TVP Dokument Niedziela, 27.08.2023 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - LECĄ ŻURAWIE Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Wysmukły, wyprostowany, dumnie chodzi po polach na zgrabnych, długich nogach. Ma eleganckie popielate upierzenie i czarne końcówki skrzydeł. Żuraw jest ważnym gatunkiem wzbogacającym ptasią różnorodność w Polsce. Miejscem akcji odcinka są okolice Nowogardu Szczecińskiego, a bohaterem jest doskonały obserwator żurawi, filmowiec Marek Piotrowicz, który podpatruje gody żurawi. Żurawie zaczynają widowiskowy taniec godowy, którego widok zapiera dech w piersiach. Gesty, które mogą być stosowane w walce w tym wypadku zamieniane są na miłosne sygnały. To taniec miłości a nie, jak mogłoby wydawać się na pierwszy rzut oka, agresji. Ptaki krążą wokół siebie z rozpostartymi skrzydłami, wykonują niespodziewane wyskoki i głębokie skłony, podrzucają w górę kępki traw. Puszą się, przeganiają i trąbią jak ćwiczący hejnaliści, a wszystko to czynią na podmokłych łąkach. Z upływem czasu to widowisko powtarza się coraz rzadziej, aż zanika zupełnie, co oznacza, że ptaki zajęły się gniazdem i wysiadywaniem jaj. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 19 NA TORACH HISTORII Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski tym razem dosłownie i w przenośni podąża torami historii. Sprawdza, jak dawniej podróżowano koleją i dowiaduje się czym było piąte koło u wozu. Poznaje także sekrety, które skrywa zabytkowa parowozownia w Wolsztynie oraz próbuje uruchomić dawne maszyny i drezyny. To prawdziwie historyczna podróż. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 161 LESZNO Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Leszno nazywano niegdyś Wielkopolskimi Atenami. Przyciągało artystów, naukowców i filozofów. Kształcił się tu król Stanisław Leszczyński. Dziś słynie z żużla i świetnych warunków do uprawiania lotnictwa sportowego czy baloniarstwa. Zwiedzanie najlepiej rozpocząć od charakterystycznego rynku. Z każdego rogu wychodzą prostopadłe względem siebie dwie ulice. Wzdłuż pierzei znajduje się 37 kamienic, w większości pochodzących z przełomu XIX i XX wieku. Historia miasta rozpoczęła się w 1393 roku, a przynajmniej z tego właśnie roku pochodzi pierwsza wzmianka o Lesznie - wtedy osadzie, która nosiła nazwę Lesczno. W 1547 r. prywatne Leszno uzyskało prawa miejskie nadane przez króla Zygmunta Starego. Centralną część rynku zajmuje barokowo - klasycystyczny ratusz. Budowla zawiera relikty pierwszego ratusza z 1639 r. , ale współczesny wygląd otrzymała w XVIII wieku - po przebudowie, która była konieczna po wielkich pożarach. Kolorytu miastu dodają także murale. Fani sztuki prezentowanej poza murami galerii czy muzeów, wyposażeni w specjalną mapkę, mogą ruszyć śladem leszczyńskich obrazów na murach. Na trasie jest 15 murali, m.in. ten przedstawiający leszczyńskiego poetę Stanisława Grochowiaka. Ciekawostką jest też Teatr Miejski w Lesznie - - najmłodszy państwowy teatr w Polsce. Powstał w 2016 roku. 150 - osobowa widownia może oklaskiwać aż 10 premier w sezonie. 07:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /23/ Reality show, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy również ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. 08:00 GLOBALNA NAUKA - ODC. 2 MEDYCYNA - W POSZUKIWANIU LEPSZEGO LECZENIA (GLOBAL SCIENCE E02: MEDECINE - RESEARCHING THE NEXT CURE) Cykl dokumentalny, 49 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Sześcioodcinkowa seria dokumentalna przybliżająca widzowi największe odkrycia na arenie współczesnych badań, przedstawiająca najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 2 - "Medycyna: w poszukiwaniu lepszego leczenia". Nasz najcenniejszy zasób zdrowie - jest nieustannie atakowany. Po stuleciu przełomowych postępów w medycynie, większość ludzkiego ciała wciąż pozostaje tajemnicą. Nadal jesteśmy na łasce chorób genetycznych, nowotworów czy pandemii. W szpitalach i laboratoriach na całym świecie, lekarze i naukowcy odkrywają nowe metody zwalczania chorób. Witajcie w świecie ludzi poświęcających życie leczeniu i zwalczaniu schorzeń. Zapraszamy na podróż w głąb współczesnej medycyny, w towarzystwie lekarzy i badaczy, którzy poprawiają nasze życie. Medycyna i technologia kształtują nowy świat, w którym przełomy następują w niespotykanym dotąd tempie. Postęp jest ekscytujący. Odkrycia w dziedzinie medycyny wskazują na przyszłość, w której najbardziej wyniszczające choroby staną się wyleczalne, pojęcie niepełnosprawności przestanie istnieć, a nauka ujawni największe tajemnice ludzkiego ciała. Nie możemy jednak zapomnieć o tym, że mamy obowiązek rozumieć konsekwencje stale przyspieszającego postępu. 09:00 DZIKA HISZPANIA - ODC. 2 POŁUDNIE ŚRÓDZIEMNOMORSKIE (WILD SPAIN / WILDES SPANIEN) Film dokumentalny, 48 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Hans - Peter Kuttler Dwuczęściowa opowieść dokumentalna o dzikiej przyrodzie Hiszpanii. To kraj, który jest jednym z najpopularniejszych miejsc wakacyjnych na świecie. Ale piaszczyste plaże i znane na całym świecie miasta to tylko jedna strona Hiszpanii. Kantabryjskie pasmo górskie na północy jest siedliskiem około 140 kantabryjskich niedźwiedzi brunatnych - największej populacji niedźwiedzi w Europie Zachodniej. Ponad linią lasu znajduje się królestwo kozicy kantabryjskiej i kolorowego pnącza. Nawet na południu Hiszpanii, bardzo popularnym wśród wczasowiczów, wciąż jest wiele nieznanych. Genety polują na zdobycz pod osłoną nocy. W ułamku sekundy europejski kameleon wystrzeliwuje swój półmetrowy język, aby złapać owady. Ale to pod wodą bogactwo zwierząt osiąga zenit z dziwnymi ślimakami morskimi i eleganckimi, błękitnymi rekinami. Odsłonimy dziką stronę regionu, który wielu uważa, że zna, ale w którym jest o wiele więcej do odkrycia. 10:00 PODRÓŻ PRZEZ WŁOCHY - ODC. 2 VIA APPIA (VIA ITALIA L_APPIA) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Benoit Felici Czteroodcinkowa mini - seria dokumentalna. Podróż po starych Włoszech. To najlepszy sposób na odkrycie pięknych i tajemniczych krain na Półwyspie Peloponeskim. Pojawiają się różne regiony Italii. Podążamy za pięknymi krajobrazami i spotykamy tych wszystkich, którzy nadal je ożywiają. Odc. 2 - "Via Appia". Via była pierwszą rzymską drogą. I najstarszą w zachodnim świecie. Powstała na zamówienie konsula Appiusza Klaudiusza w 312 roku przed naszą erą. To po niej rzymskie armie wyruszały na podbój południowej części półwyspu. Po niej też wędrowali podróżnicy, którzy ukształtowali kulturę Włoch i całej Europy. Via Appia opuszcza mury miasta przez bramę świętego Sebastiana. Jej trasa usiana jest pozostałościami po starożytnym Rzymie. Podróż to wędrówka w głąb całej włoskiej historii. Od czasów starożytnych do dziś po bruku przeszły miliony ludzi. Droga przyspieszyła rozwój handlu i połączyła Kampanię, Basilicatę i Apulię ze stolicą Rzymu. Obecnie nie jest już przejezdna, ale pozostaje historycznym i kulturowym wyznacznikiem. Appia biegła w linii prostej w kierunku Terraciny. Przecinała Kampanię przez miasta Capua i Benevento. Przechodziła przez region Basilicata zaledwie kilka kilometrów od Matery. Biegła w głąb kraju. W Apulii docierała do portu, który w starożytności miał ogromne znaczenie handlowe. Kończyła się w mieście Brindisi - wschodniej bramie Włoch. 10:55 PRZYCZYNEK DO TEORII JĘZYKOZNAWSTWA Etiuda, 7 min, Polska, 1972 Reżyseria: Filip Bajon Zdjęcia: Jacek Laskus Magnetyzująca etiuda dokumentalna Filipa Bajona przedstawia losy ubogiej rodziny szukającej mieszkania. Narratorką jest dziewczynka, której wiek kontrastuje z charakterem relacji i skutkuje niesamowitym efektem komicznym. Komizm ten nie odbiera jednak powagi tematowi. 11:10 KOBIETY BOGA Reportaż, 23 min, Polska, 2021 Autor: Magdalena Zbrojewska Przesłanie Bożego Miłosierdzia znane jest dziś na całym świecie. Niewielu z nas pewnie jednak wie, że w jego rozpowszechnieniu Jezus posłużył się głównie kobietami. Była nią nie tylko s. Faustyna Kowalska, ale także kontynuatorki jej misji s. Helena Majewska oraz Jadwiga Osińska, Ludmiła Roszko i żyjąca jeszcze Urszula Grzegorczyk. To dzięki ich niezachwianej wierze i ufności poszczególne żądania Pana Jezusa zapisane na kartach "Dzienniczka" mogły zostać w pełni zrealizowane. Dokument ukazujący nieznane powszechnie do tej pory epizody z historii szerzenia się kultu Bożego Miłosierdzia stanowi swoisty hołd wdzięczności względem kobiecego geniuszu, którym posłużył się Bóg, by przypomnieć współczesnemu człowiekowi prawdę o swoim największym atrybucie - Bożym Miłosierdziu. Czas powstania dokumentu nie jest przypadkowy. W 2021 roku przypadła 90. rocznica pierwszych objawień Jezusa Miłosiernego s. Faustynie Kowalskiej w Płocku. 11:50 FABRYKA KŁAMSTW (FACTORY OF LIES) Film dokumentalny, 62 min, Dania, 2018 Reżyseria: Jakob Gottschau Film dokumentalny, w którym dziennikarz śledczy Andrey Soshnikov z BBC Russian Service próbuje dowiedzieć się jak powstają i jak są fabrykowane fake newsy - fałszywe informacje publikowane najczęściej na portalach społecznościowych i rozpowszechniane na świecie. Trafia do miejsc, które mają imitować scenerię zdarzeń, po to, by fabrykowana wiadomość do złudzenia przypominała tą oryginalną i wprowadzała w błąd. To między innymi informacje o tym, jak amerykański żołnierz strzelał do Koranu, o domach publicznych w Danii wykorzystujących zwierzęta, o żołnierzach ISIS w obozie szkoleniowym na Ukrainie itp. Większość z nich wyprodukowana została w Rosji, gdzie od 2013 roku działa tzw. troll factory, atakująca europejskie i amerykańskie społeczności, aby wpływać na różne decyzje i wzbudzać brak zaufania. Rosja nie jest krajem pominiętym w tym procederze. W Rosji trudniej być dziennikarzem, bo tam dziennikarz często znaczy kłamca. Wiadomości w rosyjskiej telewizji to rosyjski Hollywood. Oszustwo, od początku do końca. Rosyjska farma trolli działa w najlepsze. Przeniosła się z jednego centrum biznesu do innego. Kreml wciąż potrzebuje tego, co oni robią, a oni świadczą usługi potrzebne rosyjskiej władzy. Tworzone przez nich treści są coraz bardziej agresywne i coraz lepszej jakości. 13:00 KORONA GÓR POLSKI - SZCZELINIEC Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 13:30 POLSKIE PARKI NARODOWE - BIAŁOWIESKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 14:00 ROZBÓJNICY WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 1 MANEWRY MIŁOSNE (NATURAL BORN REBELS EP. 1 MATING GAMES) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Holly Spearing Mini - seria dokumentalna BBC, w której poznamy zaskakujące zwyczaje zwierząt. Wszystkie zwierzęta stają przed tym wyzwaniem: muszą znaleźć partnera bądź partnerkę i spłodzić potomstwo. To nie jest łatwe. By osiągnąć cel, niektóre są gotowe złamać wszelkie zasady. Przed nami najwięksi rozbójnicy wśród zwierząt. Potrafią walczyć, zwodzić, oszukiwać, a nawet stosować kidnaping. Czy tak szokujące zachowanie może prowadzić do sukcesu? Przedstawiamy najnowsze odkrycia i zdumiewające ustalenia badaczy. Obserwujemy, jak niektóre zwierzęta rozmnażają się i wychowują kolejne pokolenie. Dobieranie się w pary to niełatwa sztuka. Wyszukiwanie idealnej drugiej połowy może wyzwolić to, co najgorsze w przedstawicielach obu płci i prowadzić do zaciekłej wojny podjazdowej. By odnieść sukces w miłosnych podbojach, niekiedy trzeba oszukać, działać na kilku frontach, dokonać aktu kanibalizmu albo użyć przemocy. Rozbójnicy wśród zwierząt odgrywają jednak istotną rolę. Mierzą się z wielkimi wyzwaniami. Szybkie, efektywne działanie i nieco pomysłowości mogą okazać się niezbędne dla uzyskania i odchowania potomstwa. Okazuje się, że skłonności przestępcze nie są wyłącznie ludzką cechą. Również wśród zwierząt zdarzają się gangsterzy, oszuści, złodzieje czy porywacze, którzy niecnymi metodami zdobywają pożywienie, terytorium, możliwość przekazania swoich genów czy przychylność silniejszych. W tym trzyodcinkowym dokumencie BBC podglądamy zaskakujące zwyczaje papug kakadu, pawi, makaków królewskich, hien, krabów palmowych czy nieświszczuków (piesków preriowych). Ale, podobnie jak u ludzi, i wśród zwierząt są również takie, które "łamią prawo" bez żadnego usprawiedliwienia. 15:00 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /11/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 3) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym okryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 16:00 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. WZROST (SECRETS OF THE HUMAN BODY. GROW) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Za pomocą pionierskiej grafiki i nowych naukowych odkryć poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę naszego organizmu. Należy on do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Niskie, eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała. Oraz wiele innych ciekawych, naukowych prezentacji. 17:00 STEPHEN FRY W AMERYCE ŚRODKOWEJ 3. SALWADOR I NIKARAGUA (STEPHEN FRY IN CENTRAL AMERICA EP. 3) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: John - Paul Davidson Seria dokumentalna, w której aktor, komik i pisarz, Stephen Fry wyrusza w niezwykłą podróż po Ameryce Środkowej. To przygoda, która prowadzi go przez Meksyk i cały przesmyk w Ameryce Środkowej do Panamy, gdzie poznaje jedne z najstarszych cywilizacji na świecie - Majów, Azteków i Olmeków. Siedem lat po tym, jak zwiedził wszystkie 50 stanów USA w czarnej taksówce, podczas tej nowej podróży na południe od granicy podróżuje we wszystkim - od przerobionego autobusu szkolnego po balon na ogrzane powietrze. Stephen odwiedza jedne z najbardziej niebezpiecznych, ale zapierające dech w piersiach, piękne kraje w regionie, bierze udział w uroczystościach, degustuje lokalne przysmaki i rozmawia z ludźmi w różnych miejscach. Po drodze poznaje wszystkie kraje, ich mieszkańców, przyrodę i historię. W tym odcinku Stephen jedzie do Salwadoru, a następnie Hondurasu i Nikaragui. Będzie próbował surfingu, nowego gatunku banana, pozna prawdziwego Sweeney Todda oraz będzie pływał z małym jaguarem. Przemierzy tereny otoczone wulkanami, odnajdzie spokój na opuszczonej plaży i nauczy się robić słup majowy. 18:00 PASJONACI S.I - FINAŁ Dokument fabularyzowany, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Aneta Wróbel, Artur Dziurman, Ewa Zuberek Aktorzy: Artur Dziurman, Artur Kruczek, Tadeusz Huk, Adam Łysek, Adam Bubka, Katarzyna Ornatkiewicz, Alicja Czarnuszka, Anna Sikora, Dominika Zamarlik, Barbara Cekiera, Barbara Dyduła, Danuta Damek, Dorota Ziental, Katarzyna Jamróz, Anna Korcz Zdjęcia: Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Ostatni odcinek dokumentu fabularyzowanego przedstawiającego niewidomych i niedowidzących aktorów Integracyjnego Teatru Aktora Niewidomego (ITAN) w Krakowie. Grupa ma na swoim koncie kilkanaście produkcji oraz kilkaset zagranych przedstawień w Polsce i za granicą. Każda z trzynastu opowiedzianych różnych historii życiowych, zwraca uwagę na inny problem z jakim borykają się osoby z niepełnosprawnościami. Teatr ITAN działający przy fundacji o tej samej nazwie przełamuje granice twórczości amatorskiej i możliwości osób niepełnosprawnych wzrokowo. Prowadzi tym samym do integracji profesjonalistów z amatorami, seniorów z młodzieżą w niezwykłym miejscu, jakim jest scena. Bohaterami serii są niewidomi i niedowidzący aktorzy, którzy grają samych siebie. Podstawą scenariuszy są autentyczne zdarzenia z życia twórców krakowskiego teatru, a temat niepełnosprawności jest pokazany z perspektywy pierwszej osoby. Zaangażowanie zawodowych aktorów pomogło osobom niepełnosprawnym lepiej poznać kunszt pracy scenicznej. W efekcie oglądamy wyjątkowe historie o ludziach z bardzo oryginalnym pomysłem na życie, którzy mimo przeciwności i barier chcą realizować swoje pasje. Ostatni odcinek spaja w całość wszystkie przedstawione wcześniej historie. Ukazuje pełen energii i nadziei finał. Po drodze, którą odbyli wszyscy bohaterowie nie mamy sielskiego zakończenia, a jedynie realną nadzieję na lepszą przyszłość całego zespołu jako trupy teatralnej. Czy jednak na pewno? 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 24 W ŚWIECIE ŁEMKÓW Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Dlaczego podróżując po polskim Beskidzie Niskim, możemy natrafić na samotne drzwi, które stoją w środku pola? Kto je tam zostawił? Co symbolizują? Radek Kotarski rusza ich śladem i odkrywa barwną kulturę Łemków. Sprawdza, jak wielu zostało ich w Polsce, czym tradycyjnie się zajmowali i co dawniej jedli. Zapraszamy na magiczną podróż do świata tajemniczych górali. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 18 ZAMEK MOSZNA Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Prowadzący: Tomasz Bednarek Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak W tym odcinku Tomek Bednarek odwiedza zamek w Mosznej. Nie jest ani najstarszy, ani największy w Polsce, ale z całą pewnością robi wrażenie. Wedle niektórych ma aż 365 pomieszczeń - po jednym na każdy dzień roku - i 99 wież oraz wieżyczek - tyle, ile rodzinnych majątków mieli jego właściciele. Wokół rozciąga się 200 - hektarowy park z 300 - letnimi dębami, a w piwnicach zachowane są ślady prowadzące podobno do zakonu templariuszy. Cesarz Wilhelm II przyjeżdżał tu na słynne polowania, a w czasach rozbudowy zamku krążyły plotki, że właścicielom pomaga sam diabeł. Zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli, należał m.in. do Georga von Reiswitza, marszałka dworu króla Prus Fryderyka Wielkiego czy do rodziny Tiele - Winckler, których przodkiem był zwykły górnik z Tarnowskich Gór, Franz von Winkler. Życiorys Franza von Winklera to doskonały przykład idealnego rodowodu pruskiego bogacza: z ubóstwa, dzięki własnej pracy, lojalności wobec władz i sprytowi doszedł do jednego z najbardziej pokaźnych majątków na Śląsku. 19:35 PSYCHODRAMA CZYLI BAJKA O KSIĘCIU I KOPCIUSZKU WYSTAWIONA W ZAKŁADZIE DLA NIELETNICH DZIEWCZĄT W D. Film dokumentalny, 28 min, Polska, 1969 Scenariusz: Janusz Głowacki, Marek Piwowski Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk "Psychodrama", czyli bajka o księciu i kopciuszku, wystawiona w Zakładzie dla Nieletnich Kryminalistek w D. Uczestniczki psychodramy w inscenizowanym w schronisku przedstawieniu doświadczają uczuć, których były pozbawione w domach rodzinnych: marzą o cieple i miłości. 20:15 KONSPIRATOR Dokument fabularyzowany, 89 min, Polska, 2020 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Film dokumentalny fabularyzowany jest ekranowym przekazem osobistych przeżyć z lat konspiracji 1980 - 1987 Andrzeja Michałowskiego, współorganizatora solidarnościowego strajku w Porcie Gdańskim. Opowieść wzbogacają liczne inscenizacje. Pokazują prawdę tamtych lat oddając specyficzny charakter wydarzeń. Oprócz przedstawienia popularnych postaci film przybliża nieznanych działaczy Solidarności, pokazując wiele anegdot z ich życia. Są prowokacje, zdrady, a także sytuacje groteskowe. 22:00 GWIAZDY PRZEDWOJENNEGO KINA ALBO FILM DŹWIĘKOWY W II RP Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jacek Papis Zdjęcia: Jan Klima Ubrani we fraki muzycy Jazz Bandu zaczynają grać. Ich koncert stanowi muzyczny podkład i leitmotiv filmu. Eksperci przeprowadzają nas przez etapy rozwoju polskiego kina przedwojennego, koncentrując się na wybitnych osobowościach, gwiazdach aktorskich i reżyserskich. Materiał ilustrowany fotosami z epoki i fragmentami najstarszego zachowanego filmu polskiego "Pruska kultura". Małgorzata Hendrykowska opowiada, jak odnalazła ten film w 2000 roku. W etap kina niemego wprowadza nas Stanisław Janicki ("W starym kinie"). Kolejni eksperci przywołują sylwetki pierwszych rodzimych gwiazd filmowych - Jadwigi Smosarskiej, Eugeniusza Bodo, Adolfa Dymszy. Śledzimy ich kariery, przywołując najciekawsze fragmenty filmów z ich udziałem. Dowiadujemy się, jakim wyzwaniem było dla nich pojawienie się dźwięku w filmie, co prowadzi nas w stronę piosenki, która w przedwojennym polskim kinie stanowiła niemal nieodzowny element filmu (czego dowodem jest kariera Hanki Ordonówny). Dowiadujemy się, jak postrzegane były ówczesne gwiazdy, jaki był ich status społeczny, jak wyglądało ich życie prywatne. Spośród aktorów tamtych czasów, dwoje zrobiło międzynarodową: Pola Negri, która grała m.in. w Hollywood oraz śpiewak Jan Kiepura. Opowiadamy o meandrach ich losów zawodowych i prywatnych. Życiorysy przedstawianych bohaterów miały jeden wspólny mianownik: ich świetnie zapowiadające się kariery przerwała wojna. Kto z nich odznaczył się bohaterstwem? Komu udało się przeżyć i dalej występować w filmach? Przy pomocy ekspertów próbujemy dokonać całościowej oceny przedwojennej kinematografii, rozważając popularną opinię, że przed wojną mieliśmy znakomitych aktorów, ale filmy nie dorastały do ich poziomu. Próbujemy zweryfikować to stwierdzenie, szukając w tamtych filmach ponadczasowych wartości. 23:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MAGDALENA ZAWADZKA Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i młodości wspomina popularna aktorka filmowa i teatralna, Magdalena Zawadzka. 23:40 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 27 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka - Józef Wiłkomirski. 23:50 MUHAMMAD ALI. LEGENDA (I AM ALI) Film dokumentalny, 106 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Clare Lewins Portret Muhammada Alego (Cassiusa Marcellusa Clay'a Jr), który powstał w oparciu o osobiste archiwum legendy sportu, dzienniki audio, a także wywiady i wypowiedzi osób z jego najbliższego kręgu, przyjaciół i rodziny, w tym jego córek, syna, brata i byłej żony, a także legend społeczności bokserskiej, w tym Mike'a Tysona, George'a Foremana i Gene'a Kilroya. Intymne spojrzenie na człowieka - legendę. Był królem ringu! Największym w historii! Był też dobrym, cudownym, wrażliwym człowiekiem. Jest wielu wspaniałych aktorów, grają piękne role w filmach, ale Muhammad był prawdziwy. Bronił tego, w co wierzył i zawsze był szczery. Ludzie uwielbiali Muhammada i trudno było im się z nim rozstać. Miał trzydzieści osiem lat i Parkinsona jeszcze bez diagnozy, ale to było słychać w jego głosie, inaczej się już ruszał. Nikt wtedy nie wiedział, co to jest. Ali nie umiał pożegnać się z boksem, więc boks pożegnał się z nim. Uważany za jednego z najlepszych pięściarzy, a także za jednego z najważniejszych sportowców XX w. Zmarł 03.06.2016 roku w wyniku wstrząsu septycznego, po pięciodniowym pobycie w szpitalu w Arizonie, do którego trafił z infekcją układu oddechowego. 01:50 ZDJĄĆ KAPELUSZ, ĆWIKŁA IDZIE Film dokumentalny, 26 min, Polska, 1993 Reżyseria: Tadeusz Pawłowicz, Zbigniew Wawer Scenariusz: Zbigniew Wawer, Tadeusz Pawłowicz Aktorzy: Mieczysława Ćwiklińska Sylwetka Mieczysławy Ćwiklińskiej, największej gwiazdy komedii przedwojennej. Fragmenty przedwojennych filmów m. in. "Antek Policmajster", "Wacuś", "Dodek na froncie" i inne. 02:20 TOLA MANKIEWICZÓWNA 27 min, Polska, 1994 Scenariusz: Tadeusz Pawłowicz, Zbigniew Wawer Lektor: Wojciech Gąssowski Sylwetka Toli Mankiewiczówny, jednej z najpopularniejszych aktorek i piosenkarek okresu międzywojennego. Biografia i filmografia artystki. 02:55 W ROGATYWCE I TYGRYSIEJ SKÓRZE Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jerzy Lubach Scenariusz: Dawid Kolbaia, Jerzy Lubach Historia losów oficerów gruzińskich, którzy znaleźli się w szeregach Armii Krajowej w czasie II wojny światowej. Obecnie żyją w różnych krajach świata. W Polsce ma nastąpić odsłonięcie ich pomnika na terenie Muzeum Powstania Warszawskiego.