TVP Nauka Piątek, 14.07.2023 06:00 PODRÓŻNIK - MEXICAS, MEXICAS Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Aztekowie nazywali siebie "Mexicas". Ich stolicą był Tenochtitlan. Hiszpanie skorzystali z azteckiej nazwy "Mexicas" i burząc miasto, ochrzcili je nowym mianem - Meksyk. Konkwistadorzy przybywający do Ameryki napotykali tam wiele nowych rzeczy, które budziły ich podziw. W programie będzie mowa właśnie o tym, co najbardziej zaskoczyło Europejczyków i co spowodowało, że do dziś korzystamy z dobrodziejstw kultury prekolumbijskiej, nie zdając sobie nawet z tego sprawy. Pośrednio dzięki odkryciu Kolumba poznaliśmy np. witaminę C, czyli kwas askorbinowy wyodrębniony z papryki, nieznanej wcześniej w Europie. Po Aztekach otrzymaliśmy "w spadku" także popularną dziś przyprawę chili, która zrobiła niezwykłą wprost karierę w Azji. Wyprawom do "nowego świata" zawdzięczamy też odkrycie wanilii, czekolady itp. Program zrealizowany w Meksyku opowiada o tradycjach tamtejszej kuchni, zwyczajach i legendach, bez których nasza współczesna rzeczywistość nie mogłaby się już obejść. 06:30 PODRÓŻNIK - PARYŻ GAUGUINA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Paul Gauguin - francuski malarz znany z pobytów na Tahiti i Markizach. Dziś uważany jest za jednego z najwybitniejszych artystów XIX wieku. Urodził się w Paryżu. Rozpoczynał jako makler giełdowy, marzył o karierze przemysłowca. Podróże po świecie były jego pasją i natchnieniem. Jeszcze jako dziecko zamieszkał na jakiś czas w Peru, potem przebywał na Karaibach, na wyspie Martynice. Mieszkał w Bretanii. To tam powstały jego pierwsze znane obrazy. Zaprzyjaźnił się z kolonią artystów, którzy szybko uznali jego pierwszoplanową osobowość. Stworzył tam szkołę malowania zwaną później "szkołą z Pont Aven". Kiedy wyjeżdżał na Tahiti, wydawało się, że wielka kariera stanie przed nim otworem. Szybko okazało się, że wymarzony raj stanie się dla niego piekłem. Najpierw na Tahiti, potem na Hiva Oa. Spędził na tych wyspach resztę swojego życia. W nędzy, schorowany, bez grosza. Umarł zapomniany. Lecz jego obrazy, rzeźby i rysunki skrzętnie kolekcjonowane w różnych galeriach i prywatnych zbiorach bardzo szybko uzyskały wysokie ceny i notowania na rynku sztuki. W "Podróżniku" postanowiliśmy odwiedzić miejsca dzieciństwa Paula Gaugina: Paryż, jego pracownię z lat, kiedy zaczynał swoją przygodę ze sztuką, dom, knajpę, gdzie przesiadywał po pracy na giełdzie i marzył o malarstwie. Tam poznał Augusta Strindberga i Władysława Ślewińskiego. Obaj wielcy artyści byli świadkami narodzin Paula Gauguina - malarza. Ślewiński namalował portret Paula, a Strindberg napisał wstęp do katalogu pierwszej wystawy. Paryż to miasto sztuki, kolorów i namiętności. Truizmem jest stwierdzenie, że odkrywanie Paryża jest jedną z lepszych dróg do poznawania świata. Ale Paryż śladami Gauguina to może być niezła przygoda. Program prowadzi jego autorka - Anna Kwiatkowska. 07:00 CZY WIESZ, ŻE? - /95/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 CZY WIESZ, ŻE? - /96/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:00 BO JA WYBIERAM ZDROWIE Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Scenariusz: Beata Jakoniuk-Wojcieszak Zdjęcia: Mirosław Basaj Program edukacyjny o tematyce prozdrowotnej, promujący postawy wpływające na dobrostan człowieka, jego zdrowie ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki, pokazujący możliwości włączenia roślin leczniczych w trakcie leczenia i powrotu do zdrowia. Pokazujący, że zdrowie to głównie profilaktyka, na którą w 60 - 80 procentach składa się żywność i w 20 - 30 procentach ruch. Poprzez dobre przykłady zachęcamy, uczymy i wspieramy osoby zainteresowane uprawą ziół i roślin leczniczych a także warzyw i owoców. Uczymy jak korzystać z lasów, jakie mamy korzyści z pozyskiwania roślin dziko rosnących, ale i obowiązki ochrony. Będziemy uczyć jak rozpoznawać gatunki, zbierać je mądrze i zachowywać przy tym pokorę, która należy się naturze. Właściwa dieta, łącznie z suplementami jest warunkiem zachowania zdrowia i wspomagania leczenia. Polscy rolnicy potrafią produkować i przetwarzać dobrą jakościowo żywność. Pokazanie ich dorobku w kontekście używania jedzenia jako lekarstwa, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb konsumentów, wzmocni naturalna więź. Warunkiem utrzymania i rozwoju produkcji roślin leczniczych jest zapotrzebowanie konsumentów. Powstała w ostatnich latach luka została zagospodarowana olbrzymią suplementacją, zarówno z krajów europejskich, USA, jak i Peru. Tymczasem nasze rodzime rośliny np. owoce róży, z uwagi na swój kompleksowy skład, są wręcz wymarzonym surowcem w zapobieganiu i leczeniu przeziębień, w stanach rekonwalescencji, w obniżonej odporności, chorobach zakaźnych, zaburzeniach krążenia i przemiany materii. Odcinek 6 - "Polska miodem i zdrowiem płynąca". 08:10 MOC ZIÓŁ - WROTYCZ Program poradnikowy, 12 min, Polska, 2020 08:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 28 KRAKÓW NOWOCZESNY Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomasz Bednarek pokaże, że Kraków to nie tylko miasto wspaniałych zabytków, ale również miejsce, gdzie możemy zobaczyć spektakularne przykłady współczesnej architektury. Zobaczymy m.in. Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, w którym znajduje się imponująca kolekcja sztuki Dalekiego Wschodu Feliksa Mangghi Jasieńskiego. Ten uznany krakowski kolekcjoner w trakcie licznych podróży zebrał sześć i pół tysiąca zabytków z Japonii. Tomek Bednarek odwiedzi też Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka oraz Małopolski Ogród Sztuki - jeden z najciekawszych współczesnych budynków Krakowa. Zawiera on nowoczesną mediatekę oraz wielofunkcyjną salę widowiskową. Spacer zakończy się na kładce Bernatka. To nowa przeprawa przez Wisłę, nazywana przez krakowian "mostem miłości" Zakochane pary pieczętują tutaj swoją miłość kłódką z wygrawerowanymi imionami, a klucz wrzucają w odmęty Wisły. 09:00 GRAWITACJA I JA. SIŁA, KTÓRA KSZTAŁTUJE NASZE ŻYCIE. /2/ (THE AMAZING WORLD OF GRAVITY (GRAVITY AND ME. FORCE THAT SHAPES OUR LIVES)) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2017 Wyjątkowa miniseria dokumentalna poświęcona grawitacji ukazuje nieoczekiwane spostrzeżenia historyczne, najnowsze osiągnięcia naukowe i ekscytujące, nowe eksperymenty. Z genialnym profesorem Jimem Al - Khalili, jako gospodarzem, odwiedzamy laboratorium LIGO w USA, gdzie odkryto fale grawitacyjne i odkrywamy najnowsze teorie na temat naszego kosmosu, które pochodzą z badania najintensywniejszych źródeł grawitacji, jakie można sobie wyobrazić - czarnych dziur. Profesor wykorzystuje w filmie teorię szczególnej i ogólnej teorii względności Alberta Einsteina, aby ustalić, w jaki sposób grawitacja i prędkość, z jaką się poruszamy, wpływa na tempo starzenia się organizmu. 10:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - MARIA SKŁODOWSKA - CURIE PROMIENIOTWÓRCZA MIŁOŚĆ (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: wielka fizyczka, Maria Skłodowska - Curie. Była pierwszą kobietą, która zdobyła Nagrodę Nobla. Przyznano ją za odkrycie promieniowania, którego Skłodowska dokonała w ścisłej współpracy z mężem, Pierrem Curie. Odkrycie, że promieniowanie emituje energię niezależnie od jakichkolwiek sił zewnętrznych, obaliło konwencjonalne przekonanie, że atomy - najmniejsza jednostka materii - są niepodzielne i nigdy się nie zmieniają. To był przełom, który zapoczątkował Erę Atomu. Po nagłej śmierci męża Maria oddała się bez pamięci swoim badaniom naukowym, ale jej nieskazitelna miłość do nauki stopniowo zaczynała być niewłaściwie interpretowana. W tym odcinku odkrywamy nieopowiedzianą historię tej wyjątkowej badaczki i naukowca. 11:00 PODRÓŻNIK - MEXICAS, MEXICAS Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Aztekowie nazywali siebie "Mexicas". Ich stolicą był Tenochtitlan. Hiszpanie skorzystali z azteckiej nazwy "Mexicas" i burząc miasto, ochrzcili je nowym mianem - Meksyk. Konkwistadorzy przybywający do Ameryki napotykali tam wiele nowych rzeczy, które budziły ich podziw. W programie będzie mowa właśnie o tym, co najbardziej zaskoczyło Europejczyków i co spowodowało, że do dziś korzystamy z dobrodziejstw kultury prekolumbijskiej, nie zdając sobie nawet z tego sprawy. Pośrednio dzięki odkryciu Kolumba poznaliśmy np. witaminę C, czyli kwas askorbinowy wyodrębniony z papryki, nieznanej wcześniej w Europie. Po Aztekach otrzymaliśmy "w spadku" także popularną dziś przyprawę chili, która zrobiła niezwykłą wprost karierę w Azji. Wyprawom do "nowego świata" zawdzięczamy też odkrycie wanilii, czekolady itp. Program zrealizowany w Meksyku opowiada o tradycjach tamtejszej kuchni, zwyczajach i legendach, bez których nasza współczesna rzeczywistość nie mogłaby się już obejść. 11:30 PODRÓŻNIK - PARYŻ GAUGUINA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Paul Gauguin - francuski malarz znany z pobytów na Tahiti i Markizach. Dziś uważany jest za jednego z najwybitniejszych artystów XIX wieku. Urodził się w Paryżu. Rozpoczynał jako makler giełdowy, marzył o karierze przemysłowca. Podróże po świecie były jego pasją i natchnieniem. Jeszcze jako dziecko zamieszkał na jakiś czas w Peru, potem przebywał na Karaibach, na wyspie Martynice. Mieszkał w Bretanii. To tam powstały jego pierwsze znane obrazy. Zaprzyjaźnił się z kolonią artystów, którzy szybko uznali jego pierwszoplanową osobowość. Stworzył tam szkołę malowania zwaną później "szkołą z Pont Aven". Kiedy wyjeżdżał na Tahiti, wydawało się, że wielka kariera stanie przed nim otworem. Szybko okazało się, że wymarzony raj stanie się dla niego piekłem. Najpierw na Tahiti, potem na Hiva Oa. Spędził na tych wyspach resztę swojego życia. W nędzy, schorowany, bez grosza. Umarł zapomniany. Lecz jego obrazy, rzeźby i rysunki skrzętnie kolekcjonowane w różnych galeriach i prywatnych zbiorach bardzo szybko uzyskały wysokie ceny i notowania na rynku sztuki. W "Podróżniku" postanowiliśmy odwiedzić miejsca dzieciństwa Paula Gaugina: Paryż, jego pracownię z lat, kiedy zaczynał swoją przygodę ze sztuką, dom, knajpę, gdzie przesiadywał po pracy na giełdzie i marzył o malarstwie. Tam poznał Augusta Strindberga i Władysława Ślewińskiego. Obaj wielcy artyści byli świadkami narodzin Paula Gauguina - malarza. Ślewiński namalował portret Paula, a Strindberg napisał wstęp do katalogu pierwszej wystawy. Paryż to miasto sztuki, kolorów i namiętności. Truizmem jest stwierdzenie, że odkrywanie Paryża jest jedną z lepszych dróg do poznawania świata. Ale Paryż śladami Gauguina to może być niezła przygoda. Program prowadzi jego autorka - Anna Kwiatkowska. 12:00 CZY WIESZ, ŻE? - /95/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:30 CZY WIESZ, ŻE? - /96/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:00 BO JA WYBIERAM ZDROWIE Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Scenariusz: Beata Jakoniuk-Wojcieszak Zdjęcia: Mirosław Basaj Program edukacyjny o tematyce prozdrowotnej, promujący postawy wpływające na dobrostan człowieka, jego zdrowie ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki, pokazujący możliwości włączenia roślin leczniczych w trakcie leczenia i powrotu do zdrowia. Pokazujący, że zdrowie to głównie profilaktyka, na którą w 60 - 80 procentach składa się żywność i w 20 - 30 procentach ruch. Poprzez dobre przykłady zachęcamy, uczymy i wspieramy osoby zainteresowane uprawą ziół i roślin leczniczych a także warzyw i owoców. Uczymy jak korzystać z lasów, jakie mamy korzyści z pozyskiwania roślin dziko rosnących, ale i obowiązki ochrony. Będziemy uczyć jak rozpoznawać gatunki, zbierać je mądrze i zachowywać przy tym pokorę, która należy się naturze. Właściwa dieta, łącznie z suplementami jest warunkiem zachowania zdrowia i wspomagania leczenia. Polscy rolnicy potrafią produkować i przetwarzać dobrą jakościowo żywność. Pokazanie ich dorobku w kontekście używania jedzenia jako lekarstwa, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb konsumentów, wzmocni naturalna więź. Warunkiem utrzymania i rozwoju produkcji roślin leczniczych jest zapotrzebowanie konsumentów. Powstała w ostatnich latach luka została zagospodarowana olbrzymią suplementacją, zarówno z krajów europejskich, USA, jak i Peru. Tymczasem nasze rodzime rośliny np. owoce róży, z uwagi na swój kompleksowy skład, są wręcz wymarzonym surowcem w zapobieganiu i leczeniu przeziębień, w stanach rekonwalescencji, w obniżonej odporności, chorobach zakaźnych, zaburzeniach krążenia i przemiany materii. Odcinek 6 - "Polska miodem i zdrowiem płynąca". 13:15 MOC ZIÓŁ - WROTYCZ Program poradnikowy, 12 min, Polska, 2020 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 28 KRAKÓW NOWOCZESNY Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomasz Bednarek pokaże, że Kraków to nie tylko miasto wspaniałych zabytków, ale również miejsce, gdzie możemy zobaczyć spektakularne przykłady współczesnej architektury. Zobaczymy m.in. Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, w którym znajduje się imponująca kolekcja sztuki Dalekiego Wschodu Feliksa Mangghi Jasieńskiego. Ten uznany krakowski kolekcjoner w trakcie licznych podróży zebrał sześć i pół tysiąca zabytków z Japonii. Tomek Bednarek odwiedzi też Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka oraz Małopolski Ogród Sztuki - jeden z najciekawszych współczesnych budynków Krakowa. Zawiera on nowoczesną mediatekę oraz wielofunkcyjną salę widowiskową. Spacer zakończy się na kładce Bernatka. To nowa przeprawa przez Wisłę, nazywana przez krakowian "mostem miłości" Zakochane pary pieczętują tutaj swoją miłość kłódką z wygrawerowanymi imionami, a klucz wrzucają w odmęty Wisły. 14:00 GRAWITACJA I JA. SIŁA, KTÓRA KSZTAŁTUJE NASZE ŻYCIE. /2/ (THE AMAZING WORLD OF GRAVITY (GRAVITY AND ME. FORCE THAT SHAPES OUR LIVES)) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2017 Wyjątkowa miniseria dokumentalna poświęcona grawitacji ukazuje nieoczekiwane spostrzeżenia historyczne, najnowsze osiągnięcia naukowe i ekscytujące, nowe eksperymenty. Z genialnym profesorem Jimem Al - Khalili, jako gospodarzem, odwiedzamy laboratorium LIGO w USA, gdzie odkryto fale grawitacyjne i odkrywamy najnowsze teorie na temat naszego kosmosu, które pochodzą z badania najintensywniejszych źródeł grawitacji, jakie można sobie wyobrazić - czarnych dziur. Profesor wykorzystuje w filmie teorię szczególnej i ogólnej teorii względności Alberta Einsteina, aby ustalić, w jaki sposób grawitacja i prędkość, z jaką się poruszamy, wpływa na tempo starzenia się organizmu. 15:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 16:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - MARIA SKŁODOWSKA - CURIE PROMIENIOTWÓRCZA MIŁOŚĆ (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: wielka fizyczka, Maria Skłodowska - Curie. Była pierwszą kobietą, która zdobyła Nagrodę Nobla. Przyznano ją za odkrycie promieniowania, którego Skłodowska dokonała w ścisłej współpracy z mężem, Pierrem Curie. Odkrycie, że promieniowanie emituje energię niezależnie od jakichkolwiek sił zewnętrznych, obaliło konwencjonalne przekonanie, że atomy - najmniejsza jednostka materii - są niepodzielne i nigdy się nie zmieniają. To był przełom, który zapoczątkował Erę Atomu. Po nagłej śmierci męża Maria oddała się bez pamięci swoim badaniom naukowym, ale jej nieskazitelna miłość do nauki stopniowo zaczynała być niewłaściwie interpretowana. W tym odcinku odkrywamy nieopowiedzianą historię tej wyjątkowej badaczki i naukowca. 17:00 PODRÓŻNIK - Z GALWAY DO DUBLINA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Jeszcze do niedawna Irlandia była tylko cichą przystanią na mapie Europy: obrosłą legendami zieloną wyspą z tajemniczymi zamczyskami i malowniczymi ruinami dawnych budowli. W zatokach wokół wyspy pełno było jachtów i rybackich kutrów, a na wzgórzach wznosiły się domy poetów, pisarzy, malarzy i filmowców. Była krajem romantycznych tęsknot, dla Polaków niemal niedostępnym. Dziś Irlandia jest także drugim domem dla wielu mieszkańców naszego kraju. W Dublinie czy Galway słychać na ulicach polską mowę, wydaje się tam polskie gazety, można posłuchać polskich audycji w radiu. Doniesienia z tego kraju często goszczą także na antenach różnych stacji telewizyjnych. Robi się tam reportaże, pokazuje pracujących Polaków. W "Podróżniku" odwiedzimy jednak tę dawną Irlandię - kraj poetów i pisarzy: W. B. Yeatsa, Jamesa Joyce'a. Ich śladem odbędziemy podróż w poprzek wyspy: od Galway, uroczego miasteczka nad Atlantykiem, do Dublina. Po drodze nauczymy się jeździć konno, poznamy historię największych słabości Irlandczyków, zakamarki różnych miast, domy i pałace, uniwersytety i szkoły. Ale także irlandzkie klimaty i tamtejsze społeczeństwo, jego przyzwyczajenia i gusty. Zobaczymy bogactwo i różne skrajności. Będzie to również podróż w krainę celtyckiej muzyki i średniowiecznych legend. Taką Irlandię do dziś najbardziej sobie cenią wszyscy, którzy kochają podróże. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 17:30 PODRÓŻNIK - SZKOŁA TAŃCA W ANDALUZJI Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Andaluzja jest największą i najbogatszą w turystyczne atrakcje prowincją hiszpańską. Rozciąga się od Morza Śródziemnego po Gibraltar i granicę z Portugalią. Jej sercem jest Granada, ale klimaty tej niezwykłej krainy można poczuć w Sewilli, Kadyksie, Maladze i w wielu innych miejscach. Andaluzja swoje urocze klimaty zawdzięcza tradycji arabskiej, cygańskiej, wreszcie kastylijskiej. Jest mieszanką różnych kultur, poetyki, sztuki. W "Podróżniku" zajrzymy do trzech miast wschodniej Andaluzji: Granady, Antequery i Malagi. Mają architekturę pochodzącą z czasów Maurów. Można się tam ścigać w zachwytach nad urokami Alhambry, czy zamku w Maladze. Jedno jest pewne: dopiero wizyta na wzgórzach Sacromonte, gdzie króluje flamenco, pozwala na prawdziwe smakowanie Andaluzji. Będziemy z wizytą w jednej ze szkół tańca flamenco oraz nauczymy się przyrządzać tapas, czyli smakowite andaluzyjskie przystawki, z których słynie Granada. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 18:00 CZY WIESZ, ŻE? - /97/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:30 CZY WIESZ, ŻE? - /98/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:00 OPERACJA ZDROWIE - WOLNY ODDECH Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2019 Autor: Piotr Poraj - Poleski Oddychając wprowadzamy do płuc ok. 8 litrów powietrza na minutę. Oddychanie jest niezbędne do życia, a jednocześnie paradoksalnie nam szkodzi. Wraz z powietrzem wprowadzamy do organizmu toksyczne związki ze smogu, zanieczyszczonego powietrza, a palacze czynni i bierni - z dymu tytoniowego. Osoby mieszkające przy dużych skrzyżowaniach 30 razy bardziej narażone są na nowotwory złośliwe i na choroby układu oddechowego. Brudne powietrze ma wpływ na alergie, które są najszybciej rozwijającą się grupą chorób na świecie. W programie pokażemy diagnostykę tych schorzeń i powiemy o metodach leczenia. 19:20 POLACY ŚWIATU - MIECZYSŁAW WOLFKE Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 29 DROHICZYN Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Grzegorz Liwiński, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Drohiczyn - malownicze miasto nad Bugiem. Początki jego historii mogą sięgać bardzo odległych czasów. Pewne jest to, że w XI wieku stał już gród z ważną komorą celną nad Bugiem, którym spławiano towary z Rusi Kijowskiej. Dziś Drohiczyn to historyczna stolica Podlasia, miasto egzotyczne w swojej wielokulturowości i jednocześnie kameralnie swojskie, kojące. Nierozerwalnie złączone z biegiem rzeki i polską historią. Można tu zwiedzić m.in. Muzeum Diecezjalne w budynku dawnego klasztoru franciszkanów, jedyne w Polsce Muzeum Kajakarstwa oraz szereg bunkrów i umocnień zbudowanych wzdłuż rosyjsko-niemieckiej granicy, wytyczonej na podstawie traktatu Ribbentrop-Mołotow. Drohiczyn to małe miasto z wielką historią. 20:00 TAJEMNICE PIRAMID - GROBOWIEC TAJEMNIC /2/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 21:00 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 6 AMERYKA PÓŁNOCNA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 22:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - MARIA SKŁODOWSKA - CURIE PROMIENIOTWÓRCZA MIŁOŚĆ (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: wielka fizyczka, Maria Skłodowska - Curie. Była pierwszą kobietą, która zdobyła Nagrodę Nobla. Przyznano ją za odkrycie promieniowania, którego Skłodowska dokonała w ścisłej współpracy z mężem, Pierrem Curie. Odkrycie, że promieniowanie emituje energię niezależnie od jakichkolwiek sił zewnętrznych, obaliło konwencjonalne przekonanie, że atomy - najmniejsza jednostka materii - są niepodzielne i nigdy się nie zmieniają. To był przełom, który zapoczątkował Erę Atomu. Po nagłej śmierci męża Maria oddała się bez pamięci swoim badaniom naukowym, ale jej nieskazitelna miłość do nauki stopniowo zaczynała być niewłaściwie interpretowana. W tym odcinku odkrywamy nieopowiedzianą historię tej wyjątkowej badaczki i naukowca. 23:00 PODRÓŻNIK - Z GALWAY DO DUBLINA Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Jeszcze do niedawna Irlandia była tylko cichą przystanią na mapie Europy: obrosłą legendami zieloną wyspą z tajemniczymi zamczyskami i malowniczymi ruinami dawnych budowli. W zatokach wokół wyspy pełno było jachtów i rybackich kutrów, a na wzgórzach wznosiły się domy poetów, pisarzy, malarzy i filmowców. Była krajem romantycznych tęsknot, dla Polaków niemal niedostępnym. Dziś Irlandia jest także drugim domem dla wielu mieszkańców naszego kraju. W Dublinie czy Galway słychać na ulicach polską mowę, wydaje się tam polskie gazety, można posłuchać polskich audycji w radiu. Doniesienia z tego kraju często goszczą także na antenach różnych stacji telewizyjnych. Robi się tam reportaże, pokazuje pracujących Polaków. W "Podróżniku" odwiedzimy jednak tę dawną Irlandię - kraj poetów i pisarzy: W. B. Yeatsa, Jamesa Joyce'a. Ich śladem odbędziemy podróż w poprzek wyspy: od Galway, uroczego miasteczka nad Atlantykiem, do Dublina. Po drodze nauczymy się jeździć konno, poznamy historię największych słabości Irlandczyków, zakamarki różnych miast, domy i pałace, uniwersytety i szkoły. Ale także irlandzkie klimaty i tamtejsze społeczeństwo, jego przyzwyczajenia i gusty. Zobaczymy bogactwo i różne skrajności. Będzie to również podróż w krainę celtyckiej muzyki i średniowiecznych legend. Taką Irlandię do dziś najbardziej sobie cenią wszyscy, którzy kochają podróże. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 23:35 PODRÓŻNIK - SZKOŁA TAŃCA W ANDALUZJI Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Andaluzja jest największą i najbogatszą w turystyczne atrakcje prowincją hiszpańską. Rozciąga się od Morza Śródziemnego po Gibraltar i granicę z Portugalią. Jej sercem jest Granada, ale klimaty tej niezwykłej krainy można poczuć w Sewilli, Kadyksie, Maladze i w wielu innych miejscach. Andaluzja swoje urocze klimaty zawdzięcza tradycji arabskiej, cygańskiej, wreszcie kastylijskiej. Jest mieszanką różnych kultur, poetyki, sztuki. W "Podróżniku" zajrzymy do trzech miast wschodniej Andaluzji: Granady, Antequery i Malagi. Mają architekturę pochodzącą z czasów Maurów. Można się tam ścigać w zachwytach nad urokami Alhambry, czy zamku w Maladze. Jedno jest pewne: dopiero wizyta na wzgórzach Sacromonte, gdzie króluje flamenco, pozwala na prawdziwe smakowanie Andaluzji. Będziemy z wizytą w jednej ze szkół tańca flamenco oraz nauczymy się przyrządzać tapas, czyli smakowite andaluzyjskie przystawki, z których słynie Granada. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 24:00 CZY WIESZ, ŻE? - /97/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 00:30 CZY WIESZ, ŻE? - /98/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:00 OPERACJA ZDROWIE - WOLNY ODDECH Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2019 Autor: Piotr Poraj - Poleski Oddychając wprowadzamy do płuc ok. 8 litrów powietrza na minutę. Oddychanie jest niezbędne do życia, a jednocześnie paradoksalnie nam szkodzi. Wraz z powietrzem wprowadzamy do organizmu toksyczne związki ze smogu, zanieczyszczonego powietrza, a palacze czynni i bierni - z dymu tytoniowego. Osoby mieszkające przy dużych skrzyżowaniach 30 razy bardziej narażone są na nowotwory złośliwe i na choroby układu oddechowego. Brudne powietrze ma wpływ na alergie, które są najszybciej rozwijającą się grupą chorób na świecie. W programie pokażemy diagnostykę tych schorzeń i powiemy o metodach leczenia. 01:15 POLACY ŚWIATU - MIECZYSŁAW WOLFKE Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. 01:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 29 DROHICZYN Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Grzegorz Liwiński, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Drohiczyn - malownicze miasto nad Bugiem. Początki jego historii mogą sięgać bardzo odległych czasów. Pewne jest to, że w XI wieku stał już gród z ważną komorą celną nad Bugiem, którym spławiano towary z Rusi Kijowskiej. Dziś Drohiczyn to historyczna stolica Podlasia, miasto egzotyczne w swojej wielokulturowości i jednocześnie kameralnie swojskie, kojące. Nierozerwalnie złączone z biegiem rzeki i polską historią. Można tu zwiedzić m.in. Muzeum Diecezjalne w budynku dawnego klasztoru franciszkanów, jedyne w Polsce Muzeum Kajakarstwa oraz szereg bunkrów i umocnień zbudowanych wzdłuż rosyjsko-niemieckiej granicy, wytyczonej na podstawie traktatu Ribbentrop-Mołotow. Drohiczyn to małe miasto z wielką historią. 01:55 TAJEMNICE PIRAMID - GROBOWIEC TAJEMNIC /2/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej.