TVP Kultura Sobota, 15.07.2023 07:00 IDĘ PRZEZ TEN ŚWIAT A ZE MNĄ MOJE PIOSENKI. MARIA KOTERBSKA Program muzyczny, 27 min, Polska, 2011 Scenariusz: Stanisław Janicki Zdjęcia: Krzysztof Tusiewicz Wykonawcy: Maria Koterbska Sylwetka artystyczna Marii Koterbskiej. Jej początki kariery, dzieciństwo i rodzinne wspomnienia. Całość przeplatana piosenkami w wykonaniu artrystki. 07:35 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - TOOMAS HENDRIK ILVES Rozmowa, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Jolanta Rzegocka, Anna Szałańska, Piotr Poraj Poleski Prowadzący: Jolanta Rzegocka Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Estonię, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Estończyków, odnalezienie w Estonii polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. Bohaterem odcinka jest Toomas Hendrik Ilves, czwarty prezydent Estonii w latach 2006 - 2016, dyplomata, wielki przyjaciel Polski i Polaków. 08:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JAN JAKUB KOLSKI Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Reżyser Jan Jakub Kolski wspomina swoje dzieciństwo w domu w Popielawach, gdzie wychowywali go dziadkowie. 08:45 WSZYSTKIE KSIĘŻYCE MARII KUNCEWICZOWEJ Reportaż, 14 min, Polska, 2020 Reportaż o Marii Kuncewiczowej i jej domu - "Kuncewiczówce", oddziale Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym. 09:40 KROMER FESTIVAL BIECZ 2021 - KLASYKA ŻYWA Koncert, 64 min, Polska, 2021 Wspólne przedsięwzięcie jazzowego skrzypka Adama Bałdycha i kwartetu instrumentów dawnych Equilibrium jest kolejnym projektem przekraczającym granice wykonawstwa historycznego. Muzycy kwartetu podczas bieckiego festiwalu wykonali w zgodzie z prawidłami epoki kompozycje Józefa Elsnera (Kwartet smyczkowy Es - dur) oraz Stanisława Moniuszki (Kwartet d - moll). Program koncertu uzupełniła improwizacja Bałdycha na skrzypce solo oraz kolejne zamówienie festiwalu - kompozycja Adama Bałdycha na skrzypce i kwartet smyczkowy nawiązująca do najlepszych polskich dzieł kameralnych. 11:00 SERIALOWA NOSTALGIA - DALEKO OD SZOSY - ODC. 5/7 - POD PRĄD Serial obyczajowy, 71 min, Polska 1976 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Zbigniew Chmielewski, Henryk Czarnecki Muzyka: Piotr Marczewski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Aktorzy: Krzysztof Stroiński, Irena Szewczykówna, Sławomira Łozińska, Anna Szczepaniak, Barbara Horawianka, Jan Machulski, Jolanta Lothe, Krzysztof Kołbasiuk, Janusz Paluszkiewicz, Irena Hrechorowicz, Antoni Jurasz Pobyt Leszka w wojsku i długa rozłąka nie osłabiają uczuć obojga młodych. Po odbyciu służby chłopak przyjeżdża do Łodzi, kończy kurs dla kierowców autobusowych, pracuje i z pomocą Ani pilnie się uczy. Aby nadrobić stracony czas, zamierza zdawać od razu do drugiej klasy technikum samochodowego. Bariery biurokratyczne są jednak nie do pokonania, Leszek nie uzyskuje zgody kuratorium ani ministerstwa oświaty. 12:45 CELNIK ROUSSEAU ALBO WSTĘP DO NOWOCZESNOŚCI (HENRI ROUSSEAU OR THE BURGEONING OF MODERN ART) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Nicolas Autheman Film pokazuje malarstwo francuskiego malarza naiwnego Henri Rousseau, zwanego Celnikiem. Zaczął malować w Paryżu około 1880 roku, dopiero w wieku 40 lat. Był samoukiem artystą. Jego twórczość była doceniana przez artystów wielkiego formatu, jak Apollinaire, Robertem Delaunay i Pablo Picasso. Mimo to jego twórczość była niedoceniana za życia artysty. Jego twórczość, z przesuniętymi kompozycjami i głęboko senną tematyką, miała mieć decydujący wpływ na sztukę współczesną, od surrealizmu po sztukę abstrakcyjną. 13:50 KOMEDIOWE LATO - VABANK Komedia sensacyjna, 104 min, Polska, 1981 Reżyseria: Juliusz Machulski Scenariusz: Juliusz Machulski Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Jan Machulski, Leonard Pietraszak, Witold Pyrkosz, Jacek Chmielnik, Krzysztof Kiersznowski, Ewa Szykulska, Józef Para, Henryk Bista, Leon Niemczyk, Zdzisław Wardejn. Juliusz Machulski debiutujący tym filmem jako reżyser (ur. 1955) był również autorem scenariusza, który powstał jeszcze w czasie jego studiów reżyserskich w łódzkiej szkole filmowej. Film cieszył się ogromną popularnością. Powszechnie przyrównywano go do obsypanego Oscarami amerykańskiego "Żądła" z Paulem Newmanem i Robertem Redfordem. Do sukcesu filmu przyczynił się niemało ojciec reżysera, Jan Machulski, który znakomicie wcielił się w postać kasiarza Kwinto, dużą rolę odegrała też wspaniała oprawa muzyczna Henryka Kuźniaka. "Vabank" otrzymał nagrodę za najlepszy debiut 1981 roku FPFF w Gdańsku. Święcił również triumfy na festiwalach w Koszalinie, Karlovych Varach, Manili, Vevey, Marsylii. Reżyser otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w 1983 r. Akcja filmu dzieje się w epoce "retro" - w latach trzydziestych. Z więzienia, po odsiedzeniu wyroku za napad na bank, wychodzi Henryk Kwinto. Mówi się o nim z szacunkiem - pierwszy kasiarz Rzeczypospolitej. Jest kasiarzem perfekcjonistą, którego trudno złapać, a jeszcze trudniej udowodnić mu winę. Wpadł wydany policji przez wspólnika Kramera, wychodzi z więzienia z solennym postanowieniem ostatecznego zerwania ze swoim fachem. Okoliczności sprawią, że zmieni zdanie. Trafi mu się okazja dokonania zemsty na byłym kompanie. Zemsta będzie pomysłowa i perfidna. 15:50 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - BEATA I ADA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Beata Bysko od dzieciństwa zakochana w strojach żywieckich, psychofanka. Od lat szuka, odnawia, rekonstruuje, odtwarza, konserwuje, haftuje. Ada Bysko skończyła historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, na plecach ma wytatuowany plan kościoła Hagia Sofia w Stambule. Konserwatywna z zasadami dziewczyna. Na co dzień ubiera się w stylu retro, ponieważ uważa go za kobiecy. W opowieści o nich pokażemy życie tej dwójki kobiet, pokażemy je podczas szaleństwa ubierania i tańca. 16:30 RETRO KINO - NEVADA SMITH (NEVADA SMITH) Western, 125 min, USA, 1966 Reżyseria: Henry Hathaway Scenariusz: John Michael Hayes Aktorzy: Steve McQueen, Karl Malden, Martin Landau, Brian Keith, Suzanne Pleshette, Arthur Kennedy, Janet Margolin, Howard Da Silva, Raf Vallone, Pat Hingle Zrealizowany w malowniczych plenerach Owens Valley i na terenie Inyo National Forest w Kalifornii klasyczny już dziś western, którego bohater wywodzi swój rodowód z bestsellerowej książki "The Carpetbaggers" Harolda Robbinsa. Tytułową postać odtwarza Steve McQueen, niejednokrotnie wcielający się w postaci kowbojów. Max Sand miał białego ojca i matkę Indiankę. Pewnego dnia spotyka na prerii trzech jeźdźców wypytujących go o ojca i podających się za jego dawnych kumpli. Max wskazuje im drogę do rodzinnego domu, nieświadom tragicznych następstw tego spotkania. Mężczyźni: Bill Bowdre, Jesse Coe i Tom Fitch nie mają bowiem uczciwych zamiarów. Stary Sam Sand poszukiwał złota w opuszczonej kopalni znajdującej się w pobliżu jego domu, ale przez całe lata znalazł tam zaledwie kilka grudek. Bill, Jesse i Tom nie wierzą mu jednak, są przekonani, że ukrywa w domu wielką fortunę, domagają się jej wydania. Na nic zdają się tłumaczenia i prośby Sanda, jego zapewnienia, że gdyby istotnie tak się wzbogacił, nie mieszkałby w skromnej chatce na prerii. Przybysze biją go brutalnie i lżą. Ze szczególną wrogością i pogardą traktują jego indiańską żonę. W końcu mordują oboje. Po powrocie do domu Max znajduje ich zmasakrowane zwłoki. Zrozpaczony i pałający żądzą zemsty postanawia odnaleźć zabójców swych rodziców i odpłacić im śmiercią. Nie ma jednak wielkiego doświadczenia w strzelaniu ani w tropieniu ludzi. Niebawem przekonuje się, jak niewiele potrafi, gdy zostaje okradziony z konia i strzelby przez kilku napotkanych po drodze kowbojów. Na szczęście, na jego drodze staje Jonas Cord, wędrowny rusznikarz i handlarz bronią, człowiek zrównoważony i prawy. Wysłuchawszy opowieści Maxa, zgadza się nauczyć go dobrze władać bronią, choć nie pochwala jego dążenia do zemsty. Max jest jednak głęboko przekonany, że tak straszliwa zbrodnia może być pomszczona tylko w jeden sposób. Po pewnym czasie Jonas i Max rozstają się już jak prawdziwi przyjaciele. Maxowi udaje się ustalić miejsce pobytu jednego z morderców, Jessego Coe. Odnajduje go w saloonie, gdzie Jesse gra w karty. Zacięta walka na noże kończy się śmiercią Jessego, ale również Max zostaje ciężko ranny. Z pomocą przychodzi mu jedna z dziewcząt z saloonu, Indianka Neesa. Dziewczyna pochodzi z tego samego plemienia, do którego należała matka Maxa. Neesa zawozi go do obozu swoich współbraci. Nawiązuje się między nimi bliższa więź. Gdy Max odzyskuje siły, rusza w dalszą drogę. Dowiaduje się jednak, że Bowdre przebywa w więzieniu na otoczonej bagnami wyspie w Luizjanie. Aby się tam dostać pozoruje napad i zostaje zesłany na wyspę jako skazaniec. Chcąc pozyskać zaufanie Bowdrego, udaje przyjaźń i namawia go na wspólną ucieczkę. 18:50 SERIALOWA NOSTALGIA - ZMIENNICY - ODC. 6/15 - PRASA SZCZEGÓLNEJ TROSKI Serial komediowy, 53 min, Polska, 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Wojciech Pokora, Krzysztof Kalczyński, Halina Rowicka, Jerzy Przybylski, Adam Ferency, Piotr Pręgowski, Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Ewa Serwa, Kazimierz Wysota Tytułowa "prasa szczególnej troski" to tygodnik, który masowo wykupują ludzie prezesa Kluska. W paczkach z gazetami ukrywają narkotyki i wysyłają do Niemiec, do prezesa Gonschorka. Z radości, że kolejna dostawa dotarła na miejsce, Klusek spędza wieczór z prostytutką Mariolą. Zostaje przez nią kompletnie okradziony i nie ma czym zapłacić Kasi za kurs. Kasia wozi młode małżeństwo, które musi pilnie zrobić zakupy, by wykorzystać kredyt dla młodych małżeństw. Sklepy świecą jednak pustkami, nie ma ani pralek, ani lodówek czy odkurzaczy. Zdesperowani małżonkowie kupują więc całkiem nieprzydatną rzecz, byle tylko wykorzystać kredyt, który przepadnie. 20:00 BILET DO KINA - AMELIA (LE FABULEUX DESTIN D'AMELIE POULAIN) Komedia romantyczna, 117 min, Francja/Niemcy 2001 Reżyseria: Jean-Pierre Jeunet Scenariusz: Guillaume Laurant, Jean-Pierre Jeunet Występują: Audrey Tautou, Mathieu Kassovitz, Rufus, Isabelle Nanty, Dominique Pinon, Yolande Moreau, Serge Merlin, James Debbouze i inni "Genialny film". "Cudowne połączenie szaleństwa, poezji, ekscentryczności, humoru i miłości, dzieło prawdziwego artysty". "Film nakręcony przez czarodzieja, który chce przynieść ludziom radość". "Rozkosz, prawdziwy klejnot, skarb, cud. Dwie godziny radości, czułości i poezji". "Film, w którym zakochacie się od pierwszego wejrzenia". To tylko skromna część zachwytów i pochwał kierowanych przez krytyków filmowych pod adresem "Amelii". Publiczność różnych krajów szturmującą kina wyrażała nieczęstą przecież zgodność swoich odczuć z opiniami recenzentów. Bo też "Amelia" w pełni zasługuje na uznanie, co potwierdził deszcz nagród przyznanych temu filmowi w różnych krajach (cztery Cezary, dwie nagrody BAFTA, trzy Felixy, nagrody na festiwalach w Karlovych Varach, Chicago, San Diego, Toronto, Edynburgu itd.) Jean Jeunet, który wcześniej dał się poznać jako twórca (wespół z Markiem Caro) znakomitych obrazów "Delicatessen" i "Miasto zaginionych dzieci", stworzył dzieło pod każdym względem niezwykłe: żywiołowe, błyskotliwe, dowcipne, inteligentne, przywracające wiarę w to, że kino może być nośnikiem zasad i piękna. Grająca główną rolę Audrey Tautou stała się dzięki niemu sławna. Pokazała, że ma w sobie magnetyzm dawnych gwiazd kina (najbliżej jej do Audrey Hepburn) i urzekła wszystkich swoją urodą, wdziękiem i talentem. Amelia Poulain urodziła się w Paryżu, ale jej dzieciństwo nie należało do najszczęśliwszych. Mama umarła, gdy spadła na nią japońska turystka, która popełniła samobójstwo, rzucając się z wieży Eiffla. W następstwie tej tragedii ojciec dziewczynki, lekarz, który już wcześniej miewał z córką kontakt głównie za pomocą stetoskopu podczas badań, przeniósł wszystkie swoje uczucia na ogrodowego krasnala. Poczucie osamotnienia małej Amelii pogłębiła ostatecznie jej rybka, Kaszalot, która popełniła samobójstwo, wyskakując z akwarium. Dorosła już Amelia wyprowadza się od ojca i zamieszkuje na Montmartrze, gdzie zatrudnia się jako kelnerka w kawiarni, ale nadal nie jest szczęśliwa. Wszystko zmienia się w dniu śmierci księżnej Diany. Tego wieczoru dziewczyna przypadkowo upuszcza korek od buteleczki perfum i goniąc go po podłodze, odkrywa w ścianie łazienki pudełko zawierające dziecięce skarby lokatora, który mieszkał wcześniej w tym samym mieszkaniu. Amelia postanawia go odnaleźć. Pudełeczko w cudowny sposób odmienia życie jego właściciela. Odtąd Amelia stawia sobie za cel uszczęśliwianie ludzi ze swojego otoczenia. Przebierając się, włamując do cudzych mieszkań, snując subtelne intrygi, kojarzy swoją hipochondryczną koleżankę z wzdychającym do niej klientem kafejki, przekonuje płaczliwą dozorczynię, że ta nie została przed laty porzucona przez męża, staje w obronie wrażliwego Luciena, pomocnika sprzedawcy warzyw nękanego przez swojego pracodawcę, budzi radość życia w swoim oschłym i zdziwaczałym ojcu itd. Niczym dobra wróżka niesie radość i szczęście. Ale kiedy sama zakochuje się w Nino, ekscentrycznym, nieśmiałym kolekcjonerze nieudanych zdjęć z automatu, wyrzucanych przez niezadowolonych klientów, staje bezradna wobec tego uczucia... 22:40 DZIEDZINIEC KULTURY NCK - JÓZEF SKRZEK Koncert, 84 min, Polska, 2021 Prowadzący: Mateusz Baran Wykonawcy: Józef Skrzek, Ella Skrzek, Karina Skrzeszewska, Daniel Bloom Występ multiinstrumentalisty, wokalisty i kompozytora Józefa Skrzek na otwarciu czwartej odsłony cyklu letnich koncertów Dziedziniec Kultury 2 lipca 2021 roku. Muzyk wystąpił w towarzystwie córki, Elli Skrzek, Daniela Blooma - jednej z najważniejszych postaci na polskiej scenie muzyki elektronicznej oraz śpiewaczki operowej Kariny Skrzeszewskiej. 00:15 SEANS KULTOWY - KOT O DZIEWIĘCIU OGONACH (IL GATTO A NOVE CODE) Thriller, 107 min, Włochy/Niemcy, 1971 Reżyseria: Dario Argento Scenariusz: Dario Argento, Bryan Edgar Wallace Aktorzy: Catherine Spaak, Rada Rassimov, Karl Malden Franco Arno to niewidomy były reporter, który mieszka ze swą siostrzenicą i utrzymuje się z tworzenia krzyżówek. Pewnej nocy, spacerując po ulicy przed instytutem medycznym, gdzie prowadzone są eksperymenty genetyczne, podsłuchuje dziwną rozmowę dwóch mężczyzn, siedzących w zaparkowanym samochodzie. Tej samej nocy ktoś włamuje się do instytutu, ogłuszając strażnika. Następnego dnia z kolei w dziwnym wypadku ginie jeden z rozmówców, których podsłuchał Arno. Wraz z dziennikarzem Carlo Giordanim decyduje się on więc na podjęcie śledztwa. 02:20 KINO NOCNE - PUŁAPKA Film sensacyjny, 115 min, Polska, 1997 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Adek Drabiński Zdjęcia: Przemysław Skwirczyński Muzyka: Janusz Stokłosa Aktorzy: Marek Kondrat, Joanna Benda, Bogusław Linda, Zbigniew Zamachowski, Anita Lipnicka, Dorota Pomykała, Małgorzata Potocka, Ewa Sałacka, Jerzy Bończak, Zygmunt Malanowicz, Leon Niemczyk, Piotr Dejmek, Michael Gooray, Ewa Szykulska, Paweł Nowisz Na początku lat 80. , wkrótce po studiach reżyserskich w PWSFTViT, Adek Drabiński, absolwent warszawskiej ASP, wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Spędził tam kilkanaście lat, realizując filmy reklamowe, dokumentalne, wideoklipy oraz odcinki seriali telewizyjnych. W 1992 r. nakręcił pełnometrażowego, kostiumowego "Szulera", który przyniósł mu nagrodę za najlepszy debiut na festiwalu filmowym w Gdyni i rok później Srebrne Grono w Łagowie. Po pięciu latach milczenia Drabiński zrealizował drugi film fabularny, "Pułapka", którym nawiązuje do swego ulubionego gatunku, tzw. film noir. Scenariusz powstał wiele lat wcześniej jeszcze w Ameryce, ale z różnych przyczyn nie doczekał się tam realizacji. Po powrocie do Polski autor nieco go przerobił, nadając mu bardziej komediowy charakter i dysponując budżetem w wysokości 16 miliardów starych złotych przystąpił do pracy. Zdjęcia kręcono w Warszawie i Chicago, a także w nadmorskich plenerach Gdańska i Helu. W głównych rolach wystąpiła plejada gwiazd polskiego kina z Markiem Kondratem na czele. Po wieloletniej emigracji do kraju powraca zza oceanu Maciek, niegdyś dobrze zapowiadający się aktor młodego pokolenia. W Ameryce nie zdobył sławy, próbuje więc ułożyć sobie na nowo życie w Polsce. Ale przez ten czas nad Wisłą wszystko się zmieniło: ludzie, układy, zwyczaje. Maciek ma problemy z odnalezieniem się w zupełnie obcej rzeczywistości. Dawni kumple to teraz bardzo zajęci biznesmeni, a spotykane kobiety nie mają ochoty na słuchanie zwierzeń emigranta. Zagubiony, osamotniony Maciek coraz częściej zagląda do kieliszka. Gdy kolejne próby powrotu do zawodu kończą się fiaskiem, Maciek nieoczekiwanie otrzymuje propozycję pracy w charakterze... stróża samotnego domu stojącego nad brzegiem morza. Ma tam pilnować znajdującego się w piwnicy składu szmuglowanego alkoholu i czekać na wiadomość. Jaką? Od kogo? Tego nie wie. Początkowo wydaje się, że stróżowanie nad morzem nie będzie zbyt ryzykownym zajęciem. Wokół panuje cisza i spokój. Maciek poznaje swoją sąsiadkę Ewę: mieszkającą samotnie tajemniczą, długonogą piękność. Kilka dni później znajduje na plaży elegancki garnitur, a wraz z nim wypchany pieniędzmi portfel. Te pozornie odległe od siebie, nieistotne fakty połączą się niebawem w niebezpieczny ciąg wydarzeń, a Maciek uświadomi sobie, że został wplątany w skomplikowaną grę, w której ma być tylko pionkiem. 05:20 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JAN JAKUB KOLSKI Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Reżyser Jan Jakub Kolski wspomina swoje dzieciństwo w domu w Popielawach, gdzie wychowywali go dziadkowie.