TVP Dokument Piątek, 14.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - NIE PRZESPAĆ SUSŁA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Wymarłe gatunki zwierząt zaczynają wracać na swe dawne włości. Drugim po żubrze jest suseł moręgowany. Jego ostatni osobnik widziany był ćwierć wieku temu. Dziś susły wróciły na Śląsk w okolice Trzcinicy Wołowskiej i Kamienia Śląskiego. Nie o własnych siłach, ale dzięki zabiegom ochronnym i hodowlanym ekologów z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra", którzy od lat czynią starania o ich odrodzenie w naszym kraju. Zwierzaki trzeba pozyskać z zagranicy, z bardzo starannie wytypowanych miejsc ich naturalnego występowania. Akcja wsiedlania susłów moręgowatych do zaczątków z góry przygotowanych norek, w których szybko znikają - to jedyne w swoim rodzaju widowisko. Zaś susły - to zwierzęta zmyślne i nadzwyczaj przedsiębiorcze. 06:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 23 OWCZYM PĘDEM Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski tym razem rusza w polskie Tatry, aby zbadać, czy tamtejsi górale nadal pielęgnują historyczne tradycje wypasania owiec. Czy naprawdę codziennie wyprowadza się je w wysokie góry? Jak dawniej wyrabiano oscypki i czy dzisiaj również używa się pierwotnych metod? Odpowiedzi na te wszystkie pytania znajdą się w programie. 07:05 NOTACJE - EDWARD DWURNIK. MALARSTWO TO ZABAWA Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2012 Autor: Krzysztof Tadej Wybitny polski artysta malarz Edward Dwurnik (ur. w 1943 r. w Radzyminie) opowiada o swoim życiu i twórczości. 07:15 ZK SIERADZ Film dokumentalny, 17 min, Polska, 1976 Reżyseria: Janusz Kijowski Sieradzkie więzienie ukazane jako metafora totalitarnej rzeczywistości. Etiuda Szkoły Filmowej. 07:40 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 117 TOMASZÓW MAZOWIECKI Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Józefina Moczyńska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzamy Tomaszów Mazowiecki. Początki miasta sięgają roku 1788. To wtedy nad rzeką Wolbórką powstała niewielka osada. Zamieszkali w niej pracownicy zatrudnieni przy wytopie żelaza w wielkim piecu hutniczym, zbudowanym przez właściciela okolicznych dóbr - hrabiego Tomasza Ostrowskiego. W następnych latach powstały kolejne obiekty produkcyjne, tworząc niewielki ośrodek hutniczy i metalurgiczny. W 1805 roku nowym właścicielem osady został najstarszy syn jej założyciela Antoni Ostrowski, który postawił na przemysł włókienniczy. Tomaszów to miasto o stosunkowo niedługiej historii. Mimo że prawa miejskie otrzymał dopiero w 1830 roku, może pochwalić się bogatym zbiorem zabytków. Można tu zobaczyć m.in. klasycystyczny pałac rodu Ostrowskich, stylową kamienicę rodziny Knothe oraz okazałą willę wybitnego lekarza i działacza społecznego Jana Serafina Rodego. Bogactwem Tomaszowa jest piasek tak wyjątkowy, że trafia aż do Emiratów. Miejscową atrakcją i unikatem na miarę Europy jest też Rezerwat Przyrody Niebieskie Źródła, położony w dolinie Pilicy. Spękane wapienie jurajskie, z których wytryska woda przybierają niebiesko - błękitno - zieloną barwę. Dodatkowego uroku nadają pulsujące gejzery z piasku podrzucanego przez źródlaną wodę. Tomaszów Mazowiecki to również kuźnia talentów polskiego łyżwiarstwa szybkiego. To stąd pochodzi Jaromir Radke, dwukrotny olimpijczyk. Na olimpiadzie w Lillehammer zajął wysokie 5. miejsce - najlepsze wywalczone przez reprezentanta Polski na tych igrzyskach. 08:05 WETERYNARZE Z SERCEM - /137/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy również ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policję czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W Uniwersyteckim Centrum Medycyny Weterynaryjnej spotkaliśmy Chaosa. Musi przejść serię skomplikowanych badań, aby lekarze wiedzieli, jak mu pomóc. A wydawało się, że to proste. Karina zabrała Chaosa do lekarza, bo piesek kichał. Odwiedziliśmy Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Zwierząt w Tomaszowie Bolesławieckim "Klekusiowo". Sercem i duszą tego miejsca są pan Mieczysław i jego żona, a mieszkańcami - ofiary cywilizacji, która wydarła im tereny do życia. Tu znajdują spokój i bezpieczeństwo. Wracamy też do Schroniska w Gaju, gdzie na czyjeś otwarte serce i dom czeka ciężko doświadczony Azor. Został już raz adoptowany, ale nowi właściciele zagłodzili go niemal na śmierć. Wrócił więc do Gaju i znowu czeka. 08:40 NARODZINY OCEANU - CZĘŚĆ 1 (CREATING AN OCEAN) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alain Tixier Dwuczęściowy film dokumentalny o tym, jak powstawało gigantyczne oceanarium w Chinach. Jest sanktuarium morskiego życia. To ogromna, szklano - metalowa konstrukcja, która może pomieścić 100 milionów litrów wody. To największe akwarium na świecie zostało właśnie otwarte na wyspie Hengqin, obok Makau. Nie ma takiego drugiego miejsca, które przypominałoby taką wymarzoną konstrukcję pod względem wielkości placu budowy, typu i skali architektonicznej oraz liczby prezentowanych gatunków morskich czy szacowanej liczby odwiedzających. Budowa była prawdziwą łamigłówką inżynierii architektonicznej, wymagała zespołowej pracy ekspertów z całego świata. To gigantyczne akwarium pobiło już kilka rekordów. Zgromadziło największą liczbę rekinów wielorybich i płaszczek olbrzymich w niewoli. Będzie też domem dla nie mniej niż 20 000 ryb i około 5 000 innych gatunków. Ta miniseria pokaże 4 lata wyjątkowej pracy, innowacji, osiągnięć technicznych i najwyższej klasy logistyki. Zobaczymy również, jak każde ze zwierząt zostało wprowadzone do nowego środowiska, a także poznamy niesamowitą pracę osób odpowiedzialnych za opiekę nad zwierzętami, które są tutaj prawdziwymi celebrytami. 09:40 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 3 LODOWIEC ALETSCHGLETSCHER (UNTAMED SWITZERLAND 03. THE GREAT ALETSCH GLACIER / WILDE SCHWEIZ 03. ALETSCHGLETSCHER) Serial dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku trzecim - Aletschgletscher. Grosser Aletschgletscher, największy lodowiec Alp leży w Alpach Berneńskich, w kantonie Valais w Szwajcarii. Aletsch ma długość 23, 6 km (2002 r.), zajmuje powierzchnię 117, 6 km² i składa się z ok. 27 mld ton lodu. U schyłku małej epoki lodowej w roku 1850 lodowiec miał długość 27 km. Lodowiec jest objęty rezerwatem znajdującym się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, razem ze szczytami Bietschhorn i Jungfrau. 10:40 SKARBY EUROPY ODC. 15 ISLANDIA (TREASURES OF EUROPE EP. 15 TRESORS D’ISLANDE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Julien Bur Seria dokumentalna, w której poznamy najpiękniejsze miejsca w kilku krajach Europy. Każdy odcinek to inne miejsce na mapie i pięć różnych tematycznie aspektów: tajemnicze skarby - ukryte świątynie, zakazane jeziora; skarby przyrody - piękne parki i rezerwaty, imponujące jaskinie; tajemnice historyczne - katedry, starożytne ruiny oraz niezwykłe miejsce, takie jak: hotel igloo, miasto duchów i portret hodowcy koni, ludowego śpiewaka. Kolejne odcinki to: Włochy, Rosja, Portugalia, Chorwacja, Niemcy, Laponia, Irlandia, Grecja, Norwegia, Bułgaria, Belgia, Hiszpania, Islandia, Holandia, Czechy. 11:40 EXPRES REPORTERÓW - 8 GODZIN W MIEŚCIE Reportaż, 21 min, Polska, 1984 Scenariusz: Ewa Straburzyńska Zdjęcia: Tadeusz Owsianko Muzyka: Elżbieta Łubińska Reportaż o rolniku, który przyjeżdża autobusem do Wrocławia, załatwić sprawy w urzędach, kupić części do maszyn i bieliznę. W siedzibie Rady Narodowej Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia chce się starać o przydział ciągnika dla siostry. Chce też dotrzeć do wojewody ze skargą na PZU w sprawie, niesłusznych jego zdaniem, odszkodowań dla rolników. Po trzech godzinach wychodzi z urzędu. Mówi, że w sprawie ciągnika musi napisać odwołanie. Do wojewody się nie dostał. Można się umówić na spotkanie za czternaście dni. W Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych dowiaduje się, gdzie może kupić akumulator do traktora i części do siewnika. W biurze dyrektora Zakładu Zaopatrzenia Rolnictwa WZSR "Samopomoc Chłopska" chce się dowiedzieć, jak zamiast baru założyć we wsi klubokawiarnię i sklep. W oczekiwaniu na odjazd autobusu żali się reporterce, że przez osiem godzin w mieście niczego nie załatwił. Znowu prędko do Wrocławia nie przyjedzie, bo z wiosną zaczynają się prace w polu. 12:05 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 8. TRADYCJA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 12:35 UKRAIŃCY - ODC. 10. RODZINA PETIURENKO - ALBINA Serial dokumentalny, 41 min, Polska, 2022 Reżyseria: Julia Łuczkowska Scenariusz: Julia Łuczkowska Serial przedstawia niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Albina ma 18 lat. Chce zostać koncertującą pianistką. Gra od dzieciństwa, wiele godzin dziennie. Przygotowuje się do matury i do egzaminu do Akademii Muzycznej. Albina ciężko pracuje, żeby spełnić marzenia. Rzadko spotyka się ze znajomymi, jest w pełni skupiona na celu, ambitna, pracowita, wysoko postawiła sobie poprzeczkę. 13:25 PUSTYNNI BIEGACZE (DESERT RUNNERS) Film dokumentalny, 56 min, USA, 2013 Reżyseria: Jennifer Steinman Muzyka: Eric Holland Trzymający w napięciu film dokumentalny o biegaczach, którzy biorą udział w słynnym ultramaratonie czterech pustyń. Obserwujemy pełne dramatycznych zwrotów akcji historie zmagań z własnymi słabościami, zmęczeniem, ekstremalnymi warunkami podczas biegu. Bardzo atrakcyjny, nagrodzony na festiwalach dokument o rywalizacji w skrajnie wymagającym wyzwaniu sportowym. Dodatkowo mamy okazję obserwować wspaniałe krajobrazy najpiękniejszych pustyń świata. W tym filmie bohaterów jest czworo: Samantha Gash, Tremaine Kent, David O'Brien, Ricky Paugh oraz 4 pustynie. Seria 4 Deserts Ultramarathon jest powszechnie uznawana za najbardziej prestiżową na świecie serię biegową. Składa się z wyścigu Sahara (Egipt / Jordania / Namibia), Gobi (Chiny / Mongolia), Atakama (Chile) i ostatniej, najzimniejszej pustyni - Antarktydy. Zawodnicy w wyścigach przemierzają 250 kilometrów w ciągu siedmiu dni w niezwykle trudnym terenie, śpiąc w namiocie i mając jedynie dostarczoną przez organizatora wodę. Oczywiście uczestnicy otrzymują wsparcie wysoko wykwalifikowanej kadry oraz zespołu medycznego. Startujący mają chwile kryzysu i zwątpienia we własne siły. Roosevelt powiedział - "Brawa należą się tym na arenie". Tak brzmi dewiza ludzi, którzy nawet jeśli przegrywają to po twardej walce. To jest arena naszych zmagań. Możesz przegrać albo w ogóle nie dobiec, ale zawsze dajesz z siebie wszystko. 14:25 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 4 VALLE VERZASCA (UNTAMED SWITZERLAND 04. THE VALLE VERZASCA / WILDE SCHWEIZ 04. DAS VERZASCATAL) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku czwartym - Valle Verzasca. Dolina Verzasca znajduje się w regionie Locarno, w kantonie Ticino, w Szwajcarii. Obejmuje gminy: Mergoscia, Vogorno, Corippo, Lavertezzo, Brione, Gerra, Frasco i Sonogno. 15:25 DZIKA PRZYRODA IRLANDII (WILD IRELAND / IRLAND - GRÜNE INSEL AM RANDE EUROPAS) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: John Murray Dokument o unikalnej przyrodzie Irlandii. Kraj nazywany szmaragdowym klejnotem na zachodnim krańcu Europy to ostatni skrawek lądu przed wielką pustką Oceanu Atlantyckiego. Wyspiarska placówka całkowicie zdana na kaprysy morza. Atlantyckie sztormy rozpędzają się czasem przez trzy tysiące kilometrów, nim uderzą w pierwszy napotkany ląd. Ten nieposkromiony ocean wpływa na życie wszystkich stworzeń, które zamieszkują zachodnie wybrzeże Irlandii. Przez tysiąclecia Europejczycy nie mieli pojęcia, co się kryło za zachodnim horyzontem. Zapuszczały się tam jedynie walenie, ptaki i ryby. Wiodły je tam trasy ich życiowych wędrówek. Ostatnim przystankiem przed wielką wodą było dla nich zachodnie wybrzeże Irlandii - prawdziwy kraniec świata. To trzecia pod względem wielkości wyspa Europy, należąca do archipelagu Wysp Brytyjskich. Fascynujące zdjęcia od wybrzeży i wód Oceanu Atlantyckiego z wielorybami, aż po północne góry z niezwykłymi ptakami, część z nich migruje tutaj z Grenlandii czy Islandii. Zobaczymy majestatyczne łososie powracające z Arktyki, które kontynuują podróż rzekami i potokami kontynentu europejskiego. Irlandia to atlantycka strefa roślinna, kombinacja gatunków arktycznych, alpejskich i mnóstwo ssaków. W Irlandii istnieje 6 parków narodowych i kilka rezerwatów. Od milionówlat Ocean Atlantycki kształtuje zachodnie wybrzeże Irlandii. Wiatr i fale wpływają na każdy aspekt tutejszego życia. Przetrwać mogą tylko najwytrzymalsze stworzenia. Od niecałych 10 tysięcy lat dzielą tę wyspę z ludźmi. Niektórzy z nich na zachodnim wybrzeżu szukali magii i tajemniczości. Pozostałości ich zamków i klasztorów nadal nam o nich przypominają. Dla tych pionierów oraz dla dzikich zwierząt, z którymi dzielili tę ziemię, zachodnie wybrzeże Irlandii było i pozostanie wyjątkowym miejscem. 16:25 NARODZINY OCEANU - CZĘŚĆ 2 (CREATING AN OCEAN) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alain Tixier Dwuczęściowy film dokumentalny o tym, jak powstawało gigantyczne oceanarium w Chinach. Jest sanktuarium morskiego życia. To ogromna, szklano - metalowa konstrukcja, która może pomieścić 100 milionów litrów wody. To największe akwarium na świecie zostało właśnie otwarte na wyspie Hengqin, obok Makau. Nie ma takiego drugiego miejsca, które przypominałoby taką wymarzoną konstrukcję pod względem wielkości placu budowy, typu i skali architektonicznej oraz liczby prezentowanych gatunków morskich czy szacowanej liczby odwiedzających. Budowa była prawdziwą łamigłówką inżynierii architektonicznej, wymagała zespołowej pracy ekspertów z całego świata. To gigantyczne akwarium pobiło już kilka rekordów. Zgromadziło największą liczbę rekinów wielorybich i płaszczek olbrzymich w niewoli. Będzie też domem dla nie mniej niż 20 000 ryb i około 5 000 innych gatunków. Ta miniseria pokaże 4 lata wyjątkowej pracy, innowacji, osiągnięć technicznych i najwyższej klasy logistyki. Zobaczymy również, jak każde ze zwierząt zostało wprowadzone do nowego środowiska, a także poznamy niesamowitą pracę osób odpowiedzialnych za opiekę nad zwierzętami, które są tutaj prawdziwymi celebrytami. 17:30 HOMO PEREGRINUS Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Andrzej Święch Scenariusz: Andrzej Święch Film dokumentalny "Homo Peregrinus" stanowi próbę zrozumienia fenomenu ludzkiego pielgrzymowania. Co skłania ludzi do tak dużego poświęcenia i podjęcia tak ogromnego wysiłku? Kim jest pielgrzym? Co dzieje się w jego psychice podczas drogi? Czy jest sobą? Co się w nim zmienia? Autor dokumentu obserwuje pielgrzymów i analizuje ich zachowanie. 18:05 HOLLYWOODZKIE SZALEŃSTWO TIKI (THE TIKI CRAZE OF HOLLYWOOD) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Clara Kuperberg, Julia Kuperberg Hawaje dołączyły do Stanów Zjednoczonych w 1959 roku i stały się ich 50 stanem. Hollywood szybko odkryło bajeczną lokalizację i rodzimą sztukę Pacyfiku, która zamieniła się w syntetyczny egzotyczny świat, odzwierciedlając optymizm tamtych czasów. Książka Thora Heyerdahla "Kon - Tiki" stała się światowym bestsellerem, bary tiki wyrosły wszędzie, Mai Tai było napojem chwili, a wnętrza zostały udekorowane rattanem. Nagość dziewcząt Hula była akceptowalna, ponieważ uważano je za tubylców i część folkloru. Szał zaczął się od filmów "South Pacific" i obrazów z Elvisem Presleyem nakręconych na Hawajach. Marlon Brando był tak zafascynowany lokalnym urokiem, że kupił polinezyjską wyspę i poślubił tahitańską aktorkę. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PROWANSJA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Prowansja to niezwykle ciekawy region Francji. Liliowe pola lawendy, kobaltowe niebo, podmuch mistralu i upojne zapachy działają na zmysły jej mieszkańców i gości. Podróżni cenią Prowansję za gaje oliwne, wspaniałe zabytki i malownicze winnice, a także - za styl życia. Od Verdon po Mont Ventoux, od Forcalquier po Luberon - Prowansja to miejsce spotkań z niezwykłymi ludźmi, z kulturą i z historią. Wiosną powietrze przesycone jest wonią ziół. Kamienne domy pięknie wtapiają się w skaliste tło. Stoimy u bram Prowansji, krainy, która zapada w serce i cieszy oczy. Wąskie uliczki, stare domy, szum fontanny... w miasteczkach takich, jak to, życie płynie leniwie. Można usiąść na placu w cieniu drzewa oliwnego albo na schodkach kościoła. Każdy zakątek jest piękny i pełen harmonii. 20:15 AGENT 566 - ODCINEK 2. W JĄDRZE CIEMNOŚCI (AGENT 566 EP. 2 INTO THE HEART OF DARKNESS) Serial dokumentalny, 55 min, Izrael, 2020 Reżyseria: Liora Amin Batmatz, Eyal Tavor Scenariusz: Itay Landsberg Serial dokumentalny opowiadający o losach pewnego izraelskiego szpiega, Eli Cohena. W maju 1960 r. Mosad zaproponował mu współpracę, ponieważ potrzebował agentów w Syrii, a on potrafił mówić po arabsku z syryjskim akcentem przejętym od rodziców. Przyjął więc tożsamość zamożnego biznesmena branży tekstylnej, Kamela Amina Tabeta i pod tym nazwiskiem działał. Był on jednym z najskuteczniejszych agentów wywiadowczych, najlepszym izraelskim szpiegiem. Spenetrował najwyższe władze syryjskie cywilne i wojskowe przekazując władzom swojego kraju niezwykle cenne informacje wywiadowcze. Pierwszy obywatel Izraela stracony za szpiegostwo. Do tej pory strona syryjska nie wydała ciała Cohena jego krewnym. Cohen stał się bohaterem narodowym w Izraelu. Ten film to pierwsza opowieść o jego życiu, ale opowiedziana dokładnie i odsłaniająca całe mnóstwo sekretów na temat działalności agenta, które przez ponad 55 lat były trzymane w ścisłej tajemnicy. 21:20 SPRAWCA NIEZNANY - ODC. 2 TAJEMNICE RODZINNE (UNKNOWN MALE NO. 1 EP. 2/4) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Hugo Berkeley Serial dokumentalny opowiada o najgłośniejszym i najbardziej niewiarygodnym śledztwie w sprawie morderstwa. W 2010 r. , w północnych Włoszech brutalnie zamordowano, w pobliżu jej domu, 13 - letnią Yary Gambiarasio. Serial ujawnia szczegóły jednego z najbardziej skomplikowanych śledztw kryminalistycznych, jakie kiedykolwiek przeprowadzono. Historia jest opowiedziana w intymnych zeznaniach wytrwałej i zaangażowanej emocjonalnie, głównej prokurator Letizii Ruggeri. Serial śledzi również obronę aresztowanego w 2014 r. Massimo Bossettiego - oskarżonego o to morderstwo. Dzięki wrażliwemu i filmowemu podejściu do tematu serial jest zarówno porywającą relacją z niezwykłego śledztwa kryminalnego, jak i czułym portretem życia, śmierci i sprawiedliwości we współczesnych Włoszech. W tym odcinku: kiedy na majtkach znaleziono DNA, nikt nie wątpił, że trzeba działać dalej i nikt nie wiedział, co przyniesie przyszłość. Odnalezienie zwłok na polu w Chignolo miało duże znaczenie dla śledztwa. Musieliśmy dowiedzieć się, dlaczego porzucono ciało w tej okolicy. Yara zaginęła w Brembate di Sopra. Brembate di Sopra dzieli od Chignolo dziesięć kilometrów krętą drogą. Biolodzy z laboratorium twierdzili, że DNA należy do osobnika urodzonego w okolicy, reprezentującego cechy genetyczne występujące na tym terenie. Pobieranie próbek trwało długo, całe lato i jesień... 22:25 WETERANI. WYRWANI ŚMIERCI Reportaż, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Wojciech Pepliński, Grzegorz Zasępa Scenariusz: Wojciech Pepliński, Grzegorz Zasępa Zdjęcia: Maciej Gruda, Paweł Piotrowski, Maciej Kurpiewski Poznamy historię starszego kaprala Emila Urana. Bohater odcinka brał udział w największej operacji logistycznej polskiej armii po II wojnie światowej, jaką było organizowanie polskiej bazy w Ghazni na południu Afganistanu. W sierpniu 2008 r. w trakcie jednego z transportów sprzętu, samochód kaprala Emila Urana wpadł na minę zostawioną przez terrorystów. W wyniku eksplozji życie straciło jego trzech kolegów. On sam, po powrocie do kraju, został pierwszym żołnierzem, który pomimo kalectwa, pozostał na służbie w Wojsku Polskim. 23:00 WIELKA EUROPEJSKA AFERA TYTONIOWA (THE GREAT EUROPEAN CIGARETTE MYSTERY / THE JOHN DALLI MYSTERY) Film dokumentalny, 57 min, Dania, 2017 Reżyseria: Jeppe Rnde, Mads Brügger Film dokumentalny o ciemnej stronie UE. Dwóch dziennikarzy postanowiło zbadać, dlaczego maltański unijny komisarz, John Dalli, musiał opuścić Komisję EU w niełasce. Wszystko to wydarzyło się po burzy oskarżeń o to, że jest on zamieszany w nieuczciwe kontrakty z Big Tobacco. W 2010 r. Dalli został komisarzem unijnym do spraw zdrowia. To na jego biurko trafił projekt nowej dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych. Pragnął on rygorystycznej dyrektywy, co nastawiło do niego wrogo przemysł tytoniowy. Zamierzał ją wprowadzić, ale w październiku 2012 roku został wezwany do biura Manuela Barroso, przewodniczącego Komisji Europejskiej i podał się do dymisji. Z raportu wynika, że Dalli przeprowadził szereg poufnych spotkań z lobbystami tytoniowymi i padło podejrzenie o korupcję. Ten film próbuje wytłumaczyć wszelkie zawiłości tej sytuacji. Dwaj reporterzy postanawiają też zbadać stary i dawno zapomniany przypadek oszustwa, który dotyczył innego urzędnika Komisji Europejskiej, Antonio Quatraro, który zginął w tajemniczych okolicznościach w obliczu oskarżeń o bycie na usługach Big Tobacco. Proste pytanie, dlaczego Quatraro umarł, tworzy narracyjny, intrygujący wątek tego mrocznego śledztwa. 00:05 MOJE DOTKNIĘCIE JEST DOTKNIĘCIEM KOBIETY Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1981 Reżyseria: Ryszard Brylski Etiuda Szkoły Filmowej dotycząca twórczości Ewy Partum. W dokumencie pojawiają się ujęcia z wystawy "Samoidentyfikacja", wypowiedzi bohaterki oraz zapis performance’u, podczas którego artystka leży naga wśród publiczności, a charakteryzatorka postarza połowę jej ciała. 00:20 LUDZIE Z PIWNICY Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1969 Reżyseria: Mustapha Derkaoui Obraz artystycznej bohemy końca lat 60. Artyści spotykają się w piwnicy Kurylewiczów. Etiuda Szkoły Filmowej. 00:40 DOBRZE JEST JAK NIE PADA DESZCZ Reportaż, 17 min, Polska, 1987 Scenariusz: Jadwiga Wileńska Zdjęcia: Stanisław Ścieszko Reportaż z podłódzkiej wsi. Dzieci ze szkoły podstawowej opowiadają o swoim dniu codziennym, trudach w dotarciu do szkoły, roli pogody i przedmiotach szkolnych, które lubią. Mówią o swoich zainteresowaniach i spędzaniu czasu wolnego, ale również o obowiązkach domowych i konieczności pomocy przy gospodarstwie i w polu. Zdradzają swoje największe marzenia: dziewczynka chciałaby zostać ekspedientką lub pielęgniarką, a jej kolega marzy o tym, żeby mieć telewizor, kupić traktor i pobudować stodołę. 01:05 OCALONE Film dokumentalny, 42 min, Polska, 2005 Reżyseria: Jadwiga Wolska, Michael Sobelman Scenariusz: Jadwiga Wolska, Michael Sobelman Filmowa opowieść o losach dwóch kobiet, które urodziły się w tym samym roku (1931) w Polsce, w środowisku żydowskim. Jako dziewczynki doświadczyły piekła wojny, gett i hitlerowskich obozów koncentracyjnych, ale uniknęły zagłady. Haną Mandelberger - Avrutzky zaopiekowały się urszulanki, a Edith Zierer zawdzięcza swoje ocalenie Karolowi Wojtyle. Postać Karola Wojtyły, a potem papieża Jana Pawła II przewija się jednak przez życiorysy obu tych kobiet. Podczas gdy w Polsce ich losy są zupełnie nieznane, w Izraelu wiedzą o nich niemal wszyscy. Hana wydała książkę, która jest obowiązkową lekturą w izraelskich szkołach, o Edith nakręcono film i napisano dziesiątki artykułów na całym świecie. W czasie II wojny światowej zginęło półtora miliona żydowskich dzieci. Hana i Edith ocalały dzięki pomocy Polaków. Dziś obie mają już po 75 lat, ale ciągle o tym pamiętają. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 287 ZAPOMNIANA BITWA Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki "Zapomniana bitwa" Z wydarzeniami historycznymi jest tak, że jedne mają obfitą dokumentację, inne zaś to strzępy informacji i perspektywa żmudnego trudu dla amatorów ich zbadania. Na szczęście w przypadku pól bitewnych milczenie źródeł jest w stanie zastąpić pamięć ziemi. Dziś także ruszamy ze wsparciem dla pasjonata historii, który od lat tropi zapomnianą bitwę powstania styczniowego. 12 maja 1863 roku doszło do starcia oddziałów polskich z armią carską. Nieopodal obecnej kopalni soli w Kłodawie stoczono wówczas trzydniową potyczkę. Są dowody na to, że była to bitwa niezwykle zacięta - to znaleziska wykopane tu około roku temu. Bitwa skończyła się zwycięstwem strony polskiej, co tym bardziej skłania do jej dokładnego opisania i upamiętnienia. 02:30 FILM DLA STASIA Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2015 Reżyseria: Monika Meleń Film dla małego Stasia nagrywa amatorską kamerą dorosły Stanisław. Długo i cierpliwie tłumaczy dziecku, co jest w życiu ważne, a także jak sobie radzić z najprostszymi czynnościami, które małemu Stasiowi mogą sprawiać trudność. Uczy go siły, pokazuje jak mimo wszystko cieszyć się życiem i brać z niego tyle, ile się zamarzy. Duży Stanisław to artysta, malowanie obrazów jest jego pracą i pasją, którą także stara się zarazić małego Stasia. Są przyjaciółmi, choć dzieli ich spora różnica wieku. Obaj mają ułomność, która z pozoru powinna im utrudniać normalne życie, a jednak każdego dnia udowadniają sobie i światu, że jeśli się naprawdę chce, można osiągnąć wszystko. To film o sile przyjaźni i radości życia. 03:35 PAWEŁ Film dokumentalny, 25 min, Polska, 1998 Reżyseria: Jacek Bławut Scenariusz: Jacek Bławut Zdjęcia: Jacek Bławut Opowieść o Pawle - upośledzonym umysłowo młodzieńcu, który jest światową gwiazdą "Olimpiad specjalnych". Sport jest dla niego walką o miejsce w życiu.