TVP Nauka Sobota, 19.08.2023 06:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 21 SILNIK Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Życie bez silników byłoby niewyobrażalne. Są one we wszystkich pojazdach, którymi się poruszamy, w dyskach twardych komputerów, w odkurzaczach, elektrycznych szczoteczkach do zębów, pralkach, lodówkach, odtwarzaczach DVD itd. Zgłębimy tajniki budowy i zasad działania różnych typów silników: parowych, tłokowych, turbinowych, rotacyjnych, elektrycznych etc. Poznamy nowe technologie stosowane w konstrukcjach silników, bo współczesne silniki to niemal prawdziwe dzieła sztuki. Wszystkich miłośników główkowania zapraszamy do intrygującej strefy zagadek. 06:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 22 ENERGIA Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Coraz większa część zużywanej przez nas energii pochodzi ze źródeł odnawialnych, takich jak słońce, wiatr czy gorące źródła. To jednak nie wszystko. W tym odcinku będzie także mowa o tym, jak można wytworzyć prąd, zwyczajnie podgrzewając kawałek metalu. Udowodnimy też, że zwykłe ścieki posiadają niezwykłe zasoby energii. Ponadto widzowie będą mieli okazję zmierzyć się z interesującą zagadką. 07:00 ALCHEMIK - BALONY, ODC. 51 Magazyn, 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Malina ostrzega swojego ukochanego Dominika Dela Pizzo przed gniewem profesora Stożka. Kucharz potajemnie uczył się chemii, a to rozgniewało profesora. Dominik chce przekonać Malinę, że to, co robi, jest dobre, ale na próżno. Alchemik odzyskuje mowę. Bartłomiej i Mirmił nie chcą już być wartownikami, tylko asystentami Alchemika. Razem robią doświadczenia na balonach. Okazuje się, że nie każdy balon pęka. 07:20 ALCHEMIK - PRESJA, ODC. 52 Magazyn, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Czarownica Wanda z przerażeniem odkrywa, że na tronie królowej Kaliny siedzi podstępny profesor Stożek. Bartłomiej i Mirmił kłócą się przy robieniu eksperymentów. Alchemik tłumaczy im, na czym polega współpraca i opowiada o ciśnieniu. Malina odwiedza Dominika Dela Pizzo w lochu. Zwierza się mu ze swojej największej tajemnicy. 07:35 ALCHEMIK - RATUJMY HENRYKA ZŁOTEGO GAGATKA, ODC. 53 Magazyn, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Czarownica Wanda namawia Bartłomieja, Mirmiła i Alchemika, by wspólnie uratowali Henryka Złotego Gagatka, który jest zamknięty w lochu w krainie prawdy. Alchemik ma pomysł, jak tego dokonać. 07:55 SZKOŁA JUTRA - NEURONAUKA W SŁUŻBIE EDUKACJI ODC. 1 (THE SCHOOL OF TOMORROW) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Neuronauka i nowe technologie rewolucjonizują edukację. Spotykając się z naukowcami i innowatorami, a także nauczycielami, dziećmi i rodzicami na całym świecie, miniserial odpowiada na palące pytanie: jak nauka może pomóc nam kształtować szkołę jutra? Korelacja między klasą społeczną a wynikami w szkole jest głównym problemem na całym świecie. Ten miniserial w dwóch odcinkach jest próbą wyjścia poza ideologiczne ujęcia problemu. Jest pragmatycznym, naukowym i międzynarodowym badaniem technik edukacyjnych. 09:00 CZY WIESZ, ŻE? - /139/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:40 CZY WIESZ, ŻE? - /141/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 10:10 HURAGANY - NISZCZYCIELSKA SIŁA W PRZYSZŁOŚĆ /3/ (HURRICANE, THE ANATOMY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Huragany należą do najpotężniejszych zjawisk meteorologicznych na Ziemi. Mogą zabrać tysiące istnień ludzkich i spowodować straty idące w miliony euro. O anatomii huraganów opowiada ta właśnie miniseria dokumentalna. 11:10 DROBNY, KRUCHY CZŁOWIEK.. Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2022 Reżyseria: Beata Hyży - Czołpińska Scenariusz: Beata Hyży - Czołpińska Zdjęcia: Tobiasz Czołpiński, Jakub Klimaszewski W 2021 roku Białowieski Park Narodowy obchodził swoje 100-lecie. To najstarszy park narodowy w Polsce i jedyny w kraju obiekt przyrodniczy wpisany na listę przyrodniczego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. To miejsce znane na całym świecie, które co roku oglądają miliony turystów. Puszcza Białowieska jest bowiem ostatnią wielką puszczą, o cechach pierwotnych, która rosła kiedyś na całym niżu europejskim. Film opowiada o tym wyjątkowym miejscu przez postać związanego z nią niezwykłego człowieka, zasłużonego nie tylko dla Białowieskiego Parku Narodowego, ale i dla nauki polskiej i światowej. Tą osobą jest prof. Jan Jerzy Karpiński, pierwszy dyrektor Białowieskiego Parku Narodowego. 12:10 PODRÓŻNIK - AMBOSELI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Amboseli to jeden z najpiękniejszych parków narodowych w Kenii. Położony w malowniczym miejscu u stóp Kilimandżaro, w zapierającej dech scenerii: wśród jezior i wiosek Masajów, na terenach obfitujących w dziką zwierzynę. W "Podróżniku" autorzy pokażą świat natury, niesamowite gry i zabawy zwierząt, przyjrzą się kilku niezwykłym gatunkom zwierząt, w tym antylopom gnu, będą podążać śladami słoni i nosorożców. Podpowiedzą, jakie turyści mają możliwości spędzania czasu w tak niezwykłym miejscu. Złożą też wizytę w wiosce Masajów, spotkają się z przedstawicielami tego legendarnego ludu nomadów cieszących się sławą Rzymian Afryki. Pokażą ich stroje, biżuterię, przyjrzą się, jak wykonują codzienne prace, takie jak gotowanie czy rozpalanie ognia. Będzie też krótka lekcja masajskich tańców i śpiewu. Widzowie dowiedzą się ponadto, jak dotrzeć do Amboseli z Nairobi, stolicy Kenii, w której lądują samoloty z Europy, jak rezerwować tamtejsze hotele, poznają warunki pobytu i sposoby unikania różnych niebezpieczeństw. W programie również wiele innych porad związanych z pobytem na kontynencie afrykańskim. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 12:30 PODRÓŻNIK - SŁONIE Z TSAVO Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Autorzy cyklu zapraszają na wyprawę do znajdującego się w Kenii parku narodowego Tsavo. Podzielony na dwie części, zachodnią i wschodnią, jest on jednym z największych parków narodowych świata. W Zachodnim Tsavo "zapolujemy" na hipopotamy przy Mzima Springs - źródłach mających swój początek na stokach Kilimandżaro i zaopatrujących w wodę Mombasę. Zaś we Wschodnim Tsavo powędrujemy szlakami migracji słoni. Spotkamy bezgrzywe lwy i odwiedzimy miejsce, w którym na początku XX wieku znajdował się obóz budowniczych kolei. Drapieżne koty budziły wśród nich grozę i omal nie sparaliżowały budowy linii łączącej Mombasę z portem Kisumu nad Jeziorem Wiktorii. Będzie to spotkanie z dziką, afrykańską przyrodą oraz opowieściami o niezwykłych przygodach dawnych podróżników i myśliwych. 12:55 CZY WIESZ, ŻE? - /143/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:30 DORWAĆ WIRUSA - POLSKIE BADANIA NAD WIRUSAMI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W tym odcinku programu przedstawimy najciekawsze prace polskich wirusologów, m.in. naukowców z Wrocławia badających bakteriofagi, czyli wirusy atakujące bakterie. Dzięki nim możliwe jest leczenie zakażeń bakteryjnych nieuleczalnych klasycznymi metodami. W tym przypadku nie tylko udało się dorwać wirusa, ale też sprawić, by służył, a nie szkodził ludziom. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 14:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 5 OSZUŚCI (ANIMAL EINSTEINS EP. 5 CON ARTISTS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku pokażemy, jak dzięki sprytnym sztuczkom najmądrzejsze zwierzęta osiągają sukces. Jak młode gepardy zniechęcają drapieżnika, mewy podkradają jedzenie, odczytując naszą mowę ciała, a ośmiornica potrafi ukryć się na otwartej przestrzeni. W walce o przetrwanie każdy chwyt jest dozwolony. Przetrwanie w grze o życie wymaga wielkich umiejętności. Zwierzęta codziennie podejmują kolejne wyzwania, by zdobyć pożywienie i przekazać swoje geny potomstwu. Do sukcesu prowadzą dwie ścieżki: uczciwa i nieuczciwa. W świecie zwierząt nie brak oszustw i podstępów. Głównym ich powodem jest pragnienie, by nie dać się zjeść. Oto jeden z najbogatszych w białko posiłków na rafie koralowej. W dodatku bez ochronnego pancerza. Ośmiornica. Mistrzyni kamuflażu. Podobnie jak inne głowonogi - mątwy i kałamarnice - ośmiornice potrafią zmieniać barwę ciała. Robią to, by porozumiewać się między sobą, podkradać się do zdobyczy lub unikać drapieżników. W jaki sposób to robią? 15:00 RAPORT NAUKOWY - /46/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 15:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 50 WIELOKULTUROWY NURT BUGU Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W kolejnym odcinku Tomasz Bednarek podąży nurtem jednej z najbardziej dzikich rzek na naszym kontynencie. Jej malownicze brzegi stanowią naturalną ostoję dla ptactwa, a kapryśne wody przyciągają amatorów kajakarstwa. Nawet nazwa rzeki, pochodząca od praindoeuropejskiego rdzenia beugh, oznaczającego łuk lub wygięcie, zdradza jej swobodnie meandrujący charakter. Poznamy wschodnie rubieże Polski, położone nad Bugiem przygraniczne tereny, które od wieków były miejscem, gdzie stykały się ze sobą różne narodowości, kultury i wyznania. Odwiedzone miejscowości - Janów Podlaski, Kostomłoty, Jabłeczna i Włodawa - znajdują się na szlaku turystycznym określanym jako Wielokulturowy Nurt Bugu. Tu na każdym kroku można napotkać ślady po dawnych mieszkańcach wschodnich Kresów, zanurzyć się w ich wierzeniach i obyczajowości. Wielokulturowy Nurt Bugu to marka szczególnie ostatnio doceniona - szlak otrzymał w 2017 roku I nagrodę i tytuł Najlepszej Destynacji Turystycznej w Polsce w polskiej edycji konkursu EDEN, organizowanego przez Komisję Europejską. Ta niezwykła i jakże różnorodna kraina, zachwyca o każdej porze roku. 15:55 CZY WIESZ, ŻE? - /145/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:30 CZY WIESZ, ŻE? - /147/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:05 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - ASPERGER I NAZIŚCI (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Dr Hans Asperger był austriackim pediatrą, od którego pochodzi nazwa Zespół Aspergera. Dr Asperger na nowo zdefiniował pojęcie autyzmu, któremu - jak uważano - towarzyszy niepełnosprawność intelektualna. Za swoją pracę był przez długi czas uważany za sumiennego lekarza, który chronił autystyczne dzieci przed eutanazją dokonywaną na dzieciach niepełnosprawnych przez nazistowskie Niemcy podczas II wojny światowej. Ale niedawne badania ujawniły inną stronę doktora Aspergera. Tak jak można było się spodziewać... 18:00 ASTRONARIUM - 4/23 (155) - CREDO Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Kosmiczne cząstki pędzące z ogromną prędkością, bombardujące atmosferę naszej planety. Właśnie tak wygląda promieniowanie kosmiczne. Naukowcy na całym świecie budują aparaturę do badań tego zjawiska. W tym programie pokażemy niezwykły projekt polskich badaczy, który sprawia, że każdy może się włączyć w obserwacje promieniowania kosmicznego. 18:30 RAPORT NAUKOWY - /46/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 18:55 JAK TO DZIAŁA - ODC. 21 SILNIK Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Życie bez silników byłoby niewyobrażalne. Są one we wszystkich pojazdach, którymi się poruszamy, w dyskach twardych komputerów, w odkurzaczach, elektrycznych szczoteczkach do zębów, pralkach, lodówkach, odtwarzaczach DVD itd. Zgłębimy tajniki budowy i zasad działania różnych typów silników: parowych, tłokowych, turbinowych, rotacyjnych, elektrycznych etc. Poznamy nowe technologie stosowane w konstrukcjach silników, bo współczesne silniki to niemal prawdziwe dzieła sztuki. Wszystkich miłośników główkowania zapraszamy do intrygującej strefy zagadek. 19:25 JAK TO DZIAŁA - ODC. 22 ENERGIA Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Coraz większa część zużywanej przez nas energii pochodzi ze źródeł odnawialnych, takich jak słońce, wiatr czy gorące źródła. To jednak nie wszystko. W tym odcinku będzie także mowa o tym, jak można wytworzyć prąd, zwyczajnie podgrzewając kawałek metalu. Udowodnimy też, że zwykłe ścieki posiadają niezwykłe zasoby energii. Ponadto widzowie będą mieli okazję zmierzyć się z interesującą zagadką. 20:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 5 OSZUŚCI (ANIMAL EINSTEINS EP. 5 CON ARTISTS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku pokażemy, jak dzięki sprytnym sztuczkom najmądrzejsze zwierzęta osiągają sukces. Jak młode gepardy zniechęcają drapieżnika, mewy podkradają jedzenie, odczytując naszą mowę ciała, a ośmiornica potrafi ukryć się na otwartej przestrzeni. W walce o przetrwanie każdy chwyt jest dozwolony. Przetrwanie w grze o życie wymaga wielkich umiejętności. Zwierzęta codziennie podejmują kolejne wyzwania, by zdobyć pożywienie i przekazać swoje geny potomstwu. Do sukcesu prowadzą dwie ścieżki: uczciwa i nieuczciwa. W świecie zwierząt nie brak oszustw i podstępów. Głównym ich powodem jest pragnienie, by nie dać się zjeść. Oto jeden z najbogatszych w białko posiłków na rafie koralowej. W dodatku bez ochronnego pancerza. Ośmiornica. Mistrzyni kamuflażu. Podobnie jak inne głowonogi - mątwy i kałamarnice - ośmiornice potrafią zmieniać barwę ciała. Robią to, by porozumiewać się między sobą, podkradać się do zdobyczy lub unikać drapieżników. W jaki sposób to robią? 21:00 PODRÓŻNIK - ZUPA NERUDY Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Ekipa "Podróżnika" wybiera się tym razem do Chile śladem laureata literackiej Nagrody Nobla, Pabla Nerudy. Odwiedzi jego dom w Isla Negra zaprojektowany zgodnie z chilijskimi tradycjami i artystycznym smakiem pisarza. Dotrze do Valparaiso, do miejsc, w których wypoczywał i które inspirowały jego twórczość. Spróbuje caudillo del congrio - rybnej zupy, na cześć której sławny poeta napisał jeden ze swoich wierszy. Pozna jej recepturę i odwiedzi rybaków, którzy łowią gigantyczne congrio. Pozna także tajemnice chilijskich winnic i chilijskiego wina, które podbiło świat, a dla Nerudy było symbolem chilijskich smaków i życiowej filozofii. 21:25 PODRÓŻNIK - WIELKA PIĄTKA Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz "Wielka piątka" to słowa klucze obrazujące współczesne safari w Afryce. Mianem safari w potocznym znaczeniu określa się turystyczny wypad - najlepiej terenowym samochodem z napędem na cztery koła. Przygoda w trudnych warunkach, wyprawa w niedostępne miejsca, podglądanie natury - tak w folderach turystycznych określają safari biura podróży. W istocie safari oznacza po prostu podróżowanie. Dla Anglików w XIX i początkach XX wieku było to przeżycie wielkiej przygody: polowania, wyprawy w busz, sawannę i dżunglę. Wtedy też utarło się powiedzenie: "zdobyć wielką piątkę". Oznaczało to upolować lwa, lamparta, bawołu, nosorożca i słonia. Obecnie, kiedy polowania są zakazane, słowa te mówią o zobaczeniu wielkiej piątki i sfotografowaniu. W Kenii czy Republice Południowej Afryki celem turystycznych wypadów jest właśnie zarejestrowanie tych wspomnianych gatunków, choć jest to o wiele trudniejsze niż przed stu laty, kiedy dzikiej zwierzyny było w bród. Dziś z wielkim trudem znajduje się nosorożce i lamparty. Gatunki te są na granicy całkowitego wyginięcia. Niemniej wyprawy na safari należą do najlepszych sposobów spędzania wakacji. W programie będzie mowa o "wielkiej piątce" i sposobie jej upolowania, realizatorzy pokażą miejsca w Afryce, gdzie najlepiej i najłatwiej odbyć prawdziwe safari w stylu romantycznych wypraw odkrywców z połowy XIX wieku. W programie także rady dla udających się do Afryki na wakacje, ważne informacje na temat pobytu i bezpieczeństwa. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 21:55 JIMA AL - KHALILI PRZEWODNIK PO ŻYCIU, WSZECHŚWIECIE I CAŁEJ RESZCIE/1/ (JIM AL - KHALILI`S GUIDE TO LIFE, THE UNIVERSE AND EVERYTHING) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Znany fizyk i profesor, Jim Al - Khalili, zabiera widzów w podróż przez dziwny i cudowny mikroskopijny świat mechaniki kwantowej, badając, w jaki sposób stoi ona za całą strukturą wszechświata i podstawowymi procesami życia. To jest przewodnik ku odpowiedzi na jedną z największych zagadek: jak się tu dostaliśmy? 22:55 ASTRONARIUM - 4/23 (155) - CREDO Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Kosmiczne cząstki pędzące z ogromną prędkością, bombardujące atmosferę naszej planety. Właśnie tak wygląda promieniowanie kosmiczne. Naukowcy na całym świecie budują aparaturę do badań tego zjawiska. W tym programie pokażemy niezwykły projekt polskich badaczy, który sprawia, że każdy może się włączyć w obserwacje promieniowania kosmicznego. 23:30 TAJEMNICZY SZÓSTY ZMYSŁ (BEYOND MOVEMENT: OUR 6TH SENSE REVEALED) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Wszyscy wiemy o istnieniu naszych pięciu zmysłów. Okazuje się jednak, że istnieje jeszcze jeden rodzaj zmysłu: propriocepcja, która pozwala nam poruszać się, pisać i chwytać obiekt w ruchu. Jak zorganizowany jest szósty zmysł? 00:30 PODRÓŻNIK - TAHITI, BOUNTY I ARTYŚCI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Podróż na legendarną wyspę Tahiti. Położona w archipelagu Wysp Towarzystwa Polinezji Francuskiej, sześć godzin lotu od Nowej Zelandii, osiem od Kalifornii. Była i jest marzeniem wielu podróżników, ucieleśnieniem marzeń o rajskim miejscu na Ziemi, cudownym spełnieniem wszelakich pragnień, czego dowodem jest obecność Tahiti w literaturze, filmach, sztukach pięknych. W "Podróżniku" wielokrotnie zaglądaliśmy już na błogie wyspy Polinezji, tym razem zawiodła nas tam chęć spotkania z legendarnym pisarzem, Jamesem Normanem Hallem. Był postacią głośną już za swojego życia, bowiem jako pilot w czasie I wojny światowej walczył w dywizjonie La Fayette na terenach Francji. Potem osiedlił się na Tahiti i poświęcił poszukiwaniom przodków załogi statku Bounty, który u schyłku XVIII wieku zawinął tamże w poszukiwaniu owoców drzewa chlebowego. Legenda Bounty stała się za sprawą Halla największym mitem mórz południowych. To on napisał "Bunt na Bounty", a wiele lat później na podstawie tej książki nakręcono film z Marlonem Brando w roli głównej. Jest to historia załogi, która nie chciała poddać się rygorowi okrutnego kapitana i postanowiła osiedlić się na Tahiti. W "Podróżniku" podążamy tropem tej historii, poznajemy dom pisarza, a także jego córkę Nancy, która zgodziła się wystąpić przed kamerą Telewizji Polskiej. Program prowadzi Anna Kwiatkowska. 01:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 21 SILNIK Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Życie bez silników byłoby niewyobrażalne. Są one we wszystkich pojazdach, którymi się poruszamy, w dyskach twardych komputerów, w odkurzaczach, elektrycznych szczoteczkach do zębów, pralkach, lodówkach, odtwarzaczach DVD itd. Zgłębimy tajniki budowy i zasad działania różnych typów silników: parowych, tłokowych, turbinowych, rotacyjnych, elektrycznych etc. Poznamy nowe technologie stosowane w konstrukcjach silników, bo współczesne silniki to niemal prawdziwe dzieła sztuki. Wszystkich miłośników główkowania zapraszamy do intrygującej strefy zagadek. 01:30 SZKOŁA JUTRA - NEURONAUKA W SŁUŻBIE EDUKACJI ODC. 1 (THE SCHOOL OF TOMORROW) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Neuronauka i nowe technologie rewolucjonizują edukację. Spotykając się z naukowcami i innowatorami, a także nauczycielami, dziećmi i rodzicami na całym świecie, miniserial odpowiada na palące pytanie: jak nauka może pomóc nam kształtować szkołę jutra? Korelacja między klasą społeczną a wynikami w szkole jest głównym problemem na całym świecie. Ten miniserial w dwóch odcinkach jest próbą wyjścia poza ideologiczne ujęcia problemu. Jest pragmatycznym, naukowym i międzynarodowym badaniem technik edukacyjnych.