TVP Dokument Niedziela, 10.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - MÓJ PRZYJACIEL KILLER Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marzenna Nowakowska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Do niedawna znienawidzone jako konkurenci i wrogowie, dziś coraz częściej cieszące się popularnością i uznaniem, a nawet sympatią. Jastrzębie, sokoły, orły, sowy. Bywają po kontuzjach poddawane rehabilitacji. Przy okazji rehabilitowani zostali też sokolnicy, bo ich metody układania ptaków drapieżnych do łowów okazały się nieocenione przy ratowaniu osobników kontuzjowanych lub odebranych łapiącym je w potrzaski hodowcom gołębi czy kur. W tym odcinku przypatrzymy się rehabilitacji i wychowywaniu skrzydlatych drapieżników pod okiem fachowców. Naszymi gośćmi będą dr Andrzej Kruszewicz z Ptasiego Azylu w warszawskim zoo oraz Piotr Zadworny - sokolnik. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 33 JAK SMAKUJĄ KRESY? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Skoro pierogi ruskie nie pochodzą z Rosji, to skąd się wzięła ich nazwa? Czym różni się barszcz ukraiński od swojej polskiej wersji? Radek Kotarski przemierza pola, restauracje i targi Ukrainy. Szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego o tym rejonie mówiono spichlerz Europy. Razem ze swoimi przewodnikami po kresowych smakach przygotowuje potrawy w profesjonalnej restauracji, na polu i w zwykłym domu. Pokaże też, ile słodyczy znajdziemy w połączeniu ogórków i miodu. 07:00 DOM Film dokumentalny, 5 min, Polska, 1967 Reżyseria: Andrzej Titkow Film stanowi zapis warunków życia w hotelu robotniczym, gdzie w jednym pomieszczeniu mieszka kilkunastu mężczyzn. Kamera rejestruje codzienność lokatorów: szykowanie posiłku, wspólną grę w karty, relaks, wspólne picie alkoholu. Etiuda Szkoły Filmowej. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 175 LUBIN Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzamy Lubin. Zwiedzanie zaczynamy w centrum, zastanawiając się nad koncepcją rewitalizacji tego miejsca. Przestrzeń jest ogromna, ławki rozmieszczone w nieoczywisty sposób. I tu pierwsze zaskoczenie: z lotu ptaka płyta rynkowa skrywa historyczną informację - został na niej odwzorowany dawny plan zabudowy tego miejsca. Do lat 50. XX wieku znajdował się tutaj rząd kamieniczek. Dziś można odnieść wrażenie, że układ rynku przypomina scenografię thrillera "Dogville", duńskiego reżysera Larsa von Triera. 07:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /37/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Zapraszamy do Lublina, gdzie znajduje się pierwsze w Polsce schronisko dla zwierząt egzotycznych, będące jednocześnie centrum rehabilitacji gadów i płazów oraz ośrodkiem edukacyjnym. To tutaj, w Lubelskim Egzotarium, znalazły schronienie m.in. agama brodata, legwan zielony, pająk ptasznik i dwa pytony. Odwiedzimy też gminę Mirosławiec, gdzie w Dzikiej Zagrodzie, stworzonej przez Zachodniopomorskie Towarzystwo Przyrodnicze, realizowany jest imponujący projekt - powrót rysia do lasów północno - zachodniej Polski. Czy po trzystu pięćdziesięciu latach uda się tu odtworzyć ten gatunek ssaka drapieżnego z rodziny kotowatych? Bo ryś, jak to kot, własnymi ścieżkami chadza. 08:05 GLOBALNA NAUKA - ODC. 4 ROBOTYKA I SZTUCZNA INTELIGENCJA - PRZYSZŁOŚĆ LUDZKOŚCI (GLOBAL SCIENCE E04: ROBOTICS & A. I. - THE FUTURE OF HUMANITY) Cykl dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 4 - "Robotyka i sztuczna inteligencja, przyszłość ludzkości". Wyglądają jak coś rodem z fantastyki naukowej, ale są prawdziwe powstają w laboratoriach na całym świecie. W przyszłości będą przypominać ludzi, zwierzęta i stworzenia, których jeszcze nie widzieliśmy. Posiądą zadziwiające zdolności, w tym inteligencję. Witajcie w nowym świecie, gdzie sztuczna inteligencja jest naszym sprzymierzeńcem, samochody nie potrzebują kierowców, a granice między człowiekiem i maszyną powoli się zacierają. W dwudziestym pierwszym wieku roboty opuściły fabryki i laboratoria. Nie ograniczają się już do prostych, powtarzalnych zadań. Stwory z metalu i plastiku przeniknęły niemal wszystkie obszary naszego życia. Spotykamy je na ulicach, w szkołach, w naszych domach, a nawet w salach koncertowych. Te nowoczesne maszyny nie są już uważane za proste narzędzia, współpracują z nami i się komunikują. Weszliśmy w erę robota społecznego. Choć wyglądają figlarnie, te małe urządzenia nie są już tylko ciekawostkami, wkrótce będą uczestniczyły w naszym życiu codziennym. Badacze z Arabii Saudyjskiej stworzyli pierwszego robota mówiącego w języku arabskim i rozpoznającego lokalne dialekty. Pytanie o rolę, jaką roboty i sztuczna inteligencja będą odgrywać w naszym życiu, nie jest niczym nowym, ale kontekst technologiczny wciąż się zmienia, a zagadnienia te stają się coraz istotniejsze. W ostatecznym rozrachunku to my, ludzie, musimy zdecydować, co zrobimy z naszymi maszynami. Jak bardzo chcemy je rozwinąć? I dokąd nas zaprowadzą? 09:05 WIELKIE WYZWANIE AUSTRALIJSKIEJ PSZCZOŁY MIODNEJ - CZĘŚĆ 1. (THE GREAT BEE CHALLENGE) Film dokumentalny, 59 min, Australia, 2019 Reżyseria: Paul West W tym dwu częściowym filmie dokumentalnym poznamy lepiej życie pszczół, ich naturę oraz zagrożenia jakie doprowadzają do zmniejszenia się populacji tych zwierząt. Australijczycy współdzielą kraj z miliardami pięknych, pracowitych i delikatnych stworzeń. I bardzo chcą im pomóc. Okazuje się, że Australijczycy naprawdę interesują się pszczołami. Cztery rodziny będą rywalizować ze sobą, aby zbudować dobrze prosperujące ule, które wyprodukują pyszny miód. Miód od zwycięskiego zespołu zostanie użyty w popisowym daniu przez uznanego szefa kuchni Petera Gilmore'a z renomowanej restauracji Bennelong w Sydney Opera House. Zespoły początkujących pszczelarzy zagłębiają się w najnowszą naukę o komunikacji, mózgach i zachowaniu pszczół, ucząc się i napotykając na różnego rodzaju wyzwania. Film dostał wiele nagród na festiwalach filmowych. Część 1. Narodziny pszczoły to prawdziwy cud. Istnieją na Ziemi od około 130 - tu milionów lat. Ocenia się, że dzięki zapylaniu przyczyniają się do produkcji jednej trzeciej naszej żywności, dlatego są tak cenne. W Australii żyje ponad 1600 gatunków pszczół. Europejską pszczołę miodną sprowadzono w 1822 - gim roku, produkuje duże ilości miodu, chociaż ma pewne wady. Pszczoły wytworzyły niezwykle złożony sposób porozumiewania się. Są delikatne, mogą być zestresowane i podatne na choroby. Ogólnie pszczoły australijskie mają się lepiej od europejskich czy północnoamerykańskich. Mózg pszczeli jest około pół miliona razy mniejszy od ludzkiego. Pszczoły mają jednak niezwykłe zdolności poznawcze, zwłaszcza na podstawie tego, co widzą. Rozróżniają różne gatunki kwiatów, otoczenie, a nawet ludzkie twarze. Badacze dowiedli, że pszczoły potrafią znacznie więcej. 10:15 PODRÓŻ PRZEZ WŁOCHY - ODC. 4 SYCYLIA (VIA ITALIA LA SICILIA) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Benoit Felici Mini - seria dokumentalna (4 odcinki) - podróż po starych Włoszech. To najlepszy sposób na odkrycie pięknych i tajemniczych krain na Półwyspie Peloponeskim. Pojawiają się różne regiony Włoch. Podążamy za pięknymi krajobrazami i spotykamy tych wszystkich, którzy nadal je ożywiają. Odc. 4 Sycylia, zwana przez starożytnych Greków Trinakrią, od drugiego wieku przed naszą erą może poszczycić się siecią dróg oplatających całą wyspę. Położona w sercu Morza Śródziemnego wyspa miała ogromne znaczenie strategiczne. Podczas naszej wycieczki poznamy trzy rzymskie drogi, które ukształtowały tę wyspę. Przez wieki różne cywilizacje, zamieszkujące Sycylię, wykorzystywały je w celach handlowych i kulturalnych. Korzystając ze starożytnych rzymskich dróg, można odkryć niebywałe uroki wyspy. Via Valeria zaczyna się w Mesynie, a kończy w Palermo. Była to droga, którą wjeżdżano i wyjeżdżano z wyspy. Via Aurelia prowadziła na południe, przecinając pasma górskie i tereny rolnicze. Z Agrigento Via Selinuntina wiodła do portu w Syrakuzach. Trzy rzymskie drogi łączyły trzy wybrzeża Sycylii i jej strategiczne porty. Dziś naukowcy i pasjonaci próbują odkryć ich zapomnianą sieć. 11:20 RWANDA 2020. - MISJE NA WZGÓRZACH. 350 LAT ZGROMADZENIA KSIĘŻY MARIANÓW. Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł Jeż Lektor: Grzegorz Szponder Zdjęcia: Robert Jażdżyk Rok 2020 to jubileusz 350 - lecia Zgromadzenia Księży Marianów. Przełożony Zgromadzenia Księży Marianów w Rwandzie, ksiądz Leszek Czeluśniak, oprowadza po Centrum Formacji Maryjnej w Kibeho. Dowiadujemy się o początkach marianów w Rwandzie, a także misji, jaką wyznaczył zakonnikom założyciel zakonu - ojciec Stanisław Papczyński. Wkrótce w tym miejscu powstanie także Centrum Słowa Bożego. 11:30 RWANDA 2020. - MISJE NA WZGÓRZACH. ZJEŚĆ, ABY ZASNĄĆ. Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł Jeż Lektor: Grzegorz Szponder Zdjęcia: Robert Jażdżyk Dzieci w Rwandzie przeważnie jedzą tylko raz dziennie. Wieczorem, żeby zasnąć. Księża marianie zajmują się ich dożywianiem. Odwiedzamy lokalną piekarnię i pokazujemy drogę dostaw pieczywa dla dzieci w szkołach i przedszkolach. Dzięki ofiarności ludzi dobrej woli, także z Polski, na posiłek mogą liczyć m.in. podopieczni prowadzonego przez marianów przedszkola w Ryuenzi, a także uczniowie szkoły podstawowej im. o. Stanisława Papczyńskiego. 11:50 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - VAN GOGH. NOWE SPOJRZENIE (EXHIBITION ON SCREEN VAN GOGH - A NEW WAY OF SEEING) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odcinek 7. Van Gogh jest takim fenomenem, że chyba każdy ma już o nim jakieś wyobrażenie. Może zna najważniejsze obrazy artysty albo słyszał o jego burzliwym życiu. Chcielibyśmy jednak, by ludzi zaciekawiło coś więcej, niż "Słoneczniki" i samobójstwo. Nowa aranżacja obrazów uświadamia, że Van Gogh nie był osobnym geniuszem, który spadł z nieba. Jako malarz rozwijał się, czerpał inspiracje ze środowiska artystycznego, w którym żył i pracował, i z którym wymieniał poglądy. Wywarły na niego wpływ wcześniejsze pokolenia artystów, a on z kolei wpłynął na pokolenia późniejsze. Chcemy pokazać Van Gogha w tym kontinuum sztuki. Człowiek i twórca są jednym, nie mają dwóch odrębnych tożsamości. Gdy patrzymy na dzieła jednego z największych artystów wszech czasów, warto zwrócić uwagę na mity dotyczące jego życia. Pomagają zrozumieć, dlaczego Van Gogh jest tak ważny i wyjątkowy. 12:45 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 2. MAGIA Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Serbowie, Bośniacy czy Bułgarzy są notorycznie przesądni i nigdzie ten strach przed zjawiskami nadprzyrodzonymi nie jest bardziej namacalny niż na Bałkanach. Ludzie zajmujący się magią wołoską (Vlah) są nazywani ostatnią generacją wiedźm i liczą ponad 30 tysięcy wyznawców, pomimo najlepszych prób serbskich mediów, by przedstawiać ją jako zacofaną i brutalną. Inną tradycją na Bałkanach są Kukeri, czyli wytwórcy tradycyjnych masek mających odstraszać złe demony na wschodzie Bułgarii. Zwrócimy również uwagę na liczną mniejszość Romów w Macedonii (około 50 - 200 tysięcy osób), którzy słyną ze swoich mistycznych rytuałów. Wraz z Leną wybierzemy się w podróż do tego tajemniczego świata. 13:15 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 3. DUNAJ Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Cykl reportaży, niewiele mający wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Dunaj to druga najdłuższa rzeka w Europie oraz północna granica Bałkanów. Razem z Leną wybierzemy się w podróż wzdłuż tej granicy i odwiedzimy rozlewisko Dunaju w Rumunii, Nowy Sad w Serbii czy miejsce, w którym Dunaj spotyka się z Drawą w Chorwacji. W każdym miejscu poznamy lokalnych bohaterów, którzy pokażą nam trzy różne perspektywy życia przy tej niesamowitej rzece. Będzie to odcinek o silnym związku człowieka z naturą. 13:45 ROZBÓJNICY WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 3 WALKA O PRZETRWANIE (NATURAL BORN REBELS EP. 3 SURVIVAL) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Holly Spearing W tym odcinku obserwujemy, jak niektóre zwierzęta walczą o przetrwanie, szczególnie gdy ich świat koliduje z naszym. By wygrać tę walkę, zwierzęta stosują niekiedy nieoczekiwaną taktykę. Czy będą to kakadu uciekające się do aktów wandalizmu, czy krab trzymający w niewoli ukwiały, czy leniwiec niezbyt dbający o higienę osobistą. Chęć przetrwania może prowadzić do najbardziej zaskakujących zachowań. Okazuje się, że skłonności przestępcze nie są wyłącznie ludzką cechą. Również wśród zwierząt zdarzają się gangsterzy, oszuści, złodzieje czy porywacze, którzy niecnymi metodami zdobywają pożywienie, terytorium, możliwość przekazania swoich genów czy przychylność silniejszych. W tym trzyodcinkowym dokumencie BBC podglądamy zaskakujące zwyczaje papug kakadu, pawi, makaków królewskich, hien, krabów palmowych czy nieświszczuków (piesków preriowych). Ale podobnie jak u ludzi i wśród zwierząt są również takie, które "łamią prawo" bez żadnego usprawiedliwienia. 14:50 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /13/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 5) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym, okryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 15:45 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. NAUKA (SECRETS OF THE HUMAN BODY. LEARN) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Za pomocą pionierskiej grafiki i nowych naukowych odkryć poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę ludzkiego organizmu, który należy do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Niskie, eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała. 16:50 KORNWALIA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 1 (CORNWALL WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2020 Simon Reeve podróżuje po pięknej Kornwalii, spotykając ludzi i miejsca dotknięte pandemią w 2020 roku. Krótkie brytyjskie lato jest dla Kornwalii wszystkim, a turystyka ma kluczowe znaczenie dla życia wielu ludzi. Jednak pandemia w 2020 roku spowodowała niesamowity spokój w tym zwykle tętniącym życiem nadmorskim miejscu. Tymczasem lokalne firmy muszą jakoś przetrwać. Czy sobie poradzą? Simon przygląda się również wyzwaniom środowiskowym, przed którymi stoi Kornwalia, i po drodze spotyka wiele wspaniałych dzikich zwierząt, w tym foki szare, młode homary i nowo przywróconą populację bobrów. 18:00 PASJONACI S.II - SEZON 2 ODC. 2 SZANSA Dokument fabularyzowany, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Artur Dziurman, Artur Dziurman Scenariusz: Danuta Damek, Artur Dziurman, Agnieszka Szygenda, Artur Dziurman, Aneta Wróbel, Ewa Zuberek Aktorzy: Alicja Czarnuszka, Barbara Cekiera, Artur Dziurman, Danuta Damek, Dorota Ziental, Anna Korcz, Zbigniew Suszyński, Elżbieta Sielawa, Janusz Bąk, Marcin Dąbrowski, Krzysztof Bartosz, Bogdan Maciąga, Paweł Olearczyk, Magdalena Sokołowska - Gawrońska, Aldona Jankowska Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Poobijany Bruno stawia się w Urzędzie Marszałkowskim, żeby porozmawiać o nowej siedzibie Teatru Itan, a następnie jedzie na umówione wcześniej spotkanie z dyrektorką szpitala. Kobieta prosi go o pomoc w sprawie zbuntowanego nastolatka, Mateusza. Podczas spotkania decyduje, że Bruna powinien zbadać lekarz. To nie jest dobry moment, ale Bruno zgadza się na badania. Poza murami szpitala życie toczy się dalej. Czy możliwa jest miłość w jesieni życia? Czy jest sens zaczynać wszystko jeszcze raz, kiedy człowiek jest odarty ze złudzeń? Malwina i Walenty wierzą, że tak. Tylko jak kontynuować próby, skoro lekarz jednoznacznie zatrzymuje Bruna na obserwacji w szpitalu? 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 28 KULISY DAWNYCH PODRÓŻY Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Dziś podróżowanie rowerem, samochodem czy samolotem jest tak powszechne, że nie wymaga większej uwagi. Dwieście czy trzysta lat temu, gdy ktoś wybierał się w liczącą kilkaset kilometrów podróż, musiała z tej wyprawy powstać książka ze wspomnieniami. Tym razem Radosław Kotarski przenosi się właśnie w dawne czasy, aby przekonać się, jak wyglądało przemieszczanie się naszych pradziadów. Zapraszamy w niezwykłą podróż w czasie. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 13 ZABRZE Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Prowadzący: Tomasz Bednarek Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Kolejna wyprawa Tomasza Bednarka prowadzi do Zabrza. Węgiel kamienny odkryto tu w 1790 roku. Od tamtego momentu niewielka wieś stała się ziemią obiecaną dla przemysłowców. Jak grzyby po deszczu zaczęły wystarać kopalnie oraz huty, a sielski pejzaż przemienił się w industrialny, w którym dominowały szyby kopalniane oraz kominy. Górnictwo swój złoty wiek ma już za sobą, choć w Zabrzu wciąż działa kilka kopalń, w tym jedna prywatna. Jednak pamięć o przemysłowej przeszłości miasta nie przemija, bo z całego Górnego Śląska właśnie Zabrze najsilniej postawiło na turystykę industrialną. Dawne kopalnie to dziś miejsca, w których można z bliska przyjrzeć się, jak niegdyś wyglądała codzienna praca górników. 19:35 TO JEST JAJKO Film dokumentalny, 14 min, Polska, 1965 Reżyseria: Andrzej Brzozowski Film o nauce dzieci niewidomych, zrealizowany w zakładzie dla dzieci w Laskach. 19:50 GDZIE JEST TEN WIELKI LAS... Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1965 Reżyseria: Andrzej Piekutowski Zdjęcia: Ryszard Wróblewski Film dowcipnie ukazuje wędrówkę żubra, który po przegranej walce w swoim stadzie uciekł z rezerwatu. 20:15 TO MÓJ BRAT (HE’S MY BROTHER) Film dokumentalny, 55 min, Szwecja/Dania, 2021 Reżyseria: Cille Hannibal Scenariusz: Monica Hellstöm Ponad trzydziestoletni Piotr nie widzi ani nie słyszy od urodzenia. Doświadcza życia tylko przez poprzez dotyk, zapach i smak. Jego rodzina słyszy, widzi i mówi za niego. Po latach został również uznany za osobę autystyczną. Jego młodsza siostra Christine jest dla niego najbliższą osobą, towarzyszy mu i wspiera, przebywa prawie cały czas z nim. Pogodziła się z faktem, że pewnego dnia zostanie jedyną jego opiekunką. Opieka nad Peterem nie jest łatwa. 21:20 SHOWRUNNERZY: JAK SIĘ ROBI SERIAL (SHOWRUNNERS) Film dokumentalny, 54 min, Irlandia/Izrael, 2014 Reżyseria: Des Doyle Film dokumentalny o pracy showrunnerów - ludzi którzy w procesie produkcji filmowych, a zwłaszcza seriali, odgrywają mało znaną przeciętnemu widzowi, ale bardzo ważną i odpowiedzialną rolę. Funkcjonują oni raczej na rynku wielkich amerykańskich produkcji. Są odpowiedzialni za tworzenie, pisanie i nadzorowanie każdego elementu w największych produkcjach seriali telewizyjnych w Stanach Zjednoczonych, takich jak "Lost", "Alias", "House of Lies" i "Big Bang Theory". Poznamy kulisy powstawania słynnych seriali telewizyjnych. 22:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - RADOSŁAW PIWOWARSKI Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć-Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem gościem programu jest reżyser Radosław Piwowarski. Autor kultowych filmów, takich jak "Pociąg do Hollywood" czy "Yesterday" wspomina dorastanie w artystycznym domu, pełnym ciepła i miłości. Rodzice przekazali mu zamiłowanie do sztuki oraz przekonanie, że "artysta szczęśliwy jest wtedy, gdy może tworzyć to, co chce". Rzeźby Edwarda Piwowarskiego oraz mozaiki Moniki Piwowarskiej do dziś oglądać można na jednym z osiedli na warszawskim Żoliborzu. 23:05 CZYSTE RĘCE (CLEAN HANDS) Film dokumentalny, 96 min, USA, 2019 Reżyseria: Michael Dominic Czworo dzieci w wieku od 6 do 10 lat mieszka z rodzicami na La Chureca, największym wysypisku śmieci w Ameryce Środkowej. Nigdy nie chodziły do szkoły i, w przeciwieństwie do rodziców, nie rozumieją w pełni tego, czego nie mają. Wysypisko to jedyny świat, jaki kiedykolwiek znały. Filantrop dowiaduje się o trudnej sytuacji rodziny i buduje im mały dom na wsi z ziemią, którą mogą uprawiać. Dzieci mogą po raz pierwszy uczęszczać do szkoły, a rodzina może uciec od pustkowia i życia La Chureca. Jednak paradoksalnie to, co powinno być niesamowitą okazją dla wszystkich, zamienia się w znacznie bardziej złożoną opowieść o miłości i stracie, ratunku i zbawieniu. Gdy rodzina przyzwyczaja się do nowego życia, przeszłe demony powracają. W szczególności matka ma trudności z adaptacją. Związki, które na śmietniku wydawały się solidne jak skała, zostają zniszczone. Kiedy sprawy przybierają niespodziewany, mroczny obrót, przyszłość rodziny staje pod znakiem zapytania. Kręcony w ciągu siedmiu lat film to wielokrotnie nagradzana historia rodziny, skrajnego ubóstwa oraz nadziei i niewinności dzieci. 00:45 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 41 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka - Jan Marian Wieruch. 01:00 PRZEZ WILHELMSHAVEN I MACZKÓW Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2005 Reżyseria: Andrzej Kunert, Zofia Kunert Scenariusz: Zofia Kunert Zdjęcia: Sławomir Woźniak Sformowana wiosną 1942 r. w Szkocji I Dywizja Pancerna dowodzona przez gen. Stanisława Maczka składała się z ochotników, którzy w odpowiedzi na apel generała Władysława Sikorskiego zaczęli ściągać z różnych stron świata pod polskie sztandary. I Dywizja liczyła ponad 15 tys. żołnierzy, miała ok. 400 czołgów i 4 tys. innych pojazdów mechanicznych. Po kilkunastomiesięcznym szkoleniu stanowiła realną siłę bojową także ze względu na panującego w niej ducha walki. Swój wojenny szlak znaczony licznymi sukcesami rozpoczęła w marcu 1944 r. Lądowanie na plażach Normandii, zacięte boje pod Caen i Falaise, walki o Abbeville i St. Omer we Francji, zdobycie belgijskich miast Ypres czy Ostendy, ostateczne wyzwolenie Gandawy, holenderskiej Bredy i innych miast okryły żołnierzy generała Maczka wielką i zasłużoną sławą. Witano ich jak prawdziwych bohaterów. W początkach kwietnia 1945 r. I Dywizja Pancerna wkroczyła na teren Niemiec. Ukoronowaniem ich szlaku bojowego było zdobycie Wilhelmshaven, największego portu wojennego niemieckiej Kriegsmarine i przyjęcie kapitulacji jego obrońców. Szczególnych wzruszeń dostarczyło natomiast polskim żołnierzom uwolnienie ponad 1700 uczestniczek powstania warszawskiego ze stalagu w Oberlangen. Już po zakończeniu wojny dywizja brała udział w okupacji części terytorium na zachodzie Niemiec, w okręgu Emsland znajdującym się w strefie brytyjskiej. Mieszkańców tamtejszego miasteczka Haren w znacznej części wysiedlono, a na ich miejsce wprowadzili się polscy żołnierze, którzy zostali tam do 1948 r. Na cześć swego ukochanego dowódcy miasteczku nadali nazwę Maczków. Działał tam polski samorząd, parafia, szpital, szkoły różnych szczebli. Polacy mieli tam także swoją drużynę piłki nożnej, dawały tam występy polskie zespoły artystyczne, przyjeżdżało kino objazdowe. W tej swoistej "małej Polsce" na terenie Niemiec niedawni frontowcy znów po latach poczuli smak wolności, normalnego życia. Wielu uzupełniło tam wykształcenie, znalazło sobie mężów lub żony. Początkowo niemiecka ludność okoliczna miała zakaz wstępu do Maczkowa, później coraz częściej Niemcy pojawiali się tam w poszukiwaniu pracy czy żywności. Polaków mieszkających w Maczkowie dręczyła jednak stale tęsknota za krajem. Nie wiedzieli jednak dokładnie, jak rozwija się sytuacja polityczna, co ich czeka po ewentualnym powrocie. Niektórzy, zwłaszcza cywile, zdecydowali się jednak wrócić. Większość, bo ponad 80% żołnierzy, pozostała na emigracji. Jak się później przekonali, była to słuszna, chociaż bolesna decyzja. Dla nich władze brytyjskie utworzyły korpus przysposobienia, w którym zdemobilizowani żołnierze gen. Maczka uczyli się języka angielskiego i przygotowywali do nowego życia w cywilu. Po latach o swoim pobycie w Maczkowie opowiadają przed kamerami m.in. Józef Szajna, który znalazł się tam po ucieczce z Buchenwaldu i tam właśnie zdawał maturę, Stefan Sękowski, który poznał tam swoją przyszłą żonę, Włada Majewska, która z Lwowską Falą występowała dla żołnierzy gen. Maczka. Służbę w szeregach I Dywizji Pancernej i jej szlak bojowy wspominają natomiast: arcyksiążę Karol Stefan Habsburg z żywieckiej linii Habsburgów, który służył w tej dywizji jako zwykły żołnierz, gen. Michał Gutowski, kpt. Zbigniew Mieczkowski oraz por. Marian Słowiński. 01:50 POLE CHWAŁY Film dokumentalny, 60 min, Polska, 1989 Reżyseria: Mieczysław Siemieński Scenariusz: Mieczysław Siemieński Wykonawcy: Edmund Lipka Zdjęcia: Jerzy Sobociński Epopeja Samodzielnej Grupy Operacyjnej Polesie, jednostki bitnej, która nie dała się zdemoralizować. Nawet w obliczu końca, nieuchronnej katastrofy, gdy alianci zawiedli, Armia Czerwona zadała nam cios w plecy, gen. Franciszek Kleeberg prowadzi żołnierzy do walki. Stoczy bitwę pod Kockiem, nacierając do wyczerpania amunicji. Obszerny dokument Mieczysława Siemieńskiego opowiada, jak doszło do ostatniej bitwy Września, rozegranej 5 października 1939 r. W filmie zobaczymy maszynopis rozkazu, zdjęcia z walk, również wykonane przez niemieckich fotografów, dokumenty, malarstwo batalistyczne. Kamera przybliża realia pola walki, ukazując obecny, niezmieniony krajobraz stron przemierzanych przez SGO Polesie. Marszrutę i kolejne odsłony starć przybliża szereg map wojskowych. 03:00 ANATOMIA STARTUPU Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2016 Reżyseria: Aleksander Dembski Scenariusz: Aleksander Dembski To film o wschodzących gwiazdach polskiego biznesu, ludziach, którzy mając po dwadzieścia kilka lat często w bardzo niekonwencjonalny sposób zarobili swój pierwszy milion. Podjęli ryzyko, by spełnić marzenia, za które przeważnie płacą cenę samotności, nieudanych związków, czy też skomplikowanych relacji rodzinnych. Ci młodzi ludzie zaczynają pracować już w szkole średniej, a studiowanie jest dodatkiem do ich karier. Nie szukają pracy na etacie. Inaczej myślą, łatwiej ryzykują, szybciej adaptują się do błyskawicznie zmieniających się warunków, są kreatywni, błyskotliwi, odważni. Dostrzegają potrzeby, które chcą zaspokajać swoimi działaniami i tym samym ulepszać świat. W filmie zostaną pokazani wybrani bohaterowie, którzy pierwsze kroki w świecie biznesu stawiali, prowadząc tzw. start - upy, czyli pewnego rodzaju prototypy firm. Z jednej strony przyjrzymy się ich nieprzeciętnym sukcesom zawodowym, a z drugiej poobserwujemy codzienne życie i wynikające z tego skomplikowane sytuacje. Jednym z istotniejszych elementów filmu będzie stworzenie portretów psychologicznych bohaterów, czyli próba odpowiedzenia na pytanie, w jaki sposób należy myśleć, aby odnieść globalny sukces i jaką cenę osobistą trzeba ponieść, by znaleźć się na szczycie. Gorączka start - upowa rozpala młodych coraz mocniej. Perspektywa zdobycia dużych pieniędzy na starcie w dorosłość jest bardzo kusząca, ale równocześnie niesie zagrożenia. Czy warto aż tak się poświęcać? Czy sukces nie jest okupiony zbyt wysoką ceną? Może w pewnym momencie poczucie satysfakcji i okrągła suma na koncie dają poczucie wolności rekompensującej nieprzespane noce, stresy i odkładane na później plany osobiste? W filmie znajdą się odpowiedzi na te i inne pytania. Poruszane tu wątki mają wprowadzić, zwłaszcza młodszych widzów, w świat nieograniczonych możliwości i zdradliwych zagrożeń czyhających na bohaterów filmu.