TVP Nauka Piątek, 28.07.2023 06:00 PODRÓŻNIK - PENANG Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz W cieśninie Malakka, pomiędzy Sumatrą a Malezją, leży wyspa Penang. Dotrzeć można na nią samolotem, promem albo mostem łączącym ją z wybrzeżem Malezji. Przed dwustu laty Anglicy założyli tam fort Cornwallis, którego celem była ochrona rejonu przed piratami i holenderskimi oraz francuskimi okrętami. Europejczycy szukali tam dróg handlowych. Spokojne wody Morza Andamańskiego i cieśnina Malakki były celem ich ekspansji. Anglicy, kiedy usadowili się na wyspie Penang, natychmiast sprowadzili tam Hindusów i Chińczyków do pracy w koloniach. Dlatego współcześni mieszkańcy wyspy to nie tylko Malajowie, ale przede wszystkim potomkowie chińskich i hinduskich przybyszów. Stolicą wyspy jest Georgetown, dziś ruchliwe miasto, kryjące jednak wiele tajemnic i ciekawych miejsc, jak np. nigdy nieukończona świątynia Buddy. Aby zdobyć środki na jej budowę, mnisi zbierają datki od turystów. Każdy, kto da parę groszy, może wymalować na dachówce swoje nazwisko, stając się na wieki donatorem świątyni. W latach 60. i 70. XX w. zbudowano na wyspie wiele kurortów, wyodrębniono plaże dla turystów. Penang stał się modnym miejscem na spędzanie wakacji. W "Podróżniku" odwiedzimy wiele miejsc związanych z burzliwą historią wyspy: Fort Cornwallis, domy malajskie z czasów kolonialnych, chińskie świątynie i dzielnice, a wreszcie hinduski targ. Poznamy skarby tropikalnych ogrodów, niezwykłe owoce i przyprawy, jak np. durian, pinang, kakao. W programie liczne informacje na temat podróżowania na wyspę Penang, praktyczne wiadomości o klimacie, zakwaterowaniu i możliwości spędzenia wolnego czasu w otoczeniu niezwykłych śladów historii Malajów. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 06:30 PODRÓŻNIK - KOLORY MALEZJI - KUALA LUMPUR Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Malezja była bramą do skarbów Azji najpierw dla sułtanów Kalkuty, a potem Portugalczyków, Holendrów i Anglików. Obecnie uchodzi za jeden z najbardziej atrakcyjnych krajów na świecie. Inwestorów przyciąga kwitnąca gospodarka i korzystne warunki do jej rozwoju, niskie podatki i tolerancja dla przyjezdnych. Turystów wabią egzotyczne miasta, zabytki, kolorowy świat przygody i urokliwych wakacji. Symbolem tej mieszanki tradycji i nowoczesności jest stolica Malezji - Kuala Lumpur, metropolia zbudowana z majestatem i rozmachem. Stolica uderza futurystycznym stylem, osiągnięciami techniki i nowoczesną infrastrukturą. Mimo to zachowała swój staroświecki urok, którego przejawem są majestatyczne budynki z epoki kolonialnej. Nazwa miasta oznacza muliste zlewisko rzeki. Tutaj założyło swoją osadę 87 chińskich poszukiwaczy, którzy wybrali się do dżungli w poszukiwaniu bogatych złóż metali. Siedemnastu z nich umarło z powodu malarii, ale żadne choroby nie mogły już powstrzymać śmiałków, którzy ruszyli ich śladem. Kuala Lumpur szybko się rozrosło, dzisiaj mieszka tu dwa i pół miliona ludzi. Rzekę uregulowano, śladu po mule już nie ma. Nie ma też komarów ani malarii. Przez wieki Malezja była kluczem do zdobywania bogactw korzennych wysp - goździków, cynamonu, pieprzu, kardamonu. W średniowiecznej Europie były one stosowane nie tylko jako przyprawy, ale przede wszystkim jako konserwanty i lekarstwa. Właśnie z ich powodu spotykali się w Malezji ludzie różnych kultur, wyznań i religii. Wszystkie kolory i smaki Malezji najlepiej widać na talerzu. Kuchnia malezyjska to kwintesencja azjatyckich smaków, egzotycznych przypraw i europejskich wpływów. Modę na ślimaki wprowadzili tam w XVII wieku Holendrzy. Portugalczycy przywieźli z Afryki okrę, która w Angoli i Mozambiku była podstawowym warzywem. Oni też dostarczyli na dwór sułtana ostrą paprykę odkrytą wcześniej w Meksyku i Brazylii. Zaś azjatyckie targowiska pełne były przypraw poszukiwanych przez Europejczyków. W "Podróżniku" wędrówka po Kuala Lumpur, jego zabytkach, placach, dzielnicy chińskiej, straganach, bazarach i hinduistycznych świątyniach. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 07:00 CZY WIESZ, ŻE? - /115/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 25 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 CZY WIESZ, ŻE? - /116/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 25 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:00 BO JA WYBIERAM ZDROWIE Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Scenariusz: Beata Jakoniuk - Wojcieszak Zdjęcia: Mirosław Basaj Program edukacyjny o tematyce prozdrowotnej, promujący postawy wpływające na dobrostan człowieka, jego zdrowie ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki, pokazujący możliwości włączenia roślin leczniczych w trakcie leczenia i powrotu do zdrowia. Zdrowie to głównie profilaktyka, na którą w 60 - 80 procentach składa się żywność i w 20 - 30 procentach ruch. 08:10 MOC ZIÓŁ - DZIURAWIEC Program poradnikowy, 11 min, Polska, 2020 08:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 38 DĘBLIN Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Magdalena Felis Scenariusz: Justyna Zahor Zdjęcia: Jacek Sołtysiak, Jarosław Wątor, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Żadne inne miasto w Polsce nie jest tak blisko nieba jak Dęblin - siedziba jednej z trzech najstarszych szkół lotniczych świata. Z dęblińskiej Szkoły Orląt wywodzą się bohaterowie powietrznych bitew nad Warszawą, Anglią, Atlantykiem, Bałkanami, a nawet Chinami. Tu pierwsze loty odbywali najwięksi mistrzowie polskiego lotnictwa, a w cieniu parku otaczającego rektorat tworzyła Maria Pawlikowska - Jasnorzewska. W kolejnym odcinku Tomasz Bednarek odwiedza mały punkt na mapie Polski, który odegrał tak dużą rolę w historii Europy. Tylko tu można przechadzać się między śmigłowcami, które zapisały się w dziejach naszego kraju. A jeśli od lotniczych atrakcji zakręci się nam w głowie, można odpocząć... na rybach. Tam gdzie Wieprz wpada do Wisły, bieg rzeki zwalnia i tworzy idealne miejsce dla wędkarzy, którzy zjeżdżają tu z całej Polski. 09:00 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /2/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 W drugim odcinku profesor fizyki Jim Al-Khalili odkrywa, w jaki sposób ujarzmiliśmy moc symboli od pierwszego alfabetu, przez telegraf elektryczny, po współczesną erę cyfrową. Jednak podczas tej podróży dowiaduje się, że informacje dotyczą nie tylko komunikacji międzyludzkiej, ale są bardzo głęboko wplecione w tkankę rzeczywistości. 10:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 11:00 PODRÓŻNIK - PENANG Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz W cieśninie Malakka, pomiędzy Sumatrą a Malezją, leży wyspa Penang. Dotrzeć można na nią samolotem, promem albo mostem łączącym ją z wybrzeżem Malezji. Przed dwustu laty Anglicy założyli tam fort Cornwallis, którego celem była ochrona rejonu przed piratami i holenderskimi oraz francuskimi okrętami. Europejczycy szukali tam dróg handlowych. Spokojne wody Morza Andamańskiego i cieśnina Malakki były celem ich ekspansji. Anglicy, kiedy usadowili się na wyspie Penang, natychmiast sprowadzili tam Hindusów i Chińczyków do pracy w koloniach. Dlatego współcześni mieszkańcy wyspy to nie tylko Malajowie, ale przede wszystkim potomkowie chińskich i hinduskich przybyszów. Stolicą wyspy jest Georgetown, dziś ruchliwe miasto, kryjące jednak wiele tajemnic i ciekawych miejsc, jak np. nigdy nieukończona świątynia Buddy. Aby zdobyć środki na jej budowę, mnisi zbierają datki od turystów. Każdy, kto da parę groszy, może wymalować na dachówce swoje nazwisko, stając się na wieki donatorem świątyni. W latach 60. i 70. XX w. zbudowano na wyspie wiele kurortów, wyodrębniono plaże dla turystów. Penang stał się modnym miejscem na spędzanie wakacji. W "Podróżniku" odwiedzimy wiele miejsc związanych z burzliwą historią wyspy: Fort Cornwallis, domy malajskie z czasów kolonialnych, chińskie świątynie i dzielnice, a wreszcie hinduski targ. Poznamy skarby tropikalnych ogrodów, niezwykłe owoce i przyprawy, jak np. durian, pinang, kakao. W programie liczne informacje na temat podróżowania na wyspę Penang, praktyczne wiadomości o klimacie, zakwaterowaniu i możliwości spędzenia wolnego czasu w otoczeniu niezwykłych śladów historii Malajów. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 11:30 PODRÓŻNIK - KOLORY MALEZJI - KUALA LUMPUR Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Malezja była bramą do skarbów Azji najpierw dla sułtanów Kalkuty, a potem Portugalczyków, Holendrów i Anglików. Obecnie uchodzi za jeden z najbardziej atrakcyjnych krajów na świecie. Inwestorów przyciąga kwitnąca gospodarka i korzystne warunki do jej rozwoju, niskie podatki i tolerancja dla przyjezdnych. Turystów wabią egzotyczne miasta, zabytki, kolorowy świat przygody i urokliwych wakacji. Symbolem tej mieszanki tradycji i nowoczesności jest stolica Malezji - Kuala Lumpur, metropolia zbudowana z majestatem i rozmachem. Stolica uderza futurystycznym stylem, osiągnięciami techniki i nowoczesną infrastrukturą. Mimo to zachowała swój staroświecki urok, którego przejawem są majestatyczne budynki z epoki kolonialnej. Nazwa miasta oznacza muliste zlewisko rzeki. Tutaj założyło swoją osadę 87 chińskich poszukiwaczy, którzy wybrali się do dżungli w poszukiwaniu bogatych złóż metali. Siedemnastu z nich umarło z powodu malarii, ale żadne choroby nie mogły już powstrzymać śmiałków, którzy ruszyli ich śladem. Kuala Lumpur szybko się rozrosło, dzisiaj mieszka tu dwa i pół miliona ludzi. Rzekę uregulowano, śladu po mule już nie ma. Nie ma też komarów ani malarii. Przez wieki Malezja była kluczem do zdobywania bogactw korzennych wysp - goździków, cynamonu, pieprzu, kardamonu. W średniowiecznej Europie były one stosowane nie tylko jako przyprawy, ale przede wszystkim jako konserwanty i lekarstwa. Właśnie z ich powodu spotykali się w Malezji ludzie różnych kultur, wyznań i religii. Wszystkie kolory i smaki Malezji najlepiej widać na talerzu. Kuchnia malezyjska to kwintesencja azjatyckich smaków, egzotycznych przypraw i europejskich wpływów. Modę na ślimaki wprowadzili tam w XVII wieku Holendrzy. Portugalczycy przywieźli z Afryki okrę, która w Angoli i Mozambiku była podstawowym warzywem. Oni też dostarczyli na dwór sułtana ostrą paprykę odkrytą wcześniej w Meksyku i Brazylii. Zaś azjatyckie targowiska pełne były przypraw poszukiwanych przez Europejczyków. W "Podróżniku" wędrówka po Kuala Lumpur, jego zabytkach, placach, dzielnicy chińskiej, straganach, bazarach i hinduistycznych świątyniach. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 12:00 CZY WIESZ, ŻE? - /115/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 25 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:30 CZY WIESZ, ŻE? - /116/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 25 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:00 BO JA WYBIERAM ZDROWIE Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Scenariusz: Beata Jakoniuk - Wojcieszak Zdjęcia: Mirosław Basaj Program edukacyjny o tematyce prozdrowotnej, promujący postawy wpływające na dobrostan człowieka, jego zdrowie ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki, pokazujący możliwości włączenia roślin leczniczych w trakcie leczenia i powrotu do zdrowia. Zdrowie to głównie profilaktyka, na którą w 60 - 80 procentach składa się żywność i w 20 - 30 procentach ruch. 13:15 MOC ZIÓŁ - DZIURAWIEC Program poradnikowy, 11 min, Polska, 2020 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 38 DĘBLIN Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Magdalena Felis Scenariusz: Justyna Zahor Zdjęcia: Jacek Sołtysiak, Jarosław Wątor, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Żadne inne miasto w Polsce nie jest tak blisko nieba jak Dęblin - siedziba jednej z trzech najstarszych szkół lotniczych świata. Z dęblińskiej Szkoły Orląt wywodzą się bohaterowie powietrznych bitew nad Warszawą, Anglią, Atlantykiem, Bałkanami, a nawet Chinami. Tu pierwsze loty odbywali najwięksi mistrzowie polskiego lotnictwa, a w cieniu parku otaczającego rektorat tworzyła Maria Pawlikowska - Jasnorzewska. W kolejnym odcinku Tomasz Bednarek odwiedza mały punkt na mapie Polski, który odegrał tak dużą rolę w historii Europy. Tylko tu można przechadzać się między śmigłowcami, które zapisały się w dziejach naszego kraju. A jeśli od lotniczych atrakcji zakręci się nam w głowie, można odpocząć... na rybach. Tam gdzie Wieprz wpada do Wisły, bieg rzeki zwalnia i tworzy idealne miejsce dla wędkarzy, którzy zjeżdżają tu z całej Polski. 14:00 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /2/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 W drugim odcinku profesor fizyki Jim Al-Khalili odkrywa, w jaki sposób ujarzmiliśmy moc symboli od pierwszego alfabetu, przez telegraf elektryczny, po współczesną erę cyfrową. Jednak podczas tej podróży dowiaduje się, że informacje dotyczą nie tylko komunikacji międzyludzkiej, ale są bardzo głęboko wplecione w tkankę rzeczywistości. 15:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - LUDZKIE KLONY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Witamy w mrocznych aktach spraw zakopanych głęboko w historii nauki. W tym odcinku zapoznamy się z badaniami nad klonami, które umożliwiają kopiowanie życia i powielanie go na masową skalę. Poznajcie naukowców, których urzekł pozornie niemożliwy pomysł klonowania ssaków. Gwiezdny naukowiec z dotykiem Midasa jako pierwszy sklonował mysz. Czy była to mistyfikacja? A może to wszystko było prawdziwe? Potem nastąpiły dość szokujące narodziny Dolly, pierwszej na świecie sklonowanej owcy. Obecnie trwa wręcz rewolucyjny biznes klonowania. Technologie klonowania otwierają przyszłość, która jest zarówno różowa, jak i przerażająca. Co będzie, gdy ludzie zaczną stąpać po terytorium bogów? 16:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 17:00 PODRÓŻNIK - TENANGO Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Na południe od miasta Meksyk znajduje się niewielka miejscowość Tenango. Niemal w każdą niedzielę, a także z okazji świąt, zjeżdżają się tu okoliczni mieszkańcy oraz przyjezdni ze stolicy i wielu turystów. Wszystkich przyciąga do miasta cudowny obraz Matki Boskiej, który znajduje się w pobliskim kościele i jest adorowany od wielu lat. Dla Meksykanów to wielka okazja do ukazania swojej żarliwości. Obrazem opiekują się polscy księża, którzy właśnie w Tenango założyli parafię. W "Podróżniku" pokażemy jedną z wielkich uroczystości, na którą przybywają tysiące wiernych. Przyjrzymy się Polakom tam mieszkającym oraz porozmawiamy z księdzem, który wcześniej poprowadzi procesję z obrazem Matki Boskiej. A po procesji czas na wielką fiestę, która w Meksyku ma swój niepowtarzalny klimat i urodę. Na straganach można podziwiać przeróżne wyroby rękodzieła, lokalne pamiątki i odpustowe gadżety, a dla prawdziwych miłośników Meksyku będzie to okazja do spróbowania lokalnych potraw, sprawdzenia swoich umiejętności w wyrabianiu ciasta na tortillę. Poznamy też sposoby przyrządzania świńskiej skóry, która uchodzi tam za wielki przysmak. Ponadto, jak zwykle w programie, porady o sposobach podróżowania po Meksyku, przyjrzymy się lokalnej gastronomii i rękodziełu. Będziemy jeździć starą meksykańską taksówką. Odwiedzimy sklepy, dawne misje katolickie i klasztory. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 17:30 PODRÓŻNIK - ANTIGUA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Należy do najciekawszych i najbardziej znanych miejsc na świecie. To od wielu lat wakacyjne spełnienie marzeń dla podróżników, bardziej wymagających globtroterów, a także dla zwykłych turystów. Do Gwatemali, niewielkiego państwa położonego na południe od Meksyku, można dotrzeć przez półwysep Jukatan albo samolotem bezpośrednio z miasta Meksyk. Stolicą Gwatemali jest miasto o tej samej nazwie. Tuż obok leży Antigua, stara hiszpańska osada, niegdyś stolica Gwatemali, pełna kolonialnej architektury, uroczych hacjend, zakamarków i klimatów minionego czasu. Dawna stolica zachowała charakter eleganckiego, kolonialnego miasta. Nie ma tu wielkomiejskiego zgiełku. Są za to Indianie, którzy na tutejszym targu sprzedają swoje wyroby. Antigua to miasto artystów, muzyków, aktorów. Miasto zaprojektował włoski architekt, Juan Batista Antonelli. O niszczącej sile wulkanów przypominają ruiny dawnych budowli. O nieustępliwości i przywiązaniu mieszkańców świadczą tętniące życiem ulice. W dalszym ciągu zdarzają się tutaj trzęsienia ziemi. Naruszają fundamenty starych gmachów. Mimo to najcenniejsze zabytki są pieczołowicie zabezpieczane i odnawiane. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 18:00 CZY WIESZ, ŻE? - /117/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:30 CZY WIESZ, ŻE? - /118/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 25 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:00 OPERACJA ZDROWIE - MIGDAŁKI Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski W tym odcinku powiemy, jakie objawy laryngologiczne powinny skłonić do wizyty u specjalisty. Słyszy się o zapaleniu migdałków u dzieci, a u dorosłych rzadziej. Czy to problem związany z wiekiem? Czy migdałki są potrzebne? Kiedy i w jakim celu się je usuwa? Czy wycięcie migdałków rozwiązuje problem z infekcjami, np. zapadaniem na anginę? W programie pokażemy mało inwazyjne sposoby usuwania migdałków oraz nowoczesną, operacyjną, endoskopową metodę leczenia zatok przynosowych. 19:20 POLACY ŚWIATU - BRONISŁAW PIŁSUDSKI Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. Odcinek poświęcony jest Bronisławowi Piłsudskiemu, żyjącemu w latach 1866 - 1918, etnografowi zajmującemu się kulturami Dalekiego Wschodu. Bronisław był bratem Józefa Piłsudskiego. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 39 RESZEL Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Warmię, gdzie nad niewielką rzeką Sajną, wyrasta na wzgórzu jedno z najbardziej magicznych miasteczek w Polsce - Reszel. To istny klejnot gotyku. Już z daleka przyciąga wzrok swoją ceglaną sylwetą. Można tu odkryć unikatowy średniowieczny układ miejski, jedyny zachowany w województwie warmińsko - mazurskim. Nie brakuje tu tajemniczych historii, procesów czarownic, a nawet cudów. Bo Warmia to nie tylko kraina jezior i lasów, ale również bogactwo historii. W Reszlu można zwolnić tempo i wrzucić na luz. To pierwsze polskie miasto, które znalazło się w międzynarodowym stowarzyszeniu Cityslow - sieci małych miast stawiających na turystykę tradycyjną. Łączy je atmosfera nastawiona na celebrację zwykłego życia! Taka filozofia sprzyja niespiesznemu odkrywaniu uroków gotyckiego miasteczka, w którym duch średniowiecza jest wciąż żywy. 20:00 TAJEMNICE PIRAMID - OSTATNIE TAJEMNICE /4/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 21:00 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 8 AMERYKA POŁUDNIOWA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 22:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SUPERLUDZIE LUDZIE, CZY MASZYNY? (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Choć trudno w to uwierzyć, nauka pracuje nad powstaniem nadludzi, połączenia człowieka i maszyny, o zdolnościach wykraczających poza to, co potrafi człowiek. W tym odcinku poznajemy naukowców zajmujących się najnowocześniejszymi badaniami nad cyborgami i stworzeniem cyborgów nowej generacji oraz zdumiewającym planem ich wykorzystania. Szukamy też odpowiedzi na pytanie, czy jeśli stworzymy roboty - ludzi zdolnych do nadludzkich wyczynów, czy będą to ludzie, czy maszyny? 23:00 PODRÓŻNIK - TENANGO Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Na południe od miasta Meksyk znajduje się niewielka miejscowość Tenango. Niemal w każdą niedzielę, a także z okazji świąt, zjeżdżają się tu okoliczni mieszkańcy oraz przyjezdni ze stolicy i wielu turystów. Wszystkich przyciąga do miasta cudowny obraz Matki Boskiej, który znajduje się w pobliskim kościele i jest adorowany od wielu lat. Dla Meksykanów to wielka okazja do ukazania swojej żarliwości. Obrazem opiekują się polscy księża, którzy właśnie w Tenango założyli parafię. W "Podróżniku" pokażemy jedną z wielkich uroczystości, na którą przybywają tysiące wiernych. Przyjrzymy się Polakom tam mieszkającym oraz porozmawiamy z księdzem, który wcześniej poprowadzi procesję z obrazem Matki Boskiej. A po procesji czas na wielką fiestę, która w Meksyku ma swój niepowtarzalny klimat i urodę. Na straganach można podziwiać przeróżne wyroby rękodzieła, lokalne pamiątki i odpustowe gadżety, a dla prawdziwych miłośników Meksyku będzie to okazja do spróbowania lokalnych potraw, sprawdzenia swoich umiejętności w wyrabianiu ciasta na tortillę. Poznamy też sposoby przyrządzania świńskiej skóry, która uchodzi tam za wielki przysmak. Ponadto, jak zwykle w programie, porady o sposobach podróżowania po Meksyku, przyjrzymy się lokalnej gastronomii i rękodziełu. Będziemy jeździć starą meksykańską taksówką. Odwiedzimy sklepy, dawne misje katolickie i klasztory. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 23:35 PODRÓŻNIK - ANTIGUA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2007 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Wykonawcy: Marcin Sanakiewicz Należy do najciekawszych i najbardziej znanych miejsc na świecie. To od wielu lat wakacyjne spełnienie marzeń dla podróżników, bardziej wymagających globtroterów, a także dla zwykłych turystów. Do Gwatemali, niewielkiego państwa położonego na południe od Meksyku, można dotrzeć przez półwysep Jukatan albo samolotem bezpośrednio z miasta Meksyk. Stolicą Gwatemali jest miasto o tej samej nazwie. Tuż obok leży Antigua, stara hiszpańska osada, niegdyś stolica Gwatemali, pełna kolonialnej architektury, uroczych hacjend, zakamarków i klimatów minionego czasu. Dawna stolica zachowała charakter eleganckiego, kolonialnego miasta. Nie ma tu wielkomiejskiego zgiełku. Są za to Indianie, którzy na tutejszym targu sprzedają swoje wyroby. Antigua to miasto artystów, muzyków, aktorów. Miasto zaprojektował włoski architekt, Juan Batista Antonelli. O niszczącej sile wulkanów przypominają ruiny dawnych budowli. O nieustępliwości i przywiązaniu mieszkańców świadczą tętniące życiem ulice. W dalszym ciągu zdarzają się tutaj trzęsienia ziemi. Naruszają fundamenty starych gmachów. Mimo to najcenniejsze zabytki są pieczołowicie zabezpieczane i odnawiane. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 24:00 CZY WIESZ, ŻE? - /117/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 00:30 CZY WIESZ, ŻE? - /118/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 25 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:00 OPERACJA ZDROWIE - MIGDAŁKI Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski W tym odcinku powiemy, jakie objawy laryngologiczne powinny skłonić do wizyty u specjalisty. Słyszy się o zapaleniu migdałków u dzieci, a u dorosłych rzadziej. Czy to problem związany z wiekiem? Czy migdałki są potrzebne? Kiedy i w jakim celu się je usuwa? Czy wycięcie migdałków rozwiązuje problem z infekcjami, np. zapadaniem na anginę? W programie pokażemy mało inwazyjne sposoby usuwania migdałków oraz nowoczesną, operacyjną, endoskopową metodę leczenia zatok przynosowych. 01:15 POLACY ŚWIATU - BRONISŁAW PIŁSUDSKI Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. Odcinek poświęcony jest Bronisławowi Piłsudskiemu, żyjącemu w latach 1866 - 1918, etnografowi zajmującemu się kulturami Dalekiego Wschodu. Bronisław był bratem Józefa Piłsudskiego. 01:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 39 RESZEL Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Warmię, gdzie nad niewielką rzeką Sajną, wyrasta na wzgórzu jedno z najbardziej magicznych miasteczek w Polsce - Reszel. To istny klejnot gotyku. Już z daleka przyciąga wzrok swoją ceglaną sylwetą. Można tu odkryć unikatowy średniowieczny układ miejski, jedyny zachowany w województwie warmińsko - mazurskim. Nie brakuje tu tajemniczych historii, procesów czarownic, a nawet cudów. Bo Warmia to nie tylko kraina jezior i lasów, ale również bogactwo historii. W Reszlu można zwolnić tempo i wrzucić na luz. To pierwsze polskie miasto, które znalazło się w międzynarodowym stowarzyszeniu Cityslow - sieci małych miast stawiających na turystykę tradycyjną. Łączy je atmosfera nastawiona na celebrację zwykłego życia! Taka filozofia sprzyja niespiesznemu odkrywaniu uroków gotyckiego miasteczka, w którym duch średniowiecza jest wciąż żywy. 01:55 TAJEMNICE PIRAMID - OSTATNIE TAJEMNICE /4/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej.