TVP Nauka Niedziela, 13.08.2023 06:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 19 CYFRYZACJA Magazyn, 25 min, Polska, 2012 W tym odcinku bardzo aktualny temat - cyfryzacja. Wyjaśnimy, czym jest cyfryzacja, jak zmienić sygnał analogowy na cyfrowy, dlaczego cyfryzujemy informacje i na czym polega cyfryzacja dźwięku i obrazu. Powiemy też, na czym polegają wybrane metody kodowania (pakowania) informacji na przykładach: dźwięk MP3, obraz jpeg, film mpeg. 06:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 20 INTERNET Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Liczba osób, które zadają sobie pytanie, jak działa internet, rośnie równie szybko jak liczba jego użytkowników. W tym odcinku wyjaśnimy, na czym polegają podstawowe zasady działania globalnej sieci. Sprawdzimy, co się dzieje od momentu wpisania w oknie przeglądarki adresu strony i naciśnięcia klawisza ENTER, do pojawienia się strony na ekranie. Cała operacja trwa kilka sekund, ale w tym czasie dzieje się mnóstwo fascynujących rzeczy w różnych miejscach miasta, kraju, a nawet świata! Wszystkich miłośników główkowania zapraszamy do intrygującej strefy zagadek. 07:00 ALCHEMIK - CIEPŁE DO GÓRY, ODC. 49 Magazyn, 16 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Alchemik nie może mówić. Bartłomiej i Mirmił postanawiają mu pomóc. Malina chce, by profesor Stożek rozprawił się teraz z Mirmiłem i Bartłomiejem. Oni sami przygotowują wykład o cieczach i straszą doświadczeniem podstępną Malinę. 07:20 ALCHEMIK - TLEN KONTRA DWUTLENEK WĘGLA, ODC. 50 Magazyn, 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Mirmił i Bartłomiej proszą Dominika dela Pizzo o pomoc w zorganizowaniu debaty naukowej na temat tlenu i dwutlenku węgla oraz o zgodę, by mogła się ona odbyć w kuchni. Mirmił oszukuje strażnika profesora Stożka, zakrada się do laboratorium i zabiera rzeczy niezbędne do eksperymentów. Można rozpocząć debatę. Część pierwsza to doświadczenia, potem teoria. Ciekawe, co wyniknie z tej bitwy na gazy? 07:40 MAŁA URANIA - 4/22 (10) - CZARNA DZIURA 12 min, Polska, 2022 Urania wraz z załogą kierują Rakietę tam, gdzie jeszcze nie tylko ich, ale nikogo nie było, w pobliże czarnej dziury. Dowiadują się, że czarnych dziur nie można zobaczyć, ale można wyczuć zmiany w przestrzeni, kiedy dwie czarne dziury łączą się ze sobą. Te drgania całej przestrzeni nazywają się falami grawitacyjnymi. Urania nie daje za wygraną i chce koniecznie dowiedzieć się, co jest w środku napotkanej czarnej dziury, pod tak zwanym horyzontem, gdzie wszystko, nawet światło, bezpowrotnie znika. Na szczęście Drona posiada specjalne ekrany antygrawitacyjne i leci na zwiad pod horyzont czarnej dziury. Ciekawe, co ją tam spotka. 08:00 HURAGANY - WPŁYW NA PRZYRODĘ /2/ (HURRICANE, THE ANATOMY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Huragany należą do najpotężniejszych zjawisk meteorologicznych na Ziemi. Mogą zabrać tysiące istnień ludzkich i spowodować straty idące w miliony euro. O anatomii huraganów opowiada ta właśnie miniseria dokumentalna. 09:05 CZY WIESZ, ŻE? - /130/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:35 CZY WIESZ, ŻE? - /132/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 10:05 O - BI, O - BA. KONIEC CYWILIZACJI Film science fiction, 85 min, Polska, 1984 Reżyseria: Piotr Szulkin Scenariusz: Piotr Szulkin Aktorzy: Jerzy Stuhr, Krystyna Janda, Mariusz Dmochowski, Kalina Jędrusik, Marek Walczewski, Jan Nowicki, Henryk Bista, Leon Niemczyk, Krzysztof Majchrzak, Stanisław Igar, Mariusz Benoit, Włodzimierz Musiał, Adam Ferency, Ryszard Kotys, Marcin Troński Zdjęcia: Witold Sobociński W wyniku wojny jądrowej na Ziemi pozostało dwa tysiące ludzi. Po roku żyje ich już tylko ośmiuset. Wynędzniali, głodni, schorowani chronią się w betonowej budowli ochraniającej przed promieniowaniem. Wegetują, ożywiając się jedynie, gdy nadchodzi pora "karmienia" (pożywienie dostarczane jest ze specjalnej dokarmiaczki, ale i o nie trzeba walczyć). W tej społeczności powstały jednak podziały, wyodrębniła się elita rządząca, grupa posiadających. Jest Szef (Marek Walczewski), który łudzi się, że posiada prawdziwą władzę, Milioner (Mariusz Dmochowski), który żyjąc w bunkrze, zabezpiecza się dodatkowym schronieniem, Żona Milionera (Kalina Jędrusik) prowadząca dom publiczny. Budowla zaczyna pękać. Szef zleca swojemu "człowiekowi do wszystkiego", Softowi (Jerzy Stuhr), znalezienie wyjścia z sytuacji. Wyjściem może być naprawa kopuły, odszukanie samolotu, który "gdzieś powinien być"... Soft decyduje się dać ludziom nadzieję w postaci wiadomości o rychłym przybyciu arki ocalenia. To jednak obraca się przeciwko nim. Popadają w całkowitą bierność, oczekując wybawienia z zewnątrz. 12:05 PODRÓŻNIK - WYSPA WIELKANOCNA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Celem kolejnej wyprawy będzie Wyspa Wielkanocna, najbardziej oddalony od stałego lądu skrawek ziemi otoczony przez Ocean Spokojny, jedno z najbardziej niezwykłych i tajemniczych miejsc na świecie. W krainę mitów, historii i nierozwikłanych zagadek wyspy poprowadzi nas Wai, w prostej linii wywodząca się od dawnych jej mieszkańców. W programie również o sukcesach i porażkach naukowców, o badaniu słynnych Olbrzymów oraz o wyprawie Thora Heyerdala, jego odkryciach i prowadzonych na wyspie eksperymentach. Autorzy spróbują opowiedzieć historię Rano Raraku - umieszczonej w kraterze wulkanu, największej pracowni rzeźbiarskiej w dziejach ludzkości. Dotrą do ruin dawnych miast, tajemniczych płaskorzeźb oraz do Orongo, miejsca kultu ludzi - ptaków. Powędrują uliczkami Hanga Roa, jedynego miasteczka na wyspie i opowiedzą o burzliwych dziejach jej mieszkańców. 12:30 PODRÓŻNIK - SANTIAGO DE CHILE Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Stolica Chile, Santiago, nie należy być może do najbardziej uczęszczanych szlaków turystycznych, ale dla tych, którzy wybrali się do tego kraju na dłuższe zwiedzanie, jest obowiązkowym przystankiem. Położone wśród wysokich gór, jeszcze do niedawna było prowincjonalną mieściną, ale teraz, z 6-milionową populacją, należy do prężnych aglomeracji Ameryki Południowej. Warto przyjrzeć się temu miastu, pospacerować szerokimi, pełnymi zieleni alejami z bogactwem pomników i historycznych budynków. W programie autorzy przypomną tragiczny wrzesień 1973 roku i zamach stanu generała Pinocheta, ale też ślady dawnej koniunktury, kiedy port morski w Valparaiso był oknem na Pacyfik dla europejskich inwestorów. Odwiedzą z kamerą Plaza de Armas, gdzie wznosi się katedra, a także Mercado Central, który jest miejscem spotkań mieszkańców Santiago. Znajduje się tam największa być może w całej Ameryce restauracja serwująca owoce morza. Ponadto w programie porady i zalecenia dla tych, którzy planują spędzenie wakacji w Chile. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 13:00 CZY WIESZ, ŻE? - /134/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:30 NA WSZELKI WYPADEK! - PODTOPIENIA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Wakacje, relaks, zabawa, ale także alkohol, bezmyślność, brawura - i o tragedię bardzo łatwo. Co roku nad jeziorami, rzekami czy nad morzem dochodzi do podtopień i utonięć. Jak zachować się w przypadku, gdy tonący wzywa pomocy i jak udzielić pierwszej pomocy osobie, która się topiła? 14:00 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT S.I - ODC. 2. INTELIGENCJA (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Miniseria dokumentalna BBC Worldwide. Cztery odcinki opowieści o najsprytniejszych zwierzętach. Fascynujące podobieństwa w sposobach zachowania u zwierząt i ludzi. Przebiegłość, techniki szpiegowskie i oszustwa są tu na porządku dziennym. Kolejne części serii opowiedzą o blaskach i cieniach miłości, różnej inteligencji, odcieniach przyjaźni i łobuzerskich wyczynach w świecie fauny. Zwierzęta kochają, smucą się, oszukują i wymyślają sposoby na osiągnięcie celu zupełnie tak jak my, ludzie. Nowa generacja kamer szpiegowskich ujawni, jak bardzo zwierzęta przypominają nasze zachowania. Jak bystre są zwierzęta, gdy przychodzi im rozwiązywać problemy życiowe? W lasach na Borneo żyje jeden z najbliższych kuzynów człowieka, orangutan. Wspaniałe stworzenia mają 97% naszego DNA. Są to jedne z najinteligentniejszych zwierząt na Ziemi. Sfilmowanie zachowań tych bystrych naczelnych wymaga wyjątkowego szpiega udającego prawdziwego orangutana. Młode orangutany uczą się przez nieustanne badanie otoczenia. W zimnych i surowych warunkach na Alasce zwierzęta również polegają na sprycie, by przeżyć. Wydry morskie gromadzą się tu w grupach unoszących się na wodzie. Bardzo trudno się do nich zbliżyć, dlatego szpieg wydra jest rzadką szansą, by przeprowadzić infiltrację w ich świecie. Poznamy też innych szpiegów w różnych częściach świata. Następnym razem ekipa szpiegów sfilmuje niezwykłą przyjaźń zwierząt. Sprawdzimy, na ile podobna jest ona do naszej, ludzkiej. 15:00 CZY WIESZ, ŻE? - /136/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 15:30 TAJEMNICE ASTRONOMII KOPERNIKA 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewiecz, Robert Szaj Film dokumentalny z elementami fabularyzowanymi. Podróż śladami Mikołaja Kopernika i starożytnych badaczy Kosmosu. Twórcy filmu, podróżując w czasie do starożytnej Aleksandrii, Bagdadu, Wenecji, Rzymu i Watykanu, a także odwiedzając Frombork, Lubawę i Olsztyn, próbują odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób genialny polski astronom dokonał swojego wielkiego odkrycia. Gdzie znajdowało się legendarne obserwatorium - pavimentum Kopernika? Czym obserwował? Gdzie znajduje się jedyny instrument Kopernika, który dotrwał do naszych czasów? Czym zajmował się Kopernik podczas studiów we Włoszech? Czy na renesansowych dziełach Rafaela w Watykanie czy Giorgione w Wiedniu znajdują się wizerunki Mikołaja Kopernika? 16:30 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSY A TRANSPLANTOLOGIA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Są zdolne zniweczyć nadzieję pacjentów i pracę lekarzy. Wirusy są groźnymi wrogami na każdym etapie w ratujących życie zabiegach transplantacji. By je dorwać i okiełznać, współpracują mikrobiolodzy, wirusolodzy, hematologowie i chirurdzy. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 17:00 WSZYSTKO I NIC /2/ (EVERYTHING AND NOTHING) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2011 Epicka podróż, aby odkryć prawdziwy rozmiar wszystkiego i niezwykłą naukę o pustej przestrzeni, w którą zabiera widzów i znakomicie prezentuje temat "wszystko" i "nic" profesor Jim Al - Khalili. W odcinku Everything’ Jim zadaje bardzo proste pytanie: dlaczego w nocy robi się ciemno? Podróż w poszukiwaniu odpowiedzi zabierze go przez niezwykłe historie do granic znanego nam wszechświata, aby zbadać, w jaki sposób nasze rozumienie kosmosu zostało ukształtowane zarówno przez matematykę, jak i astronomię. Odcinek Nothing’ zajmuje się nauką na samych granicach ludzkiej percepcji, gdzie leżą najgłębsze tajemnice wszechświata. Jim postanawia odpowiedzieć na jedno bardzo proste pytanie: czym jest nic? Jego podróż kończy się niezwykłym stwierdzeniem: wszystko powstało z niczego. Po części nauka, po części filozofia i po części historia, "wszystko" i "nic" (Everything’ and Nothing’) łączą wszystkie te elementy w porywającą i spektakularną narrację, która tworzy tę niezwykłą miniserię dokumentalną. 18:05 TAJEMNICE PIRAMID - ZAGINIONA PIRAMIDA /6/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 19:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 19 CYFRYZACJA Magazyn, 25 min, Polska, 2012 W tym odcinku bardzo aktualny temat - cyfryzacja. Wyjaśnimy, czym jest cyfryzacja, jak zmienić sygnał analogowy na cyfrowy, dlaczego cyfryzujemy informacje i na czym polega cyfryzacja dźwięku i obrazu. Powiemy też, na czym polegają wybrane metody kodowania (pakowania) informacji na przykładach: dźwięk MP3, obraz jpeg, film mpeg. 19:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 20 INTERNET Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Liczba osób, które zadają sobie pytanie, jak działa internet, rośnie równie szybko jak liczba jego użytkowników. W tym odcinku wyjaśnimy, na czym polegają podstawowe zasady działania globalnej sieci. Sprawdzimy, co się dzieje od momentu wpisania w oknie przeglądarki adresu strony i naciśnięcia klawisza ENTER, do pojawienia się strony na ekranie. Cała operacja trwa kilka sekund, ale w tym czasie dzieje się mnóstwo fascynujących rzeczy w różnych miejscach miasta, kraju, a nawet świata! Wszystkich miłośników główkowania zapraszamy do intrygującej strefy zagadek. 20:00 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT S.I - ODC. 2. INTELIGENCJA (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Miniseria dokumentalna BBC Worldwide. Cztery odcinki opowieści o najsprytniejszych zwierzętach. Fascynujące podobieństwa w sposobach zachowania u zwierząt i ludzi. Przebiegłość, techniki szpiegowskie i oszustwa są tu na porządku dziennym. Kolejne części serii opowiedzą o blaskach i cieniach miłości, różnej inteligencji, odcieniach przyjaźni i łobuzerskich wyczynach w świecie fauny. Zwierzęta kochają, smucą się, oszukują i wymyślają sposoby na osiągnięcie celu zupełnie tak jak my, ludzie. Nowa generacja kamer szpiegowskich ujawni, jak bardzo zwierzęta przypominają nasze zachowania. Jak bystre są zwierzęta, gdy przychodzi im rozwiązywać problemy życiowe? W lasach na Borneo żyje jeden z najbliższych kuzynów człowieka, orangutan. Wspaniałe stworzenia mają 97% naszego DNA. Są to jedne z najinteligentniejszych zwierząt na Ziemi. Sfilmowanie zachowań tych bystrych naczelnych wymaga wyjątkowego szpiega udającego prawdziwego orangutana. Młode orangutany uczą się przez nieustanne badanie otoczenia. W zimnych i surowych warunkach na Alasce zwierzęta również polegają na sprycie, by przeżyć. Wydry morskie gromadzą się tu w grupach unoszących się na wodzie. Bardzo trudno się do nich zbliżyć, dlatego szpieg wydra jest rzadką szansą, by przeprowadzić infiltrację w ich świecie. Poznamy też innych szpiegów w różnych częściach świata. Następnym razem ekipa szpiegów sfilmuje niezwykłą przyjaźń zwierząt. Sprawdzimy, na ile podobna jest ona do naszej, ludzkiej. 21:05 PODRÓŻNIK - ANDYJSKIE SZLAKI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Autorzy programu zapraszają na wyprawę do Chile. Wschodnia granica tego kraju, nazwanego przez noblistę Pabla Nerudę "chudym", przebiega wzdłuż pasma Andów. Ze stolicy kraju, Santiago de Chile, jest zaledwie 70 km do andyjskich szczytów. Odwiedzimy rezerwat przyrody El Morado, przedstawimy możliwości trekkingu. Dotrzemy do górskiego schroniska założonego w 1932 roku, które stało się ośrodkiem kultury niemieckiej kolonii w Chile. Nasz szlak wiedzie do doliny rzeki Maipo, gdzie spotkamy się z organizatorami raftingu i przedstawimy zarówno uroki, jak i niebezpieczeństwa związane z tym modnym sportem. Odwiedzimy miejsce, w którym w 1982 roku dokonano nieudanego zamachu na chilijskiego dyktatora Augusto Pinocheta. Poznamy też andyjskie smaki: ręcznie wyrabianego chleba oraz chicha - winogronowego napoju. 21:30 PODRÓŻNIK - MARRAKESZ Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Wyprawa do Marrakeszu, jednego z najbardziej legendarnych i malowniczych miast Maroka. Położona na trasie starych karawan, dawna stolica imperium Almorawidów niemal od tysiąca lat wzbudza podziw przyjezdnych swoją architekturą i zielonymi ogrodami. Historia miasta jest bajeczna. Przed 10 wiekami była tam tylko pustynia. Przemierzali ją jedynie pasterze. W czasach berberyjskich nieopodal znajdowała się oaza. Dopiero wraz z przybyciem rycerzy nowej wiary zaczęto budować twierdze i mury obronne. Aby mogło powstać miasto, zbudowano regularny system kanałów zaopatrujących mieszkańców w wodę. Tak powstawała stolica państwa, która dała początek zjednoczenia Maroka pod wspólnym berłem Almorawidów właśnie. Armia emira Jusufa, silna i zjednoczona duchowo, pomaszerowała na północ, zajęła nadmorskie tereny atlantyckie, a następnie załamała opór chrześcijańskich obrońców Walencji i walnie przyczyniła się do utrwalenia na cztery wieki panowania Maurów w Hiszpanii. Dziś Marrakesz nadal wzbudza zachwyt swoim przepychem, cudowną architekturą, kolorem i roślinnością. W "Podróżniku" zwiedzimy ulice miasta, główny plac z majestatycznym minaretem, Kotubiją i wreszcie zobaczymy dom Yves Saint Laurenta, słynnego projektanta mody, który tam mieszkał przez 20 lat. Poznamy też zakamarki Jemaa El Fna, najsłynniejszego bazaru marokańskiego, na którym zaopatrywali się w przeróżne towary, w tym niewolników, kupcy z całej Afryki już w XII wieku. Przyprawy, zioła, cenne olejki - to wszystko i dziś można znaleźć na tym targowisku, podobnie jak nowe smaki w niedaleko położonych restauracjach. W jednej z nich dowiemy się, jak przyrządzać potrawy w tajine. To prastary sposób gotowania przez pustynnych nomadów. Tajine to nazwa glinianego naczynia, w którym piecze się mięso, ryby albo warzywa. Niegdyś proste danie, dziś wyszukane i eleganckie, serwowane w najlepszych restauracjach. W programie ponadto rady, jak korzystać z bazy noclegowej w Marrakeszu, niezbędne porady na wszelakie okoliczności. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 21:55 ZAGADKI POWIERZCHNI (SECRETS OF THE SURFACE) Film dokumentalny, 60 min, Francja, 2020 Film opowiada o życiu i pracy Maryam Mirzakhani, irańskiej imigrantki do Stanów Zjednoczonych. W 2014 roku była pierwszą kobietą, która została uhonorowana najwyższą nagrodą w matematyce, Medalem Fieldsa. Wkład Mirzakhani wyjaśniają czołowi matematycy i ilustrują animowane sekwencje. Jej matematyczni koledzy z całego świata, a także byli nauczyciele, koledzy z klasy i studenci w Iranie, przekazują, jaki jest wpływ jej osiągnięć na naukę. Ścieżka edukacji, sukcesy w drużynie irańskiej Olimpiady Matematycznej i jej błyskotliwa praca sprawiają, że Mirzakhani jest idealnym wzorem do naśladowania dla dziewcząt szukających kariery w nauce i matematyce. 23:05 RAPORT NAUKOWY - /45/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 23:40 HURAGANY - WPŁYW NA PRZYRODĘ /2/ (HURRICANE, THE ANATOMY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Huragany należą do najpotężniejszych zjawisk meteorologicznych na Ziemi. Mogą zabrać tysiące istnień ludzkich i spowodować straty idące w miliony euro. O anatomii huraganów opowiada ta właśnie miniseria dokumentalna. 00:35 PODRÓŻNIK - LESEDI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Lesedi w języku ludu Soto znaczy światło. To metaforyczne określenie miejsca, gdzie znajduje się wioska, którą zamieszkują różne plemiona południowej Afryki. Kilkanaście kilometrów od Johannesburga, w samym sercu RPA, powstała wioska z myślą o zachowaniu i utrwaleniu wielowiekowej tradycji pierwotnych mieszkańców tych ziem. Johannesburg i Pretoria od wieków związane z osiadłymi tu Burami, czyli mieszkańcami pochodzenia holenderskiego, nie mają zbyt wielu pamiątek po różnorakich plemionach, które sto, dwieście lat temu odstępowały tamtejsze tereny pod budowę miast, osiedli, kopalń i fabryk, które przyniosły później dobrobyt Republice Południowej Afryki. Lesedi powstało więc z myślą o tych, którzy w wielkomiejskim i industrialnym świecie nie wiedzą, jak wyglądały tradycyjne stroje czy obrzędy Zulusów, Soto, Xhosa, Ndebele, czyli właśnie plemion południowoafrykańskich. Można zaryzykować twierdzenie, że Lesedi to skansen, muzeum na wolnym powietrzu, w którym przez cały dzień można podpatrywać codzienne życie mieszkańców, a także wynająć tradycyjną, murzyńską chatę, posłuchać muzyki, a nawet wziąć udział w tańcach i pokazach folklorystycznych. Dla zwiedzających prowincję jest jeszcze jedna atrakcja - jaskinie Sterkofontein. Tam znaleziono w 1936 roku najstarsze na świecie szczątki australopiteka, a wkrótce kompletny szkielet. To szczególne miejsce - wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO - zwraca uwagę niezwykłym położeniem i ciekawym muzeum, w którym można zobaczyć, jak dokonano owego spektakularnego odkrycia. W programie, który prowadzi Anna Kwiatkowska, znajdą się ponadto wskazówki, jak dotrzeć do Lesedi i Sterkofontein. 01:05 JAK TO DZIAŁA - ODC. 19 CYFRYZACJA Magazyn, 25 min, Polska, 2012 W tym odcinku bardzo aktualny temat - cyfryzacja. Wyjaśnimy, czym jest cyfryzacja, jak zmienić sygnał analogowy na cyfrowy, dlaczego cyfryzujemy informacje i na czym polega cyfryzacja dźwięku i obrazu. Powiemy też, na czym polegają wybrane metody kodowania (pakowania) informacji na przykładach: dźwięk MP3, obraz jpeg, film mpeg. 01:35 O - BI, O - BA. KONIEC CYWILIZACJI Film science fiction, 85 min, Polska, 1984 Reżyseria: Piotr Szulkin Scenariusz: Piotr Szulkin Aktorzy: Jerzy Stuhr, Krystyna Janda, Mariusz Dmochowski, Kalina Jędrusik, Marek Walczewski, Jan Nowicki, Henryk Bista, Leon Niemczyk, Krzysztof Majchrzak, Stanisław Igar, Mariusz Benoit, Włodzimierz Musiał, Adam Ferency, Ryszard Kotys, Marcin Troński Zdjęcia: Witold Sobociński W wyniku wojny jądrowej na Ziemi pozostało dwa tysiące ludzi. Po roku żyje ich już tylko ośmiuset. Wynędzniali, głodni, schorowani chronią się w betonowej budowli ochraniającej przed promieniowaniem. Wegetują, ożywiając się jedynie, gdy nadchodzi pora "karmienia" (pożywienie dostarczane jest ze specjalnej dokarmiaczki, ale i o nie trzeba walczyć). W tej społeczności powstały jednak podziały, wyodrębniła się elita rządząca, grupa posiadających. Jest Szef (Marek Walczewski), który łudzi się, że posiada prawdziwą władzę, Milioner (Mariusz Dmochowski), który żyjąc w bunkrze, zabezpiecza się dodatkowym schronieniem, Żona Milionera (Kalina Jędrusik) prowadząca dom publiczny. Budowla zaczyna pękać. Szef zleca swojemu "człowiekowi do wszystkiego", Softowi (Jerzy Stuhr), znalezienie wyjścia z sytuacji. Wyjściem może być naprawa kopuły, odszukanie samolotu, który "gdzieś powinien być"... Soft decyduje się dać ludziom nadzieję w postaci wiadomości o rychłym przybyciu arki ocalenia. To jednak obraca się przeciwko nim. Popadają w całkowitą bierność, oczekując wybawienia z zewnątrz.