TVP Nauka Środa, 26.07.2023 06:00 PODRÓŻNIK - MALAKKA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Malakka była bramą do skarbów Azji. Najpierw dla sułtanów Kalkuty, potem Portugalczyków, Holendrów, Anglików. Uważa się, że historia Malezji zaczęła się właśnie od Malakki, z chwilą wzniesienia jej przez sumatrzańskiego księcia Parameswarę w roku 1400. Sułtan, który tam rządził, miał we władaniu największe centrum handlowe Azji. Bo Malakka była traktowana jako centrum przyprawowe. Kupcy z Chin, Indii i Europy docierali tam, aby zaopatrzyć się w towary tak poszukiwane w świecie. Portugalczycy stanęli u wrót miasta już w 1511 roku. Sto lat później w Malakce usadowili się Holendrzy i do dziś wpływy tych dwóch nacji widać w tradycji i kulturze kraju. Poza szlakami historycznymi Malakka oferuje mnóstwo innych atrakcji turystycznych: od plażowych kurortów, poprzez liczne restauracje, sklepy z pamiątkami, targi staroci, po rezerwaty, parki i ogrody. To wielka kopalnia możliwości wakacyjnych. Turystycznie Malezja jest jednym z najbardziej rozwiniętych krajów na świecie. Hotele, baza wypoczynkowa, bezpieczeństwo sprawiają, że wypad do Malakki może być początkiem świetnej wędrówki po całym półwyspie, od Kuala Lumpur po Langkawi i Penang. W tym wydaniu "Podróżnika" skupimy się na dziedzictwie historycznym i kulturowym Malakki. Zwiedzanie portugalskich zabytków, poznawanie lokalnej kuchni i wizyta na przyprawowym bazarze wypełnią ten odcinek. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 06:30 PODRÓŻNIK - ŻYCIE I ŚMIERĆ W PURI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Przejmujący reportaż z cyklu "Podróżnik". Autorzy popularnego magazynu zabierają nas tym razem do miasta Puri, położonego we wschodnich Indiach, nad Zatoką Bengalską. Miasto jest jednym z najbardziej religijnych miejsc w Indiach. Próżno szukać tam hoteli i turystycznych autobusów, ale dziennie ściąga tam kilkanaście tysięcy pielgrzymów. Nad miastem góruje potężna stupa świątyni Wisznu. Jest jedną z czterech najważniejszych. Każdy pobożny Hindus ma w planie odwiedzić tę świątynię za swojego życia. Na głównej ulicy miesza się tłum pielgrzymów z tysiącami trędowatych. Wokół palą się kremacyjne stosy. W niesamowitym upale, duchocie, życie miesza się ze śmiercią. Wśród zgiełku i w jazgocie ulicznych straganów ludzie odchodzą na zawsze, żegnani przez najbliższych, a tuż obok sprzedawcy kokosów i weselnych girland pokrzykują wesoło na przechodniów. Niesamowite wrażenie czynią te sceny z życia i śmierci. Mieszają się uczucia, losy i przeznaczenie. W "Podróżniku" dokumentalny zapis świata, do którego europejskie normy w ogóle nie pasują. Milcząco i dyskretnie kamera dokonuje obserwacji świętości i zwyczajności. Puri - miasto życia i śmierci. Unikatowe zdjęcie, niezwykłe sceny życia codziennego mieszkańców Puri i pielgrzymów docierających do świątyni. "Podróżnik" tym razem w roli obserwatora. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 07:00 CZY WIESZ, ŻE? - /111/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 CZY WIESZ, ŻE? - /112/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 22 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:00 OPERACJA ZDROWIE - PIĘKNY UŚMIECH I ZDROWIE - STOMATOLOGIA Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2019 Autor: Piotr Poraj - Poleski W dzisiejszym odcinku: Piękny uśmiech i zdrowie - stomatologia. Czy braki w uzębieniu to tylko problem estetyczny, a może również poważny problem zdrowotny? Czy każdy ubytek w uzębieniu powinien być uzupełniony? Dlaczego ubytki w uzębieniu mogą stać się poważnym problemem na starość? Na te i wiele innych pytań odpowiemy w tym wydaniu programu. Dowiemy się także, co to jest włoska i amerykańska droga do pięknego uśmiechu. Poznamy najnowocześniejszą metodę uzupełniania braków w uzębieniu, jaką jest implantologia. Będziemy mieli także okazję zobaczyć, jak robi się licówki. Odkłamiemy wiele mitów związanych z nimi. 08:15 POLACY ŚWIATU - HANNA HIRSZFELDOWA Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. Odcinek poświęcony jest Hannie Hirszfeldowej - polskiej lekarce, światowej sławy profesorce nauk medycznych w dziedzinie pediatrii, żyjącej w latach 1884 - 1964. 08:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 36 KĘTRZYN Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Przemysław Skoczek Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Kętrzyn. To stare, mazurskie miasto, które prawa miejskie otrzymało w 1357 r. Położone na ziemiach dawnych Prus, założone przez zakon krzyżacki, miało burzliwe dzieje. Dziś można tu podziwiać krzyżacki zamek i jeden z nielicznych w Polsce kościołów obronnych. Są tu też ślady pozostawione przez masonerię oraz 140-letnia stadnina koni, która posiada jedną z najdłuższych stajni w Europie. W okolicznych lasach znajdziemy też słynną kwaterę Hitlera - Wilczy Szaniec, a w pobliskich Muławkach Muzeum Znaczków i Historii Poczty - raj dla każdego filatelisty. Zobaczymy tu m.in. jeden z egzemplarzy pierwszego na świecie znaczka z 1840 r. Kętrzyn i okolice urzekają swoją różnorodnością i kolorytem. To obowiązkowy punkt w programie dla każdego odwiedzającego Mazury. Można tu znaleźć nie tylko piękne jeziora i lasy, ale również fascynujące historie, wspaniałe zabytki i ciekawych ludzi. 09:00 PLANETA MOCY (PLANET POWER) Film dokumentalny, 40 min, Francja, 2018 Cała historia elektryczności opowiedziana w epickiej historii słonecznego samolotu Bertranda Piccarda, Solar Impulse. 10:00 GENIUSZE I MARZYCIELE. JAN CZOCHRALSKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Filmowy portret genialnego naukowca, a także wielkiego polskiego patrioty - chemika i metalurga Jana Czochralskiego. Jego badania i prace naukowe z początku XX wieku położyły podstawy pod współczesny przemysł elektroniczny i fotowoltaiczny oparty na monokrystalicznych półprzewodnikach, które wytwarza się metodą Czochralskiego - powszechnie znaną w kołach naukowych na całym świecie. 11:00 PODRÓŻNIK - MALAKKA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Malakka była bramą do skarbów Azji. Najpierw dla sułtanów Kalkuty, potem Portugalczyków, Holendrów, Anglików. Uważa się, że historia Malezji zaczęła się właśnie od Malakki, z chwilą wzniesienia jej przez sumatrzańskiego księcia Parameswarę w roku 1400. Sułtan, który tam rządził, miał we władaniu największe centrum handlowe Azji. Bo Malakka była traktowana jako centrum przyprawowe. Kupcy z Chin, Indii i Europy docierali tam, aby zaopatrzyć się w towary tak poszukiwane w świecie. Portugalczycy stanęli u wrót miasta już w 1511 roku. Sto lat później w Malakce usadowili się Holendrzy i do dziś wpływy tych dwóch nacji widać w tradycji i kulturze kraju. Poza szlakami historycznymi Malakka oferuje mnóstwo innych atrakcji turystycznych: od plażowych kurortów, poprzez liczne restauracje, sklepy z pamiątkami, targi staroci, po rezerwaty, parki i ogrody. To wielka kopalnia możliwości wakacyjnych. Turystycznie Malezja jest jednym z najbardziej rozwiniętych krajów na świecie. Hotele, baza wypoczynkowa, bezpieczeństwo sprawiają, że wypad do Malakki może być początkiem świetnej wędrówki po całym półwyspie, od Kuala Lumpur po Langkawi i Penang. W tym wydaniu "Podróżnika" skupimy się na dziedzictwie historycznym i kulturowym Malakki. Zwiedzanie portugalskich zabytków, poznawanie lokalnej kuchni i wizyta na przyprawowym bazarze wypełnią ten odcinek. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 11:30 PODRÓŻNIK - ŻYCIE I ŚMIERĆ W PURI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Przejmujący reportaż z cyklu "Podróżnik". Autorzy popularnego magazynu zabierają nas tym razem do miasta Puri, położonego we wschodnich Indiach, nad Zatoką Bengalską. Miasto jest jednym z najbardziej religijnych miejsc w Indiach. Próżno szukać tam hoteli i turystycznych autobusów, ale dziennie ściąga tam kilkanaście tysięcy pielgrzymów. Nad miastem góruje potężna stupa świątyni Wisznu. Jest jedną z czterech najważniejszych. Każdy pobożny Hindus ma w planie odwiedzić tę świątynię za swojego życia. Na głównej ulicy miesza się tłum pielgrzymów z tysiącami trędowatych. Wokół palą się kremacyjne stosy. W niesamowitym upale, duchocie, życie miesza się ze śmiercią. Wśród zgiełku i w jazgocie ulicznych straganów ludzie odchodzą na zawsze, żegnani przez najbliższych, a tuż obok sprzedawcy kokosów i weselnych girland pokrzykują wesoło na przechodniów. Niesamowite wrażenie czynią te sceny z życia i śmierci. Mieszają się uczucia, losy i przeznaczenie. W "Podróżniku" dokumentalny zapis świata, do którego europejskie normy w ogóle nie pasują. Milcząco i dyskretnie kamera dokonuje obserwacji świętości i zwyczajności. Puri - miasto życia i śmierci. Unikatowe zdjęcie, niezwykłe sceny życia codziennego mieszkańców Puri i pielgrzymów docierających do świątyni. "Podróżnik" tym razem w roli obserwatora. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 12:00 CZY WIESZ, ŻE? - /111/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:30 CZY WIESZ, ŻE? - /112/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 22 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:00 OPERACJA ZDROWIE - PIĘKNY UŚMIECH I ZDROWIE - STOMATOLOGIA Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2019 Autor: Piotr Poraj - Poleski W dzisiejszym odcinku: Piękny uśmiech i zdrowie - stomatologia. Czy braki w uzębieniu to tylko problem estetyczny, a może również poważny problem zdrowotny? Czy każdy ubytek w uzębieniu powinien być uzupełniony? Dlaczego ubytki w uzębieniu mogą stać się poważnym problemem na starość? Na te i wiele innych pytań odpowiemy w tym wydaniu programu. Dowiemy się także, co to jest włoska i amerykańska droga do pięknego uśmiechu. Poznamy najnowocześniejszą metodę uzupełniania braków w uzębieniu, jaką jest implantologia. Będziemy mieli także okazję zobaczyć, jak robi się licówki. Odkłamiemy wiele mitów związanych z nimi. 13:20 POLACY ŚWIATU - HANNA HIRSZFELDOWA Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. Odcinek poświęcony jest Hannie Hirszfeldowej - polskiej lekarce, światowej sławy profesorce nauk medycznych w dziedzinie pediatrii, żyjącej w latach 1884 - 1964. 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 36 KĘTRZYN Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Przemysław Skoczek Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Kętrzyn. To stare, mazurskie miasto, które prawa miejskie otrzymało w 1357 r. Położone na ziemiach dawnych Prus, założone przez zakon krzyżacki, miało burzliwe dzieje. Dziś można tu podziwiać krzyżacki zamek i jeden z nielicznych w Polsce kościołów obronnych. Są tu też ślady pozostawione przez masonerię oraz 140-letnia stadnina koni, która posiada jedną z najdłuższych stajni w Europie. W okolicznych lasach znajdziemy też słynną kwaterę Hitlera - Wilczy Szaniec, a w pobliskich Muławkach Muzeum Znaczków i Historii Poczty - raj dla każdego filatelisty. Zobaczymy tu m.in. jeden z egzemplarzy pierwszego na świecie znaczka z 1840 r. Kętrzyn i okolice urzekają swoją różnorodnością i kolorytem. To obowiązkowy punkt w programie dla każdego odwiedzającego Mazury. Można tu znaleźć nie tylko piękne jeziora i lasy, ale również fascynujące historie, wspaniałe zabytki i ciekawych ludzi. 14:00 PLANETA MOCY (PLANET POWER) Film dokumentalny, 40 min, Francja, 2018 Cała historia elektryczności opowiedziana w epickiej historii słonecznego samolotu Bertranda Piccarda, Solar Impulse. 15:00 NIEZWYKŁY KSIĘŻYC (WONDERS OF THE MOON) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: James van der Pool Księżyc w kolorze krwi, Superksiężyc, pełnia i całkowite zaćmienie. Poznamy wiele ciekawostek o tym jedynym naturalnym satelicie Ziemi. Jest nazywany srebrnym globem, miesiącem lub luną. To piąty co do wielkości Księżyc w Układzie Słonecznym. Zdjęcia robione aparatami o słabym świetle ukazują Księżyc w jego naturalnym blasku. Dowiemy się, jak fazy Księżyca wpływają na różne procesy na Ziemi, na przykład w podmorskim świecie Południowego Pacyfiku rafy koralowe rozmnażają się zgodnie z cyklami Księżyca. Przyjrzymy się zaćmieniom, gdy Słońce, Ziemia i Księżyc znajdują się w jednej linii. Występują one podczas nowiu, kiedy Księżyc znajduje się pomiędzy Ziemią a Słońcem. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, iż Księżyc jest widoczny na nocnym niebie tylko przez kilka godzin. Wyjątkiem są tylko dni w okolicach pełni, kiedy Księżyc gości na niebie przez całą noc. W pierwszej kwadrze widoczny jest wieczorem i zachodzi około północy, a w ostatniej kwadrze wschodzi dopiero około północy. Poznamy też festiwale i festyny księżycowe, które odbywają się na świecie i wtedy uwaga wszystkich skupiona jest na srebrnym globie. 16:00 GENIUSZE I MARZYCIELE. JAN CZOCHRALSKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Filmowy portret genialnego naukowca, a także wielkiego polskiego patrioty - chemika i metalurga Jana Czochralskiego. Jego badania i prace naukowe z początku XX wieku położyły podstawy pod współczesny przemysł elektroniczny i fotowoltaiczny oparty na monokrystalicznych półprzewodnikach, które wytwarza się metodą Czochralskiego - powszechnie znaną w kołach naukowych na całym świecie. 17:00 PODRÓŻNIK - NEW DELHI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Stolicą Indii jest New Delhi. Miasto zbudowane z wielkim rozmachem przez Brytyjczyków, obok starej siedziby dynastii Mogołów, wśród kwitnących ogrodów i angielskich parków. Najważniejszym jego punktem jest India Gate, 42-metrowy łuk triumfalny. Umieszczono na nim 85 000 nazwisk żołnierzy indyjskich poległych na frontach I wojny światowej. Stamtąd blisko już do Rasztrapati Bhawan, oficjalnej rezydencji prezydenta Indii. Przed uzyskaniem niepodległości była ona siedzibą wicekróla. W "Podróżniku" wizyta w domu Indiry Gandhi, mieszkała tam w ostatnim okresie swojego życia i tam została zamordowana, a także historia Mahatmy Gandhiego, "ojca" narodu. Na moment przeniesiemy się do Durbanu w Republice Południowej Afryki, gdzie twórca niepodległości Indii spędził 25 lat i tam stworzył swoją filozofię walki z okupantem. Zwiedzimy jego dom i drukarnię, gdzie wydawał gazetę "Opinion". W programie przypomnimy też historię miasta wraz częścią nazywaną potocznie Old Delhi, głównie z uwagi na architekturę z czasów Wielkich Mogołów. Wizyta w Delhi zakończy się krótkim spacerem po Ćandni Ćauk. Jest to dniem i nocą zatłoczony jarmark, obowiązkowe miejsce wizyt dla każdego turysty, który chciałby poznać klimaty i smaki Indii. Można tam kupić wszystko: od butów i ubrań w europejskim stylu po elektronikę, ale nade wszystko lokalne smakołyki, przyprawy, owoce i prawdziwe skarby Orientu - wyroby ze srebra, biżuterię i kolorowe sari. W "Podróżniku" ponadto mnóstwo praktycznych informacji nt. bezpiecznego poruszania się po Delhi, cen i porad, jak korzystać z bogactwa hinduskiej kuchni. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 17:30 PODRÓŻNIK - LANGKAWI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Langkawi to wyspa na Morzu Andamańskim u wrót cieśniny Malakki. Jest niewielka, ale zasłynęła z tego, że jako jedyna uniknęła katastrofy tsunami dwa lata temu, chociaż leży w pobliżu wybrzeża Tajlandii i słynnych tamtejszych kurortów. Uległy one kompletnemu zniszczeniu, zginęły tam wówczas tysiące osób. Władze Langkawi, przewidując wiele lat temu nadejście tsunami, nakazały na całym wybrzeżu zasadzić drzewa mangrowe. Przez lata tak się rozrosły, że utworzyły wokół wyspy coś w rodzaju ażurowego falochronu. Kiedy nadciągnęły fale tsunami, na Langkawi nie doszło do żadnych strat ani nawet zatopienia plaż. Fale załamały się na mangrowcach. Tymczasem kilka lat wcześniej na słynnych tajskich wyspach Phuket i Ko Samui władze kazały wyciąć wszelką roślinność z brzegów, aby poszerzyć plaże i zrobić miejsce pod nowe hotele i kurorty. Tam nastąpiła przerażająca katastrofa. Langkawi uchodzi za najbezpieczniejszy kurort Malezji. Specyfika miejsca i jego położenie sprawiły, że jest oblegany przez turystów. Poza hotelami i efektownymi plażami Langkawi może się pochwalić także parkiem narodowym z unikatową roślinnością i ptactwem. Wyspę można zwiedzać samochodem albo łodzią. Lokalna społeczność to Chińczycy i Malajowie z fascynującą kulturą, kuchnią i bogactwem historii. W programie porady, jak najłatwiej i najtaniej dolecieć na Langkawi, gdzie zamieszkać i jak korzystać z uroków wyspy. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 18:00 CZY WIESZ, ŻE? - /113/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:30 CZY WIESZ, ŻE? - /114/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:00 ZACZNIJ OD ZDROWIA - /15/ OTYŁOŚĆ Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Scenariusz: Agnieszka Barańska - Cieślak Prowadzący: Adam Giza Magazyn Telewizji Polskiej o tematyce prozdrowotnej. W każdym odcinku poruszymy inne zagadnienie z obszaru medycyny: nadciśnienie, choroby onkologiczne, problemy z oddychaniem, zdrowie psychiczne czy aktywność fizyczna to tylko część z nich. Nadwagę ma już trzech na pięciu dorosłych Polaków. Co czwarty jest otyły. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że otyłość jest zaliczana do najistotniejszych przewlekłych chorób niezakaźnych, a powikłania mogą być śmiertelne. Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że już co dziesiąte dziecko jest otyłe, a polskie dzieci tyją najszybciej w Europie. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 37 WAŁCZ Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Wałcz - miasto położone pomiędzy dwoma malowniczymi jeziorami. Wyjątkowe walory przyrodnicze przyciągają nie tylko turystów, ale i wioślarzy oraz wędkarzy. Sportowców można tu spotkać na każdym kroku, trenują w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich, a najsłynniejszych uhonorowano w Alei Gwiazd Sportu. Wałcz zachwyca pięknym rynkiem, dobrze zachowanymi zabytkami architektonicznymi oraz pozostałościami dawnych fortyfikacji. Warto też odwiedzić pobliskie, maleńkie miasto Tuczno, gdzie zachował się w dobrym stanie zamek jedyny na całej Ziemi Wałeckiej. Wałcz i okolice to raj dla sportowców i wszystkich szukających dobrego miejsca do aktywnego wypoczynku. Miasto przyciąga jak magnes pasjonatów historii i poszukiwaczy przygód, bo naprawdę nie brak tu atrakcji. 20:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 21:00 TAJEMNICZY SZÓSTY ZMYSŁ (BEYOND MOVEMENT: OUR 6TH SENSE REVEALED) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Wszyscy wiemy o istnieniu naszych pięciu zmysłów. Okazuje się jednak, że istnieje jeszcze jeden rodzaj zmysłu: propriocepcja, która pozwala nam poruszać się, pisać i chwytać obiekt w ruchu. Jak zorganizowany jest szósty zmysł? 22:00 GENIUSZE I MARZYCIELE. JAN CZOCHRALSKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Filmowy portret genialnego naukowca, a także wielkiego polskiego patrioty - chemika i metalurga Jana Czochralskiego. Jego badania i prace naukowe z początku XX wieku położyły podstawy pod współczesny przemysł elektroniczny i fotowoltaiczny oparty na monokrystalicznych półprzewodnikach, które wytwarza się metodą Czochralskiego - powszechnie znaną w kołach naukowych na całym świecie. 23:00 PODRÓŻNIK - NEW DELHI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Stolicą Indii jest New Delhi. Miasto zbudowane z wielkim rozmachem przez Brytyjczyków, obok starej siedziby dynastii Mogołów, wśród kwitnących ogrodów i angielskich parków. Najważniejszym jego punktem jest India Gate, 42-metrowy łuk triumfalny. Umieszczono na nim 85 000 nazwisk żołnierzy indyjskich poległych na frontach I wojny światowej. Stamtąd blisko już do Rasztrapati Bhawan, oficjalnej rezydencji prezydenta Indii. Przed uzyskaniem niepodległości była ona siedzibą wicekróla. W "Podróżniku" wizyta w domu Indiry Gandhi, mieszkała tam w ostatnim okresie swojego życia i tam została zamordowana, a także historia Mahatmy Gandhiego, "ojca" narodu. Na moment przeniesiemy się do Durbanu w Republice Południowej Afryki, gdzie twórca niepodległości Indii spędził 25 lat i tam stworzył swoją filozofię walki z okupantem. Zwiedzimy jego dom i drukarnię, gdzie wydawał gazetę "Opinion". W programie przypomnimy też historię miasta wraz częścią nazywaną potocznie Old Delhi, głównie z uwagi na architekturę z czasów Wielkich Mogołów. Wizyta w Delhi zakończy się krótkim spacerem po Ćandni Ćauk. Jest to dniem i nocą zatłoczony jarmark, obowiązkowe miejsce wizyt dla każdego turysty, który chciałby poznać klimaty i smaki Indii. Można tam kupić wszystko: od butów i ubrań w europejskim stylu po elektronikę, ale nade wszystko lokalne smakołyki, przyprawy, owoce i prawdziwe skarby Orientu - wyroby ze srebra, biżuterię i kolorowe sari. W "Podróżniku" ponadto mnóstwo praktycznych informacji nt. bezpiecznego poruszania się po Delhi, cen i porad, jak korzystać z bogactwa hinduskiej kuchni. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 23:35 PODRÓŻNIK - LANGKAWI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Langkawi to wyspa na Morzu Andamańskim u wrót cieśniny Malakki. Jest niewielka, ale zasłynęła z tego, że jako jedyna uniknęła katastrofy tsunami dwa lata temu, chociaż leży w pobliżu wybrzeża Tajlandii i słynnych tamtejszych kurortów. Uległy one kompletnemu zniszczeniu, zginęły tam wówczas tysiące osób. Władze Langkawi, przewidując wiele lat temu nadejście tsunami, nakazały na całym wybrzeżu zasadzić drzewa mangrowe. Przez lata tak się rozrosły, że utworzyły wokół wyspy coś w rodzaju ażurowego falochronu. Kiedy nadciągnęły fale tsunami, na Langkawi nie doszło do żadnych strat ani nawet zatopienia plaż. Fale załamały się na mangrowcach. Tymczasem kilka lat wcześniej na słynnych tajskich wyspach Phuket i Ko Samui władze kazały wyciąć wszelką roślinność z brzegów, aby poszerzyć plaże i zrobić miejsce pod nowe hotele i kurorty. Tam nastąpiła przerażająca katastrofa. Langkawi uchodzi za najbezpieczniejszy kurort Malezji. Specyfika miejsca i jego położenie sprawiły, że jest oblegany przez turystów. Poza hotelami i efektownymi plażami Langkawi może się pochwalić także parkiem narodowym z unikatową roślinnością i ptactwem. Wyspę można zwiedzać samochodem albo łodzią. Lokalna społeczność to Chińczycy i Malajowie z fascynującą kulturą, kuchnią i bogactwem historii. W programie porady, jak najłatwiej i najtaniej dolecieć na Langkawi, gdzie zamieszkać i jak korzystać z uroków wyspy. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 00:05 CZY WIESZ, ŻE? - /113/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 00:35 CZY WIESZ, ŻE? - /114/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:00 ZACZNIJ OD ZDROWIA - /15/ OTYŁOŚĆ Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Scenariusz: Agnieszka Barańska - Cieślak Prowadzący: Adam Giza Magazyn Telewizji Polskiej o tematyce prozdrowotnej. W każdym odcinku poruszymy inne zagadnienie z obszaru medycyny: nadciśnienie, choroby onkologiczne, problemy z oddychaniem, zdrowie psychiczne czy aktywność fizyczna to tylko część z nich. Nadwagę ma już trzech na pięciu dorosłych Polaków. Co czwarty jest otyły. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że otyłość jest zaliczana do najistotniejszych przewlekłych chorób niezakaźnych, a powikłania mogą być śmiertelne. Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że już co dziesiąte dziecko jest otyłe, a polskie dzieci tyją najszybciej w Europie. 01:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 37 WAŁCZ Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Wałcz - miasto położone pomiędzy dwoma malowniczymi jeziorami. Wyjątkowe walory przyrodnicze przyciągają nie tylko turystów, ale i wioślarzy oraz wędkarzy. Sportowców można tu spotkać na każdym kroku, trenują w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich, a najsłynniejszych uhonorowano w Alei Gwiazd Sportu. Wałcz zachwyca pięknym rynkiem, dobrze zachowanymi zabytkami architektonicznymi oraz pozostałościami dawnych fortyfikacji. Warto też odwiedzić pobliskie, maleńkie miasto Tuczno, gdzie zachował się w dobrym stanie zamek jedyny na całej Ziemi Wałeckiej. Wałcz i okolice to raj dla sportowców i wszystkich szukających dobrego miejsca do aktywnego wypoczynku. Miasto przyciąga jak magnes pasjonatów historii i poszukiwaczy przygód, bo naprawdę nie brak tu atrakcji. 02:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny?