TVP Nauka Sobota, 26.08.2023 06:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 25 ŁAZIK MARSJAŃSKI Magazyn, 22 min, Polska, 2012 Byliśmy świadkami lądowania na Marsie łazika Curiosity. Zanim ważący niemal tonę pojazd dotknął powierzchni czerwonej planety, musiał przelecieć 570 milionów kilometrów! Porównajcie to ze zdalnie sterowanymi zabawkami, które tracą zasięg po przebyciu kilkudziesięciu, góra kilkuset metrów! Teraz trwa najważniejsza część misji Curiosity, czyli badanie planety uznawanej przez wielu za alternatywny dom dla człowieka. Ale jak to wszystko działa? Jak wygląda sterowanie łazikiem, skoro sygnał radiowy potrzebuje kilku minut na pokonanie dystansu dzielącego Ziemię i Marsa? Czy Polacy stworzyli jakikolwiek element łazika? Jak wygląda nasz wkład w podbój i badanie kosmosu? No i jak mogłaby działać pierwsza marsjańska baza? 06:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 26 DNA Magazyn, 25 min, Polska, 2012 W tym odcinku sprawdzimy, jak natura zapisuje informacje na nasz temat. Dowiemy się, jakie techniki sprawdzania zgodności DNA stosowane są w laboratoriach. A genetycznym niedowiarkom udowodnimy, że nawet zwykłe kiwi ma swoje DNA! Strukturę DNA odkryto w 1953 roku. Odkrycie helisy wyjaśniło mechanizm kopiowania danych genetycznych. Okazało się przy okazji, że natura niemal od zarania dziejów wykorzystuje cyfrowy zapis informacji, my stosujemy go zaledwie od kilku dekad. 07:00 ALCHEMIK - SEKRET, ODC. 56 Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna W królestwie panuje noc. Wszyscy powinni spać, a jednak królowa Kalina nie może zasnąć. Również Alchemik buja gdzieś myślami. Bartłomiej z Mirmiłem także nie mogą zmrużyć oka. Malina prosi Alchemika, by zrobił papier, który się nie pali. 07:20 ALCHEMIK - BĄBELKI, ODC. 57 Magazyn, 16 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Alchemik potrzebuje gazowanej wody do przygotowania ważnego eksperymentu. Mirmił i Bartłomiej postanawiają mu w tym pomóc. Królowa Kalina i księżniczka Malina chcą się dowiedzieć, czy na pewno są siostrami. Alchemik opowiada im o kodzie genetycznym. Co to jest? 07:35 ALCHEMIK - WIELKI WYBUCH, ODC. 58 Magazyn, 16 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Aksinowicz Scenariusz: Konrad Aksinowicz Aktorzy: Paweł Koślik, Mateusz Weber, Włodzimierz Dembowski, Michalina Sosna Bartłomieja nurtują najróżniejsze pytania. Ma ich tak dużo, że wydaje mu się, że zwariował. By mu pomóc, Alchemik postanawia wyjaśnić Bartłomiejowi, jak powstał wszechświat. Czarownica Wanda ma dość tułaczki. Chce zamieszkać w królewskim zamku. Prosi o zgodę królową Kalinę. 08:00 SZKOŁA JUTRA - INNOWACJE EDUKACYJNE NA ŚWIECIE ODC. 2 (THE SCHOOL OF TOMORROW) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Neuronauka i nowe technologie rewolucjonizują edukację. Spotykając się z naukowcami i innowatorami, a także nauczycielami, dziećmi i rodzicami na całym świecie, miniserial odpowiada na palące pytanie: jak nauka może pomóc nam kształtować szkołę jutra? Korelacja między klasą społeczną a wynikami w szkole jest głównym problemem na całym świecie. Ten miniserial w dwóch odcinkach jest próbą wyjścia poza ideologiczne ujęcia problemu. Jest pragmatycznym, naukowym i międzynarodowym badaniem technik edukacyjnych. 09:05 CZY WIESZ, ŻE? - /149/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 09:35 CZY WIESZ, ŻE? - /151/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 10:05 HOUSTON, NIE MA PROBLEMU (ZERO GRAVITY MISSION TO SPACE) 52 min, Francja, 2015 W maju 2014 r. trzej mężczyźni zostali wysłani w kosmos na okres sześciu miesięcy: amerykański astronauta Reid Wiseman, Niemiec Alexander Gerst i Rosjanin Maxim Surayev. Dla Wisemana i Barleya była to ich pierwsza podróż kosmiczna. Zabierają widzów w zapierającą dech w piersiach przygodę. Film pokazuje ich podczas ostatnich miesięcy szkolenia w różnych lokalizacjach - centrum NASA w Houston, Star City pod Moskwą i Europejskim Centrum w Kolonii i ostatecznie podczas wystrzelenia z Kazachstanu w maju 2014 r. Podczas sześciomiesięcznego pobytu astronauci kręcą również materiał, dając widzowi ogólny obraz tego, co to znaczy być astronautą. To wyjątkowe doświadczenie pełne fascynujących obrazów kosmosu oraz piękna opowieść o przyjaźni i oddaniu. 11:05 DOLINA NIEUJARZMIONEJ RZEKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 1991 Reżyseria: Jan Walencik, Bożena Walencik Scenariusz: Jan Walencik, Bożena Walencik Zdjęcia: Jan Walencik, Bożena Walencik Wykonawcy: Krystyna Czubówna Film dokumentalny, który ilustruje bujne życie flory i fauny Bagien Biebrzańskich, zwłaszcza na wiosnę. Porusza też problem, jaki stwarza ten obszar dla zagospodarowania, a także walkę o utworzenie Biebrzańskiego Parku Narodowego. 12:05 PODRÓŻNIK - WAKACJE W INDIACH Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Autorzy "Podróżnika" zapraszają do Indii - kraju kontrastów, wielkich systemów filozoficznych, architektury, sztuki, tradycji i smaków. Odwiedzą Amber, położoną nieopodal Dżajpuru dawną stolicę Radżastanu. Opowiedzą o indyjskich słoniach i historii jednego z najbardziej fascynujących i najpiękniejszych zamków subkontynentu indyjskiego. Przypomną historię dynastii Wielkich Mogołów. Odwiedzą hinduskie bazary, poznają ich specyfikę i egzotyczne smaki. Dotrą do położonego w południowo-wschodnich Indiach stanu Orisa słynącego z ponad tysiąca hinduistycznych świątyń. Zwiedzą najbardziej tajemniczą z nich, znajdującą się w Konarku, oraz świątynię w Puri będącą celem pielgrzymek tysięcy Hindusów. Opowiedzą o systemach filozoficznych, wierzeniach i religiach Indii. 12:30 PODRÓŻNIK - MASKARENY Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Zapraszamy na trzy największe wyspy archipelagu Maskarenów położonego na Oceanie Indyjskim, osiemset kilometrów na wschód od Madagaskaru. Każda z maskareńskich wysp ma swój charakter, odmienne tradycje obyczaje i turystyczne atrakcje. Mauritius to największa i najlepiej znana z wysp archipelagu. Znajduje się tam unikatowe w skali świata muzeum znaczków pocztowych, jedyne miejsce na świecie, gdzie obok siebie można oglądać oba: pomarańczowy i niebieski znaczek z Mauritiusa. Zwiedzimy stolicę wyspy Port Louis. Poznamy przepis na wypiekane z manioku ciasteczka i tajniki tradycyjnych bazarów, a przewodniczką będzie Dorota - Polka od 12 lat mieszkająca na Mauritiusie. Druga z prezentowanych wysp to Rodrigues - wyspa należąca do Republiki Mauritiusa. Mieszkają tu głównie katolicy, zwiedzimy więc jeden z największych kościołów nad Oceanem Indyjskim. Poznamy także ludowych artystów kultywujących dawne rzemiosła. Reunion to wyspa będąca administracyjnie francuskim zamorskim departamentem. Wulkaniczną wyspę obejrzymy z pokładu paralotni, dowiemy się o możliwościach uprawiania różnych ekstremalnych sportów. 13:00 CZY WIESZ, ŻE? - /153/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:30 DORWAĆ WIRUSA - ŚWIATOWE BADANIA NAD WIRUSAMI Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Wirusy i zagrożenia, jakie stanowią dla ludzi, nieustannie są wyzwaniem dla naukowców. By dorwać wirusa, łączą siły. Tak współdziałają naukowcy z PAN w Olsztynie z wirusologami z Medizinishe Hochscule w Hannoverze. Ich wspólnym odkryciom dedykowany jest ten odcinek cyklu. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 14:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 6 WĘDROWCY (ANIMAL EINSTEINS EP. 6 TRAVELLERS) Esej dokumentalny, Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku dowiemy się, jak zwierzęta radzą sobie w czasie wędrówki i jak znajdują właściwą drogę, skąd płetwale błękitne wiedzą, gdzie uzupełniać zapasy pożywienia na długim szlaku migracji, jak to się dzieje, że węże i pająki mogą latać i jak żuki wykorzystują Drogę Mleczną w nawigacji. W wędrówce przez życie zwierzęta potrzebują sprawnego umysłu i wytrzymałości, aby bezpiecznie dotrzeć do celu. Wędrowcy. Dzięki tym zwierzętom przez tysiące lat pokonywaliśmy najsurowsze z krain. Wielbłądy są doskonale przystosowane do życia na pustyni. Latem mogą przetrwać bez jedzenia i wody cały tydzień. Gdy dotrą do wodopoju, wypijają jednorazowo nawet do stu litrów wody. Ich długie rzęsy chronią oczy przed piaskiem, szerokie stopy pomagają rozkładać ciężar ciała podczas wędrówki przez pustynię. Wielbłąd pokonuje nawet 40 kilometrów dziennie. Prowadzone przez dorosłego samca wielbłądy dwugarbne - baktriany wędrują przez monotonny krajobraz. Szukając pastwisk, migrują, by uniknąć ekstremalnych zimowych temperatur. Bez tych zwierząt nie przemierzylibyśmy pustyni. Z czasem jednak nasz sposób podróżowania znacznie się udoskonalił. 15:00 RAPORT NAUKOWY - /47/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 15:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 55 DOLINA PAŁACÓW I OGRODÓW KOTLINY JELENIOGÓRSKIEJ Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Dolinę Pałaców i Ogrodów. To najgęściej zabudowane arystokratycznymi posiadłościami miejsce w Europie. W tej malowniczej krainie z panoramą na Karkonosze zakochali się w XIX wieku arystokraci, członkowie rodziny królewskiej, a nawet sam król Prus Fryderyk Wilhelm III. Owocem tego uczucia jest ponad 30 zamków, pałaców i ogrodów leżących na terenie Kotliny Jeleniogórskiej. 11 z nich wpisano na listę Pomników Historii. Są wśród nich m.in. Pałac Paulinum w Jeleniej Górze oraz pałace w Łomicy, Wojanowie, Mysłakowicach oraz Bukowcu. Nie tracąc czasu na pokonywanie sporych odległości, w Dolinie Pałaców i Ogrodów można zwiedzić budowle różnych stylów - od gotyckich przez romańskie po klasycystyczne, otulone gęstymi lasami, wielkimi ogrodami albo parkami krajobrazowymi. 200 lat temu był to jeden z najmodniejszych terenów inwestycyjnych na kontynencie. Dziś wiele rezydencji przeżywa drugą młodość - odrestaurowano je bardzo starannie, dochowując wierności szczegółom. Dzięki temu po wybitnych architektach, którzy wznieśli je na przestrzeni epok, zachowały się oryginalne wystroje, układy przestrzenne i rozległe parki bądź ogrody. A wszystko to na tle przepięknej panoramy Karkonoszy. 15:55 CZY WIESZ, ŻE? - /155/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 16:30 CZY WIESZ, ŻE? - /157/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NOBEL - KRÓL DYNAMITU (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku - Alfred Nobel. Był chemikiem, który miał obsesję na punkcie materiałów wybuchowych. Wynalazł dynamit, materiał wybuchowy o niesamowitej sile niszczenia. Dynamit umożliwił prace inżynieryjne i eksplorację w kopalniach na skalę wcześniej uważaną za niemożliwą, był także używany jako potężna broń w działaniach wojennych. Nobel nie miał żadnych oporów przed przekształceniem swojego wynalazku w broń. Podróżował nawet po świecie, aby sprzedawać dynamit i zbił na tym ogromną fortunę. Jaka była ostatnia wola i testament, który pozostawił światu? W tym odcinku odkrywamy tajemnicę Alfreda Nobla, króla dynamitu. 18:00 ASTRONARIUM - 5/23 (156) - Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Skąd wzięła się woda na Ziemi? Naukowcy podejrzewają, że na powierzchnię naszej planety mogły ją dostarczyć zbudowane z lodu komety. Dotychczasowe badania tych obiektów nie dały jednak jednoznacznej odpowiedzi. W tym programie pokażemy projekt polskiego satelity, który ma udzielić odpowiedzi na pytania o kosmiczne źródło wody na Ziemi. 18:30 RAPORT NAUKOWY - /47/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 18:55 JAK TO DZIAŁA - ODC. 25 ŁAZIK MARSJAŃSKI Magazyn, 22 min, Polska, 2012 Byliśmy świadkami lądowania na Marsie łazika Curiosity. Zanim ważący niemal tonę pojazd dotknął powierzchni czerwonej planety, musiał przelecieć 570 milionów kilometrów! Porównajcie to ze zdalnie sterowanymi zabawkami, które tracą zasięg po przebyciu kilkudziesięciu, góra kilkuset metrów! Teraz trwa najważniejsza część misji Curiosity, czyli badanie planety uznawanej przez wielu za alternatywny dom dla człowieka. Ale jak to wszystko działa? Jak wygląda sterowanie łazikiem, skoro sygnał radiowy potrzebuje kilku minut na pokonanie dystansu dzielącego Ziemię i Marsa? Czy Polacy stworzyli jakikolwiek element łazika? Jak wygląda nasz wkład w podbój i badanie kosmosu? No i jak mogłaby działać pierwsza marsjańska baza? 19:25 JAK TO DZIAŁA - ODC. 26 DNA Magazyn, 25 min, Polska, 2012 W tym odcinku sprawdzimy, jak natura zapisuje informacje na nasz temat. Dowiemy się, jakie techniki sprawdzania zgodności DNA stosowane są w laboratoriach. A genetycznym niedowiarkom udowodnimy, że nawet zwykłe kiwi ma swoje DNA! Strukturę DNA odkryto w 1953 roku. Odkrycie helisy wyjaśniło mechanizm kopiowania danych genetycznych. Okazało się przy okazji, że natura niemal od zarania dziejów wykorzystuje cyfrowy zapis informacji, my stosujemy go zaledwie od kilku dekad. 20:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 6 WĘDROWCY (ANIMAL EINSTEINS EP. 6 TRAVELLERS) Esej dokumentalny, Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku dowiemy się, jak zwierzęta radzą sobie w czasie wędrówki i jak znajdują właściwą drogę, skąd płetwale błękitne wiedzą, gdzie uzupełniać zapasy pożywienia na długim szlaku migracji, jak to się dzieje, że węże i pająki mogą latać i jak żuki wykorzystują Drogę Mleczną w nawigacji. W wędrówce przez życie zwierzęta potrzebują sprawnego umysłu i wytrzymałości, aby bezpiecznie dotrzeć do celu. Wędrowcy. Dzięki tym zwierzętom przez tysiące lat pokonywaliśmy najsurowsze z krain. Wielbłądy są doskonale przystosowane do życia na pustyni. Latem mogą przetrwać bez jedzenia i wody cały tydzień. Gdy dotrą do wodopoju, wypijają jednorazowo nawet do stu litrów wody. Ich długie rzęsy chronią oczy przed piaskiem, szerokie stopy pomagają rozkładać ciężar ciała podczas wędrówki przez pustynię. Wielbłąd pokonuje nawet 40 kilometrów dziennie. Prowadzone przez dorosłego samca wielbłądy dwugarbne - baktriany wędrują przez monotonny krajobraz. Szukając pastwisk, migrują, by uniknąć ekstremalnych zimowych temperatur. Bez tych zwierząt nie przemierzylibyśmy pustyni. Z czasem jednak nasz sposób podróżowania znacznie się udoskonalił. 21:00 PODRÓŻNIK - MALEZYJSKIE SZLAKI Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2008 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Wędrując śladem egzotycznych tradycji, starych kultur, niezwykłych zabytków i innych wakacyjnych atrakcji odwiedzimy stolicę Malezji - Kuala Lumpur, jedno z najnowocześniejszych i najbogatszych dziś miast świata. Dotrzemy na wyspę Penang pełną kolonialnych zabytków i kultywującą stare, chińskie tradycje, bo żyje tu największa na świecie społeczność Chińczyków poza Chinami. Odwiedzimy Langkawi, jeden z najbardziej urokliwych i wciąż jeszcze mało znanych archipelagów otoczony szczególną ochroną przez UNESCO. Poznamy smak durianów - owoców o wykwintnym smaku i nieprzyjemnym zapachu, rambutanów, mangustin i innych egzotycznych przysmaków Wysp Korzennych, czyli Moluków. 21:30 PODRÓŻNIK - ZAUŁKI FEZU Cykl reportaży, 18 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Wizyta w pierwszej, historycznej stolicy Maroka i największym średniowiecznym kompleksie miejskim na świecie. Przez gąszcz ponad tysiąca uliczek dawnej stolicy poprowadzi widzów Hassan, przewodnik i historyk, który urodził się i wychował w Fezie. Pokaże najważniejsze zabytki: sanktuarium Mulaj Indrisa - najświętsze miejsce dla wyznawców islamu w Maroku, pierwszy w tej części świata uniwersytet, dawne pałace królewskie oraz imponujące miejskie mury. Wprowadzi widzów w świat historii i anegdot związanych z dziejami miasta i rządzącymi w nim dynastiami. Poznamy także dawne marokańskie obyczaje, smaki, zapachy, wspólnie odwiedzimy stragany, sklepiki i warsztaty rzemieślników. Hassan nauczy widzów, jak skutecznie się targować. Dotrzemy do dawnych garbarni, w których wyprawia się i farbuje skóry metodą niezmienną od wieków, a także do piekarni, do których kobiety przynoszą do upieczenia przygotowany w domach chleb. Wyprawa do Fezu to nie tylko podróż szlakiem cennych zabytków, lecz także egzotycznych obyczajów i tradycji. 22:00 JIMA AL - KHALILI PRZEWODNIK PO ŻYCIU, WSZECHŚWIECIE I CAŁEJ RESZCIE/2/ (JIM AL - KHALILI`S GUIDE TO LIFE, THE UNIVERSE AND EVERYTHING) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Znany fizyk i profesor, Jim Al - Khalili, zabiera widzów w podróż przez dziwny i cudowny mikroskopijny świat mechaniki kwantowej, badając, w jaki sposób stoi ona za całą strukturą wszechświata i podstawowymi procesami życia. To jest przewodnik ku odpowiedzi na jedną z największych zagadek: jak się tu dostaliśmy? 23:00 ASTRONARIUM - 5/23 (156) - POCHODZENIE WODY Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Skąd wzięła się woda na Ziemi? Naukowcy podejrzewają, że na powierzchnię naszej planety mogły ją dostarczyć zbudowane z lodu komety. Dotychczasowe badania tych obiektów nie dały jednak jednoznacznej odpowiedzi. W tym programie pokażemy projekt polskiego satelity, który ma udzielić odpowiedzi na pytania o kosmiczne źródło wody na Ziemi. 23:35 NANOŚWIAT: NIEWIDZIALNA POTĘGA PRZYRODY (NANOWORLD. THE KEY TO OUR SURVIVAL) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Natura jest niewyczerpanym źródłem wiedzy. Po 3 miliardach lat ewolucji stworzyła niesamowite mechanizmy, nawet na poziomie mikroskopijnym, które pozwalają otaczającym nas roślinom i zwierzętom chronić się, rosnąć, poruszać się lub stawić czoła atakom żywiołów. Ten nanoświat pobudza naszą wyobraźnię swoim pięknem i inteligencją. Naukowcom w końcu udało się rozwikłać jego tajemnice dzięki fotonice. Wybierzemy się w bezprecedensową podróż w ten inny wymiar, w którym znajdują się rozwiązania inspirowane naturą, aby sprostać zagrażającym nam wyzwaniom ekologicznym i klimatycznym. 00:40 PODRÓŻNIK - NOSY BE MADAGASKAR Cykl reportaży, 17 min, Polska, 2009 Autor: Anna Kwiatkowska Scenariusz: Anna Kwiatkowska Lektor: Marcin Sanakiewicz Madagaskar to wyspa, która dla wielu jest końcem świata. "Podróżnik" wybierze się tym razem jeszcze dalej, na archipelag wysp rozciągający się wzdłuż północnego wybrzeża Madagaskaru. Naszą bazą będzie Nosy Be - jej nazwa znaczy po prostu "duża wyspa". Niegdyś była schronieniem piratów, a później rodziny królewskiej, która była zmuszona opuścić Madagaskar. Prawdziwymi skarbami Nosy Be nie są jednak ukryte mityczne pirackie łupy, ale bogactwo natury i tradycji. Odwiedzimy Święte Drzewo - miejsce, do którego z całej wyspy pielgrzymują Malgasze. Opowiemy o dawnych wierzeniach i rytuałach, które są tu nadal kultywowane. W stolicy wyspy Hell Ville, wędrując wśród dawnych pałaców i budynków administracji, poznamy kolonialną historię Nosy Be, na tutejszym bazarze - bogactwo smaków. Pokażemy kurorty Nosy Be słynne wśród turystów na całym świecie już od ponad pół wieku. Choć mają wszystkie kurortowe udogodnienia nie przypominają gwarnych, europejskich miejscowości, zachowały swój charakter i tradycje. Łodzią wybierzemy się na Nosy Komba - wyspę lemurów, poznamy obyczaje i gusta najstarszego na ziemi gatunku ssaków naczelnych i związane z nimi legendy. Odwiedzimy także pobliski podwodny rezerwat, by podziwiać różnorodność rafy koralowej. 01:10 JAK TO DZIAŁA - ODC. 25 ŁAZIK MARSJAŃSKI Magazyn, 22 min, Polska, 2012 Byliśmy świadkami lądowania na Marsie łazika Curiosity. Zanim ważący niemal tonę pojazd dotknął powierzchni czerwonej planety, musiał przelecieć 570 milionów kilometrów! Porównajcie to ze zdalnie sterowanymi zabawkami, które tracą zasięg po przebyciu kilkudziesięciu, góra kilkuset metrów! Teraz trwa najważniejsza część misji Curiosity, czyli badanie planety uznawanej przez wielu za alternatywny dom dla człowieka. Ale jak to wszystko działa? Jak wygląda sterowanie łazikiem, skoro sygnał radiowy potrzebuje kilku minut na pokonanie dystansu dzielącego Ziemię i Marsa? Czy Polacy stworzyli jakikolwiek element łazika? Jak wygląda nasz wkład w podbój i badanie kosmosu? No i jak mogłaby działać pierwsza marsjańska baza? 01:45 SZKOŁA JUTRA - INNOWACJE EDUKACYJNE NA ŚWIECIE ODC. 2 (THE SCHOOL OF TOMORROW) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Neuronauka i nowe technologie rewolucjonizują edukację. Spotykając się z naukowcami i innowatorami, a także nauczycielami, dziećmi i rodzicami na całym świecie, miniserial odpowiada na palące pytanie: jak nauka może pomóc nam kształtować szkołę jutra? Korelacja między klasą społeczną a wynikami w szkole jest głównym problemem na całym świecie. Ten miniserial w dwóch odcinkach jest próbą wyjścia poza ideologiczne ujęcia problemu. Jest pragmatycznym, naukowym i międzynarodowym badaniem technik edukacyjnych.