TVP Historia                         Poniedziałek, 21.08.2023


Zmiany z dnia 02.08.2023
w stosunku do raportu z dnia 26.07.2023



(dodano pozycję programową)
19:05 SPÓR O HISTORIĘ - WOLNE MIASTO GDAŃSK

Debata, 30 min, Polska, 2020
Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska
Prowadzący: Tomasz Muller

15 listopada 1920 roku, na mocy Traktatu Wersalskiego, powstało Wolne Miasto Gdańsk. Zwycięskie mocarstwa nie zgodziły się, by Gdańsk był Polski, 
ale formalnie odebrały miasto Niemcom. Wolne Miasto Gdańsk nie było suwerenne, pozostawało pod protektoratem Ligi Narodów. Na mocy Konwencji Paryskiej z 9 listopada 1920 roku miasto zostało włączone do polskiego obszaru celnego i Polska miała prowadzić jego sprawy zagraniczne i reprezentować interesy obywateli miasta za granicą. Polska miała także inne, szczególne uprawnienia w Wolnym Mieście Gdańsku, dotyczące m.in. zarządzania komunikacją kolejową, pocztową, wojskową, częściowego zarządzania portem. Te ustalenia były od początku sabotowane przez władze Gdańska. 
Po dojściu w 1933 roku w Niemczech Hitlera do władzy rząd gdański, czyli Senat Wolnego Miasta, prowadził otwarcie wrogą politykę wobec Polski. 
W 1938 roku władzę w Wolnym Mieście Gdańsku przejęło kierownictwo gdańskiego NSDAP. 1 września 1939 uchwałami Reichstagu i gdańskiego Senatu Wolne Miasto Gdańsk włączono do III Rzeszy.