TVP Dokument Niedziela, 30.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - CIEPŁO Z GŁĘBI KNIEI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Budynki nadleśnictwa Krynki stoją w osadzie Poczopek, w otoczeniu bujnych lasów Puszczy Knyszyńskiej na Podlasiu. Leśnemu powietrzu, jak i tutejszej przyrodzie, nie sprzyjałaby kotłownia na węgiel. Toteż w budynkach zainstalowano już pompy cieplne. Nadleśniczy Jerzy Sieradzki zapewnia, że pozwalają mu zaoszczędzić tyle, ile musiałby wydać na węgiel. Ale ma dalsze plany, m. in. wykorzystanie energii słonecznej. Na wieży przeciwpożarowej zainstalowano kamerę, która ma wykrywać dzień i noc zarzewie pożarów. Dla jej zasilania trzeba by ciągnąć przez las 2 - 3 km kabla. Zamiast tego zastosowano na wieży baterię słoneczną, dzięki której kamera przez całą dobę ukazuje obraz puszczy. W otoczeniu zabudowań nadleśnictwa istnieje ośrodek edukacyjny, i powstaje park dla dzikich, kontuzjowanych zwierząt. Obok powstaje też park energii odnawialnej, a nadleśniczy - wielki entuzjasta - zapewnia, że wkrótce zaprzęgnie w tym gospodarstwie leśnym do pracy także inne rozwiązania z zakresu energii odnawialnej, by polegać przede wszystkim na nich. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 39 REGUŁY TEMPLARIUSZY Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Templariusze to zakonnicy nadal obecni w popkulturze, pomimo faktu, że zmierzch ich potęgi miał miejsce 700 lat temu. Radosław Kotarski bada to, co zostało po nich w Polsce i w Niemczech. Przygląda się również codziennemu życiu zakonników i przybliża surową regułę zakonną templariuszy. Zapraszamy w prawdziwą podróż w czasie. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 133 ELBLĄG Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Agnieszka Grabarska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem Tomasz Bednarek zaprasza na niecodzienną wycieczkę po Elblągu. To miasto jest marzeniem niejednego archeologa, stolicą szlaku żeglownego i miejscem, gdzie sport ze sztuką prześcigają się w atrakcjach. I jest to bardzo zdrowa rywalizacja. Elbląg jest najstarszym miastem województwa warmińsko - mazurskiego i jednym z najbardziej wiekowych w Polsce. Jest też - wraz z pobliskimi Raczkami Elbląskimi - najniżej położonym miastem w Polsce względem poziomu morza. Zaczniemy nietypowo od skoku spadochronowego z samolotu Aeroklubu Elbląskiego. Trudno o większe emocje, zwłaszcza gdy skoczek jest debiutantem! Druga propozycja podziwiania widoków miasta wymaga pokonania 360 schodów. Wieża Katedry św. Mikołaja mierzy 97 metrów. Ten najwyższy po prawej stronie Wisły kościół góruje nad budynkami do tego stopnia, że przy dobrej pogodzie, zbliżając się do miasta można go już wypatrzyć z ogromnej odległości. Niedaleko od Katedry warto przejść intrygującym zaułkiem. Wąska droga - wciśnięta pomiędzy kamienicami Starówki jest łącznikiem między ulicą Świętego Ducha i ulicą Mostową. Dawniej ten przesmyk między budynkami był znacznie dłuższy. Łączył ze sobą trzy kościoły Dominikański, Św. Mikołaja i Ducha Świętego. Wąska ścieżka wciąż - tak jak dawniej nazywa się Ścieżką Kościelną i jest unikatowa w skali kraju. Wyjątkowa jest też cała Starówka po wojnie całkowicie rozebrana, jednak po latach odbudowana w taki sposób, że współczesne kamienice wyglądają jak te z dawnych lat świetności Elbląga. Unikatem na skale światową jest Kanał Elbląski, który został wpisany na listę siedmiu cudów Polski. Szlak żeglowny jest jedyną taką działającą drogą wodną z zachowanym XIX - wiecznym system śluz i 5 pochylni. Amatorów wypoczynku na świeżym powietrzu zainteresuje Park Dolinka z terapeutycznymi dźwiękami kaskad wodnych, ogród różany w Parku Michała Kajki w sezonie buzujący zapachem kwiatów oraz Park Bażantarnia, skąd można wyruszyć w podróż rowerową szlakiem Green Velo. Miłośnikom ekstremalnego wysiłku fizycznego można w Bażantarni polecić bieg pod górę. Dla miłośników sztuki nie lada gratką będzie niezwykła galeria w XIII - wiecznych murach. 07:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /153/ Reality show, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program "Weterynarze z sercem" powstał na fali mody na świadome i odpowiedzialne wprowadzanie zwierząt domowych do życia polskich rodzin. Prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Autorzy odwiedzają ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policję czy służby celne. W "Weterynarzach z sercem" prezentowane są także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program spełnia również funkcję edukacyjną, wskazuje jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. 08:05 MUZEUM NA MIARĘ FARAONÓW (THE RELICTS OF EGYPT: EXPLORING THE LARGEST MUSEUM IN THE WORLD / LE GRAND MUSEE EGYPTIEN: UN CHANTIER PHAFAONIQUE) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Jeremy Frey Film dokumentalny o powstawaniu największego muzeum na świecie. W Egipcie, tuż obok kultowej Piramidy Cheopsa, będzie można odwiedzić Wielkie Muzeum Egipskie. Konstrukcja tej ultranowoczesnej budowli o niespotykanych dotąd proporcjach będzie niebawem zakończona. Po dwudziestu latach zmagań, przerywanych pułapkami, trudnościami i ślepymi zaułkami, gdzie pracowało 5000 pracowników dziennie, a budżet osiągnął więcej niż miliard dolarów, powstaje największa konstrukcja tego typu. Kilkadziesiąt kilometrów kwadratowych poświęconych stałej kolekcji. To nowe muzeum pomieści 100 000 bezcennych archeologicznych artefaktów, w tym takie, które nigdy nie były pokazywane publicznie. Znana na całym świecie maska pogrzebowa znajdzie zaszczytne miejsce wśród 4500 zabytków ze skarbów Tutenchamona. Przewiduje się, że dziennie muzeum odwiedzi 15 000 miłośników sztuki. Będą podziwiać kolosalny posąg Ramzesa II. W tym filmie zobaczymy, jak powstaje muzeum, w bogato ilustrowanych archiwami i grafikami w 3D sekwencjach poznamy ogrom przedsięwzięcia. Wypowiedzi naukowców i ekspertów wzbogacą naszą wiedzę. Witamy w największym muzeum na świecie! 09:00 NIEDŹWIEDŹ Z KSIĘGI DŻUNGLI (JUNGLE BOOK BEAR) Film dokumentalny, 58 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Oliver Goetzl Indie - kraina pradawnych opowieści - zainspirowały angielskiego pisarza Kiplinga, który zresztą urodził się w Bombaju. Przyszły autor "Księgi dżungli" spędził dzieciństwo w Indiach Brytyjskich, gdzie od najmłodszych lat słuchał baśni przekazywanych mu przez służbę. Bohaterami jego słynnego cyklu opowiadań są m.in.: słoń indyjski Hathi, tygrys bengalski Shere Khan, plemię małp Bandar - Log, czyli makaki indyjskie, i oczywiście ulubieniec wszystkich - niedźwiedź Baloo. Dokument w reżyserii Olivera Goetzla opowiada o prawdziwym Baloo - wargaczu. Przez trzy lata filmowcy podążali tropem Baloo, a także innych zwierząt, obserwując osobniki w tamtejszych lasach i górach, w nieodwiedzanych przez człowieka opuszczonych ruinach świątyń. Podpatrywali tygrysy, małpy i niedźwiedzie z Indii w różnych sytuacjach życiowych, a dzięki nowoczesnemu sprzętowi powstały niezwykłe zdjęcia z tej wyprawy. Ekipa przebywa w Karnatace, stanie w południowych Indiach, gdzie znajduje się dom głównego bohatera dokumentalnej opowieści. Filmowany samiec Baloo ma zaledwie trzy lata. Niedawno opuścił matkę, która zajmuje się jego małymi braćmi bliźniakami. Rozpoczyna samodzielne życie, sam musi zadbać o swoje bezpieczeństwo, zdobyć jedzenie. Wargacze - drapieżniki pochodzące z rodziny niedźwiedziowatych - występują w całych Indiach. Zwierzęta te są nieśmiałe i tajemnicze. Niewiele o nich wiadomo. Zwykle żerują w nocy, aby uniknąć kontaktu z człowiekiem. Mają doskonały węch, z łatwością znajdują np. pod kamieniami gniazda mrówek. Chętnie sięgają także po słodkie owoce chlebowca. Wargacze najbardziej boją się jednego drapieżnika - tygrysa. Chociaż tygrysy polują na wargacze, jednak rzadko atakują samice z młodymi. Wolą nie ryzykować, zdając sobie sprawę, że niedźwiedzica będzie zaciekle walczyła o życie swego potomstwa. 10:10 HABSBURGOWIE: MEZALIANSE DYNASTII (THE HOUSE OF HABSBURG - DYNASTIC MARRIAGES, INTERMARRIAGES AND ALLIANCES / WO DIE LIEBE STÄRKER WAR) Film dokumentalny, 45 min, Austria, 2021 Reżyseria: Stephanie Ninaus Film dokumentalny o Habsburgach i ich polityce małżeńskiej. "Niech inni prowadzą wojnę, ale ty, szczęśliwa Austrio, bierz ślub" - to motto Habsburgów. Małżeństwa na ogół nie były sprawą serca w kręgach arystokratycznych. Habsburgowie z największą stanowczością prowadzili politykę małżeńską i tym samym stali się jedną z wiodących dynastii w Europie. Małżeństwa z czysto politycznych powodów były niezbędne dla utrzymania władzy, co było najwyższym priorytetem, a cesarskie dzieci były wychowywane w świadomości tego dynastycznego obowiązku. Podczas gdy większość członków rodziny cesarskiej bez protestu poddawała się politycznym planom małżeństwa, zdarzały się wyjątki i prawdziwe historie miłosne. Złamanie zasad dynastycznych przez kilku prominentnych członków rodziny cesarskiej było dla monarchii znakiem, że jej wartości coraz częściej uznawane są za przestarzałe. Ze wszystkich sił przeciwstawiali się żonom, które nie pasowały do ich statusu, przez co tracili z oczu prawdziwe wyzwania epoki. A przecież mieszczanki mogły wnieść ożywczy impuls do skostniałej rodziny panującej. Poznamy te wielkie historie miłosne cesarskiej rodziny, walkę o wielką miłość, opór, który trzeba było przezwyciężyć i miłość, która ostatecznie zatriumfowała, a także dramatyczne konsekwencje tej miłości. 11:05 (NIE)ZWYCZAJNI. TAK NIEWIELE POTRZEBA Reportaż, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Paweł Jeż Scenariusz: Paweł Jeż, Michał Bukowski Bohaterami reportażu będą wolontariusze działający w Centrum Wolontariatu w Lublinie. Lubelska organizacja inicjuje wiele akcji mających na celu zdobycie środków finansowych na stypendia dla młodych wolontariuszy. 11:50 BIRMA: ANATOMIA DYKTATURY (ON THE INSIDE OF A MILITARY DICTATORSHIP) Film dokumentalny, 54 min, Niderlandy (Holandia), 2019 Reżyseria: Karen Stokkendal Poulsen Dokument przedstawia współczesną historię i obecną sytuację w Birmie, którą zapamiętano jako kraj zarządzany przez dyktaturę wojskową przez 50 lat, i w którym łamano prawa człowieka. Kiedy władzę przejęła Aung San Suu Kyi, wszyscy mięli nadzieje, że wszystko się zmieni. Okazało się jednak, że w tym kraju nie jest to takie proste. Rok po objęciu przez nią władzy okazało sie, że broniła czystek etnicznych i odizolowała się od społeczeństwa. Brutalna birmańska operacja wojskowa przeciwko muzułmańskim Rohingom może przerodzić się w czystki etniczne. ONZ twierdzi, że od początku operacji z kraju uciekło prawie 150 000 Rohingów. Ten film wyjaśnia przyczyny, a to głównie dzięki możliwości zbadania sytuacji od środka. To opowieść o tym, jak toczą się walki o władzę i jak wrogowie polityczni mogą być bliżsi niż ci, o których twierdzą, że walczą: ludzie. Świat Rohingów ginie. Zabiegi społeczności międzynarodowej nie dały oczekiwanych rezultatów. Historia nigdy się nie kończy. Ale ta opowieść, niestety, znalazła tragiczne zakończenie. Film nagrodzony na festiwalach: CPH: DOX, HotDocs, Prix Europe, Festiwal Filmowy w Zurychu, FIFDH (Grand Reportage). 12:50 KORONA GÓR POLSKI - BABIA GÓRA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 13:20 POLSKIE PARKI NARODOWE - PIENIŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 13:55 WIELKIE KOTY W DOMU ODC. 1 (BIG CATS ABOUT THE HOUSE EP. 1) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Jo Shinner Trzyczęściowy dokument BBC, w którym śledzimy losy osieroconej malutkiej samiczki jaguara o imieniu Maya. Mając 5 dni została uratowana przez Gilesa Clarka, specjalistę od "wielkich kotów" i zamieszkała w jego domu. Obserwujemy rozwój Mai, walkę z chorobą, zdobywanie kolejnych umiejętności, a także interakcję z Gilesem i jego rodziną. Jednocześnie jesteśmy świadkami codziennych wydarzeń w prowadzonym przez Gilesa ośrodku opieki dla różnych gatunków "wielkich kotów". Uważnie obserwując zachowania zwierząt i starając się poznać ich charaktery i zwyczaje, Giles i jego współpracownicy dążą do stworzenia jak najlepszych warunków życia mieszkańcom ośrodka. Przed nami opowieść o problemach okresu dorastania dwóch potężnych drapieżników. W tym odcinku Giles pomaga młodej samicy jaguara w decydujących o przetrwaniu pierwszych tygodniach jej życia. Clark opiekuje się wielkimi kotami od ponad dwudziestu lat. Ostatnie dziesięć spędził w australijskim zoo pod Brisbane. Wychowywanie dzikich kotów przez człowieka budzi wiele kontrowersji. Część badaczy twierdzi, że u zwierząt mogą pojawiać się zaburzenia behawioralne. Na całym świecie wielkim kotom grozi wyginięcie. W ostatnich stu latach liczebność niektórych gatunków zmniejszyła się o ponad 90 procent. Naukowcy twierdzą, że wiele z nich może wyginąć w naturalnym środowisku w ciągu kolejnej dekady. 14:55 CAŁA PRAWDA O ZABIEGACH KOSMETYCZNYCH - CZĘŚĆ 2. (TRUTH ABOUT COSMETIC TREATMENTS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Paul Overton Dwuczęściowy film dokumentalny BBC Studios. Nigdy wcześniej kobiety i mężczyźni nie wydawali więcej na zabiegi kosmetyczne. Przemysł zabiegów kosmetycznych jest obecnie wart trzy miliardy funtów. Nauka poczyniła postępy, dzięki nim poprawki urody bez użycia skalpela są dostępne za dużo mniejsze pieniądze niż tradycyjne operacje. Ten film odkrywa współczesną rzeczywistość samodoskonalenia. Od płynnych zabiegów nosowych, które prostują nos w 10 minut na płasko, po zamrażanie tłuszczu, które usuwa zbędne kilogramy. Tylko dlatego, że możemy mieć dowolną twarz i ciało, czy powinniśmy? Jakie niebezpieczeństwa kryją się za obietnicami? Witamy w nowym, wspaniałym świecie kosmetycznych ulepszeń. W tym programie zbadamy szczegółowo zabiegi twarzy i całego ciała. Część 2. Nastąpił dramatyczny spadek ilości wykonywanych operacji plastycznych, jak lifting twarzy i liposukcja. Ale wzrosła ilości zabiegów niechirurgicznych, jak wypełnianie zmarszczek czy kriolipoliza. Tym razem opowiemy wszystko o ciele. Zacznę od najnowszego trendu w poprawkach sylwetki. Jak uzyskać bardziej krągłą pupę? Pogoń za idealnym ciałem spowodowała rozwój procedur znanych jako konturowanie ciała. Ich celem jest nieinwazyjne usunięcie uporczywego tłuszczu. Istnieją dwa podejścia do modelowania sylwetki. Jedno polega na wymrożeniu fragmentu tkanki tłuszczowej. Druga na wytapianiu go pod wpływem ciepła. W ostatniej części odcinka o ciele spojrzymy na coś, co często jest pomijane kiedy mówimy o przeciwdziałaniu starzeniu. Tuż po twarzy dłonie najlepiej zdradzają nasz wiek. 15:55 TAJEMNICE BLIŹNIĄT (SECRET LIFE OF TWINS) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Luke Wiles Film dokumentalny BBC Worldwide o bliźniętach - kalkach matki - natury. Identyczne, a zarazem całkowicie odmienne. Przez 9 miesięcy żyją razem w łonie matki. Potem często przez wiele lat są nierozłączne. Nic dziwnego, że bliźnięta łączy szczególna więź fizyczna, psychiczna i emocjonalna. Badania nad bliźniętami pozwalają nam odkryć nie tylko ich tajemnice, ale także zagadkę ludzkiej tożsamości. Poznamy bliźnięta, które, choć wychowały się osobno, mają identyczne nawyki; i takie, które w niczym nie są podobne. Będziemy też towarzyszyć parze sióstr w pierwszych latach życia. Dziś odkryjemy tajemnice bliźniąt. Naukowcy stwierdzili, że w 80% przypadków bliźnięta wychowane wspólnie mają niemal identyczny iloraz inteligencji. Dlatego na egzaminach zwykle wypadają tak samo. Stąd badacze wyciągnęli wniosek, że 2/3 inteligencji zawdzięczamy rodzicom. Bliźnięta łączy też podobieństwo fizyczne. Często mają te same nawyki; te same nietypowe przyzwyczajenia. 16:50 JEZIORA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 2. (THE LAKES WITH SIMON REEVE) Serial dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Sam Bagnall Trzyczęściowa seria BBC Studios. Od pracowników łodzi podwodnych po farmerów górskich, Simon Reeve spotyka mieszkańców Cumbrii, odkrywając nowe spojrzenie na ten wspaniały zakątek Wielkiej Brytanii. Kraina Jezior to największy park narodowy w Anglii. Rozsławiony przez poetę Williama Wordswortha, jego surowe piękno zajmuje wyjątkowe miejsce w brytyjskim życiu. Ale jest to również sedno wielu kluczowych problemów, przed którymi stoi świat od zrównoważonego rozwoju po zmiany klimatyczne. Simon Reeve spotyka najbardziej fascynujące postacie z Krainy Jezior, dowiaduje się o zagrożeniach dla jej delikatnej przyrody i odwiedza niektóre ze spektakularnych i kontrowersyjnych projektów energetycznych znajdujących się w jej granicach. 18:00 PASJONACI S.I - ALA I JASIEK Dokument fabularyzowany, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Aneta Wróbel, Artur Dziurman, Ewa Zuberek Zdjęcia: Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Aktorzy: Janusz Bąk, Alicja Czarnuszka, Artur Dziurman, Artur Kruczek, Antoni Budzyń, Danuta Walecka, Danuta Damek, Szymon Sędrowski, Katarzyna Jamróz, Leszek Piskorz, Dariusz Gnatowski, Dorota Lulka, Dorota Pomykała, Beata Paluch, Aldona Jankowska Ten odcinek opowiada o niezwykle uzdolnionej kobiecie, która podporządkowała życie swojej największej miłości - teatrowi. Słabo widzi, ale pragnie samodzielnie podejmować decyzje, aby móc walczyć o marzenia. Z tego powodu jest zmuszona poddać próbie swoje relacje z matką. Krok po kroku uwalnia się od toksycznych lub ograniczających oczekiwań otoczenia i oddaje się ukochanemu zajęciu. Czy wytrwa? Znajdzie kogoś, kto wesprze ją w dążeniach do szczęścia? Znając historię Jaśka - bohatera poprzedniego odcinka - koniecznie trzeba obejrzeć również ten, który opowiada historię Ali. 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 16 SMAK TORUNIA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak wiele miasto może zawdzięczać piernikom? Okazuję się, że naprawdę sporo. To one rozsławiły imię Torunia na całym świecie i co najciekawsze - dzieje się tak do dzisiaj! Radosław Kotarski tym razem bierze sprawy we własne ręce, dosłownie i w przenośni, ponieważ sam wypieka pierniki według tradycyjnej receptury. Poza tym sprawdza, jak wiele słów i stwierdzeń przeniknęło do języka polskiego dzięki toruńskim wyrobom. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 26 PSZCZYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Celem kolejnej podróży Tomasza Bednarka jest Pszczyna. Ta perła Górnego Śląska - to kolejne miejsce w Polsce, w którym nie sposób się nie zakochać. Wśród industrialnego krajobrazu południowego Śląska ujmuje elegancją pejzażu i dworską architekturą. Niegdyś lato spędzał tu wybitny barokowy kompozytor Georg Philipp Teleman, a później rezydował cesarz Wilhelm II, zachwycony nie tylko łowieckimi terenami, ale również urodą i wdziękiem pszczyńskiej księżnej Daisy. Dziś można tu odbyć podróż w przeszłość w doskonale zachowanym zamku pszczyńskim, a także odwiedzić tradycyjną wieś i zagrodę największych europejskich ssaków - żubrów. 19:35 ARABY Reportaż, 11 min, Polska, 1963 Reżyseria: Zbigniew Raplewski Tabun rasowych koni na tle pięknych krajobrazów. Zdjęcia powstały na terenie stadniny koni arabskich w Janowie Podlaskim. 19:45 MIEJSCE ZAMIESZKANIA Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1957 Reżyseria: Maksymilian Wrocławski Nowa Huta ma niewiele wspólnego ze swoim propagandowym wizerunkiem. Warunki mieszkaniowe są skandaliczne, ludzie żyją w przepełnionych hotelach robotniczych, alkoholizm jest na porządku dziennym. 20:15 OSTATNI GÓRALE Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Filip Luft Zdjęcia: Sierhei Marchyk, Radek Wikiera, Jan Wierzejski Film dokumentalny o polskich góralach. Od zarania dziejów, wśród najwyższych szczytów Tatr i żywiołów, żyją ludzie z popadającej w zapomnienie grupy etnicznej z Podhala. Ta grupa jest jedną z najbardziej wyróżniających się w Europie. Mają niepowtarzalny styl ubioru, ekonomię, metody konstrukcji domów, własną kulturę, architekturę, tradycję i folklor. Film koncentruje się też na odwiecznych stosunkach człowieka z naturą. Oprócz wspaniałych górskich widoków, poznamy czterech niezwykłych bohaterów. Jarek, który jest specjalistą od drewna; Staszek, który większość czasu spędza z owcami w bacówce; Jan, który ma warsztat i umie wszystko zrobić oraz Piotr - muzyk, dzięki któremu będziemy na góralskim weselu. Przekonamy się, że czas w górach zatrzymał się wraz z siłą, odwagą, umiejętnościami i miłością do wolności ich mieszkańców. 21:15 MÓJ REMBRANDT (MY REMBRANDT) Film dokumentalny, 97 min, Niderlandy (Holandia), 2019 Reżyseria: Oeke Hoogendijk Film dokumentalny, którego tematem jest twórczość Rembrandta oraz obsesja na punkcie pozyskiwania jego dzieł. Arystokraci je cenią, eksperci szczegółowo analizują, handlarze dzieł sztuki na nie polują, kolekcjonerzy ich pragną, a muzea o nie walczą. 350 lat po śmierci wielkiego mistrza plastycznej intymności, całe narody mają obsesję na punkcie jego obrazów. Ten film to epicki thriller artystyczny, który zabierze widza w super ekskluzywny świat kolekcjonerów tzw. Old Masters. Gdzie szukać tego, co wyróżnia malarstwo Rembrandta i czyni je niepowtarzalnym? W filozofii malowidła. Gdy Rembrandt malował, zaczynał od kształtów. Nakładał ciemny brąz, a potem powoli dodawał kolory ciała. Nie malował całej twarzy, tylko to, co konieczne. Tworzył cienie, nie malując ich. Nie nakładał tonów ciała, bo nie były mu potrzebne. Cienie uzyskiwał za pomocą świateł. W filmie zawarto wiele tajemnic i anegdot o artyście. 23:10 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MAJA KOMOROWSKA Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem o swoim dzieciństwie i dorastaniu opowiada wybitna aktorka filmowa i teatralna, Maja Komorowska. Artystka wspomina lata dzieciństwa spędzone w rodzinnym domu w Komorowie pod Warszawą, zabawy z bratem bliźniakiem, a także młodzieńcze fascynacje teatrem lalkowym oraz pierwsze doświadczenia na scenie Jerzego Grotowskiego. 23:45 HOME - S. O. S. ZIEMIA! (HOME TV VERSION) Film dokumentalny, 113 min, Francja, 2009 Reżyseria: Yann Arthus - Betrand Scenariusz: Isabelle Delannoy, Denis Carot Et Yen Le Van Francuski film dokumentalny. Podróż przez wszystkie kontynenty, której celem jest zwrócenie uwagi świata na problemy oraz zagrożenia środowiska naturalnego: globalne ocieplenie, umierające lasy, wymieranie gatunków zwierząt i roślin oraz kończące się zasoby naturalne. 01:45 AUTOR SOLARIS Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2015 Reżyseria: Borys Lankosz Scenariusz: Wojciech Orliński Aktorzy: Jacek Koman Film ukazuje życie Stanisława Lema na tle jego literackich dokonań. Uchwycony został związek między okropnościami XX wieku, których Lem był naocznym światkiem, a jego wielkimi dziełami. Zrozumienie tych zależności jest kluczem do zrozumienia XX - wiecznej historii Europy Środkowo - Wschodniej. W filmie wykorzystano rzadkie materiały archiwalne będące w posiadaniu TVP, które pokazują Stanisława Lema od lat 60. do jego śmierci. Dzięki członkom rodziny Lema reżyser filmu, Borys Lankosz uzyskał również dostęp do rodzinnego archiwum fotograficznego, na które składają się setki niepokazywanych dotychczas publicznie zdjęć pisarza w sytuacjach prywatnych, jego domu czy pracowni. Film jest bogato ilustrowany fragmentami filmów fabularnych i telewizyjnych powstałych na podstawie twórczości autora "Solaris". Narracja podzielona na osiem rozdziałów prowadzi widzów przez paradoksy życia Stanisława Lema, w atrakcyjnej i przystępnej formie, pozwalając im śledzić jego skomplikowana biografię. W filmie o Lemie opowiadają m.in. Jerzy Jarzębski - profesor literatury pracujący na Uniwersytecie Jagiellońskim, wybitny znawca twórczości Lema i redaktor jego dzieł zebranych, Tomasz Fiałkowski - krytyk literacki, dziennikarz, zastępca redaktora naczelnego Tygodnika Powszechnego, Stanisław Bereś - historyk literatury, krytyk, eseista, tłumacz, Timothy D. Snyder - amerykański historyk, wykładowca związany z Uniwersytetem Yale, specjalista od Europy Środkowo - Wschodniej, Michael Kandel amerykański tłumacz Lema, Wiktor Jazniewicz - ukraiński tłumacz, autor przekładu wszystkich powieści Lema na język rosyjski. 02:50 TAJEMNICA ŚMIERCI WOJEWODY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2015 Reżyseria: Hanna Zofia Etemadi Scenariusz: Hanna Zofia Etemadi Zdjęcia: Jacek Grzelak Muzyka: Joanna Fidos W 2017 r. przypadła 700 - letnia rocznica lokacji Lublina, miasta o bogatej historii obfitującej w godne przypomnienia wydarzenia. Także i nowoczesna historia Lublina, zwłaszcza tragiczne lata okupacji to wiele faktów heroicznych a zapomnianych, będących tłem działania wybitnych osobowości. Jedną z nich - może najbardziej znaczącą - jest ostatni wojewoda lubelski II Rzeczypospolitej Jerzy Albin de Tramecourt, zamordowany przez Niemców jesienią 1939 roku w nieznanych dotąd okolicznościach. Autorzy filmu postawili sobie za cel wydobycie z zapomnienia jego postać. Był to człowiek od szesnastego roku życia związany z ruchem niepodległościowym, bohaterski legionista, wybitny żołnierz, społecznik, wreszcie starosta wileńsko - trocki i radomski, później wicewojewoda poleski, a od września 1937 roku do tragicznej śmierci w 1939 roku wojewoda lubelski. Dzięki dostępowi do unikalnego archiwum rodzinnego został zilustrowany nie tylko życiorys bohatera filmu, ale i życie Lublina od początku XX wieku do 1940 roku. Praca nad filmem miała też na celu wyjaśnienie tajemnicy śmierci wojewody, ustalenie miejsca i czasu, bo powód - odmowa współpracy z okupantem, znany jest z przekazu jego współpracowników. 03:50 OPOWIEŚĆ O "ŻEGOCIE" Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2015 Reżyseria: Zofia Kunert Scenariusz: Zofia Kunert Jest to zapewne ostatni film z udziałem prof. Władysława Bartoszewskiego, który zmarł 24 kwietnia 2015 roku. To właśnie on w październiku 1963 r. zasadził drzewko Żegoty w Alei Sprawiedliwych na Wzgórzu Pamięci w Jerozolimie. Warszawa w końcu 1942 roku. Szczyt okupacyjnego terroru. W getcie po wielkiej akcji przetrwało jeszcze kilkadziesiąt tysięcy Żydów. Grupka ludzi zakłada konspiracyjną organizację Żegota, mającą ratować ocalałych i nieść pomoc tym, którzy ukrywają się po aryjskiej stronie. Kim byli ludzie, którzy kierując się humanitaryzmem, a czasem zwykłym odruchem litości narażali życie, by ratować innych? Jakie musieli podejmować decyzje? Skąd brali na chleb? Jak czuły się żydowskie dzieci, nagle oderwane od rodziców i rzucone w obce środowisko? W filmie poruszające wspomnienia osób uratowanych przez Żegotę: prof. Michała Głowińskiego (jego rodzina znała Irenę Sendlerową jeszcze sprzed wojny; Żegota uratowała także jego matkę); prof. Mariana Apfelbauma (syn lekarza Emila Apfelbauma, autora wstrząsającego dzieła "Choroba głodowa", który oparł się na obserwacjach i materiałach zebranych w warszawskim getcie); Elżbiety Ficowskiej, Katarzyny Meloch, Anny Henrietty Kretz, a także Jana Karpińskiego, Katarzyny Nowak, Felicji Nowak, Danuty Piaszczyńskiej, Ruty Wermuth i innych. W filmie zobaczymy między innymi materiał filmowy nagrany przez Zofię Kunert w 2003 roku z relacją Ireny Sendlerowej na temat sposobów ratowania dzieci i możliwości wyprowadzania ich z warszawskiego getta.