TVP Kultura Piątek, 07.07.2023 07:20 ZAGINIONE SKARBY - SZTANDAR SZWOLEŻERÓW Film animowany, 4 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Muzyka: Michał Izydorczyk Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Sztandar Szwoleżerów został podarowany przez hrabiego Krasińskiego do puławskich zbiorów księżnej Czartoryskiej. Był to sztandar bojowy pierwszego lekkokonnego pułku polskiego gwardii francuskiej. Został wpisany na listę strat wojennych Muzeum Wojska Polskiego. 07:30 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM CENTRALNEGO OKRĘGU PRZEMYSŁOWEGO W STALOWEJ WOLI Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Muzeum Regionalne w Stalowej Woli często jest określane jako placówka muzealna reprezentująca dokonania przemysłowe, społeczne i przede wszystkim kulturowe dawnego Centralnego Okręgu Przemysłowego. Inicjatywa powołania takiego muzeum narodziła się w pierwszej połowie lat 90. dwudziestego wieku. W 1997 roku zapadła decyzja o jego powołaniu i jeszcze w tym samym roku nowej placówce udało się przeprowadzić pierwsze wystawy. W 2002 roku Muzeum Regionalne w Stalowej Woli otrzymało siedzibę w Zamku Lubomirskich. Dzisiaj to jedna z najważniejszych placówek kulturalnych wschodniej Polski, a szczególnie regionu nadsańskiego. To także bardzo ważna placówka dokumentująca dokonania gospodarcze Polski i Polaków na przestrzeni ostatnich stu lat. 08:05 SZLAKIEM KOLBERGA - MONIKA BORZYM Reportaż, 26 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund W tym odcinku śpiewaczka pochodząca z Kurpii, Gienia Lenarcik, mieszkająca w okolicach Kazimierza Dolnego, słynna między innymi z występów z gitarzystą Raphaelem Rogińskim, w duecie Żywizna i Monika Borzym śpiewaczka jazzowo - soulowa. Czy może połączyć się świat surowych kurpiowskich pieśni i eleganckiego delikatnego jazzu? Odcinek z gościnnym udziałem dwóch piesków bohaterek programu, Stefana i Tomka. 10:15 PARĘ OSÓB, MAŁY CZAS Dramat psychologiczno - obyczajowy, 105 min, Polska 2005 Scenariusz na podstawie książki Jadwigi Stańczakowej "Dziennik we dwoje" i reżyseria: Andrzej Barański Zdjęcia: Dariusz Kuc Aktorzy: Krystyna Janda, Andrzej Hudziak, Igor Przegrodzki, Monika Obara, Arkadiusz Detmer, Krystyna Tkacz, Elżbieta Kępińska, Witold Skaruch, Zdzisław Wardejn Andrzej Barański już w połowie lat 80. myślał o przeniesieniu na ekran "Zawału" Mirona Białoszewskiego, ale na przeszkodzie stawały mu kłopoty z pozyskaniem praw autorskich i zdobyciem funduszy na produkcję. Pod koniec lat 90. miał już gotowy scenariusz o jego serdecznej przyjaciółce i sekretarce, niewidomej Jadwidze Stańczakowej, ale znów musiało minąć kilka lat, nim wreszcie projekt doczekał się realizacji. Za kanwę scenariusza posłużyła książka Jadwigi Stańczakowej "Dziennik we dwoje", na podstawie której powstała kameralna i subtelna, niezwykle ciepła, ale przenikliwa opowieść o przyjaźni dwojga artystów pióra, uhonorowana m. in. na FPFFw Gdyni w 2005 r. nagrodą za wybitną kreację Krystyny Jandy i nagrodą dziennikarzy, oraz nagrodą na festiwalu w Karlovych Varach za główną rolę męską dla równie znakomitego Andrzeja Hudziaka. Akcja filmu obejmuje lata 1975 - 1982 i ukazuje złożone relacje Mirona Białoszewskiego i Jadwigi Stańczakowej z punktu widzenia tej ostatniej. Trudno jednak powiedzieć, że jest to wyłącznie jej relacja: niewidoma kobieta oglądała bowiem i poznawała świat oczyma Mirona, czy to podczas przejażdżek z nim po mieście (co prawda, często w środku nocy, bo pisarza drażnili ludzie i światło słoneczne), czy to poprzez jego teksty opisujące rzeczywistość. Potrzebowali siebie nawzajem, mimo że nie umieli nazwać tego, co ich łączyło: przyjaźń, bliskość duchowa, platoniczne uczucie? On - nadwrażliwy egoista, kapryśny introwertyk, odsuwał od siebie wszystko, co stanowiło prozę codziennej egzystencji. Potrzebował kogoś, kto by się nim opiekował i pilnował bieżących spraw: od kupowania ubrań, sprzątania i prania, poprzez załatwianie spraw urzędowych, po przepisywanie jego tekstów, umawianie spotkań z wydawcami i czytelnikami. Ona pragnęła za wszelką cenę żyć jak ludzie widzący, być aktywna i samodzielna, czuć się potrzebna. Po rozstaniu z wieloletnim przyjacielem, nazwanym w filmie Jackiem, Białoszewski stał się jeszcze bardziej zależny od niej i grona znajomych, sąsiadów, przyjaciół, którzy dbali o niego i jego sprawy pod dyskretne dyktando Jadwigi. On nie bardzo umiał okazywać wdzięczność, bywał wobec niej opryskliwy, ale też potrafił jak nikt inny pocieszyć ją w samotności i depresji, na którą cierpiała. Gdy Jadwiga też zapragnęła pisać, bezceremonialnie krytykował jej wiersze, powodowany doświadczeniem, ale i zawodową zazdrością. Nie chciał mieć przy sobie konkurentki, która początkowo podejmowała te same tematy, opisywała te same miejsca i osoby co on, lecz jednocześnie udzielał jej cennych wskazówek pisarskich. Gdy zdołał ją przekonać, że powinna się skupić na swych odczuciach i przeżyciach osoby niewidomej, przyniosło to korzyść im obojgu: jej wiersze zyskały na autentyzmie i oryginalności, on przestał się obawiać rywalizacji i porównań. Nie ma w tym filmie wyraźnie zarysowanej akcji, linearnej fabuły, są za to drobne obrazki z PRL - owskiej codzienności, w której oboje żyli (kłopoty z zaopatrzeniem, problemy ze zdobyciem telefonu, biurokracja, nie najłatwiejsze warunki mieszkaniowe itp.), ale także z cowtorkowych spotkań literackich w mieszkaniu pisarza, z jego wieczorów autorskich, spacerów z Jadwigą po mieście. Film Andrzeja Barańskiego opowiada również o tym, jak ta zgrzebna rzeczywistość przekształca się w sztukę, staje się tworzywem literackim, dając dzieła najwyższej próby. 12:15 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 21/24 Serial sensacyjny, wojenny, 59 min, Polska, 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Cezary Pazura, Janusz Bukowski, Olaf Lubaszenko, Piotr Krukowski, Maciej Dobaniewicz, Maria Probosz, Andrzej Staszczyk, January Brunow, Maciej Orłoś, Maciej Robakiewicz, Andrzej Konic, Gustaw Lutkiewicz, Tomasz Budyta, Bohdana Majda Rok 1937. W Świnoujściu Niemcy planują budowę ośrodka do badań nad nową bronią rakietową. Materiałów dostarcza bytomska huta, a odpowiedzialnością za terminowe wykonanie konstrukcji stalowych wysyłanych do Swinemunde zostaje obarczony inspektor Kriegsmarine Alex Radisch. Macket, informator Czarka, przekazuje mu wiadomości o działalności Radischa. Czarek postanawia zdobyć dokumenty dotyczące nowej broni. Na jego polecenie agentka Hilda bez trudu uwodzi Aleksa i spędza z nim noc. Niebawem Polacy mają zdjęcia kompromitujące Radischa oraz fotokopie tajnych dokumentów z jego teczki. Zawierają one wykaz fabryk na Penemunde. Z informacji, jakie zdobył Czarek, wynika że przodkowie Radischa pochodzili z Wielkopolski, on sam Polaków darzy sympatią, a w Szamotułach mieszka jego kuzyn Robert Walter. Czarek odnajduje Roberta i proponuje mu pracę dla polskiego wywiadu, co wiązałoby się z wyjazdem do Berlina i nawiązaniem kontaktu z Aleksem. Zdjęciami szantażuje Radischa, który też przystaje na współpracę. Dwaj kuzyni działają w Berlinie bardzo sprawnie. Wkrótce wywiadowi polskiemu wiadomo, że Swinemunde jest tylko zapleczem dla tajnego ośrodka badań, jaki powstaje w głębi wyspy, w Penemunde. Ma nim kierować dr Riedel, naukowiec z instytutu prof. Wanderaw Jenie. Czarek odnajduje swojego kolegę Rajmunda, który robił doktorat u prof. Wandera, i prosi go o nawiązanie kontaktów ze znajomymi niemieckimi naukowcami. 14:10 CARAVAGGIO - DUSZA I KREW (CARAVAGGIO - SOUL AND BLOOD) Film dokumentalny, 90 min, Włochy, 2018 Reżyseria: Jesus Garces Lambert Scenariusz: Laura Allievi, Cosetta Lagani Film stanowi fascynującą podróż przez burzliwe życie i poprzez twórczość Caravaggia. Widzom zostaje zaprezentowana niezwykle atrakcyjna wizualnie opowieść sfilmowana w Mediolanie, Florencji, Rzymie, Neapolu i na Malcie. 15:55 PORTRET PODWÓJNY Film obyczajowy, 108 min, Polska, 2000 Reżyseria: Mariusz Front Scenariusz: Elżbieta Piekacz, Mariusz Front Zdjęcia: Jacek Januszyk Aktorzy: Maciej Adamczyk, Elżbieta Piekacz, Adam Bauman, Adam Bosko, Irena Front, Paweł Grzelak, Maciej Karpiński, Bogusław Kierc, Agnieszka Wosińska, Tomasz Zygadło, Xawery Żuławski Uhonorowany nagrodą jury "za poszukiwanie nowych form wyrazu" oraz nagrodą jury młodzieżowego na FPFF w Gdyni w 2001 r. film obyczajowy będący właściwie serią obrazów, okruchów codzienności, układających się w rozbudowaną mozaikę. To zrealizowana w konwencji paradokumentu, dramatyczna, choć niepozbawiona optymizmu historia dwojga młodych ludzi, polskich inteligentów, artystycznych dusz, wchodzących w dorosłe - prywatne i zawodowe - życie, szukających swojego miejsca na Ziemi. Film stanowi debiut fabularny Mariusza Fronta, rocznik 1965, absolwenta malarstwa w krakowskiej ASP i reżyserii, którą ukończył w łódzkiej "filmówce". Scenariusz powstawał niemal trzy lata i stanowi wspólne dzieło Mariusza Fronta oraz jego dziewczyny Elżbiety Kopacz, grającej w filmie jedną z dwóch głównych ról. Poza parą bohaterów większość ról odtwarzają aktorzy nieprofesjonalni - rodzina Elżbiety Piekacz, matka Mariusza Fronta, autentyczne postaci ze środowiska filmu, telewizji i reklamy. On, Michał, ukończył wydział reżyserii i stara się o możliwość nakręcenia debiutanckiego filmu na podstawie własnego scenariusza, ona, Ewa, jest początkującą aktorką. Oboje przyjechali do Warszawy w nadziei, że tu szybciej zrealizują swoje marzenia. Zamieszkują w wynajętej kawalerce, w oczekiwaniu na zawodowe spełnienie pracują w hipermarkecie. W wolnych chwilach on wędruje od producenta do producenta, usiłując zainteresować któregoś z nich swoim scenariuszem, ona chodzi na castingi, licząc, że wreszcie dostanie rolę. Jemu była żona i teściowa bronią dostępu do kilkuletniego synka, więc z konieczności rzadko go widuje. Jej ojciec odszedł z domu, gdy była jeszcze mała, więc wie, jak bardzo dzieci to przeżywają. Namawia go, żeby nie bacząc na zachowanie teściowej, odwiedzał synka, podtrzymywał więź z nim. Ani Michał, ani Ewa nie mają układów czy zamożnych rodziców, którzy "popchną" ich kariery, wesprą, umożliwią. O wszystko muszą sami zabiegać. Przeżywają upokorzenia, rozczarowania, frustracje. Duszą się w ciasnocie małego mieszkanka, a jednocześnie oddalają od siebie, szarpią się z samymi sobą i światem, który tak wiele obiecywał, a tak niewiele teraz daje. 18:00 JAZZ.PL - WOJTEK MAZOLEWSKI QUINTET 10 LAT OD DEBIUTU Koncert, 73 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Wojtek Mazolewski, Joanna Duda, Oskar Török, Tymek Papior, Marek Pospieszalski Wojtek Mazolewski Quintet eksperymentuje, wzbudza skrajne emocje i udowadnia, ze muzyka jazzowa ma potencjał burzenia muzycznych schematów. Jazzu w wydaniu WMQ słuchają wszyscy, od fanów kameralnych przestrzeni domowego zacisza, po entuzjastów wielkich koncertów kończących się owacjami na stojąco. Od dziesięciu lat basista ze swoim kwintetem przesuwa granice muzycznych interpretacji i prezentuje słuchaczom nowy sposób postrzegania muzyki jazzowej. Twórczość kwintetu to nieoczywiste aranżacje i energetyczne połączenie tradycji z nowoczesnością, które inspiruje i porywa amatorów (nie tylko) jazzu w kraju i za granicą. Zespół występował m.in. we Francji, Japonii, Chinach, Meksyku, Kolumbii, Peru, Niemczech, Indiach i Brazylii. 20:00 KOMEDIOWE LATO - CO MI ZROBISZ JAK MNIE ZŁAPIESZ Komedia, 100 min, Polska, 1978 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Stanisław Tym Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Stanisław Tym, Ewa Wiśniewska, Ewa Ziętek, Andrzej Fedorowicz, Stefan Friedmann, Zofia Merle, Tadeusz Pluciński, Józef Nalberczak, Jerzy Duszyński, Janusz Gajos, Damian Damięcki, Kazimierz Kaczor, Zdzisław Maklakiewicz i inni "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?" jest znakomitą próbką stylu Stanisława Barei. Film ten, co rzadko zdarzało się za życia twórcy "Misia", został znakomicie przyjęty nie tylko przez widownię, ale i krytykę. Wybrzydzano wprawdzie trochę na niespójność intrygi oraz sporadycznie niewybredny dowcip, zarzuty te ginęły jednak w morzu pochwał. Najwięcej komplementów zebrali autorzy scenariusza oraz znakomici aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Ewa Wiśniewska, Stanisław Tym. Dostrzeżono także odwagę reżysera, który ostrze swej satyry skierował bezceremonialnie w środowisko decydentów, na co ówczesna cenzura była szczególnie uczulona. Mimo że Bareja nie zostawił suchej nitki na peerelowskim establishmencie, "Co mi zrobisz..." dostał pozwolenie na rozpowszechnianie. Dzięki temu widzowie mogli go oglądać niemal równolegle z "Człowiekiem z marmuru", "Wodzirejem" czy "Bez znieczulenia" - utworami serio mówiącymi o świecie bezlitośnie wyszydzonym przez Bareję. Akcja "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?" toczy się w drugiej połowie lat siedemdziesiątych. Dyrektor Krzakoski jedzie w służbową delegację do Paryża. W ambasadzie poznaje apetyczną Danusię i spędza z nią noc. Nie wie, że dziewczyna jest córką partyjnego prominenta. Mija kilka miesięcy. Pewnego dnia Danusia składa wizytę w gabinecie Krzakoskiego. Bez ogródek oznajmia skonfundowanemu dyrektorowi, że jest z nim w ciąży. Mężczyzna czym prędzej zawozi ją do znajomego ginekologa. Ten jednak uświadamia Krzakoskiemu, z kim miał romans. Dyrektorowi niczego więcej nie trzeba. Jego przedsiębiorstwo ma się kiepsko, dalsza kariera wisi na włosku. Krzakoski postanawia niezwłocznie rozwieść się z żoną, poślubić Danusię i w ten sposób uratować własny stołek. Od pomysłu do realizacji wszakże droga daleka i niełatwa. 22:25 SERIALOWA NOSTALGIA - PITBULL - ODC. 5 Serial policyjny, 43 min, Polska, 2005 Reżyseria: Patryk Vega Scenariusz: Patryk Vega, Mariusz Bieliński Zdjęcia: Mirosław Brożek Muzyka: Luka Aktorzy: Janusz Gajos, Andrzej Grabowski, Marcin Dorociński, Krzysztof Stroiński, Rafał Mohr, Weronika ROsati Gebels w końcu łamie swoje zasady i przyjmuje łapówkę od Zoro Szembeki. Zanim zdecyduje, co zrobić z plecakiem, w którym jest pół miliona dolarów, zostaje wezwany do kolejnego zdarzenia. Sprawa jest delikatna. Metyl nie może sobie darować, że postrzelił Kryśkę. Na szczęście, jej dziecku nic nie zagraża. Policjant zostaje aresztowany, ale niespodziewanie Kryśka składa zeznanie, że sama przypadkowo postrzeliła sie z jego broni... Despero jest blisko zakończenia sprawy z Saidem - ma "namiar", kiedy i gdzie gangster pojawi się w Warszawie. Jedzie na akcję z Benkiem i Nielatem. Niespodziewanie Benek dostaje drugiego zawału. 23:20 KONGRES (THE CONGRESS) Film science fiction, 117 min, Niemcy/Polska/Izrael, 2013 Reżyseria: Ari Folman Scenariusz: Ari Folman Zdjęcia: Michał Englert Muzyka: Max Richter Aktorzy: Robin Wright, Harvey Keitel, Jon Hamm, Paul Giamatti, Kodi Smit - Mcphee, Danny Huston W "Kongresie" zacierają się granice między rzeczywistością i fikcją: słynna aktorka Robin Wright gra tu samą siebie. Mieszka z dwójką dorastających dzieci na rancho, z dala od cywilizacji, kiedy wielkie hollywoodzkie studio zwraca się do niej z niezwykłą propozycją. Wright może zostać "zeskanowana" dzięki zaawansowanej technologii cyfrowej, osiągając w każdym kolejnym filmie wieczną młodość. Od tej pory wszystkie jej role zagra wirtualna kopia. Decyzja, którą podejmuje kobieta, by móc dysponować nieograniczonym czasem dla najbliższych, okazuje się początkiem jej podróży przez świat przyszłości, w którym potężne studia filmowe i koncerny farmaceutyczne oferują totalne formy rozrywki, manipulując ludzką świadomością. "Kongres" to film nowatorski i odważny, pełen pomysłów ukazujących w krzywym zwierciadle świat nieograniczonych możliwości technologicznych, które już wkrótce mogą wyznaczyć granice naszej wolności i dyktować pragnienia. 01:35 KINO KRÓTKICH FILMÓW - KOMFORT Film animowany, 9 min, Polska, 2018 Reżyseria: Weronika Banasińska Scenariusz: Weronika Banasińska Krótki film animowany. Dziewczyna trafia do tajemniczego miejsca, które okazuję się być jej wnętrzem. Podczas powróży w głąb siebie doznaje głębokiej eksploracji sensorycznej, a ekscytacja tym stanem zamienia się w zaniepokojenie i stres związany z nadmiarem bodźców. Bohaterka więc ucieka w stan dziecięcy - dający bezpieczeństwo, ale i przerażającą bezradność. (opis producenta) 01:45 KINO KRÓTKICH FILMÓW - SUPER RZECZ Film animowany, 5 min, Polska, 2016 Reżyseria: Piotr Kabat Scenariusz: Piotr Kabat Wykonawcy: Tomasz Knapik SUPER RZECZ to krótkometrażowy film animowany zainspirowany współczesną kulturową masową. Jest on swego rodzaju hołdem dla epickich filmów amerykańskich, telewizyjnych seriali i kreskówek z drugiej połowy XX wieku. Akcja dzieje się w notatniku artysty, gdzie zderzają się opozycyjne światy niechlujnych rysunków i bazgrołów, efektów specjalnych, hollywoodzkich filmów, plam malarskich oraz znanych korporacyjnych logotypów. Wszystko zebrane w całość dąży do nieuniknionej autodestrukcji, odsłaniając zupełnie nową i znacznie potężniejszą rzeczywistość. (opis producenta) 01:50 KINO KRÓTKICH FILMÓW - KATEDRA Film animowany, 6 min, Polska, 2002 Reżyseria: Tomasz Bagiński Scenariusz: Jacek Dukaj Film powstał na motywach opowiadania S. F. Jacka Dukaja "Katedra". Jedni w stylistyce i klimacie obrazu filmowego dopatrują się inspiracji twórczością Zdzisława Beksińskiego, innym tytułowa Katedra kojarzy się z katedrą Gaudiego. Tak, czy inaczej, autor stworzył w filmie dziwny, bajkowo - fantastyczny klimat kościoła - katedry, której wieże, oplecione jakąś niesamowitą roślinnością, strzelają ku świecącej gwieździe, zawieszonej gdzieś, w kosmicznej przestrzeni. W takiej scenerii, pokonując setki stromych schodów, wkracza do Katedry człowiek, zmęczony, wylękniony, pełen pokory i obaw - klęka i... zamienia się w proch. 02:10 KINO NOCNE - ZIARNO PRAWDY Film kryminalny, 106 min, Polska, 2015 Reżyseria: Borys Lankosz Scenariusz: Borys Lankosz, Zygmunt Miłoszewski Zdjęcia: Łukasz Bielan Muzyka: Abel Korzenioski Aktorzy: Robert Więckiewicz, Jerzy Trela, Madalena Walach, Aleksandra Hamkało, Krzysztof Pieczyński, Andrzej Zieliński, Modest Ruciński, Joanna Sydor, Andrzej Konopka, Zbigniew Konopka, Jacek Reda, Iwona Bielska, Arkadiusz Jakubik, Anna Porusiło-Dużyńska, Wojciech Duriasz Scenariusz zainspirowany drugą częścią bestsellerowej trylogii kryminalnej o prokuratorze Teodorze Szackim ("Uwikłanie", "Ziarno prawdy", "Gniew"), autorstwa Zygmunta Miłoszewskiego. W filmie "Uwikłanie" główny wątek koncentrował się wokół wydarzeń związanych z tajemniczym morderstwem jednego z uczestników terapii grupowej. W "Ziarnie prawdy" akcja została osadzona w Sandomierzu, dokąd przeniósł się bohater. prokurator Szacki. Pożegnał się z przeszłością, by w innym miejscu rozpocząć kolejny etap swego życia. Szybko przeżywa jednak rozczarowanie nową rzeczywistością, którą wyobrażał sobie zgoła inaczej. W Sandomierzu Szacki prowadzi śledztwo w sprawie zabójstwa młodej kobity, powszechnie szanowanej, lokalnej działaczk i społecznej, której ciało znaleziono w pobliżu tutejszej synagogi. Okazuje się, że z ofiary spuszczono krew za pomocą narzędzi, jakich używa się podczas rytualnych ubojów zwierząt. W rozwikłaniu tej tajemniczej zagadki pomagają Szackiemu miejscowa pani prokurator Barbara Sobieraj i policjant z dochodzeniówki Leon Wilczur. Szacki musi się zmierzyć z nowymi zadaniami i przeciwnościami. Próbuje unormować swoje sprawy prywatne, a także uporać się z wychodzącymi na jaw faktami dotyczącymi mrocznych wydarzeń z odległej przeszłości.