TVP Kultura Środa, 16.08.2023 07:10 NIEDZIELA Z... TWÓRCZOŚCIĄ JERZEGO KAWALEROWICZA Program publicystyczny, 41 min, Polska, 2022 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Prowadzący: Katarzyna Sanocka Urodził się 100 lat temu (19 stycznia 1922 roku). Pod koniec życia mówił "kino było dla mnie wszystkim". Był jednym z najważniejszych reżyserów filmowych, wspóltwórca nurtu zwanego polską szkołą filmową. Reżyser m.in. "Matki Joanny od Aniołów", "Pociągu" i "Faraona". Jak twierdził, zawsze szukał tematów uniwersalnych - w sztuce nie lubił doraźności. W tym odcinku cyklu wspominamy Jerzego Kawalerowicza. 09:50 PODRÓŻ NAD MORZE Film obyczajowy, 50 min, Polska, 1983 Reżyseria: Ryszard Rydzewski Scenariusz: Ryszard Rydzewski Zdjęcia: Bogusław Lambach Aktorzy: Jerzy Schejbal, Mirosława Marcheluk, Iwona Głębicka, Joanna Jędryka, Teresa Lipowska, Aleksander Mróz, Tomasz Jarosiński Zrealizowany w 1983 r. telewizyjny film miał premierę w listopadzie 1989 r. Akcja rozgrywa się we Wrocławiu. Bohaterem tej wzruszającej historii jest czternastoletni Roman Nowak, który zostaje sierotą. Choć matka wychowywała go samotnie, zapewniła mu ciepły, szczęśliwy dom. Po jej śmierci chłopiec dowiaduje się, że ma jeszcze ojca. Nazywa się on Jan Galik, jest znanym artystą malarzem i mieszka w Krakowie. Wcześniej nie wiedział o jego istnieniu. Sądził, że ojciec nie żyje. Teraz ma szansę go zobaczyć i porozmawiać z nim. Odbywa się właśnie wystawa jego prac we Wrocławiu. Ale Romek przeżywa kolejne bolesne rozczarowanie. Krystyna Nowak i Jan rozstali się, zanim dziecko przyszło na świat. Ojciec nie wiedział, że ma syna. Przez 14 lat matka chłopca utrzymywała to przed nim w tajemnicy. Dopiero po jej śmierci prawda wyszła na jaw. Wiadomość z sądu spada na Jana, jak grom z jasnego nieba. Właśnie niedawno ożenił się, ma młodą żonę, mieszka z nią w ciasnym mieszkaniu. O wprowadzeniu się dorastającego syna pod wspólny dach nie ma mowy. Jan Galik będzie jedynie płacić na jego utrzymanie, aż do osiągnięcia pełnoletności przez chłopca. Sprawy widzenia ma ostatecznie rozstrzygnąć sąd opiekuńczy. Sądowe pismo czyta również Romek. Jedyna bliska mu osoba wyrzeka się go, chłopiec czuje się niepotrzebny i odtrącony. Ciotka i wuj też nie chcieli przyjąć go do siebie, zasłaniając się złymi warunkami mieszkaniowymi. Przecież sami ledwo mogą się pomieścić z dwojgiem dzieci w niewielkim M2. We wrocławskim pogotowiu opiekuńczym Romek ma przyjaciela, Zygmunta. Jeszcze jedną bratnią duszą jest ciepła i wrażliwa wychowawczyni, Irena, która sama również wychowywała się w domu dziecka i rozumie swoich podopiecznych. To ona rozmawia z ojcem Romka i rozbudza w synu nadzieję, że może spędzić z nim wakacje. Aby jednak marzenie o podróży nad morze się spełniło, chłopiec musi przejść do następnej klasy. Ale Romek ma poważne braki. Po śmierci matki, zmianie szkoły i środowiska bardzo opuścił się w nauce. Największe zaległości ma z matematyki, choć w poprzedniej szkole dostawał dobre oceny. Czy surowa matematyczka zdobędzie się na odrobinę wyrozumiałości i da chłopcu jeszcze jedną szansę? 12:15 TRZECIA GRANICA - ODC. 1/8 - ZBÓJNICKA DROGA (ZBÓJNICKA DROGA) Serial wojenny, przygodowy, 55 min, Polska/Węgry 1975 Reżyseria: Wojciech Solarz Scenariusz: Adam Bahdaj Zdjęcia: Sandor Kocsis Muzyka: Wojciech Kilar Wykonawcy: Andrzej Wasilewicz, Borys Marynowski, Nora Kaldi, Andrzej Szalawski, Marek Walczewski, Jacek Domański, Grzegorz Warchoł, Kazimierz Kaczor, Krzysztof Kowalewski, Zofia Czerwińska, Zdzisław Maklakiewicz Wrzesień 1939 roku. Góral z Zakopanego, Andrzej Bukowian, wraz z niedobitkami polskiej armii przekracza węgierską granicę. Wkrótce otrzymuje zadanie przeprowadzenia do Polski oficera, który ma organizować ruch oporu. Początkowo waha się, w końcu jednak decyduje się wykonać to zadanie. Tak zaczyna się jego działalność kurierska - niebezpieczna, a zarazem wielka przygoda. Film powstał we współpracy węgiersko - polskiej. Ze strony węgierskiej z ekipą pracował operator Sandor Kocsis oraz kilku aktorów, a wśród nich odtwórczyni jednej z głównych ról kobiecych, Nora Kaldi. "Trzecią drogę" reżyserowali Wojciech Solorz ("Molo", "Wielka miłość Balzaka") oraz Lech Lorentowicz ("Znicz olimpijski"). Andrzeja Bukowiana zagrał Andrzej Wasilewicz - wówczas student III roku warszawskiej PWST. W serialu wystąpiło wielu rdzennych mieszkańców Podhala. 13:20 MAGICZNE DRZEWO Film przygodowy, fantasy, 83 min, Polska, 2008 Reżyseria: Andrzej Maleszka Scenariusz: Andrzej Maleszka Zdjęcia: Mikołaj Łebkowski Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Maja Tomawska, Filip Fabiś, Adam Szczegóła, Joanna Zientarska, Agnieszka Grochowska, Andrzej Chyra, Hanna Śleszyńska, Maciej Wierzbicki, Dominika Kluźniak, Anna Guzik, Radosław Krzyżowski, Eryk Lubos Film Andrzeja Maleszki przesycony niezwykłą baśniowo - poetycką atmosferą i obsypany międzynarodowymi nagrodami i wyróżnieniami. Był prezentowany na kilkudziesięciu najważniejszych imprezach filmów dla dzieci. Zdobył Grand Prix festiwali w Nowym Jorku, Tajpej, Kristansand w Norwegii, w Zlinie w Czechach i w Arteku na Ukrainie oraz nagrody publiczności, które w większości przypadków przyznawane są przez same dzieci (festiwale w Indiach, w Norwegii, w Niemczech, na Ukrainie). "Magiczne drzewo" było także prezentowane na oficjalnych galach otwarcia międzynarodowych festiwali filmowych m. in. w Kairze i w Bonn. Gwałtowna burza powala olbrzymi stary dąb - Magiczne Drzewo. Ludzie tną go na kawałki i robią z nich przedmioty codziennego użytku. Kiedy trafiają one do sklepów, na całym świecie dzieją się niezwykłe rzeczy, ponieważ cząstka niezwykłej, magicznej mocy dębu pozostała we wszystkim, co zostało z niego zrobione. Pewnego dnia trójka dzieci - Tosia, Filip i Kuki - odnajduje krzesło, które spełnia życzenia. Ich rodzice wyjechali za granicę do pracy i pozostawili je pod opieką znienawidzonej ciotki. Dzieci wyruszają na wyprawę w poszukiwaniu rodziców, a dzięki magicznemu zaklęciu zabierają ciotkę ze sobą. Podróż nie jest jednak łatwa, gdyż ich śladem podąża ktoś, kto za wszelką cenę pragnie zdobyć niezwykłe krzesło. 15:00 VAN DYCK: WIELKI RYWAL RUBENSA (VAN DYCK'S BAROQUE PAINTING - A STORY OF RIVALRY AND FAME) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yasemin Ergin, Lucie Tamborini Dokument opowiada o relacji dwóch najwybitniejszych malarzy baroku - Antona Van Dycka i Petera Rubensa. 16:05 CHCE SIĘ ŻYĆ Film obyczajowy, 106 min, Polska, 2013 Reżyseria: Maciej Pieprzyca Scenariusz: Maciej Pieprzyca Zdjęcia: Paweł Dyllus Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Dawid Ogrodnik, Kamil Tkacz, Dorota Kolak, Arkadiusz Jakubik, Anna Nehrebecka, Katarzyna Zawadzka, Mikołaj Roznerski, Anna Karczmarczyk, Janusz Chabior Na 37. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Montrealu w 2013 r. widownia przyjęła "Chce się żyć" owacjami na stojąco, a przypieczętowaniem sukcesu były festiwalowe nagrody jury i publiczności. Nie inaczej było tegoż roku w Gdyni, gdzie film również zdobył wielkie uznanie i został uhonorowany Srebrnymi Lwami oraz nagrodą publiczności. Poruszający obraz dedykowany pamięci przedwcześnie zmarłej dokumentalistki Ewy Pięty, autorki dokumentu "Jak motyl", który stał się inspiracją dla twórców "Chce się żyć". Bohaterem w filmie jest Mateusz, cierpiący na porażenie mózgowe. Podejmuje on walkę o godność i prawo do normalnego życia. Mimo choroby i trudności w komunikacji ze światem zewnętrznym, udowadnia wszystkim, jak wiele może zdziałać siła ludzkiego ducha. Urodził się z poważnym defektem. Lekarze nie dawali mu żadnych szans. Jego rodzice nie mogli się jednak pogodzić z lekarską diagnozą. Od początku wierzyli, że ich syn, mimo kalectwa jest w pełni sprawny intelektualnie. Mateusz dorasta w miłości, otoczony troskliwą opieką najbliższych. Ma też u swego boku wierną przyjaciółkę - mieszkającą w sąsiedztwie Ankę. Splot okoliczności sprawia jednak, że chłopiec musi przeżyć rozłąkę z rodziną. Zostaje umieszczony w specjalistycznym ośrodku. Nie poddaje się, próbuje walczyć o swoją przyszłość, choć jest mu bardzo ciężko. W końcu w jego życiu pojawia się iskierka nadziei. Wiele się zmienia, kiedy do ośrodka trafia młoda wolontariuszka. Ponadto pacjent zwraca uwagę lekarki pracującej nad eksperymentalnymi metodami leczenia porażenia. 18:05 ZAGINIONE SKARBY - "ŚCIĘCIE ŚWIĘTEJ KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ" Film animowany, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Lektor: Kacper Kaliszewski Muzyka: Michał Izydorczyk Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek opisuje historię kradzieży obrazu przedstawiającego "Ścięcie Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej", stanowiącego kwaterę z ołtarza w Kościele Mariackim w Krakowie. Najprawdopodobniej został on ufundowany przez Jana Bonera. Obraz powstawał w latach: 1514 - 1515. 20:00 W TRZY MIESIĄCE DOOKOŁA ŚWIATA - UCZCIWY CZŁOWIEK (LERD) Dramat, 112 min, Francja/Niemcy/Czechy, 2017 Reżyseria: Mohammad Rasoulof Scenariusz: Mohammad Rasoulof Aktorzy: Reza Akhlaghirad, Soudabeh Beizaee, Nasim Adabi Zdjęcia: Ashkan Ashkani Muzyka: Peyman Yazdanian "Na twoim miejscu żyłbym w zgodzie ze swoim sąsiadem" - słyszy główny bohater Reza, ale dla niego jest już za późno. Pobił Abbasa, który na zlecenie pewnej korporacji prawdopodobnie zatruł hodowane przez Rezę ryby. Teraz mężczyzna twierdzi w sądzie, że w bójce złamano mu rękę. Reza, mąż dyrektorki szkoły i ojciec marzącego o Xboxie Sahanda, będzie musiał walczyć ze skorumpowaną machiną administracyjną. Ale do kogo wnieść skargę? W irańskiej matni na każdym progu stoi urzędnik, a każdemu urzędnikowi trzeba zapłacić, by ustąpił miejsca. [opis festiwalowy] 22:30 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - BOSCH, OGRÓD SNÓW (BOSCH, THE GARDEN OF DREAMS) Film dokumentalny, 84 min, Hiszpania/Francja, 2016 Reżyseria: Luis Lopez Linares Obraz "Ogród ziemskich rozkoszy" jest najbardziej znanym i intrygującym dziełem Hieronima Boscha. Twórcy filmu próbują znaleźć odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące samego malarza, jego dzieła i źródeł inspiracji artysty. 00:10 JAZZ.PL - PIOTR MATUSIK TRIO "INDEPENDENCE" Koncert, 87 min, Polska, 2023 Wykonawcy: Piotr Matusik, Alan Wykpisz, Patryk Dobosz W cyklu Jazz. PL koncert Piotr Matusik TRIO z materiałem z albumu INDEPENDENCE. Liderem zespołu jest Piotr Matusik, pochodzący z Bielska - Białej pianista, keyboardzista i kompozytor. Piotr Matusik TRIO ma na koncie album "Independence" z autorską muzyką lidera zespołu, wydany w kwietniu 2020 roku. 01:50 DUMA I UPRZEDZENIE (PRIDE AND PREJUDICE) Film kostiumowy, 121 min, Wielka Brytania/Francja/USA, 2005 Reżyseria: Joe Wright Aktorzy: Keira Knightley, Matthew MacFayden, Donald Sutherland, Brenda Blethyn Adaptacja słynnej powieści Jane Austen. Pięć sióstr Bennet dorastało w przekonaniu, iż jedynym ich celem jest zdobycie mężów. Ale jedna z nich, Lizzie, zna przynajmniej sto powodów, by nie brać ślubu. Kiedy pani Bennet słyszy ekscytującą wiadomość mówiącą, iż bogaty kawaler wraz z kręgiem najbliższych przyjaciół zamierza wynająć pobliski dworek, węszy znakomitą okazję znalezienia mężów dla swoich córek. Zgodnie z tym planem, najstarsza z sióstr usidla panicza Charlesa Bingleya. Ale gdy Lizzie trafia na zabójczo przystojnego i snobistycznego pana Darcy ' ego, który zdaje się być dla niej idealną partią, jej sercem zaczynają targać tak duma, jak i uprzedzenia. Czy zdoła je pokonać i znaleźć w końcu powód do poślubienia mężczyzny?