego XIX - wieczni górnicy chodzili do pracy w eleganckich koszulach i sam, w podobnym ubraniu, zabiera się za fedrowanie węgla. Co najciekawsze, po paru dniach spędzonych w kopalni prowadzący zupełnie zmienia zdanie o współczesnym wyobrażeniu o górniku, którego praca jest jeszcze trudniejsza, niż mogłaby się wydawać na pierwszy rzut oka. 19:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 34 ZAMEK W GOŁUCHOWIE Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Żeby zobaczyć majestatyczny zamek w stylu francuskiego renesansu, nie musimy udawać się nad Loarę. Wystarczy wybrać się do niewielkiego Gołuchowa pod Kaliszem. Znajduje się tu jeden z najbardziej malowniczych zamków w Polsce, otoczony parkiem z wielowiekowymi drzewami. Tomasz Bednarek odwiedza Gołuchów, aby pokazać niezwykły urok tego miejsca. W tutejszym zamku nigdy nie mieszkał żaden monarcha, zawsze królowała tu wyłącznie sztuka. Stało się to możliwe, gdy pod koniec XIX wieku hrabina Izabella z Czartoryskich Działyńska przebudowała zamek. Miał być jej prywatnym rajem na ziemi, ale otwartym również dla ludzi z zewnątrz. Marzenie hrabiny Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej, by w Wielkopolsce zbudować oazę sztuki w pięknym parkowym otoczeniu, nie tylko się ziściło, ale i przetrwało zawieruchy dziejowe. Arystokratka, oddając swój majątek i bogatą kolekcję na potrzeby muzeum, zbudowała pomnik trwalszy niż ze spiżu. Niewielki Gołuchów przyciąga niczym magnes koneserów sztuki i architektury. Miłośnicy przyrody mogą znaleźć tu coś dla siebie w jedynym w Polsce Muzeum Leśnictwa, mieszczącym się w dawnych zabudowaniach gospodarczych zamku. 19:45 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - JOANNA Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu filmów poświęconych ludziom mieszkającym w Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w tym mieście uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej niż ich antenaci. Joanna Zając - Slapniar to malarka pochodząca ze starej żywieckiej rodziny. W swojej twórczości eksploruje wątki związane z przodkami i tradycją mieszczan żywieckich. Prowadzi artystyczne warsztaty dla dzieci. Na podstawie starych zdjęć i pamiątek tworzy serię malarską. 20:15 INFLUENCER. W POGONI ZA LAJKAMI (JAWLINE) Film dokumentalny, 693 min, USA, 2019 Reżyseria: Liza Mandelup Dokumentalna opowieść o nastolatku z USA, który postanawia zostać internetowym celebrytą. Film śledzi losy 16 - letniego Austyna Testera, wschodzącej gwiazdy ekosystemu transmisji na żywo. Tester stworzył grupę swoich zwolenników, odwołując się do optymizmu i żądzy nastolatek. To według niego jedyny sposób, by zdobyć sławę i uciec od monotonii życia w niewielkiej mieścinie w stanie Tennessee. 22:00 SLOW NEWS Film dokumentalny, 52 min, Włochy, 2020 Reżyseria: Alberto Puliafto Film dokumentalny o świecie informacji, prasie i mediach społecznościowych. Tweety, najświeższe informacje, posty - toniemy w nadmiarze informacji. Co 60 sekund udostępniamy miliony informacji na Facebooku, oglądamy miliony filmów na YouTubie, piszemy miliardy tweetów. Fałszywe wiadomości, gazety z mistyfikacjami, prawdziwe gazety z fałszywymi wiadomościami. Ludzie wierzą we wszystko. A sfabrykować można rzeczywiście wszystko, również komentarze. Algorytmy Facebooka wartościują komentarze i dyskusje, i decydują, które treści należy promować. Widzimy więc, że jakaś informacja wywołuje niesamowitą liczbę reakcji, które powstały automatycznie. W różnych częściach świata niektórzy dziennikarze budują alternatywne modele: Rob Orchard w Anglii, załoga De Correspondent w Holandii, Lea Korsgaard w Danii i wielu innych. Chcą tego samego - spowolnienia tego natłoku. Tymczasem w Mediolanie czterech niezależnych dziennikarzy spotyka się z profesorem Peterem Lauferem z University of Oregon; jest on autorem manifestu Slow News, inspirowanego filozofią Slow Food i przystosowanego do dziennikarstwa. Zaczęło się od Slow Food, ale te same zasady obowiązują też w przypadku informacji: muszą być dobrej jakości, wolne od zanieczyszczeń i uczciwie przekazane. 23:05 NIEBO BEZ SŁOŃCA Reportaż, 27 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jan Rybkowski Impresja dokumentalna przedstawiająca twórczość Brunona Schulza. Zdjęcia prac, przeplatane są animacjami oraz scenami fabularyzowanymi. Całość ilustruje muzyka ze Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia. 23:45 USTRZELIĆ MAFIĘ (SHOOTING THE MAFIA) Film dokumentalny, 93 min, Irlandia/USA, 2019 Reżyseria: Kim Longinotto Scenariusz: Kim Longinotto Muzyka: Ray Harman Letizia Battaglia to znana postać we Włoszech. W latach 70. XX wieku była pierwszą włoską fotoreporterką dokumentującą brutalne morderstwa i wpływ mafii na życie zwykłych ludzi. Jej czarno - białe zdjęcia z tamtego czasu nie straciły siły przekazu. Dokumentują historię Cosa Nostra, ukazują rzeczywistość przemocy, krwi, władzy i kontroli, jaką sprawowała mafia. Uderzające, szokujące, wymagające odwagi i rejestrowane z narażeniem życia fotografie portretują bezwzględny świat ucisku i strachu. Przedstawiają sycylijską codzienność: od ślubów po brutalne morderstwa kobiet i dzieci. Dokumentują historię ludzi, którzy z powodu obawy o swoje życie decydowali się milczeć o popełnianych zbrodniach. Zdjęcia są wyzywające i jednocześnie namiętne, podobnie jak życie Battaglii, która świadomie zrywała z konwenansami społecznymi. Letizia Battaglia po ślubie, który zakończył się wczesnym rozwodem, żyła w wolnych związkach, przeważnie ze zdecydowanie młodszymi od siebie partnerami. Film jest portretem tej wyjątkowej osobowości. Przeplata czarno - białe fotografie z materiałem archiwalnym z tamtych czasów i szczerymi rozmowami z artystką, która neguje romantyczną narrację o mafii i przedstawia jej prawdziwe, okrutne oblicze. 01:25 TOLEK, BANAN I INNI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1994 Film ukazuje dziecięcych aktorów serialu "Stawiam na Tolka Banana" w ich obecnej sytuacji życiowej. Ze wspomnień reżysera Stanisława Jędryki, jego spotkań z młodocianymi wówczas aktorami, z ich opowieści i zwierzeń przeplatanych fragmentami serialu wyłania się obraz losów pokolenia 30 - i 40 - latków, będący odbiciem przemian, które dokonały sie w naszym kraju. Film utrzymany jest w klimacie nostalgiczno - wspomnieniowym. 02:20 PRAWO JAZDY Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2000 Scenariusz: Jerzy Bogucki Filmowy portret Bogdana Kozona, człowieka wyjątkowego, który już jako chłopiec marzył o tym, by prowadzić samochód, i już wtedy próbował. Potem przez wiele lat siedząc za kierownicą pokonywał setki kilometrów, choć nie miał prawa jazdy. Łamał przepisy, kiedy jednak ogląda się ten dokument, naprawdę trudno go za to potępić. W dzieciństwie uległ wypadkowi. Lekarze uratowali mu życie, lecz już nie był jak inne dzieci. Szpitale, sanatoria, szkoła specjalna. Kiedy dorastał, boleśnie odczuwał swoją fizyczną niedoskonałość. Była taka widoczna. Myślał, że w przyszłości zamieszka w dużym mieście, wtopi się w tłum i nikt nie będzie na niego zwracał uwagi. Stało się inaczej. Ojciec był muzykiem. Podsuwał mu instrumenty. Dźwięki towarzyszyły mu zawsze. Jako student zarabiał grając na harmonijce ustnej na wrocławskim rynku. Gra na trąbce i innych instrumentach. W szkole nauczono go pływać. Bardzo chciał posiąść tę umiejętność, zwłaszcza że ojciec się utopił. Osiągnął w tej dziedzinie mistrzowski poziom. Był w reprezentacji Polski na olimpiadach specjalnych w Nowym Jorku - skąd wrócił z czterema złotymi medalami - i Seulu. Zdał na Akademię Sztuk Pięknych. Dziś jest malarzem. Najpiękniejsza na uczelni dziewczyna, Iga, została jego żoną. Mają dzieci. Bogdan Kozon ma już prawo jazdy. Kierownica jego samochodu jest wyjątkowa, przystosowana dla kogoś tak wyjątkowego jak on. Nalepka na jego samochodzie informuje, że kierowca jest niepełnosprawny. Kiedy Bogdan Kozon był dzieckiem, poraził go prąd i spalił mu dłonie. W filmie, w sposób subtelny i refleksyjny pokazującym postać Bogdana, opowiada o sobie sam bohater, mówią o nim także jego bliscy, przyjaciele i znajomi. 03:00 ARGENTYŃSKA LEKCJA Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2010 Reżyseria: Wojciech Staroń Scenariusz: Wojciech Staroń Zdjęcia: Wojciech Staroń W filmie zobaczymy, jak mały człowiek radzi sobie w sytuacji kompletnej zmiany otoczenia. To historia 8 - letniego syna reżysera dokumentu. Chłopiec wraz z rodzicami wyjeżdża na dwa lata do Argentyny. Przez kilkanaście miesięcy ma chodzić do szkoły podstawowej w małym miasteczku na północy kraju. W obcym miejscu i obcej kulturze, wśród ludzi mówiących innym językiem, Janek odkrywa nowy, nieznany mu dotąd świat. Dzięki przyjaźni z 11 - letnią Marcią łatwiej odnajduje się w innej kulturze. Obsypany nagrodami dokument otrzymał m.in.: Grand Prix na festiwalu w Krakowie - 2011 r. , Nagrodę Srebrnego Gołębia na 54. Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych DOK Leipzig w Lipsku, Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Kantonie w Chinach, Nagrodę dla Najlepszego Dokumentu Średniometrażowego na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Montrealu.