TVP Kultura Piątek, 04.08.2023 07:10 ZAGINIONE SKARBY - "PORTRET MŁODZIEŃCA" Film animowany, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Lektor: Kacper Kaliszewski Muzyka: Michał Izydorczyk Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek przedstawia historię kradzieży obrazu "Portret młodzieńca", który Rafael Santi namalował w 1514 roku. Jest to najsłynniejszy obraz zagrabiony z Polski w czasie wojny. Należał wówczas do kolekcji Muzeum Książąt Czartoryskich. 07:20 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM ARMII KRAJOWEJ W KRAKOWIE Magazyn, 26 min, Polska, 2023 Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa Nila w Krakowie zainaugurowało swoją działalności w 2000 roku, a od 2012 działa w nowej przestrzeni muzealnej. Inicjatorami tej ważnej placówki byli żołnierze Polski Podziemnej, którzy po 1989 roku czynili starania, by ją powołać do życia. Celem tego Muzeum jest udokumentowanie wysiłku zbrojnego Armii Krajowej, a przede wszystkim zabezpieczenie cennych pamiątek po uczestnikach walk z niemieckim i sowieckim okupantem. 07:55 SZLAKIEM KOLBERGA - KATARZYNA GRONIEC Reportaż, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek jest muzyczną podróżą w inny region Polski. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. Razem z piosenkarką Katarzyną Groniec wybraliśmy się do wsi Dobrowoda na Podlasiu. Działa tam od 1968 Zespół Śpiewaczy. Kiedyś liczniejszy, teraz zostały już tylko 3 panie: Nina Jawdosiuk, Walentyna Klimowicz, Barbara Jakimiuk. Będą uczyły Katarzynę Groniec pięknych wielogłosowych pieśni śpiewanych w lokalnym dialekcie. Pokażą Katarzynie, jak się robi ciasto przygotowywane na specjalne okazje: korowaj. Będzie dużo radości ze wspólnych spotkań i wspólnego śpiewania. I będziemy razem z naszymi bohaterkami podróżować rowerami po Dobrowodzie. 09:50 PAPUSZA Dramat biograficzny, 125 min, Polska, 2013 Reżyseria: Krzysztof Krauze, Joanna Kos - Krauze Scenariusz: Krzysztof Krauze, Joanna Kos - Krauze, Anna Wunderlich Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Wojciech Staroń Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Sebastian Wesołowski, Leokadia Brzezińska, Paloma Mirga, Andrzej Walden, Antoni Pawlicki, Artur Steranko, Jowita Budnik, Zbigniew Waleryś "Niezwykła historia wyjątkowej kobiety, która miała odwagę być sobą" - reklamowali "Papuszę" na plakacie filmowym producenci. Podstawą scenariusza filmu stała się rzeczywista historia przejmujących losów tytułowej bohaterki, poetki cygańskiej, piszącej w języku romskim. Była pierwszą romską autorką, która sama spisała swoje wiersze oraz pierwszą, której twórczość tłumaczono na język polski i wydano w oficjalnym obiegu. Do opublikowania jej wierszy doszło dzięki zaangażowaniu Jerzego Ficowskiego, który odkrył talent Papuszy, oraz dzięki staraniom Juliana Tuwima. Wydany w 1956 r. tomik "Pieśni Papuszy" przyniósł poetce rozgłos. Fabuła "Papuszy" charakteryzuje się wielowarstwową strukturą, nie ma prostej, linearnej akcji, jest wielkim splotem życiowych doświadczeń, różnych spostrzeżeń, emocji i zachowań. Branżowa prasa zwracała uwagę na stronę wizualną i muzyczną filmu: na wspaniałe zdjęcia, świetne aktorstwo oraz utwory Pawluśkiewicza, genialnie podkreślające nastrój i wydźwięk opowieści. Film przedstawia wydarzenia rozgrywające się w ciągu kilkudziesięciu lat, ukazując kolejne etapy życia i twórczości romskiej poetki. Nigdy nie uczęszczała do szkoły, sama zadbała o to, by nauczyć się czytać i pisać. Odważyła się sprzeciwić tradycyjnej roli cygańskiej kobiety. I chociaż była samodzielna i wyzwolona, nie kwestionowała patriarchalnej władzy swego starszego o ponad dwadzieścia lat i niekochanego męża, harfiarza Dionizego Wajsa. W filmie jest on jedną z głównych postaci, podobnie jak znany tłumacz i pisarz Jerzy Ficowski, ukrywający się w taborze Wajsa przed bezpieką. Nagrody: 2013 Karlove Vary (MFF) Wyróżnienie Specjalne Jury; Gdynia - nagroda za drugoplanową rolę męską dla Zbigniewa Walerysia, Nagroda za charakteryzację, nagroda za muzykę dla Jana Kantego Pawluśkiewicza, Valladolid (MFF) - nagroda za reżyserię i za najlepszą rolę męską; 2014 MFF w Pune - nagroda dla najlepszego filmu; nagroda za reżyserię; Polska Nagroda Filmowa Orzeł w kategoriach: najlepsze zdjęcia dla Krzysztofa Ptaka i Wojciecha Staronia, najlepsza scenografia dla Anny Wunderlich, najlepsze kostiumy dla Barbary Sikorskiej - Bouffał, najlepsza muzyka dla J. K. Pawluśkiewicza. 12:15 ZIELONA MIŁOŚĆ - ODC. 3/3 - PAWEŁ Serial obyczajowy, 87 min, Polska, 1978 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Aleksander Minkowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Joanna Pacuła, Jan Frycz, Andrzej Pieczyński, Hanna Bieluszko, Mirosław Konarowski, Cezary Morawski, Laura Łącz, Karol Gruza, Roman Wilhelmi, Barbara Wrzesińska, Bronisław Pawlik, Mieczysław Milecki, Józef Nowak, Józef Nalberczak, Kazimierz Wichniarz Iwona pozostaje nadal w głębokiej depresji, nie chce z nikim rozmawiać. Tymczasem Sarnę i Pawła zbliża poczucie winy, bezradność wobec losu. Niespodziewanie sytuacja zaczyna się zmieniać. Iwona zaprzyjaźnia się z ciężko chorym młodym pilotem szybowcowym. Szpital opuszcza pełna życia i radości. Dla Sarny staż w szpitalu stał się szkołą życia i przekonał do zawodu lekarza. Równocześnie dziewczyna zmienia swój stosunek do rodziców i otoczenia. Z letniej przygody z Pawłem rodzi się prawdziwa wzajemna miłość. 14:25 CAMILLE PISSARRO - ŚLADAMI OJCA IMPRESJONISTÓW (CAMILLE PISSARRO: THE IMPRESSIONIST LEGACY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Christophe Fonseca Scenariusz: Christophe Fonseca, Stphane Rodriguez Dokument przybliża sylwetkę Camille ' a Pissarro, francuskiego impresjonisty, który najchętniej malował pejzaże i sceny przedstawiające proste życie. Malarz chętnie odnosił się do różnych pór roku, uwieczniając ich urok w swoich dziełach. 15:30 TYLKO BEATRYCZE Dramat historyczny, psychologiczny, 129 min, Polska, 1975 Autor: Teodor Parnicki Reżyseria: Stefan Szlachtycz Scenariusz: Stefan Szlachtycz Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Zygmunt Krauze Aktorzy: Mirosław Gruszczyński, Stanisław Igar, Joanna Sobieska, Hugo Krzyski, Zbigniew Zapasiewicz, Jan Nowicki, Piotr Wysocki, Ewa Milde, Zdzisław Wardejn, Tomasz Borkowy, Wiesława Mazurkiewicz, Monika Stefanowicz, Beata Strzelczyk, Mirosław Matyjasik, Jerzy Cnota Scenariusz filmu oparty został na powieści Teodora Parnickiego. "Z pomysłem adaptacji tej książki nosiłem się od dawna, nie było jednak partnera." - mówił w jednym z wywiadów reżyser. Proza Parnickiego jest bowiem bardzo trudna, pełna psychologicznych analiz i filozoficznych dociekań, jest wielopłaszczyznowa w czasie i wielowarstwowa w formie, zmusza przez to czytelnika do intelektualnego wysiłku. Jednak Stefan Szlachtycz znalazł w koncu partnera. Film powstał w "Poltelu" i jest produkcją typowo telewizyjną. Bohaterem "Tylko Beatrycze" jest młody Polak, Stanisław oskarżony o udział w buncie chłopskim (akcja rozgrywa sie pod koniec XIII wieku) i spalenie klasztoru cystersów w Mochach wraz z mnichami, przez których został wychowany. Zaopatrzony w list polecający królowej Polski i Czech, Ryksy Elżbiety udaje się przed sąd papieski Jana XII w Awinionie. Njawyższy sąd duchowny chce jednak nie tylko osądzić czyny oskarżonego, ale także uzyskac od niego informacje o sytuacji politycznej w Polsce i uczynić ze Stanisław swego zausznika. 18:00 JAZZ.PL - MARIAN PAWLIK QUARTET Koncert, 84 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Marian Pawlik, Bartłomiej Noszka, Kuba Płużek, Michał Heller W dwójkowym cyklu "Jazz. PL" gra kwartet Mariana Pawlika, gitarzysty basowego, kontrabasisty i lutnika, współzałożyciela legendarnej grupy jazz - rockowej Dżamble, Muzycy prezentują materiał ze swoich albumów: Old Base Line (2018) i Bezsenność we dwoje (2021). 19:30 OKO BOGA Film dokumentalny, 17 min, Polska, 2019 Reżyseria: Igor Kawecki Scenariusz: Igor Kawecki Film opowiada o ostatnich mieszkańcach kamienicy na krakowskim Kazimierzu. Przewodnikiem i głównym narratorem jest, żyjący na granicy fantazji i rzeczywistości 25 - letni Olaf, który w charakterystyczny dla siebie i subiektywny sposób opowiada o sobie, swojej rodzinie i sąsiadach. Obserwujący stopniową gentryfikację Kazimierza, a także świadomy tego, że jego rodzinny dom wkrótce przestanie istnieć, coraz bardziej ucieka w przeżycia wewnętrzne i fantazje. Jedną z nich jest przekonanie, że kamienica na ul. Brzozowej, w której mieszka, to centralne miejsce świata - Oko boga. (opis producenta) 20:00 KOMEDIOWE LATO - JAK UTOPIĆ DOKTORA MRACZKA (JAK UTOPIT DR MRACKA ANEB KONEC VODNIKU V CECHACH) Komedia science fiction, 94 min, Czechosłowacja 1974 Reżyseria: Vaclav Vorlicek Scenariusz: Petr Markov, Milos Macourek, Vaclav Vorlicek Aktorzy: Vladimir Mensik, Libuse Safrankova, Jaromir Hanzlik, Milos Kopecky, Frantisek Filipovsky, Vladimir Novotny, Miroslav Hajek Rodzinie praskich wodników grozi niebezpieczeństwo, mogą ulec zagładzie przez wysuszenie. Muszą bowiem opuścić zamieszkaną przez siebie zawilgoconą willę położną na rzeką i przenieść się do budynku z centralnym ogrzewaniwem. W tej sytuacji przywódca wodników, Wassermann, wydaje wyrok śmierci na pracownika administracji mieszkaniowej, doktora Mraczka, który zupełnie nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji decyzji o nagłej eksmisji wodników. Wyrok ma być wykonany niezwłocznie. Mraczek zostanie pozbawiony życia przez utopienie w miejskim basenie. Na tymże basenie wraz z koleżankami przebywa akurat licealistka Jana Vodickova, córka owych nieszczęśników objętych eksmisją. Nie mając pojęcia o wydanym wyroku, nastolatka ratuje doktora Mraczka, ściągając na siebie gniew szefa wodników. Tymczasem niespodziewanie Mraczek zostaje zamieniony w rybę, wskutek eksperymentów prowadzonych przez jego matkę, docent Mraczkową. Od tej pory wszystkie wodniki biorą go za wodnika, co wywołuje całą lawinę nieprzewidzianych sytuacji. 22:10 SERIALOWA NOSTALGIA - PITBULL - ODC. 9 Serial kryminalny, 44 min, Polska 2007 Scenariusz i reżyseria: Patryk Vega Aktorzy: Marcin Dorociński, Andrzej Grabowski, Rafał Mohr, Paweł Królikowski, Roma Gąsiorowska, Mirosław Baka, Monika Rosati i inni W pobliżu Teatru Komedia dochodzi do strzelaniny. Na miejscu ginie młody człowiek. Despero i Nielat badają okoliczności zdarzenia. Okazuje się, że ofiara ma przy sobie fałszywy dowód osobisty. Nielatowi udaje się w końcu odnaleźć rodziców zastrzelonego mężczyzny. Ustala, że korzystał on z usług siłowni na Żoliborzu. Dyżurny ruchu informuje funkcjonariuszy o zatrzymaniu narkomanki, która była świadkiem zabójstwa przed teatrem. Wkrótce i ona ginie. Zostaje brutalnie zamordowana. Nielat i Despero wpadają na trop zabójcy, którym jest niejaki Fogiel. Ma on sporo na sumieniu, ale jest przebiegły, więc trudno mu udowodnić winę. Despero ucieka się do prowokacji, by osaczyć drania. Tymczasem Monika Grochowska, przeniesiona niedawno do wydziału kryminalistyki, poprowadzi swoją pierwszą w życiu sprawę o zabójstwo. Razem z Barszczykiem jedzie właśnie na miejsce zdarzenia. Przy torach kolejowych leżą zwłoki młodej dziewczyny. Z pozoru wygląda to na samobójstwo, ale Monika ma duże wątpliwości. Odkrywa wiele szczegółów, które pozwalają przypuszczać, że jednak doszło do morderstwa. Rozmowa z ojcem dziewczyny ostatecznie rozwiewa wszelkie wątpliwości. Wyrzucona z pociągu Agata miała dwa charakterystyczne pierścionki, które jednak zniknęły z jej palców. Rozesłane do właścicieli lombardów i komisów zdjęcia przynoszą spodziewane efekty. Zgłasza się mężczyzna, który przyjął w komis pierścionki. Ustalenie nazwisk sprawców tragedii jest już tylko kwestią czasu, zwłaszcza że pojawiają się nowe dowody w sprawie. Po tragicznym zajściu na komendzie ojciec Oli zostaje zatrzymany do dyspozycji prokuratora. Igor prosi, żeby brat, dla własnego dobra, przyznał się do winy i dokładnie opowiedział, jak doszło do tragedii. Za zabójstwo w afekcie grozi mu kilka lat, ale z pewnością wyjdzie wcześniej na wolność. Jako nieletnia Ola trafia tymczasem do izby dziecka. Nagabywany przez ojca dziewczyny Igor początkowo nie chce się zająć bratanicą, zasłaniając się zbyt niebezpieczną i absorbującą pracą. W końcu jednak postanawia zmienić zdanie. Despero i Dżemma planują ślub. Na razie próbują uczestniczyć w kościelnych naukach przedmałżeńskich. Ale sprawa wcale nie jest prosta, natrafiają na wiele przeszkód. 23:10 KRYPTONIM HHHH (HHHH) Dramat wojenny, 114 min, Belgia/Wielka Brytania/Francja/USA, 2017 Reżyseria: Cedric Jimenez Scenariusz: David Farr, Audrey Diwan, Cedric Jimenez Aktorzy: Jason Clarke, Rosamund Pike, Jack O'Connell, Jack Reynor, Mia Wasikowska, Stephen Graham HHhH to akronim od Himmlers Hirn heisst Heydrich, czyli "mózg Himmlera nazywa się Heydrich". Scenariusz filmu został oparty na powieści pod tym tytułem Laurenta Bineta o zbrojnej akcji czeskiego ruchu oporu na Reinharda Heydricha, pomocnika Heinricha Himmlera. Zamach został przeprowadzony w Pradze, w maju 1942 roku, pod kryptonimem Operacja Anthropoid. II wojna światowa. Utworzony przez Hitlera Protektorat Czech i Moraw, gdzie niepodzielnie rządzą niemieccy protektorzy. Najbardziej znanym z nich jest właśnie Reinhard Heydrich, należący do najpotężniejszych ludzi III Rzeszy, to jeden z największych zbrodniarzy wojennych. Zamach na życie Heydricha, znienawidzonego kata Pragi, przygotowują Czech Jan Kubis i Słowak Jozef Gabcik. 01:20 KINO KRÓTKICH FILMÓW - BLISCY Dramat krótkometrażowy, 14 min, Polska, 2018 Reżyseria: Zofia Kowalewska Scenariusz: Zofia Kowalewska Aktorzy: Ewa Kaim, Łukasz Simlat, Marianna Kowalewska, Julia Szczepańska Zdjęcia: Tomasz Wierzbicki Krótki film fabularny. Olga samotnie wychowuje dwie dorastające córki. Gdy jedna z nich trafia nagle do szpitala, Olga mierzy się nie tylko z chorobą dziecka - jest zmuszona spotkać się z byłym mężem, z którym od lat nie utrzymuje kontaktu. Próby uzyskania informacji o stanie zdrowia córki czy wspólna rodzinna gra ujawniają wzajemne pretensje byłych małżonków. Wraz z pogarszającym się stanem zdrowia małej, napięcie między członkami rodziny rośnie, prowadząc do nieoczekiwanego finału. Zrealizowana z czułością wobec bohaterów opowieść o dramatycznym doświadczeniu, które daje szansę przekroczyć dawne urazy i stać się na nowo rodziną. (ŹRÓDŁO: polishshorts.pl) 01:35 KINO KRÓTKICH FILMÓW - NIEZROZUMIAŁKI Film animowany, 4 min, Polska, 2019 Reżyseria: Dana Danylova Scenariusz: Dana Danylova Wykonawcy: Dana Danylova Krótki film animowany. Autobiograficzna opowieść ukraińskiej reżyserki o przeżyciach mających miejsce w trakcie studiów w Polsce. Przedstawia językowe problemy doświadczane za granicą i wynikający z tego komizm. Na film składają się abstrakcyjne ilustracje wspomnień. (opis festiwalowy) 01:55 KINO NOCNE - BENEK Film obyczajowy, 97 min, Polska, 2007 Reżyseria: Robert Gliński Scenariusz: Irena Morawska, Jerzy Morawski Zdjęcia: Jan Budzowski Aktorzy: Marcin Tyrol, Mirosława Żak, Magdalena Poplawska, Zbigniew Stryj, Andrzej Mastalerz 29 - letni Benek Kacik pracuje w kopalni, dzieli mieszkanie ze starą matką, bratem Erykiem, szwagierką i ich kilkuletnim synem Rysiem. Jest przepracowany i przemęczony, kiedy wraca po szychcie do domu, marzy tylko o wygodnym łóżku i porządnym odpoczynku. Sen zakłóca mu jednak kilkulatek, który akurat chce się bawić. Benek traci cierpliwość, ma już wszystkiego dość. Chce odmienić swoją szarą egzystencję, zacząć nowe, lepsze życie. Odchodzi z kopalni, żegnając się z górnictwem na zawsze. Bierze 40 tysięcy odprawy i pełen nadziei, że teraz jego los się odmieni, z ufnością patrzy w przyszłość. Zaczyna nowe życie od kupna kawalerki. Następnym etapem ma być praca, ale tu zaczynają się problemy. Dla byłego górnika nie ma nigdzie miejsca. Wszelkie próby znalezienia jakiegoś zajęcia kończą się fiaskiem. Bliski załamania Benek idzie na kurs rzeźniczy, ale szybko przekonuje się, że i u rzeźnika nikt na niego nie czeka z otwartymi ramionami. Dalsze poszukiwania też nie przynoszą rezultatu. Zakochany w ładnej Dance Benek próbuje zdobyć dziewczynę, jednak i tu nie ma szczęścia. Kiedy okazuje się, że skromna firma Danki zbankrutowała, próbuje pomóc dziewczynie stanąć na nogi. Miłość wyzwala w nim siły do dalszej walki. 03:45 ETGAR KERET. TO SIĘ ZDARZYŁO NAPRAWDĘ (ETGAR KERET: BASED ON A TRUE STORY) Film dokumentalny, 67 min, Izrael/Niderlandy (Holandia), 2017 Reżyseria: Stephane Kaas Film dokumentalny poświęcony Etgarowi Keretowi, współczesnemu izraelskiemu prozaikowi i reżyserowi. Jego utwory tłumaczone były na 42 języki. Na cześć Kereta w Warszawie powstał najwęższy dom świata.