TVP Dokument Poniedziałek, 10.07.2023 Zmiany z dnia 03.07.2023 w stosunku do raportu z dnia 13.06.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. ŻUBRY NIE PIJĄ ŻUBRÓWKI Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Puszcza Białowieska zawiera w sobie ogromne zasoby wilgoci, ale zdobycie przez zwierzęta wody do picia i tak bywa nie lada dylematem. Niemniej korzystają z niej na różne sposoby. Woda krąży w puszczańskiej przyrodzie, a w jej obiegu biorą udział także organizmy zwierząt. Temu obiegowi przypatrujemy się na przykładzie króla puszczy - żubra, który potrzebuje szczególnie dużo wody, nawet kilkadziesiąt litrów na dobę. W jaki sposób żubry nawadniają swe potężne organizmy. Tropem tych zwierzat, ich wodopojów, karmowisk, miejsc kąpielowych prowadzi nas teriolog, czyli badacz ssaków, dr Rafał Kowalczyk, dyrektor Instytutu Biologii Ssaków w Białowieży. Przy okazji przekonujemy się, w jaki sposób duże zwierzęta, nie tylko żubr, wykorzystują wodę do celów higieny i obrony przed pasożytami, zakładając sobie w wilgotnych miejscach puszczy prawdziwe naturalne łaźnie, nieledwie wręcz zakłady kosmetyczne. Staramy się prześledzić na podstawie rozmieszczenia zwierząt mapę hydrologiczną puszczy, pokazującą, jak ich życie zależy tutaj od wody. Ale poziom i jakość wody zależy też coraz mocniej od naturalnych hydrologów bobrów. Tworzone przez nie poprzez spiętrzanie cieków stawy stają się siedliskami licznej i rozmaitej fauny. Ale zalewy bobrowe prowadzą też do zalewania systemów korzeniowych i w konsekwencji do usychania na pewnych obszarach drzew. Te jednak stanowią siedliska kolejnych organizmów, zwłaszcza owadów i ptaków. Wpływ wody na puszczę okazuje się zaskakująco wielostronny. (usunięto pozycję programową) 12:50 WETERYNARZE Z SERCEM - /29/ (dodano pozycję programową) 12:55 WETERYNARZE Z SERCEM - /31/ Reality show, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W kolejnym odcinku poznamy psa Keya, kotkę Anastazję i psa Kostka. Anastazja i Kostek to pacjenci onkologiczni leczeni metodami do niedawna zarezerwowanymi tylko dla ludzi. Ratunkiem dla nich są nie tylko lekarze weterynarii, ale przede wszystkim determinacja właścicieli. Historia Keya jest przestrogą dla właścicieli zwierząt. Wasi pupile podczas spacerów i beztroskich zabaw muszą być pod uważną obserwacją. Dramatyczna przygoda Keya zakończyła się szczęśliwie dzięki interwencji ratowników, strażaków OSP Ogrodzieniec. (usunięto pozycję programową) 13:20 WETERYNARZE Z SERCEM - /30/ (dodano pozycję programową) 13:25 WETERYNARZE Z SERCEM - /32/ Reality show, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Są miejsca, do których wracamy. Do takich należy warszawskie zoo. Tutaj zwierzęta nie muszą martwić się o przetrwanie. Zaskoczeniem jest dla nas fakt, że te, które naszym zdaniem powinny skakać o tej porze roku z radości, ślizgać się po lodzie i wylegiwać na skałkach, mają zupełnie inne marzenia. Odwiedziliśmy papugi kochające zimę i pingwiny z Afryki, które z utęsknieniem czekają na lato. Poznajcie też nowe ciekawe miejsce Jeżurkowo - to Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt Dzikich we wsi Skierdy pod Warszawą. Już sama nazwa wskazuje, jakie zwierzęta tam spotkamy. To nie tylko przytulna sypialnia, ale również szpital. Jeżurkowo powstało po to, by odchowane i wyleczone jeże mogły znowu być wolne i wrócić do swojego dzikiego życia. (usunięto pozycję programową) 13:50 WALIA - BRYTYJSKI DZIKI ZACHÓD (dodano pozycję programową) 13:50 PORTUGALIA - DZIKI ZACHÓD EUROPY (PORTUGAL - EUROPE'S WILD WEST) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Christian Baumeister Dokument opowiada historię odległej i dzikiej Portugalii, otoczonej ośnieżonymi górami od północy, skalistym wybrzeżem Atlantyku na zachodzie i gorącymi, piaszczystymi plażami wybrzeża Algarve na południu. Dzikie krainy Portugalii przetrwały z dala od reszty świata. Ten odizolowany zakątek Europy jest domem dla wielu stworzeń. To kraina, w której surowe, mroźne szczyty spływają do kaskadowych wodospadów. Watahy wilków krążą wokół stad dzikich koni, a drapieżniki wspinające się po drzewach obserwują lasy. To miejsce, w którym przetrwanie jest zarezerwowane dla tych, którzy mają najostrzejsze zmysły i najlepsze sposoby na przeżycie. (dodano pozycję programową) 14:45 SZKOŁA UCZUĆ Film dokumentalny, 3 min, Polska, 1963 Reżyseria: Edward Bernstein Zdjęcia: Dziworski Bogdan Walka bokserska, emocje publiczności z każdą minutą stają się coraz silniejsze. Nokaut, publiczność szaleje. Etiuda Szkoły Filmowej. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 15:55 ROZMIAR MA ZNACZENIE - ODC. 1 IM WIĘKSZE TYM LEPSZE (SIZE MATTERS 1. THE BIGGER THE BETTER / AUF DIE GRÖE KOMMT ES AN) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Willem Villjoen Film dokumentalny o wielkości różnych rzeczy, stworzeń i zjawisk. Dlaczego owady są małe, a planety duże? Dlaczego Ziemia nie jest wielkości Jowisza? A ludzie nie są wielkości myszy? A co by się stało, gdybyśmy to wszystko zmienili? Ale rozmiar naprawdę ma znaczenie. Zbadamy fascynującą sieć pojęć naukowych, aby odkryć nie tylko, dlaczego rzeczy są takie, jakie są, ale także dlaczego nigdy nie mogłyby być inne. W odcinku pierwszym przekonamy się, jak ważny jest rozmiar i w jaki sposób wszystko określa. Wasz sposób postrzegania świata i samych siebie diametralnie się zmieni. Obserwując życie codzienne normalnego człowieka, zobaczymy, co będzie, gdy zwiększymy rozmiary gwiazd, planet i żywych istot. Dowiemy się, czy stan obecny jest jedynym możliwym i sprawdzimy, co by się działo, gdyby wszystko było większe. Zmieniając rozmiar obiektów, zbadamy prawa przyrody i dowiemy się, czy powiększanie rozmiarów podlega jakimś ograniczeniom. Dzięki temu lepiej zrozumiemy, jak działa prawdziwy świat. Zaczniemy od powiększenia samej Ziemi. Wbrew niektórym opiniom, większy nie zawsze znaczy lepszy. Większy to gorętszy, słabszy, bardziej niebezpieczny. A rozmiar naprawdę ma znaczenie. (usunięto pozycję programową) 18:55 KWK WUJEK (dodano pozycję programową) 18:55 CERAMIKA IŁŻECKA Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1951 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Andrzej Wajda Zdjęcia: Jerzy Lipman Andrzej Wajda nie był dokumentalistą, choć zrealizował kilka filmów dokumentalnych, inspirował się dokumentem i inspirował dokumentalistów. Jego zainteresowanie kinem faktów przejawiało się w bezpośrednich cytatach dokumentalnych w jego filmach (np. ujęcia getta w "Korczaku", 1990) oraz w stylistyce niektórych z nich (np. "Wszystko na sprzedaż", 1968, "Człowiek z marmuru", 1976). Podrzucał innym pomysły i zachęcał do realizacji (np. "Las katyński", 1990 i "Pamiętam", 2001, reż. Marcel Łoziński). Kręcił filmy dokumentalne o własnej twórczości filmowej (np. "Kredyt i debet. Andrzej Wajda o sobie", 1999), o swoich współpracownikach i przyjaciołach (np. "Kręć!, jak kochasz, to kręć", 2010, o Edwardzie Kłosińskim), o innych artystach (np. "Idę do słońca", 1955, o Xawerym Dunikowskim). (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:25 SYBERYJSKA LEKCJA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1998 Scenariusz: Wojciech Staroń Zdjęcia: Wojciech Staroń Małgorzata skończyła studia uniwersyteckie, a jej chłopak - Wojciech - szkołę filmową. Postanawiają wyjechać na Syberię. Ona będzie tam uczyła polskiego, on będzie kręcił filmy. Plonem tych zamierzeń jest właśnie "Syberyjska lekcja", w której Małgorzata słowami, a Wojciech kamerą opowiadają o swojej wyprawie - być może najważniejszej w ich życiu. Docierają najpierw do Nowosybirska, gdzie Małgorzata dostaje skierowanie do Usolia Syberyjskiego. Okazuje się, że jest to miasto nad Ankarą, z kombinatem chemicznym, kilkoma szkołami i jedną, wiecznie obleganą linią tramwajową. Małgorzata jednak nie może podjąć pracy: nauczyciele strajkują, bo od kilku miesięcy nie otrzymują pensji. Obserwuje więc życie Usolia, ciągle się dziwiąc, jak ci nieznani jej ludzie mogą egzystować w warunkach nienadających się do egzystencji. Po półtoramiesięcznym oczekiwaniu zmęczona bezczynnością, rozwiesza na murach plakaty, zapraszając chętnych na lekcje polskiego. Z zaproszenia korzysta spora gromadka złaknionych kontaktu z inną kulturą. Jest wśród nich lekarz patolog Aleksander, malarz Żenia, a także Walery, uważany za wariata, bo od dawna sam uczy się polskiego i tłumaczy Biblię z polskiego na rosyjski. Małgorzata w końcu zaczyna uczyć w szkole, poznaje lokalne osobliwości, księdza Ignacego, który od 6 lat działa wśród potomków polskich zesłańców. Zbliża się też do niektórych nowych znajomych. Zaczyna ich rozumieć, uczestniczyć w ich życiu. Ci ludzie i surowa przyroda pomagają jej osiągnąć wewnętrzny spokój. W miejscowym kościele bierze z Wojciechem ślub. Kiedy zaś po zakończeniu roku szkolnego i rozdaniu świadectw wsiadają oboje do pociągu, Małgorzata żegna Usolię, pragnąc, by zawsze w życiu była szczęśliwa tak, jak tam, na Syberii. To paradoksalne - było jej tak dobrze w miejscu będącym dla Polaków synonimem niewoli, cierpień i poniżenia. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 03:40 REWOLUCJONIŚCI «Рэвалюцыянеры» Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2009 Reżyseria: Jacek Talczewski Scenariusz: Jacek Talczewski Na świecie powstało kilkanaście organizacji stosujących te same metody, mających prawie identyczną symbolikę, powielających wzorce, które przyniosły sukces już w paru państwach. Otpor działała w Serbii; Kmara wzięła aktywny udział w rewolucji róż w Gruzji; Pora na Ukrainie była jedną z głównych sił pomarańczowej rewolucji. Na Białorusi działa Zubr; w Albanii MJAFT!, a w Rosji Oborona. KelKel w Kirgistanie, podobnie jak Pora czy Kmara brała udział w obaleniu dotychczasowego prezydenta Askara Akayeva. Podobną rolę odegrała Bolga w Uzbekistanie, Pulse of Freedom w Libanie, Gong w Chorwacji i KAN w Kosowie. Członkowie tych organizacji stale i ściśle ze sobą współpracują, jeżdżąc i wspierając się wzajemnie. Stąd na kijowskim Majdanie podczas pomarańczowej rewolucji można było spotkać prawdziwą międzynarodówkę. Film jest próbą prezentacji i opisu fenomenu fali rewolucyjnej, niezwykle dynamicznej, efektownej i efektywnej transformacji społeczeństw pozostających przez wiele lat pod wpływem ideologii totalitarnej w społeczności obywatelskie i demokratyczne. Bohaterowie filmu osiągają swoje cele bez bomb, męczenników, wybuchów i ofiar śmiertelnych. W ich działaniach areną konfrontacji stają się media i cyberprzestrzeń. Narzędziami walki są akcje typu flash moob, performance plastyczne i muzyka. Bronią stały się SMS - y, gry komputerowe i internet. Do swoich celów wykorzystują zaczerpnięte z militarnych rozwiązań strategie pear to pear i adolescent swarming. Korzystają ze światowych doświadczeń walki bez przemocy, budują organizacje społeczne nowego typu - ruchy horyzontalne, które stają się motorem obalającym dotychczasowy totalitarny porządek. Film koncentruje się przede wszystkim na organizacjach białoruskich, serbskich, ukraińskich i gruzińskich.