TVP Kultura Poniedziałek, 21.08.2023 08:20 WĘDROWIEC POLSKI - KRAKÓW Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska W kolejnym odcinku programu nasz wędrowiec jest w sercu Krakowa. A jako że jest tutaj od jakiegoś czasu zakorzeniony, opowie o tym mieście nieco inaczej. Wędrowkę rozpoczyna od Sukiennic, a nastepnie oprawadza widzów po nieco mniej oczywistej dawnej stolicy Polski. Z krakowskiego rynku udaje się na Kopiec Kraka, następnie do Nowej Huty, skąd zmierza do kościoła Arki Pana. Nie zapomina o dawnej dzielnicy żydowskiej miasta - Kazimierzu. Cykl 25 - minutowych programów, którego celem jest przybliżenie historii, tradycji, kultury różnych regionów Polski. Prowadzącym ten niekonwencjonalny kulturalny przewodnik po Polsce jest poeta, literaturoznawca i krytyk literacki Krzysztof Koehler. 10:00 KULIG Program rozrywkowy, 30 min, Polska, 1968 Reżyseria: Stanisław Kokesz Scenariusz: Henryka Lankiewicz Aktorzy: Bogumił Kobiela Zdjęcia: Wacław Florkowski, Zbigniew Karpowicz Muzyka: Andrzej Zieliński Wykonawcy: Maryla Rodowicz, Wojciech Korda, Ada Rusowicz, Alibabki, Skaldowie, Niebiesko - Czarni Program rozrywkowy z udziałem Bogumiła Kobieli, Maryli Rodowicz i czołowych zespołów lat 60.: Alibabek, Skaldów i Niebiesko - Czarnych. Bogumił Kobiela gra tu roztargnionego turystę. Warto przypomnieć ten prawie 40 - letni program ze względu na gagi znakomitego komika, tatrzańskie plenery zimowe i niezapomniane przeboje. 10:45 U KRESU DROGI Dramat obyczajowy, 72 min, Polska, 1939 Reżyseria: Michał Waszyński Scenariusz: Anatol Stern Zdjęcia: Albert Wywerka Muzyka: Iwo Wesby Aktorzy: Kazimierz Junosza - Stępowski, Irena Malkiewicz - Domańska, Tamara Wiszniewska, Mieczysława Ćwiklińska, Franciszek Brodniewicz, Adam Brodzisz, Ludwik Fritsche, Anna Jaraczówna, Wanda Polakowska, Irena Skwierczyńska, Feliks Chmurkowski, Jerzy Roland, Tadeusz Frenkiel, Karol Dorwski, Stanisław Łapiński Profesor Turwid pracuje nad szczepionką zwalczającą zapalenie mózgu. Rezultat jego pracy nie zyskuje jednak uznania w środowisku lekarskim. Przekonany, że żona Gabriela zdradza go ze znacznie młodszym od siebie przyjacielem domu, hrabią Łańskim, pozoruje śmierć wstrzykując sobie wynalezioną surowicę. Zrozpaczona Gabriela postanawia poświęcić resztę życia wychowaniu córki, Weroniki. Gdy profesor potajemnie zakrada się do domu, by zabrać swoje notatki, spotyka starego sługę Feliksa, któremu opowiada całą prawdę. Feliks obiecuje mu, że będzie go listownie informował o tym, co dzieje się z jego bliskimi. Turwid przez dziesięć lat pracuje jako pomocnik aptekarza w małym miasteczku. Kiedy listy od Feliksa przestają przychodzić, zaniepokojony udaje się do Warszawy. Okazuje się, że sługa zmarł. Profesor znajduje pracę w jednej ze stołecznych klinik, kierowanych przez Jerzego. Tymczasem z zagranicy wraca Gabriela z córką, która jest sławną skrzypaczką. Weronika zaręcza się z Jerzym. Dochodzi do spotkania z profesorem. Dziewczyna jest zaintrygowana jego podobieństwem do ojca. Zwierza się Łańskiemu, który rozpoznaje Turwida i namawia go, by wrócił na łono rodziny. On jednak uważa, że jest już za późno. 12:15 TRZECIA GRANICA - ODC. 4/8 - W MATNI (.) Serial wojenny, 51 min, Polska/Węgry 1975 Reżyseria: Lech Lorentowicz Scenariusz: Adam Bahdaj Zdjęcia: Sandor Kocsis Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Andrzej Wasilewicz, Borys Marynowski, Nora Kaldi, Grzegorz Warchoł, Marek Walczewski, Andrzej Szalawski, Gustaw Lutkiewicz, Zygmunt Zintel, Ilona Kuśmierska, Ryszard Kotys, Jacek Domański, Marek Dowmunt i inni Po kolejnej akcji Andrzej wraca do Zakopanego z zamiarem pozostania tu na dłużej. Niemcy jednak wpadają na jego ślad. Bukowianowi udaje się uciec z płonącego domu, ale w rękach gestapo zostają jego matka i siostra. Niemcy grożą powieszeniem siostry, jeśli matka nie wskaże miejsca, w którym ukrywa się Andrzej. 13:40 PRZEŻYJMY TO JESZCZE RAZ. PLAKAT W PRL Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2011 Reżyseria: Krzysztof Tchórzewski Scenariusz: Krzysztof Tchórzewski Zdjęcia: Stanisław Plewa, Paweł Rybowski, Piotr Augustynek, Adam Turula Muzyka: Krystyna Barańska Film dokumentalny o plakatach powstających w PRL - u. Film opowiada między innymi o politycznych plakatach powstających po drugiej wojnie światowej i polskiej szkole plakatu. W szarej rzeczywistości powojennej Polski, na zburzonych ulicach pojawiły się kolorowe afisze filmowe. Plakat filmowy stworzony przez wybitnych artystów został podniesiony do rangi sztuki. Polska szkoła plakatu zdobyła uznanie na całym świecie i zagościła w galeriach oraz muzeach. W filmie występują Między innymi. Wojciech Fangor, Franciszek Starowieyski oraz Waldemar Świerzy. 14:30 REŻYSERZY - MERVYN LEROY 8/10 SEZON 5 (MERVYN LEROY 8/10 SEZON 5) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Mervyna LeRoya, twórcy filmów "Zagubione dni", "Cyganka" czy "Większość jednego". 15:30 PRZYGODY GAPISZONA - ODC. 5 - GAPISZON OGRODNIKIEM Serial animowany, 10 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Kotowski Scenariusz: Jerzy Kotowski, Bohdan Butenko Wykonawcy: Brak Dialogów/Narratora . W odcinku "Gapiszon ogrodnikiem" babcia Gapiszona pracuje w ogrodzie: podlewa kwiaty, przebiera fasolę. Gdy zapada w drzemkę, wnuczek postanawia jej pomóc. Niestety i w tej nowej roli Gapiszon wpada w kolejne kłopoty. Drzewka posadzone do góry korzeniami, strącone jabłka, przecięty ogrodowy wąż należący do krewkiego sąsiada oto efekty jego ogrodniczej aktywności. Na szczęście babcia staje w obronie psotnego wnuczka i ratuje go z opresji. (opis dystrybutora) 15:45 PRZYGODY GAPISZONA - ODC. 6 - BYCZE PRZYGODY GAPISZONA Serial animowany, 10 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Kotowski Scenariusz: Jerzy Kotowski, Bohdan Butenko Wykonawcy: Brak Dialogów/Narratora . Gapiszon postanawia urządzić sobie piknik pod kasztanowcem, pada jednak ofiarą żartów okolicznych urwisów. Co gorsza, pociąga niechcący za tajemniczą linkę, na końcu której okazuje się być uwiązany wielki byk. (opis dystrybutora) 16:05 RETRO KINO - HRABIA MONTE CHRISTO - CZ. 3/4 (COMTE DE MONTE CHRISTO) Serial przygodowy, 98 min, Francja, 1998 Reżyseria: Josee Dayan Aktorzy: Gerard Depardieu, Ornella Mutti, Sergio Rubini, Pierre Arditi Adaptacja powieści Aleksandra Dumasa (ojca), po którą chętnie sięgają filmowcy. W głównego bohatera wcielił się Gerard Depardieu. Słynny aktor odtwarza postać skazanego na dożywocie i wtrąconego do lochów zamku Edmunda Dantesa, który później jako hrabia Monte Christo mści się na swoich wrogach. Skarb znaleziony na wysepce Monte Christo i pomoc wiernego sługi, poszukiwanego przez policję złodzieja Bertuccia, umożliwiają Dantesowi przeprowadzenie misternego planu zemsty. W przebraniu księdza dociera on do jednego z dawnych przyjaciół, Caderoussa, od którego dowiaduje się, kto przyczynił się do jego aresztowania. 20:00 KINO MISTRZÓW - TESS (TESS) Melodramat, 164 min, Wielka Brytania/Francja, 1979 Reżyseria: Roman Polański Scenariusz: Gerard Brach, Roman Polanski, John Brownjohn Zdjęcia: Ghislain Cloquet, Geoffrey Unsworth Muzyka: Philippe Sarde Aktorzy: Nastassja Kinski, Peter Firth, Leigh Lawson, John Collin, Sylvia Coleridge, Tony Church, Tom Chadbon, Rosemary Martin Zrealizowana z niezwykłym pietyzmem i imponującą starannością, świadomie wyciszona i pełna liryzmu adaptacja wiktoriańskiej powieści Thomasa Hardy ' ego, była niewątpliwą niespodzianką w twórczości reżysera "Matni". Jest to wzruszająca, ale i gorzka opowieść o tragicznym losie młodej wiejskiej dziewczyny, która staje się ofiarą bezwzględnych norm społecznych, ale również ślepego losu, przypadku, który naznacza jej życie swoistym fatum. Piękne zdjęcia, scenografia, kostiumy (nagrodzone Oscarami), wspaniała rola Nastassii Kinski są niezaprzeczalnymi atutami tej pasjonującej opowieści o miłości i nietolerancji, toczącej się w zmiennym rytmie pór roku, stanowiącymi swego rodzaju dopełnienie i jednocześnie odzwierciedlenie losu bohaterki. [Filmoteka Narodowa] 23:30 PANORAMA KINA POLSKIEGO - FUGA Dramat psychologiczny, 100 min, Polska 2018 Reżyseria: Agnieszka Smoczyńska Scenariusz: Gabriela Muskała Aktorzy: Gabriela Muskała, Łukasz Simlat, Małgorzata Buczkowska, Piotr Skiba, Halina Rasiakówna, Zbigniew Waleryś Bohaterka filmu, Alicja, cierpi na tytułową fugę, chorobę skutkującą amnezją. Nie pamięta nawet swoich najbliższych, ani żadnych wydarzeń z przeszłości, czy nazw przedmiotów. Prawdopodobnie ostatnie dwa lata spędziła w Warszawie, ale gdzie mieszkała przedtem? Kobieta trafia pod opieką medyczną psychiatry, Michała. Jej przypadek zostaje przedstawiony w programie telewizyjnym o zaginionych. Wtedy do studia dzwoni starszy mężczyzna, który twierdzi, że jest jej ojcem, a rzekoma Alicja naprawdę nazywa się Kinga Słowik. Przed zaginięciem wiodła normalne rodzinne życie. Mieszkała we Wrocławiu z mężem Krzysztofem i synem Danielem. Kiedy po dwóch latach wraca do domu rodziców, wszyscy wierzą, że szybko odzyska równowagę psychiczną i przede wszystkim pamięć. Ale ona wciąż nie rozpoznaje członków swojej rodziny, uważa ich za obcych ludzi i do tego czuje się zagrożona. Drażni ją imię Kinga, woli używać imienia Alicja. Wobec rzekomych krewnych, którzy próbują wyciągnąć do niej rękę, staje się agresywna. W końcu wyznaje swemu psychiatrze Michałowi, że jest nieszczęśliwa i wolałaby trafić do więzienia. W terapii nie pomaga nawet fakt, że opuszcza rodziców i wprowadza się do domu, gdzie kiedyś mieszkała z mężem oraz z synem. I to własnie z Danielem udaje jej się nawiązać bliższe relacje, jednak wciąż jest wystraszona i myśli tylko o tym, żeby uciec stąd jak najszybciej. Tymczasem wychodzą na jaw okoliczności jej nagłego zniknięcia. Okazuje się, że przed dwoma laty uległa wypadkowi samochodowemu, jechała wtedy z rodziną. 01:20 KINO NOCNE - ROCCO I JEGO BRACIA (ROCCO E I SUOI FRATELLI) Dramat, 171 min, Włochy/Francja, 1960 Reżyseria: Luchino Visconti Zdjęcia: Giuseppe Rotunno Muzyka: Nino Rota Aktorzy: Alain Delon, Renato Salvatori, Annie Girardot, Katina Paxinou "Rocco e suoi fratelli" ("Rocco i jego bracia") włosko - francuski film w reżyserii Luchino Viscontigo z 1960 roku trwa niemal trzy godziny, ale nie znudzi współczesnego widza ani melodramatycznym wątkiem, ani biało - czarnymi zdjęciami. Paradoksalnie, czas ten okroiła w latach sześćdziesiątych amerykańska cenzura ze względu na brutalność włoskiego neorealizmu. A przecież po latach sycylijskie okrucieństwo, albo wątek szlachetnego boksera znajdziemy w tak krwistych obrazach made in USA jak "Ojciec chrzestny", czy "Rocky". Rocco to jeden z pięciu synów matki z ubogiego południa Włoch, która przenosi się wraz z rodziną do Mediolanu w poszukiwaniu lepszego życia. Na początek bogata północ ma im do zaoferowania mieszkanie w suterenie i niewiele ponadto, ale z czasem dwaj synowie zostają wziętymi bokserami i byt rodziny poprawia się. Jednak Rocco i Simone są także rywalami. Tytułowy bohater - w którego wciela się młody i piękny Alain Delon - jest uosobieniem łagodności i szlachetności, ale to właśnie on zaczyna wygrywać zarówno na ringu jak i w wyścigu do serca prostytutki Nadii (młoda Annie Giradot). Kiedy zazdrosny Simone brutalnie gwałci Nadię, Rocco próbuje usprawiedliwiać brata i zrzec się jej miłości. Jednak zazdrosny Simone zemści się na obojgu, zabijając dziewczynę. Sam zresztą stoczy się nisko - do światka ustawianych walk i homoseksualnej prostytucji. Upadek rodziny, trójkąt miłości i nienawiści, tragedia matki, która ściąga synów do wrogiego świata na zgubę - to wątki bardziej uniwersalne niż melodramat obyczajowy osadzony w realiach kontrastów społecznych. Dlatego rola Katiny Paxinou, greckiej aktorki dramatycznej, jako matki sycylijskiej rodziny sprzyja skojarzeniom z tragedią grecką. Viscontiego określano jako arystokratę, który stal się komunistą, ale z dzisiejszej perspektywy ukazany przez reżysera obraz przemian cywilizacyjnych w konflikcie z więziami rodzinnymi, wartościami i uczuciami każe dostrzec w nim po prostu artystę. 04:30 SCENA MUZYCZNA - PIN PARK Koncert, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Pin Park Pin Park to projekt tworzony przez Macieja Polaka - znawcę i kolekcjonera syntezatorów, oraz Macieja Bączyka, który kojarzony jest z działalnością w takich projektach, jak Kristen, Małe Instrumenty, czy Robotobibok. Pierwsze wydawnictwo duetu bazowało na dwóch fundamentach: inspiracji krautrockiem oraz fascynacji syntezatorami, a dokładnie instrumentami angielskiej firmy EMS, czyli Electronic Music Studios, na których grają obaj muzycy. Pod tym względem album "Doppelganger" (2020) jawi się jako kontynuacja obranej przez artystów ścieżki, ale tylko pozornie - gdy debiutowi bliżej było do improwizacji, jego następca proponuje zaplanowane, skrupulatnie budowane kompozycje. "Doppelganger" to przede wszystkim ukłon w stronę muzyki elektronicznej lat 70. i analogowych klasyków, ale duet nie odrzuca też nowoczesnych rozwiązań, sięgając po urządzenia cyfrowe. Dzięki temu wydawnictwo może być odbierane jako znaleziony na zakurzonym strychu nieznany album sprzed kilku dekad, choć jednocześnie świetnie wpasowuje się w obecne realia.