TVP Nauka Wtorek, 05.09.2023 06:00 KRYPTON - CYKLOTRON ODC. 1 Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Marek Domowicz Scenariusz: Paweł Piszczałka Prowadzący: Paweł Piszczałka Współczesna fizyka ma wciąż wiele do odkrycia w kwestii tego, jak naprawdę zbudowana jest materia. Poszerzając wiedzę na ten temat, możemy lepiej zrozumieć jej właściwości. W celu przyjrzenia się materii odwiedzimy Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów w Warszawie, gdzie funkcjonuje największy w Polsce cyklotron. Urządzenie to pozwala naukowcom badać przemiany jądrowe i poznawać najdrobniejsze szczegóły w budowie atomów. Jednym z aspektów pracy cyklotronu jest tworzenie na potrzeby medycyny radioaktywnych izotopów, które w postaci radiofarmaceutyków stosowane są w diagnostyce i leczeniu nowotworów. 06:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /46/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W dzisiejszym odcinku poznacie mikrosunię, która aby biegać, musi przejść rehabilitację; psa Horanta z rozległym nowotworem i wdzięczną małpkę lori - Olę. Czy uda się przywrócić im radość życia? Odwiedzamy też niezwykłe miejsce - Zakątek Weterana - gdzie życie emeryta spędzają zwierzęta, które odeszły ze służby w policji. 07:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ODC. 40 - AMAZONKA Басанож па свеце (спазнаваўчая праграма) Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Wojciech Cejrowski opowiada o największej rzece świata - Amazonce. Zapoznaje widzów z silnikiem peke - peke, który zrewolucjonizował transport wodny w Amazonii. Odwiedza duży, amazoński statek i wśród hamaków dla podróżnych omawia uroki i niedogodności podróżowania rzeką, zagląda do kuchni i maszynowni, przygląda się rozładunkowi statku, omawia przesuwające się przed oczyma krajobrazy, zachwyca się wolnością, którą niesie Amazonka. 07:35 CZY WIESZ, ŻE? - /164/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:05 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - OPERACJA NA EKRANIE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Gospodarzem programu jest doktor Łukasz Grabarczyk, jedyny polski neurochirurg operujący w wojennych szpitalach w Ukrainie, wieloletni szef kliniki Budzik w Olsztynie, absolwent Uniwersytetu we Freiburgu, który swoje umiejętności doskonalił w USA i Japonii. Poprowadzi widzów przez tajniki nowatorskich operacji dokonywanych w polskich szpitalach, pokazując pracę lekarzy, nowoczesne technologie medyczne i procedury umożliwiające sprawny przebieg zabiegów. 08:35 ASTRONARIUM - (64) - "MARS" Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Mars, planeta, która przyciąga naszą uwagę jak żadna inna. Od dziesięcioleci pytamy, jak wiele ma on wspólnego z Ziemią i czy mogłoby tam istnieć życie. W poszukiwaniu odpowiedzi wysyłamy kolejne misje i sondy. W tym programie pokażemy, jaki jest polski wkład w najnowsze badania Marsa. I co ich wyniki mogą nam powiedzieć na temat tajemnic Czerwonej Planety. 09:10 FAGI, POGROMCY BAKTERII (BACTERIA KILLERS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Sto lat temu naukowiec Félix d'Hérelle odkrył istnienie bakteriofaga, tajemniczego wirusa zabijającego bakterie. Ponieważ antybiotyki stają się coraz mniej skuteczne w zwalczaniu coraz silniejszych bakterii, czy fagoterapia stanie się nauką jutra? Ta historia przenosi nas od brzegów Gangesu do wybrzeży Morza Czarnego w Rosji i Gruzji, od Paryża do Stanów Zjednoczonych, ponieważ przypomina odkrycie bakteriofagów - wirusów, które infekują tylko bakterie, niszcząc je poprzez reprodukcję. W walce z drobnoustrojami za pomocą biologii syntetycznej badania fagów prowadzą nas w głębiny oceanów, aby odkryć kluczową rolę, jaką odgrywają w regulowaniu klimatu naszej planety. 10:10 GIGANCI NAUKI - SŁOŃCE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Niegdyś było bóstwem. Do dziś jest źródłem życia na naszej planecie. W bardzo odległej przyszłości stanie się czerwonym olbrzymem, potem przekształci się w niewielką gwiazdę, by ostatecznie zgasnąć. Słońce - jedna z wieluset miliardów gwiazd w naszej galaktyce. Codziennie wyczekujemy jej wzejścia, by dostarczała nam energii i dobrego humoru. A wszystko za sprawą gigantycznych reakcji termojądrowych zachodzących w jej wnętrzu. W tym odcinku teleturnieju zapytamy o fizykę i chemię Słońca, jego budowę, porównanie z innymi gwiazdami, heliocentryzm. Układ Słoneczny. Zjawiska astronomiczne i atmosferyczne związane ze Słońcem. Oddziaływanie Słońca na organizmy żywe oraz ekosystemy Ziemi. Energię słoneczną w aspekcie przyrodniczym i technicznym. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. To teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 11:10 KRYPTON - CYKLOTRON ODC. 1 Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Marek Domowicz Scenariusz: Paweł Piszczałka Prowadzący: Paweł Piszczałka Współczesna fizyka ma wciąż wiele do odkrycia w kwestii tego, jak naprawdę zbudowana jest materia. Poszerzając wiedzę na ten temat, możemy lepiej zrozumieć jej właściwości. W celu przyjrzenia się materii odwiedzimy Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów w Warszawie, gdzie funkcjonuje największy w Polsce cyklotron. Urządzenie to pozwala naukowcom badać przemiany jądrowe i poznawać najdrobniejsze szczegóły w budowie atomów. Jednym z aspektów pracy cyklotronu jest tworzenie na potrzeby medycyny radioaktywnych izotopów, które w postaci radiofarmaceutyków stosowane są w diagnostyce i leczeniu nowotworów. 11:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /46/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W dzisiejszym odcinku poznacie mikrosunię, która aby biegać, musi przejść rehabilitację; psa Horanta z rozległym nowotworem i wdzięczną małpkę lori - Olę. Czy uda się przywrócić im radość życia? Odwiedzamy też niezwykłe miejsce - Zakątek Weterana - gdzie życie emeryta spędzają zwierzęta, które odeszły ze służby w policji. 12:10 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ODC. 40 - AMAZONKA Басанож па свеце (спазнаваўчая праграма) Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Wojciech Cejrowski opowiada o największej rzece świata - Amazonce. Zapoznaje widzów z silnikiem peke - peke, który zrewolucjonizował transport wodny w Amazonii. Odwiedza duży, amazoński statek i wśród hamaków dla podróżnych omawia uroki i niedogodności podróżowania rzeką, zagląda do kuchni i maszynowni, przygląda się rozładunkowi statku, omawia przesuwające się przed oczyma krajobrazy, zachwyca się wolnością, którą niesie Amazonka. 12:45 CZY WIESZ, ŻE? - /164/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:20 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - OPERACJA NA EKRANIE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Gospodarzem programu jest doktor Łukasz Grabarczyk, jedyny polski neurochirurg operujący w wojennych szpitalach w Ukrainie, wieloletni szef kliniki Budzik w Olsztynie, absolwent Uniwersytetu we Freiburgu, który swoje umiejętności doskonalił w USA i Japonii. Poprowadzi widzów przez tajniki nowatorskich operacji dokonywanych w polskich szpitalach, pokazując pracę lekarzy, nowoczesne technologie medyczne i procedury umożliwiające sprawny przebieg zabiegów. 14:00 FAGI, POGROMCY BAKTERII (BACTERIA KILLERS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Sto lat temu naukowiec Félix d'Hérelle odkrył istnienie bakteriofaga, tajemniczego wirusa zabijającego bakterie. Ponieważ antybiotyki stają się coraz mniej skuteczne w zwalczaniu coraz silniejszych bakterii, czy fagoterapia stanie się nauką jutra? Ta historia przenosi nas od brzegów Gangesu do wybrzeży Morza Czarnego w Rosji i Gruzji, od Paryża do Stanów Zjednoczonych, ponieważ przypomina odkrycie bakteriofagów - wirusów, które infekują tylko bakterie, niszcząc je poprzez reprodukcję. W walce z drobnoustrojami za pomocą biologii syntetycznej badania fagów prowadzą nas w głębiny oceanów, aby odkryć kluczową rolę, jaką odgrywają w regulowaniu klimatu naszej planety. 15:00 WSZECHŚWIAT ŻYWY? - KU GWIAZDOM (LIVING UNIVERSE) 42 min, Francja, 2018 Od zarania dziejów spoglądaliśmy w nocne niebo i zastanawialiśmy się. A im bardziej patrzyliśmy, tym dalej widzieliśmy. W ciągu ostatnich 50 lat zerwaliśmy kajdany grawitacji i po raz pierwszy zapuściliśmy się do granic Układu Słonecznego. To było zarówno objawienie, jak i rewolucja. Teraz jesteśmy gotowi przekroczyć jeszcze dalszy próg. Najtęższe umysły ludzkości pracują nad skonstruowaniem statków kosmicznych i teleskopów, które zabiorą nas poza Układ Słoneczny i w głąb wszechświata. Nikt z nas nie wie, co znajdziemy, ale wiemy, czego szukamy: dowodu na istnienie życia, we wszystkich jego formach, poza Ziemią. To kwintesencja ludzkich poszukiwań. Szukamy towarzystwa i otuchy w dotychczas samotnym i rozszerzającym się wszechświecie. Ta seria dokumentalna to eksploracja naszej własnej planety, a także planet, które dopiero zaczynamy rozumieć. To wizualna odyseja oparta na najnowszych osiągnięciach nauki przefiltrowanych przez czołowych światowych ekspertów w dziedzinie eksploracji kosmosu, planetologii i astrobiologii. 16:00 GIGANCI NAUKI - SŁOŃCE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Niegdyś było bóstwem. Do dziś jest źródłem życia na naszej planecie. W bardzo odległej przyszłości stanie się czerwonym olbrzymem, potem przekształci się w niewielką gwiazdę, by ostatecznie zgasnąć. Słońce - jedna z wieluset miliardów gwiazd w naszej galaktyce. Codziennie wyczekujemy jej wzejścia, by dostarczała nam energii i dobrego humoru. A wszystko za sprawą gigantycznych reakcji termojądrowych zachodzących w jej wnętrzu. W tym odcinku teleturnieju zapytamy o fizykę i chemię Słońca, jego budowę, porównanie z innymi gwiazdami, heliocentryzm. Układ Słoneczny. Zjawiska astronomiczne i atmosferyczne związane ze Słońcem. Oddziaływanie Słońca na organizmy żywe oraz ekosystemy Ziemi. Energię słoneczną w aspekcie przyrodniczym i technicznym. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. To teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 17:00 POLSKIE PARKI NARODOWE - NARWIAŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz-odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 17:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /47/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W dzisiejszym odcinku pokazujemy nowe, ciekawe miejsca i inicjatywy pomocy: Azyl dla Królików, działający przy schronisku dla bezdomnych zwierząt w Toruniu; Stowarzyszenie Pomocy Świnkom Morskim - to właśnie ta organizacja proponuje Wam dzisiaj adopcję swoich podopiecznych świnek Sani i Grami; Fundacja dla Szczeniąt Judyta, gdzie obecnie znajduje się ponad 100 psiaków. Oczywiście poznacie też naszych tytułowych weterynarzy z sercem, którzy z troską leczą podopiecznych tych organizacji, dbając o to, aby zwierzaki, które trafią do Waszych domów, były zdrowe i cieszyły Wasze serca. Zapraszamy! 18:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ODC 41 - OAZA WOLNOŚCI Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Odcinek rozpoczyna się życzeniami świątecznymi i krótką wizytówką ze świątecznie udekorowanych ulic amazońskiego miasta. Wojciech Cejrowski pokazuje nam swoje ulubione miejsca w Iquitos, mieście, które od lat stanowi jego bazę wypadową do wypraw w głąb Amazonii. Ekipa wyposażona w kamerę pokazuje zwykły dzień Wojciecha Cejrowskiego w Iquitos. Obserwujemy utrwalone na taśmie miejsce, gdzie zawsze się zatrzymuje, budki, w których jada śniadanie, znajomego sprzedawcę soków, a także jego biuro - zaprzyjaźnioną kawiarnię, w której urzęduje i w której prowadzi negocjacje z amazońskimi przewodnikami. Wojciech Cejrowski przedstawia swojego pierwszego przewodnika i opowiada, dlaczego w Iquitos jest tak mało samochodów. Ale Iquitos kojarzy się także z anarchią. W tym mieście władza państwowa praktycznie nie istnieje. Nie płaci się tu podatków, sanepid nikomu nie zabrania ulicznego handlu, a miejscowe "kasy fiskalne" to po prostu puszki po piwie pełne zarobionych monet. 18:35 CZY WIESZ, ŻE? - /165/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:05 RYTMY ZDROWIA - CHOROBY PŁUC Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny omawiający najczęstsze schorzenia oraz diagnostykę i leczenie. W tym odcinku między innymi o nowych metodach leczenia płuc. Wiemy, że aby żyć, musimy oddychać. Oddychamy dzięki płucom, które są swoistym filtrem. Powstrzymują przed wtargnięciem do naszego organizmu wszelkie zanieczyszczenia i inne niepożądane substancje. Kształt odchodzących od tchawicy oskrzeli i oskrzelików przypomina silnie rozgałęzione drzewo, którego pniem jest tchawica, a koroną płuca. Lekarze nazywają je drzewem oskrzelowym. My nazwaliśmy je drzewem życia. Za najważniejsze choroby płuc uważa się nowotwory płuc, astmę oraz POCHP, czyli przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Za najczęstsze przyczyny tych chorób - kontakt ze szkodliwymi substancjami w powietrzu. Szczególnie w postaci dymu papierosowego oraz pyłów węglowych. W tym odcinku zajmiemy się diagnostyką i leczeniem chorób płuc. 19:35 ASTRONARIUM - (65) - POGODA KOSMICZNA Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Każdego dnia widzimy, jak zmienia się pogoda na Ziemi. Ale nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że nasza planeta znajduje się także pod wpływem tak zwanej pogody kosmicznej. Jej przejawy bywają spektakularne. Ale mogą się także okazać bardzo niebezpieczne. W tym programie pokażemy, jakie są efekty oddziaływania pogody kosmicznej. I w jaki sposób może ona wpłynąć na życie na Ziemi. 20:00 NA KOSMICZNYM FRONCIE - KOSMICZNE POTWORY (COSMIC FRONT: THE MONSTERS OF THE UNIVERSE - GAMMA - RAY BURSTS) Film dokumentalny, 51 min, Japonia, 2020 Rozbłyski gamma to niezwykłe kosmiczne eksplozje. W ciągu kilku sekund uwalniają taką samą ilość energii, jaką nasze Słońce wyemituje w ciągu całego swojego życia. Ale wybuchy są również nieuchwytne. Ich zdarzenia są nieprzewidywalne i znikają zbyt szybko. Naukowcy zastanawiali się nad tą tajemnicą przez ponad pół wieku, kiedy w styczniu 2019 roku zespół z Uniwersytetu Tokijskiego z powodzeniem zaobserwował najsilniejszy zarejestrowany rozbłysk gamma z obserwatorium naziemnego. Czy jesteśmy bliżej prawdy? Najnowsze odkrycia z frontu. 21:10 NIESKOŃCZONOŚĆ - WYMIAR SPRAW (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 22:10 GIGANCI NAUKI - SŁOŃCE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Niegdyś było bóstwem. Do dziś jest źródłem życia na naszej planecie. W bardzo odległej przyszłości stanie się czerwonym olbrzymem, potem przekształci się w niewielką gwiazdę, by ostatecznie zgasnąć. Słońce - jedna z wieluset miliardów gwiazd w naszej galaktyce. Codziennie wyczekujemy jej wzejścia, by dostarczała nam energii i dobrego humoru. A wszystko za sprawą gigantycznych reakcji termojądrowych zachodzących w jej wnętrzu. W tym odcinku teleturnieju zapytamy o fizykę i chemię Słońca, jego budowę, porównanie z innymi gwiazdami, heliocentryzm. Układ Słoneczny. Zjawiska astronomiczne i atmosferyczne związane ze Słońcem. Oddziaływanie Słońca na organizmy żywe oraz ekosystemy Ziemi. Energię słoneczną w aspekcie przyrodniczym i technicznym. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. To teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 23:15 POLSKIE PARKI NARODOWE - NARWIAŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz-odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 23:50 WETERYNARZE Z SERCEM - /47/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W dzisiejszym odcinku pokazujemy nowe, ciekawe miejsca i inicjatywy pomocy: Azyl dla Królików, działający przy schronisku dla bezdomnych zwierząt w Toruniu; Stowarzyszenie Pomocy Świnkom Morskim - to właśnie ta organizacja proponuje Wam dzisiaj adopcję swoich podopiecznych świnek Sani i Grami; Fundacja dla Szczeniąt Judyta, gdzie obecnie znajduje się ponad 100 psiaków. Oczywiście poznacie też naszych tytułowych weterynarzy z sercem, którzy z troską leczą podopiecznych tych organizacji, dbając o to, aby zwierzaki, które trafią do Waszych domów, były zdrowe i cieszyły Wasze serca. Zapraszamy! 00:25 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ODC 41 - OAZA WOLNOŚCI Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Odcinek rozpoczyna się życzeniami świątecznymi i krótką wizytówką ze świątecznie udekorowanych ulic amazońskiego miasta. Wojciech Cejrowski pokazuje nam swoje ulubione miejsca w Iquitos, mieście, które od lat stanowi jego bazę wypadową do wypraw w głąb Amazonii. Ekipa wyposażona w kamerę pokazuje zwykły dzień Wojciecha Cejrowskiego w Iquitos. Obserwujemy utrwalone na taśmie miejsce, gdzie zawsze się zatrzymuje, budki, w których jada śniadanie, znajomego sprzedawcę soków, a także jego biuro - zaprzyjaźnioną kawiarnię, w której urzęduje i w której prowadzi negocjacje z amazońskimi przewodnikami. Wojciech Cejrowski przedstawia swojego pierwszego przewodnika i opowiada, dlaczego w Iquitos jest tak mało samochodów. Ale Iquitos kojarzy się także z anarchią. W tym mieście władza państwowa praktycznie nie istnieje. Nie płaci się tu podatków, sanepid nikomu nie zabrania ulicznego handlu, a miejscowe "kasy fiskalne" to po prostu puszki po piwie pełne zarobionych monet. 00:55 CZY WIESZ, ŻE? - /165/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:25 RYTMY ZDROWIA - CHOROBY PŁUC Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny omawiający najczęstsze schorzenia oraz diagnostykę i leczenie. W tym odcinku między innymi o nowych metodach leczenia płuc. Wiemy, że aby żyć, musimy oddychać. Oddychamy dzięki płucom, które są swoistym filtrem. Powstrzymują przed wtargnięciem do naszego organizmu wszelkie zanieczyszczenia i inne niepożądane substancje. Kształt odchodzących od tchawicy oskrzeli i oskrzelików przypomina silnie rozgałęzione drzewo, którego pniem jest tchawica, a koroną płuca. Lekarze nazywają je drzewem oskrzelowym. My nazwaliśmy je drzewem życia. Za najważniejsze choroby płuc uważa się nowotwory płuc, astmę oraz POCHP, czyli przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Za najczęstsze przyczyny tych chorób - kontakt ze szkodliwymi substancjami w powietrzu. Szczególnie w postaci dymu papierosowego oraz pyłów węglowych. W tym odcinku zajmiemy się diagnostyką i leczeniem chorób płuc. 01:50 ASTRONARIUM - (65) - POGODA KOSMICZNA Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Każdego dnia widzimy, jak zmienia się pogoda na Ziemi. Ale nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że nasza planeta znajduje się także pod wpływem tak zwanej pogody kosmicznej. Jej przejawy bywają spektakularne. Ale mogą się także okazać bardzo niebezpieczne. W tym programie pokażemy, jakie są efekty oddziaływania pogody kosmicznej. I w jaki sposób może ona wpłynąć na życie na Ziemi. 02:20 NA KOSMICZNYM FRONCIE - KOSMICZNE POTWORY (COSMIC FRONT: THE MONSTERS OF THE UNIVERSE - GAMMA - RAY BURSTS) Film dokumentalny, 51 min, Japonia, 2020 Rozbłyski gamma to niezwykłe kosmiczne eksplozje. W ciągu kilku sekund uwalniają taką samą ilość energii, jaką nasze Słońce wyemituje w ciągu całego swojego życia. Ale wybuchy są również nieuchwytne. Ich zdarzenia są nieprzewidywalne i znikają zbyt szybko. Naukowcy zastanawiali się nad tą tajemnicą przez ponad pół wieku, kiedy w styczniu 2019 roku zespół z Uniwersytetu Tokijskiego z powodzeniem zaobserwował najsilniejszy zarejestrowany rozbłysk gamma z obserwatorium naziemnego. Czy jesteśmy bliżej prawdy? Najnowsze odkrycia z frontu.