TVP Historia Wtorek, 22.08.2023 07:10 POLSKIE DROGI - ODC. 7/11 - LEKCJA POLONEZA Serial wojenny, 95 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Jan Englert, Stanisław Zaczyk, Beata Tyszkiewicz, Zdzisław Maklakiewicz, Marek Walczewski, Piotr Fronczewski, Zbigniew Zapasiewicz, Andrzej Seweryn, Arkadiusz Bazak, Henryk Talar, Jerzy Michotek, Jolanta Lothe Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Nadchodzi wiosna 1941 roku. Władysław Niwiński wraca z Krakowa do Warszawy. Przyjeżdża tu również Johann Heimann. Jako Nowaczyk, inkasent z elektrowni, ma penetrować środowisko polskich komunistów. Niwiński bierze udział w akcji bojowej grupy Mundka, ale nie chce związać się bliżej z organizacją lewicową. Nadal szuka kontaktu z dawnymi kolegami szkolnymi, jednak jako "czerwony" zostaje odsunięty od pracy w podziemiu. Mieszka i pracuje u Leona Kurasia, który prowadzi teraz pralnię chemiczną. Władkowi udaje się wreszcie odnaleźć żonę Tadeusza Miszczyka, ale na ślad kobiety wpada również wywiad niemiecki oraz gestapo. Niwiński spotyka kierowcę poległego kapitana Bugajczyka, który pomaga rozszyfrować konfidenta Gorączkę, współpracownika majora Heinckesa. Podczas próby konfrontacji agent Abwehry popełnia samobójstwo. Serial wojenno - obyczajowy, 95 min, Polska 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Zofia Mrozowska, Piotr Pawłowski, Marek Walczewski, Henryk Bąk, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Włodzimierz Boruński, Franciszek Trzeciak, Bronisław Pawlik, Aleksander Bardini, Beata Tyszkiewicz, Zygmunt Kęstowicz, Jan Englert, Leszek Herdegen, Barbara Sołtysik, Bohdan Ejmont, Stanisław Zaczyk, Piotr Fronczewski, Maciej Góraj, Henryk Talar, Mieczysław Milecki, Zbigniew Zapasiewicz, Anna Nehrebecka, Arkadiusz Bazak, Stanisław Mikulski, Jan Machulski, Jerzy Kaliszewski, Emil Karewicz, Mieczysław Kalenik i inni 08:55 HISTORIA POLSKI - SIERPIEŃ Film dokumentalny, 33 min, Polska, 1980 Scenariusz: Ireneusz Engler Zdjęcia: Leon Kotowski, Adam Górski Film jest rejestracją wydarzeń w Stoczni Gdańskiej w drugim tygodniu historycznego strajku uwieńczonego podpisaniem pamiętnych porozumień ze stroną rządową. Zapis ten powstał w warunkach ówczesnych ograniczeń cenzuralnych i licznych utrudnień, z którymi musiała się borykać ekipa realizatorów. Pomimo to otrzymaliśmy wiarygodny dokument, który utrwalił realia i niepowtarzalny klimat tamtych dni. Przypomnienie tego filmu stwarza dobrą okazję do refleksji i dyskusji nad bilansem zapoczątkowanych wówczas przemian ustrojowych. 09:50 SENSACJE XX WIEKU - NARODZINY WOJNY /1/ Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Obraz polityki 1939 roku rządów Polski, Niemiec, Wielkiej Brytanii i ZSRR, która doprowadziła do największego kataklizmu w dziejach ludzkośći - II wojny światowej. Adolf Hitler, przemawiając 22 sierpnia 1939 roku do najwyższych oficerów Wehrmachtu, powiedział, że zamierzał uderzyć na zachód, lecz wystąpiły nowe okoliczności, które kazały mu zmienić ten plan i rzucić wojska do wojny z Polską. Jakie to okoliczności? Czy Polska padła ofiarą gry brytyjskiego premiera Neville'a Chamberlaina? Jaką rolę odegrał polski minister spraw zagranicznych Józef Beck? Czy mógł odwrócić niekorzystny bieg wydarzeń? 10:20 SENSACJE XX WIEKU - NARODZINY WOJNY /2/ Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Druga część programu, w którym Bogusław Wołoszański poddaje analizie politykę ostatnich dni sierpnia 1939 roku, gdy rząd polski podjął działania, aby odwrócić bieg wydarzeń i nie dopuścić do wojny. Czy mieliśmy szansę na uniknięcie wojny? Jakie błędy popełnił Józef Beck, polski minister spraw zagranicznych? 10:50 DAWNO TEMU CICHOCIEMNY - ODC. 1 - BUREK Serial dokumentalny, 30 min, Polska, 1990 Reżyseria: Ludwik Perski Scenariusz: Stanisław Jankowski Zdjęcia: Jerzy Snoch, Zbigniew Skoczek Wspomnienie Stanisława Jankowskiego, cichociemnego, skoczka spadochronowego AK, żołnierza Powstania Warszawskiego, warszawskiego urbanisty. Opowiadanie autora stanowi komentarz do dokumentalnych zdjęć filmowych, fotografii, żyjących ludzi i zachowanych dokumentów, przedmiotów z tamtych lat. Część pierwsza "Burek" obejmuje lata 1911-1942. W odcinku pierwszym wspomina rodzinę, młodość, kampanię wrześniową, ucieczkę za granicę, źródło pierwszego pseudonimu i drogę powrotną do Polski, która wiodła przez nocne niebo i czeluść, w którą trzeba było skoczyć. Urodził się w 1911 roku na warszawskim Krakowskim Przedmieściu, a potem mieszkał na Mokotowskiej 39, w kamienicy, która zawsze mu się wydawała niezwykła. Jego matka, Elżbieta ze Śliwickich, była uosobieniem dobroci i poczucia humoru. Starszy brat Andrzej był inżynierem rolnikiem, młodsza siostra Maria - lekarką. On w 1929 roku podjął studia architektoniczne. Po ich ukończeniu zdobywał wiedzę wojskową w podchorążówce na Wołyniu. W 1936 roku ożenił się z koleżanką z wydziału, Zofią Garlicką. W 1938 roku podjął pracę w pracowni architektonicznej prof. Pniewskiego. Tam zastała go wojna. Został zmobilizowany 3 września 1939 roku. W Warszawie zostawił żonę i kilkumiesięczną córeczkę Magdalenę. W pogoni za możliwością starcia się z wrogiem trafił aż do Wilna. Kiedy u wrót miasta 17 września stanęli Rosjanie, uciekł na Litwę. Potem przekroczył granicę łotewską, by przez Rygę, Sztokholm i Brukselę przedostać się do Paryża. Chciał walczyć. Skierowano go na Linię Maginota, gdzie jednak nie działo się nic. W maju 1940 roku Francja padła. Opuścił ją miesiąc później na pokładzie brytyjskiej fregaty. Dotarł do Szkocji. "Burek" był jednym z 316 cichociemnych, którzy z Wielkiej Brytanii dotarli do Polski przez nocne niebo. 106 z nich oddało życie: 96 w walce, 8 już po wojnie - w PRL - aresztowano skazano na śmierć i stracono. Nie wiadomo, ilu wiele lat przesiedziało w więzieniach. Stanisław Jankowski miał szczęście. Z tych czterech, którzy wyskoczyli nad Wyszkowem z brytyjskiego samolotu, ocalał tylko on. 11:20 DAWNO TEMU CICHOCIEMNY - ODC. 2 - AGATON Serial dokumentalny, 38 min, Polska, 1990 Reżyseria: Ludwik Perski, Stanisław Jankowski Scenariusz: Ludwik Perski, Stanisław Jankowski Wykonawcy: Stanisław Jankowski Zdjęcia: Zbigniew Skoczek Wspomnienie Stanisława Jankowskiego, cichociemnego, skoczka spadochronowego AK, żołnierza Powstania Warszawskiego, warszawskiego urbanisty. Opowiadanie autora stanowi komentarz do dokumentalnych zdjęć filmowych, fotografii, żyjących ludzi i zachowanych dokumentów, przedmiotów z tamtych lat. Część druga "Agaton" obejmuje lata 1942 - 44. Powyższy odcinek traktuje o okupacji, aresztowaniu rodziny oraz pracy w podziemiu nad fałszywymi dokumentami. Maria Springer, Zofia Rylska i Kazimierz Leski wspominają posługiwanie się fałszywymi dokumentami. Po udanym skoku Stanisław Jankowski 4 marca 1942 roku o godz. 8.00 wyszedł z warszawskiego Dworca Głównego na ul. Marszałkowską. Udał się na ul. Puławską 24. Zapukał, podał hasło "przywiozłem herbatę od wuja Władysława". Właściciel mieszkania, pan Bartniak, otworzył drzwi. Pół godziny później "ciotka" zaprowadziła go na ul. Noakowskiego 10, gdzie miał mieszkać. "Ciotka" to dla cichociemnego ktoś nieocenioniony. Prowadziła skoczka pod pierwszy adres, przenosiła broń i fałszywe dokumenty, a przede wszystkim uczyła, jak żyć w okupowanej Warszawie. "Ciotką" Jankowskiego była Michalina Wiszniewska, z komórki "Ewa". Dużo chodził po mieście. Mógł zobaczyć go ktoś z dawnych znajomych i powiedzieć o tym jego żonie. Nie chciał, by dowiedziała się w ten sposób, poszedł więc na ul. Topolową, do swojego przedwojennego mieszkania. Okazało się, że i Zosia Jankowska, i jej matka Zofia Garlicka są w AK, w ich mieszkaniu jest skrzynka pocztowa, często ukrywają się dwaj Anglicy zbiegli z oflagu, a niedawno wprowadziła się też dr Natalia Zandowa, która uciekła z getta. Żona poprosiła, by dostarczył dla niej fałszywe dokumenty, bo ich produkcja należała wówczas do jego podstawowych zadań. Niewiele jej pomogły. Jakiś czas później na Topolową przyszło gestapo i zabrało wszystkich. Dr Zandową zamordowano dwa dni później, obie panie Zofie przewieziono najpierw na Pawiak, potem do Oświęcimia, gdzie zmarły trzy miesiące później. Anglików odesłano do oflagu. Tak Stanisław Jankowski zaczyna drugą część wspomnień, będących w dużym stopniu przeniesieniem na ekran jego książki "Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie". Frapująca opowieść, w której oddaje cześć dziesiątkom bohaterskich ludzi poległych w walce, zamordowanych przez Niemców, osadzonych w więzieniach w PRL, dotyczy okresu od marca 1943 roku do wybuchu powstania. W tym czasie Jankowski działał w Wydziale Legalizacji Techniki Wywiadu AK. On i jego pracownia, w której działali z nim Jan i Barbara Wójtowiczowie, nosili kryptonim Agaton - wzięty z kalendarzyka: 10 stycznia, imieniny Agatona. Zajmowali się w niej, jak zresztą kilka innych pracowni prowadzonych głównie przez architektów, produkcją przeróżnych fałszywych dokumentów niemieckich i prawdziwych dokumentów podziemia. Zapotrzebowanie było ogromne: około tysiąca miesięcznie. Współpracował też wtedy z legendarną, cudem ocalałą łączniczką Wandą Olsowską. Z jego dokumentów zaś korzystali m.in. Zofia Rylska - kurierka do Berlina i kurier Kazimierz Leski, który jako niemiecki generał 14 razy jeździł do Paryża. Tych troje przeżyło tragiczny czas wojny i również tragiczne dla ludzi AK lata stalinowskie. W tej części dokumentu swoimi wspomnieniami, przypominającymi fabuły najlepszych filmów sensacyjnych, uzupełniają opowieść Agatona Jankowskiego. 12:05 WĘDROWIEC POLSKI - ZAMKI I PAŁACE W ŚRODKU POLSKI Cykl reportaży, 26 min, Polska, 2023 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska Prowadzący: Krzysztof Koehler Tym razem Wędrowiec wita nas z samego środka Polski. Na początek odwiedza zamek w Besiekierach. Budowę jego rozpoczął jeden ze starostów brzeskich - Mikołaj Sokołowski albo Wojciech. Ale potem zamieszkał tu syn Stefana Batorego Andrzej, a później jeszcze Jerzy Rakoczy. Zamek spłonął w 1731 roku i właściwie nigdy już nie był odnawiany. Stał się ruiną. Następnie Wędrowiec udaje się do zamku w Oporowie, gdzie zgłębia jego historię. Kolejnym przystankiem jest Pałac w Nieborowie. Po drodze Wędrowiec odwiedza jeszcze Manufakturę Majoliki w Nieborowie. Cykl programów, którego celem jest przybliżenie historii, tradycji, kultury różnych regionów Polski. Prowadzącym ten niekonwencjonalny kulturalny przewodnik po Polsce jest poeta, literaturoznawca i krytyk literacki Krzysztof Koehler. 12:35 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 10/13 - ZNIEWOLENIE Serial wojenny, historyczny, 42 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Odc. 10 Oddział Tkaczenki wchodzi do Dąbrówki, w czworakach zachowują się poprawnie, ale w majątku dokonują grabieży i gwałtów. Ich ofiarą pada Olszyńska, tymaczasem Tkaczenko atakuje Zosię. Pojawia się spóźniony Aleksander. Zabiera nieprzytomną Zosię do pobliskiego hotelu, w którym mieszka i urzęduje. Józef odczytuje przechwyconą depeszę bolszewików, która podpowiada Polakom, gdzie mają uderzyć. Piłsudski przystępuje do opracowania planu kontrnatarcia. Tkaczenko odnajduje w mieszkaniu Lwa Sribielnikowa ukrywającego się tam polskiego jeńca, przy okazji orientuje się, że naczelnik stacji jest ojcem Aleksandra. Lew Sribielnikow trafia do siedziby miejscowego Czeka. Aleksander próbuje go stamtąd wydostać, ale sam jest zmuszony uciekać, gdy żołnierze Czeka przychodzą po niego. Sytuację wykorzystuje Szczepan. Wypuszczony właśnie z więzienia przez Armię Czerwoną, dopada Zosię. Serial wojenny, 15:50 SERCE DLA POLSKI. KAROLINA KACZOROWSKA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jadwiga Nowakowska Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Film dokumentalny o śp. Karolinie Kaczorowskiej - nauczycielce i działaczce emigracyjnej. Pierwsza dama Polski, żona ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego. 16:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - W ŚWIECIE STALOWYCH POTWORÓW Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki W świecie stalowych potworów. Kiedy w nawigację samochodową wpisujemy Golub - Dobrzyń, nasuwa nam się obraz uroczego miasteczka z górującym nad nim, wspaniałym zamkiem. Jednak po naszych wizytach w tym miejscu skojarzenia pędzą w stronę traktorów. Niewyobrażalnie pracowite, niesłychanie długowieczne i odporne na brak kultury technicznej przetrwały dziesiątki lat. Potem wypierane przez nowsze, młodsze modele zaczęły znikać. Na szczęście znaleźli się ludzie, którzy zaopiekowali się historycznymi już egzemplarzami. To miłośnicy starej techniki rolniczej, stowarzyszeni w grupie Retro Traktor. Dziś przypomnimy historię pionierskiej firmy P7P, która począwszy od 1893 roku, rozpoczęła produkcję traktorów. 17:25 POLSKIE DROGI - ODC. 8/11 - BEZ PRZYDZIAŁU Serial wojenny, 87 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Beata Tyszkiewicz, Jan Englert, Stanisław Zaczyk, Arkadiusz Bazak, Włodzimierz Boruński, Maciej Góraj, Patrycja Piętkowska, Piotr Fronczewski, Andrzej Seweryn, Daria Trafankowska, Irena Laskowska, Jerzy Kaliszewski, Jan Machulski Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Druga połowa 1941 roku. Władysław Niwiński poznaje Kasię, córkę mecenasa Kozakiewicza. Przebywając coraz częściej w jej środowisku, ma okazję zapoznać się z poglądami polskiej młodzieży komunistycznej. Na polecenie Rządu Londyńskiego należy niezwłocznie odzyskać dokumenty, które przewoził kapitan Miszczyk. Propozycję przeprowadzenia akcji otrzymuje Niwiński. Realizuje plan, korzystając z pomocy wdowy po Tadeuszu Miszczyku. Jednak po wykonaniu zadania zostaje odsunięty od dalszej współpracy z podziemiem z powodu podejrzanych kontaktów z komunistami. Kurasiowie przeżywają osobistą tragedię. Po śmierci ukochanej córeczki Bożenki, którą pochowali jeszcze na Pomorzu, bardzo chcieli mieć drugie dziecko, tymczasem Urszula poroniła. Nie wiedząc, jak żona przyjmie jego decyzję, Leon przygarnia małą Noemi, wnuczkę starego Żyda Sommera. Serial wojenno - obyczajowy, 88 min, Polska 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Zofia Mrozowska, Piotr Pawłowski, Marek Walczewski, Henryk Bąk, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Włodzimierz Boruński, Franciszek Trzeciak, Bronisław Pawlik, Aleksander Bardini, Beata Tyszkiewicz, Zygmunt Kęstowicz, Jan Englert, Leszek Herdegen, Barbara Sołtysik, Roman Stankiewicz, Bohdan Ejmont, Stanisław Zaczyk, Piotr Fronczewski, Maciej Góraj, Henryk Talar, Mieczysław Milecki, Zbigniew Zapasiewicz, Anna Nehrebecka, Arkadiusz Bazak, Stanisław Mikulski, Jan Machulski i inni 19:00 ARSENAŁ. MAGAZYN MILITARNO - HISTORYCZNY - BITWA NAD BZURĄ - SAMOCHÓD PANCERNY WZ 34 Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki Scenariusz: Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki, Jerzy Grabowski Prowadzący: Przemysław Predygier Lektor: Jacek Sobieszczański Zdjęcia: Maciej Brola, Rafał Biernacki Bitwa nad Bzurą. Samochód pancerny WZ 34. W latach 30. XX w. podstawowym opancerzonym pojazdem kołowym armii polskiej był samochód pancerny WZ 34. We wrześniu 1939 roku, zgodnie z planem mobilizacyjnym pojazdy te sformowano w dziesięć szwadronów włączonych do dywizjonów pancernych. Te samodzielne pododdziały rozpoznawcze podporządkowane zostały brygadom kawalerii i odegrały ważną rolę podczas wojny obronnej. Pokażemy w akcji repliki tych pojazdów, stworzone przez Fundację Historii Polskiej Broni Pancernej z Torunia. Opowiemy też, dlaczego ich misja w wojnie obronnej nie zakończyła się sukcesem. 19:35 HISTORIA POLSKI - ROZNOSICIELE RADOŚCI Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2009 Reżyseria: Krzysztof Rogulski Scenariusz: Piotr Waldemar Zajączkowski, Krzysztof Rogulski Było ich zaledwie dwie setki. W czasie powstania warszawskiego, narażając własne życie, przenieśli około 150 000 listów i paczek. Zawiszacy, listonosze Harcerskiej Poczty Polowej, najmłodsi żołnierze walczącej Warszawy. W filmie przedstawiono m.in. portrety ostatniego z żyjących założycieli Harcerskiej Poczty Polowej, najmłodszego podharcmistrza powstania warszawskiego, Zygmunta Głuszka, pseudonim "Victor" i Alicji Zdanowicz, pseudonim "Grażyna", najmłodszej cenzorki Harcerskiej Poczty Polowej. Film opowiada o wielkiej młodzieńczej przygodzie, o życiu godnym tych, którzy przeszli przez ogień i mimo ciężkich doświadczeń, potrafili zachować młodzieńczy optymizm i hart ducha. 20:50 NARBO MARTIUS - CÓRKA RZYMU (NARBO MARTIUS, ROME’S DAUGHTER) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Marc Azema Lektor: Marek Ciuniel To pierwszy film dokumentalny o jednym z najważniejszych miast Imperium Rzymskiego, Narbonne we Francji, które po Rzymie było drugim co do wielkości starożytnym portem. Przez 25 lat archeolodzy dokonali szeregu niezwykłych odkryć, które ujawniają jego bogactwo: mola, monumentalny kanał, wraki statków, rzymskie domy i freski z epoki, Kapitol, willę cesarską. Dzięki trójwymiarowym rekonstrukcjom widzowie zostaną oprowadzeni po tej rzymskiej metropolii z II wieku naszej ery. Produkcja: France THM Productions / Pass Simple / France 3 22:55 CZARNY CZWARTEK. JANEK WIŚNIEWSKI PADŁ Dramat, 105 min, Polska, 2011 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Mirosław Piepka Aktorzy: Michał Kowalski, Marta Kalmus, Marta Honzatko, Cezary Rybiński Przejmujący film Antoniego Krauzego przedstawia masakrę na Wybrzeżu sprzed kilkudziesięciu lat. W grudniu 1970 roku w Gdańsku i Gdyni rozegrały się dramatyczne sceny, wojsko i milicja otworzyły ogień do bezbronnych ludzi. Jest to jedna z najciemniejszych kart z historii PRL - u. Ten film porusza do głębi i trzyma widza w napięciu. Sami twórcy zapewniają, że zadbali o wierną rekonstrukcję tamtych wydarzeń. Przejmująca jest również ballada śpiewana przez Kazika Staszewskiego. Wśród licznych ofiar brutalnej pacyfikacji był Brunon Drywa, który zginął 17 grudnia 1970 r. od strzału w plecy. Miał zaledwie 34 lata. Główny wątek dramatu koncentruje się właśnie na losach rodziny gdyńskiego stoczniowca, jego żony Stefanii Drywy oraz ich trojga dzieci, dwóch córek i syna. Film otwiera scena szczęśliwej rodzinnej Wigilii 1969 r. , kiedy jeszcze całe życie było przed nimi. Opowieść o rodzinie Drywów przeplatają zrekonstruowane sceny manifestacji, protestów, aresztowań oraz negocjacji i narad partyjnych funkcjonariuszy. Reżyser wykorzystał w swoim filmie także materiały archiwalne. Dramat, 105 min, Polska, 2011 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Mirosław Piepka, Michał Pruski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Piotr Fronczewski, Wojciech Pszoniak, Michał Kowalski, Marta Kalmus, Marta Honzatko, Cezary Rybiński, Piotr Andruszkiewicz, Witold Dębicki, Piotr Garlicki 00:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - W ŚWIECIE STALOWYCH POTWORÓW Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki W świecie stalowych potworów. Kiedy w nawigację samochodową wpisujemy Golub - Dobrzyń, nasuwa nam się obraz uroczego miasteczka z górującym nad nim, wspaniałym zamkiem. Jednak po naszych wizytach w tym miejscu skojarzenia pędzą w stronę traktorów. Niewyobrażalnie pracowite, niesłychanie długowieczne i odporne na brak kultury technicznej przetrwały dziesiątki lat. Potem wypierane przez nowsze, młodsze modele zaczęły znikać. Na szczęście znaleźli się ludzie, którzy zaopiekowali się historycznymi już egzemplarzami. To miłośnicy starej techniki rolniczej, stowarzyszeni w grupie Retro Traktor. Dziś przypomnimy historię pionierskiej firmy P7P, która począwszy od 1893 roku, rozpoczęła produkcję traktorów. 01:20 SENSACJE XX WIEKU - NARODZINY WOJNY /1/ Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Obraz polityki 1939 roku rządów Polski, Niemiec, Wielkiej Brytanii i ZSRR, która doprowadziła do największego kataklizmu w dziejach ludzkośći - II wojny światowej. Adolf Hitler, przemawiając 22 sierpnia 1939 roku do najwyższych oficerów Wehrmachtu, powiedział, że zamierzał uderzyć na zachód, lecz wystąpiły nowe okoliczności, które kazały mu zmienić ten plan i rzucić wojska do wojny z Polską. Jakie to okoliczności? Czy Polska padła ofiarą gry brytyjskiego premiera Neville'a Chamberlaina? Jaką rolę odegrał polski minister spraw zagranicznych Józef Beck? Czy mógł odwrócić niekorzystny bieg wydarzeń? 01:50 SENSACJE XX WIEKU - NARODZINY WOJNY /2/ Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1997 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Druga część programu, w którym Bogusław Wołoszański poddaje analizie politykę ostatnich dni sierpnia 1939 roku, gdy rząd polski podjął działania, aby odwrócić bieg wydarzeń i nie dopuścić do wojny. Czy mieliśmy szansę na uniknięcie wojny? Jakie błędy popełnił Józef Beck, polski minister spraw zagranicznych? 02:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - WOJNA I GOSPODARKA CZ. 3 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Prowadzący: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Cykl popularyzujący wiedzę o historii II wojny światowej. Trzecia część odcinka poświęconego związkom wojny z gospodarką. Wykorzystano archiwalne materiały filmowe z okresu wojny.