TVP3 Gorzów Wielkopolski Niedziela, 30.07.2023 06:00 DZIKA POLSKA - CZAROWNICY Z BAGIEN Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Dwudziesty odcinek. To jubileusz i okazja do rozliczenia z... przyszłością. Gdzie ma się udać ekipa DP, aby go dokonać? Oczywiście w dzicz, czyli najlepiej na bagna. A te ostały się w Polsce przede wszystkim nad Biebrzą. Dotąd muskaliśmy je tylko kamerą w ciągu kilku wyjazdów. Teraz całkiem w nie wpadliśmy. Takie błotne pułapki czyhają nad Biebrzą tylko tam, gdzie strukturę torfowisk naruszył człowiek, kopiąc rowy, wydobywając torf, rozjeżdżając podmokłe łąki ciągnikami. Przeważają jednak tereny nieomalże dziewicze, gdzie ziemia wprawdzie ugina się pod nami i trzęsie, ale nie wsysa i można bezpiecznie czuć się na bagiennej i łąkowej darni. Niewygody wynagradza nam tutejsza przyroda kobiercami kwiatów, śpiewem ptaków od słodkich tonów słowika, czy dziwonii po tajemniczy szmer świerszczaka, czy brzęczki, wieczorne buczenia bekasów, nocne koncerty pasikoników, rzekotek i żab. Motyl niepylak mnemozyna zakłada swej samicy chemiczny pas cnoty, by nie pląsała w majowym słońcu z innymi. Storczyk obuwik zamyka owady w pułapkach, by zapylić swe kwiaty. U rybitw białoskrzydłych kwitnie jawne przekupstwo. Samiec musi upatrzonej samicy przynieść prezent w postaci owada lub rybki. Jak się jej ten dar nie spodoba, to fora ze dwora, poczekam na lepszego darczyńcę. Tu w miejscu miłości najwyraźniej triumfuje gospodarka rynkowa, której, wbrew złudzeniom, wcale nie wymyślili ludzie. O motylach opowiada nam dr Krzysztof Frąckiel z Biebrzańskiego Parku Narodowego, o storczykach dr Cezary Werpachowski, też pracownik naukowy Parku, z kolei w świat podwodny Biebrzy wprowadzi nas Mirek Kobeszko - miejscowy miłośnik przyrody. Program prowadzą Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński. 06:25 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - SULEJÓW Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Zespół opactwa cystersów w Sulejowie to jeden z najcenniejszych polskich zabytków o bardzo wysokiej randze artystycznej oraz wartościach historycznych i naukowych. Bryła kościoła klasztornego zachowała się do dzisiaj w pierwotnym kształcie. Sulejów jest jedynym cysterskim opactwem warownym na terenie Polski z tak dobrze zachowanymi i silnie rozwiniętymi późnośredniowiecznymi obwarowaniami klasztornymi. Po tym niezwykłym miejscu oprowadzają nas o. Augustyn Węgrzyn, cysters i Zofia Gwarda z muzeum opactwa. 06:35 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCE ANDY (FASCINATING ANDES) Cykl dokumentalny, 14 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Steffen Sailer, Annette Scheurich Cykl filmów dokumentalnych, przedstawiających krótkie podróże do Ameryki Południowej, Afryki i Europy. Szybkie wypady do: Patagonii, w Andy lub do dżungli tropikalnej. To okazja poznania Kenii lub Gór Wogezów w sercu Europy. Atrakcja dla dla każdego widza. Odcinek pt. "Fascynujące Andy" to podróż w góry Ameryki Południowej. Niewiele jest miejsc na Ziemi, które byłyby bliższe do gwiazd niż Andy. To potężne, niepowtarzalne, tajemnicze i zdumiewające pasmo górskie. Jest niemal jak osobny wszechświat na naszej planecie. U stóp tych gór znajduje się największa rezerwa wody pitnej w Ameryce Południowej - Campo de Hielo Sur: olbrzymi Lądolód Patagoński Południowy - na granicy między Chile i Argentyną. Na wyżyny Andów prowadzi zwykła droga. Szlak wiedzie przez góry, przedzierając się przez gęste lasy deszczowe, aż dociera do fascynującego miejsca już w Chile. Południowo - zachodnie tereny środkowych Andów są wyjątkowo jałowe. Tu się znajduje największe solnisko na świecie Salar de Uyuni. Poza porą deszczową - miejsce wygląda jak pustynia z kryształów. Białe złoto. Są tu złoża 10 miliardów ton soli. Ogromne kaktusy kolumnowe znaczą punktowo odseparowaną skałami - białą pustynię. Warstwa soli dochodzi do 30 metrów grubości. Nawet najcięższy pojazd może bezpiecznie przejechać przez pozornie bezkresną, słoną równinę. Samochód z napędem na cztery koła jest najlepszym środkiem transportu na trasie przez Andy. Kamieniste drogi są trudne dla każdego pojazdu. Nieustanna walka o przeżycie trwa w cieniu Andów. 07:05 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 120 IWONICZ - ZDRÓJ 2020 Magazyn turystyczny, 10 min, Polska, 2020 Autor: Wojciech Lubiński, Grzegorz Skrzypak W tym wydaniu odwiedzimy Iwonicz - Zdrój, nazywany perłą uzdrowisk podkarpackich. Poznamy iwonickie zabytki i przypomnimy o istnieniu jednego z najstarszych klubów narciarskich w Polsce. 08:30 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - POTĘGA RAMION Cykl reportaży, 10 min, Polska, 2023 Armwrestling to wyczynowa wersja swojskiego siłowania się na rękę. Dominik Zaorski ma 20 lat. Był już mistrzem świata juniorów. Teraz rywalizuje z seniorami. Choć cierpi na mózgowe porażenie dziecięce i porusza się na wózku, także w konkurencji z pełnosprawnymi rywalami odnosi sukcesy. W tej dyscyplinie najważniejsza jest siła rąk, a tę Dominik wyrobił sobie, jeżdżąc na wózku i chodząc o kulach. Treningi armwrestlingu miały być dla niego formą rehabilitacji fizycznej. Szybko jednak okazały się również świetną terapią psychiczną: kiedy dziesięć lat temu zaczynał trenować ten sport, był nieśmiały i zamknięty w sobie. Teraz ma dużo pewności siebie, bardzo wzmocniła się jego wartość mentalna. l jest na tyle silna, że sportową pasją zaraził swojego tatę. Damian Zaorski najpierw tylko towarzyszył synowi podczas treningów i startów, z czasem jednak także sam został armwrestlerem i też odnosi sukcesy. Razem jeżdżą na zawody i razem w nich startują. 08:45 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - JUBILEUSZ PEWNEGO KOZIOŁKA Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Koziołkowi Matołkowi stuknęło właśnie 90 lat, więc zasłużył chyba na reportaż. Jedziemy zatem do Pacanowa sprawdzić u kowali czy tu "kozy kują". A rzecz w tym, że to nie o kucie kóz chodziło, tylko w Pacanowie kowale, którzy się Koza nazywali, żyli sobie. A co na to wszystko kuzynki i kuzyni Matołka, uparte kozy? Poznajmy je bliżej. 09:00 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - PAN SAMOCHODZIK Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Wielką pasją łodzianina, pana Dariusz Pacochy są popularne niegdyś maluchy. Po odpowiednim tuningu jego niebieski fiacik nie dość, że pokonał wyczerpującą trasę z Polski do Gruzji, to bierze udział w cyklicznych zlotach tych pojazdów. Historia człowieka, który pomaga dzieciom nie tylko prywatnie, ale i zawodowo, pracuje bowiem w przedszkolu jako konserwator. Dba o to, by najmłodsi spędzali czas w bezpiecznym otoczeniu. To także opowieść o ludziach, którzy jako pierwsi w historii wjechali w Gruzji maluchem na górę Cminda Sameba, gdzie mieści się klasztor św. Trójcy. Dariusz Pacocha w niespełna dwa tygodnie przejechał ze swoim przyjacielem blisko 10 tys. km, by zawieźć dzieciom z gruzińskiego przedszkola najpotrzebniejsze przybory szkolne, na które wcześniej zebrał fundusze. Dzięki temu mają szansę kontynuować edukację, która zapewni im lepszy start w dorosłość. 10:01 SPORT WEEKEND 29.07.2023 Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Sukcesy i porażki naszych drużyn w rozgrywkach ligowych. Najświeższe wieści, nie tylko z lubuskich, stadionów, boisk, parkietów, basenów, torów żużlowych, strzelnic, bieżni, kortów i parkurów, czyli wszystko co kibic wiedzieć powinien. 10:12 LUBUSKIE INWESTYCJE Magazyn, 8 min, Polska, 2023 Lubuskie inwestycje 10:21 SŁODKA KUCHNIA PSZCZÓŁEK - CIASTECZKA Magazyn kulinarny, 19 min, Polska, 2021 10:42 ŻYJ W PRZYRODZIE Magazyn, 13 min, Polska, 2021 Autor: Magda Lipiec Jaremek 1. Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie (wnętrze i ogród) 2. Rezerwat Żmudź 3. Rezerwat Stawska Góra 4. Torfowiska węglanowe okolice Brzeźna 5. ROZMÓWCY TEMATYKA 1. KALINA ŁAPIŃSKA DAMPS - edukator przyrody - asystent w Dziale Przyrody Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie1. przedstawienie projektów dofinansowanych przez WFOŚiGW w Lublinie, m.in.: - Stwórz bioróżnorodny ogród przyjazny przyrodzie, ogród zlokalizowany został na terenie przyległym do muzeum chełmskiego; przyrodnicze wyposażenie ogrodu, to m.in.: budki lęgowe dla ptaków, schrony dla nietoperzy, rośliny miododajne, rodzime i od wieków zadomowione w polskiej przyrodzie, sprzyjające zapylaczom, które pomagają stworzyć bioróżnorodność środowiska służącą wzbogaceniu różnorodności gatunkowej zwierząt i roślin nawet na terenie miejskim; - omówienie i pokazanie schronów dla dzikich zapylaczy, hoteli dla owadów, pszczół samotnic, które nie zakładają roju, nie żyją w społeczeństwie - konstrukcja schronu dla jeży schronienie w okresie zimy i jesieni w odpowiedzi na deficyt pozostawianych stert liści i chrustu w ogrodach; 2. Dziewięćsił popłocholistny, zagrożony wyginięciem, występujący tylko na kilku stanowiskach w Polsce, m.in. na Stawskiej Górze otoczony został ochroną. Ten gatunek z rodziny astrowatych, znany wyłącznie z południowo - wschodniej Polski, niegdyś występujący masowo na Wyżynie Lubelskiej jest przyrodniczym ewenementem, endemitem tego terenu. Wisienka karłowata również ciekawy przyrodniczo kolejny okaz występujący na Stawskiej Górze - 15km od centrum Chełma. 2. prof. PWSZ w Chełmie IGNACY KITOWSKI - profesor, jako m.in. pasjonat ornitologii opowie o cennym okazie, przykładzie awifauny, jakim jest drop - ptak, obecnie wymarły już w Polsce o którym wiedzę chce szerzyć muzeum chełmskie. Dropy, jeszcze w latach 80 - tych XX wieku były obecne w okolicach Dryszczowa, w powiecie chełmskim. Drop, to najcięższy latający ptak świata, gatunek stepowy, teraz tylko zalatujący na tereny Polski z Hiszpanii, czy Węgier. 3. NATALIA JĘDRUSZCZAK Dyrektor Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie - wypowiedź gospodarza miejsca na temat wspólnej realizacji projektów dofinansowanych przez WFOŚiGW w Lublinie, m.in.: - sala dydaktyczna pod hasłem: Ciekawostki przyrodnicze ziemi chełmskiej i okolic na sali przedstawione zostały gatunki zwierząt znajdujące się pod ochroną charakterystyczne dla ziemi chełmskiej Muzeum w swym Dziale Przyrodniczym gromadzi unikalne w skali krajowej gatunki flory i fauny siedlisk stepowych (kserotermicznych), które ocalały w naszym regionie, m.in. len złocisty w rezerwacie Żmudź. 10:55 LEŚNY KALEJDOSKOP Magazyn, 12 min, Polska, 2019 Scenariusz: Magdalena Lipiec - Jaremek Zdjęcia: Marcin Szczepański Z okazji przypadającej w tym roku X Jubileuszowej Submisji Drewna Cennego Lubelska Jesień 2019 ten odcinek Leśnego kalejdoskopu poświęcamy na omówienie - submisji, czyli rodzaju sprzedaży drewna w formie przetargu klasycznego konkursu ofert, który to funkcjonuje w Lasach Państwowych nieprzerwanie od prawie 30 lat. Pokażemy najcenniejsze sztuki i najpiękniejszy surowiec drzewny, jaki oferowany jest na submisji. Opowiemy, jak wiele pracy wkładają leśnicy od pokoleń, aby wyhodować wysokogatunkowe, dorodne sztuki. Największym zainteresowaniem wśród kupujących cieszy się niezmiennie dąb, na który oferty zakupu są nawet dziesięciokrotnie wyższe niż ilości dostępne na placu submisyjnym. Drewno z lubelskich lasów cieszy się z zainteresowaniem klientów rynku krajowego i europejskiego (m.in. z Austrii, Niemiec, Estonii, Francji, Czech). Na lubelskich submisjach przez okres tych dziecięciu lat padały rekordy cenowe, m.in. prawie pięć tysięcy złotych za jeden metr kwadratowy. Ten odcinek realizowany na przemian w jesiennym deszczu i w słońcu poruszy także problem suszy w lasach i nawadniania na terenie szkółki leśnej, jak i piękno wąwozów leśnych wyżłobionych przez wodę na terenie Leśnictwa Niemienice. Do zobaczenia w lasach Nadleśnictwa Krasnystaw. 11:09 DZIECIAKI ZDOLNIAKI - GRY Magazyn, 13 min, Polska, 2023 Autor: Anna Rapcewicz - Wiśniewska, Piotr Kędziora W styczniowym odcinku chcemy z Dzieciakami Zdolniakami porozmawiać o ich ulubionych grach, jak i korzyściach i zagrożeniach płynących z nowych technologii. Dla odmiany proponujemy rodzinne gry planszowe i szachy. 11:23 ŚWIAT POMIARÓW (31.03.2023) 12 min, Polska, 2023 Autor: Elżbieta Dziewięcka - Mąkosa Cykl, który ma wpłynąć na zwiększenie świadomości metrologicznej wśród młodych ludzi, ma przyczynić się do popularyzacji tej dziedziny nauki, edukować i przybliżyć towarzyszące jej zagadnienia. Wiedzę chcemy pokazywać na zasadzie prezentacji licznych przykładów i doświadczeń obrazujących zastosowanie metrologii w życiu codziennym. 11:36 PIOSENKA U CIEBIE Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2022 Autor: Barłomiej Wieczorek, Iza Fatalska Zdjęcia: Dominik Rudnicki 14:30 INFORMACJE LUBUSKIE 30.07.2023 (14:30) 8 min, Polska, 2023 14:40 POGODA 30.07.2023 14:38 0 min, Polska, 2023 14:41 INWESTYCJA W POLSKĘ Magazyn, 3 min, Polska, 2023 Inwestycje w Polskę 16:31 INFORMACJE LUBUSKIE 30.07.2023 (16:30) 8 min, Polska, 2023 16:42 POGODA 30.07.2023 14:38 0 min, Polska, 2023 17:00 QULSZOŁ - KULINARNE POTYCZKI Magazyn kulinarny, 23 min, Polska, 2021 17:23 INWESTYCJA W POLSKĘ Magazyn, 3 min, Polska, 2023 Inwestycje w Polskę 17:27 INFORMACJE LUBUSKIE - FLESZ 30.07.2023 17:30 4 min, Polska, 2023 17:32 POGODA 30.07.2023 17:35 2 min, Polska, 2023 17:35 PIOSENKA U CIEBIE Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2022 Autor: Barłomiej Wieczorek, Iza Fatalska Zdjęcia: Dominik Rudnicki 17:59 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 113 SĘKOWA I OKOLICE 10 min, Polska, 2020 Autor: Wojciech Lubiński, Grzegorz Skrzypak Tym razem odwiedzamy zachodnią część Beskidu Niskiego, zwaną potocznie Beskidem Gorlickim. To właśnie tam odnaleźliśmy prawdziwą zimę! Sprawdzimy bazę narciarską oraz wybierzemy się śladami łemkowskiej kultury. 18:09 WAKACYJNY DROGOWSKAZ Magazyn, 12 min, Polska, 2023 Co robić w wakacje? Jak, gdzie z kim spędzić czas? 18:22 SIEWCY SŁOWA - PROGRAM RELIGIJNY - 29.07.2023 6 min, Polska, 2023 Autor: Sławomir Mazur Program religijny. 18:30 INFORMACJE LUBUSKIE - WYDANIE GŁÓWNE 30.07.2023 18:30 18 min, Polska, 2023 18:53 POGODA 30.07.2023 17:35 2 min, Polska, 2023 18:56 ICHTIS Magazyn, 13 min, Polska, 2023 Program poświęcony wydarzeniom z życia Kościoła w Diecezji Zielonogórsko - Gorzowskiej, prezentujący wydarzenia liturgiczne, działalność misyjną, pielgrzymki wiernych, Katolickie Stow. Młodzieży, Caritas, hospicja oraz sylwetki Świętych. 19:10 ŚWIAT POMIARÓW (31.03.2023) 12 min, Polska, 2023 Autor: Elżbieta Dziewięcka - Mąkosa Cykl, który ma wpłynąć na zwiększenie świadomości metrologicznej wśród młodych ludzi, ma przyczynić się do popularyzacji tej dziedziny nauki, edukować i przybliżyć towarzyszące jej zagadnienia. Wiedzę chcemy pokazywać na zasadzie prezentacji licznych przykładów i doświadczeń obrazujących zastosowanie metrologii w życiu codziennym. 19:23 ROZMOWA NA CZASIE Program publicystyczny, 4 min, Polska, 2023 Program informacyjno - publicystyczny dotyczący bieżących spraw regionu. 22:30 INFORMACJE LUBUSKIE - WYDANIE GŁÓWNE 30.07.2023 22:30 14 min, Polska, 2023 01:25 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - POTĘGA RAMION Cykl reportaży, 10 min, Polska, 2023 Armwrestling to wyczynowa wersja swojskiego siłowania się na rękę. Dominik Zaorski ma 20 lat. Był już mistrzem świata juniorów. Teraz rywalizuje z seniorami. Choć cierpi na mózgowe porażenie dziecięce i porusza się na wózku, także w konkurencji z pełnosprawnymi rywalami odnosi sukcesy. W tej dyscyplinie najważniejsza jest siła rąk, a tę Dominik wyrobił sobie, jeżdżąc na wózku i chodząc o kulach. Treningi armwrestlingu miały być dla niego formą rehabilitacji fizycznej. Szybko jednak okazały się również świetną terapią psychiczną: kiedy dziesięć lat temu zaczynał trenować ten sport, był nieśmiały i zamknięty w sobie. Teraz ma dużo pewności siebie, bardzo wzmocniła się jego wartość mentalna. l jest na tyle silna, że sportową pasją zaraził swojego tatę. Damian Zaorski najpierw tylko towarzyszył synowi podczas treningów i startów, z czasem jednak także sam został armwrestlerem i też odnosi sukcesy. Razem jeżdżą na zawody i razem w nich startują. 03:10 HAKERZY SOLIDARNOŚCI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2016 Reżyseria: Grzegorz Linkowski Scenariusz: Grzegorz Linkowski Zdjęcia: Jacek Piotr Tarasiuk, Hanna Linkowska Muzyka: Mariusz Ostański Film przedstawia żywą historię powstania i działalności pierwszego w Polsce podziemnego radia Solidarność emitującego programy i audycje radiowe na fonii telewizji publicznej, będącej w PRL tubą propagandową władzy. Metoda ta stała się znaczącym elementem przełamania monopolu partyjnej informacji, a pomysł narodził się w Świdniku i Lublinie. Radio pracowało od 30 kwietnia 1983 r. przez pięć lat i nadało w tym czasie 43 audycje - na ścieżce fonii TVP w programach pierwszym i drugim, również w czasie emisji "Dziennika TVP". 04:45 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - CHEŁMNO Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski Chełmno, miasto o ośmiowiekowej tradycji, dziś turystów przyciąga listą wyjątkowych i doskonale zadbanych zabytków. Nazywane jest "małym Krakowem" oraz "polskim Carcassonne" Zespół staromiejski w Chełmnie leży na wysokiej skarpie, odległej półtora kilometra od Wisły. Nazwa miasta jest bardzo stara i ma charakter topograficzny. O tym co odróżnia układ Chełmna od innych miast średniowiecznych, opowie Anna Grzeszna - Kozikowska, starszy kustosz Muzeum Ziemi Chełmińskiej, przewodnik PTTK. Największe wrażenie Chełmno zrobi na miłośnikach średniowiecza. Krzyżacka przeszłość, gotyckie świątynie i to co najważniejsze. Doskonale zachowane mury obronne. Jedne z najdłuższych w Polsce i 23 stojące dziś baszty. W tym jedna, z duchem. Dumą Chełmna są świetnie zachowane gmachy kościelne. To 6 gotyckich świątyń w tym Fara Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W jej wnętrzu znajdują się zabytkowe polichromie oraz relikwie św. Walentego. O tym skąd takie nagromadzenie świątyń w Chełmnie oraz jakie zabytki prócz tych sakralnych warto odwiedzić w mieście, opowie Anna Soborska - Zielińska, starszy kustosz Muzeum Ziemi Chełmińskiej.