TVP3 Kielce Niedziela, 03.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WYJŚCIE SMOKA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz W wyrobisku starej cegielni koło Lublińca na Śląsku odkryto złoże pełne szczątków i śladów zwierząt z ery dinozaurów. Wśród nich - kości ogromnego, drapieżnego, nieznanego dotąd nauce dinozaura, którego badacze nazwali wręcz smokiem. Ale obok były też szczątki wielkiego, roślinożernego dicynodonta - ssakokształtnego gada, o którym dotąd sądzono, że egzystował przed dinozaurami, a nie jednocześnie z nimi. W niedalekim Krasiejowie koło Opola ta sama ekipa paleontologów zdobyła kości innego, nieznanego dotąd dinozaura, którego nazwano wręcz śląskim dinozaurem opolskim. Te odkrycia okazały się naukową sensacją i zmieniły gruntownie niektóre poglądy dotyczące ewolucji prazwierząt. Poddały np. w wątpliwość to, czy rzeczywiście kolejne formy pradawnych gadów ginęły na skutek katastrof kosmicznych. O emocjach, towarzyszących odkrywaniu śladów dawnego życia i interpretowaniu znalezisk opowiadają w tym odcinku odkrywcy z Instytutu Paleobiologii PAN prof. Jerzy Dzik, dr Tomasz Sulej i Grzegorz Niedźwiecki. 06:35 NATURA BEZ GRANIC - ODC. 5 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Marcin Krzyżański Scenariusz: Marcin Krzyżański Zdjęcia: Jan Mamoń, Krystian Matysek W programie "Natura bez granic" pokażemy przyrodę wschodniej Polski i zachodniej Ukrainy. Gdyby z tego miejsca przemierzyć Europę aż po Gibraltar, to nigdzie po drodze nie znaleźlibyśmy równie wielkich obszarów, gdzie przyroda wciąż żyje swoim rytmem. Dolina Bugu i Dolina Prypeci, Lasy Karpackiej Puszczy i górskie knieje Gorganów są miejscami, które znają miłośnicy przyrodniczych eskapad na całym kontynencie. Chcemy pokazać wszystko to, co dotychczas było dostępne tylko dla wąskiej grupy pasjonatów, poszukujących rzadkich gatunków ptaków i roślin. Wiele karpackich roślin od lat służyło człowiekowi jako pokarm i lekarstwo. W ukraińskich górach wybierzemy się na spacer z miejscowym zielarzem. Będziemy zbierać pierwsze wiosenne rośliny, służące do przygotowywania leczniczych naparów. Odwiedzimy niewielki targ, gdzie sprzedaje się ziołowe medykamenty. W polskich Bieszczadach, razem z miejscową przyrodniczką będziemy zbierać dzikie rośliny nadające się na wiosenną sałatkę. 07:10 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 166 LITWA: BIRSZTANY Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Autor: Grzegorz Skrzypak, Wojciech Lubiński Turystyczna Jazda kontynuuje podróż po Litwie. Tym razem autorzy programu zatrzymają się na dłużej w mieście Birsztany, by poznać walory tego uzdrowiska. Będzie rejs po rzece Niemen, a następnie wspólnie będziemy podziwiać Birsztany i meandry Niemna z wysokości tysiąca metrów nad ziemią! Przy tej okazji powiemy więcej na temat lotów balonami na ogrzane powietrze. 08:35 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - KTO TAK PIĘKNIE TRĄBI... Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Łukasz jest najmłodszym hejnalistą z Kościoła Mariackiego w Krakowie. Pochodzi z Rudy Śląskiej, pewnego dnia sam wpadł na pomysł napisania hejnału dla rodzinnego miasta. Tak właśnie Ruda zyskała swój własny hejnał. Łukasz wiedział, że to (jak to ujął) odpowiedzialność, bo ten hejnał zostanie na zawsze albo przynajmniej na bardzo długo, dlatego pisał go prawie rok. 08:45 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - TU SIĘ KRĘCI! Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Piotr Kucznir prawie w nim mieszka. Prawie, bo jednak nie jest tak bogaty jak właściciel fabryk cygar - Gutschow, by kupić go na własność. Gdyby jednak majątek nabywało się przez zasiedzenie - już dawno byłby właścicielem tego miejsca. Zna tu każdy zakamarek (poza tymi, których nie zna nikt). I każdą tajemnicę (poza tą, której nie zna nikt) z nim związaną. Nawet kiedy wyjeżdża na wakacje to po to, by tropić kolejne ślady związane z jego ukochanym zamkiem Czocha. Zresztą tak się dziwnie składa, że ten zamek uwielbia nie tylko Piotr Kucznir, jego żona Elżbieta, ale i całe stada filmowców, którzy od lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia co i rusz pojawiają się na zamku, by kręcić w jego tajemniczych wnętrzach kolejne filmy, seriale, spektakle i filmy dokumentalne. Ktoś powie: a czemu się tu dziwić? Ano temu, że Dolny Śląsk jest niemal naszpikowany pięknymi pałacami, z cudownymi historiami. Jedne z nich zachowały się w cudownym stanie, inne są już tylko wielką ruiną. A żaden z nich nie może się poszczycić właśnie taką "liczbą filmowców" na metr kwadratowy jak właśnie Zamek Czocha. 09:05 URYWKI Z ROZRYWKI Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Program adresowany do starszej publiczności, pamiętającej lata 60. , 70. i 80. , grający na sentymentalnej nucie, przywołujący ciekawe, ale zapomniane postaci polskiej muzyki rozrywkowej (np. Zofia Borca, która miała krótki, acz udany epizod sceniczny, a potem, na długie lata słuch o wokalistce zaginął), "odkurzający" wydarzenia, obiekty sprzed lat. 10:00 TRANSMISJA MSZY ŚWIĘTEJ Transmisja, 60 min, Polska, 2023 11:00 SIEWCY SŁOWA - PROGRAM RELIGIJNY 6 min, Polska, 2023 Autor: Sławomir Mazur 11:07 TURYSTYCZNA JAZDA 10 min, Polska, 2020 Autor: Wojciech Lubiński, Grzegorz Skrzypak W tym tygodniu odwiedzimy południową część województwa lubelskiego. Będziemy na pograniczu Roztocza w gminie Księżpol, która przyciąga turystów o każdej porze roku. Poznamy szlaki turystyczne położone w dolinie Tanwi. Nie zabraknie też kulinarnych ciekawostek z tego regionu. 11:17 STUDIO KULTURA - NIEDZIELA Z... Program publicystyczny, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Prowadzący: Katarzyna Sanocka Tym razem bohaterem "Niedzieli z..." jest polski big-beat. Nazwa big-beat mocne uderzenie zastąpiła w dekadzie lat 60. XX wieku nieakceptowaną przez komunistyczne władze nazwę rock and roll. Za ojca tego określenia uchodzi Franciszek Walicki. Nazwa big-beat, wbrew intencji jej twórcy, szybko przestała określać wyłącznie muzykę rockandrollową. Zaczęto nią określać luźno związaną z rockiem muzykę rozrywkową, zwłaszcza charakteryzującą się wyeksponowanym rytmem i prostotą melodyczną oraz harmoniczną. 11:58 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 14:25 BEZBŁĘDNIE - 151 - PARKOMAT / PARKOMETR 4 min, Polska, 2022 Autor: Monika Gałązka 14:30 INFORMACJE - FLESZ 7 min, Polska, 2023 14:37 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 14:38 POCZTÓWKI Z KIELC 3 min, Polska, 2018 14:42 WIDOKÓWKA Z FESTIWALU - FESTIWAL OPOLSKI 2009 Felieton, 3 min, Polska, 2023 16:30 INFORMACJE - FLESZ 7 min, Polska, 2023 16:38 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 16:39 BEZBŁĘDNIE - MAGAZYN JĘZYKOWY 4 min, Polska, 2022 Autor: Monika Gałązka 17:00 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 17:01 PAŁACE I REZYDENCJE LUBELSZCZYZNY - PAŁAC FIRLEJÓW LUBOMIRSKICH Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Autor: Wiesława Szymczuk Zdjęcia: Michał Wilczopolski, Karol Wiśniewski Był własnością wielu znakomitych polskich rodów. 7 listopada 1918 roku obradował tu nowo powołany Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Pałac Lubomirskich, mylnie zwany pałacem poradziwiłłowskim, jest jednym z najciekawszych architektonicznie i historycznie budynków w Lublinie. 17:13 TWARZĄ W TWARZ 25 min, Polska, 2023 17:38 NA PIELGRZYMKOWYCH SZLAKACH MAŁOPOLSKI 3 min, Polska, 2019 Autor: Dariusz Fedorowicz, Marek Szczepanek W związku z 100. rocznicą urodzin Karola Wojtyły i zainteresowaniem związanym z kulturalnym dziedzictwem Małopolski, prezentujemy filmy, dedykowane najważniejszym ośrodkom kultu religijnego i obiektom sakralnym w Małopolsce. 17:43 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 17:45 TAJEMNICE WATYKANU - GRÓB NA WZGÓRZU Serial dokumentalny, 26 min, Polska, 2006 Reżyseria: Krzysztof Talczewski, Paweł Pitera Scenariusz: Krzysztof Talczewski, Paweł Pitera Zdjęcia: Janusz Tatarkiewicz, Przemysław Reichel Muzyka: Rafał Rozmus Cykl dokumentalny poświęcony tajemnicom miasta - państwa, jakim jest Watykan: historii poszczególnych budowli, rozwojowi administracji kościelnej i wielu zadziwiającym zjawiskom, które pojawiały się, zanikały i zmieniały w Watykanie w ciągu wieków. Film Pawła Pitery i Krzysztofa Talczewskiego wiele z tych tajemnic po raz pierwszy odsłania przed widzami. Odcinek ten opowiada o grobie św. Piotra. Odwiedzamy podziemne rzymskie cmentarzysko. Dowiadujemy się, dlaczego wokół grobu Piotra zbudowano bazylikę. Poznajemy losy poprzedniczki obecnej bazyliki, dowiadujemy się, dlaczego tę pierwszą bazylikę zburzono. Autorzy odsłaniają losy grobu Piotra i fascynującą historię odnalezienie grobu po blisko 2000 lat. Poznajemy ludzi, którzy odkryli grób św. Piotra, i motywy ich działania. 18:11 ODKRYJ REGIONY Magazyn, 15 min, Polska, 2022 18:30 INFORMACJE 20 min, Polska, 2023 18:50 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 18:51 NA TROPACH HISTORII - PROGRAM HISTORYCZNY Reportaż, 11 min, Polska, 2023 Autor: Dorota Kosierkiewicz 19:02 SPORT 20 min, Polska, 2023 19:22 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 19:25 AGAPE BLISKO CIEBIE Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Autor: Marlena Wojnowska Prowadzący: Monika Woźniak, Michał Bukowski 19:48 LEO I SMOK RECYKLOK 6 min, Polska, 2023 19:57 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 22:30 INFORMACJE 19 min, Polska, 2023 03:10 KRZYŻ WESTERPLATTE Dokument fabularyzowany, 48 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sławomir Koehler, Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Aktorzy: Jerzy Zelnik, Andrzej Mastalerz, Rafał Ostrowski, Dorota Lanton, Piotr Napierała, Jakub Kornacki, Bernard Szyc, Sławomir Koehler, Mieczysław Bartłomiej Vogt, Aleksandra Meller - Ostrowska, Piotr Rodak, Piotr Gadomski Zdjęcia: Maciej Moskwa, Łukasz Głowala Muzyka: Marcin Sady Film opowiada o walce byłych żołnierzy z peerelowską władzą o przywrócenie krzyża na symbolicznej mogile ich kolegów, którzy zginęli w 1939 roku na Westerplatte, a także o walce o usunięcie sowieckiego czołgu, który kilkadziesiąt lat stał w miejscu upamiętniającym ich bohaterską śmierć. W filmie, którego akcja toczy się w roku 1976 i w okresie karnawału Solidarności, pokazane są perypetie Westerplatczyków i działaczy Solidarności wynikające z podjęcia się negocjacji z władzą komunistyczną, dla której pamięć o poległych Westerplatczykach była niewygodną sprawą, będącą w sprzeczności z ówczesną polityką historyczną rządzącej partii. Fabularna narracja filmu w końcowej fazie przekształca się w dokumentarną, w postaci wypowiedzi charyzmatycznego opozycjonisty Czesława Nowaka, byłego działacza Solidarności z Portu Gdańskiego, osoby będącej wówczas inicjatorem walki Westerplatczyków o przywrócenie krzyża na mogile ich kolegów z którymi razem bronili placówki. W filmie występują aktorzy, m.in.: Andrzej Mastalerz, Jerzy Zelnik, Rafał Ostrowski i Dorota Lanton, którzy znakomitymi kreacjami wzbogacili dramaturgię opowieści. 04:00 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - TORUŃ Reportaż, 7 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Pierwsze skojarzenie Mikołaj Kopernik. Drugie Krzyżacy. Trzecie smakowite pierniki. Ale Toruń to zdecydowanie coś więcej. Położony na wysokim brzegu Wisły, na granicy Ziemi Chełmińskiej i Kujaw, przez lata był magnesem przyciągającym osadników. Akt lokacyjny miasta wystawiono w XIII wieku. 700 lat później, w 1994 roku toruńskie Stare i Nowe Miasto zostały uznane za Pomnik Historii. Średniowieczny zespół urbanistyczny Torunia składał się z trzech odrębnych organizmów: Starego i Nowego Miasta oraz zamku. Całość zajmowała obszar ponad 40 hektarów i była sukcesywnie umacniana ciągiem murów obronnych z bramami, basztami oraz fosą. Zabytki, jakie się tu znajdują, trudno zliczyć. Większość z nich ma niezwykłą historię. W kolejnym odcinku cyklu "Szlakiem miejsc niezwykłych" odwiedzamy Toruń. O mieście, jego znaczeniu i związkach z Krzyżakami opowiedzą mediewistka Elżbieta Pilecka, kierownik Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej oraz przewodnik Adam Kowalkowski.