TVP Kultura Poniedziałek, 28.08.2023 08:00 SŁOWOBRANIE - SŁOWOBRANIE Magazyn, 24 min, Polska, 2023 Gośćmi Katarzyny Sanockiej i Krzysztofa Grzybowskiego są Agata Napiórska i Adam Przywara. 08:40 WĘDROWIEC POLSKI - WARMIA ŚLADAMI KOPERNIKA Cykl reportaży, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska Prowadzący: Krzysztof Koehler Nasz Wędrowiec dociera na Warmię w poszukiwaniu śladów Mikołaja Kopernika. Trafia do Muzeum we Fromborku, gdzie dowiaduje się o wystawie i o znaczeniu Fromborka w życiu Kopernika - astronoma. Gdzie miał swoją pracownię; jak wyglądało jego życie codzienne, kiedy mieszkał we Fromborku. Wędrowiec uparcie chce się czegoś dowiedzieć o kuchni z czasów Kopernika. Niestety nie udaje mu sie dowiedzieć, co jadł wielki astronom. Wędrowiec udaje się rownież do Olsztyna, gdzie Mikołaj Kopernik mieszkał w latach 1516 - 1521. 10:25 STRASZNY SEN DZIDZIUSIA GÓRKIEWICZA Komediodramat, 101 min, Polska, 1993 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Występują: Edward Dziewoński, Janusz Gajos, Jan Peszek, Marek Kondrat, Zbigniew Zamachowski, Agnieszka Pilaszewska, Leon Niemczyk, Katarzyna Skrzynecka, Barbara Połomska, Stanisława Celińska, Artur Barciś, Barbara Horawianka, Grzegorz Damięcki, Leonard Pietraszak, Zofia Czerwińska, Anna Radwan i inni W "Strasznym śnie Dzidziusia Górkiewicza" Kazimierz Kutz nawiązuje do "Eroiki", słynnego nowelowego filmu "szkoły polskiej" z 1957 roku. Bohaterem pierwszej noweli dzieła Andrzeja Munka jest bowiem właśnie Dzidziuś Górkiewicz, stołeczny cwaniaczek i handlarz, który wskutek zbiegu okoliczności bierze udział w powstaniu warszawskim. Dzięki temu pomysłowi fabularnemu Munk w bardzo interesujący sposób skonfrontował dwie filozofie życia: racjonalizm mocno stąpającego po ziemi cywila z irracjonalizmem i romantycznymi ideałami powstańców. Postawił też intrygujące pytanie o genezę bohaterstwa. Czy zawsze jest ono wynikiem głęboko przemyślanej postawy życiowej, czy też może niejako spontanicznie udzielić się każdemu? Po z górą trzydziestu pięciu latach Jerzy Stefan Stawiński (scenarzysta "Eroiki") dopisał dalszy ciąg losów Górkiewicza, dając przy okazji suto zaprawioną ironią interpretację powojennych dziejów Polski. Dzidziuś jest obecnie emerytem, mieszkającym z wnuczką w małym podwarszawskim miasteczku. Po latach wypełnionych robieniem interesów (nie zawsze zgodnych z prawem) ma nadzieję w spokoju dożyć swoich dni. Lokalnej społeczności szybko daje się poznać jako człowiek o szerokich horyzontach, odważny, a zarazem tolerancyjny, znający się na gospodarce. Dochodzi do tego, że grupa miejscowych biznesmenów zaczyna w nim widzieć idealnego kandydata na nowego burmistrza. Pomysł chętnie podchwytuje wnuczka Dzidziusia i inicjuje kampanię wyborczą dziadka. Górkiewicz nie jest do końca przekonany, czy ubieganie się o urząd to dobry pomysł. Pewnego razu zapada w drzemkę. Śni mu się posiedzenie rady gminy, na którym przedstawia swój program. Radni zaczynają mu zadawać kłopotliwe pytania dotyczące przeszłości. Zebranie niepostrzeżenie zmienia się w sąd nad Górkiewiczem... 12:15 POLSKIE DROGI - ODC. 1/11 - MISJA SPECJALNA Serial wojenny TVP, 86 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Jerzy Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Marek Walczewski, Zofia Mrozowska, Aleksander Bardini, Stanisław Zaczyk, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Beata Tyszkiewicz, Leszek Herdegen, Stanisław Mikulski, Ryszarda Hanin, Irena Laskowska, Anna Nehrebecka, Piotr Fronczewski, Ryszard Barycz "Polskie drogi" były jednym z najpopularniejszych polskich seriali lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Pokazany po raz pierwszy w roku 1977, doczekał wielu powtórek. Dzieło Jerzego Janickiego i Janusza Morgensterna to epicka (łącznie 17 godzin projekcji), wielowątkowa opowieść o losach Polaków w latach II wojny światowej. "Czas pogardy" ukazano przede wszystkim z punktu widzenia dwóch głównych bohaterów - porucznika Władysława Niwińskiego (Karol Strasburger) i Leona Kurasia (wielka rola Kazimierza Kaczora) - drobnego cwaniaka, niepozbawionego jednak znamion heroizmu. Autorzy serialu starali się pokazać zwłaszcza dzień powszedni okupacji hitlerowskiej w Polsce. Konspirację, akcje zbrojne, strzelaniny programowo odsunięto na drugi plan. W zamian "Polskie drogi" dawały przekrój przez wszystkie ówczesne warstwy społeczne. Opowiadały o ludziach częstokroć zaskoczonych przez historię, którzy stopniowo uczą się złowrogiej logiki hitlerowskiego terroru. Janusz Morgenstern potraktował pracę nad serialem jako dopełnienie swoich poprzednich filmów o II wojnie światowej: "Kolumbów" i "Potem nastąpi cisza". "Jest to kontynuacja o nieco odwróconej chronologii."Kolumbów" poświęciłem tylko losom żołnierzy Armii Krajowej. W "Polskich drogach" obszerniej zajmujemy się lewicą społeczną, nie zapominając o ugrupowaniach AK" - tłumaczył reżyser w jednym z wywiadów. We wrześniu 1939 r, podchorąży strzelców konnych Władysław Niwiński otrzymuje rozkaz eskortowania do Kamieńca Podolskiego ważnej przesyłki państwowej. W drodze natyka się na stacjonujący w dworze polski batalion, którego dowódca jest ranny. Do dworu przyjeżdża także kapitan Tadeusz Miszczyk z II Oddziału w nadziei, że zdobędzie tu trochę benzyny. W czasie nalotów i starć z Niemcami ginie sprowadzony lekarz, pozbawiony opieki medycznej dowódca batalionu umiera. Ginie także kapitan Miszczyk. Niwiński przejmuje wiezione przez niego ważne dokumenty. W nocy pluton Niwińskiego zostaje zdziesiątkowany przez grupę dywersyjną pod wodzą Johanna Heymanna, syna niemieckiego kolonisty, młynarza, który umiera nagle w trakcie walki. Niwiński znał Heymannów jeszcze sprzed wojny, gdy przyjeżdżał tam na wakacje. Johann poprzysięga mu zemstę za śmierć ojca. 14:15 RODZINA 2 Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Yifan Sun Scenariusz: Yifan Sun Lola urodziła się w Chinach, w okręgu Ningdu. Była trzecim dzieckiem swoich rodziców. Wkrótce po urodzeniu zabrano ją z rodzinnego domu przez położną, która miała opiekować się rodziną. Jej rodzice nie daliby rady zatrzymać Loli przy sobie. Wiązało się to z polityką jednego dziecka. W niedługim czasie została zaadoptowana przez belgijską rodzinę, która otoczyła ją miłością i wsparciem. Lola przez lata marzyła o spotkaniu swoich biologicznych rodziców, nie miała jednak pojęcia, kim są ani jak może ich odnaleźć. W lecie 2018 roku jej marzenie się w końcu spełnia. Dzięki usilnym staraniom Christine, swojej adopcyjnej matki, Lola wraz ze swoją belgijską rodziną wraca do Chin, by po raz pierwszy spotkać się z rodzicami, którym została odebrana. Obie rodziny pokonują bariery językowe i kulturowe i z dnia na dzień zbliżają się do siebie. Loli w końcu udaje się zrozumieć swoją historię. Pod koniec podróży Belgowie i Chińczycy są jak jedna wielka rodzina Loli. 14:55 REŻYSERZY S.V - JAMES L. BROOKS 9/10 SEZON 5 (JAMES L BROOKS 9/10 SEZON 5) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Jamesa L. Booksa, twórcy m.in. "Czułych słówek" czy "Lepiej być nie może". 15:50 OSOBLIWA ZBRODNIA PANA JACINTO (O PECULIAR CRIME DO ESTRANHO SR. JACINTO / THE PECULIAR CRIME OF ODDBALL MISTER JAY) Film animowany, 10 min, Portugalia, 2019 Autor: Manuel Ruas Moreira Reżyseria: Bruno Caetano Scenariusz: Bruno Caetano, Manuel Ruas Moreira Wykonawcy: Sergio Godinho, Ana Teresa Pousadas, Quimbe, John Huffstot Krótki film animowany. W mieście, w którym natura została zakazana, małe przestępstwo prostego człowieka wywołuje łańcuch nieoczekiwanych konsekwencji. (Opis dystrybutora) 16:10 NERWOWE ŻYCIE KOSMOSU Film animowany, 3 min, Polska, 1986 Reżyseria: Piotr Dumała Scenariusz: Piotr Dumała Zdjęcia: Andrzej Teodorczyk Muzyka: Janusz Hajdun Dziwny świat gdzieś w kosmosie, który zamieszkują postacie ze strasznych bajek. 16:25 RETRO KINO - HRABIA MONTE CHRISTO - CZ. 4/4 (COMTE DE MONTE CHRISTO) Serial przygodowy, 91 min, Francja, 1998 Reżyseria: Josee Dayan Aktorzy: Gerard Depardieu, Ornella Mutti, Sergio Rubini, Pierre Arditi Do aresztowania Dantesa doprowadzili dwaj ludzie: Danglars i Mondeo. Obaj mieszkają w Paryżu. Dantes wraz z Bertuccim działają w Paryżu. Wcielając się w różne postaci docierają do swych wrogów. 18:55 W PUSTYNI I W PUSZCZY - ODC. 1 - PORWANIE Miniserial przygodowy, 50 min, Polska 1973 Autor: Henryk Sienkiewicz Scenariusz i reżyseria: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Monika Rosca, Tomasz Mędrzak, Stanisław Jasiukiewicz, Jerzy Kamas, Edmund Fetting, Zygmunt Hobot, Zygmunt Maciejewski, Ahmed Marei, Ahmad Hegazi, Ibrahim Shemi, Emos Bango, Malija Mekki i inni Serial przygodowy TVP, 50 min, Polska, 1973 Reżyseria: Władysław Ślesicki Scenariusz: Władysław Ślesicki Aktorzy: Monika Rosca, Stanisław Jasiukiewicz, Edmund Fetting, Zygmunt Maciejewski, Tomasz Mędrzak, Ahmed Marei, Ahmed Hegazi, Ibrahim Shemi Zdjęcia: Bogusław Lambach Ekranizacja jednej z najpoczytniejszych powieści Henryka Sienkiewicza, która powstała w roku 1911 i była ostatnim ukończonym dziełem pisarza. O tym kto był pierwowzorem Nel oraz inżyniera Tarkowskiego, a także Stasia Tarkowskiego krążą różne opowieści. Czy którąś z tych historii pisarz wykorzystał w swej powieści? Próby sfilmowania "W pustyni i w puszczy" podejmowali przed wojną Amerykanie, a także Włosi i Niemcy. Jednak przewidując duże trudności, wycofali się przed rozpoczęciem zdjęć. Film Władysława Ślesickiego jest wierną adaptacją powieści. Wprowadzone przez reżysera zmiany są nieliczne i polegają głównie na skondensowaniu akcji. Odtwórców ról Stasia i Nel wybrano spośród blisko 7 tysięcy dziewcząt i chłopców. Nel zagrała Monika Rosca, wówczas ośmioletnia uczennica szkoły muzycznej. W roli Stasia wystąpił urodzony w roku 1955 Tomasz Mędrzak, wtedy uczeń IV klasy liceum. Film realizowano - z przerwami - blisko trzy lata. W Egipcie kręcono plenery kairskie, w Bułgarii powstały kulminacyjne sceny I części filmu - zabicie lwa i Beduinów, sceny ze słoniem, natomiast w Sudanie - II część filmu. Meę i Kalego zagrali amatorzy z Sudanu, a epizodyczną rolę piastunki Nel, panny Oliver - Stefania Mędrzakowa, matka Tomasza. W roli Saby wystąpiły dwa płowe dogi - Łoś i Apacz. Treserem obu psów był płk Franciszek Szydełko, który wcześniej przygotowywał filmowego Szarika z "Czterech pancernych". Poczciwym słoniem Kingiem, zamiast powieściowego słonia afrykańskiego, był łagodny słoń indyjski z bułgarskiego cyrku. Wykorzystano też wiele cennych rekwizytów - m.in. dziewiętnastowieczny sztucer i egzemplarz "Pana Tadeusza" wydany w Paryżu w połowie XIX stulecia. Druga połowa XIX w. , Afryka w okresie powstania Mahdiego, przywódcy plemion mahometańskich. Nel Rawlison i Staś Tarkowski, dzieci inżynierów pracujących przy budowie Kanału Sueskiego, zostają uprowadzone w odwecie za uwięzienie przez Anglików siostry Mahdiego. Mają być zawiezione do jego siedziby. Ojcowie organizują pościg, ale burza piaskowa uniemożliwia im szybkie odnalezienie dzieci. Odnajduje je natomiast wierny pies, Saba, który pozostanie z nimi już do końca wędrówki. Karawana porywaczy może poruszać się tylko nocą, gdyż brzegi Nilu są pilnie strzeżone. Powoli zaczyna brakować żywności i wody. Do porywaczy dociera tymczasem wieść o upadku Chartumu i śmierci generała Gordona, dowódcy angielskiego garnizonu. Od tej chwili droga do obozu stoi przed nimi otworem. Ale na miejscu Mahdi decyduje się odesłać Stasia i Nel do męża swojej siostry, Ismaila. Dzieci nigdy tam nie dotrą. Przeżyją natomiast setki niezwykłych i niebezpiecznych przygód. 20:00 BLUE JASMINE Komediodramat, 94 min, USA, 2013 Reżyseria: Woody Allen Scenariusz: Woody Allen Zdjęcia: Javier Aguirresarobe Aktorzy: Cate Blanchett, Sally Hawkins, Alec Baldwin, Peter Sarsgaard, Louis C. K. Andrew Dice Clay, Bobby Cannavale Na ekranie błyszczy Cate Blanchett, która w 2014 r. za swoją pierwszoplanową kreację została uhonorowana Oscarem oraz Złotym Globem i nagrodą BAFTA. Uwagę jury i krytyków zwróciła na siebie także aktorka drugoplanowa Sally Hawkins, która otrzymała nominację do Oscara. Wśród nominowanych do tej prestiżowej nagrody znalazł się również sam Woody Allen, wyróżniony za najlepszy scenariusz oryginalny. Film otwiera scena, w której główna bohaterka, Jasmine, leci samolotem z Nowego Jorku do San Francisco. Przez całą podróż zagaduje do siedzącej obok starszej pani, którą wyraźnie męczy jej paplanina. Ale wytworna, młoda dama nie zniechęca się, musi wyrzucić z siebie wszystkie żale, mówi o swoim małżeństwie, które właśnie się rozpadło. Starszego o 9 lat męża Hala poznała na studiach, był świetnym kochankiem i miał bardzo dużo pieniędzy. Rozpieszczał ją, obsypywał drogimi prezentami, zabierał w dalekie podróże. Rzuciła więc naukę, by cieszyć się pełnią życia u boku męża milionera. Sielanka nie trwała długo, rzekomy biznesmen Hal okazał się zwykłym oszustem i trafił do więzienia, gdzie popełnił samobójstwo. Wdowa straciła wszystko: pieniądze, służbę, luksusowy apartament przy Piątej Alei z widokiem na Central Park, przyjaciół z wyższych sfer. Teraz będzie musiała żyć bardzo skromnie, w jednej z biedniejszych dzielnic San Francisco. Zanim nie odbije się od dna, zatrzyma się u siostry Ginger, przedstawicielki klasy robotniczej, która jest po rozwodzie i samotnie wychowuje dwóch kilkuletnich synów. Nowy chłopak Ginger, Chili, niczym nie różni się od jej byłego męża, nieudacznika Augiego, więc dziewczyna nie ma żadnych perspektyw na lepszą przyszłość, z czym wyraźnie się pogodziła. Tymczasem Jasmine walczy o swoje życie, chce rozpocząć wszystko od nowa. Zatrudnia się jako recepcjonistka w gabinecie dentystycznym mało atrakcyjnego dra Flickera, który - ku jej niezadowoleniu - nachalnie zabiega o jej względy. Jasmine uczęszcza także na kurs komputerowy, by potem się zająć projektowaniem wnętrz przez Internet. Jej życie nabiera jaśniejszych barw, gdy poznaje bogatego wdowca Dwighta, który pracuje w korpusie dyplomatycznym i zamierza ubiegać się o fotel kongresmena. Zauroczona przystojnym i zamożnym mężczyzną Jasmine, zaczyna konfabulować na swój temat, że jest wdową po znanym chirurgu, który zmarł na atak serca, a ona sama zarabia na życie jako projektantka. Odzyskawszy dawny czar i pewność siebie, Jasmine brnie w kłamstwa. Kiedy Dwight oświadcza się i idzie z nią do jubilera, by kupić ukochanej pierścionek zaręczynowy, przypadkowo natykają się na Augiego, który ma bardzo dużo do powiedzenia. 22:20 PANORAMA KINA POLSKIEGO - WSZYSTKO DLA MOJEJ MATKI Dramat, 103 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Imielska Scenariusz: Małgorzata Imielska Aktorzy: Zofia Domalik, Maria Sobocińska, Malwina Laska, Magdalena Celmer, Helena Englert, Joanna Połeć, Zuzanna Puławska, Alicja Czerniewicz, Edyta Januszewska, Halina Rasiakówka, Adam Cywka, Jowita Budnik, Katarzyna Wajda, Dobromir Dymecki, Ada Okapiec Główna bohaterka filmu to 17 - letnia Ola z domu dziecka. Ma za sobą trudne dzieciństwo. Nigdy nie zaznała rodzicielskiej miłości. W wieku zaledwie pięciu lat została odebrana matce, znanej sportsmence, która popadła w alkoholizm. Szybko życie nauczyło ją, że o swoje szczęście trzeba walczyć. Dorastająca, zbuntowana dziewczyna za ciągłe ucieczki z domu dziecka trafia w końcu do zakładu poprawczego. Poznaje tu Andrzeja i Irenę, którzy, jak się okazuje, mieszkają w pobliżu jej dawnego domu rodzinnego. Wymusza na nich, by zabrali ją tam na wakacje. Chce poznać bliżej swoją matkę, dowiedzieć się czegoś więcej o niej. 00:15 KINO NOCNE - CZAS APOKALIPSY (APOCALYPSE NOW) Dramat, 147 min, USA, 1979 Reżyseria: Francis Ford Coppola Scenariusz: Francis Ford Coppola Aktorzy: Marlon Brando, Robert Duvall, Martin Sheen, Frederic Forrest, Albert Hall, Sam Bottoms, Laurence Fishburne Wykonawcy: Janusz Kozioł (lektor) Adaptacja opowiadania Josepha Conrada "Jądro ciemności". Przeniesiona w realia wojny wietnamskiej historia kapitana Willarda, który otrzymuje misję odnalezienia i zlikwidowania pułkownika Kurtza. 02:50 SCENA MUZYCZNA - LUTOSŁAWSKI QUARTET Koncert, 41 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Lutosławski Quartet W kolejnym odcinku "Sceny Muzycznej" wystąpi Lutosławski Quartet. Od momentu powstania w 2007 roku Lutosławski Quartet szybko ugruntował swoją pozycję, występując na wielu prestiżowych festiwalach: Warszawska Jesień, Wratislavia Cantans, Klarafestival w Brukseli, Ankara Music Festival w Turcji, Hong Kong Arts Festival, Tongyeong International Music Festival w Korei Południowej, World Music Days, Jazztopad. Wystapił w renomowanych salach koncertowych: Kioi Hall w Tokio, YST Conservatory w Singapurze, Hangzhou Theatre w Hangzhou, Forbidden City Concert Hall w Pekinie, Megaron w Atenach, Konzerthaus w Berlinie, Bozar oraz Operze Brukselskiej, a także w salach SESC w So Paulo, Filharmonii Narodowej oraz Studiu S1 w Warszawie. Zespół współpracował z paryskim IRCAM Centre Pompidou. 03:50 DZIECI SZCZĘŚCIA (THE CHILDREN OF CHANCE) Dramat wojenny, 91 min, Francja, 2016 Reżyseria: Malik Chibane Scenariusz: Malik Chibane Aktorzy: Philippe Torreton, Pauline Cheviller, Camille Loubens Francja pod nazistowską okupacją, rok 1942. Przewieziony do szpitala za złamaną nogę dwunastoletni Maurice Gutman cudem unika śmierci podczas masowej obławy, w której ginie cała jego rodzina. W szpitalu dr Daviel diagnozuje u chłopca gruźlicę i kieruje go na długie leczenie. W ten sposób zapobiega jego deportacji. Przez dwa lata Maurice wraz z ośmioma innymi młodymi pensjonariuszami, mieszkając z personelem szpitala, doświadcza przyjaźni, solidarności i niezwykłej odwagi. To są dzieci szczęścia.