TVP Dokument Poniedziałek, 24.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - JAK BÓBR PRZYKAZAŁ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Krystian Matysek Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Uratowane pół wieku temu bobry pokazują dziś ząb, a ściślej swe niezwykle ostre siekacze. Nade wszystko zaś swą ekspansywność, zmyślność i witalność, które sprawiły, że podbiły znaczną część Polski. Tu i ówdzie jest ich zbyt wiele. Stąd akcje przesiedlania tych zwierząt do innych ostoi. Te akcje to okazja, by przekonać się, jak silnym zwierzęciem jest ten wodny gryzoń, a także odkryć, jak wielki wpływ na otaczającą przyrodę mają ci naturalni inżynierowie znad nizinnych rzek. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 33 JAK SMAKUJĄ KRESY? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Skoro pierogi ruskie nie pochodzą z Rosji, to skąd się wzięła ich nazwa? Czym różni się barszcz ukraiński od swojej polskiej wersji? Radek Kotarski przemierza pola, restauracje i targi Ukrainy. Szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego o tym rejonie mówiono spichlerz Europy. Razem ze swoimi przewodnikami po kresowych smakach przygotowuje potrawy w profesjonalnej restauracji, na polu i w zwykłym domu. Pokaże też, ile słodyczy znajdziemy w połączeniu ogórków i miodu. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 127 KIELCE Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Agnieszka Grabarska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedzi tym razem Kielce. Ich najwcześniejsze dzieje wiązane są z miejscem w pobliżu kościoła św. Wojciecha, gdzie odnaleziono pozostałości średniowiecznej chaty, należącej do pierwszego mieszkańca miasta. Od średniowiecza aż po koniec XVIII wieku Kielce należały do biskupów krakowskich. Były również stolicą województwa krakowskiego, którego władze miały swą siedzibę w Pałacu Biskupów. W tym samym miejscu w sierpniu 1914 roku kwaterował sztab Marszałka Józefa Piłsudskiego. Miasto zaskakuje różnorodnością: można tu zwiedzić Muzeum Zabawek i Zabawy, mieszczące się w okazałym budynku XIX - wiecznej hali targowej, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego czy Muzeum Laurensa Hammonda, twórcy wielu wynalazków w tym słynnych organów. Ciekawym obiektem jest Dworek Laszczyków, 200 - letni drewniany budynek, ostatni tego typu w Kielcach, dający wyobrażenie o dawnej zabudowie tej części miasta. Park Kadzielnia, czyli dawny kamieniołom to miejsce, w którym można zobaczyć przekrój przez okresy geologiczne od kambru aż po czwartorzęd. Tuż obok zlokalizowane są jaskinie udostępnione turystom oraz Amfiteatr Kadzielnia. Centrum Geoedukacji, które pokazuje geologiczne dzieje tego regionu, wygląda jak jedno wielkie oceanarium. Dzięki maszynie zwanej kretem w 8 minut można tu odbyć podróż i cofnąć się o ponad 380 mln lat. Z kolei w Energetycznym Centrum Nauki Kieleckiego Parku Technologicznego można dowiedzieć się, skąd się bierze prąd i co zrobić, aby mądrze z niego wykorzystać. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /147/ Reality show, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Od kilku lat odwiedzamy schroniska, fundacje i przytuliska, gdzie na swoją szansę czekają bezdomne zwierzęta. Dzisiaj chcemy zwrócić Państwa uwagę na psich seniorów. Joker, Fuks, Cywil, Margo - zamiast ciepłego domu u boku ukochanego człowieka dostały boks za kratami i przejmującą samotność. Czekają na Wasze otwarte serce. Zapraszamy też do egzotycznego świata nieco przerażających, choć fascynujących i pięknych zwierząt. Spotkamy się z prawdziwym smokiem, czyli waranem leśnym. A w Płockim Ogrodzie Zoologicznym spotkamy krewnych strusia Pędziwiatra. 08:10 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. NAUKA (SECRETS OF THE HUMAN BODY. LEARN) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Za pomocą pionierskiej grafiki i nowych naukowych odkryć poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę ludzkiego organizmu, który należy do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Niskie, eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała. 09:10 WIELKIE KOTY CZ. 2 (BIG CATS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Nick Easton Wykonawcy: Grzegorz Widziszewski Druga część dokumentu BBC Worldwide o kotach. Koty są naturalnie nieuchwytnymi i tajemniczymi zwierzętami. Wrażliwe, emocjonalne, inteligentne i mają złożoną osobowość. W cyklu poznamy metody komunikacji, rodzicielstwo i zaloty kotów oraz ich zdolność do rozwoju we wszystkich zakątkach świata. To wyjątkowo szczegółowy portret tej popularnej rodziny zwierząt. 10:10 JEZIORA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 1. (THE LAKES WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Sam Bagnall Trzyczęściowy film dokumentalny. Od pracowników łodzi podwodnych po farmerów górskich, Simon Reeve spotyka mieszkańców Cumbrii, odkrywając nowe spojrzenie na ten wspaniały zakątek Wielkiej Brytanii. Kraina Jezior to największy park narodowy w Anglii. Rozsławiony przez poetę Williama Wordswortha, jego surowe piękno zajmuje wyjątkowe miejsce w brytyjskim życiu. Ale jest to również sedno wielu kluczowych problemów, przed którymi stoi świat od rozwoju po zrównoważony rozwój i zmiany klimatyczne. Simon Reeve spotyka najbardziej fascynujące postacie z Krainy Jezior, dowiaduje się o zagrożeniach dla jej delikatnej przyrody i odwiedza niektóre ze spektakularnych i kontrowersyjnych projektów energetycznych znajdujących się w jej granicach. 11:15 EXPRES REPORTERÓW - 8 GODZIN W MIEŚCIE Reportaż, 21 min, Polska, 1984 Scenariusz: Ewa Straburzyńska Zdjęcia: Tadeusz Owsianko Muzyka: Elżbieta Łubińska Reportaż o rolniku, który przyjeżdża autobusem do Wrocławia, załatwić sprawy w urzędach, kupić części do maszyn i bieliznę. W siedzibie Rady Narodowej Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia chce się starać o przydział ciągnika dla siostry. Chce też dotrzeć do wojewody ze skargą na PZU w sprawie, niesłusznych jego zdaniem, odszkodowań dla rolników. Po trzech godzinach wychodzi z urzędu. Mówi, że w sprawie ciągnika musi napisać odwołanie. Do wojewody się nie dostał. Można się umówić na spotkanie za czternaście dni. W Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych dowiaduje się, gdzie może kupić akumulator do traktora i części do siewnika. W biurze dyrektora Zakładu Zaopatrzenia Rolnictwa WZSR "Samopomoc Chłopska" chce się dowiedzieć, jak zamiast baru założyć we wsi klubokawiarnię i sklep. W oczekiwaniu na odjazd autobusu żali się reporterce, że przez osiem godzin w mieście niczego nie załatwił. Znowu prędko do Wrocławia nie przyjedzie, bo z wiosną zaczynają się prace w polu. 11:45 SKRZYNECKI Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1975 Reżyseria: Jarosław Kusza Etiuda dokumentalna prezentująca postać Piotra Skrzyneckiego, twórcy krakowskiej Piwnicy pod Baranami. Etiuda Szkoły Filmowej. 12:00 PASJONACI S.I - JASIEK Dokument fabularyzowany, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Aneta Wróbel, Artur Dziurman, Ewa Zuberek Zdjęcia: Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Aktorzy: Janusz Bąk, Alicja Czarnuszka, Artur Dziurman, Artur Kruczek, Danuta Damek, Anna Korcz, Elżbieta Sielawa, Grzegorz Daniluk, Irena Suchan, Stefania Mleko, Małgorzata Lewińska, Aldona Jankowska, Agata Chmielowska, Elżbieta Dudek, Fryderyka Sarga Odcinek opowiada historię nietuzinkowego artysty z maleńkiej wioski w górach. Jasiek musi przejść wiele kilometrów pieszo bez względu na warunki atmosferyczne, aby dojść do najbliższego przystanku, z którego może dostać się na próby teatralne. Ma poważne problemy ze wzrokiem, ale w swoim otoczeniu nie znajduje zrozumienia dla pasji, jaką wkłada w teatr i sport. Z trudem znajduje partnera do treningów przed maratonem. Czy Jasiek spełni swoje marzenia o aktorstwie? Czy kobieta, która skradła mu serce, podzieli jego pasje? Odcinek ósmy uchyli rąbka tej tajemnicy. 12:35 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - DOROTA I JĘDRZEJ Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu filmów poświęconych ludziom mieszkającym w ostatnim w Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w tym mieście uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej niż ich antenaci. Dorota Firlej, historyk sztuki i kustosz w Muzeum w Żywcu, przybliża życie i twórczość Andrzeja Komonieckiego, charyzmatycznego wójta i kronikarza Żywca, który żył na przełomie XVII i XVIII wieku. Rozmawia z grafologiem, który na podstawie archiwalnych rękopisów opowiada o charakterze autora. Wybiera statystę, który najlepiej wcieli się w rolę Komonieckiego, a następnie tłumaczy mu, co to znaczy być putoszem, czyli mieszczaninem żywieckim. 13:05 WETERYNARZE Z SERCEM - /35/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj pokażemy, jak bardzo potrzebujemy siebie - pies człowieka, a człowiek - psa. Pokażemy terapeutów w służbie człowieka, czyli psy, bo dogoterapia jest znakomitą formą psychoterapii. Łagodzi stres i samotność. Podczas zabawy dzieci uczą się przełamywania lęku przed psami, ale również właściwego, odpowiedzialnego zachowania. Tomografia, endoskopia, biopsja to badania, z których nasi pupile mogą już korzystać. Czy dzięki troskliwości właściciela i lekarzy pies Misiek ma szansę na całkowity powrót do zdrowia? 13:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /36/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Kupując malutkiego legwana, wyobraźmy go sobie jako dorosłą jaszczurkę, która może osiągnąć metr osiemdziesiąt długości i dobrze się zastanówmy. Dziś poznacie Dextera, młodego legwana po częściowej amputacji ogona. Kolejny nasz bohater to Fajrant - kot z endoprotezą. Dzięki zdobyczom medycyny i ludziom o wielkich sercach, ma przed sobą normalne życie. A w warszawskim ogrodzie zoologicznym wiosna wywabiła zwierzęta na zewnętrzne wybiegi. I to nie tylko starszych mieszkańców zoo, ale również nowo narodzone maluchy. Poznamy małą foczkę oraz kilkudniowego nosorożca indyjskiego, który jest wspaniałym prezentem na dziewięćdziesięciolecie warszawskiego zoo. I ciekawostka - wszystkie zwierzęta urodzone w ogrodzie w 2018 roku, otrzymają imiona na literę J. 14:00 DZIKA HISZPANIA - ODC. 1 PÓŁNOC ATLANTYCKA (WILD SPAIN / WILDES SPANIEN 1. THE ATLANTIC NORTH) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Hans - Peter Kuttler Dwuczęściowa opowieść dokumentalna o dzikiej przyrodzie Hiszpanii. To kraj, który jest jednym z najpopularniejszych miejsc wakacyjnych na świecie. Ale piaszczyste plaże i znane na całym świecie miasta to tylko jedna strona Hiszpanii. Kantabryjskie pasmo górskie na północy jest siedliskiem około 140 kantabryjskich niedźwiedzi brunatnych - największej populacji niedźwiedzi w Europie Zachodniej. Ponad linią lasu znajduje się królestwo kozicy kantabryjskiej i kolorowego pnącza. Nawet na południu Hiszpanii, bardzo popularnym wśród wczasowiczów, wciąż jest wiele nieznanych. Genety polują na zdobycz pod osłoną nocy. W ułamku sekundy europejski kameleon wystrzeliwuje swój półmetrowy język, aby złapać owady. Ale to pod wodą bogactwo zwierząt osiąga zenit z dziwnymi ślimakami morskimi i eleganckimi, błękitnymi rekinami. Odsłonimy dziką stronę regionu, który wielu uważa, że zna, ale w którym jest o wiele więcej do odkrycia. Na północy Hiszpanii kłębią się chmury nad Górami Kantabryjskimi. Wilgotne masy powietrza znad Atlantyku kumulują się nad blisko 500 - kilometrowym pasmem górskim. Hiszpania Północna nie zawsze jest słoneczna, za to dzięki częstym opadom jest obdarzona bujną, zieloną roślinnością. Góry Kantabryjskie rozciągają się od Kraju Basków na Wschodzie - po Galicię na Zachodzie. Park Narodowy Picos de Europa jest niewątpliwie jednym z najbardziej spektakularnych regionów hiszpańskich. Rozliczne rzeki i strumyki pełne życia przecinają Góry Kantabryjskie. 15:00 RYSI SKOK (LEAP OF THE LYNX) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2014 Reżyseria: Klaus Feichtenberger Zdjęcia: Martin Biribauer Muzyka: Kurt Adametz Film dokumentalny, prezentujący rysia iberyjskiego. Atlantyckie wybrzeże Hiszpanii. Tuż za nim Park Narodowy Donana, delta rzeki Guadalquivir. W górę rzeki, w głębi lądu widać surowe piękno Sierra Moreny. Delta i Sierra to sanktuaria dzikiej zwierzyny. To schronienie jednego z najrzadszych dzikich kotów na świecie i ich równie rzadkiego pożywienia. Wyjątkowy widok: ryś iberyjski, kiedyś urodzony w dziczy, dziś żyjący w krainie zdominowanej przez człowieka. W tym swoistym europejskim Serengeti, na ściśle chronionym obszarze, ryś iberyjski wciąż może swobodnie wędrować, polować i wychowywać potomstwo. Ryś iberyjski jest znacznie mniejszy od swojego kuzyna z północy. Wprowadzono specjalny program rozmnażania rysia. Ryś iberyjski to bardzo wrażliwy gatunek, ponieważ jest rzadkim przypadkiem w przyrodzie gatunku zależnego od jednego źródła pożywienia - od królika europejskiego. Jeśli ich nie ma lub jest ich niewiele, ryś nie przetrwa. Dzika przyroda Półwyspu Iberyjskiego wymaga kuracji. Program, by przywrócić tu rysie, może być najlepszym lekarstwem. 16:00 TRIUMF POMIDORA (TRIUMPH OF THE TOMATO) Film dokumentalny, 48 min, Austria, 2014 Reżyseria: Maria - Magdalena Koller Film dokumentalny o pomidorach - ich historii, znaczeniu i tradycjach kulinarnych. Pierwotny peruwiański pomidor, zwany spuchniętym owocem, był żółty, a konkwistadorzy cenili go za jego kwiaty. Ale w Europie pod hiszpańskim słońcem zdziczał, zrobił się zaokrąglony, czerwony, stał się niezbędny. W Austrii nadal nazywają to rajskim owocem, a we Włoszech złotym jabłkiem. To był z pewnością prawdziwy zakazany owoc pierwszego uwodzenia na świecie! Dzisiejsza obsesja na punkcie kształtu, wielkości i długiego okresu przydatności do spożycia sprawiła, że niegdyś wspaniały pomidor stracił smak. Od hodowcy pomidorów Ericha Stekovicsa z 3200 odmianami przechowywanymi w nylonowych pończochach, po carycę pomidora Irinę Zacharias, która uratowała czerwone owoce po upadku komunizmu. Od pizzy, która ożywiła życie seksualne królowej Margarity, po 32 nowe odmiany chińskiego króla pomidora - Li Jingfu i Joe Cockera, który śpiewał o nim serenady. Ten dokument wyciśnie z pomidora dosłownie wszystko, aby pokazać, jaki jest wspaniały. Może zrozumiemy też, dlaczego ludzie szaleją na festiwalach pomidorów w Hiszpanii i we Włoszech. 17:00 WYBRZEŻE MORZA CZARNEGO. BUŁGARIA I RUMUNIA (THE BLACK SEA. ROMANIA/BULGARIA THE PIONEERING SPIRIT OF THE COAST / DIE SCHWARZMEERKÜSTE) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Steven Galling Seria dokumentalna opowiadająca o krajach położonych wokół Morza Czarnego. Morze Czarne zawsze fascynowało ludzi, o czym świadczą liczne legendy dotyczące tego regionu. Słynie z pięknych krajobrazów, a niektóre osady na jego wybrzeżu mają historię sięgającą ponad 3000 lat. Region charakteryzuje się kontrastami, które wyłoniły się z burzliwej historii, starych tradycji i euforycznej atmosfery. Wzdłuż słynnego wybrzeża - europejskiego na północy, azjatyckiego na południu - leży sześć sąsiednich krajów, które nie mogłyby się bardziej od siebie różnić: Turcja, Rosja, Gruzja, Ukraina, Rumunia i Bułgaria. Film dokładnie bada te fascynujące regiony, odkrywa ich piękno i podsumowuje wartości, wyzwania i nadzieje, które kształtują życie ludzi z tego w dużej mierze nieznanego zakątka ziemi. W odcinku pierwszym - Bułgaria i Rumunia. Dwa kraje dzielą się wybrzeżem długości 550 km. To obszar o pięknej scenerii, przeważnie nieznanej obcym. Słońce świeci tu 300 dni w roku. Atrakcyjne jest zwłaszcza bułgarskie wybrzeże północne, gdzie woda morska jest wyjątkowo czysta. W latach 30. królowa Rumunii, Maria, miała w miasteczku Bałczik letni pałacyk wraz z otaczającym go pięknym ogrodem botanicznym. Dziś przylądek Kaliakra słynie z przysmaku - małże tu wyławiane uważa się za najlepsze w Morzu Czarnym. 100 km na północ, po rumuńskiej stronie granicy leży Kostanca. Tutejsze kasyno, zamknięte w 1990 roku, jest teraz smutnym symbolem kiedyś kwitnącego miasta portowego. Populacja Konstancy wynosi blisko 300 tysięcy osób. To największe miasto na wybrzeżu Morza Czarnego, a także najstarsze uzdrowisko morskie w kraju. Konstanca rozwijała się szybko w XIX wieku, ale podupadła w ostatnich czasach. Populacja Bułgarii to 7 milionów ludzi, a długość wybrzeża - 330 km. Święty Iwan jest największa wyspą bułgarską na Morzu Czarnym, ma powierzchnię 1 km kwadratowego. Rumuńska Delta Dunaju to raj dzikiej natury i habitat ponad 300 gatunków ptaków. Delta to labirynt jezior, lagun i mokradeł. 18:00 POETKA Z ARABII (THE POETESS) Film dokumentalny, 57 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Andreas Wolff, Stefanie Brockhaus Zdjęcia: Stefanie Blockhaus, Tobias Tempel, Hissa Hilal Film dokumentalny o niezwykłej kobiecie z Arabii Saudyjskiej, która jest poetką. Miała odwagę wziąć udział w konkursie telewizyjnym i dostała się do finału. Ku zdziwieniu przeważającej męskiej publiczności, Saita - Hissa Hilal pojawiła się na pierwszych stronach gazet na całym świecie jako pierwsza kobieta, która dotarła do finału "Million's Poet", słynnego, telewizyjnego reality show. To największy konkurs poetycki w świecie arabskim. Jest oczywiście zdominowany przez mężczyzn. W dodatku w swoich wierszach Hissa krytykuje patriarchalne społeczeństwo arabskie i atakuje jednego z najbardziej niesławnych saudyjskich duchownych za ekstremalną fatwę. Kobieta ma odwagę czytać swoją poezję na żywo, przed 75 milionami widzów. Występuje publicznie sprzeciwiając się religijnemu ekstremizmowi i walczy o pokojowy islam. Obserwujemy przy okazji obraz świata jednego z najbardziej ortodoksyjnych społeczeństw na Bliskim Wschodzie. Nie widzimy twarzy ani sylwetki bohaterki, w czasie występów publicznych musi ukrywać nawet oczy pod czarnym materiałem. Dokument trzyma w napięciu, zwłaszcza że do ostatnich chwil nie wiadomo, czy bohaterka odniesie sukces. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - WIECZNA JAPONIA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W kolejnym odcinku serii podróż do zachodniej Japonii. Japonia to kraj kontrastów, osobliwe połączenie tradycji i nowoczesności. Wizyta w zachodniej części Wysp Japońskich jest jak podróż do serca cywilizacji, której duchowość i styl życia pozostały autentyczne i oryginalne. Kolejne etapy podróży odsłaniają przed nami kulturowe bogactwo i przyrodniczą różnorodność Japonii. 20:10 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - JAN SOSIŃSKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Panorama polskiego dokumentu - filmowe portrety twórców, ich drogi artystycznej i twórczości na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem odcinka jest Jan Sosiński. 20:50 MOI ROLLINGSTONSI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Sosiński, Jan Sosiński Scenariusz: Piotr Metz, Piotr Metz, Jan Sosiński Zdjęcia: Wojciech Szczygielski, Robert Jażdżyk, Paweł Sudoł Muzyka: Piotr "Dziki" Chancewicz, Piotr Chancewicz Wykonawcy: Wild Pig 13 kwietnia 1967 r. 17 - letnia Ola przeżyła coś, co zmieniło jej życie. Była w gronie szczęśliwców, którym udało się dostać na warszawski koncert The Rolling Stones, pierwszy, jaki zespół zagrał za żelazną kurtyną. To ona rzuciła na scenę czerwone goździki, dzięki którym stała się częścią legendy tego koncertu. 29 - letni wówczas fotograf Marek Karewicz był przewodnikiem i tłumaczem Rolling Stonesów w czasie ich pobytu w Polsce. W pięćdziesiątą rocznicę tego wydarzenia pani Aleksandra i pan Marek spotykają się ponownie i rozmawiają zarówno o swoich wspomnieniach, jak i o tym, jak ten wyjątkowy koncert wpłynął na ich dalsze losy. O muzyce i fenomenie The Rolling Stones mówią też m.in. prowadzący ich warszawski koncert Zbigniew Korpolewski oraz dziennikarz muzyczny Piotr Metz. Rozmowy przeplatane są unikalnymi zdjęciami archiwalnymi. 21:55 DROGA MIĘDZY NUTAMI. ZYGMUNT KRAUZE Film dokumentalny, 71 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Bohaterem filmu jest Zygmunt Krauze - polski kompozytor, pianista i pedagog. Studiował w Państwowej Szkole Muzycznej w Warszawie. Kontynuował studia w Paryżu jako stypendysta rządu francuskiego po kierunkiem Nadii Boulanger (1966 - 1967). Znany jest przede wszystkim jako twórca muzyki unistycznej, której zasady opierają się na teorii zaczerpniętej z malarstwa Władysława Strzemińskiego. Jest autorem pięciu oper, szeregu koncertów instrumentalnych oraz utworów symfonicznych i kameralnych. Współpracował również z architektami, tworząc muzykę przestrzenną, między innymi w Polsce, Austrii oraz Francji. W 1966 roku otrzymał pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie dla wykonawców muzyki współczesnej Gaudeamus w Holandii. Od tej pory koncertuje jako pianista na całym świecie, wykonując przede wszystkim repertuar współczesny. W 1967 roku założył zespół Warsztat Muzyczny, w którym grał na fortepianie i którym kierował przez 25 lat. Zespół wykonywał utwory zamawiane u kompozytorów z całego świata. 23:15 CZARNE TULIPANY Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1997 Reżyseria: Maciej Wiśniowski, Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński Zdjęcia: Marek Januszewicz Archangielsk świętuje Dzień Zwycięstwa. Kombatanci wojny ojczyźnianej tańczą i śpiewają na ulicach. Ich wnukowie, którzy mówią o sobie "Afgańcy", nie podzielają tej radości. Kazano im bronić południowych rubieży ZSRR, więc jechali. Wielu na ochotnika. Mogli odbyć służbę wojskową w kraju, chcieli się jednak sprawdzić w ogniu prawdziwej walki. Kiedy wracali z tej okrutnej wojny, wszystkie dziewczyny marzyły, by za któregoś z nich wyjść za mąż. Kombatanci z Afganistanu jawili im się jak supermani. Jeśli dopięły swego, wkrótce przekonywały się, jak trudny wybrały los. Bo co prawda nie wszyscy powrócili do domu okaleczeni fizycznie, lecz psychicznie - wszyscy. Niełatwo z nimi żyć. Straszne wspomnienia i przekonanie, że to nie o obronę ojczyzny chodziło, wloką się za nimi od lat. Odwiedzają cmentarz, na którym wznieśli poległym kolegom pomnik, a gdzie teraz przybywają mogiły zabitych w Czeczenii. Spotykają się przy butelce, wspominają nie kryjąc łez i śpiewają piosenki o walce w Afganistanie. Także tę o "czarnych tulipanach", czyli o samolotach wiozących do kraju ciała zabitych żołnierzy. 00:15 GDZIE DIABEŁ MÓWI DOBRANOC - STACJA OSTATNIEJ NADZIEI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 1985 Autor: Ewa Kozik Zdjęcia: Andrzej Sobański Opowieść o ludziach pracujących na lądzie, kórzy znają i rozumieją sprawy tych, co na morzu. Uczestnicy reportażu opowiadają o pracy w stacji, o łączności radiowej ze statkami. W reportażu wypowiadają się pracownicy stacji Witowo, są ze sobą bardzo zżyci, niektórzy z nich poprzez pracę poznali swych współmałżonków. Opowiadają także o szczególnych momentach w swojej pracy, kiedy nadchodzi sygnał Mayday i są świadkami katastrofy statku. W reportażu pokazane są urządzenia nadawczo - odbiorcze, radiowe Stacji Witowo. Są i miłe chwile w pracy, kiedy pracownicy otrzymują od załóg statków pocztówki z podziękowaniami. 00:40 NOTACJE - KRZYSZTOF KOWALEWSKI. AKTORSTWO TO MOJA PASJA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2012 Autor: Krzysztof Tadej Krzysztof Kowalewski (ur. 20 marca 1937 w Warszawie, zm. 6 lutego 2021) polski aktor filmowy, telewizyjny, teatralny i radiowy. Znany głównie z licznych ról komediowych. Na filmowym ekranie zadebiutował w 1960 w filmie Aleksandra Forda "Krzyżacy", do dziś wystąpił w około 120 filmach i serialach telewizyjnych. Zagrał ponad tysiąc ról w Teatrze Polskiego Radia. Wieloletni wykładowca PWST w Warszawie. 01:00 SZCZĘŚCIE Film dokumentalny, 17 min, Polska, 1980 Scenariusz: Marek Koterski Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych. Wykorzystując autentyczne pamiętniki byłych wychowanek Państwowych Domów dla Dziewcząt, autor tworzy szeroki obraz egzystencji dzieci i młodzieży pozbawionej więzi rodzinnej, odzwierciedla ich stan świadomości, potrzeby i marzenia. 01:20 POWRÓT LASU (ODBUDOWA LASÓW W POLSCE ŚRODKOWEJ) Film dokumentalny, 27 min, Polska, 1998 Reżyseria: Roman Dębski Scenariusz: Roman Dębski, Romuald Olczak Wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych film przyrodniczy, zrealizowany z przeznaczeniem popularno - naukowym i edukacyjno - ekologicznym dla widzów niezwiązanych zawodowo z leśnictwem. Czy lasy można odbudować tak, jak odbudowano zniszczone przez wojnę miasta? Twórcy koncentrują się na przedstawieniu wyniszczeń lasów w środku Polski wskutek procesu historycznego rozwoju oraz ukazują, z jakim trudem przywraca się tym ziemiom ich leśną szatę. Polska środkowa to obszar stepowiejący, z roczną sumą opadów zaledwie 500 mm; suszę pogłębia wcześniejsze osuszenie mokradeł oraz czerpanie wód podziemnych do wodociągów rozrastających się miast. Nie ma innej drogi do zwalczenia stepowienia jak zwiększenie lesistości i zadrzewień. Trzeba odbudować lasy przez zalesienie gruntów, przez ochronę i szczególną dbałość o istniejące lasy, wreszcie rozwinięcie w ludziach szacunku do lasów. Takiego zadania podjęli się leśnicy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi. Twórcy wykorzystali zdjęcia samolotowe, realizowane z powietrza. 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KU ŹRÓDŁOM CZASU (ODC. 293) Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2023 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. "Ku źródłom czasu" Na opoczyńskiej ziemi tajemnic nie brakuje. Dziś naszym celem jest Sławno, a dokładnie kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NPM. Pierwsze wzmianki o świątyni w tym miejscu pochodzą z 1221 roku. My zaś zajmiemy się poszukiwaniem krypt dawnych właścicieli pobliskiego majątku, a może uda się też zlokalizować fundamenty pierwotnie stojącego tu kościoła. Takich zagadek jak precyzyjna lokalizacja XII - wiecznej budowli nie rozwiązuje się często. "Twarde znaki pamięci" Następnie przeniesiemy się ku czasom nam bliższym, a w przestrzeni do Sieradza. Przypomnimy epizod z pierwszych dni września 1939 roku, gdy żołnierze 31 Pułku Strzelców Kaniowskich z Sieradza zniszczyli w walce część zmotoryzowanego oddziału rozpoznawczego z niemieckiej 10 Dywizji Piechoty. 02:30 ZDJĘCIE Film dokumentalny, 31 min, Polska, 1968 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Marek Jóźwiak, Wojciech Jastrzębowski Autor filmu poszukuje dwóch chłopców z fotografii zrobionej w 1945 roku na podwórku kamienicy przy ulicy Brzeskiej. Odnalezienie braci i ich losy. 03:10 EUGENIKA - W IMIĘ POSTĘPU Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2010 Reżyseria: Grzegorz Braun Scenariusz: Grzegorz Braun Historia naukowych projektów stworzenia nadczłowieka - koncepcji, która zainspirowała m. in. Hitlera - w kontekście współczesnych, najbardziej aktualnych osiągnięć genetyki i związanych z tym kontrowersji. Narratorem filmu jest amerykański badacz Erwin Black, autor książki "Wojna przeciw słabym". W filmie wykorzystano m. in. unikatowe materiały z Cold Spring Harbor, kolebki amerykańskiej eugeniki. Pokazano także realia kontrowersyjnej procedury zapłodnienia in vitro w Polsce.