TVP3 Kraków Niedziela, 03.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WYJŚCIE SMOKA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz W wyrobisku starej cegielni koło Lublińca na Śląsku odkryto złoże pełne szczątków i śladów zwierząt z ery dinozaurów. Wśród nich - kości ogromnego, drapieżnego, nieznanego dotąd nauce dinozaura, którego badacze nazwali wręcz smokiem. Ale obok były też szczątki wielkiego, roślinożernego dicynodonta - ssakokształtnego gada, o którym dotąd sądzono, że egzystował przed dinozaurami, a nie jednocześnie z nimi. W niedalekim Krasiejowie koło Opola ta sama ekipa paleontologów zdobyła kości innego, nieznanego dotąd dinozaura, którego nazwano wręcz śląskim dinozaurem opolskim. Te odkrycia okazały się naukową sensacją i zmieniły gruntownie niektóre poglądy dotyczące ewolucji prazwierząt. Poddały np. w wątpliwość to, czy rzeczywiście kolejne formy pradawnych gadów ginęły na skutek katastrof kosmicznych. O emocjach, towarzyszących odkrywaniu śladów dawnego życia i interpretowaniu znalezisk opowiadają w tym odcinku odkrywcy z Instytutu Paleobiologii PAN prof. Jerzy Dzik, dr Tomasz Sulej i Grzegorz Niedźwiecki. 06:35 NATURA BEZ GRANIC - ODC. 5 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Marcin Krzyżański Scenariusz: Marcin Krzyżański Zdjęcia: Jan Mamoń, Krystian Matysek W programie "Natura bez granic" pokażemy przyrodę wschodniej Polski i zachodniej Ukrainy. Gdyby z tego miejsca przemierzyć Europę aż po Gibraltar, to nigdzie po drodze nie znaleźlibyśmy równie wielkich obszarów, gdzie przyroda wciąż żyje swoim rytmem. Dolina Bugu i Dolina Prypeci, Lasy Karpackiej Puszczy i górskie knieje Gorganów są miejscami, które znają miłośnicy przyrodniczych eskapad na całym kontynencie. Chcemy pokazać wszystko to, co dotychczas było dostępne tylko dla wąskiej grupy pasjonatów, poszukujących rzadkich gatunków ptaków i roślin. Wiele karpackich roślin od lat służyło człowiekowi jako pokarm i lekarstwo. W ukraińskich górach wybierzemy się na spacer z miejscowym zielarzem. Będziemy zbierać pierwsze wiosenne rośliny, służące do przygotowywania leczniczych naparów. Odwiedzimy niewielki targ, gdzie sprzedaje się ziołowe medykamenty. W polskich Bieszczadach, razem z miejscową przyrodniczką będziemy zbierać dzikie rośliny nadające się na wiosenną sałatkę. 07:10 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 166 LITWA: BIRSZTANY Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Autor: Grzegorz Skrzypak, Wojciech Lubiński Turystyczna Jazda kontynuuje podróż po Litwie. Tym razem autorzy programu zatrzymają się na dłużej w mieście Birsztany, by poznać walory tego uzdrowiska. Będzie rejs po rzece Niemen, a następnie wspólnie będziemy podziwiać Birsztany i meandry Niemna z wysokości tysiąca metrów nad ziemią! Przy tej okazji powiemy więcej na temat lotów balonami na ogrzane powietrze. 08:35 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - KTO TAK PIĘKNIE TRĄBI... Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Łukasz jest najmłodszym hejnalistą z Kościoła Mariackiego w Krakowie. Pochodzi z Rudy Śląskiej, pewnego dnia sam wpadł na pomysł napisania hejnału dla rodzinnego miasta. Tak właśnie Ruda zyskała swój własny hejnał. Łukasz wiedział, że to (jak to ujął) odpowiedzialność, bo ten hejnał zostanie na zawsze albo przynajmniej na bardzo długo, dlatego pisał go prawie rok. 08:45 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - TU SIĘ KRĘCI! Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Piotr Kucznir prawie w nim mieszka. Prawie, bo jednak nie jest tak bogaty jak właściciel fabryk cygar - Gutschow, by kupić go na własność. Gdyby jednak majątek nabywało się przez zasiedzenie - już dawno byłby właścicielem tego miejsca. Zna tu każdy zakamarek (poza tymi, których nie zna nikt). I każdą tajemnicę (poza tą, której nie zna nikt) z nim związaną. Nawet kiedy wyjeżdża na wakacje to po to, by tropić kolejne ślady związane z jego ukochanym zamkiem Czocha. Zresztą tak się dziwnie składa, że ten zamek uwielbia nie tylko Piotr Kucznir, jego żona Elżbieta, ale i całe stada filmowców, którzy od lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia co i rusz pojawiają się na zamku, by kręcić w jego tajemniczych wnętrzach kolejne filmy, seriale, spektakle i filmy dokumentalne. Ktoś powie: a czemu się tu dziwić? Ano temu, że Dolny Śląsk jest niemal naszpikowany pięknymi pałacami, z cudownymi historiami. Jedne z nich zachowały się w cudownym stanie, inne są już tylko wielką ruiną. A żaden z nich nie może się poszczycić właśnie taką "liczbą filmowców" na metr kwadratowy jak właśnie Zamek Czocha. 09:05 URYWKI Z ROZRYWKI Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Program adresowany do starszej publiczności, pamiętającej lata 60. , 70. i 80. , grający na sentymentalnej nucie, przywołujący ciekawe, ale zapomniane postaci polskiej muzyki rozrywkowej (np. Zofia Borca, która miała krótki, acz udany epizod sceniczny, a potem, na długie lata słuch o wokalistce zaginął), "odkurzający" wydarzenia, obiekty sprzed lat. 10:00 POGODA PORANEK 1 min, Polska, 2023 codzienna prognoza pogody dla regionu 10:01 ODKRYWAMY MAŁOPOLSKĘ - DOLINA ALEKSANDROWICKA Felieton, 2 min, Polska, 2021 Autor: Maria Pisarek Cykl krótkich, 2 min. prezentacji krajobrazów i zabytków Małopolski. Pokazanie z góry (z drona) jak piękna i ciekawa jest Małopolska. Popularyzacja naszego województwa jako miejsca, które warto poznać, odwiedzić i zwiedzić. Aby przysłowie: Cudze chwalicie nie miało racji bytu. 10:05 POLITYKA PRZED HEJNAŁEM Program publicystyczny, 35 min, Polska, 2023 Prowadzący: Jacek Bańka, Mariusz Bartkowicz, Sławomir Mokrzycki Zaproszeni goście (eksperci ze świata kultury, polityki i samorządu) rozmawiają o najbardziej istotnych sprawach mijającego tygodnia. Tematy przede wszystkim regionalne, istotne dla Krakowa i Małopolski. Audycja realizowana na żywo. 10:40 MŁODZI ZDOLNI MAŁOPOLANIE Felieton, 4 min, Polska, 2022 Autor: Maria Ziemlińska Mazurek Cykl audycji prezentujących wyjątkowych i zdolnych uczniów ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych z regionu, którzy są stypendystami Województwa Małopolskiego. Audycja przybliża sylwetki małopolskich stypendystów, ich środowiska szkolne, rodzinne, a przede wszystkim świat ich pasji i zainteresowań zarówno tych związanych z nauką, jak i pozaszkolnych. Bohaterką odcinka jest Gabrysia. 10:44 CZAS POGODNEJ JESIENI. MAGAZYN NIE TYLKO DLA SENIORÓW Magazyn, 13 min, Polska, 2023 Reżyseria: Filip Kmera, Maria Ziemlińska- Mazurek Podpowiemy jaką dietę stosować, kiedy często doskwiera nam niestrawność, jak rozpoznać pierwsze objawy demencji, odwiedzimy warsztaty dla seniorów organizowane przez Komendę Wojewódzką Policji i podpowiemy jak na otwartej siłowni zrzucić zbędne kilogramy. 11:00 WOLĘ DOKUMENT - KAMIENIE MAJĄ GŁOS, BY PRZESZŁOŚĆ OPOWIEDZIEĆ PRZYSZŁOŚCI Dyskusja, 4 min, Polska, 2023 Audycja wprowadzająca w treść filmu dokumentalnego. Pokazuje emocje, ciekawych ludzi, niezwykłe historie i miejsca, pasję i aktywność, zmieniającą codzienność. 11:04 KAMIENIE MAJĄ GŁOS, BY PRZESZŁOŚĆ OPOWIEDZIEĆ PRZYSZŁOŚCI Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2023 Historia powstania i działalności Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. 11:54 KRAKOWSKIE IMPRESJE STANISŁAWA MARKOWSKIEGO - STROICIEL Felieton, 3 min, Polska, 2022 Autor: Stanisław Markowski Zdjęcia: Stanisław Markowski 14:25 BEZBŁĘDNIE - 151 - PARKOMAT / PARKOMETR 4 min, Polska, 2022 Autor: Monika Gałązka 14:30 KRONIKA DNIA 11 min, Polska, 2023 Lokalny magazyn informacyjny, wydanie codzienne. 14:42 POGODA 1 min, Polska, 2023 codzienna prognoza pogody dla regionu 16:30 KRONIKA DNIA 11 min, Polska, 2023 Lokalny magazyn informacyjny, wydanie codzienne. 16:42 POGODA 1 min, Polska, 2023 codzienna prognoza pogody dla regionu 17:00 POGODA 1 min, Polska, 2023 codzienna prognoza pogody dla regionu 17:01 NASZA MAŁOPOLSKA - ODC. 28 PIENINY - NOWOTARSKIE WARTO BYĆ. LEKTOR MIGOWY Felieton, 3 min, Polska, 2022 Autor: Zbigniew Liśkiewicz 17:05 NA TROPIE PRZYPRAW. PIKANTNIE I SŁODKO. LAWENDA 23 min, Polska, 2022 Blok kulturalno - kulinarny opowiadający historie, anegdoty związane z przyprawami. Ciekawa narracja prowadzących połączona z przygotowaniem potraw z przyprawami. 17:29 PORTRETY - JAROSŁAW ŚMIETANA 28 min, Polska, 2000 Autor: Krzysztof Haich Wykonawcy: Jarosław Śmietana, Jan Ptaszyn Wróblewski, Janusz Grzywacz, Marek Stryszowski, Ryszard Styła Jarosław Śmietana, krakowski muzyk jazzowy, od wielu lat jeden z najbardziej utytułowanych gitarzystów. Grał z wieloma polskimi i zagranicznymi jazzmanami, tworząc każdorazowo muzykę wysokiej próby. Wielu wykonawców z ochotą przyjeżdżało do Krakowa, aby koncertować wspólnie z Nim i wskazanymi przez Niego polskimi muzykami jazzowymi. Wydał ponad dwadzieścia płyt, które ze względu na przystępność granej przez Jego zespoły muzyki sprzedały się w sporych jak na jazz nakładach. Częściej chyba przebywa poza granicami Polski, koncertując na całym świecie. Program zwiera sympatyczne wynurzenie Artysty na tematy nie tylko muzyczne, uroczą charakterystykę Jarka złożoną ze spostrzeżeń jego przyjaciół - muzyków jazzowych: Jana Ptaszyna Wróblewskiego, Janusza Grzywacza, Marka Stryszowskiego, Ryszarda Styły, a także podpatrzone "Kilka dni z życia mężczyzny..." Naszego Bohatera traktujemy ciepło i umieszczamy w kaskadzie brzmień kolejnych Jego zespołów, we wszechogarniającej Jego świat muzyce. 17:59 POGODA 1 min, Polska, 2023 codzienna prognoza pogody dla regionu 18:01 KRAKOWSKIE IMPRESJE STANISŁAWA MARKOWSKIEGO 2018 - DO CICHEGO KĄCIKA 3 min, Polska, 2018 Autor: Stanisław Markowski 18:05 RZECZ W KULTURZE Magazyn kulturalny, 18 min, Polska, 2023 18:24 MŁODZI ZDOLNI MAŁOPOLANIE - ODC. 40 Felieton, 4 min, Polska, 2022 Autor: Maria Ziemlińska-Mazurek Nowatorski projekt, który po raz pierwszy w Departamencie Edukacji zakłada promowanie wyjątkowych i zdolnych uczniów ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych z regionu, którzy są stypendystami Województwa Małopolskiego. Bohaterem odcinka jest Brajan. 18:30 KRONIKA 20 min, Polska, 2023 serwis informacyjny 18:51 POGODA 1 min, Polska, 2023 codzienna prognoza pogody dla regionu 18:54 BLIŻEJ POLITYKI 12 min, Polska, 2023 Wywiady z zaproszonymi do studia gośćmi, jako komentarz na żywo najważniejszych i najciekawszych tematów mijającego tygodnia. 19:07 ODKRYWAMY MAŁOPOLSKĘ - ODC. 26 NADWIŚLAŃSKI PARK ETNOGRAFICZNY I ZAMEK LIPOWIEC Felieton, 1 min, Polska, 2021 Autor: Maria Pisarek Prezentacja krajobrazów i zabytków Małopolski. Pokazanie z góry (z drona) jak piękna i ciekawa jest Małopolska. Popularyzacja naszego województwa jako miejsca, które warto poznać, odwiedzić i zwiedzić. Aby przysłowie: Cudze chwalicie nie miało racji bytu. 19:10 KRZEMIONKI 30. PRZYSTANEK REPORTAŻ - HAMERNIK - NASZ ŻYWOT Cykl reportaży, 13 min, Polska, 2023 Autor: Inka Bogucka Wspomnienia założycieli góralskiego zespołu Hamernik, którzy od lat 70 - tych dbają o utrzymanie tradycyjnej muzyki, tańca i zwyczajów podhalańskich w Krakowie. Uczą dzieci, młodzież i dorosłych, w większości nie mających korzeni góralskich a mimo to potrafiących śpiewać i mówić gwarą. Zespół doskonale radzi sobie z trudnymi formami kroków tanecznych kobiecych i męskich, pokazując oryginalne podhalańskie tańce, szerokiej publiczności. W programie występują także członkowie zespołu, których wspomnienia przeplatane są fragmentami koncertu i próbami przed występem obydwóch grup, dziecięcej i dorosłych. 19:24 KWARTET - ZAMEK W PRZEGORZAŁACH Magazyn, 5 min, Polska, 2023 Zdjęcia: Maciej Dźwigaj W felietonie poznajemy historię Zamku w Przegorzałach, najmłodszego zamku w Małopolsce, wybudowanego w latach 40. XX wieku, jednego z niewielu dzieł architektury III Rzeszy w Krakowie. 19:29 SZALOM NA SZEROKIEJ 2023 - SZALOM NA SZEROKIEJ 2023. LIRAZ & ENSEMBLE Koncert, 23 min, Polska, 2023 Wykonawcy: LIRAZ & ENSEMBLE Koncert Szalom na Szerokiej jest uwieńczeniem 32. Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie. Organizowany w samym sercu krakowskiego Kazimierza przez wielu nazywany jest Żydowskim Woodstock. Szalom na Szerokiej jest prezentacją różnorodnych odmian muzyki żydowskiej pochodzącej z wielu zakątków świata. Liraz to artystka, której biografia mieści w sobie złożoność Bliskiego Wschodu. Urodzona w Izraelu w rodzinie żydowskiej o irańskich korzeniach od dziecka występowała na scenie. Na Szerokiej wspólnie wystąpią muzycy izraelscy oraz artystki z Iranu, zagrają Elektropop na najwyższym poziomie, połączony z tradycyjnym brzmieniem irańskich instrumentów 19:54 DZIEŁA, ARCYDZIEŁA - ODC. 18 KAZIMIERZ MITERA 5 min, Polska, 2020 Autor: Maryla Guzy Reżyseria: Dariusz Fedorowicz Kazimierz Mitera pozostawił w swojej spuściźnie pamiętniki, korespondencję i rysunki stanowiące wyjątkowe źródło historyczne. To dokumentacja żołnierza Legii Akademickiej, formacji powołanej w listopadzie 1918 roku. 22:30 KRONIKA 20 min, Polska, 2023 Lokalny magazyn informacyjny, wydanie codzienne. 03:10 KRZYŻ WESTERPLATTE Dokument fabularyzowany, 48 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sławomir Koehler, Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Aktorzy: Jerzy Zelnik, Andrzej Mastalerz, Rafał Ostrowski, Dorota Lanton, Piotr Napierała, Jakub Kornacki, Bernard Szyc, Sławomir Koehler, Mieczysław Bartłomiej Vogt, Aleksandra Meller - Ostrowska, Piotr Rodak, Piotr Gadomski Zdjęcia: Maciej Moskwa, Łukasz Głowala Muzyka: Marcin Sady Film opowiada o walce byłych żołnierzy z peerelowską władzą o przywrócenie krzyża na symbolicznej mogile ich kolegów, którzy zginęli w 1939 roku na Westerplatte, a także o walce o usunięcie sowieckiego czołgu, który kilkadziesiąt lat stał w miejscu upamiętniającym ich bohaterską śmierć. W filmie, którego akcja toczy się w roku 1976 i w okresie karnawału Solidarności, pokazane są perypetie Westerplatczyków i działaczy Solidarności wynikające z podjęcia się negocjacji z władzą komunistyczną, dla której pamięć o poległych Westerplatczykach była niewygodną sprawą, będącą w sprzeczności z ówczesną polityką historyczną rządzącej partii. Fabularna narracja filmu w końcowej fazie przekształca się w dokumentarną, w postaci wypowiedzi charyzmatycznego opozycjonisty Czesława Nowaka, byłego działacza Solidarności z Portu Gdańskiego, osoby będącej wówczas inicjatorem walki Westerplatczyków o przywrócenie krzyża na mogile ich kolegów z którymi razem bronili placówki. W filmie występują aktorzy, m.in.: Andrzej Mastalerz, Jerzy Zelnik, Rafał Ostrowski i Dorota Lanton, którzy znakomitymi kreacjami wzbogacili dramaturgię opowieści. 04:00 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - TORUŃ Reportaż, 7 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Pierwsze skojarzenie Mikołaj Kopernik. Drugie Krzyżacy. Trzecie smakowite pierniki. Ale Toruń to zdecydowanie coś więcej. Położony na wysokim brzegu Wisły, na granicy Ziemi Chełmińskiej i Kujaw, przez lata był magnesem przyciągającym osadników. Akt lokacyjny miasta wystawiono w XIII wieku. 700 lat później, w 1994 roku toruńskie Stare i Nowe Miasto zostały uznane za Pomnik Historii. Średniowieczny zespół urbanistyczny Torunia składał się z trzech odrębnych organizmów: Starego i Nowego Miasta oraz zamku. Całość zajmowała obszar ponad 40 hektarów i była sukcesywnie umacniana ciągiem murów obronnych z bramami, basztami oraz fosą. Zabytki, jakie się tu znajdują, trudno zliczyć. Większość z nich ma niezwykłą historię. W kolejnym odcinku cyklu "Szlakiem miejsc niezwykłych" odwiedzamy Toruń. O mieście, jego znaczeniu i związkach z Krzyżakami opowiedzą mediewistka Elżbieta Pilecka, kierownik Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej oraz przewodnik Adam Kowalkowski.