TVP Kultura Poniedziałek, 04.09.2023 08:00 NIEDZIELA Z... DUBBINGIEM Program publicystyczny, 40 min, Polska, 2020 Scenariusz: Natalia Banaczek Prowadzący: Katarzyna Sanocka Dubbing to tworzenie ścieżki dialogowej filmu, serialu lub gry, polegające na zastąpieniu ścieżki oryginalnej wersją lokalną. Głosy podkładają często wyspecjalizowani aktorzy głosowi. Widzowie często nie zdają sobie sprawy, kto użycza głosu bohaterom filmów animowanych i na czym polega ich praca. Kolejny odcinek cyklicznego programu "Niedziela z..." poświęcony jest aktorkom i aktorom dubbingowym, którzy zdradzą tajniki swojej pracy. 09:25 STRASZNE SKUTKI AWARII TELEWIZORA (ECCE HOMO HOMOLKA) Komedia, 79 min, Czechosłowacja, 1969 Reżyseria: Jaroslav Papoušek Scenariusz: Jaroslav Papoušek Zdjęcia: Jozef Ort-Šnep Muzyka: Karel Mareš Aktorzy: Josef Šebánek, Marie Motlová, František Husák, Helena Růžičková, Matěj Forman, Petr Forman "Straszne skutki awarii telewizora", drugi film w karierze znanego scenarzysty i reżysera czeskiego Jaroslava Papouska, przypomina nieco wczesne filmy Milosza Formana. Utrzymany w podobnym klimacie codzienności, ukazuje absurdy i paradoksy tkwiące w pozornie zwyczajnych, normalnych sytuacjach. Terenem obserwacji autorów filmu jest przeciętna mieszczańska rodzina, mała społeczność zajęta wyłącznie własnymi sprawami. O obcych ludziach mówią jak o istotach całkiem odmiennych. Nie słychać zresztą, by wspominali jakichś przyjaciół czy krewnych lub opowiadali historię, która przydarzyła się innym. Żyją z przekonaniem, że wokół nich nic nie istnieje i nic się nie liczy. W tym rodzinnym zamknięciu toczą między sobą zawzięte boje, ale choć szczęście domowego ogniska bardzo im dopieka, nie wyobrażają sobie życia w samotności. Rodzina praskiego taksówkarza Ludvy: żona, dwoje dzieci oraz dziadkowie wyrusza w niedzielę na wycieczkę do lasu. Kiedy właśnie napawają się ciszą i pięknem przyrody, z gęstwiny rozlega się wołanie o pomoc. Wszyscy, którzy znaleźli się w pobliżu, tracą niespodziewanie ochotę na dalszy odpoczynek i zamiast ruszyć na ratunek, pośpiesznie wracają do domów. Po powrocie do domu i zjedzeniu piknikowych zapasów w rodzinie zaczynają się kłótnie na temat sposobu spędzenia reszty dnia. Każdy z domowników ma inny pomysł: panie chciałyby pojść z dziećmi na wyścigi konne, panowie woleliby mecz piłki nożnej. Gdy żonie i babci udaje się przeforsować swoją propozycję, zrezygnowany Ludva upija się. Wieczorem problem jednak powraca. Sytuację zaognia dodatkowo brak telewizora, który właśnie się popsuł. Zanosi się na wielką rodzinną awanturę. 12:00 REŻYSERZY - ROBERT ALDRICH - 10/10 SEZON 5 (10/10 SEZON 5) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Saville Lyndy Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Roberta Aldricha, twórcy m.in. "Parszywej dwunastki" i "Co się zdarzyło Baby Jane?". 13:00 PRZYGODY GAPISZONA - ODC. 9 - GAPISZON FOTOAMATOREM Serial animowany, 10 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jerzy Kotowski Scenariusz: Jerzy Kotowski, Bohdan Butenko Wykonawcy: Brak Dialogów/Narratora . Gapiszon z babcią idą do zoo. Chłopiec robi zdjęcia gościom ogrodu, czym naraża się pracującemu na miejscu fotografowi. Osiołek, z którym pozują do zdjęć dzieci, porywa Gapiszonowi jego aparat. Zaczyna się gonitwa, podczas której raz po raz sprzęt chłopca zmienia właściciela. W końcu Gapiszonowi udaje się przechytrzyć osiołka i zamknąć go w klatce. Z pułapki uwalnia zwierzę fotograf. Mały urwis spotyka w końcu babcię, która nie zauważyła, że wnuczek gdzieś się zapodział. Wracają razem do domu. (opis dystrybutora) 13:15 PRZYGODY GAPISZONA - ODC. 10 - GAPISZON NA STACJI Serial animowany, 10 min, Polska, 1968 Reżyseria: Jerzy Kotowski Scenariusz: Jerzy Kotowski, Bohdan Butenko Wykonawcy: Brak Dialogów/Narratora . Ostatni odcinek serii "Przygody Gapiszona" jest wyjątkowy, bo jako jedyny powstał w kolorze. Tytułowy bohater ubrany w czerwony strój wysiada na stacji kolejowej i rusza na spotkanie z babcią. Po drodze oczywiście przytrafiają mu się różne przygody, podczas których gubi swoje bagaże. 14:45 NAPISANE ŻYCIE. WISŁAWA SZYMBORSKA Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Muzyka: Stanisław Radwan Próba przybliżenia sylwetki słynnej poetki i laureatki Nagrody Nobla. Pomysł filmu polega na specjalnym ułożeniu wierszy czytanych przez autorkę, tak, by one w pewnej mierze mówiły za nią. W filmie występują: Tadeusz Nyczek, Bronisław Maj, Teresa Walas, Joanna Szczęsna, Michał Rusinek. 15:55 RETRO KINO - PIĘKNA MŁYNARKA (LA BELLA MUGNAIA) Komedia kostiumowa, 88 min, Włochy, 1955 Reżyseria: Mario Camerini Scenariusz: Mario Camerini, Augusto Camerini Aktorzy: Vittorio De Sica, Sophia Loren, Marcello Mastroianni, Paolo Stoppa, Yvonne Sanson Komedia kostiumowa, której akcja rozgrywa się około 1600 roku w Neapolu, będacym wówczas pod panowaniem Hiszpanów. Obdarzona wyjątkową urodą żona młynarza, mająca świadomość swych atutów, stara się zapewnić sobie i mężowi dostatnie życie. Wykorzystuje swoje wdzięki i oczarowuje dostojników, budząc ich złudne romantyczne nadzieje. Film z gwiazdorską obsadą: w roli Carmeli - pięknej młynarki - Sophia Loren, jej mąż Luka to Marcello Mastroianni oraz Vittorio De Sica to uwodziciel Don Teofilo. 18:20 KRAFFTÓWNA W KRAINIE CZARÓW Film dokumentalny, 81 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kowalewski, Piotr Konstantinow Scenariusz: Remigiusz Grzela Zdjęcia: Marcin Janos Krawczyk, Bartosz Piotrowski Muzyka: Aleksander Krzyżanowski, Bartosz Dziedzic, Krzysztof Ligocki "Krafftówna w krainie czarów" to dokumentalny portret aktorki, będący jednocześnie portretem epoki w której przyszło jej tworzyć. To podróż w głąb historii Polski, historii teatru i kina. Główną oś filmu stanowi rozmowa Barbary Krafftównej z Remigiuszem Grzelą, autorem wywiadu - rzeki z aktorką, podczas której widz zostanie przeprowadzony przez kolejne etapy jej życia i pozna ważne dla niej miejsca: Warszawę, Gdynię, w końcu Los Angeles, gdzie aktorka kontynuowała swoją karierę, zaczynając od zagrania w "Matce" Witkacego w języku angielskim, którego wtedy nie znała. Będziemy również towarzyszyć artystce w spektaklu "Trzeba zabić starszą panią", w którym gra do dnia dzisiejszego. Pokażemy kulisy pracy aktora, który mierzy się z wiekiem, zarówno na scenie, jak i poza nią. Wywiadowi będzie towarzyszyć wyciszona obserwacja samej bohaterki w miejscach dla niej magicznych i ważnych. W tych częściach dokumentu słyszymy tylko voice over - monolog wewnętrzny bohaterki, jej wspomnienia, marzenia, przemyślenia. Czy chciałaby wrócić do tamtych chwil? Do zdarzeń, które są dla niej ważne, ale czasami trudne? To świat kreacji, wyobraźni, świat Alicji z powieści Lewisa Carolla, bo jak mówi bohaterka, wyobraźnia to rzecz najważniejsza. Rzecz, która wiele razy pozwalała jej przetrwać. Film kończy się sceną, jakby po drugiej stronie lustra - zabieramy w niej Barbarę Krafftównę do ogrodu pełnego kwitnących wiśni. Czy to Japonia? Polska? Czy może znowu to tylko wyobraźnia? 20:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - PACHNIDŁO: HISTORIA MORDERCY (PERFUME: THE STORY OF A MURDERER) Dramat, 141 min, Niemcy, 2007 Reżyseria: Tom Tykwer Aktorzy: Ben Whishaw, Dustin Hoffman, Alan Rickman, Rachel Hurd-Wood Adaptacja bestsellerowej powieści Patricka Süskinda to historia człowieka obdarzonego genialnym węchem. Jean - Baptiste Grenouille, zafascynowany zmysłowym światem aromatów, pragnie stworzyć najpiękniejsze pachnidło na świecie. Z chwilą, gdy poznaje zapach kobiety, jego fantazja staje się obsesją. Aby zaspokoić swoje pragnienie, nie zawaha się zostać mordercą. 23:05 PANORAMA KINA POLSKIEGO - ŻYWOT MATEUSZA Dramat psychologiczno - obyczajowy, 76 min, Polska 1967 Reżyseria: Witold Leszczyński Scenariusz: Witold Leszczyński, Wojciech Solarz Zdjęcia: Andrzej Kostenko Muzyka: Arcangello Corelli Występują: Anna Milewska, Franciszek Pieczka, Wirgiliusz Gryń, Małgorzata Braunek, Aleksander Iwaniec, Aleksander Fogiel, Maria Janiec, Elżbieta Nowacka, Kazimierz Borowiec Wykonawcy: Łódzka Orkiestra Kameralna Wydaje się, że najtrafniej można by film ten nazwać poetycką przypowieścią, podobną starym przypowieściom łączącym w sobie proste motywy fabularne z elementami bajki i baśni. "Żywot Mateusza" jest adaptacją znanej u nas powieści norweskiego pisarza Tarjei Vesaasa "Ptaki". W niektórych momentach fabuła powieści została zmieniona, wiele opuszczono, to jednak, co pozostało, utrzymane jest w nastroju książki Vesaasa - trochę tajemniczym, pełnym niedopowiedzeń. Bohaterem jest Mateusz - człowiek nadwrażliwy, o duszy dziecka, przez otoczenie uznawany za półgłówka, żyjący w harmonii z otaczającą go przyrodą. Razem z siostrą Olgą zamieszkuje samotną chatę wśród lasów i jezior - gdzieś na północy Europy. Gdzieś - to znaczy wszędzie, gdzie na brzegach jezior stoją stare sosnowe lasy i rosną brzozy. Tę niekonkretność miejsca należy uznać za zabieg zamierzony - reżyser bowiem chciał uniknąć imitowania norweskich realiów. Spokojne, niemal sielankowe życie Mateusza ma jednak zostać przerwane - coś ma się wydarzyć. Otaczająca go przyroda ostrzega o zbliżającym się nieszczęściu - jego przyjaciel "wielki ptak" zostaje zastrzelony, drzewo noszące jego imię powala piorun, nawiedzają go senne koszmary. Olga odnajduje w końcu "swojego" mężczyznę i sprowadza go do chaty nad jeziorem. Mateusz w domu siostry czuje się coraz bardziej zbędny, przeczuwa zbliżające się osamotnienie, którego zawsze się obawiał. Postanawia rozstać się ze światem ludzi, do którego nigdy nie należał. Wybiera śmierć samobójczą, jako ucieczkę przed grożącą mu samotnością. "Żywot Mateusza" był debiutem reżyserskim Witolda Leszczyńskiego, jego pracą dyplomową w PWSTiF w Łodzi. Otrzymał za niego m.in. Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodzieżowych w Cannes, Grand Prix na MFF w Valladolid i nagrodę dla najlepszego filmu na festiwalu w Colombo. 02:20 ZNIEWOLONY (12 YEARS A SLAVE) Dramat, 128 min, Wielka Brytania/USA 2013 Reżyseria: Steve McQueen Scenariusz: John Ridley Aktorzy: Chiwetel Ejiofor, Michael Fassbender, Benedict Cumberbatch, Paul Dano, Paul Giamatti, Lupita Nyong'o, Sarah Paulson, Brad Pitt Obsypany nagrodami dramat historyczny w reżyserii Steve'a McQueena: 3 Oscary 2014 (najlepszy film, najlepsza aktorka drugoplanowa Lupita Nyong'o, najlepszy scenariusz adaptowany) oraz 6 nominacji w innych kategoriach, ponadto Złoty Glob i BAFTA dla najlepszego filmu. "Zniewolony" to oparta na autobiograficznej powieści "12 Years A Slave" wstrząsająca historia Solomona Northupa (1808 - 1863), amerykańskiego działacza na rzecz abolicjonizmu. Został podstępnie uprowadzony i sprzedany do pracy w niewoli, w której spędził 12 lat. Kiedy odzyskał wolność, wydał autobiograficzną książkę w formie pamiętnika, w której spisał dramatyczne wspomnienia z czasów swojej niewoli. Solomon Northup przyszedł na świat w stanie Nowym Jorku jako wolny człowiek. Pracował na farmie, grał na skrzypcach. Założył rodzinę, wraz z żoną i dziećmi wiódł uczciwe życie, był szanowanym obywatelem. Rodzinne szczęście zburzyło uprowadzenie Northupa, który został podstępem zwabiony na Południe i sprzedany handlarzom w Luizjanie. Gehenna wolnego człowieka, który stał się niewolnikiem, trwała 12 koszmarnych lat. Przez cały ten czas Solomon Northup nie tracił nadziei, wierząc, że kiedyś odzyska wolność. Akcja filmu rozpoczyna w roku 1841, kiedy Solomon Northup szuka nowej pracy. Na północy Stanów Zjednoczonych od lat czarnoskórzy obywatele cieszą się wolnością. Inaczej jest jednak w południowych stanach, gdzie wciąż panuje niewolnictwo. Kiedy Northup trafia tu podstępnie zwabiony, zaczyna się jego życiowa tragedia, która ma swój szczęśliwy finał w 1843 r. , dzięki pomocy przyjaciół i znajomych.