TVP Nauka Sobota, 15.07.2023 06:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 1 LODÓWKA Magazyn, 25 min, Polska, 2011 Program popularnonaukowy, którego autorem i zarazem prowadzącym jest Radosław Brzózka. Na przykładzie urządzeń codziennego użytku wyjaśnia podstawowe prawa fizyki rządzące zjawiskami w otaczającym nas świecie. Dzięki prostym i widowiskowym eksperymentom okaże się, że nauka nie jest wcale taka trudna i niezrozumiała. Pokażemy, jak potrzeba rozwiązania konkretnych problemów doprowadziła naukowców i wynalazców do skonstruowania wielu urządzeń, których używamy na co dzień. Angażujemy widzów w rozwiązywanie zagadek, które choć wydają się banalnie proste, rzadko miewają oczywistą odpowiedź. Na pierwszy ogień, a raczej na przełamanie lodów, zostaje rzucone chłodzenie. Okazuje się, że ludzie długo nie wiedzieli i nie wierzyli, że chłód ma jakiekolwiek znaczenie w konserwacji pożywienia. Zmienił to dopiero eksperyment sir Francisa Bacona. Na czym polegał i jaki był jego efekt dowiecie się w tym programie. Przy okazji okaże się, że lodówki wcale nie chłodzą, tylko grzeją! Stworzymy własną chmurę i sprawdzimy, co ma ona wspólnego z lodówką. 06:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 2 KUCHENKA MIKROFALOWA Magazyn, 25 min, Polska, 2011 Wielkim krokiem dla człowieka było okiełznanie ognia. W ciągu tysięcy lat nie tylko nauczyliśmy się rozpalać ogniska, ale także udoskonaliliśmy sposoby ogrzewania. Jednak dopiero w ubiegłym wieku pojawiło się popularne dziś urządzenie - kuchenka mikrofalowa. Dlaczego na wynalezienie kuchenki czekaliśmy tak długo? Jeśli chcecie zobaczyć, jak można złapać prąd prosto z powietrza, zapalić żarówkę bez podłączania jej do prądu i przekonać się, dlaczego nie należy gotować jajek w mikrofali, obejrzyjcie kolejny odcinek "Jak to działa?". 07:00 ALCHEMIK - ELEKTRYCZNOŚĆ, ODC. 26 Magazyn, 13 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Michalina Sosna, Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski W tym odcinku Al tłumaczy widzom, czym jest prąd i elektryczność. Henryk informuje Wandę, że studnia prawdy została odnaleziona przez Ala. 07:20 ALCHEMIK - PECH KALINY, ODC. 27 Magazyn, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Michalina Sosna, Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski Ten dzień w pałacu był wyjątkowo pechowy dla wszystkich. Alchemik naukowo odnosi pecha do pH. Wszyscy razem przeprowadzają doświadczenie obrazujące skalę pH. 07:35 ALCHEMIK - KŁOPOTY MIRMIŁA, ODC. 28 Magazyn, 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Michalina Sosna, Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski Alchemik postanawia wyjaśnić młodemu widzowi, czym jest proces "pocenia się", przeprowadzając doświadczenie z podgrzewaniem balonów. Kalina, przechadzając się korytarzami zamku, odnajduje studnię prawdy. 08:00 WYPRAWA KU SŁOŃCU (SOLAR ODYSSEY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Wraz z twórcami filmu dołączamy do sondy Parker Solar Probe NASA i Solar Orbiter ESA, aby zbadać najnowsze odkrycia i zdjęcia ze Słońca. Zapierająca dech w piersiach podróż, która zabierze widza bliżej Słońca niż kiedykolwiek przedtem, aby znaleźć odpowiedź na zadawane od dziesięcioleci pytania dotyczące działania naszej najbliższej gwiazdy. 09:05 CZY WIESZ, ŻE? - /89/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:35 CZY WIESZ, ŻE? - /91/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 10:05 DIGITS: HISTORIA INTERNETU. CZŁOWIEK A MASZYNA. (DIGITS) Serial dokumentalny, 52 min, USA, 2016 Ta trzyczęściowa seria dokumentalna opowiada historię i wpływ Internetu: jak działa, jak ewoluował, jakie technologie zrodził i dokąd może nas zaprowadzić w następnej dekadzie. 11:05 SAGA PRASTAREJ PUSZCZY - OPOWIEŚĆ O NORNICY: NIEZWYCZAJNA ZAŻYŁOŚĆ Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jan Walencik, Bożena Walencik Scenariusz: Bożena Walencik, Jan Walencik Zdjęcia: Jan Walencik Wykonawcy: Krzysztof Gosztyła, Tadeusz Karolak, Michał Górczyński, Barbara Witkowska, Polska Orkiestra Radiowa, Orkiestra Marka Wrońskiego W tym odcinku opowieść o nornicy. Osaczoną przez drapieżnika nornicę ratuje osobliwy człowiek. Przeniesiona do jego leśnej kryjówki rodzi młode tuż pod bokiem opiekuna. Razem z dziećmi cieszy się bezpieczeństwem, nie obawiając się nieustających ataków drapieżników. Niestety, ta nienaturalna zażyłość z człowiekiem obraca się przeciwko niej. 12:05 PODRÓŻNIK - DOLINY NARCIARSKIE Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Autorzy "Podróżnika" przedstawiają tym razem różne możliwości spędzenia narciarskich wakacji w Alpach. Przedstawiają propozycje z trzech krajów: Włoch, Austrii i Francji. Porównują trasy narciarskie pod kątem ich stopnia trudności i atrakcyjności oraz przywilejów, jakie przysługują posiadaczom skipassów, zestawiają ceny i warunki zakwaterowania oraz propozycje spędzania wolnego czasu po zapadnięciu zmroku. Opowiadają także o tradycjach poszczególnych regionów i prezentują najważniejsze zabytki oraz miejsca warte odwiedzenia. Informują o atrakcjach przewidzianych w tym sezonie np. zawodach sportowych, festynach itp. Francuska dolina La Maurienne, położona w Sabaudii, od wieków była szlakiem komunikacyjnym łączącym północ z południem Europy. Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska pokazują tradycyjne wioski, opowiadają o baroku, który zdominował architekturę i sztukę kościelną tego regionu. Ale przede wszystkim zapoznają się z warunkami do uprawiania narciarstwa. Choć nie ma tam lodowców, to śmiało można powiedzieć, że znakomite warunki znajdą tu zarówno zaawansowani, jak początkujący narciarze. Włoskie Pinzolo i Madonna di Campiglio słyną z organizowania zawodów sportowych - mistrzostw świata w narciarstwie alpejskim oraz skokach narciarskich. Polska reprezentacja skoczków od lat współpracuje z tym regionem. Widzowie zobaczą tamtejsze obiekty sportowe, dowiedzą się też wiele o możliwościach uprawiania sportu, jakie mają tam narciarze amatorzy. Autorzy programu przedstawiają szlaki narciarskie, także te umożliwiające uprawianie narciarstwa biegowego, i propozycje dla najmłodszych, a nawet możliwości przejażdżek psimi zaprzęgami. Austriacki region Amade jest jednym z największych w Europie. Dowiemy się, co to są tzw. "huśtawki narciarskie", jakie są możliwości jeżdżenia podczas urlopu każdego dnia na innym stoku, a także gdzie są szkoły narciarskie dla dzieci i dorosłych. W Tyrolu zaś przekonamy się, na czym polega specyfika uprawiania narciarstwa na lodowcach. Ponadto mnóstwo porad, cenniki, sposoby podróżowania i praktyczne informacje dla turystów. 12:30 PODRÓŻNIK - DOLINA DADES Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2005 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Północna Afryka zawsze nęciła podróżników i poszukiwaczy przygód. Tym razem podążymy do najpiękniejszego kraju Maghrebu - Maroka, na skraj kamiennej pustyni, urokliwych oaz i tajemniczych historii. Dolinę Dades utworzyła rzeka o tej samej nazwie spływająca z gór Atlasu. Autorzy programu, Tomasz Rudomino i Anna Kwiatkowska, zapraszają na wyprawę szlakiem położonych nad jej brzegami zamków i pradawnych obyczajów południowego Maroka. Odwiedzimy Skourę - miejscowość, w której znajdują się najstarsze kazby, zamki zbudowane z pustynnej ziemi. Opowiemy o historii dynastii Almorawidów, która stąd zaczęła triumfalny pochód do władzy oraz o tajemnicach i historii niezwykłych budowli. Dotrzemy do El Kelaa M'Gouna - miasteczka położonego niemal 1,5 tys. m n.p.m., w którym wracający z Mekki pielgrzymi zasadzili przywiezione ze świętego miasta róże. M'Gouna słynie z różanych olejków, wody różanej używanej w kosmetyce, lecz także w kuchni do aromatyzowania słodyczy oraz ze wspaniałych różanych ogrodów. 13:00 CZY WIESZ, ŻE? - /93/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:30 NA WSZELKI WYPADEK! - PODTOPIENIA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Wakacje, relaks, zabawa, ale także alkohol, bezmyślność, brawura - i o tragedię bardzo łatwo. Co roku nad jeziorami, rzekami czy nad morzem dochodzi do podtopień i utonięć. Jak zachować się w przypadku, gdy tonący wzywa pomocy i jak udzielić pierwszej pomocy osobie, która się topiła? 14:00 WIELKA RAFA KORALOWA - ODC. 3 (DAVID ATTENBOROUGH'S GREAT BARRIER REEF) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Mike Davis David Attenborough wyrusza w wyjątkową podróż ukazującą przeszłość, teraźniejszość i przyszłość australijskiej Wielkiej Rafy Koralowej. Wykorzystując najnowsze technologie (w tym zdjęcia satelitarne), grafikę komputerową oraz najnowsze odkrycia nauki, Sir David Attenborough prezentuje ostateczną wersję historii tego wyjątkowo pięknego zakątka naszej planety. Składająca się z 900 wysp rozciągających się na przestrzeni 2500 kilometrów rafa jest wyraźnie widoczna z kosmosu i stanowi największą żyjącą strukturę na Ziemi. Z bliska rafa pulsuje bogactwem życia. Ta wyjątkowa seria ukazuje, jak ten morski las deszczowy stworzył warunki dla powstania zdumiewającej różnorodności form organizmów żywych. Rafę zamieszkuje bowiem 1500 gatunków ryb, 30 gatunków waleni i delfinów, 6 gatunków żółwi morskich, 22 gatunki ptaków morskich i 32 gatunki ptaków przybrzeżnych. W odcinku pt. "Adaptacja" poznajemy historię rafy od jej początków do niepewnej przyszłości, wraz z niebywałymi możliwościami jej samoodradzania. 15:00 RAPORT NAUKOWY - /41/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 15:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 25 SZYDŁOWIEC Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Norbert Dachl, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Szydłowiec, miasto, w którym znajdują się zasoby bardzo cennego surowca - piaskowca. To jeden z polskich materiałów naturalnych, który wybitni architekci wykorzystywali od stuleci, nie tylko w naszym kraju. Za czasów dynastii Piastów i Jagiellonów Szydłowiec był prężnym i mocno znaczącym ośrodkiem w kraju przede wszystkim ze względu na szybki rozwój handlu i rzemiosła. Dziś warto odwiedzić to miasto, ze m.in. względu na wspaniałe zabytki oraz unikatową na skalę światową kolekcję ludowych instrumentów muzycznych oraz dawnych polskich samochodów i motocykli. 15:55 CZY WIESZ, ŻE? - /95/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:30 CZY WIESZ, ŻE? - /97/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - MARIA SKŁODOWSKA - CURIE PROMIENIOTWÓRCZA MIŁOŚĆ (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: wielka fizyczka, Maria Skłodowska - Curie. Była pierwszą kobietą, która zdobyła Nagrodę Nobla. Przyznano ją za odkrycie promieniowania, którego Skłodowska dokonała w ścisłej współpracy z mężem, Pierrem Curie. Odkrycie, że promieniowanie emituje energię niezależnie od jakichkolwiek sił zewnętrznych, obaliło konwencjonalne przekonanie, że atomy - najmniejsza jednostka materii - są niepodzielne i nigdy się nie zmieniają. To był przełom, który zapoczątkował Erę Atomu. Po nagłej śmierci męża Maria oddała się bez pamięci swoim badaniom naukowym, ale jej nieskazitelna miłość do nauki stopniowo zaczynała być niewłaściwie interpretowana. W tym odcinku odkrywamy nieopowiedzianą historię tej wyjątkowej badaczki i naukowca. 18:00 ASTRONARIUM - 19/22 (150) - SWOBODNE CZARNE DZIURY Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski, Agnieszka Słowikowska Prowadzący: Bogumił Radajewski Jak zobaczyć niewidzialne? To dylemat naukowców zajmujących się poszukiwaniem czarnych dziur. W tym programie pokażemy nowe odkrycie, które pozwala dostrzec te niewidoczne obiekty. I zastanowimy się, jakie może być jego znaczenie dla naszej wiedzy o Wszechświecie. 18:30 RAPORT NAUKOWY - /41/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 18:55 JAK TO DZIAŁA - ODC. 1 LODÓWKA Magazyn, 25 min, Polska, 2011 Program popularnonaukowy, którego autorem i zarazem prowadzącym jest Radosław Brzózka. Na przykładzie urządzeń codziennego użytku wyjaśnia podstawowe prawa fizyki rządzące zjawiskami w otaczającym nas świecie. Dzięki prostym i widowiskowym eksperymentom okaże się, że nauka nie jest wcale taka trudna i niezrozumiała. Pokażemy, jak potrzeba rozwiązania konkretnych problemów doprowadziła naukowców i wynalazców do skonstruowania wielu urządzeń, których używamy na co dzień. Angażujemy widzów w rozwiązywanie zagadek, które choć wydają się banalnie proste, rzadko miewają oczywistą odpowiedź. Na pierwszy ogień, a raczej na przełamanie lodów, zostaje rzucone chłodzenie. Okazuje się, że ludzie długo nie wiedzieli i nie wierzyli, że chłód ma jakiekolwiek znaczenie w konserwacji pożywienia. Zmienił to dopiero eksperyment sir Francisa Bacona. Na czym polegał i jaki był jego efekt dowiecie się w tym programie. Przy okazji okaże się, że lodówki wcale nie chłodzą, tylko grzeją! Stworzymy własną chmurę i sprawdzimy, co ma ona wspólnego z lodówką. 19:25 JAK TO DZIAŁA - ODC. 2 KUCHENKA MIKROFALOWA Magazyn, 25 min, Polska, 2011 Wielkim krokiem dla człowieka było okiełznanie ognia. W ciągu tysięcy lat nie tylko nauczyliśmy się rozpalać ogniska, ale także udoskonaliliśmy sposoby ogrzewania. Jednak dopiero w ubiegłym wieku pojawiło się popularne dziś urządzenie - kuchenka mikrofalowa. Dlaczego na wynalezienie kuchenki czekaliśmy tak długo? Jeśli chcecie zobaczyć, jak można złapać prąd prosto z powietrza, zapalić żarówkę bez podłączania jej do prądu i przekonać się, dlaczego nie należy gotować jajek w mikrofali, obejrzyjcie kolejny odcinek "Jak to działa?". 20:00 WIELKA RAFA KORALOWA - ODC. 3 (DAVID ATTENBOROUGH'S GREAT BARRIER REEF) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Mike Davis David Attenborough wyrusza w wyjątkową podróż ukazującą przeszłość, teraźniejszość i przyszłość australijskiej Wielkiej Rafy Koralowej. Wykorzystując najnowsze technologie (w tym zdjęcia satelitarne), grafikę komputerową oraz najnowsze odkrycia nauki, Sir David Attenborough prezentuje ostateczną wersję historii tego wyjątkowo pięknego zakątka naszej planety. Składająca się z 900 wysp rozciągających się na przestrzeni 2500 kilometrów rafa jest wyraźnie widoczna z kosmosu i stanowi największą żyjącą strukturę na Ziemi. Z bliska rafa pulsuje bogactwem życia. Ta wyjątkowa seria ukazuje, jak ten morski las deszczowy stworzył warunki dla powstania zdumiewającej różnorodności form organizmów żywych. Rafę zamieszkuje bowiem 1500 gatunków ryb, 30 gatunków waleni i delfinów, 6 gatunków żółwi morskich, 22 gatunki ptaków morskich i 32 gatunki ptaków przybrzeżnych. W odcinku pt. "Adaptacja" poznajemy historię rafy od jej początków do niepewnej przyszłości, wraz z niebywałymi możliwościami jej samoodradzania. 21:00 PODRÓŻNIK - LEGENDA KRÓLA CZAKI Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2006 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Wyprawa do Południowej Afryki śladami jednego z największych zdobywców na terytorium Czarnego Kontynentu - króla Czaki. Ze względu na jego talenty przywódcze i wielkie sukcesy militarne nazywano go Napoleonem Afryki. O jego narodzinach krążyły legendy, układano poematy, wiersze i piosenki. Jego matka Nandi uchodzi do dziś za matkę wszystkich Zulusów. Wśród bohaterów Czarnej Afryki król Czaka zajmuje poczesne miejsce. Czy stając do śmiertelnego boju z Anglikami, Burami czy plemionami Matabele, mógł przypuszczać, że po latach jego imieniem nazywane będą place, parki rozrywki oraz hotele? Że stanie się jednym z wielkich symboli Afryki? Trasa wyprawy "Podróżnika" do krainy wojowniczego plemienia Zulusów biegnie wzdłuż Zatoki Delagoa, poprzez krainę Suazi aż do Natalu. Ekipa filmowa dociera m.in. nad rzekę Umfolozi, którą zamieszkuje plemię Undwana. Kiedy w XIX w. terytoria Afryki Południowej powoli opanowywali od południa Brytyjczycy, od zachodu natomiast Burowie, rzeka ta stanowiła nieprzekraczalną granicę bezpieczeństwa dla białych osadników. Autorzy programu odwiedzą współczesne wioski Zulusów, gdzie legendy o królu Czace są wciąż żywe. Bardzo często dla gości odgrywane są sceny z czasów króla Czaki przypominające teatr lub happening. Stanowią one doskonałą lekcję historii, kultury i tradycji. Zulusi ubrani w tradycyjne ludowe stroje starają się wiernie odtworzyć wydarzenia sprzed dziesiątków lat: narodziny Czaki, wielkie bitwy, bitwę nad Krwawą Rzeką, wygnanie, zwycięstwo nad Anglikami. Współczesny Kraj Zulusów jest nowoczesny. Dawni wojownicy pracują w bankowości, armii, przemyśle. Wielu jednak zamieszkuje dzikie tereny Tembe i Simunye tak jak ich przodkowie: mieszkają w domach z maty bambusowej, noszą tradycyjne stroje, nie korzystają z dobrodziejstw cywilizacji - telefonów, komputerów czy magnetowidów. 21:30 PODRÓŻNIK - RZEKA DRAA Cykl reportaży, 16 min, Polska, 2006 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Południowe Maroko zachwyca niezwykłymi krajobrazami. Ale wyprawa w te rejony nie jest łatwa. Na południe od Marrakeszu rozciągają się pasma górskie i kamienna pustynia, aż do doliny rzeki Draa, o której wiedzieli już Rzymianie. Wzdłuż koryta tej rzeki przez kilkaset kilometrów znajdują się niezliczone gaje palmowe, oazy, zamki, wioski oraz miasteczka. Do jednego z nich, Zagory, dociera ekipa filmowa, aby wziąć udział w festiwalu muzyki saharyjskiej. Na głównym placu miasta, które niegdyś było bramą pustyni, wystąpili przedstawiciele plemion zamieszkujących Saharę, podnóże Atlasu, Zachodnią Saharę i Mauretanię. Zagora od lat była miejscem, gdzie mieszały się różne kultury i tradycje. Była też miejscem handlowym. Niegdyś stamtąd właśnie wyruszały słynne karawany do Timbuktu. W ciągu 52 dni docierały na miejsce, aby zaopatrzyć się w niewolników, mahoń i drzewo sandałowe. Na jednym z marketów w Zagorze dzisiaj sprzedaje się warzywa, owoce oraz pamiątki. Nie ma śladu po niewolnikach, przyprawach, a zwłaszcza mahoniu, którego handel jest zakazany. Ekipa przenosi się z kamerą kilkaset kilometrów w głąb Sahary Zachodniej. Tam spędza jakiś czas w obozie wędrownych Tuaregów. Dzisiaj plemię to zajmuje się przepędzaniem wielbłądów z Algierii do Mauretanii. Gościna u Tuaregów to kilka szklaneczek mocnej herbaty, placki pieczone w ogniu i oczywiście obowiązkowa przejażdżka na wielbłądzie. Jak zwykle w "Podróżniku" znajdą się również praktyczne informacje. Będzie mowa o sposobach poruszania się po południowym Maroku, o życiu na pustyni, obyczajach tam panujących, cenach i niebezpieczeństwach czyhających na niewprawnych turystów. 22:00 GRAWITACJA I JA. SIŁA, KTÓRA KSZTAŁTUJE NASZE ŻYCIE. /2/ (THE AMAZING WORLD OF GRAVITY (GRAVITY AND ME. FORCE THAT SHAPES OUR LIVES)) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2017 Wyjątkowa miniseria dokumentalna poświęcona grawitacji ukazuje nieoczekiwane spostrzeżenia historyczne, najnowsze osiągnięcia naukowe i ekscytujące, nowe eksperymenty. Z genialnym profesorem Jimem Al - Khalili, jako gospodarzem, odwiedzamy laboratorium LIGO w USA, gdzie odkryto fale grawitacyjne i odkrywamy najnowsze teorie na temat naszego kosmosu, które pochodzą z badania najintensywniejszych źródeł grawitacji, jakie można sobie wyobrazić - czarnych dziur. Profesor wykorzystuje w filmie teorię szczególnej i ogólnej teorii względności Alberta Einsteina, aby ustalić, w jaki sposób grawitacja i prędkość, z jaką się poruszamy, wpływa na tempo starzenia się organizmu. 23:00 ASTRONARIUM - 19/22 (150) - SWOBODNE CZARNE DZIURY Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski, Agnieszka Słowikowska Prowadzący: Bogumił Radajewski Jak zobaczyć niewidzialne? To dylemat naukowców zajmujących się poszukiwaniem czarnych dziur. W tym programie pokażemy nowe odkrycie, które pozwala dostrzec te niewidoczne obiekty. I zastanowimy się, jakie może być jego znaczenie dla naszej wiedzy o Wszechświecie. 23:35 TAJEMNICE PIRAMID - GROBOWIEC TAJEMNIC /2/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 00:40 PODRÓŻNIK - ALGARVE Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2006 Autor: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Scenariusz: Tomasz Rudomino, Anna Kwiatkowska Zdjęcia: Tomasz Rudomino Na początek letnich wakacji autorzy "Podróżnika" proponują wyprawę do jednego z najbardziej urokliwych miejsc Europy - regionu Algarve na południowym krańcu Portugalii. Rozciąga się on od przylądka Św. Wincentego do Vila Real de Santo Antonio. Od południa i zachodu oblewają go wody Atlantyku, a od północy otaczają góry. Mieszkali tu Fenicjanie, Grecy i Rzymianie, a potem Arabowie. Z tamtejszego portu Lagos wypływali żeglarze na podbój świata. Pierwsi władcy Portugalii tytułowali się królami Portugalii i Algarve. Wybrzeże Algarve słynie z wielu atrakcji. Plaże, malownicze zatoczki, klify, wysepki, porty, małe wioski i miasteczka pełne kafejek, restauracji i barów - to najkrótszy opis tego regionu. Jeśli dodać do tego ciekawą architekturę, unikatowe szlaki dziedzictwa historycznego i ślady minionych imperiów, okaże się, że w Algarve każdy znajdzie dla siebie to, co lubi najbardziej. W programie powędrujemy różnymi szlakami: od Faro do Albufeiry, Silves, Vilamoury i Lagos - najciekawszych miejsc regionu. Poznamy tajemnice regionalnej kuchni, lokalne winnice, obyczaje, wreszcie atrakcje turystyczne. Ponieważ Algarve to jeden z regionów Europy najchętniej odwiedzanych przez Polaków, stąd w "Podróżniku" spora garść informacji o połączeniach lotniczych, cenach i warunkach pobytu. 01:10 JAK TO DZIAŁA - ODC. 178 ZMIERZ SIĘ Magazyn, 24 min, Polska, 2019 Scenariusz: Radek Brzózka, Malgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Radek Brzózka Wniosek płynący z dzisiejszego programu będzie dość zaskakujący - ciągle się mierzymy i ciągle mierzymy wszystko dookoła. Nie wierzysz? Ile razy w ciągu dnia sprawdzasz czas? Ważysz owoce, warzywa? Chwytając filiżankę herbaty podnosisz ją z o wiele mniejszą energią, niż w przypadku plecaka pełnego książek. 01:45 WYPRAWA KU SŁOŃCU (SOLAR ODYSSEY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Wraz z twórcami filmu dołączamy do sondy Parker Solar Probe NASA i Solar Orbiter ESA, aby zbadać najnowsze odkrycia i zdjęcia ze Słońca. Zapierająca dech w piersiach podróż, która zabierze widza bliżej Słońca niż kiedykolwiek przedtem, aby znaleźć odpowiedź na zadawane od dziesięcioleci pytania dotyczące działania naszej najbliższej gwiazdy.