TVP Historia Czwartek, 27.07.2023 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 27 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1906 - urodził się Jerzy Giedroyć; 1944 - podpisanie przez PKWN w Moskwie poufnego układu oddającego w ręce sowieckie przeszło połowę terytorium Polski ze Lwowem, Wilnem i Grodnem; 1952 - złoty medal Zatopka na Olimpiadzie w Helsinkach, 1972 zmarła Mieczysława Ćwiklińska; 07:10 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 12 ZŁOTA LILIJKA. ROK 1932 Serial historyczny, 76 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Ewa Ziętek, Jan Frycz, Teresa Lipowska, Czesław Stopka, Tadeusz Szaniecki, Krzysztof Stroiński, Dorota Pomykała, Piotr Skiba, Lidia Bienias Rok 1932. Śląska gospodarka boryka się z poważnymi problemami. Z miesiąca na miesiąc powiększa się obszar nędzy. Bieda i problemy z pracą nie omijają Pasterników. Robert po awanturze z majstrem ląduje na bruku. Ratując się przed biedą, dołącza do górników nielegalnie wydobywających węgiel z biedaszybów. W jego ślady idzie Tomasz. By zarobić na chleb, gotów jest ryzykować nawet kłopoty z policją regularnie niszczącą biedaszyby. Brak pracy popycha Gustka, syna Roberta, do szukania zarobku w przemycie i hazardzie. Na tym tle dochodzi do rodzinnego konfliktu. Nie wiedzie się też Bolkowi, synowi Tomasza. Brak pieniędzy uniemożliwia mu naukę w gimnazjum. Wspólnie z kuzynem Ryśkiem zaczyna sprzedawać węgiel z biedaszybów na placu targowym. 08:40 HISTORIA POLSKI - MAŁA POLSKA W INDIACH Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2013 Reżyseria: Anu Radha, Sumit Osmand Shaw Scenariusz: Anu Radha Muzyka: Vipln Patwa Spośród setek tysięcy Polaków wywiezionych na Wschód po wkroczeniu w 1939 roku do Polski Armii Czerwonej, dużą część stanowiły dzieci. Po ogłoszeniu w 1941 roku amnestii tysiące maluchów, często osieroconych, dotarło do tworzących się oddziałów gen. Władysława Andersa. Na czas wojny schronienia udzieliło im kilka krajów, m.in. Meksyk i Nowa Zelandia. Jednak pierwsze z pomocą przyszły Indie. Wojnę przetrwało tam około pięciu tysięcy polskich dzieci. Blisko tysiąc mieszkało w osiedlu w Balachadi, które wybudował maharadża Jam Sahib. 09:55 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA CZ. I Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz KOSTUCH Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański John Kennedy objął urząd prezydencki w czasie największego rozwoju radzieckich sił nuklearnych. Program przedstawia dramatyczną grę polityczną, jaką podjął Kennedy, ponosząc na jej początku dotkliwą klęskę (Zatoka Świń) i analizuje działania, które doprowadziły do odzyskania przez Stany Zjednoczone parytetu nuklearnego. Sytuacja była tak dramatyczna, że eksperci Pentagonu uważali, że zabójstwo prezydenta było pierwszym posunięciem Moskwy poprzedzającym atak nuklearny. Wiceprezydent Johnson nie umiał obsługiwać walizki, za pomocą której mógł wydać rozkaz ataku odwetowego. 10:20 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA CZ. II Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz KOSTUCH Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program przedstawia mechanizm rozgrywki Chruszczowa z prezydentem Johnem Kennedym. Chruszczow, usiłując zapewnić przewagę nuklearną Związku Radzieckiego, umieścił rakiety średniego zasięgu na Kubie. Zdecydował się na takie posunięcie, gdyż uznał, że Kennedy jest politykiem chwiejnym i niedoświadczonym. Negatywną ocenę możliwości Kennedy'ego Chruszczow oparł na fatalnych działaniach prezydenta: zaakceptowaniu inwazji w Zatoce Świń, braku stanowczości w sprawie budowy muru berlińskiego. Program przedstawia mechanizm tej rozgrywki, od wyniku której zależał układ sił na świecie. 10:50 HENRYK OPIEŃSKI. HISTORIA ŻYCIA I MIŁOŚCI Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2021 Reżyseria: Krzysztof Paluszyński Scenariusz: Krzysztof Paluszyński Zdjęcia: Rafał Jerzak Film przybliża sylwetkę człowieka, który na trwałe zapisał się w polskiej kulturze, chociaż niedane mu było zapisać się w naszej świadomości i pamięci. Henryk Opieński był kompozytorem, dyrygentem, skrzypkiem, doktorem filozofii, krytykiem i pisarzem muzycznym, pedagogiem oraz społecznikiem. Człowiekiem o nietuzinkowym talencie popartym nieprawdopodobną energią i determinacją. Dzisiaj o tym przyjacielu Wyspiańskiego, Rydla, Mehoffera i Paderewskiego, który po odzyskaniu przez Polskę niepodległości namówił go do powrotu do kraju, pamiętają jedynie tak naprawdę pracownicy nauki. A przecież to tacy ludzie jak Henryk Opieński przez całe swoje życie aktywnie kształtowali obraz Polski w Europie, a po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości wraz z największymi artystami tworzyli jego fundamenty i kulturę. Życiorys Opieńskiego obfitujący w znajomości z największymi przedstawicielami swojej epoki, działania mające na celu propagowanie kultury polskiej, działalność pisarska, a przede wszystkim wkład w muzykę, jako kompozytora, ale i nauczyciela jest doskonałym materiałem na film traktujący nie tylko o wyjątkowym człowieku, ale również o niezwykłych czasach, w jakich żył. Dzięki listom, które wymieniał ze swoją narzeczoną, a później żoną Anną Krzymuską, które stanowią najlepszy opis okresu Młodej Polski, dokument buduje niezwykły obraz epoki, w której żył i tworzył. Dzięki związkom z ziemiańską rodziną żony film przybliża też sposób życia i kształcenia ówczesnych elit i ich dzieci. Obraz ten to też przyczynek do przypomnienia wielkiego mentora, nauczyciela i przyjaciela Henryka Opieńskiego Ignacego Paderewskiego. 12:00 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - BUDOWA GDYNI ODC. 4 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis Czwarty odcinek z serii opowiada o wyczynie, jakim było zbudowanie portu i miasta w Gdyni. Budowa ta wymuszona została koniecznością, gdyż w wyniku traktatu wersalskiego w 1920 roku Gdańsk stał się Wolnym Miastem, zaś odradzająca się Rzeczpospolita otrzymała jedynie niewielki kawałek Wybrzeża Bałtyckiego, pozbawiony większego portu. Gdynia stała się w okresie międzywojennym naszym oknem na świat; nowoczesnym, modernistycznym miastem, które, gdyby nie wojna, byłoby najszybciej rozbudowującym się miastem świata. 12:35 BIAŁA WIZYTÓWKA - ODC. 3 POJEDNANIE (ODC. 3 POJEDNANIE) Serial historyczny, obyczajowy, 56 min, Polska/Niemcy, 1986 Scenariusz i reżyseria: Filip Bajon Zdjęcia: Piotr Sobociński Aktorzy: Jan Nowicki, Grażyna Szapołowska, Jan Englert, Olgierd Łukaszewicz, Bogusław Linda, Rolf Hoppe, Jerzy Trela, Zygmunt Bielawski, Jerzy Binczycki, Marek Barbasiewicz, Dariusz Rybicki, Włodzimierz Musiał, Mieczysław Całka, Aleksander Fogiel, Jerzy Cnota i inni Początek lat trzydziestych naszego stulecia. Nową żoną księcia von Teuss zostaje Marisca. Do domu powraca najmłodszy syn Bolko, aby zasilić kieszeń po stratach, jakich doznał, uprawiając gry hazardowe. Ojciec podejrzewa go o romans z macochą. Dotknięty paraliżem książę bardzo cierpi. Na wieść o jego ciężkim stanie jeden z urzędników włącza syreny w kopalni. W wyniku tego alarmu dochodzi do wypadku, górnicy wypominają władzom kopalni lekkomyślność. Synowie spotykają się w domu chorego księcia, który upoważnia Franza do prowadzenia spraw majątkowych rodziny. Młodzi von Teussowie obserwują niepokojące zjawiska - kryzys powoduje przestój w pracy szybów i bezrobocie wśród górników. Bracia przeżywają niemiłą przygodę podczas powrotu z wizytacji kopalni: ktoś wrzuca im do samochodu cegłę. 13:45 URODZONY POD SZCZĘŚLIWYM MINERAŁEM Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marcin Kopeć Scenariusz: Tomasz Grzywaczewski, Tomasz Błasiak, Beata Pawelczyk - Błasiak, Maciej Pawełczyk Widz podąża za coraz bardziej emocjonalnymi poszukiwaniami śladów wyjątkowo ciekawego życia Ignacego Domeyki, urodzonego w szlacheckim domu na Litwie. Jego rodzina to ród o wielkich majętnościach, znaczących koligacjach (np. z Ancutami oraz rodem Pileckich, z którego pochodzi nasz inny narodowy bohater Witold Pilecki) oraz silnym przywiązaniu do narodowości polskiej, czego dowodzili orężnie przez wieki. Pierwszoplanowa postać jest odkrywana i opisywana przez narratora, podróżnika, a właściwie poszukiwacza niezmiernie fascynujących faktów z życia Domeyki. 14:50 TRAGICZNY LOS BLIŹNIAKA TITANICA - KATASTROFA BRITANNICA (TITANIC'S TRAGIC TWIN: THE BRITANNIC DISASTER) Film dokumentalny, 60 min, Wielka Brytania, 2021 Po wybuchu I wojny światowej bliźniak Titanica, Britannic, został przekształcony z największego liniowca w największy statek szpitalny na świecie. Pomimo że był większy, a jego konstrukcja dopracowana podczas szóstego rejsu, wpadł na niemiecką minę i zatonął w Morzu Egejskim. Na szczęście woda była ciepła, szalup ratunkowych nie brakowało i pomoc przyszła szybko. Skończył się jednak sen o panowaniu Wielkiej Brytanii na morzach i oceanach. Dokument zrealizowano w setną rocznicę katastrofy, która nie gościła długo na pierwszych stronach gazet, bo na froncie zachodnim dziennie ginęły wówczas tysiące żołnierzy. Historia Britannica jest dziś praktycznie nieznana. Prezenterzy, gwiazda BBC Kate Humble i doświadczony nurek Andy Torbet, poszukują odpowiedzi na pytanie, co spowodowało katastrofę Britannica. 15:55 WIELKIE MITY HISTORII - MAO - ZAŁOŻYCIEL WSPÓŁCZESNYCH CHIN. ODC 4/4 (HISTORY UNCOVERED) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Cdric Condom, Bernard Georges, Christiane Ratiney Mity, które funkcjonują przez długie lata bardzo trudno obalić. Historia XX wieku nie jest wyjątkiem od tej reguły. Zdarza się, że popularne do dziś przekonania przyjmujemy często za prawdy ewangeliczne. Dlatego uważamy, że zrzucenie bomby na Hiroszimę spowodowało kapitulację Japonii, że plan Marshalla uratował powojenną Europę, że Adolf Hitler był geniuszem wojskowym lub że Mao Zedong był złem koniecznym w modernizacji Chin. Oczywiście twierdzenia te zawierają odrobinę prawdy, ale są zbyt ogólne, by można było je uznać w całości za prawdziwe. Seria, dzięki badaniom powszechnie funkcjonujących mitów, powraca do najważniejszych momentów XX wieku z nowym spojrzeniem i dokładniejszą interpretacją. 16:50 NIE TAKA PROSTA HISTORIA - PEAKY BLINDERS Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Scenariusz: Wiktor Świetlik Prowadzący: Wiktor Świetlik Kolejny odcinek poświęcimy serialowi "Peaky Blinders" i dowiemy się, ile jest w nim historycznej prawdy o brytyjskim, przestępczym półświatku z początku XX wieku. Czy żyletki w kaszkietach to fakt, czy gangsterzy zasiadali w angielskim parlamencie, oraz czy Winston Churchill miał ludzi od brudnej roboty? Sprawdźmy. 17:25 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 13 NIESPOKOJNA GRANICA. ROK 1939 Serial historyczny, 75 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Piotr Skiba, Zbigniew Zaniewski, Daniel Kozakiewicz, Krzysztof Stroiński, Jacek Milczanowski, Michał Juszczakiewicz, Grzegorz Forysiak, Tomasz Zaliwski, Czesław Stopka, Jan Frycz, Ewa Ziętek, Teresa Lipowska, Dorota Pomykała, Grażyna Barszczewska, Lidia Bienias Nadchodzi rok 1939. Bolek pracuje w fabryce maszyn górniczych, gdzie coraz śmielej poczynają sobie bojówki nazistowskie. Nawet ludowa zabawa, zorganizowana przez harcerzy z okazji święta 3 maja, staje się dla Niemców pretekstem do awantury między Polakami a prohitlerowsko nastawioną młodzieżą niemiecką. Krysia - mimo że jest narzeczoną Bolka - spotyka się też z Willim, synem Jerzego. Gustek, parający się szmuglem, pomaga nielegalnie przekraczać granicę Niemcom szerzącym dywersję. Zygmunt - młodszy syn Tomasza poznaje Wisię - pielęgniarkę ze szpitala. Między młodymi rodzi się uczucie. Tymczasem starzejący się coraz wyraźniej dziadek Stanik duże nadzieje wiąże z trzynastoletnim Zbyszkiem, ulubieńcem całej rodziny Pasterników. 18:50 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - TERRORYŚCI NA ZLECENIE Magazyn, 29 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Prowadzący: Andrzej Mietkowski Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prasa partyjna bije na trwogę: Wolna Europa wprowadza audycje muzyczne na osobiste polecenie prezydenta Lyndona Johnsona. Chce zdobyć zaufanie niedojrzałej politycznie warstwy społecznej. Zachodni rock podminowuje system komunistyczny. W programie prof. Jerzy Eisler, oraz gwiazdy Wolnej Europy - Barbara Nawratowicz, Janusz Marchwiński, Janusz Herburt - Hewell. Niezwykłe archiwalia. 19:25 HISTORIA POLSKI - DOKTOR Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Hyży - Czołpińska Scenariusz: Beata Hyży - Czołpińska Prowadzący: Jarosław Perszko Zdjęcia: Jakub Klimaszewski Historię można pisać wielkimi literami, ale najbardziej fascynujące jest odkrywanie jej w losach zdawałoby się zwykłych, a przecież niezwykłych postaci, żyjących tuż obok. Jedną z nich jest Tadeusz Rakowiecki (1878 - 1965) - doktor medycyny, a jednocześnie światowej sławy astronom, krytyk literacki, lekarz wojskowy na frontach wojny rosyjsko - japońskiej, I wojny światowej i wojny z bolszewikami w 1920 r. , patriota i społecznik. Oferowano mu objęcie katedry astronomii we Lwowie na Uniwersytecie Jana Kazimierza, on jednak wybrał Hajnówkę, na skraju Puszczy Białowieskiej, liczącą 700 mieszkańców, bo twierdził, że tutaj jest bardziej potrzebny. Jego żona Pelagia towarzyszyła powstającym Legionom i była komendantką Oddziału Lubelskiego Polskiej Organizacji Wojskowej. Józef Piłsudski powierzył jej odręcznie napisany rozkaz utworzenia POW na terenie zaboru rosyjskiego, który przewiozła konno przez front do Warszawy. Przez całe życie wspierała męża w jego decyzjach. Razem działali społecznie, dla dobra tych najbardziej potrzebujących. Ich wspólną dewizą życiową było: uczciwość na pierwszym miejscu. "Moim filmem chciałabym przywrócić pamięci te, dziś nieco zapomniane osoby, bo mogą być wzorem nie tylko dla nas, ale także dla przyszłych pokoleń i zasługują na najwyższy szacunek". 20:30 JEZIORO WSPOMNIEŃ Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2022 Reżyseria: Monika Meleń Scenariusz: Monika Meleń, Robert Sowicki Film przypomina burzliwe dzieje zapory na Jeziorze Czorsztyńskim, czyli między innymi fale protestów przeciwko jej budowie, jakie miały miejsce w 1981 czy 1982 roku. Narracja prowadzona jest przez pryzmat jednego z protestujących, który teraz próbuje rozliczyć się z przeszłością i pokazać swojej córce wady i zalety tego przedsięwzięcia. W filmie oprócz Roberta Sawickiego i jego córki występują dr Piotr Dąbrowski z rady naukowej PPN, Andrzej Szczocarz - były dyrektor PPN, ze strony zapory będzie to Tadeusz Łagosz. Bohater spotyka się także z innym uczestnikiem protestów, Jarosławem Krajniewskim. Występują także mieszkańcy tych okolic; sołtys wsi Maniowy, członkinie Koła Gospodyń Wiejskich tej wsi, oraz Marek Wojtaszek, który prowadzi stronę internetową staremaniowy.pl. W filmie przedstawiamy także punkt widzenia miejscowych przedsiębiorców; Kazimierza Wolskiego i flisaka Włodzimierza Jagiełło. Zwiedzamy też samą zaporę i rozmawiamy na temat jej funkcjonowania. Film jest próbą rozliczenia się z tamtym czasem, ale nie odpowiada jednoznacznie na pytanie, czy budowa zapory w tamtym miejscu była konieczna. Walorem filmu są zdjęcia ze zbiorów prywatnych bohaterów i materiały archiwalne z zasobów Telewizji Polskiej. Niewątpliwym atutem są przepiękne krajobrazy okolic Czorsztyna i Niedzicy, czyli jednego z najpiękniejszych rejonów Polski. 21:25 JEDWABNY SZLAK - 2/3 (THE SILK ROAD) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Fascynująca opowieść o historii szlaku handlowego, który odmienił świat. A wszystko zaczęło się od jednego towaru - materiału utkanego z kokonu pewnej ćmy, z którego zaczęto szyć cesarskie szaty. Jedwabny Szlak mierzył ponad osiem tysięcy kilometrów i biegł z dawnej chińskiej stolicy przez mityczne miasta Azji Środkowej, Samarkandę i Persepolis, aż po Morze Śródziemne do bazarów Konstantynopola i do weneckich kupców. Od Aleksandra Wielkiego po Czyngis - - chana, cesarze i książęta zawsze chcieli go kontrolować. Warto było o niego walczyć. Przynosił nie tylko zyski materialne. Ludy, których ziemie przecinał, wymieniali towary, ale też idee i zdobycze techniki, od których później zależał byt Zachodniej Europy. Papier. Proch. Instrumenty muzyczne. Jedwabny Szlak przekraczał granice, umożliwiał kontakt między różnymi kulturami, ale rodził też konflikty. W drugim odcinku nasz przewodnik dr Sam Willis dociera do Azji Środkowej, w sercu Jedwabnego Szlaku, miejscu ciągłych podbojów, migracji ludów i upadku całych miast. Tej części Jedwabnego Szlaku Europa często nie dostrzegała, a być może najwięcej jej zawdzięcza. Pozna ostatnich żyjących Sogdyjczyków, którzy niegdyś handlowali od Morza Śródziemnego po Morze Chińskie. Poszuka też śladów ich kultury. Zachwyci się miastem zbudowanym przez tysiące niewolników dla jednego z największych pogromców na świecie. Odwiedzi też szkoły w miastach na Jedwabnym Szlaku, w których narodziła się współczesna matematyka i astronomia. 22:20 POLSKIE 100 LAT - POLITYKA ZAGRANICZNA II RZECZYPOSPOLITEJ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Lektor: Tomasz Marzecki Wykonawcy: Kazimierz Kaczor Muzyka: Michał Lorenc Po I wojnie światowej Polska znalazła się pomiędzy dwoma potęgami: Niemcami i Sowiecką Rosją. Politykę II Rzeczypospolitej w okresie międzywojennym określa się często mianem polityki równowagi lub polityką równych odległości. Jej istotą była próba utrzymywania dobrych i opartych na bilateralnych układach stosunków z Niemcami i Rosją Sowiecką, w taki jednak sposób, aby nie zbliżyć się do jednego z nich, ponieważ groziło to oddaleniem się od drugiego. Czy była wówczas alternatywa dla polskiej polityki, zwłaszcza w przededniu II wojny światowej? Historycy w Polsce Ludowej przedstawiali ją prosto: trzeba było szukać przyjaciół blisko, a nie daleko, a zatem należało wejść w układy sojusznicze ze Związkiem Sowieckim i wraz z nim podjąć walkę przeciw hitlerowskim Niemcom. Za kwestię bezdyskusyjną i oczywistą (choć przecież fałszywą) uznawano fakt, że Sowiety chciały walczyć przeciw III Rzeszy. Z drugiej strony podnoszono przeciwną koncepcję. Należało przyjąć propozycję Hitlera wspólnego marszu na Wschód. Nie doszłoby do zawarcia paktu Ribbentrop - Mołotow. W ten sposób uniknięto by ogromu strat, a nawet można byłoby to czy owo zyskać, np. na Ukrainie. Gdyby Hitler zaczął przegrywać, można by wycofać się z tego układu i wystąpić przeciw Rzeszy. Tu podawano przykłady takich państw jak Rumunia, Węgry a nawet Włochy. Źródłem pierwszego poglądu była ideologia, zaś drugiego znajomość późniejszych wydarzeń, których nawet najbardziej przenikliwe umysły nie były w stanie przewidzieć. 22:55 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 7/18 - PODWÓJNY NELSON Serial sensacyjny, 54 min, Polska, 1968 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych (właśc. Andrzej Szypulski i Zbigniew Safjan) Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Wiesława Mazurkiewicz, Iwa Młodnicka, Henryk Bąk, Feliks Żukowski, Aleksander Sewruk, Adam Pawlikowski Aresztowana przez Niemców agentka aliancka Eva Fromm nie wytrzymuje tortur i zaczyna sypać. W efekcie Kloss i major Hanna Busel zostają wysłani do małej miejscowości wypoczynkowej Liski, by do końca rozpracować informacje wydobyte od Evy Fromm. Kloss i Busel prowadzą przed sobą grę. Każde z nich dociera do partyzanckiego oddziału "Kornela", oboje żądają, by Kornel zlikwidował "tajnego agenta". Okazuje się, że Hanna Busel też jest agentką aliancką, ale Kloss, któremu tamci nie wierzą, jest w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Dopiero w ostatniej chwili Hans i Hanna sprzymierzają się przeciw prawdziwemu wrogowi. 23:55 POLSCY. SERYJNI - ODC. 8 WŁADYSŁAW BACZYŃSKI Cykl dokumentalny, 44 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka, Przemysław Semczuk Wykonawcy: Przemysław Semczuk Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Andrzej Misaczek, Maciej Mroziewski Rok po zakończeniu wojny w Bytomiu zastrzelona została handlarka spod Wrocławia. Jej ciało znaleziono w parku, obok zaś łuski z pistoletu kaliber 9 mm. Sprawa jako niewykryta trafiła do milicyjnego archiwum. Dziesięć lat później we Wrocławiu zostaje zastrzelony tym razem z pistoletu kaliber 5, 6 mm - rzemieślnik Chaim N. Postrzał w klatkę piersiową. Sprawca zabójstwa Chaima N. zabrał mu tylko zegarek. To ważny szczegół, ponieważ tydzień później - także we Wrocławiu - oprawkę z tegoż zegarka milicjanci odnajdują przy trzeciej ofierze. Przy ciele mężczyzny odnaleziono łuski kaliber 9 mm. Po wykonaniu ekspertyzy okazało się, że z tej samej broni zastrzelono 10 lat wcześniej handlarkę bytomskim parku. Do kolejnej zbrodni dochodzi w połowie stycznia 1957 roku, również we Wrocławiu. Strzały zostają oddane z broni kaliber 5, 6 mm. Sprawca tych zbrodni, Władysław Baczyński zostaje ujęty przypadkowo podczas spotkania z patrolem milicji. Sięgnął wówczas po broń, ale nie zdołał jej tym razem użyć. Proces jest wydarzeniem medialnym. Wyrok - kara śmierci. 00:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - MIEDWIE - SKARBIEC PEŁEN TAJEMNIC Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Miedwie - skarbiec pełen tajemnic Jesteśmy kolejny raz nad jeziorem Miedwie. Poprzednia wyprawa zostawiła w naszej wyobraźni spory zamęt. Wyobrażaliśmy sobie już dno jeziora, potopione kutry i łodzie. Wracając jednak do rzeczywistości, wraz z kolegami z Projektu Strefa Miedwie rozpoczynamy kolejną poszukiwawczą przygodę. Mamy zlokalizowaną ćwiczebną torpedę lotniczą na głębokości 24 metrów. Mamy nadzieję, że uda się ją wydobyć. 01:20 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA CZ. I Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz KOSTUCH Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański John Kennedy objął urząd prezydencki w czasie największego rozwoju radzieckich sił nuklearnych. Program przedstawia dramatyczną grę polityczną, jaką podjął Kennedy, ponosząc na jej początku dotkliwą klęskę (Zatoka Świń) i analizuje działania, które doprowadziły do odzyskania przez Stany Zjednoczone parytetu nuklearnego. Sytuacja była tak dramatyczna, że eksperci Pentagonu uważali, że zabójstwo prezydenta było pierwszym posunięciem Moskwy poprzedzającym atak nuklearny. Wiceprezydent Johnson nie umiał obsługiwać walizki, za pomocą której mógł wydać rozkaz ataku odwetowego. 01:45 SENSACJE XX WIEKU - NAJWYŻSZA STAWKA CZ. II Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz KOSTUCH Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Program przedstawia mechanizm rozgrywki Chruszczowa z prezydentem Johnem Kennedym. Chruszczow, usiłując zapewnić przewagę nuklearną Związku Radzieckiego, umieścił rakiety średniego zasięgu na Kubie. Zdecydował się na takie posunięcie, gdyż uznał, że Kennedy jest politykiem chwiejnym i niedoświadczonym. Negatywną ocenę możliwości Kennedy'ego Chruszczow oparł na fatalnych działaniach prezydenta: zaakceptowaniu inwazji w Zatoce Świń, braku stanowczości w sprawie budowy muru berlińskiego. Program przedstawia mechanizm tej rozgrywki, od wyniku której zależał układ sił na świecie. 02:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DECYDUJĄCA BITWA Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony największej bitwie pancernej w dziejach świata, bitwie na Łuku Kurskim w 1943 roku.