TVP3 Niedziela, 10.09.2023 Zmiany z dnia 30.08.2023 w stosunku do raportu z dnia 19.08.2023 (dodano pozycję programową) 06:00 DZIKA POLSKA - POLOT TRZMIELA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Nie bąki, nie gzy, nie robaki i nie osy. To najprawdziwsze pszczoły. Taką informację słyszymy o trzmielach od ich badaczy i obrońców, działających w okolicach Spały w samym centrum Polski. Urządzają budki, w których te owady mogą spokojnie urządzać gniazda. Propagują rośliny, zapewniające trzmielom pożytek. Bo też i trzmiele zapewniają byt wielu roślinom, zapylając je. Są wśród nich gatunki, których nie mogą zapylić popularne pszczoły miodne. Często są to rośliny ważne dla naszej gospodarki. Tymczasem trzmiele giną, a nasi bohaterowie szukają sposobów na przywrócenie rodzimej przyrodzie tych pracowitych, a niedocenianych przedstawicieli owadziego świata. (dodano pozycję programową) 06:35 NATURA BEZ GRANIC - ODC. 6 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Marcin Krzyżański Scenariusz: Marcin Krzyżański Zdjęcia: Jan Mamoń, Krystian Matysek Historia XX wieku i obecna wojna zdominowały myślenie o Ukrainie. Tymczasem nasze pogranicze to również obszar fascynującej i niezwykle zróżnicowanej przyrody: od Bieszczad, Gór Słonych i Pogórza Przemyskiego przez Roztocze i Polesie po Dolinę Bugu. Na tych terenach można spotkać gatunki zwierząt i roślin, których na próżno już dziś szukać w innych częściach Europy. Pogranicze jest domem niedźwiedzi, rysi i wilków. Wielkie leśne przestrzenie przemierzają stada jeleni i żubrów. Przyroda nie zna granic. Wilcze rodziny z pogranicza mają swoje terytoria na terenie obu państw. Po jednej stronie polują, po drugiej mają bezpieczne ostoje, w których wychowują potomstwo. Stada roślinożerców, jeleni czy żubrów, w rocznym cyklu wędrówki w poszukiwaniu najlepszych żerowisk regularnie przekraczają graniczny San. Administracyjne linie podziałów nie są też znane ptakom. Bociany gnieżdżące się w przygranicznych wioskach regularnie latają na łowy na łąki po obu stronach granicy. Podobnie rzecz ma się z orłami przednimi i orlikami zamieszkującymi lasy Pogórza Przemyskiego. Razem odpowiadamy za ochronę tego dziedzictwa. Polscy i ukraińscy przyrodnicy od lat podejmują wspólne działania na rzecz ochrony unikalnych środowisk i gatunków. Współczesne metody badawcze potwierdzają, że czasami obserwują te same osobniki po obu stronach granicy. (dodano pozycję programową) 07:25 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - RICHELIEU I INNE URATOWANE DZIEŁA Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 W 1947 roku władza ludowa zorganizowała sieć pięciu składnic księgozbiorów zabezpieczonych. Zrobiono to w celu instytucjonalnej ochrony i odbudowy księgozbiorów. Było to konieczne ze względów ideologicznych i społecznych, a wiązało się z polonizacją ziem Zachodnich. Z polecenia Ministerstwa Oświaty prowadzone były jednak akcje oczyszczania księgozbiorów z literatury niechcianej, czyli takiej, której treść pozostawała w sprzeczności z celami władzy ludowej. Wśród badaczy, bibliotekarzy i pracowników składnic byli jednak ludzie, którym los tej literatury nie był obojętny. W tajemnicy przed przełożonymi wynosili z miejsca pracy tomy, które uznawali za cenne. Wśród tych ludzi był pierwszy powojenny dyrektor muzeum w Chorzowie. Stanisław Wallis otrzymał pozwolenie na prowadzenie badań w składnicach akt zabezpieczonych i udało mu się uratować wiele bezcennych tomów. (dodano pozycję programową) 03:10 HISTORIA JEDNEJ ZBRODNI Film dokumentalny, 77 min, Polska, 2023 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Włodzimierz Płaneta Film dokumentalny opowiada przejmującą historię rodziny Ulmów: Józefa i Wiktorii oraz ich siedmiorga dzieci. Ulmowie poświęcili swoje życie, próbując ratować dwie żydowskie rodziny. 24 marca 1944 roku Niemcy dokonali niewyobrażalnej zbrodni, mordując z zimną krwią całą rodzinę Ulmów oraz ich malutkie dzieci. To jest dla reżysera punkt wyjścia do przeprowadzenia śledztwa w tej sprawie. Jego wyniki są szokujące... Reżyser dotarł do niepublikowanych wcześniej materiałów, przeprowadził szereg rozmów, podążył powojennym tropem odpowiedzialnych za mord. Dzięki temu widz z przerażającym zdumieniem odkrywa prawdę, że sprawcy tej okrutnej zbrodni nie ponieśli kary, a żandarm, który wydał wyrok na Ulmów i przeprowadził ich egzekucję, przez lata cieszył się szacunkiem i uznaniem w Niemczech. Historia jednej zbrodni to nie tylko świetnie zrealizowany, przyciągający uwagę widzów od pierwszej do ostatniej minuty dokument. To także film misyjny, w służbie prawdy, opowiadający o brakujących elementach historii rodziny Ulmów, nad którymi do tej pory nikt się nie pochylił.