TVP Kultura Sobota, 19.08.2023 08:00 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - ILZE KUNGA - MELGAILE Rozmowa, 26 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Jolanta Rzegocka, Anna Szałańska, Piotr Poraj Poleski Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Łotwę, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Łotyszów, odnalezienie na Łotwie polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. Bohaterką odcinka jest reżyserka, Ilze Kunga - Melgaile. 08:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - CEZARY HARASIMOWICZ Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć-Burzyńska Tym razem lata dzieciństwa i młodości oraz trudne i bolesne losy swojej rodziny wspomina scenarzysta i pisarz, Cezary Harasimowicz. W swej opowieści szczególnie dużo miejsca poświęca mamie, aktorce Teatru Polskiego, która wychowywała go samotnie, oraz dziadkowi, słynnemu, przedwojennemu kawalerzyście. 09:10 BARBARA HANNIGAN. CRAZY GIRL CRAZY ("GIRL CRAZY" WITH HANNIGAN) Koncert, 83 min, Szwecja, 2020 Reżyseria: Mans Par Fogelberg Wykonawcy: Barbara Hannigan, Barbara Hannigan, Goteborska Orkiestra Symfoniczna Koncert z udziałem światowej sławy śpiewaczki i dyrygentki Barbary Hannigan i Gothenburg Symphony Orchestra, podczas którego usłyszymy suitę z musicalu "Girl Crazy" Gershwina. W programie ponadto Haydn, Debussy i Schonberg. 11:15 SERIALOWA NOSTALGIA - ALTERNATYWY 4 - ODC. 3/9 - PIERWSZA NOC Serial komediowy TVP, 51 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybinski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Wojciech Pokora, Stanisława Celińska, Witold Pyrkosz, Bożena Dykiel, Janusz Gajos, Mieczysław Voit, Jerzy Bończak, Jan Kobuszewski, Kazimierz Kaczor, Jerzy Kryszak, Bronisław Pawlik, Gustaw Lutkiewicz Radni debatują nad nazwą ulicy. Propozycje związane z nazwiskami zasłużonych osób nie znajdują uznania - ostatecznie ulica zostaje nazwana Alternatywy. Wprowadzają się kolejni lokatorzy. Nauczycielkę przeprowadza cała klasa, każdy z uczniów niesie jakiś mebel lub sprzęt. W bloku nauczycielka zaprzyjaźnia się z docentem Furmanem, który opowiada jej o swoich wyczynach na polowaniu. Podsłuchują ich tajniacy, którzy biorą Furmana za Dąb - Rozwadowskiego i uznają za niebezpiecznego terrorystę. Józef Balcerek z Pragi nie chce przenosić się na Ursynów. Robi wszystko, by pozostać wśród kumpli. Zostaje eksmitowany, przyjeżdża z rodziną na Alternatywy 4. 12:25 19:91 Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Emilia Śniegoska W tytułowej grze liczb zakodowana jest różnica wieku pomiędzy dwiema bohaterkami filmu. Dziewiętnastoletnia Niemka odwiedza dziewięćdziesięciojednoletnią Zofię, ocalałą z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Relacja pomiędzy kobietami jest niejednoznaczna, można się jedynie domyślać, czy przeważa w niej poznawcza ciekawość (dla młodej Niemki to jedna z ostatnich szans na spotkanie naocznego świadka okrutnej historii), czy potrzeba bliskości drugiego człowieka. 13:05 NIEŚMIERTELNY VERMEER (VERMEER, BEYOND TIME) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Guillaume Cottet, Jean - Pierre Cottet Scenariusz: Jean - Pierre Cottet Dokument przedstawia sylwetkę holenderskiego malarza epoki baroku, Jana Vermeera. Artysta malował głównie sceny rodzajowe, także historyczne i inspirowane motywami religijnymi. Dążył do maksymalnego uproszczenia przestrzeni swoich obrazów, a jego prace cechuje powtarzalność tych samych motywów: gry kolorów, światła, przedstawienia perspektywy. Widz wyczuwa spokój wewnętrzny i harmonię malowanych przez niego postaci i miejsc. Najbardziej znane jego dzieła to "Dziewczyna z perłą", "Mleczarka", "Dziewczyna czytająca list", "Przerwana lekcja muzyki", "Koronczarka" czy "Widok Delftu". Zapomniany na niemal dwa stulecia, został odkryty dopiero w połowie XIX wieku. 14:15 KOMEDIOWE LATO - ADELA JESZCZE NIE JADŁA KOLACJI (ADELA JESTE NEVECERELA) Komedia kryminalna, 102 min, Czechosłowacja, 1977 Reżyseria: Oldrich Lipsky Scenariusz: Jiri Brdecka Aktorzy: Michal Docolomansky, Milos Kopecky, Ladislav Pesek, Kveta Fialova, Nadia Konvalinkova, Rudolf Hrusinsky, Helena Ruzickova Film wyreżyserował Oldrich Lipsky (1924 - 1986), czechosłowacki mistrz komedii oraz parodii, który z upodobaniem bawił się różnymi gatunkami filmowymi, umiejętnie wykorzystując wszystkie ich najbardziej charakterystyczne cechy. Brawurowo sparodiował western w słynnym"Lemoniadowym Joe", a tym razem wziął na wrsztat filmy kryminalne, stosując melanż zdjęć aktorskich z sekwencjami animowanymi. Jednym z bohaterów "Adeli..." jest amerykański detektyw, Nick Carter, znany z popularnych powieści z przełomu wieków. W pastiszu Oldicha Lipskiego sławny detektyw przybywa do secesyjnej Pragi, gdzie ma rozwikłać zagadkę zniknięcia pewnego psa, a także odkryć tajemnicę krwiożerczej rośliny, tytułowej Adeli. Dzielny Carter będzie musiał stawić czoło największemu wrogowi - ogrodnikowi, który rzekomo zginął przed laty w grzęzawisku. 16:10 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - DOROTA I JĘDRZEJ Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu filmów poświęconych ludziom mieszkającym w ostatnim w Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w tym mieście uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej niż ich antenaci. Dorota Firlej, historyk sztuki i kustosz w Muzeum w Żywcu, przybliża życie i twórczość Andrzeja Komonieckiego, charyzmatycznego wójta i kronikarza Żywca, który żył na przełomie XVII i XVIII wieku. Rozmawia z grafologiem, który na podstawie archiwalnych rękopisów opowiada o charakterze autora. Wybiera statystę, który najlepiej wcieli się w rolę Komonieckiego, a następnie tłumaczy mu, co to znaczy być putoszem, czyli mieszczaninem żywieckim. 16:50 RETRO KINO - HRABIA MONTE CHRISTO - CZ. 3/4 (COMTE DE MONTE CHRISTO) Serial przygodowy, 98 min, Francja, 1998 Reżyseria: Josee Dayan Aktorzy: Gerard Depardieu, Ornella Mutti, Sergio Rubini, Pierre Arditi Adaptacja powieści Aleksandra Dumasa (ojca), po którą chętnie sięgają filmowcy. W głównego bohatera wcielił się Gerard Depardieu. Słynny aktor odtwarza postać skazanego na dożywocie i wtrąconego do lochów zamku Edmunda Dantesa, który później jako hrabia Monte Christo mści się na swoich wrogach. Skarb znaleziony na wysepce Monte Christo i pomoc wiernego sługi, poszukiwanego przez policję złodzieja Bertuccia, umożliwiają Dantesowi przeprowadzenie misternego planu zemsty. W przebraniu księdza dociera on do jednego z dawnych przyjaciół, Caderoussa, od którego dowiaduje się, kto przyczynił się do jego aresztowania. 18:45 SERIALOWA NOSTALGIA - ZMIENNICY - ODC. 11/15 - ANTYCYPACJA Serial obyczajowy TVP, 58 min, Polska, 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Stanisława Celińska, Mariusz Benoit, Marzena Trybała, Gustaw Lutkiewicz, Irena Kwiatkowska, Marek Siudym, Iwona Głębicka, Marek Frąckowiak, Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Mieczysław Czechowicz, Kazimierz Kaczor Zmiennicy nie mogą wyplątać się z kłopotów, jakich przysparzają im uciążliwi pasażerowie ich taksówki. Klusek i Gonschorek usiłują namówić Jacka do złożenia fałszywych zeznań w sądzie w sprawie o porwanie taxi 1313. Kasia, jako Marian Koniuszko, bierze udział w ryzykownej mistyfikacji, próbując pomóc przyjaciołom Jacka Parzydlaka w rozwiązaniu ich problemów mieszkaniowych. Tymczasem redaktor Lusia i awangardowy pisarz Oborniak, którzy odtworzyli zaginioną powieść, stają wobec nowych i niespodziewanych okoliczności związanych ze "zmartwychwstaniem" autora. 20:00 BILET DO KINA - ZA KILKA DOLARÓW WIĘCEJ (FOR A FEW DOLLARS MORE/ PER QUALCHE DOLLARO IN PIU) Western, 127 min, Włochy/Niemcy/Hiszpania 1966 Reżyseria: Sergio Leone Scenariusz: Luciano Vincenzoni i Sergio Leone Muzyka: Ennio Morricone Występują: Clint Eastwood, Lee Van Cleef, Gian Maria Volonté, Luigi Pistilli, Mario Brega, Antonio Molina Rojo, Klaus Kinski, Rosemary Dexter Historia dwóch sławnych rewolwerowców: Douglasa Mortimera (Lee Van Cleef) i tajemniczego Człowieka Bez Imienia (Clint Eastwood), którzy polują na bandytę imieniem Indio (Gian Maria Volonté). Za jego głowę wyznaczono wysoką nagrodę. Obaj "myśliwi" reprezentują odmienne "szkoły" i "pracują" krańcowo różnymi metodami. Człowiek Bez Imienia lubi improwizację. Nieomylne oko, błyskawiczny refleks, niemal cyrkowa zręczność dają mu pewność zwycięstwa. Jest przy tym cyniczny i bezwzględny, nie kryje, że jest "łowcą głów" dla pieniędzy. Starszy, Mortimer, okupił zapewne swoją mądrość życiową i rozsądek ciężkimi doświadczeniami. Przygotowuje się do akcji z pedantyczną dokładnością, opracowuje jej szczegółowy plan. Wynik polowania na Indio będzie zarazem rozstrzygnięciem zawodowego pojedynku obu mistrzów. Pewnego dnia dowiadują się, że Indio szykuje skok na bank w El Paso. Przybywają tam za późno. Okazuje się, że Indio wraz ze swą bandą uciekł, zabierając zrabowane pieniądze. Mortimer i Człowiek Bez Imienia rozpoczynają pościg. Westernowa trylogia Sergia Leone uczyniła z Clinta Eastwooda gwiazdę ekranu. Bohater telewizyjnego serialu "Rawhide" pewnie jeszcze długo terminowałby w amerykańskiej telewizji, gdyby nie propozycja włoskiego twórcy. Po trzech udanych rolach wrócił do Hollywood w glorii sławy, zajmując należne miejsce obok Johna Wayne'a i Steve'a McQueena. Podejmowane wielokrotnie przez różnych europejskich reżyserów próby stworzenia na Starym Kontynencie imitacji westernu grzeszyły brakiem polotu i nieudolnością. Gdy w 1964 r. początkujący włoski reżyser Sergio Leone nakręcił film "Za garść dolarów", na wszelki wypadek, w obawie przed niepochlebnymi recenzjami, umieścił w czołówce nie swoje prawdziwe nazwisko, ale pseudonim Bob Robertson. Film okazał się prawdziwą sensacją kasową: tylko we Włoszech po kilku zaledwie tygodniach eksploatacji przyniósł 430 mln lirów zysku. Leone jako pierwszy zdołał złamać amerykański monopol na ten gatunek filmowy i, zachęcony sukcesem, zrealizował rok później, już pod swoim nazwiskiem, ale z tymi samymi aktorami, drugą część "dolarowej" trylogii - "Za kilka dolarów więcej". Ostatnia - "Dobrzy, źli i brzydcy" powstała w 1966 r., lecz nie zakończyła przygody Sergia Leone z westernem. Reżyser jeszcze wielokrotnie wracał do tego typu filmów realizując m.in. "Dawno temu na Dzikim Zachodzie" czy "Garść dynamitu". "Za kilka dolarów więcej", uważany przez wielu krytyków za najdoskonalszy przykład "spaghetti westernu", miał już wszystkie typowe cechy gatunku: amerykański koloryt, sporą dawkę okrucieństwa (w filmie pada ok. 40 trupów) i trochę nihilistyczny wydźwięk. Sergio Leone dorzucił do tego jeszcze jeden wyróżnik: znakomitą muzykę Ennia Morricone, która nadawała jego spaghetti-westernom specyficzny klimat. 23:55 SEANS KULTOWY - KIKA (KIKA) Komediodramat, 114 min, Francja/Hiszpania, 1993 Reżyseria: Pedro Almodóvar Scenariusz: Pedro Almodóvar Aktorzy: Verónica Forqué, Peter Coyote, Álex Casanovas, Rossy de Palma Zdjęcia: Alfredo F. Mayo Muzyka: Enrique Granados Akcja rozgrywa się w Madrycie. Atrakcyjna, optymistycznie nastawiona do życia kosmetyczka Kika (Veronica Forque) zakochuje się w nieżyjącym fotografie Ramonie (Alex Casanovas), który na jej widok nagle ożywa. Sytuacja ta będzie początkiem jej niezwykłych przygód. Na swej drodze spotka eksgwiazdę filmów porno Pablo (Santiago Lajusticia), jego siostrę lesbijkę (Rossy De Palma) oraz tajemniczego pisarza (Peter Coyote), ojczyma Ramona. Kika pojawi się również w telewizyjnym programie "Potworności dnia", którego prezenterką jest ekscentryczna, nosząca kamerę na hełmie, Andrea (Victoria Abril). 02:00 KINO NOCNE - KOBIETA IDZIE NA WOJNĘ (KONA FER STR (AKA WOMAN AT WAR)) Komediodramat, 96 min, Francja/Ukraina/Islandia, 2018 Reżyseria: Benedikt Erlingsson Scenariusz: Benedikt Erlingsson, Olafur Egilsson Aktorzy: Halldora Geirharsdóttir, Johann Sigurarson, David Thor Jonsson, Magnus Trygvason Eliassen Komediodramat "Kobieta idzie na wojnę" został wysoko oceniony na wielu festiwalach filmowych na całym świecie. Tą wciągającą historią zainteresowała się sama Jodie Foster, która wykupiła prawa do amerykańskiego remake’u. Główny wątek koncentruje się wokół walki z systemem, prowadzonej przez zdeterminowaną bohaterkę filmu, Hallę. Ta pełna życia i radości mieszkanka niewielkiego miasteczka, jest tam dyrygentką lokalnego chóru. Nikt jeszcze nie poznał drugiego oblicza Halli. Superbohaterka, ukrywając się pod pseudonimem "Kobieta z Gór", właśnie wypowiada wojnę potężnemu koncernowi zagrażającemu islandzkiemu środowisku naturalnemu. I nie spocznie, dopóki nie dopnie swego. Branżowa prasa pisała o filmie, że jest to znakomita opowieść o buncie, w której bohaterka udowadnia, że jedna kobieta jest w stanie postawić na głowie cały świat rządzony przez mężczyzn. 03:55 REŻYSERZY - MERVYN LEROY 8/10 SEZON 5 (MERVYN LEROY 8/10 SEZON 5) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Mervyna LeRoya, twórcy filmów "Zagubione dni", "Cyganka" czy "Większość jednego". 05:20 TAMTE LATA, TAMTE DNI - CEZARY HARASIMOWICZ Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć-Burzyńska Tym razem lata dzieciństwa i młodości oraz trudne i bolesne losy swojej rodziny wspomina scenarzysta i pisarz, Cezary Harasimowicz. W swej opowieści szczególnie dużo miejsca poświęca mamie, aktorce Teatru Polskiego, która wychowywała go samotnie, oraz dziadkowi, słynnemu, przedwojennemu kawalerzyście.