TVP Dokument Niedziela, 23.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - O PAJĄKACH BEZ JADU Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Pająki wciąż potrafią nas zaskoczyć i to nie tylko kunsztem rozsnuwanych przez siebie sieci, czy lotami na nitce. Okazuje się, że niektóre odbywają gody nieomal zimą, inne zimują pod lodem, a cała ich rzesza spędza mroźny czas pod gołym niebem, znosząc nawet dwudziestostopniowe mrozy. Wiele z nich to drobne istoty, których bliskiej obecności nawet się nie domyślamy. Trwają już na ziemi dziesiątki milionów lat, a wiele z nich zostało zakonserwowanych w bursztynie. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 32 DWIE TWARZE GALICJI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Dlaczego ludzie w Małopolsce wciąż odczuwają sentyment do czasów zaboru austriackiego? Skąd w ich domach pojawiały się portrety cesarza Franciszka Józefa? Galicja to sztucznie wymyślona kraina, w której odnajdziemy mnóstwo sprzeczności. Radosław Kotarski wyrusza na południe Polski, aby przespacerować się po galicyjskich rynkach. Zagląda do warsztatów rzemieślniczych i usługowych, aby przyjrzeć się życiu w dawnej Małopolsce. Sprawdza też, dlaczego o krakusach mówi się centusie. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 126 LEGNICA Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Legnicę - jedno z najstarszych miast w Polsce. W średniowieczu na jego przedpolach rozegrała się słynna bitwa polskiego rycerstwa z Tatarami. Symbolem miasta jest Zamek Piastowski - jedna z pierwszych murowanych warowni na polskich ziemiach. Zachowała się w nim jedyna w Polsce Zielona Komnata - modne w czasach późnego średniowiecza pomieszczenie, w którym za pomocą polichromii sławiono wojowników, bohaterskich rycerzy oraz władców. Legnica rozwinęła się u podnóża piastowskiego zamku - z czasem powstało prężne miasto. Jego rozwojowi sprzyjało położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych średniowiecznej Europy. Do dziś zachwyca rynek, choć do naszych czasów przetrwała jedynie połowa jego historycznej tkanki. Najstarsze są Kramy Śledziowe - kamieniczki z początku XVI wieku, wybudowane na miejscu dawnych kramów rybnych. Tuż obok wznosi się Stary Ratusz, który przypomina barokowy pałac. Dziś mieszczą się w nim pomieszczenia wysoce cenionego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej. W Legnicy warto zobaczyć jedyne w Polsce Muzeum Miedzi oraz zbudowany 500 lat po bitwie w Legnickim Polu klasztor wraz z centralnie umieszczoną bazyliką św. Jadwigi. Zabudowania klasztoru z bazyliką wraz ze średniowiecznym kościółkiem pw. Trójcy Świętej i NMP wpisano w 2004 roku na listę Pomników Historii RP. Legnicę przez niemal 50 lat nazywano "Małą Moskwą" - miał tu swoją siedzibę sztab Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej i największy w Polsce garnizon sowiecki. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /146/ Reality show, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W warszawskim ogrodzie zoologicznym jesteśmy świadkami operacji usunięcia guza u pantery śnieżnej - Jamira. Sztab lekarzy specjalistów gwarantuje pomyślny finał. Dowiadujemy się też więcej o tych kotach, których liczba w naturze gwałtowanie spada. Spotykamy się z wolontariuszkami ze zlikwidowanego schroniska w Sochaczewie, które niezwykle skutecznie szukają domów dla kolejnych bezdomnych psiaków. W naszym kąciku adopcyjnym Tina i Belka. Odwiedzamy zamojski ogród zoologiczny, gdzie miało miejsce wydarzenie na skalę światową - na świat przyszły dwa tygrysiątka. Mają się świetnie i w przyszłości mogą wrócić na wolność. W płockim zoo natomiast jesteśmy obecni podczas narodzin małego danielka. To niecodzienne doświadczenie! 08:05 ŚMIERCIONOŚNE LEKARSTWA (LETHAL FAKE MEDICINE) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Morten Krogholt Obraz działań profesjonalistów walczących z dynamicznie rozwijającym się, międzynarodowym zjawiskiem fałszowania lekarstw i ich sprzedaży, głównie przez internet. Opowiemy o nielegalnym obrocie fałszywymi lekami. O ludziach, którzy umarli z powodu środków, które miały im pomóc. Na całym świecie ludzie kupują w Internecie leki. Często są to podróbki. Czasem pigułki z cukru, ale niektóre mogą być niebezpieczne. W ostatnich latach gwałtownie wzrosła liczba przypadków nagłej śmierci po zażyciu lekarstwa, które okazało się być podrobioną wersją ogólnie stosowanych i cenionych leków. Produkowane głównie w fatalnych warunkach sanitarnych, w piwnicach i magazynach w Azji, podróbki wystawiane są na sprzedaż w internetowych aptekach, wyglądających na godne zaufania. Zwykła aspiryna może być w rzeczywistości śmiertelną trucizną (czasami podróbki produkowane są z neutralnych dla organizmu substancji, jednak bardzo często są to też środki toksyczne czy żrące). CIA, Interpol i policje różnych krajów azjatyckich od kilku lat prowadzą zakrojone na szeroką skalę działania, zapobiegające fałszerstwom lekarstw, jednak skala zjawiska i łatwość, z jaką można produkować podróbki (np. w garażu czy piwnicy) sprawiają, że jedna zlikwidowana fabryka zostaje wkrótce zastąpiona przez kilka kolejnych. Przypadki zgonów w USA, Europie i Azji są zatrważające i wywołują konieczność wzmożonej ostrożności w kupowaniu lekarstw. Apteki internetowe trudniej kontrolować niż stacjonarne. Zamknie się jedną, zaraz pojawia się nowa. 09:05 WOJNA I POKÓJ W OGRODZIE CZĘŚĆ 2 (WAR AND PEACE IN THE COUNTRYSIDE / GUERRE ET PAIX DANS LE POTAGER EP 02) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Jean - Yves Collet Dwuczęściowy film dokumentalny o tym, jak bardzo blisko, ale poza naszym polem widzenia, dzikie zwierzęta szaleją w naszych ogrodach i na polach upraw, aż czasami jest to są uciążliwe! W przypadku szkodników roślin nasza reakcja jest zwykle oczywista, sięgamy po chemię. Ale co, jeśli nasza odpowiedź mogłaby pochodzić z natury? Motyle uwielbiają mszyce, prawda? Sokoły zjadają myszy. Dlaczego więc nie moglibyśmy wykorzystać natury do zwalczania szkodników? Pozytywny i humorystyczny wgląd w dwa przeciwstawne światy i ich radykalnie odmienny wpływ na faunę naszego krajobrazu: z jednej strony ekologiczne gospodarstwo i dom, z drugiej konwencjonalne gospodarstwo i dom, w których stosowano chemiczne pestycydy. Ambitny mini - serial przygląda się problemowi środowiskowemu z innym i nowym podejściem, nakręcony z punktu widzenia zwierząt. Najpierw poznaliśmy życie wiejskich zwierząt mieszkających w pobliżu ekologicznego domu i ich sąsiadów mieszkających w pobliżu typowego domu, w którym na co dzień używa się produktów chemicznych. W drugim odcinku poznamy zwierzęta żyjące na ekologicznej farmie oraz ich odpowiedniki w gospodarstwie z tradycyjnymi metodami. 10:05 BOLERO, HIT WSZECH CZASÓW (BOLERO: A GLOBAL HIT / BOLERO. LE REFRAIN DU MONDE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Damien Cabrespines, Anne - Solen Gouguet Film dokumentalny o jednym z najbardziej znanych utworów muzycznych. "Bolero" Maurice’a Ravela to utwór który jest grany na świecie co jakieś 15 minut. Dokonał rewolucji w muzyce klasycznej. Powolne crescendo, skomponowane przez Maurice’a Ravela w roku 1928 - mym, święci międzynarodowe i międzypokoleniowe triumfy. Wszystko zaczęło się 22 - ego listopada 1928 - ego roku. "Bolero" zabrzmiało wtedy w całej okazałości na scenie opery paryskiej. Publiczność oniemiała. Jest największym przebojem muzyki poważnej. W założeniu było muzyką do widowiska baletowego. Jak ta słynna melodia zainspirowała i wpłynęła na światową popkulturę? W ciągu zaledwie 16 - tu minut "Bolero" nabiera mocy. Porywa umysły i ciała. Wzrusza, irytuje, urzeka. Nikt nie pozostaje na nie obojętny. Każdy się w nim odnajduje. To badanie złożoności i bogactwa utworu o bardzo prostym układzie, który wywołuje emocje, zawroty głowy i jest inspiracją do powstania innych dzieł, interpretacji i utworów z różnych dziedzin kultury i sztuki. Największe międzynarodowe uznanie zyskała wersja choreograficzna Maurice’a Bejarta. Jednak kto lepiej mógłby o tym mówić niż artyści tacy jak: Lalo Schiffrin, Rufus Wainwright, Angelique Kidjo, Claude Lelouch, Marie - Agnes Gillot. W filmie znalazły się też fragmenty najbardziej znanych interpretacji "Bolera". 11:05 BOSCO BOYS Reportaż, 25 min, Polska, 2018 Od ponad 30 lat salezjanie zapewniają edukację zawodową i wychowanie ludziom młodym w Kenii. Salezjanie z Nairobi tworzą dom dla dzieci, których codziennością była ulica. Pomagają młodym ludziom, pozbawionym domu rodzinnego lub przebywającym z dala od niego w poszukiwaniu pracy i lepszego życia, których przyciąga stolica kraju. W stolicy Kenii, Nairobi, salezjanie prowadzą dwa duże dzieła wychowawcze: Bosco Boys - Dom dla Chłopców Ulicy, w którym znajdują schronienie dzieci i młodzież, głównie z pobliskiego slumsu Kuwinda; a także Don Bosco Boys Town, czyli Szkołę Techniczną z internatem, która kształci spawaczy, mechaników, murarzy, stolarzy, sekretarki. W obu placówkach przez ubiegłe lata pracowali polscy misjonarze i wolontariusze. 11:40 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - WENEZUELA W CIENIU CHAVEZA Magazyn, 8 min, Polska, 2021 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Prowadzący: Barbara Włodarczyk Zarabiają po 2 dolary miesięcznie, ale są milionerami, bo w kraju panuje hiperinflacja. W sklepach brakuje nawet papieru toaletowego, na stacjach benzynowych paliwa, a w kranach wody. Mowa o bogatej w ropę Wenezueli, która jeszcze w 2001 roku była najbogatszym krajem Ameryki Łacińskiej. Jak stała się bankrutem? O tym oraz o filmie "Wenezuela w cieniu Chaveza" Barbara Włodarczyk porozmawia z Joanną Gocłowską - Bolek, ekspertką ds. Ameryki Łacińskiej. 11:50 WENEZUELA W CIENIU CHAVEZA (VENEZUELA: THE CHAVISTA REVOLUTION IN THE LAND OF OIL / VENEZUELA: L'OMBRE DE CHAVEZ) Film dokumentalny, 54 min, Francja, 2020 Reżyseria: Laurence Debray Film dokumentalny o Wenezueli. Odkąd do władzy w tym kraju doszedł Hugo Chavez w 1999 roku, obserwuje się tutaj spore zamieszanie. Komentatorzy postrzegają ten kraj jako model i antymodel. Propaganda Chaveza uwodzi wielu, ale i wielu zraża, co powoduje bunt. Jak wygląda chavizm określany jako lewicowy nurt polityczny, pochodzący od nazwiska prezydenta Chaveza? Czy to autokratyczne przywództwo? Po 20 latach reżimu komentatorzy i dziennikarze postanowili ocenić te rządy, pojechali do Wenezueli, aby zobaczyć efekty rewolucji, sytuację ekonomiczną, wojskową i polityczną tego kraju. W historii ludzkości trudno o podobny przykład kraju, który bez żadnej wojny czy innego kataklizmu, zubożał do tego stopnia, że 94% jego obywateli żyje w nędzy. A był to najbogatszy kraj Ameryki Południowej. Gdyby sytuacja była normalna, dochód narodowy Wenezueli sięgałby 700 miliardów dolarów. Teraz wynosi 100 miliardów. Nie wybrano Chaveza, żeby rządził przez 5 lat, lecz po to, by zmienił historię. W Wenezueli panuje przekonanie, że historię zmieniają wojskowi, nie cywile. Chavez miał wskrzesić to marzenie. Był silnym mężczyzną w mundurze i na koniu, który miał zaprowadzić porządek i przywrócić majątki, które ktoś nam odebrał. Film zawiera wywiady z Wenezuelczykami. To próba zrozumienia zjawiska chavizmu, określanego jako socjalizm XXI wieku. 12:50 KORONA GÓR POLSKI - TARNICA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 13:20 POLSKIE PARKI NARODOWE - WIGIERSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 13:50 WIELKIE KOTY CZ. 2 (BIG CATS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Nick Easton Lektor: Grzegorz Widziszewski Druga część dokumentu BBC Worldwide o kotach. Koty są naturalnie nieuchwytnymi i tajemniczymi zwierzętami. Wrażliwe, emocjonalne, inteligentne i mają złożoną osobowość. W cyklu poznamy metody komunikacji, rodzicielstwo i zaloty kotów oraz ich zdolność do rozwoju we wszystkich zakątkach świata. To wyjątkowo szczegółowy portret tej popularnej rodziny zwierząt. 14:50 CAŁA PRAWDA O ZABIEGACH KOSMETYCZNYCH - CZĘŚĆ 1. (TRUTH ABOUT COSMETIC TREATMENTS) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Paul Overton Dwuczęściowy film dokumentalny BBC Studios. Nigdy wcześniej kobiety i mężczyźni nie wydawali więcej na zabiegi kosmetyczne. Przemysł zabiegów kosmetycznych jest obecnie wart trzy miliardy funtów. Nauka poczyniła postępy, dzięki nim poprawki urody bez użycia skalpela są dostępne za dużo mniejsze pieniądze niż tradycyjne operacje. Ten film odkrywa współczesną rzeczywistość samodoskonalenia. Od płynnych zabiegów nosowych, które prostują nos w 10 minut na płasko, po zamrażanie tłuszczu, które usuwa zbędne kilogramy. Tylko dlatego, że możemy mieć dowolną twarz i ciało, czy powinniśmy? Jakie niebezpieczeństwa kryją się za obietnicami? Witamy w nowym, wspaniałym świecie kosmetycznych ulepszeń. Część 1. Najmodniejszym zabiegiem kosmetycznym twarzy jest obecnie wypełnianie zmarszczek. W ubiegłym roku, w Wielkiej Brytanii wykonano jakieś pół miliona zabiegów wypełniania zmarszczek. Najmodniejszy obecnie zabieg to korekta nosa kwasem hialuronowym. Dla ludzi, którzy cierpią z powodu wyglądu nosa to idealna alternatywa dla zabiegu chirurgicznego. Wiele zabiegów kosmetycznych było początkowo medycznymi. Na przykład botoks pierwotnie stosowano, żeby zlikwidować drganie powiek. 15:50 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. NAUKA (SECRETS OF THE HUMAN BODY. LEARN) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Za pomocą pionierskiej grafiki i nowych naukowych odkryć poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę ludzkiego organizmu, który należy do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Niskie, eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała. 16:50 JEZIORA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 1. (THE LAKES WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Sam Bagnall Trzyczęściowy film dokumentalny. Od pracowników łodzi podwodnych po farmerów górskich, Simon Reeve spotyka mieszkańców Cumbrii, odkrywając nowe spojrzenie na ten wspaniały zakątek Wielkiej Brytanii. Kraina Jezior to największy park narodowy w Anglii. Rozsławiony przez poetę Williama Wordswortha, jego surowe piękno zajmuje wyjątkowe miejsce w brytyjskim życiu. Ale jest to również sedno wielu kluczowych problemów, przed którymi stoi świat od rozwoju po zrównoważony rozwój i zmiany klimatyczne. Simon Reeve spotyka najbardziej fascynujące postacie z Krainy Jezior, dowiaduje się o zagrożeniach dla jej delikatnej przyrody i odwiedza niektóre ze spektakularnych i kontrowersyjnych projektów energetycznych znajdujących się w jej granicach. 18:00 PASJONACI S.I - JASIEK Dokument fabularyzowany, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Aneta Wróbel, Artur Dziurman, Ewa Zuberek Zdjęcia: Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Aktorzy: Janusz Bąk, Alicja Czarnuszka, Artur Dziurman, Artur Kruczek, Danuta Damek, Anna Korcz, Elżbieta Sielawa, Grzegorz Daniluk, Irena Suchan, Stefania Mleko, Małgorzata Lewińska, Aldona Jankowska, Agata Chmielowska, Elżbieta Dudek, Fryderyka Sarga Odcinek opowiada historię nietuzinkowego artysty z maleńkiej wioski w górach. Jasiek musi przejść wiele kilometrów pieszo bez względu na warunki atmosferyczne, aby dojść do najbliższego przystanku, z którego może dostać się na próby teatralne. Ma poważne problemy ze wzrokiem, ale w swoim otoczeniu nie znajduje zrozumienia dla pasji, jaką wkłada w teatr i sport. Z trudem znajduje partnera do treningów przed maratonem. Czy Jasiek spełni swoje marzenia o aktorstwie? Czy kobieta, która skradła mu serce, podzieli jego pasje? Odcinek ósmy uchyli rąbka tej tajemnicy. 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 14 GORĄCZKA SREBRA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy grudki srebra odłupuje się kilofami prosto ze skał? Nic bardziej mylnego! Radosław Kotarski wyrusza do Tarnowskich Gór, aby przekonać się, jak trudna i niebezpieczna była praca dawnych górników, którzy z narażeniem życia walczyli o to, by uzyskać trochę srebra. Przekonuje się, dlaczego w podziemiach używano materiałów wybuchowych i odpala własne ładunki prochu, będąc 40 metrów pod ziemią! Poza tym płynie podziemną rzeką, aby sprawdzić, w jaki sposób radzono sobie z odprowadzaniem wody w dawnych kopalniach. Będzie to spotkanie pełne błota, brudu i wilgoci! 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 28 KRAKÓW NOWOCZESNY Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomasz Bednarek pokaże, że Kraków to nie tylko miasto wspaniałych zabytków, ale również miejsce, gdzie możemy zobaczyć spektakularne przykłady współczesnej architektury. Zobaczymy m.in. Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, w którym znajduje się imponująca kolekcja sztuki Dalekiego Wschodu Feliksa Mangghi Jasieńskiego. Ten uznany krakowski kolekcjoner w trakcie licznych podróży zebrał sześć i pół tysiąca zabytków z Japonii. Tomek Bednarek odwiedzi też Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka oraz Małopolski Ogród Sztuki - jeden z najciekawszych współczesnych budynków Krakowa. Zawiera on nowoczesną mediatekę oraz wielofunkcyjną salę widowiskową. Spacer zakończy się na kładce Bernatka. To nowa przeprawa przez Wisłę, nazywana przez krakowian "mostem miłości" Zakochane pary pieczętują tutaj swoją miłość kłódką z wygrawerowanymi imionami, a klucz wrzucają w odmęty Wisły. 19:35 STOLARZ Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1976 Reżyseria: Wojciech Wiszniewski Zdjęcia: Ryszard Jaworski Muzyka: Janusz Hajdun Urodził się w 1905 roku na warszawskiej Pradze. Ojca stracił w 1906, a rok później matkę. Jako dziecko trafił do tartaku i stąd wzięła się jego miłość do drewna, która zdecydowała o jego przyszłości. Wybrał zawód stolarza. Bohater wymienia najważniejsze fakty ze swego życia. Podaje imiona bliskich i znajomych, nazwiska mistrzów, istotne daty, adresy warsztatów, w których pracował i mieszkań, które zajmował, zwłaszcza zaś szczegóły z życia zawodowego. Podczas służby w 7. pułku ułanów robił stojaki na broń, w czasie okupacji wyrabiał przeróżne sprzęty ze skrytkami, a także szafy trzydrzwiowe, w czasie powstania warszawskiego - trumny i krzyże dla poległych powstańców. Po wojnie na skrytki już nie było popytu, wyrabiał więc stoły, krzesła i szafy. W 1953 roku musiał jako prywatna inicjatywa zamknąć swój zakład. Został nocnym stróżem. W październiku 1956 roku powrócił do fachu, by robić meble miękkie, wyściełane. Od grudnia 1970 zaczął wyrabiać szafki korytarzowe do bloków dla ludności w Warszawie. Wiszniewski pokazuje swego bohatera na dużych zbliżeniach, podczas pracy. W jego lakoniczną opowieść, snutą specyficznym językiem, a głosem Jana Himilsbacha, po mistrzowsku wplata niewymagające żadnego komentarza dokumentalne sekwencje, które ilustrują etapy życia stolarza, a jednocześnie składają się na obraz historii naszego kraju. Kończy zaś całość w sposób zaskakujący, co zresztą jest charakterystyczne dla tego reżysera. Oto okazuje się, że opowieść ta jest rodzajem podania o mieszkanie. Siedemdziesięcioletni stolarz fachowiec wraz z żoną i dwoma dorosłymi synami zajmuje bowiem lokal o powierzchni 12 metrów kwadratowych. Ów człowiek, który uczciwie pracował niemal całe życie, nie może zrozumieć dlaczego tak się dzieje. I to w mieście pełnym nowych bloków. 19:45 GALERIA Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1977 Reżyseria: Tadeusz Makarczyński Scenariusz: Tadeusz Makarczyński Zdjęcia: Zbigniew Karpowicz Podróż po warszawskiej starej Pradze. Film pokazuje przedwojenne zdjęcia dzielnicy a następnie odwiedzamy podupadające warsztaty rzemieślnicze. 20:15 SIDNEY LUMET. O SOBIE (BY SIDNEY LUMET) Film dokumentalny, 104 min, USA, 2015 Reżyseria: Nancy Buirski Film dokumentalny o amerykańskim reżyserze, scenarzyście, aktorze i producencie filmowym Sidneyu Lumet (ur. 25.06.1924, zm. 9.04.2011). W nigdy wcześniej nie widzianym wywiadzie, nakręconym kilka lat przed śmiercią, Sidney Lumet prowadzi nas przez swoje życie i pracę. Mocno dramatyczne i szalenie zabawne filmy, takie jak: Dwunastu gniewnych ludzi, Serpico, Pieskie popołudnie, Adwokat diabła, czy Sieci, to tylko część kanonu jednego z najbardziej świadomych społecznie reżyserów w historii kina. 22:15 SZPIEDZY W HOLLYWOOD (HOLLYWOOD SPIES) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2017 Reżyseria: Julia Kuperberg, Clara Kuperberg Mistrzowie szpiegowskiego fachu w XX wieku, a zwłaszcza w czasach konfliktów, uważali za korzystne korzystanie z usług celebrytów, którzy mieli wysokich rangą i znaczących wielbicieli w różnych branżach, łatwy dostęp do polityków i wpływowych urzędników państwowych. Cary Grant szpiegował Errola Flynna, który najwyraźniej miał nazistowskie skłonności, Greta Garbo prawie w pojedynkę uratowała większość ludności żydowskiej w Danii, podczas gdy Marlene Dietrich zabawiała trupy na linii frontu, a Hedy Lamarr przywiozła do USA wiedzę techniczną, którą zdobyła w czasie rozmowy przy kolacji z niemieckimi generałami. OSS, prekursor CIA, zaangażował nawet gangstera Lucky Luciano w działalność kontrwywiadowczą, a później w ochronę oddziałów generała Pattona podczas operacji sycylijskich. 23:20 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ANDRZEJ TITKOW Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Bohaterem odcinka jest twórca filmów dokumentalnych, scenarzysta i poeta Andrzej Titkow. W programie, oprócz dzieciństwa wspomina także lata studiów w szkole filmowej w Łodzi, przyjaźń z Krzysztofem Kieślowskim i początki pracy w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. 23:55 ZIELONE KŁAMSTWA (THE GREEN LIE) Film dokumentalny, 92 min, Austria, 2017 Reżyseria: Werner Boote Przyjazne dla środowiska samochody elektryczne, produkty spożywcze wyprodukowane według zasad zrównoważonego handlu, uczciwe procesy produkcyjne. Jeśli wszystko, co wmawiają nam korporacje, jest prawdą, to rzeczywistość wokół wyglądałaby inaczej. Czy możemy zaufać koncernom, które twierdzą, że kupując odpowiednie towary, możemy uratować świat? Czy zielone produkty w branży to nic innego jak popularne i niebezpieczne kłamstwo lub czysta reklamowa strategia sprzedaży? 01:40 KOBUSZ Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2005 Autor: Tadeusz Pikulski Aktorzy: Jan Kobuszewski Wykonawcy: Robert Górski, Katarzyna Pakosińska Aż trudno uwierzyć, że Jan Kobuszewski, zwany przez niektórych, z racji wzrostu, "Longinusem Polskiej Estrady", przed laty sądził, że nie nadaje się do ról komediowych i występów w kabarecie. Swoją przyszłość wiązał z postaciami czarnych charakterów. Na szczęście, stało się inaczej: bawi nas do dziś. Spotykamy się z nim w sytuacji niecodziennej: w lesie, na Mazurach, gdzie od kilkudziesięciu lat spędza wakacje. Przy grillu opowiada o swojej karierze, przygodach z kabaretami, występach w telewizji. Jego wspomnienia ilustrują liczne materiały archiwalne, pokazujące, jak rozśmieszał nas na wiele sposobów. 02:35 DOJECHAĆ DO KOŃCA Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2009 Reżyseria: Beata Hyży-Czołpińska Scenariusz: Beata Hyży-Czołpińska Wykonawcy: Dariusz Morsztyn, Justyna Morsztyn Zdjęcia: Roman Wasiluk, Tobiasz Czołpiński Na przełomie lutego i marca 2009 Dariusz Morsztyn, jako pierwszy i jedyny Polak w historii, wziął udział w jednym z najtrudniejszych na świecie wyścigów psich zaprzegów. Był to Finnmarkslopet w Laponii. Finnmarkslopet to najdłuższy wyścig psich zaprzęgów w Europie, rozgrywany w najbardziej na północ wysuniętym miejscu na świecie tj. najzimniejszej części Norwegii - Finnmarku, gdzie temperatury spadają poniżej minus 40 stopni Celsjusza. Ze względu na swoje położenie, długość i niezwykle trudne warunki jest on uważany za trzeci wyścig w świecie pod względem trudności. Startuje w nim ponad 1000 psów i około 100 maszerów z całego świata. Trasa wyścigu wiedzie przez niezamieszkaną tundrę, a każdy maszer jedzie samotnie, posługując się jedynie mapą i kompasem. 03:40 MAGDA, MIŁOŚĆ I RAK Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2009 Reżyseria: Alina Mrowińska Scenariusz: Alina Mrowińska Zdjęcia: Adam Fręśko Patrząc na piękną, smukłą Magdę Prokopowicz, nikt nie pomyślałby, że przez kilka lat walczyła ze śmiertelną chorobą, która ją straszliwie okaleczyła. Wszystko wskazuje na to, że tę walkę wygrała, chociaż pewności nie będzie miała nigdy. Magda bardzo wcześnie musiała oswoić się ze śmiercią. Jej rodzice zmarli na raka: ojciec - gdy miała 14 lat, a matka, gdy Magda była osiemnastolatką. Ona sama była więc w grupie podwyższonego ryzyka, mogła spodziewać się, że i jej los nie oszczędzi takich doświadczeń. Gdy poznała Bartka Prokopowicza, znanego operatora i swojego przyszłego męża, oboje zakochali się w sobie od pierwszego wejrzenia i szybko zdecydowali się na ślub. Wiedzieli, że chcą być ze sobą na dobre i na złe, "dopóki śmierć ich nie rozłączy". Chmury zawisły nad ich szczęściem, gdy Magda miała 27 lat. Pewnego dnia wyczuła guzek w piersi. Diagnoza brzmiała jak wyrok: obustronny złośliwy rak piersi. Dla Bartka było oczywiste, że będzie przy niej trwał, wspierał ją, że nie przestanie jej kochać. A właśnie wtedy szczególnie go potrzebowała. Początkowo, pamiętając wieloletnie cierpienia matki, którą pokonał rak piersi, Magda nie chciała poddawać się tradycyjnej kuracji, nie wierzyła w jej efekty. Próbowała medycyny niekonwencjonalnej. Lekarze namawiali ją jednak na poddanie się obustronnej mastektomii, ostrzegając, że inaczej nie będzie dla niej żadnego ratunku. Gdy okazało się, że jest w ciąży, namawiali ją na jej usunięcie. Magda jednak zdecydowała się urodzić, a w utrzymaniu ciąży bardzo pomógł jej onkolog, dr Jerzy Giermek. Ze względu na dziecko zrezygnowała jednak z eksperymentów, zgodziła się na operację. Była w trzecim miesiącu ciąży, kiedy usunięto jej obie piersi. Bardzo to przeżyła: do tej pory trudno jej o tym mówić, choć jej mąż zapewnia, że nie wpłynęło to w żaden sposób na jego uczucie do niej i ze sposobu, w jaki wypowiada te słowa, widać, że nie jest to tylko pusta deklaracja. Później była półroczna chemioterapia, podczas której Magdzie wypadły piękne, gęste włosy, stanowiące jeden z jej atutów. Przyszła mama wstydziła się swej łysej głowy, właściwie na cały czas kuracji odcięła się od świata. Dwa tygodnie po jej zakończeniu na świat przyszedł mały Leonek, oczko w głowie rodziców, którzy - świadomi, jak cenny jest wspólnie spędzony czas - starają się ani na chwilę nie rozstawać ze sobą i z nim. Żona i dziecko jeżdżą więc z Bartkiem na plany filmowe kolejnych produkcji, przy których jest on operatorem, nawet za granicę. Rok temu Magda dowiedziała się, że ma przerzuty do wątroby i kości. Ale i wtedy nie załamała się. Oboje wiedzieli, że zwycięstwo nad rakiem zależy w dużym stopniu od determinacji pacjenta, jego woli życia. A tego Magdzie nie brakowało. I zmiany chorobowe ustąpiły. Od tamtej pory stan zdrowia Magdy się poprawia. Jeszcze nosi różne peruki, ale już odrastają jej włosy, przybyło sił. Dziewczyna szykuje się do zabiegu rekonstrukcji piersi i marzy, żeby znów założyć suknię bez ramiączek, w której brała ślub. Oswoiła raka, teraz uczy innych, jak się go nie bać: koresponduje z wieloma chorymi, udziela wywiadów. Razem z Bartkiem buduje dom na wsi. Wierzy, że spędzą tam jeszcze wiele szczęśliwych lat.