TVP Dokument Środa, 16.08.2023 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - USKRZYDLONE ZWIĄZKI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bohaterami odcinka jest małżeństwo naukowców z Centrum Badań Ekologicznych PAN, dr Dariusz Bukaciński i dr Monika Bukacińska. Od dwudziestu lat obserwują gniazda kolonii mewy pospolitej. Głównym ich poligonem badawczym są wyspy i piaszczyste ławice w nurcie Wisły między Dęblinem i Kobylnicą. Przekleństwem mew pospolitych jest ich nazwa. Mało kto bowiem chce wydawać pieniądze na ochronę ptaka "pospolitego". Tymczasem ten gatunek mewy nie dość, że nigdy w Polsce liczny nie był, to ostatnio znalazł się wręcz na krawędzi wymarcia. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 8 ZAMEK CZY LEPIANKA - DYLEMATY ŚREDNIOWIECZA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy naprawdę ludzie w średniowieczu żyli wyłącznie w zamkach lub zimnych lepiankach? Okazuje się, że takie wyobrażenie nie ma nic wspólnego z prawdą. Rycerze i książęta na potrzeby mieszkalne budowali zagadkowe wieże, które, niestety, w większości nie przetrwały. Na szczęście takiego losu nie podzieliła unikatowa na skalę światową wieża w Siedlęcinie na Dolnym Śląsku. Radosław Kotarski odwiedza to ciekawe miejsce, by sprawdzić, w jakich warunkach żyli tam ludzie 700 lat temu. Odkrywa również tajemnicze malowidła ścienne, które przedstawiają losy dzielnego Lancelota, rycerza króla Artura. 07:05 NOTACJE - ELŻBIETA DZIKOWSKA. ZOBACZYĆ JAK NAJWIĘCEJ Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2012 Autor: Krzysztof Tadej Wspomnienia Elżbiety Dzikowskiej o najważniejszych momentach w życiu, najciekawszych podróżach, niebezpiecznych sytuacjach. Podróżniczka i współautorka słynnego cyklu telewizyjnego "Pieprz i wanilia", który prowadziła razem z mężem, Tonym Halikiem, opowiada o kulisach powstawania programu i przygodach przy jego realizacji. Obecnie zajmuje się fotografią artystyczną. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 150 CZĘSTOCHOWA Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Michał Piedziewicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W tym odcinku odwiedzamy Częstochowę - miasto, do którego przybywa najwięcej pielgrzymów w Polsce. Jasnogórski klasztor zbudowali paulini sprowadzeni tu w roku 1382. Swój obecny kształt kompleks osiągał przez wieki, choć większość zabudowań klasztornych wzniesiona została w wieku XVII. Wśród kaplic otaczających świątynię szczególnie znacznie ma kaplica Matki Bożej. Aby w niej modlić przed Cudownym Obrazem, w mury klasztoru wstępowali najświetniejsi goście. W mieście warto też zobaczyć Park imienia Stanisława Staszica, który powstał w połowie XIX wieku. Ciekawe są też trzy kameralne muzea. Oddział Muzeum Częstochowskiego poświęcony jest ludności żydowskiej, licznie zamieszkującej niegdyś miasto. Niewielkie muzeum upamiętnia Halinę Poświatowską; mieszkanie poetki, która się tutaj urodziła i spędziła dzieciństwo oraz młodość, odwiedza wielu fanów, którzy uwielbiali ją między innymi za przejmującą "Opowieść dla przyjaciela". Pasjonatów zabytków industrialnych zainteresuje Muzeum Produkcji Zapałek - w jego zaniedbanych dziś murach czeka gotowy do uruchomienia kompletny stuletni zestaw maszyn. To jeden z punktów na Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego i unikat na skalę światową. Miejscową atrakcją jest też ławeczka, gdzie można przysiąść u boku pewnej znanej postaci - to Marek Perepeczko, najsłynniejszy polski harnaś, niezapomniany odtwórca roli Janosika. Aktor właśnie w Częstochowie spędził ostatnie lata życia. 07:50 WETERYNARZE Z SERCEM - /12/ Reality show, 25 min, Polska, 2016 Reżyseria: Krzysztof Kasior, Sandra Andrzejewska, Wojciech Wołoszyn Scenariusz: Wojciech Wołoszyn Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Autorzy odwiedzają ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Część uwagi poświęcono także mniej popularnym zwierzętom domowym, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W kolejnym odcinku autorzy śledzą dramatyczne przeżycia opiekunów psa Florka, który zaklinował się, próbując przejść przez ogrodzenie. Czy lekarze zdołają go uratować? Kózka Lusia, aby odzyskać zdrowie, została odizolowana od stada. Przez niedopatrzenie właścicielki wciąż jednak może stracić życie. Sylwia i Tomek są miłośnikami fauny. Niestety, okoliczni mieszkańcy wykorzystują to i podrzucają pod ich dom niechciane zwierzaki. Co zrobić, kiedy są nimi szopy pracze? 08:25 OBCY WŚRÓD NAS (ALIENS INSIDE US) Film dokumentalny, 51 min, USA, 2013 Reżyseria: Chad Cohen Film dokumentalny o zagadkach naszego genomu. Od 10 lat naukowcy badają sekwencję 3000000000 liter, które tworzą kod ludzkiego genomu. Niewidzialne, obce światy kwitną w naszych ciałach. Zanim nowo narodzone dziecko opuści szpital, będzie miało w sobie 10 razy więcej komórek drobnoustrojów niż jego własne. I nie są one biernymi gośćmi. Mikrobiolog Maria Gloria Dominguez Bello wyjaśnia rolę, jaką mikroorganizmy odgrywają w naszym życiu i jak może je zmienić nasz nowoczesny, sterylny styl życia. Film wprowadza nas w cuda mikrobów - jak ewoluowaliśmy wraz z nimi i jak bez nich nie moglibyśmy przetrwać. Przyglądamy się, jak drobnoustroje w nas, na nas i wokół nas powodują choroby i im zapobiegają oraz jak ich zniknięcie może być odpowiedzialne za wszystko, od astmy i alergii po cukrzycę i otyłość. 09:25 WZDŁUŻ 15. POŁUDNIKA. RÓŻNICE I PODOBIEŃSTWA - ODC. 2 OBLICZA NATURY (15TH MERIDIAN EAST - SIMILARITY IN DIFFERENCE / EIN TAG AUF DEM 15. LANGENGRAD OST / 2. THE RAW WILDERNESS) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Alexandra Hardorf, Christiane Schwarz, Anke Hillmann Pięcioodcinkowa miniseria przyrodnicza, w której poznamy bliżej krajobrazy wzdłuż 15. południka. Są one bardzo kontrastowe: od lodowych pustkowi, przez rozległe lasy deszczowe, po lśniące pustynie i bujne zielone pastwiska. Zwierzęta, rośliny oraz ludzie musieli dostosować się do klimatu, znaleźć rozwiązania codziennych wyzwań i dostosować się do różnych regionów. Ale łączy je jedno: strefa czasowa. Kamera towarzyszy w pięciu odcinkach osobom z bardzo różnych krajów przez 24 godziny. Ideą cyklu jest przedstawienie zapierających dech w piersiach obrazów, które odkrywają, łączą i oddzielają wyzwania, marzenia i nadzieje ludzi żyjących wzdłuż pasa. Spitsbergen, Namibia i Słowenia: to jedne z najbardziej różnorodnych krajów, które można znaleźć na całej długości geograficznej! To, co czyni tę serię wyjątkową, to fakt, że zdarzenia nie są opowiadane w żadnym porządku chronologicznym. To pora dnia determinuje kolejność, w jakiej przekazywane są historie. 10:25 DUNAJ - ODC. 2. Z WACHAU DO GRANICY WEGIER (THE DANUBE - FROM ITS SOURCE TO THE BLACK SEA) Serial dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Barbel Jacks Seria dokumentalna o Dunaju i miastach oraz krainach położonych nad tą europejską rzeką. To 2888 kilometrów od źródła w Schwarzwaldzie do ujścia do Morza Czarnego, Dunaj łączy dziesięć krajów o bardzo różnych kulturach. Jest zatem nie tylko drugą najdłuższą rzeką Europy po Wołdze, ale także najbardziej międzynarodową rzeką na świecie. Dunaj był jest jednym z najważniejszych szlaków handlowych w Europie i stanowi koło ratunkowe dla wielu ludzi. Po drodze przepływa przez wspaniałe krajobrazy, od krasowych gór Jury Szwabskiej, przez aluwialne i bagienne krajobrazy z unikalną florą i fauną, aż po imponujące kaniony Żelaznej Bramy i wreszcie rozległą deltę rzeki u jej ujścia do Morza Czarnego. Nie tylko wielkość Dunaju jest wyjątkowa, ale ma również własną wolę i jest jedyną dużą rzeką w Europie, która płynie z zachodu na wschód. Ta seria filmów przedstawia przyrodę i ludzi nad Dunajem oraz daje wgląd w ich różne życie, które kształtuje rzeka. 11:20 PO ROKU... Reportaż, 23 min, Polska, 1981 Autor: Jacek Kamiński Szczecin, 30 sierpnia 1980 roku. W zakładach pracy trwają strajki. W mieście panuje niepokój i oczekiwanie na to, co przyniesie kolejny dzień. Brama Stoczni im. Adolfa Warskiego. Z megafonu pada informacja o podpisaniu uzgodnień między komisją rządową a strajkującymi. Wręczenie kwiatów wicepremierowi Kazimierzowi Barcikowskiemu, ludzie wychodzą ze stoczni. Strajk okupacyjny w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej. Przedstawiciel komitetu robotników mówi o zakończonych rokowaniach. Stocznia Remontowa "Parnica". Na ogrodzeniu wywieszone postulaty. Wypowiedzi strajkujących po podpisaniu porozumień. Dworzec autobusowy - spotkanie pracowników z dyrekcją PKS. Zajezdnia tramwajowa - protestujący mówią o strajku. Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania - opinie pracowników o postulatach. Robotnicy Fabryki Mechanizmów Samochodowych "Polmo". Rozmowa na temat zakończonego strajku okupacyjnego. Po projekcji reportażu autor rozmawia z uczestnikami protestów, z którymi spotkał się przed rokiem. Pyta o refleksje z perspektywy czasu. Ludzie mówią, że nie ma już entuzjazmu z osiągniętych porozumień. Wynika to z postawy, jaką zajmuje rząd wobec Solidarności. Problemem jest także brak dostępu związku do środków masowego przekazu. Podwyżka płac wprawdzie była, ale zabrano premie. Nadal są kolejki i puste półki w sklepach. Sukcesem są niezależne związki zawodowe, właśnie w gotowości strajkowej. Rozmówcy wątpią w możliwość wyjścia z kryzysu, oczekują na Zjazd Solidarności. 11:55 IDA HAENDEL. WIEM SKĄD JESTEM (IDA HAENDEL. WIEM SKĄD JESTEM EMITOWAĆ Z BC366109!!!!) Film dokumentalny, 53 min, Niemcy/Polska, 2011 Reżyseria: Christine Jezior Scenariusz: Christine Jezior Zdjęcia: Theo Solik, Philips Kaminiak, Christian Berges, Patric Kulig Ida Haendel, światowej sławy skrzypaczka. Film przedstawia historię jej życia, która zaważyła na tym, że w Polsce artystka nie jest znana szerszej publiczności. U schyłku życia Ida Haendel coraz częściej wraca do kraju swego urodzenia, a w szczególności do rodzinnego Chełma. W filmie opowiada po polsku o swoim życiu, mówi o wyborze, jakiego dokonała, o swoich bliskich, o poświęceniu się muzyce i karierze. Czy Polacy znają dzieje i osiągnięcia Idy Haendel, która nigdy nie wyrzekła się Polski i zawsze ze wzruszeniem tu wraca? Ona sama mówi: "Polska jest dla mnie ojczyzną, dlatego mogę w niej bywać bez jakichkolwiek kontekstów i podtekstów politycznych, jedynie w celach artystycznych". Tytuł "Wiem, skąd jestem" sugeruje, że w filmie został położony nacisk głównie na wątek o polskich korzeniach Idy Haendel. Nie założyła własnej rodziny, zawsze mieszkała z rodzicami, a ojciec zajmował się jej karierą. Czy analizując teraz swoją przeszłość, Ida Haendel ponownie podjęłaby decyzję, żeby to właśnie muzyka była jedyną treścią w jej życiu? Jakie znaczenie mają dla niej takie wartości jak rodzina, ojczyzna, miłość i przyjaźń, dobra materialne? Czy czuje się spełniona, czy niczego nie żałuje? Dlaczego była tak rzadko zapraszana do Polski? Mimo sędziwego wieku nie myśli o zakończeniu kariery. Jest honorowym ambasadorem UNESCO na Kraje Bliskiego Wschodu. W 1991 roku otrzymała z rąk Elżbiety II Komandorię Orderu Imperium Brytyjskiego, a w 2000 roku następca tronu książę Karol wręczył jej dyplom honoris causa prestiżowego Royal College. Obecnie pisze drugą część swojej biografii i jak sama twierdzi, nie chce jej zakończyć, ponieważ czuje, że coś ważnego jeszcze wydarzy się w jej życiu. Coś, co należałoby dodać do biografii. Czy jest to związane z Polską? Pierwsza część biografii "Kobieta ze skrzypcami" dotychczas nie ukazała się w języku polskim.. Osią niezwykłego dokumentu "Wiem skąd jestem" jest Partita Bacha (Partita II d - Moll, BWV 1004) składająca się z 5 części: Allemanda: Dzieciństwo, Polska (Chełm, Warszawa), Corrente: Kariera, Muzyka, Sarabanda: Kobieta, Miłość, Przyjaźń, Gigue: Służba, Obowiązek, Misja, Chaconne: Powroty, Polska (Chełm, Warszawa). O życiu Idy Haendel opowiada także w filmie jej siostra Alicja. Jakim człowiekiem jest słynna skrzypaczka powiedzą również: Vladimir Ashkenazy, Zubin Mehta, Martha Argerich, Simon Rattle, Murray Perahia, Daniel Barenboim, Anne Sophie Mutter. Do jej bliskich przyjaciół należeli Isaac Bashevis Singer, Artur Rubinstein, Jascha Heifetz. Ida opowiada anegdoty z nimi związane. Zakończeniem filmu jest wypowiedź Idy Haendel "... wiem skąd jestem. Mych chełmskich korzeni i dzieciństwa przy ulicy Łącznej 5 nie przysłoniły koncerty z największymi postaciami muzyki i dla największych tego świata". 12:55 KATALOŃSKI SEN Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2020 Reżyseria: Weronika Mliczewska Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Mikael Lypinski W październiku 2017 roku na terenie Katalonii zorganizowano, nieuznane przez władze w Madrycie, referendum na temat niepodległości regionu. Ponad dwa lata od tamtego wydarzenia temperatura sporów i dyskusji na temat przyszłości Katalonii pozostaje wysoka. Skąd wzięła się kwestia katalońskiego separatyzmu? Jakie jest podłoże społeczne i kulturowe tych ruchów? I jak Hiszpania może zechcieć bronić swojej integralności terytorialnej? 13:45 WZDŁUŻ 15. POŁUDNIKA. RÓŻNICE I PODOBIEŃSTWA - ODC. 3 ZDOBYWAMY POŻYWIENIE (15TH MERIDIAN EAST - SIMILARITY IN DIFFERENCE / EIN TAG AUF DEM 15. LANGENGRAD OST / 3. SOW, HARVEST, EAT - OUR CONSERVATORY) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Alexandra Hardorf, Christiane Schwarz, Anke Hillmann Mini - seria przyrodnicza, w której poznamy bliżej krajobrazy wzdłuż 15. południka. Są one bardzo kontrastowe: od lodowych pustkowi, przez rozległe lasy deszczowe, po lśniące pustynie i bujne zielone pastwiska. Zwierzęta, rośliny oraz ludzie musieli dostosować się do klimatu, znaleźć rozwiązania codziennych wyzwań i dostosować się do różnych regionów. Ale łączy je jedno: strefa czasowa. Kamera towarzyszy w pięciu odcinkach osobom z bardzo różnych krajów przez 24 godziny. Ideą cyklu jest przedstawienie zapierających dech w piersiach obrazów, które odkrywają, łączą i oddzielają wyzwania, marzenia i nadzieje ludzi żyjących wzdłuż pasa. Spitsbergen, Namibia i Słowenia: to jedne z najbardziej różnorodnych krajów, które można znaleźć na całej długości geograficznej! To, co czyni tę serię wyjątkową, to fakt, że zdarzenia nie są opowiadane w żadnym porządku chronologicznym. To pora dnia determinuje kolejność, w jakiej przekazywane są historie. 14:45 DZIKA AUSTRALIA - DZIKA AUSTRALIA CZ. 3. KRÓLESTWO WOMBATÓW (WILD AUSTRALIA) Serial dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Thoralf Grospitz, Jens Westphalen Dokument o Australii uważanej za kontynent licznych sprzeczności, niespodzianek i wyjątkowej przyrody. W trzeciej części poznamy wombaty tasmańskie i szerokogłowe. W przeszłości wombatom żyło się tu lepiej, nawet w czasie letnich upałów. Osadnicy z Europy przywieźli ze sobą nowe rośliny i zwierzęta, które szybko znalazły tu doskonałe warunki do rozwoju. Doprowadziło to m.in. do inwazji królików. Królik, nielegalny imigrant, wyjada miejscowe zasoby pożywienia, z których dotychczas korzystały australijskie wombaty. Dingo to dobrze znany mieszkaniec kontynentu. Ważące kilkanaście kilogramów dzikie psy to największe lądowe drapieżniki Australii. Mogą biec z prędkością do 65 kilometrów na godzinę. Bezwzględne dingo zaatakują niemal każde zwierzę. Te drapieżne istoty nie są jednak największym zagrożeniem dla wombatów. Surowy klimat południowej Australii ukształtowała jej geografia. Na obszarze Australii Południowej ciągnie się pasmo Gór Flindersa, mające ponad 400 kilometrów długości. Skały, które wypiętrzyły się 800 milionów lat temu, wznoszą się na wysokość ponad tysiąc metrów n.p.m. Naturalna zapora, długa jak Wielki Kanion Kolorado, zatrzymuje wilgotne powietrze morskie, przeobrażając okoliczną krainę w obszar o księżycowym krajobrazie. Od zachodu Ocean Indyjski uderza o klify, za którymi rozciągają się rozległe pustynie. Wapienne formacje na pustyni Pinakle pojawiają się i znikają, jakby były złudzeniem. Piasek nawiewany przez wiatr, uformował tu potężne wydmy, które z czasem przekształciły się w twardą skałę. Erozja odsłoniła tajemnicze wieże, utworzone prawdopodobnie przez ruch wody i związków mineralnych wokół korzeni roślin. Zachowały się dowody działalności rdzennych Australijczyków sprzed 6000 lat. Potem wydmy najwyraźniej znowu pochłonęły kamienne wieże, które ponownie wyłoniły się zaledwie kilkaset lat temu. Ponadto będziemy też mogli przyjrzeć się bliżej kakadu, pelikanom australijskim i gekonom. 15:45 KREATORZY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 1 ROBOTY (SHAPERS OF TOMORROW 01 ROBOTS: A CHANCE FOR HUMANITY?) Cykl dokumentalny, 50 min, Francja, 2018 Reżyseria: Quentin Domart, Clemence Rabeau Seria dokumentalna opowiadająca o ciekawych rozwiązaniach technologicznych w różnych dziedzinach życia. Na całym świecie ludzie wymyślają i projektują przedmioty, które zmienią naszą codzienność. Zasługują na uwagę, ponieważ ich dzieła mogą uczynić nasze życie jaśniejszym, łatwiejszym i bardziej zrównoważonym. Oni kształtują nasze jutro! Wyruszamy z nimi w podróż do przyszłości. W każdym odcinku skupimy się na jednym, określonym temacie, poznamy innowacje, które zmienią nasze życie w dziedzinach takich jak: mieszkania, transport, recykling, odzież, energia, żywność, robotyka. Dowiemy się, co nowego wynaleźli naukowcy, aby chronić i badać dzieła sztuki. W odcinku pierwszym - roboty. Mamy nadzieję, że wkrótce maszyny zastąpią ludzi w wykonywaniu żmudnych i pracochłonnych zadań. Robotyka poczyniła postępy w sterowaniu robotami, inteligentne maszyny zaczęły się pojawiać nawet w zwykłych gospodarstwach domowych, nie mówiąc już o szkołach, szpitalach czy fabrykach. Roboty są już praktycznie wszędzie. Jak będą wyglądały w przyszłości i w jaki sposób ułatwią nam życie? Renaud Didier pracuje nad technologiami, które pozwolą nam na wirtualne wycieczki. Roboty zaprojektowane przez Robin Murphy ratują ludzkie życie. Kathrine Simon chce przy pomocy robotów zmienić metody produkcji. Frank Geffard projektuje egzoszkielety, a Vincent Dupourque pracuje nad maszynami, które pomagałyby w domu seniorom. Ci niezwykli ludzie stają przed ambitnymi wyzwaniami, żeby sprostać wciąż nowym potrzebom ludzkości. To prawdziwi kreatorzy przyszłości. 16:40 LENA NA KAUKAZIE - ARMENIA - ERYWAŃ Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Hanna Jewsiewicka, Konrad Zagórski, Jowita Baraniecka - Ogden Lena Urbańska to dziennikarka, podróżniczka, obywatelka świata. Absolwentka dziennikarstwa na warszawskim SWPS. Autorka bloga podróżniczego "Razem Taniej". Prowadziła poranne audycje w radiu Kampus oraz telewizyjne reportaże z wydarzeń kulturalnych dla TVP. Autorka programu "Moje LA" i reportażu "To jest Birma". Wraz ze swoim chłopakiem podróżują od 2013 roku. Byli razem w 74 krajach od Azji Południowo - Wschodniej, przez Amerykę Centralną, Bałkany czy Afrykę Północno - Zachodnią. W tej serii dokumentalnej Lena Urbańska zabierze nas w podróż po Kaukazie - od magicznej, gruzińskiej Swanetii i jej wież, przez ormiańskie czterotysięczniki, z największym z nich, Aragacem na czele, aż po niezwykłe, futurystyczne budynki stolicy Azerbejdżanu, Baku. W każdym odcinku będzie się starała dowiedzieć, gdzie bije puls Kaukazu. Czym naprawdę żyją jego mieszkańcy, ci starzy, którzy wciąż wspominają Związek Radziecki, i ci najmłodsi, którym bliżej do Europy czy Ameryki. Będzie obserwować, jak się bawią, świętują, pracują, jedzą i jak walczą. W każdym z 24 - minutowych odcinków nie zabraknie przewodnika, który poprowadzi nawet przez najbardziej skomplikowane zagadnienia. 17:10 DUNAJ - ODC. 3 Z BUDAPESZTU DO BELGRADU (THE DANUBE - FROM ITS SOURCE TO THE BLACK SEA) Serial dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Barbel Jacks Seria dokumentalna, cztery odcinki o Dunaju i miastach oraz krainach położonych nad tą europejską rzeką. Dunaj to 2888 kilometrów - od źródła w Schwarzwaldzie do ujścia do Morza Czarnego, Dunaj łączy dziesięć krajów o bardzo różnych kulturach. Jest zatem nie tylko drugą najdłuższą rzeką Europy po Wołdze, ale także najbardziej międzynarodową rzeką na świecie. Była i jest jednym z najważniejszych szlaków handlowych w Europie i stanowi koło ratunkowe dla wielu ludzi. Po drodze przepływa przez niezwykłe krajobrazy, od krasowych gór Jury Szwabskiej, przez aluwialne i bagienne krajobrazy z unikalną florą i fauną, aż po imponujące kaniony Żelaznej Bramy i wreszcie rozległą deltę rzeki u jej ujścia do Morza Czarnego. Nie tylko wielkość Dunaju jest wyjątkowa, ale ma również własną wolę i jest jedyną dużą rzeką w Europie, która płynie z zachodu na wschód. Ta seria filmów przedstawia przyrodę i ludzi nad Dunajem oraz daje wgląd w ich różne życie, które kształtuje rzeka. 18:05 LEGENDARNE HOLLYWOODZKIE PARY - CLARK GABLE I CAROLE LOMBARD (ICONIC COUPLES: CLARK GABLE & CAROLE LOMBARD EP. 3) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Anne - Cecile Genre, Bertrand Tessier Miniseria opowiadająca o dziesięciu najbardziej znanych, kultowych parach artystów Hollywood. Wiele nigdy wcześniej niepublikowanych materiałów filmowych, klipów z udziałem Richarda Burtona i Elizabeth Taylor, Katharine Hepburn i Spencera Tracy, Jean Harlow i Williama Powella, Clarka Gable'a i Carole Lombard, Barbary Stanwyck i Roberta Taylora, Humphreya Bogarta i Lauren Bacall. Bohaterami trzeciego odcinka będą Clark Gable i Carole Lombard. Gable to typ uwodzicielski: męski, krzepki, ciemny, ale też uspokajający i opiekuńczy. Jego nazwisko na zawsze kojarzy się z Rhettem Butlerem z "Przeminęło z wiatrem". Ale bardzo niewiele osób wie, jak osiągnął sławę. Carole była królową amerykańskiej komedii. Do swojej ekstrawaganckiej urody dodała zjadliwy humor i nieokiełznaną fantazję. Po raz pierwszy spotkali się na planie filmowym. Kiedy się zakochali i pobrali, ucieleśniali idealną parę w oczach całego świata. Jednak nagła śmierć Carole w katastrofie lotniczej w 1942 roku zakończyła ich romans tragedią. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - TOSKANIA. PIĘKNA ITALIA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i słynne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 MŁODZI LEKARZE S.III - ODC. 2 SEZON 3 Telenowela dokumentalna TVP, 44 min, Polska, 2019 Reżyseria: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Scenariusz: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Ania kontynuuje staż w klinice położnictwa i ginekologii w Kielcach. Asystuje profesorowi Wojciechowi Rokicie. Profesor jest od 2018 r. prezesem elektem Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Będą operowali najnowocześniejszą na świecie metodą, z użyciem noża plazmowego. Mateusz w Instytucie Kardiologii w Aninie, pod okiem profesora Marcina Demkowowa montuje w sercu swój pierwszy ukuder, czyli implant. Pacjentką jest niespełna trzydziestoletnia kobieta, u której nieszczelna przegroda międzyprzedsionkowa, czyli tzw. dziura w sercu prawdopodobnie spowodowała udar. Agnieszka na bródnowskim SOR dzieli czas i uwagę między młodego mężczyznę, który na budowie spadł z 3 piętra, pana po napadzie padaczkowym i amputacji obu nóg i pacjentów skarżących się na silne bóle w klatce piersiowej. Jednocześnie trzeba udzielić pomocy kilku osobom. Podobnie jak u Wojtka w katowickiej klinice przy Ceglanej na ostrym dyżurze okulistycznym, gdzie trafiają chorzy z całej Polski i nie wiadomo w co ręce włożyć. Daria po kilkugodzinnej operacji twarzoczaszki 10 - letniej dziewczynki będzie jeszcze przyjmować pacjentów w podolsztyńskiej przychodni. Aneta w wspólnie z dr. Mateuszem Dąbkowskim w Centrum Onkologii, na warszawskim Ursynowie, przeprowadza zabieg brachyterapii, czyli bezpośredniego napromieniania zmiany nowotworowej u pacjentki po oszczędzającej operacji raka piersi i chemioterapii. Zaczynają od umieszczenia kilkunastu igieł w loży po wyciętym guzie. 21:10 PAN KLEKS - WOJNA I MIŁOŚĆ. BAJKA DOKUMENTALNA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Władysław Jurkow Scenariusz: Władysław Jurkow Muzyka: Dariusz Kaliński Poeta i miłość w czasach Zagłady. II wojna światowa. Niemiecka okupacja w Polsce. Zgodnie z niemieckimi zarządzeniami Żydzi mogą mieszkać tylko na terenie getta. Za opuszczenie getta grozi śmierć. Znany warszawski poeta pochodzenia żydowskiego ukrywa się po aryjskiej stronie. Dzięki pomocy polskich przyjaciół co jakiś czas przenosi się do innego mieszkania na terenie Warszawy. W samotności, w czasie największego terroru, jaki zdarzył się w tej części świata, poeta zaczyna pisać bajkę, opowiadanie dla dzieci. Powstaje książka, którą dziś nazywa się polskim "Harrym Potterem", bestseller i klasyka polskiej literatury. Niezwykła opowieść o Panu Kleksie i uczniach jego Akademii to wyprawa do świata nieograniczonej wyobraźni, gdzie triumfuje piękno i dobro. Książka czytającym ją dzieciom daje radość i przygodę, stanie się częścią ich dzieciństwa. Samotność ukrywającego się poety rozjaśnia promień światła. Poeta jest zakochany. Niezwykłe, romantyczne uczucie. Chęć bycia z ukochaną jest silniejsza od strachu, od zagrożenia śmiercią. Poeta wychodzi z ukrycia, by spotykać się z kochaną kobietą. Miłość go odmienia, promienieje, na jego twarzy nie widać strachu. Być może właśnie dlatego nikt na ulicy nie rozpoznaje w nim ukrywającego się Żyda. Poeta przeżył wojnę. Nigdy nie wracał do okupacji, nie opowiadał o czasach Zagłady. Napisał kolejne wersje przygód Pana Kleksa i wiele wierszy dla dzieci. Po wojnie Jan Brzechwa i Janina pobrali się i tak jak w bajce - żyli długo i szczęśliwie. 22:20 BAŁKANY W OGNIU - CZĘŚĆ 2. ROZPAD JUGOSŁAWII (THE BALKANS IN FLAMES / BALKAN IN FLAMMEN 2. A STATE FALLS APART) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Veronika Mendler, Klaus Kastenholz Czteroodcinkowa seria dokumentalna o sytuacji na Półwyspie Bałkańskim. Upadek Jugosławii w XX wieku był wynikiem wielu wojen i konfliktów, które nękały Europę Południowo - Wschodnią od ponad stu lat. Przerażające okrucieństwa z przeszłości wciąż tkwią w wielu sercach i umysłach w dużych częściach regionu, powodując trwającą brutalną konfrontację, która jest jedną z przyczyn dalszego rozmieszczania żołnierzy ONZ w niebieskich hełmach. Często nie sposób zapomnieć o krwawej przeszłości. Ten serial dokumentalny dociera do sedna przyczyn konfliktów i wojen. Wypowiedzi współczesnych świadków i międzynarodowych ekspertów pomagają w dochodzeniu w sprawie kryzysu południowo - wschodniego. Jest to badanie genezy państwa, epoki dyktatora Tity, wojen jugosłowiańskich lat 90. , a także wpływu przeszłości na współczesność. Odcinek 2 - "Rozpad Jugosławii". Jugosłowiańska tragedia. Dekada horroru. Sąsiedzi stają się wrogami. Miliony tracą domy, ponad 100 tysięcy ginie. Nieokiełznane okrucieństwo w południowo - wschodniej Europie niepokoi świat. Dwaj bezwzględni nacjonaliści, Tudjman i Milosevic, wysadzają w powietrze bałkańską beczkę prochu. Wojna wciąga cały kraj w otchłań. Europa i Stany Zjednoczone patrzą na to bezradnie. Dlaczego narody Jugosławii stały się wrogami? Jaką winę ponoszą Europa i USA? To lekcja o porażce polityki. Zagrzeb, 13 maja 1990 roku. W Jugosławii od dawna panuje napięcie. W tym dniu dochodzi do przemocy. Chorwaccy i serbscy kibice atakują się nawzajem. Milicja pałuje chorwackich kibiców. Vjekoslav Skrinjar grał wówczas dla Zagrzebia. Jugosławia składała się wtedy z sześciu republik - Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry i Macedonii. Serbowie stanowili największą grupę etniczną, przy czym ponad jedna trzecia z nich mieszkała poza granicami Serbii. 23:25 WETERYNARZE Z SERCEM - /43/ Reality Show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W dzisiejszym programie odwiedzimy ośrodek w Kamionie, gdzie szkolą się przewodnicy i jednocześnie przygotowują swoje psy do pracy w służbie celnej. Pies i jego przewodnik są dla siebie w pracy partnerami, w domu przyjaciółmi. Są zawsze razem. Jeśli przewodnik zachoruje, pies pozostaje z nim w domu. Stosuje się różne metody szkolenia psów w zależności od przydzielanych im zadań, np. służba na lotnisku. Wzruszające chwile spędziliśmy też w helskim fokarium, gdzie trafiają foki znalezione na plażach, często ranne, osłabione, zagubione lub porzucone przez matki. Foki szare, żyjące w obrębie całego morza, spełniają pozytywną rolę drapieżnika i są testerem czystości morskiego ekosystemu. Wyleczone tu foki wypuszcza się na wolność. Jeżeli zobaczymy na plaży fokę, nie należy zbliżać się do niej, gdyż powoduje to wielki stres u zwierzęcia. Najlepiej z daleka zrobić zdjęcie i przesłać odpowiednim służbom. Obserwowaliśmy, jak pięć kolejnych fok, uratowanych przez pracowników Stacji Morskiej w Helu, wracało do morza. 24:00 POLACY U ŹRÓDEŁ NILU Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1983 Reżyseria: Bohdan Sienkiewicz Scenariusz: Bohdan Sienkiewicz Zdjęcia: Bohdan Sienkiewicz Polskie misje pallotyńskie w miejscowościach Bikondo i Masaka w Rwandzie. Tubylcza ludność zajmuje się głównie rolnictwem i garncarstwem. Księża misjonarze i siostry zakonne mają za cel pomóc mieszkańcom w unowocześnieniu i usprawnieniu codziennego życia. Organizują żywność, pomoc medyczną i szkolnictwo. Prowadzą ośrodek zdrowia i sierociniec. Organizują warsztaty kulinarne, tkackie i szkołę dla matek. Pallotyni dbają o rozwój duchowy mieszkańców. Przy polskim kościele misyjnym skupia się życie lokalnej społeczności. Do dobrego smaku należy na przykład, by ślubowanie małżeńskie składać na ręce przełożonego pallotynów. Przykład Rwandy dowodzi, że tym, co decyduje o poziomie życia mieszkańców w Afryce, jest przede wszystkim spokój, stabilizacja i zaniechanie walk plemiennych. W tym zbożnym dziele mają swój udział Polacy. 00:25 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 16 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka - Jerzy Czajkowski. 00:30 NOTACJE - ELŻBIETA DZIKOWSKA. PIEPRZ I WANILIA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2012 Autor: Krzysztof tadej Wspomnienia podróżniczki i współautorki słynnego cyklu telewizyjnego "Pieprz i wanilia". Elżbieta Dzikowska opowiada o kulisach powstawania programu i przygodach przy jego realizacji. Elżbieta Dzikowska ur. w 1937 r. w Międzyrzecu Podlaskim. Podróżniczka, reżyser wielu filmów dokumentalnych, sinolog, historyk sztuki. Razem z mężem, Tonym Halikiem, zrealizowała ponad 300 filmów dokumentalnych o różnych krajach świata oraz prowadziła najpopularniejszy podróżniczy program telewizyjny "Pieprz i wanilia". Obecnie zajmuje się fotografią artystyczną. 00:50 LUDZIE Z BAGIEN Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2010 Reżyseria: Piotr Sadziński Scenariusz: Piotr Sadziński Zdjęcia: Anna Sadzińska Muzyka: Sebastian Stieler Biebrzański Park Narodowy to największy obszar chroniony w Polsce. Symbioza przyrody i ludzi została na tym terenie zachwiana. Rolnicy zaprzestają koszenia bagiennych łąk i wypasu zwierząt, w efekcie czego bagna zarastają. W tej sytuacji tysiące ptaków mogą stracić swój dom, w tym także wodniczka - mały szary ptak zagrożony wyginięciem w skali całego świata. Jego największa populacja w Unii Europejskiej żyje właśnie w tym miejscu. Biebrzański Park Narodowy to także raj dla rydzyków, czajek, batalionów, bocianów, żurawi i innych ptaków. Dokument "Ludzie z bagien" przedstawia zapaleńców, którym mocno leży na sercu ochrona przyrody. Bohaterowie filmu: Małgorzata Górska i Krzysztof Górski realizują swoje marzenia o zachowaniu piękna naszego kraju dla przyszłych pokoleń. Zamieniwszy wielkomiejskie wygody na surowe życie w zgodzie z naturą, walczą o dziką przyrodę, o ochronę naturalnego środowiska doliny między Narwią i Biebrzą. Małgorzata Górska jest czynnie zaangażowana w działalność organizacji ekologicznej - Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Kiedy z wykorzystaniem unijnych funduszy miało powstać lotnisko koło Tykocina między Biebrzą a Narwią, jeździła nawet z petycją do Parlamentu Europejskiego do Brukseli. Razem z innymi zagorzałymi bojownikami udało się jej zmienić decyzję polskiego rządu w sprawie Rospudy. W San Francisco w Kalifornii odebrała Nagrodę Goldmanów, zwaną ekologicznym Noblem. Krzysztof Górski stara się zarazić miłością do dzikiej przyrody córkę Julię, która mieszka w mieście i jeszcze chodzi do szkoły, ale jest już świadoma konieczności walki o ochronę środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń. Wydaje się, że ta walka o dziką przyrodę jest na pierwszy rzut oka przegrana od samego początku. Czy można bowiem powstrzymać rozwój cywilizacji? Czy kiedy na szali stawiamy życie małego szarego ptaka i wygodę ludzi, ten pierwszy w ogóle się liczy? 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - BYŁ 5 WRZEŚNIA... Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Na miejscu dzisiejszych poszukiwań pod miejscowością Kręgi w pobliżu Wyszkowa stoi pomnik. Zapisano na nim: "Tu dnia 5 września 1939 roku poległ w obronie Ojczyzny, w walce z hitlerowskim najeźdźcą porucznik pilot Stefan Okrzeja". Rozmawialiśmy z mieszkańcami, sięgaliśmy do źródeł i okazuje się, że rzeczywiste miejsce upadku samolotu jest gdzieś w miejscu, które na chwilę obecną nie zostało jeszcze dokładnie określone i zbadane. 02:25 ANDRZEJ BANACH Film dokumentalny, 32 min, Polska, 1992 Scenariusz: Jan Łomnicki Lektor: Jan Englert, Krystyna Janda Zdjęcia: Artur Radźko Muzyka: Piotr Hertel Film dokumentalny ukazujący sylwetkę pisarza Andrzeja Banacha, który w 1988 r. odmówił przyjęcia nagrody ministra kultury i sztuki. W filmie wykorzystano prywatne nagranie (wywiad w domu pisarza) z VHS Andrzeja Matyni. 03:05 TEATR W TELEWIZJI Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1992 Scenariusz: Ireneusz Dobrowolski, Wojciech Majcherek Wykonawcy: Ireneusz Dobrowolski Zdjęcia: Hubert Waliszewski, Andrzej Wójcik Program przedstawia historię Teatru Telewizji od początku jego istnienia do lat 90. Prezentuje sylwetki wybitnych twórców teatralnych, m. in. Adama Hanuszkiewicza, Jerzego Antczaka i Kazimierza Kutza.