TVP Nauka Piątek, 21.07.2023 06:00 PODRÓŻNIK - SMAKI I ZAPACHY SUAHILI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Nazwa suahili pochodzi od arabskiego słowa "sahel" i oznacza wybrzeże. Ma ona jednak nie tylko geograficzne znaczenie. Suahili to cały obszar kultury, sztuki, języka, folkloru, a wreszcie kuchni i stylu życia. W świecie suahili dominuje kultura arabska, ale w wydaniu starszym, bardziej pierwotnym, bo bliskim historii i pierwszym zdarzeniom w islamie. Ale suahili to przede wszystkim Afryka, jej język i obyczaje, kultura plemienna i brzmienie Czarnego Kontynentu. Świat suahili rozciąga się od Somalii, poprzez Lamu, Kenię, Tanzanię i dociera aż do Mozambiku. Najpewniej zadomowił się na wyspach i wybrzeżu. Tam panował sułtan Omanu, w głąb lądu docierali jedynie kupcy i handlarze niewolników. Przez całe wieki ukryte w dżungli, założone w XIII w. miasto Gedi nie zwracało niczyjej uwagi. Może dlatego, że w XVII w. zostało nagle opuszczone przez swoich mieszkańców. Mówiono, że z powodu duchów. Faktem jest, że odkryto je dopiero w XX wieku i niewiele znaleziono świadectw przyczyn upadku Gedi. Do tego miasta trafił m. in. pod koniec XV w. Vasco da Gama. Wzniósł tam kaplicę, która stoi do dziś. W "Podróżniku" również wyprawa na wyspę Lamu, do dawnej siedziby sułtana Omanu. Urocze miasto na wyspie zachowało swój charakter sprzed wieków: wąskie uliczki, domy zbudowane jeszcze w XIX wieku, senne klimaty, zawinięte w czarne czadory kobiety. Mówi się o Lamu, że jest obok Timbuktu jedynym miastem Afryki, które zachowało swój kształt sprzed wieków. W programie porady i zalecenia dla tych, który wybierają się na kontynent afrykański. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 06:30 PODRÓŻNIK - WAKACJE W DALMACJI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Południe Chorwacji. Na wschodnim wybrzeżu Adriatyku leży Dalmacja, jedna z najbardziej urokliwych krain Europy. Chorwaci są dumni z Dubrownika i okolic, które budzą zachwyt każdego, kto tam przybędzie. Autorzy "Podróżnika" proponują spacer po Dubrowniku, spotkania z historią i ludźmi, którzy ją przeżywali, zwłaszcza oblężenie w czasie wojny bałkańskiej. Marko Breskovic, znany muzyk, opowiada o chwilach grozy podczas bombardowania miasta. Przechadzka ulicami starówki to przyjemność sama w sobie. Zakłóca ją jedynie zgiełk turystycznych wycieczek z całego świata. Podobnie jak w Wenecji, restauratorzy i właściciele sklepów podnieśli ceny do niebotycznej wysokości. Z Dubrownika jedziemy do niewielkiego miasta Ston, skąd Casanova sprowadzał ostrygi, przyjrzymy się ich plantacjom, a także równie słynnym solankom. Miasteczko zostało zburzone przez trzęsienie ziemi, ocalało niewiele - kilka domów, kościół. Na koniec podróży w dolinie Neretwy poszukamy rzymskiej Narony. Była ona - jak głosi legenda - słynną Troją. Ślady wspaniałego miasta przykryły łąki, lasy, ale i wody rozlewiska. Można podziwiać jedynie fragmenty mozaik lub murów Narony, płynąc łodzią wzdłuż szuwarów. W programie także garść porad i zaleceń dla udających się do Dalmacji. Ceny, prognoza pogody. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 07:00 CZY WIESZ, ŻE? - /105/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 CZY WIESZ, ŻE? - /106/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:00 BO JA WYBIERAM ZDROWIE Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Scenariusz: Beata Jakoniuk - Wojcieszak Zdjęcia: Mirosław Basaj Program edukacyjny o tematyce prozdrowotnej, promujący postawy wpływające na dobrostan człowieka, jego zdrowie ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki, pokazujący możliwości włączenia roślin leczniczych w trakcie leczenia i powrotu do zdrowia. Zdrowie to głównie profilaktyka, na którą w 60 - 80 procentach składa się żywność i w 20 - 30 procentach ruch. 08:10 MOC ZIÓŁ - DZIEWANNA Program poradnikowy, 13 min, Polska, 2020 08:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 33 SANDOMIERZ Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomasz Bednarek odwiedzi Sandomierz - królewskie miasto, nazywane często "małym Rzymem". Podobnie jak stolica Włoch leży na siedmiu wzgórzach, ponad gęstą siecią tajemniczych podziemnych korytarzy. Gall Anonim pisał o nim jako o jednej z trzech głównych siedzib średniowiecznego Królestwa Polskiego. Spośród koronowanych głów w Sandomierzu bywał m.in. Kazimierz Wielki i Władysław Jagiełło. Miasto jest początkiem wielu turystycznych szlaków, kusi wspaniale zachowaną architekturą i zabytkami archeologicznymi, a kryminalne zagadki rozwiązuje tutaj ulubiony duchowny szklanego ekranu ojciec Mateusz. Zachwycają tutejsze wzgórza, zamek oraz ratusz, wieże i lochy brukowane uliczki i strzeliste mury dostojnych kamienic. To właśnie tutaj znajdują się złoża wyjątkowo pięknej odmiany krzemienia pasiastego, nazywanego kamieniem optymizmu. Sandomierz to miasto, które pachnie wielką historią, ale oddycha żywą energią wędrowców, którzy każdego dnia przechodzą przez Bramę Opatowską, aby poczuć niepowtarzalny klimat tego wyjątkowego miejsca, które wciąż emanuje wielowiekowym pięknem. 09:00 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /1/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 Profesor fizyki Jim Al - Khalili ujawnia, jak ludzkość odkryła zasady rządzące wszechświatem i opanowała dwie najważniejsze koncepcje współczesności: energię i informację. Energia jest nam wszystkim niezbędna, ale czym właściwie jest energia? Próbując odpowiedzieć na to pytanie, Jim bada dziwny zestaw praw, które łączą ze sobą wszystko, od silników, przez ludzi, po gwiazdy. Okazuje się, że energia, tak kluczowa dla codziennego istnienia, pomaga nam zrozumieć cały wszechświat. 10:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - BOMBA WODOROWA: MARZENIE I ZDRADA (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nauka daje ludzkości zarówno dobro jak i zło. Był w historii nauki człowiek, który nazywał się Edward Teller, a który stał się znany jako ojciec najbardziej niszczycielskiej broni w historii ludzkości: bomby wodorowej. Podczas gdy wielu naukowców z Projektu Manhattan żałowało swojego udziału w tym przedsięwzięciu, Teller dążył do stworzenia bomby wodorowej z niekontrolowanym pragnieniem osiągnięcia ostatecznej mocy niszczycielskiej i bezlitośnie niszczył każdego, kto stanął mu na drodze do osiągnięcia tego celu. Odcinek ukazuje mroczną stronę szalonego fizyka, który poświęcił całe życie na rozwój broni masowego rażenia. 11:00 PODRÓŻNIK - SMAKI I ZAPACHY SUAHILI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Nazwa suahili pochodzi od arabskiego słowa "sahel" i oznacza wybrzeże. Ma ona jednak nie tylko geograficzne znaczenie. Suahili to cały obszar kultury, sztuki, języka, folkloru, a wreszcie kuchni i stylu życia. W świecie suahili dominuje kultura arabska, ale w wydaniu starszym, bardziej pierwotnym, bo bliskim historii i pierwszym zdarzeniom w islamie. Ale suahili to przede wszystkim Afryka, jej język i obyczaje, kultura plemienna i brzmienie Czarnego Kontynentu. Świat suahili rozciąga się od Somalii, poprzez Lamu, Kenię, Tanzanię i dociera aż do Mozambiku. Najpewniej zadomowił się na wyspach i wybrzeżu. Tam panował sułtan Omanu, w głąb lądu docierali jedynie kupcy i handlarze niewolników. Przez całe wieki ukryte w dżungli, założone w XIII w. miasto Gedi nie zwracało niczyjej uwagi. Może dlatego, że w XVII w. zostało nagle opuszczone przez swoich mieszkańców. Mówiono, że z powodu duchów. Faktem jest, że odkryto je dopiero w XX wieku i niewiele znaleziono świadectw przyczyn upadku Gedi. Do tego miasta trafił m. in. pod koniec XV w. Vasco da Gama. Wzniósł tam kaplicę, która stoi do dziś. W "Podróżniku" również wyprawa na wyspę Lamu, do dawnej siedziby sułtana Omanu. Urocze miasto na wyspie zachowało swój charakter sprzed wieków: wąskie uliczki, domy zbudowane jeszcze w XIX wieku, senne klimaty, zawinięte w czarne czadory kobiety. Mówi się o Lamu, że jest obok Timbuktu jedynym miastem Afryki, które zachowało swój kształt sprzed wieków. W programie porady i zalecenia dla tych, który wybierają się na kontynent afrykański. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 11:30 PODRÓŻNIK - WAKACJE W DALMACJI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Południe Chorwacji. Na wschodnim wybrzeżu Adriatyku leży Dalmacja, jedna z najbardziej urokliwych krain Europy. Chorwaci są dumni z Dubrownika i okolic, które budzą zachwyt każdego, kto tam przybędzie. Autorzy "Podróżnika" proponują spacer po Dubrowniku, spotkania z historią i ludźmi, którzy ją przeżywali, zwłaszcza oblężenie w czasie wojny bałkańskiej. Marko Breskovic, znany muzyk, opowiada o chwilach grozy podczas bombardowania miasta. Przechadzka ulicami starówki to przyjemność sama w sobie. Zakłóca ją jedynie zgiełk turystycznych wycieczek z całego świata. Podobnie jak w Wenecji, restauratorzy i właściciele sklepów podnieśli ceny do niebotycznej wysokości. Z Dubrownika jedziemy do niewielkiego miasta Ston, skąd Casanova sprowadzał ostrygi, przyjrzymy się ich plantacjom, a także równie słynnym solankom. Miasteczko zostało zburzone przez trzęsienie ziemi, ocalało niewiele - kilka domów, kościół. Na koniec podróży w dolinie Neretwy poszukamy rzymskiej Narony. Była ona - jak głosi legenda - słynną Troją. Ślady wspaniałego miasta przykryły łąki, lasy, ale i wody rozlewiska. Można podziwiać jedynie fragmenty mozaik lub murów Narony, płynąc łodzią wzdłuż szuwarów. W programie także garść porad i zaleceń dla udających się do Dalmacji. Ceny, prognoza pogody. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 12:00 CZY WIESZ, ŻE? - /105/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:30 CZY WIESZ, ŻE? - /106/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:00 BO JA WYBIERAM ZDROWIE Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Scenariusz: Beata Jakoniuk - Wojcieszak Zdjęcia: Mirosław Basaj Program edukacyjny o tematyce prozdrowotnej, promujący postawy wpływające na dobrostan człowieka, jego zdrowie ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki, pokazujący możliwości włączenia roślin leczniczych w trakcie leczenia i powrotu do zdrowia. Zdrowie to głównie profilaktyka, na którą w 60 - 80 procentach składa się żywność i w 20 - 30 procentach ruch. 13:15 MOC ZIÓŁ - DZIEWANNA Program poradnikowy, 13 min, Polska, 2020 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 33 SANDOMIERZ Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomasz Bednarek odwiedzi Sandomierz - królewskie miasto, nazywane często "małym Rzymem". Podobnie jak stolica Włoch leży na siedmiu wzgórzach, ponad gęstą siecią tajemniczych podziemnych korytarzy. Gall Anonim pisał o nim jako o jednej z trzech głównych siedzib średniowiecznego Królestwa Polskiego. Spośród koronowanych głów w Sandomierzu bywał m.in. Kazimierz Wielki i Władysław Jagiełło. Miasto jest początkiem wielu turystycznych szlaków, kusi wspaniale zachowaną architekturą i zabytkami archeologicznymi, a kryminalne zagadki rozwiązuje tutaj ulubiony duchowny szklanego ekranu ojciec Mateusz. Zachwycają tutejsze wzgórza, zamek oraz ratusz, wieże i lochy brukowane uliczki i strzeliste mury dostojnych kamienic. To właśnie tutaj znajdują się złoża wyjątkowo pięknej odmiany krzemienia pasiastego, nazywanego kamieniem optymizmu. Sandomierz to miasto, które pachnie wielką historią, ale oddycha żywą energią wędrowców, którzy każdego dnia przechodzą przez Bramę Opatowską, aby poczuć niepowtarzalny klimat tego wyjątkowego miejsca, które wciąż emanuje wielowiekowym pięknem. 14:00 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /1/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 Profesor fizyki Jim Al - Khalili ujawnia, jak ludzkość odkryła zasady rządzące wszechświatem i opanowała dwie najważniejsze koncepcje współczesności: energię i informację. Energia jest nam wszystkim niezbędna, ale czym właściwie jest energia? Próbując odpowiedzieć na to pytanie, Jim bada dziwny zestaw praw, które łączą ze sobą wszystko, od silników, przez ludzi, po gwiazdy. Okazuje się, że energia, tak kluczowa dla codziennego istnienia, pomaga nam zrozumieć cały wszechświat. 15:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SZALONY GENIUSZ - ŚWIATOWY SYSTEM BEZPRZEWODOWY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nikola Tesla. Był genialnym inżynierem, który pokonał potężnego Edisona, opracowując pierwszy na świecie system dystrybucji energii elektrycznej na dużą skalę, zapoczątkowując tym samym Erę Elektryczności. Ponad sto lat temu realizował projekty mające na celu stworzenie praktycznej komunikacji bezprzewodowej, która pomogłaby napędzać nowoczesną technologię telefonii komórkowej, a nawet technologie bezprzewodowej dystrybucji energii elektrycznej. Niestety, im bardziej gorliwie dążył do swoich ideałów, tym częściej inwestorzy go omijali, ostatecznie spychając Teslę do roli szalonego naukowca z zaledwie garstką kultowych wyznawców. W tym odcinku odkrywamy tragedie i ukryte tajemnice z życia geniusza, który znacznie wyprzedzał swoje czasy. 16:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - BOMBA WODOROWA: MARZENIE I ZDRADA (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nauka daje ludzkości zarówno dobro jak i zło. Był w historii nauki człowiek, który nazywał się Edward Teller, a który stał się znany jako ojciec najbardziej niszczycielskiej broni w historii ludzkości: bomby wodorowej. Podczas gdy wielu naukowców z Projektu Manhattan żałowało swojego udziału w tym przedsięwzięciu, Teller dążył do stworzenia bomby wodorowej z niekontrolowanym pragnieniem osiągnięcia ostatecznej mocy niszczycielskiej i bezlitośnie niszczył każdego, kto stanął mu na drodze do osiągnięcia tego celu. Odcinek ukazuje mroczną stronę szalonego fizyka, który poświęcił całe życie na rozwój broni masowego rażenia. 17:00 PODRÓŻNIK - DESTINO ACAPULCO Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Acapulco, jedno z najbardziej znanych miejsc na świecie, traktowane od wielu lat jako wakacyjne spełnienie marzeń. Miasto położone na zachodnim wybrzeżu Meksyku to oszałamiający kurort z mnóstwem hoteli, złotych plaż i malowniczych zatoczek. Widoki wręcz zapierają dech w piersiach. Nic więc dziwnego, że okolice Acapulco upodobali sobie filmowcy. Jedni kupowali tam wille i budowali pałace, inni realizowali zdjęcia do głośnych filmów. W Acapulco domy mają m.in. Placido Domingo, Michael Jackson, Johnny Depp oraz wiele innych gwiazd kina i estrady. W "Podróżniku" pokażemy różne oblicza Acapulco: zarówno jako gorące, tętniące życiem miasto, jak i rajski zakątek z cichymi plażami i niezwykłymi lagunami, gdzie nie docierają turyści, a jedynie spragnieni spokoju podróżnicy. Wielką atrakcją Acapulco są skoki do wody ze skalistego, stromego wybrzeża. Śmiałkowie wybrali jedno miejsce, z którego wykonują takie skoki. Zakończona ostrymi krawędziami skała wznosi się na wysokość 30 metrów. Z samego jej czubka odważni, młodzi ludzie wykonują efektowny, choć niebezpieczny skok do rwącej kipieli. Widowisko odbywające się zawsze przy aplauzie kilkusetosobowego tłumu gapiów jest bardzo ekscytujące. Ponadto w "Podróżniku" podpatrzymy, jak przyrządza się napój z kokosa i rybę z rusztu na plaży. Odbędziemy również przejażdżkę łodzią do laguny, gdzie Sylvester Stallone kręcił film "Rambo". Jak zawsze w programie, mnóstwo praktycznych porad dla podróżujących po Meksyku. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 17:30 PODRÓŻNIK - TAXCO, MIASTO SREBRA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Kilka godzin jazdy na południe od miasta Meksyk znajduje się okolica, która przed stuleciami słynęła ze złóż srebra. Kiedy Hernán Cortés dowiedział się o bogactwach tego regionu, przybył tam osobiście na czele karnej ekspedycji. Szybko powstało tam miasto Taxco. Srebro wydobywano przez następnych 400 lat, aż do kompletnego wyczerpania złóż. Legendy mówiły, że jeden z właścicieli kopalń kazał sobie wybrukować srebrem drogę z kościoła do swojego domu. Wydobycie srebra przynosiło ogromne fortuny. Kiedy zabrakło srebra, miasto opustoszało. Dzisiaj można tam oglądać okazałe domy, hacjendy i ruiny pałaców znajdujących się wokół Taxco. W "Podróżniku" wizyta w Taxco i możliwość zwiedzenia miasta niemal ulica po ulicy. Obejrzymy stare kopalnie, nauczymy się także robić biżuterię ze srebrnej sztaby. Poznamy lokalną gastronomię i rękodzielnictwo. Będziemy jeździć konno oraz starą meksykańską taksówką. W Taxco znajduje się muzeum srebra, mnóstwo małych warsztatów, sklepy, dawne misje katolickie, klasztory. Jest to wspaniałe miejsce do zwiedzania dla tych, którzy chcą poznać historię konkwisty. Ponadto w programie, jak zwykle, mnóstwo porad dla tych, którzy chcą się wybrać do Meksyku na wakacje. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 18:00 CZY WIESZ, ŻE? - /107/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:30 CZY WIESZ, ŻE? - /108/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:00 OPERACJA ZDROWIE - MŁODE ZAWAŁY - KARDIOLOGIA Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2019 Autor: Piotr Poraj - Poleski Najnowsze badania wykazują, że w Polsce notowanych jest około 90 tys. zawałów rocznie! Szacuje się, że 10 procent z nich to zawały występujące przed 45. rokiem życia. Zdecydowaną większość w tej grupie stanowią mężczyźni, jednak obserwuje się niepokojącą tendencję do wzrostu liczby zawałów również u młodych kobiet. Daje się również zauważyć, że do kardiologów zgłaszają się coraz młodsze osoby. Dlaczego tak się dzieje? Jaki wpływ na to mają: brak dbałości o własne zdrowie, palenie tytoniu, nadwaga, nadciśnienie, brak ruchu i zła dieta? Co robić, aby uniknąć zawału w młodym wieku? 19:20 POLACY ŚWIATU - KAZIMIERZ FAJANS Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 34 ZAMEK W GOŁUCHOWIE Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Żeby zobaczyć majestatyczny zamek w stylu francuskiego renesansu, nie musimy udawać się nad Loarę. Wystarczy wybrać się do niewielkiego Gołuchowa pod Kaliszem. Znajduje się tu jeden z najbardziej malowniczych zamków w Polsce, otoczony parkiem z wielowiekowymi drzewami. Tomasz Bednarek odwiedza Gołuchów, aby pokazać niezwykły urok tego miejsca. W tutejszym zamku nigdy nie mieszkał żaden monarcha, zawsze królowała tu wyłącznie sztuka. Stało się to możliwe, gdy pod koniec XIX wieku hrabina Izabella z Czartoryskich Działyńska przebudowała zamek. Miał być jej prywatnym rajem na ziemi, ale otwartym również dla ludzi z zewnątrz. Marzenie hrabiny Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej, by w Wielkopolsce zbudować oazę sztuki w pięknym parkowym otoczeniu, nie tylko się ziściło, ale i przetrwało zawieruchy dziejowe. Arystokratka, oddając swój majątek i bogatą kolekcję na potrzeby muzeum, zbudowała pomnik trwalszy niż ze spiżu. Niewielki Gołuchów przyciąga niczym magnes koneserów sztuki i architektury. Miłośnicy przyrody mogą znaleźć tu coś dla siebie w jedynym w Polsce Muzeum Leśnictwa, mieszczącym się w dawnych zabudowaniach gospodarczych zamku. 20:00 TAJEMNICE PIRAMID - ZAGADKA FAŁSZYWEJ PIRAMIDY /3/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 21:00 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 7 AMERYKA ŚRODKOWA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 22:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - BOMBA WODOROWA: MARZENIE I ZDRADA (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nauka daje ludzkości zarówno dobro jak i zło. Był w historii nauki człowiek, który nazywał się Edward Teller, a który stał się znany jako ojciec najbardziej niszczycielskiej broni w historii ludzkości: bomby wodorowej. Podczas gdy wielu naukowców z Projektu Manhattan żałowało swojego udziału w tym przedsięwzięciu, Teller dążył do stworzenia bomby wodorowej z niekontrolowanym pragnieniem osiągnięcia ostatecznej mocy niszczycielskiej i bezlitośnie niszczył każdego, kto stanął mu na drodze do osiągnięcia tego celu. Odcinek ukazuje mroczną stronę szalonego fizyka, który poświęcił całe życie na rozwój broni masowego rażenia. 23:00 PODRÓŻNIK - DESTINO ACAPULCO Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Acapulco, jedno z najbardziej znanych miejsc na świecie, traktowane od wielu lat jako wakacyjne spełnienie marzeń. Miasto położone na zachodnim wybrzeżu Meksyku to oszałamiający kurort z mnóstwem hoteli, złotych plaż i malowniczych zatoczek. Widoki wręcz zapierają dech w piersiach. Nic więc dziwnego, że okolice Acapulco upodobali sobie filmowcy. Jedni kupowali tam wille i budowali pałace, inni realizowali zdjęcia do głośnych filmów. W Acapulco domy mają m.in. Placido Domingo, Michael Jackson, Johnny Depp oraz wiele innych gwiazd kina i estrady. W "Podróżniku" pokażemy różne oblicza Acapulco: zarówno jako gorące, tętniące życiem miasto, jak i rajski zakątek z cichymi plażami i niezwykłymi lagunami, gdzie nie docierają turyści, a jedynie spragnieni spokoju podróżnicy. Wielką atrakcją Acapulco są skoki do wody ze skalistego, stromego wybrzeża. Śmiałkowie wybrali jedno miejsce, z którego wykonują takie skoki. Zakończona ostrymi krawędziami skała wznosi się na wysokość 30 metrów. Z samego jej czubka odważni, młodzi ludzie wykonują efektowny, choć niebezpieczny skok do rwącej kipieli. Widowisko odbywające się zawsze przy aplauzie kilkusetosobowego tłumu gapiów jest bardzo ekscytujące. Ponadto w "Podróżniku" podpatrzymy, jak przyrządza się napój z kokosa i rybę z rusztu na plaży. Odbędziemy również przejażdżkę łodzią do laguny, gdzie Sylvester Stallone kręcił film "Rambo". Jak zawsze w programie, mnóstwo praktycznych porad dla podróżujących po Meksyku. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 23:35 PODRÓŻNIK - TAXCO, MIASTO SREBRA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Kilka godzin jazdy na południe od miasta Meksyk znajduje się okolica, która przed stuleciami słynęła ze złóż srebra. Kiedy Hernán Cortés dowiedział się o bogactwach tego regionu, przybył tam osobiście na czele karnej ekspedycji. Szybko powstało tam miasto Taxco. Srebro wydobywano przez następnych 400 lat, aż do kompletnego wyczerpania złóż. Legendy mówiły, że jeden z właścicieli kopalń kazał sobie wybrukować srebrem drogę z kościoła do swojego domu. Wydobycie srebra przynosiło ogromne fortuny. Kiedy zabrakło srebra, miasto opustoszało. Dzisiaj można tam oglądać okazałe domy, hacjendy i ruiny pałaców znajdujących się wokół Taxco. W "Podróżniku" wizyta w Taxco i możliwość zwiedzenia miasta niemal ulica po ulicy. Obejrzymy stare kopalnie, nauczymy się także robić biżuterię ze srebrnej sztaby. Poznamy lokalną gastronomię i rękodzielnictwo. Będziemy jeździć konno oraz starą meksykańską taksówką. W Taxco znajduje się muzeum srebra, mnóstwo małych warsztatów, sklepy, dawne misje katolickie, klasztory. Jest to wspaniałe miejsce do zwiedzania dla tych, którzy chcą poznać historię konkwisty. Ponadto w programie, jak zwykle, mnóstwo porad dla tych, którzy chcą się wybrać do Meksyku na wakacje. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 24:00 CZY WIESZ, ŻE? - /107/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 00:30 CZY WIESZ, ŻE? - /108/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:00 OPERACJA ZDROWIE - MŁODE ZAWAŁY - KARDIOLOGIA Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2019 Autor: Piotr Poraj - Poleski Najnowsze badania wykazują, że w Polsce notowanych jest około 90 tys. zawałów rocznie! Szacuje się, że 10 procent z nich to zawały występujące przed 45. rokiem życia. Zdecydowaną większość w tej grupie stanowią mężczyźni, jednak obserwuje się niepokojącą tendencję do wzrostu liczby zawałów również u młodych kobiet. Daje się również zauważyć, że do kardiologów zgłaszają się coraz młodsze osoby. Dlaczego tak się dzieje? Jaki wpływ na to mają: brak dbałości o własne zdrowie, palenie tytoniu, nadwaga, nadciśnienie, brak ruchu i zła dieta? Co robić, aby uniknąć zawału w młodym wieku? 01:15 POLACY ŚWIATU - KAZIMIERZ FAJANS Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. 01:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 34 ZAMEK W GOŁUCHOWIE Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Żeby zobaczyć majestatyczny zamek w stylu francuskiego renesansu, nie musimy udawać się nad Loarę. Wystarczy wybrać się do niewielkiego Gołuchowa pod Kaliszem. Znajduje się tu jeden z najbardziej malowniczych zamków w Polsce, otoczony parkiem z wielowiekowymi drzewami. Tomasz Bednarek odwiedza Gołuchów, aby pokazać niezwykły urok tego miejsca. W tutejszym zamku nigdy nie mieszkał żaden monarcha, zawsze królowała tu wyłącznie sztuka. Stało się to możliwe, gdy pod koniec XIX wieku hrabina Izabella z Czartoryskich Działyńska przebudowała zamek. Miał być jej prywatnym rajem na ziemi, ale otwartym również dla ludzi z zewnątrz. Marzenie hrabiny Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej, by w Wielkopolsce zbudować oazę sztuki w pięknym parkowym otoczeniu, nie tylko się ziściło, ale i przetrwało zawieruchy dziejowe. Arystokratka, oddając swój majątek i bogatą kolekcję na potrzeby muzeum, zbudowała pomnik trwalszy niż ze spiżu. Niewielki Gołuchów przyciąga niczym magnes koneserów sztuki i architektury. Miłośnicy przyrody mogą znaleźć tu coś dla siebie w jedynym w Polsce Muzeum Leśnictwa, mieszczącym się w dawnych zabudowaniach gospodarczych zamku. 01:55 TAJEMNICE PIRAMID - ZAGADKA FAŁSZYWEJ PIRAMIDY /3/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej.