TVP Dokument Sobota, 22.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WISŁA NA BIEGUNACH Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody. Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są szaleńcy natury, ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Artur Tabor będą spotykać tych szaleńców w terenie i ruszać śladem ich fascynacji. Bohaterowie będą ich wciągać w swe działania, a przynajmniej aktywnie je demonstrować. Dzika Polska rusza tropem Ekspedycji Wisła, kajakowej wyprawy międzynarodowej, zorganizowanej przez znanego podróżnika, polarnika, zdobywcę dwóch biegunów ziemi, Marka Kamińskiego. Ideą tej wyprawy jest przywrócenie Wisły Polakom jako źródła życia, historii i kultury oraz zwrócenie uwagi na zagrożenia, które niesie ze sobą zanieczyszczenie środowiska i zanik źródeł czystej wody na świecie. Dlatego w czasie ekspedycji przeprowadzone zostaną badania Wisły z wody, lądu i powietrza. Na ich podstawie zostanie stworzona dokumentacja stanu Wisły, historia rzeki, z której możemy się uczyć i wyciągać wnioski na przyszłość. Ekspedycja Wisła ma być kroplą, która zmieni sposób myślenia o Wiśle, rzece, od której Polacy się odwrócili. Wisła jest wciąż naturalna, dynamiczna i żywa. Jest ostoją rzadkich, prawie niespotykanych już gdzie indziej gatunków ptaków. Sąsiadują tu ze sobą wielki busz i wielka, piaskowa pustynia. To ważny szlak wędrówkowy ptaków i ryb. Tutaj można jeszcze spotkać mieszkańców nadrzecznych wsi na tradycyjnych łódkach wśród wezbranych wód. Wisła staje się magnesem dla przyrodników i ludzi przygody. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 31 WŚRÓD HUCUŁÓW Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak radzą sobie ludzie w wysokich pasmach gór? Żyjący tam Huculi zafascynowali naszych dziadków swoją naturalnością i wytrwałym opieraniu się nowoczesności. Radek Kotarski rusza na połoniny, aby na własne oczy zobaczyć kulturę Hucułów. Podziwia tradycyjny, choć wyjątkowo niepraktyczny układ domów i szuka hodowli dzielnych koni huculskich. Opowiada także o luźnym podejściu Hucułów do spraw miłosnych. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 125 WRZEŚNIA Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Józefina Moczyńska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Głębokie zakorzenienie w przeszłości, bogactwo dorobku kulturalnego, cenne zabytki architektury oraz niezwykłe walory przyrodnicze sprawiają, że Września to miasto o szczególnym znaczeniu. Najbardziej znana jest z bohaterskiej postawy tutejszych dzieci, które w 1901 roku odważnie przeciwstawiły się pruskiemu zaborcy. W swoich początkach Września była miastem prywatnym, należała do rodu Porajów - Różyców, z którego wywodził się święty Wojciech oraz jego brat - pierwszy arcybiskup gnieźnieński. To właśnie od herbu pierwszych właścicieli Wrześni, wziął się herb miasta Poraj, czyli biała pięciopłatkowa róża na czerwonym tle. Jednym z ważnych zabytków Wrześni jest kościół farny Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny i św. Stanisława, niewykluczone, że powstał wraz z osadą targową o nazwie Września już w XII wieku. Słynne wydarzenia z czasów zaboru pruskiego upamiętnia Muzeum Regionalne imienia Dzieci Wrzesińskich, mające swą siedzibę w budynku dawnej Katolickiej Szkoły Ludowej. To tutaj w 1901 roku uczniowie nie zgodzili się na odmawianie modlitwy w języku niemieckim. W okolicy warto też zobaczyć oddalony 15 kilometrów od Wrześni Miłosław, gdzie znajduje się neorenesansowy pałac - w XIX i XX wieku ważny ośrodek polskiego życia narodowego, goszczący największych polskich poetów, pisarzy i malarzy. Ciekawe jest też miejsce pomiędzy Wrześnią a Pyzdrami, które namacalnie przypomina o czasach, kiedy przebiegała tędy granica pomiędzy Cesarstwem Niemieckim a Imperium Rosyjskim. 07:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /145/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Zapraszamy na Podlasie, do Kociego Rancza, które zamieszkują bezdomne koty, a chętnie odwiedzają je również inne zwierzęta. Powstało z miłości pewnego małżeństwa do bezdomnych kotów. Znajdziecie tam pieszczochy czekające na swoje własne kanapy, potrzebujące czasu, by zaufać człowiekowi. Czeka Was też wizyta w łódzkim ogrodzie zoologicznym, gdzie mieszka para pand małych, której cztery miesiące temu urodził się potomek. Bardzo to dobra informacja, gdyż w naturze populacja tego gatunku drastycznie maleje. Mamy też kilka porad z zakresu żywienia, a udzieli ich dietetyczka i behawiorystka specjalizująca się w żywieniu kotów i psów. M.in. dowiecie się, jak samodzielnie przygotować posiłki dla swojego pupila. 08:00 WENECJA I GETTO (VENICE AND THE GHETTO / VENEDIG UND DAS GHETTO) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2016 Reżyseria: Klaus Steindl, Yury Winterberg Film dokumentalny o weneckim getcie. Od wieków było częścią Serenissimy. Getto jest nierozerwalnie związane z historią Wenecji. O jego istnieniu i charakterze świadczą detale, które można znaleźć na każdym rogu. Te znaki to pamiątki po żydowskiej ludności miasta. Ukazują historię pełną ucisku i niedostatku, lecz także radości i woli życia. Dwudziestego dziewiątego marca 1516 roku wydano w Wenecji dekret. Żydzi, zarówno mieszkający w mieście, jak i do niego przybywający, mieli zostać zamknięci na wyznaczonym obszarze, zwanym dżetto. Miejsce wybrano starannie. Nie znajdowało się w centrum miasta, lecz na jego obrzeżach. Nie mógł się tam znajdować żaden kościół i ziemia nie mogła być poświęcona. Wymagano, aby obszar był dobrze strzeżony. Przybywający tam Żydzi zastali rozpadające się domy i brud. Kto naprawdę chce poznać Wenecję, musi te miejsca odkryć. To miejsce pamięci poświęcone jest weneckim Żydom, zamordowanym przez narodowych socjalistów. Getto jest dzisiaj miejscem spotkań. Lęk przed prześladowaniami rozwiał się, pozostała pamięć. Getto jest kolebką weneckich Żydów, choć mieszka tu i pracuje wielu ludzi, którzy nie są Żydami. Wszystko się wymieszało, jak to w Wenecji. 09:00 ŻYRAFA - ŚWIAT Z WYSOKA (GIRAFFE UP HIGH AND PERSONAL) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2015 Reżyseria: Herbert Ostwald Film dokumentalny o żyrafach. Ten afrykański ssak ma prawie sześć metrów wysokości i jest uważany za cud fizjologii. Podziwiany przez naukowców i miłośników przyrody. Zwierzę intrygowało różne kultury, i starożytne, i współczesne, z uwagi na swój charakterystyczny wygląd. Często przedstawiano je na rysunkach, w książkach i kreskówkach. Żyrafy występują na afrykańskich sawannach od Czadu po RPA i od Nigru po Somalię. Główne źródło pożywienia żyrafy to liście akacji. Osobniki dorosłe nie tworzą silnych więzi społecznych, choć gromadzą się w luźnych grupkach, gdy przemieszczają się w tym samym kierunku. Samce tworzą hierarchię społeczną ustanawianą poprzez walkę na uderzenia szyjami. W filmie zobaczymy wspaniałe ujęcia z lotu ptaka przemieszczających się żyraf. 10:00 ROZKWIT BAŁKAŃSKICH MIAST - BUKARESZT (BALKAN BOOM TOWNS BUCHAREST / METROPOLEN DES BALKAN) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Mirjana Momirovic Scenariusz: Ann - Christin Hornberger Seria dokumentalna, w której poznamy największe miasta bałkańskie: Lublanę, Sarajewo, Belgrad, Sofię i Bukareszt. Rosną w siłę, są głównymi ośrodkami kulturalnymi. Wielu Europejczyków nadal kojarzy je z socjalistyczną dyktaturą. Dla większości są to miejsca krwawych wojen lat 90. Ale dla młodych, kreatywnych umysłów te miasta należą do pożądanych list miejsc, w których należy być. Miasta mają długą, trudną przeszłość, a teraz oferują ekscytującą i inspirującą teraźniejszość z dużym potencjałem na przyszłość. To wystarczający powód, aby wybrać się na wycieczkę do starych i nowych miast Bałkanów. W odcinku piątym - Bukareszt. Stolica Rumunii leży na wschodnim krańcu Europy. Ze względu na styl i architekturę podobną do francuskiej nazywano go Małym Paryżem. W czasie ponad dwudziestoletniej dyktatury Nicolae Ceausescu miasto przeszło brutalną transformację. W miejscu historycznych budowli wzniesiono pretensjonalne gmaszyska. Obecnie miasto poszukuje nowej tożsamości. Czeka na odkrycie wraz ze swoją różnorodnością stylów architektonicznych i kultury oraz rezerwatem przyrody. Burzliwa historia Bukaresztu zaczęła się na skraju starego miasta. Stało się ono metropolią dzięki temu, że tu krzyżują się drogi handlowe. Pierwszy zapis o Bukareszcie pochodzi z roku 1459. Dokument podpisał przywódca Vlad Țepes, czyli Wład Palownik, współcześnie lepiej znany jako hrabia Drakula. Zachowała się część jego posiadłości. W Bukareszcie modne stały się śluby w nieczynnych fabrykach, gdzie można urządzić wesele niewielkim kosztem. W krajobrazie Bukaresztu nadal dominuje pałac Ceausescu. To drugi po Pentagonie największy na świecie budynek administracji, pomnik, który Ceausescu postawił sam sobie. Wcześniej trzeba było wyburzyć całą dzielnicę. Zaprojektowano bulwar o kilka metrów dłuższy od Champs - Élyses. Dla Ceausescu inspiracją była wizyta północnokoreańskiego dyktatora Kim Ir Sena oraz monumentalna architektura Pjongjangu, ale nie zrealizował swych megalomańskich planów. Po jego upadku wielu domagało się rozbiórki tej budowli, lecz koszty okazały się ogromne. Obecnie pałac to atrakcja turystyczna, miejsce do robienia pamiątkowych zdjęć. 11:00 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.I - MACIEJ ADAMEK Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2021 Scenariusz: Agnieszka Wąsikowska Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski Seria rozmów z wybitnymi filmowcami zajmującymi się sztuką dokumentu. Bohaterami poszczególnych odcinków są zarówno uznani twórcy tego gatunku, jak i przedstawiciele młodego pokolenia filmowców - dokumentalistów. Cykl ma na celu stworzenie panoramy polskiego dokumentu poprzez realizację filmowych portretów opowiadających o danym twórcy, jego drodze i przekrojowo opisujących jego twórczość na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem tego odcinka jest Maciej Adamek. 11:35 HITLER KONTRA PICASSO (HITLER VERSUS PICASSO AND THE OTHERS) Film dokumentalny, 94 min, Włochy, 2018 Reżyseria: Claudio Poli Scenariusz: Sabina Fedeli, Arianna Marelli "Hitler kontra Picasso" to opowieść o nazistach i sztuce modernistycznej, którą naziści w 1937 roku uznali za zdegenerowaną, ale pracowicie konfiskowali i zbierali w prywatnych kolekcjach. Narracja krąży wokół trzech kluczowych wątków. Pierwszym z nich jest słynna wystawa "Sztuka Zdegenerowana", którą 9 lipca 1937 roku reżim nazistowski zorganizował w Monachium. Znalazło się na niej 650 dzieł sztuki skonfiskowanych z 32 niemieckich muzeów i domów prywatnych kolekcjonerów. Prace artystyczne zostały wybrane spośród reprezentujących nowoczesne prądy w sztuce, które nie były zgodne z propagowaną przez hitlerowców ideą piękna. Następnie Anne Sinclair, reporterka Huffington Post, opowiada historię swojego dziadka, Paula Rosenberga, jednego z najciekawszych właścicieli galerii i handlarza dziełami sztuki początku XX wieku. Finałowa opowieść ma miejsce 22 września 2010 roku, kiedy to odbyło się spotkanie ze starszym niemieckim dżentelmenem, Corneliusem Gurlittem. Jego ojciec, Hildebrand, był słynnym marszandem Hitlera. Choć w 1930 roku jako mieszaniec drugiego stopnia i miłośnik modernizmu stracił stanowisko szefa muzeum Zwickau, Gurlitt zdobył zaufanie nazistów i otrzymał zadanie zbierania w okupowanej zachodniej Europie obrazów dla wielkiego muzeum sztuki w Linzu, które tworzono z polecenia Hitlera. 13:10 OPACTWO W OLIWIE Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1955 Reżyseria: Aleksander Świdwiński Scenariusz: Mieczysław Wallis Zdjęcia: Olgierd Samucewicz Kościół pocysterski w Oliwie, panteon książąt pomorskich i skarbnica pamiątek polskich, a także katedra biskupów gdańskich sięga swymi początkami XII wieku. Z dawnego opactwa Cystersów pozostał kościół wielokrotnie przebudowany, część klasztoru i wspaniały park założony w XVIII wieku przez opata Jacka Rybieńskiego. Twórcy przedstawiają bogactwo pozostawione przez cysterskich opatów, ukazując piękno sztuki gotyckiej z wieloma elementami barokowymi w stylu rokoko. Na zdjęciach zobaczyć można okazałość opactwa z zewnątrz oraz wnętrza klasztoru i kościoła, z wieloma ołtarzami zdobionymi marmurem, obrazami i innymi dekoracjami. Do tego ukazane zostały portale, stelle, kolumny, prezbiterium, tablice pamiątkowe i płyty nagrobkowe, portrety opatów, książąt pomorskich oraz królów Polski. Kościół oliwski słynie ze swych wielkich organów zbudowanych w wieku XVIII przez zakonnika Jana Wolfa. Twórcy przedstawiają wizualizację koncertu, w czasie którego rzeźbione figury aniołów poruszają trąbami i dzwonkami oraz obracają bębenki, słońca i gwiazdy. 13:25 ORAWO, ORAWO... Reportaż, 14 min, Polska, 1964 Scenariusz: Barbara Wachowicz, Kazimierz Mucha Reportaż z Orawy. Granica państwa w Chyżnem, muzeum etnograficzne w Zubrzycy Górnej (zespół drewnianych budynków orawskich i żywieckich z XVIII - XIX wieku. - występ zespołu ludowego - turyści - wnętrze chaty), krajobrazy, owce na pastwisku, żniwa, prymitywne metody wydobycia torfu, kobieta tkająca na krośnie, XVIII - wieczny kościółek drewniany w Orawce (budynek - wnętrza: malowidła ścienne sprzed 300 lat, zabytkowe organy), budowa tzw. "drogi junaków" łączącej Podhale ze Śląskiem. 13:45 HIPOPOTAMY OLBRZYMY AFRYKAŃSKICH RZEK (HIPPOS: AFRICA’S RIVER GIANTS) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Brad Bestelink Hipopotam. Terytorialna bestia, która większość czasu spędza w wodzie. Wodny ssak, który nie umie pływać. Dwutonowy kadłub, który może biec szybciej niż człowiek. I pozornie spokojny głupek, który strzeże swojej rodziny z zaciekłą przebiegłością. Wykorzystując specjalistyczną technologię kamer, aby po raz pierwszy zbliżyć się do hipopotamów, film śledzi te zwierzęta w różnych porach roku w Delcie Okawango. Ujawnia, że chociaż hipopotamy mogą być hałaśliwe, agresywne i odważne, są również wrażliwe, towarzyskie i często komiczne. Intymny, wciągający portret, ukazujący stronę hipopotamów, której nigdy wcześniej nie widziano ani nie słyszano. W Delcie Okawango w Botswanie zajrzymy pod powierzchnię wody, by zobaczyć, jak hipopotamy bronią swoich rodzin, jak walczą z wrogami oraz jak pokazują nieoczekiwaną wrażliwość i inteligencję. Oto życie hipopotamów, jakiego nie widzieliście. Opowiada David Attenborough. 14:50 NIEZWYKŁE MIASTA - BARCELONA. ODC. 2/3 (SECRET CITIES SERIA 1) 50 min, Wielka Brytania, 2017 Prowadzący: Janina Ramirez, Alastair Sooke Fascynujące historie zabytków sztuki, które ukształtowały trzy olśniewająco piękne miasta. Amsterdam, Sankt Petersburg i Barcelona są odwiedzane przez turystów, którzy spacerują po wydeptanych ścieżkach wokół wielkich galerii, pałaców i placów. Ale w tej serii historyk sztuki Janina Ramirez i krytyk sztuki Alastair Sooke odkrywają istotę każdego miasta w świeży i fascynujący sposób, schodząc z utartych szlaków, odwiedzając wybrane przez siebie zabytki, które ich zdaniem trzeba zobaczyć. W Amsterdamie badają kontrasty w sercu miasta, które podsycały mistrzów takich jak Rembrandt i Vermeer. W Petersburgu odkrywają, w jaki sposób sztuka została wykorzystana do zwiększenia władzy przywódców. W Barcelonie pokazują miasto naznaczone katalońską walką o pełną niezależność. 15:50 ROZBÓJNICY WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 1 MANEWRY MIŁOSNE (NATURAL BORN REBELS EP. 1 MATING GAMES) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Holly Spearing Mini - seria dokumentalna BBC, w której poznamy zaskakujące zwyczaje zwierząt. Wszystkie zwierzęta stają przed tym wyzwaniem: muszą znaleźć partnera bądź partnerkę i spłodzić potomstwo. To nie jest łatwe. By osiągnąć cel, niektóre są gotowe złamać wszelkie zasady. Przed nami najwięksi rozbójnicy wśród zwierząt. Potrafią walczyć, zwodzić, oszukiwać, a nawet stosować kidnaping. Czy tak szokujące zachowanie może prowadzić do sukcesu? Przedstawiamy najnowsze odkrycia i zdumiewające ustalenia badaczy. Obserwujemy, jak niektóre zwierzęta rozmnażają się i wychowują kolejne pokolenie. Dobieranie się w pary to niełatwa sztuka. Wyszukiwanie idealnej drugiej połowy może wyzwolić to, co najgorsze w przedstawicielach obu płci i prowadzić do zaciekłej wojny podjazdowej. By odnieść sukces w miłosnych podbojach, niekiedy trzeba oszukać, działać na kilku frontach, dokonać aktu kanibalizmu albo użyć przemocy. Rozbójnicy wśród zwierząt odgrywają jednak istotną rolę. Mierzą się z wielkimi wyzwaniami. Szybkie, efektywne działanie i nieco pomysłowości mogą okazać się niezbędne dla uzyskania i odchowania potomstwa. Okazuje się, że skłonności przestępcze nie są wyłącznie ludzką cechą. Również wśród zwierząt zdarzają się gangsterzy, oszuści, złodzieje czy porywacze, którzy niecnymi metodami zdobywają pożywienie, terytorium, możliwość przekazania swoich genów czy przychylność silniejszych. W tym trzyodcinkowym dokumencie BBC podglądamy zaskakujące zwyczaje papug kakadu, pawi, makaków królewskich, hien, krabów palmowych czy nieświszczuków (piesków preriowych). Ale, podobnie jak u ludzi, i wśród zwierząt są również takie, które "łamią prawo" bez żadnego usprawiedliwienia. 16:55 SIMON REEVE W AMERYCE PÓŁNOCNEJ - ODC. 5 (NORTH AMERICA WITH SIMON REEVE / THE AMERICAS WITH SIMON REEVE: SERIES) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chris Mitchell Autor i poszukiwacz przygód, Simon Reeve wyrusza w kolejną podróż, tym razem do Ameryki Północnej. Odnajduje rozległy i zróżnicowany kontynent, z lodowcami, pustyniami i dżunglami, gdzie istnieje wielkie bogactwo obok zupełnej biedy, podziałów politycznych i ludzkich dramatów. Będziemy wraz z nim podziwiać piękno Gór Skalistych i surowy blask lasów zachodniego wybrzeża kontynentu. Spotkamy kowbojów z Montany, stojących w obliczu niepewnej przyszłości i rdzennych mieszkańców Gwatemali, migrujących na północ w poszukiwaniu lepszego życia. Simon, wygrzewając się w meksykańskim słońcu i drżąc w Arktyce, przetestuje temperaturę naprawdę fascynującego kontynentu. W tej części wyprawy podróżuje przez Amerykę Środkową, od wybrzeża Belize nad morzem Karaibskim do wybrzeża Oceanu Spokojnego w Kostaryce. To jedno z najpiękniejszych i najbardziej zróżnicowanych biologicznie miejsc na ziemi. W Gwatemali spotyka się z rolnikami stojącymi przed wielkim wyzwaniem. Znajdzie się na ulicach najniebezpieczniejszego miasta na świecie. Pozna wyjątkowych, młodych ochotników, którzy niosą pomoc medyczną i nadzieję. Salwador. Odwiedzi też Park Narodowy Bacalar Chico i Rezerwat Morski na północny Belize. To ponad 100 km2 lasów namorzynowych, bagien, trawy morskiej, raf koralowych i pięknego Morza Karaibskiego. 18:00 PASJONACI S.I - ELŻBIETA Dokument fabularyzowany, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Aneta Wróbel, Artur Dziurman, Ewa Zuberek Zdjęcia: Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Aktorzy: Elżbieta Sielawa, Artur Dziurman, Artur Kruczek, Adam Łysek, Barbara Cekiera, Danuta Damek, Gabriela Poniedziałek, Małgorzata Walkosz, Grzegorz Daniluk, Helena Suchan, Henryk Radkiewicz, Irena Budzyń, Janusz Ptak, Janusz Bąk, Wojciech Balicki Odcinek przedstawia historię kobiety, którą fascynował teatr. Jej zainteresowania popychają ją w stronę grupy Artura Dziurmana. Elżbieta to kobieta dojrzała, ale atrakcyjna i samotna, więc podejmie próbę ułożenia sobie życia uczuciowego. Decyduje się na korzystanie z portali randkowych, co powoduje wiele zabawnych sytuacji, ponieważ nowinki techniczne nie są jej najmocniejszą stroną. Czy Elżbieta znajdzie swoją druga połówkę w internecie? O tym przekonamy się w finale tego odcinka. 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 13 PIĘKNO WYKUTE W STALI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było wykuwanie dawnych przedmiotów w stali? Radosław Kotarski wciela się w rolę kowala (miecznika), który używa tradycyjnych metod rzemieślniczych, aby stworzyć własny miecz. Poznaje również trud pracy dawnych rzemieślników i sprawdza, co z ich fachu pozostało do dzisiaj. Poza tym wyjaśnia, jakie słowa i stwierdzenia zawdzięczamy kowalom. Czy uda mu się wykuć miecz? Odpowiedź na to pytanie w programie. 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 29 DROHICZYN Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Grzegorz Liwiński, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Drohiczyn - malownicze miasto nad Bugiem. Początki jego historii mogą sięgać bardzo odległych czasów. Pewne jest to, że w XI wieku stał już gród z ważną komorą celną nad Bugiem, którym spławiano towary z Rusi Kijowskiej. Dziś Drohiczyn to historyczna stolica Podlasia, miasto egzotyczne w swojej wielokulturowości i jednocześnie kameralnie swojskie, kojące. Nierozerwalnie złączone z biegiem rzeki i polską historią. Można tu zwiedzić m.in. Muzeum Diecezjalne w budynku dawnego klasztoru franciszkanów, jedyne w Polsce Muzeum Kajakarstwa oraz szereg bunkrów i umocnień zbudowanych wzdłuż rosyjsko-niemieckiej granicy, wytyczonej na podstawie traktatu Ribbentrop-Mołotow. Drohiczyn to małe miasto z wielką historią. 19:40 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - DOROTA I JĘDRZEJ Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu filmów poświęconych ludziom mieszkającym w ostatnim w Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w tym mieście uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej niż ich antenaci. Dorota Firlej, historyk sztuki i kustosz w Muzeum w Żywcu, przybliża życie i twórczość Andrzeja Komonieckiego, charyzmatycznego wójta i kronikarza Żywca, który żył na przełomie XVII i XVIII wieku. Rozmawia z grafologiem, który na podstawie archiwalnych rękopisów opowiada o charakterze autora. Wybiera statystę, który najlepiej wcieli się w rolę Komonieckiego, a następnie tłumaczy mu, co to znaczy być putoszem, czyli mieszczaninem żywieckim. 20:10 ZIELONE KŁAMSTWA (THE GREEN LIE) Film dokumentalny, 92 min, Austria, 2017 Reżyseria: Werner Boote Przyjazne dla środowiska samochody elektryczne, produkty spożywcze wyprodukowane według zasad zrównoważonego handlu, uczciwe procesy produkcyjne. Jeśli wszystko, co wmawiają nam korporacje, jest prawdą, to rzeczywistość wokół wyglądałaby inaczej. Czy możemy zaufać koncernom, które twierdzą, że kupując odpowiednie towary, możemy uratować świat? Czy zielone produkty w branży to nic innego jak popularne i niebezpieczne kłamstwo lub czysta reklamowa strategia sprzedaży? 21:55 DZIECI SKAZANYCH NA ŚMIERĆ (CHILDREN OF SHAME / CHINE, LES ENFANTS DE LA HONTE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Reżyseria: Elodie Pakosz W Chinach istnieje kara śmierci. Wiele dzieci po egzekucjach na rodzicach zostaje sierotami. Mają do wyboru tylko opiekę społeczną, poniewierkę lub życie w sierocińcach. Rodziny najczęściej zrywają więzi z dziećmi skazanych na śmierć, uważając je za zło i powód do wstydu. Takie dzieci nie mogą być adoptowane. Zhang Shuqin pracowała w więzieniach i wie, jak biedne jest potomstwo skazańców. Postanowiła otoczyć je opieką. To z jej inicjatywy już powstało w Chinach około 10 sierocińców - Sun Villages. W filmie widać nie tylko skrzywdzone przez los maluchy, ale także ich skazanych na śmierć rodziców. Jesteśmy świadkami wstrząsających pożegnań na zawsze rodziców z dziećmi. 23:00 STOLARZ Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1976 Reżyseria: Wojciech Wiszniewski Zdjęcia: Ryszard Jaworski Muzyka: Janusz Hajdun Urodził się w 1905 roku na warszawskiej Pradze. Ojca stracił w 1906, a rok później matkę. Jako dziecko trafił do tartaku i stąd wzięła się jego miłość do drewna, która zdecydowała o jego przyszłości. Wybrał zawód stolarza. Bohater wymienia najważniejsze fakty ze swego życia. Podaje imiona bliskich i znajomych, nazwiska mistrzów, istotne daty, adresy warsztatów, w których pracował i mieszkań, które zajmował, zwłaszcza zaś szczegóły z życia zawodowego. Podczas służby w 7. pułku ułanów robił stojaki na broń, w czasie okupacji wyrabiał przeróżne sprzęty ze skrytkami, a także szafy trzydrzwiowe, w czasie powstania warszawskiego - trumny i krzyże dla poległych powstańców. Po wojnie na skrytki już nie było popytu, wyrabiał więc stoły, krzesła i szafy. W 1953 roku musiał jako prywatna inicjatywa zamknąć swój zakład. Został nocnym stróżem. W październiku 1956 roku powrócił do fachu, by robić meble miękkie, wyściełane. Od grudnia 1970 zaczął wyrabiać szafki korytarzowe do bloków dla ludności w Warszawie. Wiszniewski pokazuje swego bohatera na dużych zbliżeniach, podczas pracy. W jego lakoniczną opowieść, snutą specyficznym językiem, a głosem Jana Himilsbacha, po mistrzowsku wplata niewymagające żadnego komentarza dokumentalne sekwencje, które ilustrują etapy życia stolarza, a jednocześnie składają się na obraz historii naszego kraju. Kończy zaś całość w sposób zaskakujący, co zresztą jest charakterystyczne dla tego reżysera. Oto okazuje się, że opowieść ta jest rodzajem podania o mieszkanie. Siedemdziesięcioletni stolarz fachowiec wraz z żoną i dwoma dorosłymi synami zajmuje bowiem lokal o powierzchni 12 metrów kwadratowych. Ów człowiek, który uczciwie pracował niemal całe życie, nie może zrozumieć dlaczego tak się dzieje. I to w mieście pełnym nowych bloków. 23:15 GALERIA Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1977 Reżyseria: Tadeusz Makarczyński Scenariusz: Tadeusz Makarczyński Zdjęcia: Zbigniew Karpowicz Podróż po warszawskiej starej Pradze. Film pokazuje przedwojenne zdjęcia dzielnicy a następnie odwiedzamy podupadające warsztaty rzemieślnicze. 23:45 DRUŻYNA E (E - TEAM) Film dokumentalny, 85 min, USA, 2014 Reżyseria: Katy Chevigny, Ross Kauffman Scenariusz: Katy Chevigny, Ross Kauffman Zdjęcia: Ross Kauffman Muzyka: Tom. Grifiin Human Rights Watch posiada drużynę ekspertów, wysyłanych w rejony, w których istnieje podejrzenie popełniania zbrodni przeciwko ludzkości. Specjalna E - drużyna (od ang. Emergency Team) udaje się w zapalne zakątki świata, aby na miejscu dokumentować potencjalne nadużycia władzy oraz ataki na ludność cywilną. Anna, Ole, Fred i Peter są członkami jednej z takich drużyn. Ich zadaniem po przyjeździe na miejsce jest zbieranie informacji i dokumentowanie oraz w przypadku faktycznego zaistnienia naruszenia praw człowieka międzynarodowe nagłaśnianie poszczególnych przypadków. Jednocześnie starają się znaleźć osoby odpowiedzialne za zbrodnie i pociągnąć je do odpowiedzialności przed społecznością międzynarodową. Łamanie praw człowieka odbywa się przeważnie w sferze sekretów i milczenia, praca drużyny polega więc na rzuceniu światła na utajnione działania władzy i oddaniu głosu tysiącom ofiar, które bez tej organizacji pozostałyby nieme. W stylu cinema verite kamera podąża śladem członków E - drużyny zarówno podczas gdy starają się złożyć strzępy informacji o wydarzeniach rozgrywających się w różnych niespokojnych rejonach świata, jak Syria, czy Libia, jak i w ich prywatnych domach w Genewie, Berlinie i Paryżu. Bohaterowie usiłują połączyć życie rodzinne z wymogami tak szczególnej pracy. Charaktery i motywacje Anny, Ole, Freda i Petera są różne, ale łączy ich odwaga i całkowite poświęcenie celowi obnażania i powstrzymywania łamania praw człowieka gdziekolwiek na świecie. Film zdobył Nagrodę za zdjęcia na festiwalu Sundance 2014 oraz był prezentowany na najbardziej prestiżowych festiwalach dokumentu na świecie (m.in. Sheffield, Toronto, Waszyngton, Sydney i Paryż). 01:20 NORWEGIA: DRAMAT I NADZIEJA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Sieradzka Scenariusz: Monika Sieradzka Zdjęcia: Adam Fręśko "Norwegia: dramat i nadzieja" to film dokumentalny, który jest zapisem stanu emocji Norwegów po największej tragedii, jaka spotkała ich od czasu wojny. Szaleniec z zimną krwią zabił na młodzieżowym obozie na wyspie Utoya kilkadziesiąt osób. Teraz Norwegowie robią wszystko, by nie pogrążać się w bólu i rozpaczy. W filmie wypowiadają się ci, którzy przeżyli. Oni cudem uszli z życiem, ale ich przyjaciele nie mieli tyle szczęścia. Ci bardzo młodzi ludzie wydorośleli w jeden dzień. W jaki sposób trauma z młodości wpłynie na resztę ich życia? 02:10 JESZCZE LECIMY Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2018 Reżyseria: Mirosław Dembiński Scenariusz: Mirosław Dembiński Film dokumentalny opowiada o człowieku, który dokonał niezwykłego wyczynu. 22 lipca 2017 roku pan Janusz Orłowski Praszczur w wieku ponad 91 lat wykonał lot na paralotni na wysokość 326 metrów. Tym samym stał się najstarszym paralotniarzem na świecie i wpisał się do Księgi Rekordów Guinnessa. Jest to zarówno jego ogromny sukces osobisty, jak i wspaniałe osiągnięcie polskiego paralotniarstwa. Jego wyczyn został uwieczniony przez ekipę filmu dokumentalnego. Musiał pokonać wiele ograniczeń związanych ze swoim wiekiem, aby wzbić się w powietrze i szybować w przestworzach. W swojej drodze na Olimp spotyka różnych ludzi, z którymi prowadzi rozmowy na temat życia i latania. Buduje to metaforyczną refleksję na temat dążenia człowieka do wieczności. Zapytany o to, kiedy rozpoczęła się jego przygoda z lataniem, odpowiada, że gdy miał cztery lata, mieszkał wraz z rodzicami na ostatnim piętrze bloku. Uwielbiał wtedy przesiadywać na strychu i godzinami patrzeć się przez okna na najróżniejsze startujące i lądujące maszyny. Później było szkolenie szybowcowe w 1946 roku, a po dłuższej przerwie spowodowanej przyczynami rodzinnymi, pan Janusz Orłowski postanowił spróbować swoich sił na paralotni. Jak duże było zdziwienie instruktorów i innych paralotniarzy, gdy nie tak młody już pan Janusz pojawił się na pierwszym kursie latania na paralotni! Pan Janusz opowiada, że czas wolny można spędzać przed telewizorem lub przy piwku, jak kto woli, ale jego ulubionym sposobem jest paralotnia. Twierdzi, że wszystko jest możliwe, w każdym wieku, trzeba tylko odpowiednio bardzo chcieć. 02:55 SZLAK SNÓW Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2020 Reżyseria: Zbigniew Maćków Scenariusz: Daniel Jasiński Zdjęcia: Artur Stroiński, Piotr Marcjasz Wykonawcy: Edwin Petrykat Większość z nas kocha kino. Mamy swoje ulubione filmy, seriale, bohaterów. Ale czy kiedykolwiek zadaliśmy sobie pytanie, co to jest w ogóle film? Jaka jest jego istota? Czy film to tylko kronika dokumentująca historię? Czy może film, jak sugerował Wojciech Jerzy Has, jest niczym sen? Czy wiemy jednak, co to w ogóle sen? A może film to jakaś magia - jak chcą niektórzy? Albo tylko iluzja? Czy lubimy zatem być oszukiwani? A może film to podróż? Podróż bohatera i widza wyruszających razem ku przygodzie w tajemniczym filmowym świecie? Historia Wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych, historia zrealizowanych w niej filmów oraz piękne plenery Dolnego Śląska są dla nas pretekstem, by spróbować odpowiedzieć na wyżej postawiony problem, odkrywając jednocześnie historię polskiej kinematografii na Dolnym Śląsku oraz piękne plenery tego regionu. W podróż po Dolnym Śląsku, szlakiem filmów zrealizowanych we Wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych, wyrusza aktor Edwin Petrykat. Odwiedzi miejsca, w których realizowane były pamiętne sceny ze znanych i tych mniej znanych, filmów takich jak: "Sami swoi", "Wielki Szu", "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Pętla", "Popiół i diament", "Jańcio Wodnik", "Stawka większa niż życie", "Mała Moskwa" i wiele innych. Poprzez fragmenty tych filmów będziemy przypominać miejsca Dolnego Śląska, gdzie kręcone były sceny. Nie pominiemy oczywiście współczesnych realizacji filmowych. Na swojej drodze przez Dolny Śląsk i świat filmu Edwin poprowadzi widza w stronę istoty tego, czym film jest i dlaczego, jako widzowie, znajdujemy w filmach coś, co jest częścią nas samych. Film poprzez tworzenie światów iluzorycznych paradoksalnie ukazuje nam prawdę o nas samych, a na Dolnym Śląsku pomagał Polakom w procesie zadomawiania się w nowym miejscu po II wojnie światowej.