TVP Dokument Środa, 06.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DZIEŃ CHRUŚCIKA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Żyjąc na dnie całkiem bystrej rzeki, można stworzyć sobie ląd. Potrafią to chruściki, których larwy znane są wędkarzom i nazywane bywają przez nich kłódkami. Larwy budują sobie całkiem przemyślne i kunsztowne domki, sklecone z ziarnek piasku lub drobin roślinnych, ale, jeżeli zdarzy się stosowna okazja, nawet z... okruchów złota. Zwłaszcza, jeżeli nie poskąpi im takich okruchów badający je eksperymentator. To jednak rzadka okazja. Badacz chruścików, prof. Stanisław Czachorowski, który jest bohaterem i narratorem naszego filmu, w ten sposób nie kusi pracowitych owadów, ale poznaje ich życie w naturalnych warunkach. Przekonując się przy tym a w rezultacie przekonując i nas że te drobne istoty są wskaźnikami stanu wody w rzekach i innych zbiornikach wodnych, w których akurat żyją. Wyruszamy z nim nie tylko nad wodę, ale i w noc, by ujrzeć w świetle żarówek powietrzne harce dorosłych postaci chruścików, a je same obejrzeć dokładnie, gdy przysiądą na specjalnie do badań przeznaczonym ekranie. Badacz i jego koledzy są tak owymi zwiewnymi istotami zafascynowani, że ustanowili ich święto. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 29 NAJDALSZE ZAKĄTKI DAWNEJ POLSKI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Gdzie sięgały wschodnie granice dawnej Rzeczpospolitej? Czy zostały jakieś ślady po wielkich wojnach z Turcją, Tatarami i Kozakami? Radek Kotarski rusza śladami miejsc znanych z Trylogii Henryka Sienkiewicza. Weryfikuje książkowe podania z faktycznymi wydarzeniami. Odwiedza także nieco mniej popularne miasta na dzisiejszej Ukrainie, w których jednak jak na dłoni widać fascynujące ślady polskiej historii. 07:05 NOTACJE - DANUTA KOBYLIŃSKA - WALAS. KAPITAN ŻABA Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2011 Autor: Krzysztof Tadej Wspomnienia pani Danuty Kobylińskiej - Walas, pierwszej w Polsce kobiety kapitana żeglugi wielkiej. Urodziła się w 1931 roku w Warszawie. Dzieciństwo spędziła w majątku Kozietuły. W latach 1949 - 1951 studiowała w Państwowej Szkole Morskiej w Szczecinie. Została kapitanem w 1962 r. i dowodziła m. in. takimi statkami jak: MS Kopalnia Wujek, Kołobrzeg II, MS Toruń, MS Bieszczady, MS Powstaniec Wielkopolski, MS Budowlany, MS Uniwersytet Toruński, MS Jarosław, MS Malbork. W latach 60. i 70. była jedyna kobietą kapitanem żeglugi wielkiej na świecie. Jej losy zostały opisane w książce "Pierwsza po Bogu". 07:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 171 WŁOCŁAWEK Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Yulia Yukhymets Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzimy Włocławek. To położone po obu stronach Wisły miasto jest jednym z najstarszych w Polsce. W kronice Galla Anonima wspomniane jako jeden z największych grodów monarchii Bolesława Chrobrego oraz dawna stolica biskupów. Od dziesięcioleci znane na całą Polskę ze swojego fajansu. Jego tradycja sięga 1873 roku, kiedy uruchomiono tutaj pierwszą z trzech fabryk tego typu. Przez lata Włocławek wypracował swoje charakterystyczne wzory zdobienia ceramiki, rozpoznawane nie tylko w kraju, ale również za granicą. Turystów zachwyci piękna architektura miasta - warto tu zobaczyć m.in. Czarny Spichrz, drewniany zabytek z przełomu XVIII I XIX wieku, Pałac Mushama wykonany w stylu eklektycznym budynek z końca XIX wieku oraz Pałac Biskupi, klasycystyczny gmach będący miejscem zamieszkania biskupów włocławskich. 07:55 WETERYNARZE Z SERCEM - /33/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W kolejnym odcinku odwiedzamy Społeczne schronisko dla bezdomnych zwierząt w Celestynowie. Dowiemy się o wspaniałej akcji, która pomaga zwierzakom przetrwać mrozy. Nie musicie jechać do Białowieży, aby zobaczyć żubry. Odwiedziliśmy Pomorze Zachodnie, gdzie dzięki inicjatywie człowieka, od kilkunastu lat, żubry żyją szczęśliwie w wolnych stadach. 08:20 NA EVEREST BEZ TLENU. OSTATECZNE WYZWANIE (EVEREST WITHOUT OXYGEN - THE ULTIMATE EGOTRIP / BJERGET DER FORANDREDE MIG) Film dokumentalny, 53 min, Dania, 2021 Reżyseria: Jesper Aero, Jes Brandhoj Film dokumentalny o zdobywaniu najwyższego szczytu świata bez użycia tlenu. Ponad 5000 wspinaczy zdobyło Everest, ale niewiele ponad 200 zrobiło to bez tlenu, a wielu zginęło podczas takiego eksperymentu. Rasmus marzył, by zostać pierwszym Duńczykiem, który bez butli z tlenem na plecach dotrze na Everest. Ten szczyt to zabójczy gigant i cel owiany tajemnicą. Ponad 8800 m n.p.m. , najwyższa góra na Ziemi, tak wysoka, że sięga atmosferycznych prądów strumieniowych, wiejących z siłą huraganu. Wejście na Mount Everest jest możliwe tylko przez kilka tygodni w roku, pod koniec maja, właśnie ze względu na wiatry. Na szczycie zawsze panuje temperatura minus 50 stopni, a zawartość tlenu w powietrzu spada o 30 procent w porównaniu z poziomem morza. Strefa śmierci zaczyna się po przejściu wysokości ośmiu tysięcy metrów. Poruszając się tam, ma się wrażenie oddychania przez słomkę. Do tego trzeba nieść na sobie gruby kombinezon i plecak ze śpiworem. To tak jak wejść na bieżnię z takim obciążeniem i oddychać przez słomkę. Oto historia z dramatycznymi zwrotami akcji, pokaz niezwykłej determinacji i 4 lat życia z wieloma wyrzeczeniami. Zobaczymy wiele unikalnych kadrów, uwiecznione etapy zdobywania szczytu, fantastyczne zdjęcia najwyższych gór świata i wiele ciekawych relacji. Po wyprawie na szczyt Mount Everestu życie Rasmusa Cragha przybrało dramatyczny obrót. Doznał poważnych obrażeń fizycznych, co sprawiło, że stracił sens wyprawy i swojego życia. 10 minut, które spędził na szczycie najwyższej góry świata, drogo go kosztowało. Obecnie pragnie przywrócić więzi z rodziną, ale to proces długotrwały. 09:25 ROPUCHY I LUDZIE (TOAD PEOPLE) Film dokumentalny, 52 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Mika Mcknley, Isabelle Groc Film dokumentalny, którego bohaterami są płazy od dawna uważane za istotny składnik globalnej różnorodności biologicznej. Ze względu na wrażliwość na zmiany w środowisku, płazy są szczególnie dobrymi wskaźnikami zdrowia ekosystemu. Spadek ich populacji może sygnalizować zmiany w środowisku, w tym jakości powietrza lub wody - zmiany, które ostatecznie wpływają na inne gatunki zamieszkujące przestrzeń, w tym na ludzi. Kiedy więc populacja zachodniej ropuchy w wiejskiej społeczności Kanady zaczęła spadać, problem ten nie był tylko powodem do niepokoju dla mieszkańców, ale wezwaniem do działania. Ten film podąża za potężnym, kierowanym przez społeczność ruchem na rzecz ratowania tego zagrożonego gatunku. Od lobbowania na rzecz wprowadzenia w życie przepisów dotyczących gatunków zagrożonych wyginięciem, po wprowadzanie zmian strukturalnych w swoich społecznościach. Aby zapobiec ingerencji w migrację ropuch, ci pełni pasji obywatele postawili sobie za misję ochronę siedlisk ropuch. To również opowieść o nadziei i o ludziach, którzy przypominają nam, że ochrona przyrody zaczyna się u nas. 10:25 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 4 LUGANO (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp: Maggiore, Como, Iseo, Lugano i Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: środowiska alpejskiego i śródziemnomorskiego. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Autorzy cyklu odwiedzają osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie - autentyczne i nieoczekiwane. Kamera towarzyszy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; ukazuje mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła wysypisko śmieci w wyjątkowy ogród. Odc. 4 - "Jezioro Lugano - alpejski raj". To jedno z przepięknych alpejskich jezior wciśniętych między góry. Przecina je granica szwajcarsko - włoska, do stromych stoków malowniczo przyklejone są piękne miasteczka. Pogranicze szwajcarsko - włoskie należy do tych najpiękniejszych, najszczodrzej obdarzonych przez Boga. Nie dość, że sam podarował ludziom tu mieszkającym najpiękniejsze krajobrazy świata, to jeszcze dorzucił w pakiecie łagodny klimat bez brudno - błotnistych zim i zbyt skwarnych lat. Wzdłuż brzegu ciągnie się urocza promenada. Na ławeczkach przy niej stojących trudno znaleźć wolne miejsce. Nie ma się czemu dziwić. Stąd roztaczają się najpiękniejsze widoki. 11:30 RELACJE REPORTERSKIE - 1981 - 1982 R. Reportaż, 28 min, Polska, 1981 Relacje reporterskie OTV w Łodzi o tematyce sportowej z lat 1981 - 1982. W odcinku: 1. Chuligańskie zachowanie kibiców Legii Warszawa na meczu z Widzewem Łódź; 2. X turniej w zapasach w stylu wolnym o wielką nagrodę miasta Łodzi; 3. Trener Władysław Żmuda oraz Zdzisław Rozborski opowiadają o wynikach losowania Pucharu Europy; 4. Mecz piłki nożnej - ŁKS - FC Zurich (Puchar Intertoto) - bohaterem materiału jest Jan Tomaszewski, który wystąpił w tym meczu na pozycji bramkarza; 5. Rozmowa z trenerem Andrzejem Dulskim o zakończonym właśnie X Turnieju Siatkówki Kobiet (wywiad ilustrowany fragmentami meczu); 6. Trening RTS Widzew, rozmowa z Władysławem Żmudą o prognozach na najbliższy sezon piłkarski; 7. Zawody Przyjaźni w lekkoatletyce. 12:10 DZIEWCZYNA Z EKRANU Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2017 Reżyseria: Andrzej Ciecierski Scenariusz: Andrzej Ciecierski Zdjęcia: Andrzej Ciecierski Film poświęcony Teresie Tuszyńskiej, jednej z najpiękniejszych polskich aktorek, a zarazem najbardziej zapomnianych. Wielu znawców kina twierdziło, że tak pięknej twarzy nie było o polskim filmie. Urodziła się w Warszawie w 1942 roku w rodzinie robotniczej. Już od młodych lat ciągnęło ją do środowiska aktorsko - muzycznego. W 1958 roku wygrała konkurs tygodnika "Przekrój" pod hasłem "Film szuka młodych aktorek" i dostała swoją pierwszą rolę w filmie "Ostatni strzał". Z planu filmu jednak uciekła bez podania przyczyny. W 1959 roku grała w filmach: "Biały niedźwiedź" i "Do widzenia do jutra". W następnych latach występy na ekranie łączyła z pracą modelki w Modzie Polskiej i częstymi wyjazdami za granicę. Grała w takich filmach jak: "Drugi człowiek", "Tarpany", "Rozwodów nie będzie", "Cała naprzód", "Poczmistrz", "Vreckari" czy "Praskie noce". Była jedyną polską aktorką, której twarz pojawiła się na łamach amerykańskiego miesięcznika "Show". Stała się prawdziwą gwiazdą. Swój ostatni film nakręciła w 1970 roku, zaledwie 12 lat po debiucie. Po premierze w 1971 roku Tuszyńska zniknęła. Nie ma żadnych jej zdjęć po 1971 roku. Mówiło się, że zupełnie zatraciła się w nałogu alkoholowym. Żyła swoim życiem w ukryciu, skromnie, wręcz w biedzie. Wstydziła się swojego wyglądu, przytyła i prawie nie wychodziła z domu. Zmarła zapomniana w samotności 19 marca 1997 roku z niewyjaśnionej do końca przyczyny. 13:05 ŻYĆ NIE UMIERAĆ. DŁUGOWIECZNI NA KAUKAZIE Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2019 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Celem filmu jest nie tylko odpowiedź na pytania, dlaczego akurat na Kaukazie jest tak dużo stulatków (wbrew ciężkim warunkom życia i trudnej historii), co decyduje o długim życiu, jaki jest jego sens i czy kaukaski eliksir długowieczności można przenieść do Europy. Film przedstawia też refleksje świadków historycznych wydarzeń, ich spojrzenie na teraźniejszość i współczesne problemy rosyjskich republik kaukaskich. O sile dokumentu zadecyduje również dotarcie do rzadko pokazywanych miejsc i ludzi oraz atrakcyjna forma. 14:05 PRZEDSZKOLE W NATURZE (NATURE'S NURSERIES) Film dokumentalny, 48 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Jan Haft Film dokumentalny o najmłodszych stworzeniach i ich sposobach na przetrwanie. W wiecznie trwającym kręgu życia najważniejszym zadaniem wszystkich zwierząt jest zapewnienie przetrwania gatunku. Ale ponieważ praca nie kończy się przy porodzie, rodzice muszą być pomysłowi, aby zapewnić dobrobyt następnemu pokoleniu. Zagrożenia dla młodych są wielorakie, podobnie jak strategie obrony i przetrwania. Podczas gdy niektóre ryby ewoluowały, aby wyprodukować ogromną liczbę jaj i zwiększyć wskaźnik przeżywalności, inne zwierzęta, takie jak orzeł przedni, poświęcają całą uwagę swojemu jedynemu dziecku. Ten film dokumentalny oferuje zarówno poruszający, jak i zapierający dech w piersiach wgląd w "żłobki" dla zwierząt oraz sposób, w jaki rodzice troszczą się o swoje potomstwo. 15:00 DANIA DZIKA I CUDOWNA - ODC. 3. OTWARTA PRZESTRZEŃ (WILD AND WONDERFUL DENMARK EP. 3. THE OPEN LAND) Serial dokumentalny, 52 min, Dania, 2020 Reżyseria: Mark Jessen W tym serialu odkryjemy niesamowitą przyrodę i piękne ekosystemy Danii. Będziemy śledzić życie znanych i nieznanych zwierząt, które zostały uchwycone za pomocą oszałamiających fotografii. Serial przedstawia dramatyczne wydarzenia w królestwie zwierząt, opowiadając historie narodzin i śmierci, godów i głodu, polowań lub bycia ściganym. To rodzinne oglądanie w najlepszym wydaniu, ale dramat nie zawsze jest dla osób o słabym sercu. Zwierzęta grają główne role, lecz unikalna, duńska geografia i naturalne lokalizacje są również istotnymi elementami narracji. Odc. 3 - "Otwarta przestrzeń". Większość Danii to równiny, pastwiska i pola. Przetrwanie tu wymaga waleczności i pomysłowości, by się rozmnażać, znajdować pokarm i nie skończyć jako pożywienie dla innych. Na błoniach budzi się życie. Ponad dwie trzecie powierzchni Danii to tereny pozamiejskie. Na przykład wrzosowiska... pastwiska... i pola uprawne. Żyją tu tysiące zwierząt i roślin. Jedne pospolite, inne niezwykle rzadkie. Jesienią ptaki w Danii i sąsiadujących z nią krajach zbierają się do odlotu na południe. Wiele z nich zbiera się na bagnach zachodniej Jutlandii, w paśmie między lądem i morzem, by najeść się i przenocować. Widok migrujących szpaków jest niezwykły. Szukają miejsca, by pozostać na noc. Tworzą formację, liczącą nawet milion ptaków. Stanowią ciemną, zwartą chmurę. W języku duńskim zjawisko to nosi nazwę "czarnego słońca". 16:00 WIELKA ARCHITEKTURA NA MAŁEJ PLANECIE (GREAT ARCHITECTURE ON A SMALL PLANET) Film dokumentalny, 53 min, Dania, 2019 Reżyseria: Lars Torp, Thomas Houkjr Houkjaer Zrównoważona architektura zyskuje popularność. Architekci już teraz myślą, jak w przyszłości będziemy budować i żyć. Zmiana klimatu. zanieczyszczenie, megamiasta i emisja CO2: duńscy architekci są w czołówce rozwoju zrównoważonej architektury dla przyszłych pokoleń. W połowie wieku na świecie będzie dziesięć miliardów ludzi. Miasta będą się rozrastać i coraz silniej oddziaływać na przyrodę i klimat. Podróżujemy po świecie, badając projekty i budynki, które odpowiadają na globalne wyzwania, jednocześnie poprawiając nasze codzienne życie. Bjarke Ingels ma mistrzowski plan ochrony Manhattanu, w obliczu podnoszącego się poziomu morza. W Paryżu duńscy architekci postawią zielony budynek na szczycie najbardziej zanieczyszczonej autostrady w mieście, gdzie rośliny będą oczyszczać powietrze, zmniejszą hałas i ochłodzą mieszkania. Architekci w Buenos Aires przekształcili dawne slumsy i zintegrowali je z resztą miasta. Czy w przyszłości możemy budować bez emisji CO2? W Kopenhadze materiały z recyklingu są wykorzystywane przez architekta Andersa Lendagera na dużą skalę, co redukuje emisję CO2 o 80%. A w Szwecji CF Mller buduje dziesięciopiętrowe domy mieszkalne z masywnych kawałków drewna zamiast betonu, redukując emisję CO2 do zera. To wszystko są inspirujące przykłady tego, jak możemy żyć i budować w sposób bardziej zrównoważony w przyszłości. 17:05 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 5 GARDA (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp. W tej serii poznamy pięć największych z nich: jezioro Maggiore, jezioro Como, jezioro Iseo, jezioro Lugano i jezioro Garda. Odc. 5. Jezioro Garda jest najpiękniejszym i największym jeziorem we Włoszech, położonym w malowniczych i pełnych słońca górach. Woda w nim należy do najczystszych spośród wszystkich włoskich jezior, a jej kolor przypomina wodę Adriatyku. Wokół akwenu położonych jest kilkanaście typowo włoskich, romantycznych miasteczek z wąskimi uliczkami, tarasami widokowymi i prawdziwie włoskimi restauracjami. Jezioro Garda, największe i jedno z najbardziej fascynujących włoskich jezior ma niezliczoną ilość zalet, a główną z nich jest różnorodność. Dolinę obecnie wypełnioną wodami jeziora kształtowały od setek tysięcy lat procesy górotwórcze i zlodowacenia. Pierwotnie tereny dzisiejszej Gardy stanowiły dno ciepłego morza. Następnie owo dno wypiętrzyło się wraz z powstaniem Alp. Wysokie góry spowodowały rozwój lodowców, które tysiącami lat żłobiły dolinę. Szacuje się, że pierwotnie około 400 tysięcy lat temu Garda kończyła się w okolicach dzisiejszej miejscowości Sal, a obecny kształt przybrała dopiero po ostatnim zlodowaceniu, czyli około 12 tysięcy lat temu. Samo jezioro jest największym zbiornikiem słodkiej wody w Italii. 18:05 TAJEMNICE CYWILIZACJI - ODC. 2 MIASTA I IMPERIA (THE SECRETS TO CIVILIZATION) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Rosalind Bain, Jonathan Drake Trzyodcinkowa seria dokumentalna o tym, jak najnowocześniejsze nauki o Ziemi zmieniają sposób, w jaki rozumiemy starożytną przeszłość, przywracając środowisku naturalnemu jego miejsce jako kluczowego czynnika napędzającego historię ludzkości. Ta przełomowa seria wykorzystuje nową naukę, aby dotrzeć do sedna tego, co naprawdę napędza powstawanie cywilizacji: jak się rozwijają i jak radzą sobie z upadkiem. Zobaczymy, jak zmieniająca się planeta może pomóc cywilizacjom lub odegrać rolę w ich wyginięciu. Od starożytnego Egiptu po upadek Rzymu, za pomocą technik filmowych i CGI, stworzono wspaniałe wizualizacje pokazujące sekrety cywilizacji. Odc. 2 - "Miasta i imperia". Nowa era kwitnącej cywilizacji zmieniła sposób naszego życia. W epoce żelaza powstaje wiele ważnych miast. Jak powstało pierwsze w historii supermocarstwo? Pierwsze tysiąclecie przed naszą erą to początek współczesnego świata. Upadek Egiptu na rzecz Rzymu trwał tysiąc lat. W jaki sposób w basenie Morza Śródziemnego narodziła się nowa epoka - świat miast i imperiów? Powstanie Rzymu było prawdopodobnie najbardziej niezwykłym wydarzeniem na planecie Ziemia przed epoką nowożytną. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - MAGICZNA SABAUDIA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:15 MŁODZI LEKARZE S.III - ODC. 6 SEZON 3 Telenowela dokumentalna TVP, 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Scenariusz: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Agnieszka w trakcie 24 - godzinnego dyżuru na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym przyjmuje mężczyznę od lat chorującego na schizofrenię. Ma on za sobą kilka prób samobójczych, ma też problem z narkotykami i alkoholem. I tym razem jest nietrzeźwy. Po zbadaniu przez Agnieszkę znika z oddziału. Na poszukiwania zostaje wysłany sanitariusz. Wojtkowi na ostrym dyżurze okulistycznym trafia się pacjent z dziurą w oku. Mateusz przez serce pacjentki przepuszcza prąd o natężeniu 70 dżuli. Kobieta w ciągu ostatnich dwóch lat przeszła cztery zawały. Ponad tydzień temu lekarze zauważyli u niej migotanie przedsionków i jakby tego nie było dość, w poprzednim szpitalu upadła i złamała rękę. Kardiowersja powinna przywrócić jej sercu prawidłowy rytm. Do Ani trafia pacjentka w ostatnim miesiącu ciąży. Wokół malucha zaczęło gromadzić się niebezpiecznie dużo płynu owodniowego. Potrzebna jest natychmiastowa interwencja. Daria po całym dniu przyjmowania pacjentów w przyszpitalnej Poradni Wad Twarzoczaszki wspólnie z najbliższymi siada do pięknie nakrytego stołu. To jedyny taki wieczór w roku. 21:10 TADEUSZ ROMER. MISJA NIEMOŻLIWA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jacek Papis Film opowiada historię Tadeusza Romera, skupiając się głównie na okresie II wojny światowej. Ukazuje reakcję Japończyków na początek wojny (napaść Niemiec na Polskę) i rolę Romera we wzbudzeniu ich sympatii względem Polaków. Następnie - w skrótowy sposób - pokazana jest dyplomatyczna kariera Tadeusza Romera, która doprowadziła go do objęcia stanowiska ambasadora RP w Tokio. Widzowie dowiadują się, przed jakimi wyzwaniami stanął wówczas Romer i jak spieszył z pomocą żydowskim (choć nie tylko) uciekinierom z Polski i Litwy. Ukazana zostaje droga Romera (przez Szanghaj i Afrykę Południową) aż do objęcia przez niego funkcji ambasadora na najtrudniejszej placówce dyplomatycznej - w ZSRR. Tam, sytuację, w jakiej się znajduje, dodatkowo komplikuje odkrycie grobów katyńskich, co w konsekwencji prowadzi do zerwania stosunków dyplomatycznych między ZSRR a rządem polskim na uchodźstwie. Romer trafia na Środkowy Wschód, gdzie spotyka się z wizytującym armię generała Andersa premierem Władysławem Sikorskim. Okazuje się, że Romer jest nieustannie w oku cyklonu wszędzie tam, gdzie dzieje się historia, gdzie ważą się przyszłe losy naszego kraju. Jest jednym z ostatnich, który widzi generała Sikorskiego żywym (przed katastrofą na Gibraltarze). Kolejnym epizodem wojennej działalności Romera jest objęcie przez niego funkcji ministra spraw zagranicznych rządu na uchodźstwie i misja ostatniej szansy: podróż do Moskwy na rozmowy ze Stalinem. Klęska tych negocjacji przyprawia Romera o zawał serca. Ostatnie lata swojego życia spędza na emigracji w Kanadzie, angażując się aktywnie w sprawy tamtejszej Polonii. 22:20 NARÓD HITLERA. KONFORMIZM (HITLER’S PUBLIC / HITLER’S PEOPLE / DIE SUCHE NACH HITLERS VOLK DEUTSCHLANDREISE 45) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Pater Hertl Muzyka: Georg Reichelt Film dokumentalny o tym jak bardzo Hitler mógł liczyć na niemiecką opinię publiczną, nawet w obliczu niewypowiedzianego cierpienia i nadchodzącej zagłady. Jak Hitler doszedł do władzy i jak zakończył się jego reżim? Jego absolutna i nieograniczona władza została przedstawiona poprzez indywidualne epizody z życia, dokumenty, pamiętniki, listy i fotografie. Sugestywne i wcześniej nieopublikowane prywatne nagrania w kolorze pokazują życie w hitlerowskich Niemczech. Przekonująca i udokumentowana opowieść odsłania niewiarygodną lojalność i wsparcie, jakie Hitler miał wśród niemieckiego społeczeństwa, na przekór wszystkiemu. 23:20 WETERYNARZE Z SERCEM - /49/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Hultaj, Enzo, Max, Maykel to imiona czworonożnych ratowników wodnych z Legionowskiego WOPR - u. Jak trafili do służby ratowniczej? Jak stworzyć idealnie zgrany duet z człowiekiem, aby wspólnie pomagali w razie niebezpieczeństwa, np. podczas wakacyjnych kąpieli? Odwiedzamy też podopiecznego Fundacji Pegasus, konia Odysa, który już niedługo będzie miał ortezę i niemały, bo około 600 kilogramowy ciężar jego ciała, rozłoży się na 4, a nie jak dotąd na 3 nogi. W naszym Kąciku Adopcyjnym sunia Miśka, która po wypadku trafiła po opiekę Fundacji Animal Rescue Polska. Miśkę wprawdzie czeka jeszcze operacja, ale już potrzebuje Waszej pomocy. 23:50 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 37 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohaterka odcinka - Wanda Traczyk - Stawska. 24:00 W OBRONIE WŁASNEJ - DRUGA STRONA SIARKI Film dokumentalny, 27 min, Polska, 1985 Autor: Ryszard Kubowicz Tarnobrzeg, stolica województwa od 1975 roku, również stolica polskiej siarki za przyczyną której nastąpił ogromny rozwój miasta. W latach osiemdziesiątych trwa eksploatacja jednych z największych na świecie złóż siarki, którymi zarządza kopalnia i zakłady przetwórcze należące do przedsiębiorstwa Siarkopol. Działalność eksploatacyjna złóż siarki, poza oczywistymi aspektami ekonomicznymi, powoduje degradację i dewastację środowiska naturalnego. Zagrożone jest zdrowie mieszkańców, jak i zabytki pobliskiego Sandomierza. W programie ogólne ujęcia z lotu ptaka ogromnych obszarów złóż siarki. Przedstawiciele zarządu Siarkopolu przedstawią argumenty na rzecz podjętych działań w kierunku ochrony środowiska. Dyrektor Czesław Siwiec przedstawia inwestycje i plany zakładu służące zniwelowaniu szkodliwego działania fluoru, siarkowodoru i dwutlenku siarki na otaczające środowisko. Jan Krajewski opowiada o zastosowaniu nowych urządzeń absorpcyjnych dla szkodliwych związków siarki oraz o procesie odsiarczania spalin. Działalność Siarkopolu stanowi ogromne zagrożenie dla czystości wód gruntowych oraz rzeki Wisły. Mieczysław Powroźniak, kierownik zakładu oczyszczania, przedstawia proces związany z odsiarczaniem wody. Według przedstawicieli zarządu Siarkopolu problem rekultywacji gleb, ochrona powietrza i wód jest traktowany z ogromnym wysiłkiem i zaangażowaniem, co znajduje potwierdzenie w stanowisku przedstawicieli Zakładu Ochrony Środowiska. 00:35 NOTACJE - GEN. STEFAN BAŁUK. URATOWALI NAS ROSJANIE Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2009 Autor: Sławomir Malcharek Stefan Klemens Bałuk ps. Starba, Kubuś, Michał Bałucki, Michał Zawistowski urodził się 15 stycznia 1914 r. w Warszawie. Polski fotografik, generał brygady Wojska Polskiego, jeden z 89 cichociemnych, którzy uczestniczyli w powstaniu warszawskim, fotoreporter wojenny. Po ataku Niemiec na Polskę, 6 września 1939 r. zgłosił się ochotniczo do kadry 9. Batalionu Pancernego w Lublinie, przekształconego w Ośrodek Zapasowy Broni Pancernej nr 2. Z jednostką tą wycofywał się na wschód. Podczas próby ewakuacji na Węgry aresztowany przez wojska radzieckie, po czym zwolniony. Kolejny raz aresztowany w Worochcie, zdołał uciec i następnie przedostać się przez Węgry, Rumunię i Bejrut do Francji. Dwukrotnie, w grudniu 1943 i styczniu 1944 r. , podejmowano próby przerzucenia go z bazy we Włoszech do Polski, lecz z powodu uszkodzenia samolotu, a następnie mgły, samolot powracał. W końcu w nocy 9 kwietnia 1944 r. został pomyślnie zrzucony na spadochronie do Polski, w okolice Tłuszcza (operacja lotnicza "Weller 2"). Podjął w konspiracji służbę w Wydziale Legalizacji Komendy Głównej Armii Krajowej. Przed wybuchem powstania sporządził dokumentację fotograficzną niemieckich umocnień w Warszawie. Walczył w powstaniu warszawskim w plutonie "Agaton" batalionu "Pięść" Zgrupowania "Radosław" na Woli, Starówce i Żoliborzu. Dokumentował też życie powstańcze na zdjęciach. Autor wielu wystaw i albumów historycznych oraz krajoznawczych. Odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy, dwukrotnie Krzyżem Walecznych (15 i 23 sierpnia 1944), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (2004), Komandorskim (2000) i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym. 00:50 HISTORIA PEWNEJ PRZYJAŹNI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2007 Reżyseria: Hanna Kramarczuk Scenariusz: Joanna Gospodarczyk, Hanna Kramarczuk Szlachetne rysy, jasne spojrzenia, serdeczność i szczerość bijące z całej postaci. To pierwsze, co uderza, gdy patrzy się na Wacława Micutę i Edwarda Kossoya. Każdy z nich to żywy rozdział współczesnej historii, urodzili się bowiem niemal wiek temu. Film ten to opowieść o ich powikłanych losach i długoletniej przyjaźni wpisanej w życiorysy tych dwóch niezwykłych ludzi. Edward Kossoy i Wacław Micuta należą do odchodzącego pokolenia ludzi, dla których takie pojęcia, jak honor, męstwo, patriotyzm, prawdomówność, pomoc drugiemu, uczciwość nigdy nie były tylko pustymi słowami. Ukształtowani w przedwojennej Polsce, wypełniali je treścią przez całe swoje długie życie. Micuta, urodzony w 1915 r. w patriotycznej rodzinie szlachty kresowej, przeniósł się w 1921 r. z bliskimi do wolnej wreszcie Polski. Harcerz, żołnierz Szarych Szeregów i batalionu "Zośka", więzień oflagu, zakończył wojenną odyseję w stopniu pułkownika, a po wojnie mógł wreszcie zacząć pracować zgodnie z wykształceniem jako ekonomista. W ramach pomocy gospodarczej dla Polski organizowanej tuż po wojnie przez kraje Zachodu, trafił z rodziną do Genewy. Wkrótce potem w Polsce zaczęły się prześladowania akowców i żołnierzy walczących na Zachodzie. Micuta nie miał już dokąd wracać. Starszy od niego o dwa lata Edward Kossoy, urodzony w Radomiu w rodzinie bogatych żydowskich przedsiębiorców, dzieciństwo spędził na Ukrainie i dopiero jako siedmiolatek wrócił do Polski. Prawnik, historyk i dziennikarz z wykształcenia prowadził własną kancelarię. Gdy wybuchła wojna, zgłosił się na ochotnika do armii. We Lwowie został jednak aresztowany przez NKWD. Jego wykształcenie i znajomość kilku języków czyniły z niego podejrzanego osobnika. Uznany za szpiega, został zesłany na 8 lat do obozu pracy na Syberii. Gdy Niemcy napadły na ZSRR, dostał wraz z innymi szansę wstąpienia do wojska. Przez Kazachstan i Iran trafił do Palestyny, tam doczekał powstania państwa Izrael, zaczął pracować dla ONZ. Właśnie dzięki tej działalności poznał na początku lat 60. , w Genewie, gdzie obaj mieszkają do dzisiaj, Wacława Micutę, który w 1960 r. został przedstawicielem ONZ w misji pokojowej w Kongo. Zajmował się tam zalesianiem pustynnych terenów i zakładaniem prowizorycznych wodociągów. W Azji zwalczał uprawy narkotyków, namawiając, by zamiast opium rolnicy uprawiali warzywa. W latach 70. przeszedł na emeryturę, ale nadal pracował w krajach Trzeciego Świata, propagując tanie źródła energii. Kiedy więc Kossoy zaproponował mu wspólne poprowadzenie Instytutu Rozwoju Energii ze Źródeł Odnawialnych, bez wahania przyjął propozycję. Przed kamerami Edward Kossoy i Wacław Micuta wspominają swe wojenne losy, opowiadają, jak doszło do ich spotkania. W Szwajcarii znaleźli bezpieczną przystań, możliwość zawodowej i osobistej realizacji. Tutaj też zaczęła się ich bliska i owocna przyjaźń, która przetrwała ponad pół wieku i która zakończy się dopiero wraz z nimi. 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POLSKA, MIŁOŚĆ I SZACHY Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki "Polska, miłość i szachy" Zdarza się, że koledzy poszukiwacze zapraszają nas na szczególnie intrygujące wyprawy. Tak jest i tym razem. Dziś ruszamy w teren ze Świętokrzyską Grupą Eksploracyjną. Dolina rzeczna oparta o stary las, mnóstwo zieleni i zabytkowa architektura. To zespół pałacowo - parkowy położony w Wiązownicy - miejscu, w którym zauroczony Polską Rosjanin senator Bazyli Pogodin wybudował w połowie XIX wieku w stylu neogotyckim z elementami mauretańskimi pałacyk z towarzyszącymi mu budowlami będącymi zapleczem: oficyną, wozownią, lodownią i domem ogrodnika. Na cześć pamięci budowniczego i jego spadkobierców, którzy zrobili wiele dla Polski, miejsce to miało się stać Ośrodkiem Pojednania Polsko - Rosyjskiego. "Wracamy" Następnie przeniesiemy się na obrzeża Nowej Huty, gdzie przy podejściu do lądowania rozbił się samolot pilotowany przez kapitana Władysława Polesińskiego. Ocalenie załogi miało na tyle cudowne cechy, iż lotnik uznał to za znak z nieba i postanowił odmienić tak swoje życie, jak i życie swoich kolegów w mundurach. Założył katolicką organizację Rycerze Krzyża i Miecza. 02:25 AKCJA AB Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2014 Reżyseria: Hanna Etemadi Scenariusz: Hanna Etemadi Zdjęcia: Robert Jażdżyk Film dokumentalny opowiadający o genezie i realizacji jednego z najbardziej ponurych hitlerowskich planów eksterminacji Polaków w okresie okupacji. Nadzwyczajna Akcja Pacyfikacyjna AB przeprowadzona przez siły bezpieczeństwa i policji niemieckiej w roku 1940 była kontynuacją zbrodniczego planu eksterminacji polskich elit zapoczątkowanego już w 1939 r. W wyniku zakrojonych na wielką skalę działań represyjnych według precyzyjnie zaplanowanego scenariusza, aresztowano, wysłano do obozów koncentracyjnych lub zamordowano do 100 000 osób. Zbrodnia ta stanowiła swoiste preludium niemieckiej polityki okupacyjnej zmierzającej do pozbawienia zniewolonego narodu elit przywódczych i sparaliżowania potencjalnych ośrodków oporu wobec III Rzeszy. Autorka filmu Hanna Etemadi, idąc śladami tamtych tragicznych wydarzeń, odwiedziła miejsca niemieckich egzekucji w okolicach Warszawy, Lublina, Krakowa, Radomia i Skarżyska Kamiennej. Sięgnęła do archiwów zgromadzonych m. in. przez Komisję Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Instytut Pamięci Narodowej oraz do prywatnych zbiorów i relacji rodzin pomordowanych w 1940 roku. Komentarza do prezentowanych faktów udzielili wybitni eksperci zajmujący się od wielu lat tą tematyką, z prof. Tomaszem Szarotą na czele. Zdaniem historyków, jedną z wielu zasługujących na podkreślenie okoliczności towarzyszących Akcji AB jest jej związek z mordem w Katyniu dokonanym w tym samym czasie przez Sowietów. Mimo upływu przeszło 70 lat, los wielu ofiar tamtej niemieckiej zbrodni nie został wyjaśniony, nie znamy też często ich miejsc pochówku. Ekshumacje przeprowadzone na krakowskim Glinniku w 2013 dały nadzieję ciągle jeszcze poszukującym swych krewnych rodzinom na odnalezienie szczątków bliskich. Ten przejmujący fakt był główną inspiracją powstania filmu. 03:20 PODSŁUCHANE ŻYCIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2009 Reżyseria: Krystyna Mokrosińska Scenariusz: Krystyna Mokrosińska Lektor: Andrzej Piszczatowski, Sławomir Pacek, Kazimierz Wysota, Sławomir Holland Zdjęcia: Tomasz Kowalewski Polska Kronika Filmowa, Dziennik Telewizyjny, dziennikowe twory RSW Prasa, tworzyły w PRL wizję szczęścia, sukcesów gospodarczych i narodowej jedności. Wśród nielicznej grupy tych, którzy domagali się prawdy był Jan Józef Lipski. "Podsłuchane życie" nie jest biografią tego niezwykłego człowieka, jest opowieścią o wolności jednostki w zniewolonym państwie. W filmie zderza się oficjalna propaganda Polskiej Kroniki Filmowej, Dziennika Telewizyjnego, reżimowej prasy - z działalnością J. J. Lipskiego. Historię Jana Józefa Lipskiego wyznaczają wydarzenia symboliczne dla całej historii PRL, w których sam Lipski brał udział lub które wręcz organizował - list 34 w obronie wolności słowa, obrona skazanych za słowo - Janusza Szpotańskiego, za czynny sprzeciw wobec reżimu (wysadzenie auli w Opolu przez braci Kowalczyków), czy przeciw wpisaniu do konstytucji przewodniej roli partii. Trzecią stroną tej filmowej konfrontacji są raporty SB i działania podjęte wobec J. J. Lipskiego i jego rodziny. Refleksję budzą fakty ludzkiej, krótkiej pamięci. Organizator KOR, obrońca robotników Radomia nie przeszedł w pierwszej turze wyborów 1989 roku w Radomiu, bo był socjalistyczny, a nie chrześcijański. Kilka lat później oficjalnie odmówiono rodzinie pogrzebu kościelnego, ale żegnało Lipskiego na cmentarzu 4 księży mówiących o Nim - to był człowiek prawdy, człowiek ewangeliczny. "Podsłuchane życie" nie jest ani biografią ani kroniką zdarzeń jest opowieścią o niezwykłym życiu. W filmie znalazły się wypowiedzi: Władysława Bartoszewskiego, Jerzego Eislera, Andrzeja Friszke, Jana Tomasza Lipskiego, Jana Olszewskiego, Agnieszki Lipskiej - Onyszkiewicz, Zbigniewa Romaszewskiego, Marii Lipskiej, Marii Lipskiej - Dmochowskiej, Mirosława Chojeckiego, Jacka Szymanderskiego i księdza Adama Bonieckiego.