TVP3 Wrocław Sobota, 08.07.2023 06:00 PRZYRODNIK NA TROPIE - /5/ - SZARYTKA MORSKA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Bohaterka tego odcinka może ważyć aż do 300 kg i mierzyć do 2, 5 metra. Samce, jak to w świecie ssaków, są większe i cięższe od samic. Losy bohaterki od ponad 10 000 lat splecione są z człowiekiem, który od zamierzchłych czasów na nią polował ze względu na mięso, cenne futro i tłuszcz. W 2015 roku Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk zmienił kilka polskich nazw ssaków. Bohaterka tego odcinka wcześniej była foką szarą, a teraz jest szarytką morską. 06:35 LAS ALL INCLUSIVE - ODC. 3 NADLEŚNICTWO PRÓSZKÓW Magazyn przyrodniczy, 20 min, Polska, 2023 Nasz kolejny przystanek, podczas podróży po najpiękniejszych zakątkach lasów Opolszczyzny to Nadleśnictwo Prószków. Poznamy wyjątkową kolekcję dębów, odwiedzimy kompleks leśny Amerykan, a także malownicze stawy w leśnictwie Moszna. A to oczywiście nie wszystko. 07:05 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 7 - (ODC. 7) - KOLCZAŚCI Reportaż, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Większość zwierząt jest pokryta futrem, piórami, łuskami lub skorupami, ale niektóre mają kłujące kolce. Ciało jeżatki pokryte jest nawet 30 000 ostrymi kolcami. Jeżozwierz wykorzystuje swoją kolczastą osłonę do odpędzania drapieżników. Jeż to kłujący ssak pokryty kolcami, które wyciąga w pozycji wyprostowanej lub zmniejsza się w piłkę, aby jego wrażliwy brzuch był niewidoczny dla oczu drapieżników. Ryba rozdymka łyka zarówno powietrze, jak i wodę, aby napompować się w okrągłe i większe stworzenie. Wtedy jej ostre kolce na skórze stają się bardziej wyprostowane i widoczne. Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. 08:45 TVP3 W TWOIM MIEŚCIE Magazyn, 12 min, Polska, 2023 10:04 KSIĄŻĘ SEZONU Komedia, 53 min, Polska, 1970 Reżyseria: Witold Orzechowski Scenariusz: Witold Orzechowski Zdjęcia: Krzysztof Winiewicz Muzyka: Waldemar Parzyński Aktorzy: Beata Tyszkiewicz, Czesław Wołłejko, Zdzisław Wardejn, Halina Kossobudzka, Barbara Krafftówna, Jacek Nieżychowski, Jolanta Lothe, Piotr Fronczewski, Jan Himilsbach Adaptacja noweli Adolfa Rudnickiego i zarazem debiut reżyserski Witolda Orzechowskiego, twórcy m.in. horroru "Droga w świetle księżyca", współautora scenariusza serialu "Kariera Nikodema Dyzmy". Akcja "Księcia sezonu" rozgrywa się w prowincjonalnej, letniskowej miejscowości. Do znajdującego się tu zacisznego pensjonatu co roku przyjeżdża na urlop Stefan Pulman, samotny warszawiak, snujący niezbyt realne plany matrymonialne. Mimo wsparcia właścicielek pensjonatu, zaloty pana Stefana do pięknej Zuzanny (w tej roli Beata Tyszkiewicz) nie przynoszą rezultatu. Dziewczyna wybiera ratownika Misia. Cóż, marzenia o "wymarzonym na dwoje gniazdku" trzeba będzie odłożyć. Może za rok fortuna będzie łaskawsza? Główną zaletą "Księcia sezonu" jest jego liryczny, nieco melancholijny klimat oraz świetnie podpatrzone typy ludzkie, zapełniające "tło" głównego wątku. Komedia, 53 min, Polska 1970 Scenariusz i reżyseria: Witold Orzechowski Zdjęcia: Krzysztof Winiewicz Muzyka: Waldemar Parzyński Aktorzy: Barbara Krafftówna, Halina Kossobudzka, Beata Tyszkiewicz, Czesław Wołłejko, Zdzisław Wardejn, Jolanta Lothe, Bogusław Rybczyński, Piotr Fronczewski, Jacek Nieżychowski, Jan Zdrojewski, Hanna Orsztynowicz, Małgorzata Potocka, Zofia Perczyńska, Jan Himilsbach i inni 11:00 MSZA ŚWIĘTA - MSZA ŚWIĘTA Z KOŚCIOŁA PW. MATKI BOŻEJ ANIELSKIEJ W LIPSKU Sprawozdanie, 80 min, Polska, 2023 W ramach dorocznego Diecezjalnego Spotkania Teściowych i Kół Gospodyń Wiejskich Diecezji Ełckiej, transmitujemy Mszę Świętą z parafii pw. Matki Bożej Anielskiej w Lipsku nad Biebrzą. To właśnie tutaj urodziła się bł. Marianna Biernacka - patronka teściowych i Kół Gospodyń Wiejskich, która zginęła męczeńską śmiercią w Naumowiczach k. Grodna podczas II wojny światowej. W tym roku przypada 80. rocznica śmierci tej niezwykłej kobiety, która oddała życie w zamian za ocalenie swojej ciężarnej synowej. 14:00 TVP3 W TWOIM MIEŚCIE Magazyn, 12 min, Polska, 2023 14:20 NIEZWYKŁE MIEJSCA Cykl reportaży, 5 min, Polska, 2023 14:31 MAGAZYN ROWEROWY - RUSZAJ Z NAMI 1/23 13 min, Polska, 2023 15:20 DLA NIESŁYSZĄCYCH - DOBRE HISTORIE - ŚWIATŁO NADZIEI (08.07.2023) Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Autor: Małgorzata Castro Reżyseria: Grzegorz Sadurski Prowadzący: Anna Pacho, Dominika Szczawińska Jak się mieszka pod jednym dachem z Jezusem? Postanowiliśmy to sprawdzić, odwiedzając z mobilnym studiem Dobrych historii Sanok, a w nim Dom Pomocy Społecznej Światło Nadziei dla osób ze schorzeniami psychicznymi. 16:30 SZLAKIEM DREWNIANYCH KOŚCIOŁÓW - POPOWO Program edukacyjny, 14 min, Polska, 2021 17:02 SŁOWNIK POLSKO@POLSKI - TALK - SHOW PROF. JANA MIODKA 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Witold Świętnicki Scenariusz: Dariusz Dyner, Witold Świętnicki Muzyka: Tymon Ratajczyk, Tymon Ratajczyk Prowadzący: Prof. Jan Miodek, Justyna Janus - Konarska 17:35 STREFA OTWARTA - ZACHOWANIA SUICYDALNE U DZIECI I MŁODZIEŻY Magazyn, 24 min, Polska, 2023 Autor: Anna Duda Scenariusz: Anna Duda Prowadzący: Anna Duda STREFA OTWARTA ODC. 59 Zachowania suicydalne u dzieci i młodzieży Policja udostępniła zatrważające dane za rok 2022. Oto kilka z nich: w województwie lubelskim zanotowano 124 próby samobójcze wśród dzieci i młodzieży, z czego 12 zakończyło się zgonem; w małopolskim 193 próby i 10 zgonów; w podlaskim 85 prób i 4 zgony, w śląskim 301 prób i 13 zgonów. Najmłodsze dzieci miały 7 lat. Głównymi przyczynami są zaburzenia lękowe, adaptacyjne, psychiczne, presja społeczna, kłopoty w domu i mobbing w szkole, w środowisku rówieśniczym. Według statystyk ponad połowa polskich nastolatków ma myśli samobójcze. Co się dzieje z naszymi dziećmi? Pewne sygnały są widoczne. Alarmująca jest zwłaszcza drastyczna zmiana zachowania: nastolatek był ospały, a nagle jest nadpobudliwy. Albo był wesoły i nagle w ogóle się nie odzywa. Niepokojąca jest też radykalna zmiana wyglądu: dziecko inaczej się ubiera, maluje, zmienia podejście do higieny. Jasne są też komunikaty słowne i nie musi to być stwierdzenie: Chcę się zabić, ale: Mam wszystkiego dość, Beze mnie byłoby wam lżej, Już nie mogę. Na coś takiego trzeba zawsze reagować zainteresowaniem, a rodzice zbyt często bagatelizują problemy własnego dziecka, ponieważ stosują własną miarę: mnie też dokuczali, mnie też nie lubili A to nie ma nic wspólnego z tym, co przeżywa dziecko. Dzisiaj dzieci i młodzież w szkole żyją od testu do testu, nie mają normalnego dzieciństwa, czasu na zabawę z rówieśnikami. W każdej chwili mogą stać się także obiektem hejtu - a to jak chodzenie po polu minowym. Gdy kiedyś na lekcji uczeń poślizgnął się pod tablicą, widziało to 20 osób w klasie, dziś ktoś z kolegów może to nagrać i umieścić w Internecie, i po chwili wpadkę zobaczą tysiące obcych ludzi. Takie sytuacje mogą wywołać pułapkowe myślenie i doprowadzić nastolatka do skrajności emocjonalnej. Każdy ma swoją wytrzymałość. Nawet atrakcyjny, zdolny, mądry nastolatek może żyć pod tak wielkim ciśnieniem oczekiwań społecznych, że samo wyobrażenie, że mógłby zawieść, go przerasta. Osoba pogrążona w stanie presuicydalnym prowadzi wewnętrzną walkę. Dla suicydologa próba samobójcza to komunikat zwróć na mnie uwagę, więc aż trudno sobie wyobrazić, jak silne emocje muszą targnąć nastolatkiem, skoro w kontakcie ze światem ucieka się do ostateczności. Czasami próbę samobójczą poprzedzają samookaleczenia. Widocznym aspektem samookaleczeń są uszkodzenia ciała. Jednak zazwyczaj świadczą one o zranieniu w zakresie psychiki młodego człowieka. Uszkodzenia ciała są symbolem czy też ekspresją tych głębszych ran psychicznych, które są niewidoczne. Po opatrzeniu fizycznych uszkodzeń należy się więc zająć problemami psychicznymi osoby dokonującej uszkodzeń swojego ciała. Samookaleczenia świadczą o tym, że dziecko czy nastolatek przeżywa intensywne, trudne do wytrzymania i bardzo przykre emocje, z którymi nie potrafi sobie poradzić. Raniąc swoje ciało, znalazł sposób, aby dać upust emocjom. Nierzadko samookaleczenia stanowią metodę, aby negatywne uczucia mogły znaleźć ujście. Poprzez zadawanie sobie ran cielesnych dziecko zazwyczaj próbuje także ukarać samo siebie, a przy okazji i pośrednio również dorosłych, na których w swoim mniemaniu w jakiś sposób się zawiodło. Samookaleczające się dziecko może mieć poczucie, że jest beznadziejne, nie radzi sobie ze swoim życiem lub nienawidzi siebie. Może komunikować, że równie mocno jak siebie (lub nawet mocniej) nienawidzi rodziców czy opiekunów, którzy tylko wymagają, krzyczą i rozkazują, zamiast go wysłuchać i zrozumieć. Emocje, które targają młodym człowiekiem to nierzadko rozpacz, udręka, cierpienie. 18:01 KORONA GÓR POLSKI - TURBACZ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Nad Gorczańskim Parkiem Narodowym rozpościera się Turbacz, najwyższy szczyt Gorców, w okresie letnim pokryty białymi, puchatymi owcami, których wypas na tych terenach jest powszechny i popularny. Gorce to góry zamieszkane przez Wołochów, wędrowny, koczowniczy lud żyjący właśnie głównie z owiec. Nawet teraz można zobaczyć pozostałości po tamtych przyzwyczajeniach - wypas owiec rozpoczyna się jeszcze w maju i prowadzący wygon górale pozostają w górach aż do jesieni, kiedy powracają do wiosek, żeby przezimować. Jest to również teren wyjątkowo ukochany przez Władysława Orkana. Ten pisarz okresu Młodej Polski urodził się właśnie w Gorcach i mimo próby osadzenia w Krakowie, ostatecznie powrócił na te ziemie i tam rozpoczął budowę domu. Po jego śmierci w Krakowie, pociąg przewożący jego trumnę do Zakopanego zatrzymywał się na każdej stacji, aby każdy mógł pożegnać Dumaca z Gorców. 18:30 FAKTY - WYDANIE GŁÓWNE 20 min, Polska, 2023 18:52 SIELSKIE ŻYCIE - SIELSKIE ŻYCIE 2/23 13 min, Polska, 2023 Autor: Agata Ałykow 19:16 DOKTOR HAUST I TAJEMNICE ŚCIŚLE JAWNE - DOKTOR HAUST I TAJEMNICE ŚCIŚLE JAWNE 6 13 min, Polska, 2023 20:00 TVP3 W TWOIM MIEŚCIE Magazyn, 12 min, Polska, 2023 21:30 FAKTY - WYDANIE WIECZORNE 12 min, Polska, 2023 21:44 SZLACHETNE ZDROWIE - SZLACHETNE ZDROWIE 114 13 min, Polska, 2023 Autor: Agata Ałykow Magazyn medyczny. Program pokazuje najnowsze metody leczenia, programy profilaktyczne, nowatorskie operacje. 22:55 TACY BYLIŚMY - /5/ GDY NAM ŚPIEWAŁ KRZYSZTOF KRAWCZYK Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy. Odc. Krzysztof Krawczyk 23:55 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 7 - (ODC. 7) - KOLCZAŚCI Reportaż, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Większość zwierząt jest pokryta futrem, piórami, łuskami lub skorupami, ale niektóre mają kłujące kolce. Ciało jeżatki pokryte jest nawet 30 000 ostrymi kolcami. Jeżozwierz wykorzystuje swoją kolczastą osłonę do odpędzania drapieżników. Jeż to kłujący ssak pokryty kolcami, które wyciąga w pozycji wyprostowanej lub zmniejsza się w piłkę, aby jego wrażliwy brzuch był niewidoczny dla oczu drapieżników. Ryba rozdymka łyka zarówno powietrze, jak i wodę, aby napompować się w okrągłe i większe stworzenie. Wtedy jej ostre kolce na skórze stają się bardziej wyprostowane i widoczne. Andrzej Kruszewicz dzieli się z widzami swoimi spostrzeżeniami na temat ciekawych zachowań zwierząt. Robi to z dużym poczuciem humoru i przymrużeniem oka, wyłapując zabawne podobieństwa do naszych, ludzkich zachowań. W zwierzęcym świecie odnajdziemy znane nam ludziom: więzi rodzinne, zabieganie o względy tej jedynej, oszustwo i manipulacje, miłość i czułość, troskę i altruizm, hierarchię społeczną i próby obalenia władzy, pracowitość i lenistwo. 01:20 CAFE PIOSENKA - ODC. 177 ZESPÓŁ KASZUBKI Talk-show, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ryszard Makowski, Małgorzata Tytus Scenariusz: Ryszard Makowski W kawiarnianej scenerii Ryszard Makowski rozmawia z gośćmi ze świata artystycznego, piosenkarzami, śpiewającymi aktorami i muzykami, a także prezentuje ich utwory. Program ma na celu przybliżenie widzom gwiazd, które znamy, ale często tak naprawdę niewiele o nich wiemy. W programie gości zespół Kaszubki. 02:40 ASTRONARIUM - 5/23 (156) - POCHODZENIE WODY Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Pochodzenie wody Skąd wzięła się woda na Ziemi? Naukowcy podejrzewają, że na powierzchnię naszej planety mogły ją dostarczyć zbudowane z lodu komety. Dotychczasowe badania tych obiektów nie dały jednak jednoznacznej odpowiedzi. W tym programie pokażemy projekt polskiego satelity, który ma udzielić odpowiedzi na pytania o kosmiczne źródło wody na Ziemi. 03:10 MATECZNIK. Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2016 Reżyseria: Kristof Gerega Scenariusz: Kristof Gerega Zdjęcia: Fabian Altenried Filmowa opowieść o ludziach, którzy w wyniku zawirowań historii musieli opuścić swój świat i znaleźć nowy dom na obcej ziemi. To transeuropejska historia migracji wysiedleńczej i zarobkowej w jej różnych aspektach, z różnych przyczyn i z różnymi konsekwencjami. Autor, emigrant z Polski żyjący od dzieciństwa w Niemczech, ruszył śladem kuchennych opowieści swoich babć i ciotek i dotarł aż do masakry na Ukrainie w latach 1943 - 44. Jego poszukiwania odkrywają tajemnice ludzi i miejsc, o których dziś niektórzy nie chcą pamiętać, niektórzy wspominają je z tęsknotą, u jeszcze innych odżywają najczarniejsze momenty ich życia. Film dotyka czasów, kiedy to, po bestialskich czystkach etnicznych dokonywanych przez UPA, Polacy zmuszeni zostali do opuszczenia rodzinnego Hanaczowa (dawna Polska wschodnia, obecnie Ukraina) i osiedlenia się w Baldramstorff, małej wiosce niedaleko Zgorzelca, zasiedlonej jeszcze częściowo przez ludność niemiecką. Kresowiakom przyszło dzielić obce domostwa z Niemcami, dopóki ci nie zostali ostatecznie wysiedleni z zajmowanych przez Polskę terenów. Później, w miarę upływu lat, kiedy dzieci przesiedleńców dorastały, często sami uciekali z Radzimowa, w poszukiwaniu lepszego życia, niejednokrotnie za cel swojej emigracji wybierając Niemcy. Nie inaczej było w przypadku Krzysztofa Geregi, który opuścił z rodzicami Polskę, będąc kilkuletnim dzieckiem. Zafascynowany opowieściami o dziadku, Kazimierzu Jaworskim, żołnierzu AK o pseudonimie JUNAK, Krzysztof postanowił odwiedzić miejsce urodzenia swojej mamy, Krystyny. Spokojne i skromne życie mieszkańców Radzimowa kryje jednak potworną tajemnicę, której ślady odkrywane z coraz większym zaangażowaniem przez młodego Europejczyka, prowadzą daleko na wschód, do nieistniejącego dziś na administracyjnej mapie Ukrainy Hanaczowa Film ma charakter transeuropejski, opowiada o przesunięciach całych społeczności Polaków, Niemców i Ukaińców w wyniku działań wojennych i powojennej sytuacji na politycznej mapie Europy; o tym jak teraz budują swoją tożsamość; jak starsi mieszkańcy Radzimowa radzą lub nie radzą sobie z tęsknotą za przeszłością; jak młodsze pokolenie zaadaptowało się w nowych warunkach. Jak współcześnie kształtują swoją tożsamość europejską, zachowując różnorodność kulturową, na którą skłądają się tak odmienne tradycje i dzieje historyczne. Od rzezi w Hanaczowie i wojny upłynęło kilkadziesiąt lat. Żyjemy w miarę spokojnej, zjednoczonej Europie, choć obok są ludzie, którzy pamięcią sięgają tamtych czasów. Historia zatoczyła koło, dawni wrogowie dzisiaj są sąsiadami. Ale czy można powiedzieć, że wszystko wróciło do przedwojennej normy?