TVP Nauka Czwartek, 10.08.2023 06:00 PODRÓŻNIK - ANDYJSKIE SZLAKI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Autorzy programu zapraszają na wyprawę do Chile. Wschodnia granica tego kraju, nazwanego przez noblistę Pabla Nerudę "chudym", przebiega wzdłuż pasma Andów. Ze stolicy kraju, Santiago de Chile, jest zaledwie 70 km do andyjskich szczytów. Odwiedzimy rezerwat przyrody El Morado, przedstawimy możliwości trekkingu. Dotrzemy do górskiego schroniska założonego w 1932 roku, które stało się ośrodkiem kultury niemieckiej kolonii w Chile. Nasz szlak wiedzie do doliny rzeki Maipo, gdzie spotkamy się z organizatorami raftingu i przedstawimy zarówno uroki, jak i niebezpieczeństwa związane z tym modnym sportem. Odwiedzimy miejsce, w którym w 1982 roku dokonano nieudanego zamachu na chilijskiego dyktatora Augusto Pinocheta. Poznamy też andyjskie smaki: ręcznie wyrabianego chleba oraz chicha - winogronowego napoju. 06:30 PODRÓŻNIK - MARRAKESZ Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Wyprawa do Marrakeszu, jednego z najbardziej legendarnych i malowniczych miast Maroka. Położona na trasie starych karawan, dawna stolica imperium Almorawidów niemal od tysiąca lat wzbudza podziw przyjezdnych swoją architekturą i zielonymi ogrodami. Historia miasta jest bajeczna. Przed 10 wiekami była tam tylko pustynia. Przemierzali ją jedynie pasterze. W czasach berberyjskich nieopodal znajdowała się oaza. Dopiero wraz z przybyciem rycerzy nowej wiary zaczęto budować twierdze i mury obronne. Aby mogło powstać miasto, zbudowano regularny system kanałów zaopatrujących mieszkańców w wodę. Tak powstawała stolica państwa, która dała początek zjednoczenia Maroka pod wspólnym berłem Almorawidów właśnie. Armia emira Jusufa, silna i zjednoczona duchowo, pomaszerowała na północ, zajęła nadmorskie tereny atlantyckie, a następnie załamała opór chrześcijańskich obrońców Walencji i walnie przyczyniła się do utrwalenia na cztery wieki panowania Maurów w Hiszpanii. Dziś Marrakesz nadal wzbudza zachwyt swoim przepychem, cudowną architekturą, kolorem i roślinnością. W "Podróżniku" zwiedzimy ulice miasta, główny plac z majestatycznym minaretem, Kotubiją i wreszcie zobaczymy dom Yves Saint Laurenta, słynnego projektanta mody, który tam mieszkał przez 20 lat. Poznamy też zakamarki Jemaa El Fna, najsłynniejszego bazaru marokańskiego, na którym zaopatrywali się w przeróżne towary, w tym niewolników, kupcy z całej Afryki już w XII wieku. Przyprawy, zioła, cenne olejki - to wszystko i dziś można znaleźć na tym targowisku, podobnie jak nowe smaki w niedaleko położonych restauracjach. W jednej z nich dowiemy się, jak przyrządzać potrawy w tajine. To prastary sposób gotowania przez pustynnych nomadów. Tajine to nazwa glinianego naczynia, w którym piecze się mięso, ryby albo warzywa. Niegdyś proste danie, dziś wyszukane i eleganckie, serwowane w najlepszych restauracjach. W programie ponadto rady, jak korzystać z bazy noclegowej w Marrakeszu, niezbędne porady na wszelakie okoliczności. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 07:00 CZY WIESZ, ŻE? - /133/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:30 CZY WIESZ, ŻE? - /134/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:00 ZACZNIJ OD ZDROWIA - /19/ KRĘGOSŁUP Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Scenariusz: Agnieszka Barańska - Cieślak Prowadzący: Adam Giza W tym odcinku: kręgosłup. Brak aktywności fizycznej, nadwaga, praca siedząca - to główne przyczyny coraz powszechniejszych schorzeń kręgosłupa. Na ból pleców skarży się coraz więcej Polaków, a u sporej części osób dolegliwości nasiliły się podczas pandemii koronawirusa. Jak sobie pomóc? Jak zadbać o swój kręgosłup i gdzie szukać pomocy? 08:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 47 BUSKO - ZDRÓJ Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Celem kolejnej podróży Tomasza Bednarka jest Busko - Zdrój. Miasto ma ponad 700-letnią historię, w której kluczową rolę odegrało odkrycie niezwykłych właściwości tutejszych wód. Z ich dobrodziejstwa korzystała nawet królowa Jadwiga, która zażywała leczniczych kąpieli solankowych, przygotowywanych dla niej przez siostry norbertanki. Pierwsi "goście kąpielowi", bo takim mianem określano kiedyś tutejszych kuracjuszy, przyjechali do nowo utworzonego uzdrowiska w Busku - Zdroju w pierwszej połowie XIX wieku. Dziś, po blisko 200 latach, w buskich sanatoriach poza kąpielami siarczkowymi korzystać można z szerokiej gamy kuracji i zabiegów. Ale nie same wody lecznicze przyciągają tu kuracjuszy ceniących zdrowie i dobre samopoczucie. Równie ważne są wydarzenia kulturalne i doskonałe warunki do uprawiana sportów. 09:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - LUDZKIE KLONY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Witamy w mrocznych aktach spraw zakopanych głęboko w historii nauki. W tym odcinku zapoznamy się z badaniami nad klonami, które umożliwiają kopiowanie życia i powielanie go na masową skalę. Poznajcie naukowców, których urzekł pozornie niemożliwy pomysł klonowania ssaków. Gwiezdny naukowiec z dotykiem Midasa jako pierwszy sklonował mysz. Czy była to mistyfikacja? A może to wszystko było prawdziwe? Potem nastąpiły dość szokujące narodziny Dolly, pierwszej na świecie sklonowanej owcy. Obecnie trwa wręcz rewolucyjny biznes klonowania. Technologie klonowania otwierają przyszłość, która jest zarówno różowa, jak i przerażająca. Co będzie, gdy ludzie zaczną stąpać po terytorium bogów? 10:00 HURAGANY - WPŁYW NA PRZYRODĘ /2/ (HURRICANE, THE ANATOMY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Huragany należą do najpotężniejszych zjawisk meteorologicznych na Ziemi. Mogą zabrać tysiące istnień ludzkich i spowodować straty idące w miliony euro. O anatomii huraganów opowiada ta właśnie miniseria dokumentalna. 11:00 PODRÓŻNIK - ANDYJSKIE SZLAKI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Autorzy programu zapraszają na wyprawę do Chile. Wschodnia granica tego kraju, nazwanego przez noblistę Pabla Nerudę "chudym", przebiega wzdłuż pasma Andów. Ze stolicy kraju, Santiago de Chile, jest zaledwie 70 km do andyjskich szczytów. Odwiedzimy rezerwat przyrody El Morado, przedstawimy możliwości trekkingu. Dotrzemy do górskiego schroniska założonego w 1932 roku, które stało się ośrodkiem kultury niemieckiej kolonii w Chile. Nasz szlak wiedzie do doliny rzeki Maipo, gdzie spotkamy się z organizatorami raftingu i przedstawimy zarówno uroki, jak i niebezpieczeństwa związane z tym modnym sportem. Odwiedzimy miejsce, w którym w 1982 roku dokonano nieudanego zamachu na chilijskiego dyktatora Augusto Pinocheta. Poznamy też andyjskie smaki: ręcznie wyrabianego chleba oraz chicha - winogronowego napoju. 11:30 PODRÓŻNIK - MARRAKESZ Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Wyprawa do Marrakeszu, jednego z najbardziej legendarnych i malowniczych miast Maroka. Położona na trasie starych karawan, dawna stolica imperium Almorawidów niemal od tysiąca lat wzbudza podziw przyjezdnych swoją architekturą i zielonymi ogrodami. Historia miasta jest bajeczna. Przed 10 wiekami była tam tylko pustynia. Przemierzali ją jedynie pasterze. W czasach berberyjskich nieopodal znajdowała się oaza. Dopiero wraz z przybyciem rycerzy nowej wiary zaczęto budować twierdze i mury obronne. Aby mogło powstać miasto, zbudowano regularny system kanałów zaopatrujących mieszkańców w wodę. Tak powstawała stolica państwa, która dała początek zjednoczenia Maroka pod wspólnym berłem Almorawidów właśnie. Armia emira Jusufa, silna i zjednoczona duchowo, pomaszerowała na północ, zajęła nadmorskie tereny atlantyckie, a następnie załamała opór chrześcijańskich obrońców Walencji i walnie przyczyniła się do utrwalenia na cztery wieki panowania Maurów w Hiszpanii. Dziś Marrakesz nadal wzbudza zachwyt swoim przepychem, cudowną architekturą, kolorem i roślinnością. W "Podróżniku" zwiedzimy ulice miasta, główny plac z majestatycznym minaretem, Kotubiją i wreszcie zobaczymy dom Yves Saint Laurenta, słynnego projektanta mody, który tam mieszkał przez 20 lat. Poznamy też zakamarki Jemaa El Fna, najsłynniejszego bazaru marokańskiego, na którym zaopatrywali się w przeróżne towary, w tym niewolników, kupcy z całej Afryki już w XII wieku. Przyprawy, zioła, cenne olejki - to wszystko i dziś można znaleźć na tym targowisku, podobnie jak nowe smaki w niedaleko położonych restauracjach. W jednej z nich dowiemy się, jak przyrządzać potrawy w tajine. To prastary sposób gotowania przez pustynnych nomadów. Tajine to nazwa glinianego naczynia, w którym piecze się mięso, ryby albo warzywa. Niegdyś proste danie, dziś wyszukane i eleganckie, serwowane w najlepszych restauracjach. W programie ponadto rady, jak korzystać z bazy noclegowej w Marrakeszu, niezbędne porady na wszelakie okoliczności. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 12:00 CZY WIESZ, ŻE? - /133/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 12:30 CZY WIESZ, ŻE? - /134/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:00 ZACZNIJ OD ZDROWIA - /19/ KRĘGOSŁUP Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Scenariusz: Agnieszka Barańska - Cieślak Prowadzący: Adam Giza W tym odcinku: kręgosłup. Brak aktywności fizycznej, nadwaga, praca siedząca - to główne przyczyny coraz powszechniejszych schorzeń kręgosłupa. Na ból pleców skarży się coraz więcej Polaków, a u sporej części osób dolegliwości nasiliły się podczas pandemii koronawirusa. Jak sobie pomóc? Jak zadbać o swój kręgosłup i gdzie szukać pomocy? 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 47 BUSKO - ZDRÓJ Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Celem kolejnej podróży Tomasza Bednarka jest Busko - Zdrój. Miasto ma ponad 700-letnią historię, w której kluczową rolę odegrało odkrycie niezwykłych właściwości tutejszych wód. Z ich dobrodziejstwa korzystała nawet królowa Jadwiga, która zażywała leczniczych kąpieli solankowych, przygotowywanych dla niej przez siostry norbertanki. Pierwsi "goście kąpielowi", bo takim mianem określano kiedyś tutejszych kuracjuszy, przyjechali do nowo utworzonego uzdrowiska w Busku - Zdroju w pierwszej połowie XIX wieku. Dziś, po blisko 200 latach, w buskich sanatoriach poza kąpielami siarczkowymi korzystać można z szerokiej gamy kuracji i zabiegów. Ale nie same wody lecznicze przyciągają tu kuracjuszy ceniących zdrowie i dobre samopoczucie. Równie ważne są wydarzenia kulturalne i doskonałe warunki do uprawiana sportów. 14:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - LUDZKIE KLONY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Witamy w mrocznych aktach spraw zakopanych głęboko w historii nauki. W tym odcinku zapoznamy się z badaniami nad klonami, które umożliwiają kopiowanie życia i powielanie go na masową skalę. Poznajcie naukowców, których urzekł pozornie niemożliwy pomysł klonowania ssaków. Gwiezdny naukowiec z dotykiem Midasa jako pierwszy sklonował mysz. Czy była to mistyfikacja? A może to wszystko było prawdziwe? Potem nastąpiły dość szokujące narodziny Dolly, pierwszej na świecie sklonowanej owcy. Obecnie trwa wręcz rewolucyjny biznes klonowania. Technologie klonowania otwierają przyszłość, która jest zarówno różowa, jak i przerażająca. Co będzie, gdy ludzie zaczną stąpać po terytorium bogów? 15:00 WSZECHŚWIAT ŻYWY? - KU GWIAZDOM (LIVING UNIVERSE) 42 min, Francja, 2018 Od zarania dziejów spoglądaliśmy w nocne niebo i zastanawialiśmy się. A im bardziej patrzyliśmy, tym dalej widzieliśmy. W ciągu ostatnich 50 lat zerwaliśmy kajdany grawitacji i po raz pierwszy zapuściliśmy się do granic Układu Słonecznego. To było zarówno objawienie, jak i rewolucja. Teraz jesteśmy gotowi przekroczyć jeszcze dalszy próg. Najtęższe umysły ludzkości pracują nad skonstruowaniem statków kosmicznych i teleskopów, które zabiorą nas poza Układ Słoneczny i w głąb wszechświata. Nikt z nas nie wie, co znajdziemy, ale wiemy, czego szukamy: dowodu na istnienie życia, we wszystkich jego formach, poza Ziemią. To kwintesencja ludzkich poszukiwań. Szukamy towarzystwa i otuchy w dotychczas samotnym i rozszerzającym się wszechświecie. Ta seria dokumentalna to eksploracja naszej własnej planety, a także planet, które dopiero zaczynamy rozumieć. To wizualna odyseja oparta na najnowszych osiągnięciach nauki przefiltrowanych przez czołowych światowych ekspertów w dziedzinie eksploracji kosmosu, planetologii i astrobiologii. 16:00 HURAGANY - WPŁYW NA PRZYRODĘ /2/ (HURRICANE, THE ANATOMY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Huragany należą do najpotężniejszych zjawisk meteorologicznych na Ziemi. Mogą zabrać tysiące istnień ludzkich i spowodować straty idące w miliony euro. O anatomii huraganów opowiada ta właśnie miniseria dokumentalna. 17:00 PODRÓŻNIK - COYOACAN Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Jedna z najbardziej znanych dzielnic miasta Meksyk, subtelne miejsce na spacery śladami poetów, artystów, a także historii kraju. Coyoacan, czyli dzielnica Kojota, zaskakuje przede wszystkim klimatem i atmosferą bohemy, w porównaniu ze zgiełkiem Meksyku jest tu oaza spokoju i nastroju sztuki. Bo na Coyoacanie zwiedza się przede wszystkim sztukę: tę dawną, zatopioną w pomnikach i architekturze, jak i tę nowszą, zaklętą w obrazach. Casa Rosada, dom Corteza, ale nade wszystko wspaniałe wnętrza domu Fridy Kahlo, wielkiej meksykańskiej malarki. W "Podróżniku" poznamy najważniejsze miejsca na Coyoacanie, związane z historią dzielnicy, a także wspomniany dom Fridy Kahlo. Zobaczymy też pałac Corteza, w którym sprawował władzę w podbitej przez siebie Ameryce Łacińskiej. Niedaleko tego miejsca jedna z restauracji serwuje pozole, kultowe danie w Meksyku, znane jeszcze w czasach azteckich, uchodzące za najważniejszą potrawę w tamtejszych domach. Jest to zupa z kukurydzy gotowana na łbie świńskim z dodatkiem warzyw i rzodkiewki. Niegdyś w Meksyku, kiedy nie było jeszcze świń, Aztekowie gotowali kukurydzę z mięsem psa lub ryb albo niewolników. Restauracja, w której serwuje się pozole, oczywiście w wersji współczesnej, np. z kurczaka lub wieprzowiny, jest też owiana legendą; na miejsce przy stole czeka się kilkanaście minut, a pozole uchodzi tam za najlepsze w całym Meksyku. To jedno z ważniejszych miejsc na Coyoacanie, podobnie jak liczne kawiarnie, księgarnie, antykwariaty. W programie porady, jak dotrzeć do Meksyku, a potem na Coyoacan, praktyczne informacje na temat zakwaterowania i tego, jak uniknąć nieprzyjemnych przygód w trakcie podróży. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 17:30 PODRÓŻNIK - NOWY AGADIR Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Agadir to tętniące życiem miasto na zachodnim wybrzeżu Maroka. Uchodzi za jeden z najlepiej rozpoznawalnych kurortów wakacyjnych świata. Luksusowe hotele, szerokie plaże, mnóstwo restauracji, kawiarni, sklepów z pamiątkami, a co najważniejsze - renoma spokojnego miejsca, idealnego na wakacyjny odpoczynek. Do Agadiru latają czarterowe samoloty z Polski i wielu innych miast w Europie. Miasto leży na południu kraju, obok głównej panafrykańskiej trasy biegnącej w kierunku Zachodniej Sahary i Mauretanii. Agadir został w 1960 r. dotknięty katastrofalnym trzęsieniem ziemi. Niemal całe miasto zostało wtedy zrównane z ziemią. Coco Polizzi, architekt i rzeźbiarz, postanowił odbudować starą medinę. Kupił tereny niedaleko centrum Agadiru i tam zaczął budować nowe stare miasto. Po dwudziestu latach medina rozrosła się, wokół krętych uliczek pojawiły się sklepy i restauracje. Nowa medina stała się wielką atrakcją turystyczną Agadiru. Przyprawy, zioła, cenne olejki i inne skarby Maroka można znaleźć na targowisku w centrum miasta, a w niedaleko położonych restauracjach odkryć nowe smaki. W jednej z nich dowiemy się, jak przyrządzać harirę, tradycyjną zupę marokańską znaną jako główne danie podczas ramadanu. Ta aromatyczna zupa przygotowywana z baraniny, soczewicy, kolendry i pomidorów uchodzi za wielki przysmak. Serwuje się ją z daktylami, co dodatkowo wzmaga jej krzepiące właściwości. W programie ponadto rady, jak korzystać z bazy noclegowej w Agadirze, wizyta w tamtejszym spa oraz niezbędne porady dla wybierających się z wizytą do Maroka. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 18:00 CZY WIESZ, ŻE? - /135/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:30 CZY WIESZ, ŻE? - /136/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:00 BO JA WYBIERAM ZDROWIE Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Scenariusz: Beata Jakoniuk - Wojcieszak Zdjęcia: Mirosław Basaj, Jerzy Ernst Program edukacyjny o tematyce prozdrowotnej, promujący postawy wpływające na dobrostan człowieka, jego zdrowie ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki, pokazujący możliwości włączenia roślin leczniczych w trakcie leczenia i powrotu do zdrowia. 19:15 MOC ZIÓŁ - CZARNY BEZ - OWOCE Program poradnikowy, 12 min, Polska, 2020 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 48 NOWY SĄCZ Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Przemysław Skoczek Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem Tomasz Bednarek odwiedzi Nowy Sącz. Miasto ma ponad siedem wieków historii, niezwykłą przyrodę wokół oraz malowniczą starówkę, której sercem jest duży rynek - drugi pod względem wielkości w Małopolsce, zaraz po Krakowie. O królewskiej przeszłości Nowego Sącza świadczą ruiny zamku wzniesionego na polecenie Kazimierza Wielkiego w połowie XIV wieku. W mieście warto też zwiedzić Bazylikę św. Małgorzaty oraz Sądecki Park Etnograficzny, w którym zgromadzono 70 oryginalnych budowli, przeniesionych z całego regionu. W pobliżu Nowego Sącza znajduje się o kilka dekad starsze, bratnie miasto - Stary Sącz. W przeszłości było ono ważnym punktem szlaku handlowego prowadzącego na Węgry. Pamiątką tamtych czasów jest świetnie zachowany średniowieczny układ rynku. Obydwa miasta oferują mnóstwo atrakcji. Do tego w każdej chwili można wejść na jedną z okolicznych gór, by rozkoszować się widokami na dolinę Dunajca czy Popradu. 19:55 WSZYSTKO I NIC /2/ (EVERYTHING AND NOTHING) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2011 Epicka podróż, aby odkryć prawdziwy rozmiar wszystkiego i niezwykłą naukę o pustej przestrzeni, w którą zabiera widzów i znakomicie prezentuje temat "wszystko" i "nic" profesor Jim Al - Khalili. W odcinku Everything’ Jim zadaje bardzo proste pytanie: dlaczego w nocy robi się ciemno? Podróż w poszukiwaniu odpowiedzi zabierze go przez niezwykłe historie do granic znanego nam wszechświata, aby zbadać, w jaki sposób nasze rozumienie kosmosu zostało ukształtowane zarówno przez matematykę, jak i astronomię. Odcinek Nothing’ zajmuje się nauką na samych granicach ludzkiej percepcji, gdzie leżą najgłębsze tajemnice wszechświata. Jim postanawia odpowiedzieć na jedno bardzo proste pytanie: czym jest nic? Jego podróż kończy się niezwykłym stwierdzeniem: wszystko powstało z niczego. Po części nauka, po części filozofia i po części historia, "wszystko" i "nic" (Everything’ and Nothing’) łączą wszystkie te elementy w porywającą i spektakularną narrację, która tworzy tę niezwykłą miniserię dokumentalną. 21:05 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NOBEL - KRÓL DYNAMITU (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku - Alfred Nobel. Był chemikiem, który miał obsesję na punkcie materiałów wybuchowych. Wynalazł dynamit, materiał wybuchowy o niesamowitej sile niszczenia. Dynamit umożliwił prace inżynieryjne i eksplorację w kopalniach na skalę wcześniej uważaną za niemożliwą, był także używany jako potężna broń w działaniach wojennych. Nobel nie miał żadnych oporów przed przekształceniem swojego wynalazku w broń. Podróżował nawet po świecie, aby sprzedawać dynamit i zbił na tym ogromną fortunę. Jaka była ostatnia wola i testament, który pozostawił światu? W tym odcinku odkrywamy tajemnicę Alfreda Nobla, króla dynamitu. 22:00 HURAGANY - WPŁYW NA PRZYRODĘ /2/ (HURRICANE, THE ANATOMY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Huragany należą do najpotężniejszych zjawisk meteorologicznych na Ziemi. Mogą zabrać tysiące istnień ludzkich i spowodować straty idące w miliony euro. O anatomii huraganów opowiada ta właśnie miniseria dokumentalna. 23:05 PODRÓŻNIK - COYOACAN Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Jedna z najbardziej znanych dzielnic miasta Meksyk, subtelne miejsce na spacery śladami poetów, artystów, a także historii kraju. Coyoacan, czyli dzielnica Kojota, zaskakuje przede wszystkim klimatem i atmosferą bohemy, w porównaniu ze zgiełkiem Meksyku jest tu oaza spokoju i nastroju sztuki. Bo na Coyoacanie zwiedza się przede wszystkim sztukę: tę dawną, zatopioną w pomnikach i architekturze, jak i tę nowszą, zaklętą w obrazach. Casa Rosada, dom Corteza, ale nade wszystko wspaniałe wnętrza domu Fridy Kahlo, wielkiej meksykańskiej malarki. W "Podróżniku" poznamy najważniejsze miejsca na Coyoacanie, związane z historią dzielnicy, a także wspomniany dom Fridy Kahlo. Zobaczymy też pałac Corteza, w którym sprawował władzę w podbitej przez siebie Ameryce Łacińskiej. Niedaleko tego miejsca jedna z restauracji serwuje pozole, kultowe danie w Meksyku, znane jeszcze w czasach azteckich, uchodzące za najważniejszą potrawę w tamtejszych domach. Jest to zupa z kukurydzy gotowana na łbie świńskim z dodatkiem warzyw i rzodkiewki. Niegdyś w Meksyku, kiedy nie było jeszcze świń, Aztekowie gotowali kukurydzę z mięsem psa lub ryb albo niewolników. Restauracja, w której serwuje się pozole, oczywiście w wersji współczesnej, np. z kurczaka lub wieprzowiny, jest też owiana legendą; na miejsce przy stole czeka się kilkanaście minut, a pozole uchodzi tam za najlepsze w całym Meksyku. To jedno z ważniejszych miejsc na Coyoacanie, podobnie jak liczne kawiarnie, księgarnie, antykwariaty. W programie porady, jak dotrzeć do Meksyku, a potem na Coyoacan, praktyczne informacje na temat zakwaterowania i tego, jak uniknąć nieprzyjemnych przygód w trakcie podróży. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 23:40 PODRÓŻNIK - NOWY AGADIR Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Agadir to tętniące życiem miasto na zachodnim wybrzeżu Maroka. Uchodzi za jeden z najlepiej rozpoznawalnych kurortów wakacyjnych świata. Luksusowe hotele, szerokie plaże, mnóstwo restauracji, kawiarni, sklepów z pamiątkami, a co najważniejsze - renoma spokojnego miejsca, idealnego na wakacyjny odpoczynek. Do Agadiru latają czarterowe samoloty z Polski i wielu innych miast w Europie. Miasto leży na południu kraju, obok głównej panafrykańskiej trasy biegnącej w kierunku Zachodniej Sahary i Mauretanii. Agadir został w 1960 r. dotknięty katastrofalnym trzęsieniem ziemi. Niemal całe miasto zostało wtedy zrównane z ziemią. Coco Polizzi, architekt i rzeźbiarz, postanowił odbudować starą medinę. Kupił tereny niedaleko centrum Agadiru i tam zaczął budować nowe stare miasto. Po dwudziestu latach medina rozrosła się, wokół krętych uliczek pojawiły się sklepy i restauracje. Nowa medina stała się wielką atrakcją turystyczną Agadiru. Przyprawy, zioła, cenne olejki i inne skarby Maroka można znaleźć na targowisku w centrum miasta, a w niedaleko położonych restauracjach odkryć nowe smaki. W jednej z nich dowiemy się, jak przyrządzać harirę, tradycyjną zupę marokańską znaną jako główne danie podczas ramadanu. Ta aromatyczna zupa przygotowywana z baraniny, soczewicy, kolendry i pomidorów uchodzi za wielki przysmak. Serwuje się ją z daktylami, co dodatkowo wzmaga jej krzepiące właściwości. W programie ponadto rady, jak korzystać z bazy noclegowej w Agadirze, wizyta w tamtejszym spa oraz niezbędne porady dla wybierających się z wizytą do Maroka. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 00:05 CZY WIESZ, ŻE? - /135/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 00:35 CZY WIESZ, ŻE? - /136/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:00 BO JA WYBIERAM ZDROWIE Magazyn, 12 min, Polska, 2018 Scenariusz: Beata Jakoniuk - Wojcieszak Zdjęcia: Mirosław Basaj, Jerzy Ernst Program edukacyjny o tematyce prozdrowotnej, promujący postawy wpływające na dobrostan człowieka, jego zdrowie ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki, pokazujący możliwości włączenia roślin leczniczych w trakcie leczenia i powrotu do zdrowia. 01:15 MOC ZIÓŁ - CZARNY BEZ - OWOCE Program poradnikowy, 12 min, Polska, 2020 01:35 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 48 NOWY SĄCZ Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Przemysław Skoczek Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem Tomasz Bednarek odwiedzi Nowy Sącz. Miasto ma ponad siedem wieków historii, niezwykłą przyrodę wokół oraz malowniczą starówkę, której sercem jest duży rynek - drugi pod względem wielkości w Małopolsce, zaraz po Krakowie. O królewskiej przeszłości Nowego Sącza świadczą ruiny zamku wzniesionego na polecenie Kazimierza Wielkiego w połowie XIV wieku. W mieście warto też zwiedzić Bazylikę św. Małgorzaty oraz Sądecki Park Etnograficzny, w którym zgromadzono 70 oryginalnych budowli, przeniesionych z całego regionu. W pobliżu Nowego Sącza znajduje się o kilka dekad starsze, bratnie miasto - Stary Sącz. W przeszłości było ono ważnym punktem szlaku handlowego prowadzącego na Węgry. Pamiątką tamtych czasów jest świetnie zachowany średniowieczny układ rynku. Obydwa miasta oferują mnóstwo atrakcji. Do tego w każdej chwili można wejść na jedną z okolicznych gór, by rozkoszować się widokami na dolinę Dunajca czy Popradu. 02:05 WSZYSTKO I NIC /2/ (EVERYTHING AND NOTHING) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2011 Epicka podróż, aby odkryć prawdziwy rozmiar wszystkiego i niezwykłą naukę o pustej przestrzeni, w którą zabiera widzów i znakomicie prezentuje temat "wszystko" i "nic" profesor Jim Al - Khalili. W odcinku Everything’ Jim zadaje bardzo proste pytanie: dlaczego w nocy robi się ciemno? Podróż w poszukiwaniu odpowiedzi zabierze go przez niezwykłe historie do granic znanego nam wszechświata, aby zbadać, w jaki sposób nasze rozumienie kosmosu zostało ukształtowane zarówno przez matematykę, jak i astronomię. Odcinek Nothing’ zajmuje się nauką na samych granicach ludzkiej percepcji, gdzie leżą najgłębsze tajemnice wszechświata. Jim postanawia odpowiedzieć na jedno bardzo proste pytanie: czym jest nic? Jego podróż kończy się niezwykłym stwierdzeniem: wszystko powstało z niczego. Po części nauka, po części filozofia i po części historia, "wszystko" i "nic" (Everything’ and Nothing’) łączą wszystkie te elementy w porywającą i spektakularną narrację, która tworzy tę niezwykłą miniserię dokumentalną.