TVP Nauka Czwartek, 07.09.2023 06:00 KORONA GÓR POLSKI - TURBACZ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Nad Gorczańskim Parkiem Narodowym rozpościera się Turbacz, najwyższy szczyt Gorców, w okresie letnim pokryty białymi, puchatymi owcami, których wypas na tych terenach jest powszechny i popularny. Gorce to góry zamieszkane przez Wołochów, wędrowny, koczowniczy lud żyjący właśnie głównie z owiec. Nawet teraz można zobaczyć pozostałości po tamtych przyzwyczajeniach - wypas owiec rozpoczyna się jeszcze w maju i prowadzący wygon górale pozostają w górach aż do jesieni, kiedy powracają do wiosek, żeby przezimować. Jest to również teren wyjątkowo ukochany przez Władysława Orkana. Ten pisarz okresu Młodej Polski urodził się właśnie w Gorcach i mimo próby osadzenia w Krakowie, ostatecznie powrócił na te ziemie i tam rozpoczął budowę domu. Po jego śmierci w Krakowie, pociąg przewożący jego trumnę do Zakopanego zatrzymywał się na każdej stacji, aby każdy mógł pożegnać Dumaca z Gorców. 06:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /48/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Czy urocze pochrząkiwanie buldożka powinno nas zaniepokoić? Co to jest syndrom psów krótkoczaszkowych? Poznajcie Kazia i jego troskliwych opiekunów. Do Ośrodka Rehabilitacji Dzikich Zwierząt Mysikrólik sprowadziła nas wiadomość, że mamy szansę, jedną na tysiąc, zobaczyć niezwykle rzadkie zwierzęta - dzikie popielice. W poprzednim odcinku poznaliście Fundację dla Szczeniąt Judyta. Dzisiaj zapraszamy do Judytowa - drugiego, po Psiej Wiosce w Przemyślu, miejsca, gdzie już niedługo, dzięki pomocy ludzi o wielkich sercach, oczekując na docelowy dom, będą mieszkać i socjalizować się zarówno zdrowe, jak i niepełnosprawne szczeniaki. To właśnie tu nauczą się odróżniać krzesło od zabawek do gryzienia. A w naszym Kąciku Adopcyjnym trzy urocze psiaki - Fijo, Fiona i Sparkly. 07:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ODC 42 - ŻYCIE CODZIENNE W AMAZONII Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Wojciech Cejrowski opowiada o tym, jak ludzie żyją w Amazonii. Na początek odwiedza członków pewnego plemienia. Jeszcze 40 lat temu taka wizyta byłaby niemożliwa. To bardzo groźne plemię, którego niektórzy przedstawiciele nawet do dziś pozostali kanibalami. Wojciech Cejrowski opowiada o amazońskich domach, pokazuje, w jaki sposób pozyskuje się tam deski, co i jak się gotuje. Dowiemy się również, dlaczego Indianie wykonują tatuaże na twarzach, a także... po co porywają dzieci. 07:35 CZY WIESZ, ŻE? - /166/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:05 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 2 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W odcinku poznajemy pierwsze przypadki zachorowań, drogi przemieszczania się wirusa, moment zdefiniowania przez WHO Sars-CoV-2 i choroby Covid-19 i przypominamy, jakie działania sanitarne zostały podjęte na świecie owładniętym pandemią. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS-CoV-2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 08:35 ASTRONARIUM - (66) - WIELKI WYBUCH Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Moment narodzin czasu i przestrzeni. Pierwotny fenomen, z którego wyłonił się Wszechświat, jaki znamy. Chyba żadna koncepcja współczesnej nauki nie budzi takich emocji jak teoria Wielkiego Wybuchu. Jej pojawienie się zrewolucjonizowało nasze wyobrażenie o naturze i pochodzeniu Wszechświata. W tym programie pokażemy, co wiemy na temat natury Wielkiego Wybuchu. 09:10 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /2/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 49 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Pewien starożytny wynalazek kształtował świat przez co najmniej 12 000 lat. Cegła. Przez tysiąclecia była podstawą wszystkiego, co budowano. Ale jedna ceglana struktura sprzed wieków zdecydowanie wyróżnia się spośród pozostałych. Wielki Mur Chiński. Powstawał przez dwa tysiące lat. Zbudowany krwią i trudem milionów ludzi, jest także świadectwem geniuszu inżynierów sprzed wieków, naszych przodków, którzy mieli wizję postawienia muru do obrony całego imperium. Drugi z 10-odcinkowej serii dokumentalnej, ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 10:10 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - DWOJE OCZU Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 10:35 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - JASKINIA NIETOPERZA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 11:10 KORONA GÓR POLSKI - TURBACZ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Nad Gorczańskim Parkiem Narodowym rozpościera się Turbacz, najwyższy szczyt Gorców, w okresie letnim pokryty białymi, puchatymi owcami, których wypas na tych terenach jest powszechny i popularny. Gorce to góry zamieszkane przez Wołochów, wędrowny, koczowniczy lud żyjący właśnie głównie z owiec. Nawet teraz można zobaczyć pozostałości po tamtych przyzwyczajeniach - wypas owiec rozpoczyna się jeszcze w maju i prowadzący wygon górale pozostają w górach aż do jesieni, kiedy powracają do wiosek, żeby przezimować. Jest to również teren wyjątkowo ukochany przez Władysława Orkana. Ten pisarz okresu Młodej Polski urodził się właśnie w Gorcach i mimo próby osadzenia w Krakowie, ostatecznie powrócił na te ziemie i tam rozpoczął budowę domu. Po jego śmierci w Krakowie, pociąg przewożący jego trumnę do Zakopanego zatrzymywał się na każdej stacji, aby każdy mógł pożegnać Dumaca z Gorców. 11:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /48/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Czy urocze pochrząkiwanie buldożka powinno nas zaniepokoić? Co to jest syndrom psów krótkoczaszkowych? Poznajcie Kazia i jego troskliwych opiekunów. Do Ośrodka Rehabilitacji Dzikich Zwierząt Mysikrólik sprowadziła nas wiadomość, że mamy szansę, jedną na tysiąc, zobaczyć niezwykle rzadkie zwierzęta - dzikie popielice. W poprzednim odcinku poznaliście Fundację dla Szczeniąt Judyta. Dzisiaj zapraszamy do Judytowa - drugiego, po Psiej Wiosce w Przemyślu, miejsca, gdzie już niedługo, dzięki pomocy ludzi o wielkich sercach, oczekując na docelowy dom, będą mieszkać i socjalizować się zarówno zdrowe, jak i niepełnosprawne szczeniaki. To właśnie tu nauczą się odróżniać krzesło od zabawek do gryzienia. A w naszym Kąciku Adopcyjnym trzy urocze psiaki - Fijo, Fiona i Sparkly. 12:10 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - ODC 42 - ŻYCIE CODZIENNE W AMAZONII Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2007 Wojciech Cejrowski opowiada o tym, jak ludzie żyją w Amazonii. Na początek odwiedza członków pewnego plemienia. Jeszcze 40 lat temu taka wizyta byłaby niemożliwa. To bardzo groźne plemię, którego niektórzy przedstawiciele nawet do dziś pozostali kanibalami. Wojciech Cejrowski opowiada o amazońskich domach, pokazuje, w jaki sposób pozyskuje się tam deski, co i jak się gotuje. Dowiemy się również, dlaczego Indianie wykonują tatuaże na twarzach, a także... po co porywają dzieci. 12:45 CZY WIESZ, ŻE? - /166/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:20 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 2 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W odcinku poznajemy pierwsze przypadki zachorowań, drogi przemieszczania się wirusa, moment zdefiniowania przez WHO Sars-CoV-2 i choroby Covid-19 i przypominamy, jakie działania sanitarne zostały podjęte na świecie owładniętym pandemią. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS-CoV-2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 14:00 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /2/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 49 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Pewien starożytny wynalazek kształtował świat przez co najmniej 12 000 lat. Cegła. Przez tysiąclecia była podstawą wszystkiego, co budowano. Ale jedna ceglana struktura sprzed wieków zdecydowanie wyróżnia się spośród pozostałych. Wielki Mur Chiński. Powstawał przez dwa tysiące lat. Zbudowany krwią i trudem milionów ludzi, jest także świadectwem geniuszu inżynierów sprzed wieków, naszych przodków, którzy mieli wizję postawienia muru do obrony całego imperium. Drugi z 10-odcinkowej serii dokumentalnej, ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 15:00 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. PRZETRWANIE (SECRETS OF THE HUMAN BODY. SURVIVE) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Przy pomocy pionierskiej grafiki i nowych odkryć naukowych poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę ludzkiego ciała. Organizm ludzki należy do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw, a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała, oraz wiele innych ciekawych, naukowych prezentacji. 16:00 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - DWOJE OCZU Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 16:25 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - JASKINIA NIETOPERZA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 17:00 PODWODNY RAJ BORNEO - ZAKĄTEK BARAKUDY Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo - Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno - wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 17:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /49/ 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Hultaj, Enzo, Max, Maykel to imiona czworonożnych ratowników wodnych z Legionowskiego WOPR-u. Jak trafili do służby ratowniczej? Jak stworzyć idealnie zgrany duet z człowiekiem, aby wspólnie pomagali w razie niebezpieczeństwa, np. podczas wakacyjnych kąpieli? Odwiedzamy też podopiecznego Fundacji Pegasus, konia Odysa, który już niedługo będzie miał ortezę i niemały, bo około 600 kilogramowy ciężar jego ciała, rozłoży się na 4, a nie jak dotąd na 3 nogi. W naszym Kąciku Adopcyjnym sunia Miśka, która po wypadku trafiła po opiekę Fundacji Animal Rescue Polska. Miśkę wprawdzie czeka jeszcze operacja, ale już potrzebuje Waszej pomocy. 18:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (43) - OBRZĘD ŻABY Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2008 Tym razem Wojciech Cejrowski udaje się z wizytą do wioski Indian amazońskich. Opowiada o indiańskich sposobach przetrwania w dżungli: pokazuje, jak powstają łuki i strzały, w jaki sposób Indianie wykorzystują tytoń. Jest to widok dość zaskakujący. Wreszcie krok po kroku śledzimy obrzęd żaby, czyli sapo. Obserwujemy m. in. moment polowania na jadowitą żabę oraz sposób, w jaki jej trucizna działa na człowieka. 18:35 CZY WIESZ, ŻE? - /167/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:05 OPERACJA ZDROWIE - ONKOLOGIA MOLEKULARNA. WARSZAWA. Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski Autorzy programu prezentują informacje dotyczące objawów, diagnostyki i leczenia wielu groźnych chorób. W programie prezentowane są najnowocześniejsze terapie światowe dostępne w Polsce. Duży nacisk autorzy kładą również na profilaktykę. W tym odcinku pokażemy, jak wygląda podstawa diagnostyki w kierunku wykrycia raka jelita grubego, czyli kolonosokopia. Powiemy, w jakich sytuacjach należy wykonać badanie profilaktycznie, a kiedy jest to konieczne. Opowiemy także o leczeniu celowanym molekularnym w oparciu o wyniki badania DNA raka. To metoda przyszłości, którą medycyna zaczyna posługiwać się już dziś i zmierza do tego, by rak był leczony jako choroba przewlekła. Podobnie jak dzisiaj leczona jest cukrzyca. 19:35 ASTRONARIUM - (67) - KSIĘŻYC Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Księżyc, nasz naturalny satelita. To dosłownie i w przenośni najbliższe nam ciało niebieskie. Losy Księżyca i Ziemi są nierozłącznie związane. W tym programie pokażemy, jak zmieniała się nasza wiedza na temat Srebrnego Globu. I jaka może być jego rola w przyszłości. 20:00 . - NA TROPIE EPIDEMII - WIRUSY (DISEASE HUNTERS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Co może spowodować kolejną pandemię? W tej trzyodcinkowej serii dokumentalnej poznajemy Disease Hunters (Łowców chorób), zespoły międzynarodowych naukowców na pierwszej linii frontu, które ścigają się, aby zidentyfikować, zbadać i unicestwić choroby zakaźne, patogeny i drobnoustroje. W tej wielokrotnie nagradzanej miniserii dokumentalnej występują czołowi naukowcy z Tajlandii, Singapuru, Kambodży, Japonii, Filipin, Islandii, Indii, Wielkiej Brytanii i USA, co podkreśla międzynarodową współpracę i wymianę danych. Naukowcy w filmie łączą także dzisiejsze epidemie z epidemiami historycznymi i badają czynniki, które mogą przyspieszyć przyszłe epidemie, takie jak interakcje człowiek - zwierzę, lekooporność, zmiana klimatu, urbanizacja i globalizacja. Omawiane choroby obejmują koronawirusa COVID - 19, grypę, świńską grypę H1N1, polio, superbakterie, gruźlicę, malarię i dengę. Laureat: Srebrny Medal, film dokumentalny na World Media Festivals Awards 21:10 NIEZWYKŁE EKOSYSTEMY (EXTRAORDINARY ECOSYSTEMS) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2022 Film ukazuje wspaniały świat bioróżnorodności: od rozżarzonych wydm Namibii, przez tropikalny las deszczowy Tasmanii, po gorzkie wody Bałtyku, gdy jego twórcy odwiedzają z kamerą najbardziej niezwykłe ekosystemy i zamieszkujące je stworzenia. Widzowie dowiadują się również, w jaki sposób działalność człowieka sprawiła, że wyginęły niektóre gatunki zwierząt, odkrywają wraz z twórcami filmu, jak natura wypracowała nowe metody przetrwania przez miliony lat, dowiadują się także, jak współczesne społeczeństwa wykorzystują te rozwiązania w codziennym życiu, poprzez produkcję leków, nowe technologie i projekty oraz zastanawiają się nad znaczeniem zachowania zróżnicowanych środowisk. Celebrując cuda świata przyrody, film przekazuje również ważne przesłanie dotyczące wpływu działalności człowieka na ekosystemy, zachęcając nas do refleksji nad znaczeniem zachowania wokół nas zróżnicowanego i bogatego środowiska. 22:10 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - DWOJE OCZU Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 22:40 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - JASKINIA NIETOPERZA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 23:15 PODWODNY RAJ BORNEO - ZAKĄTEK BARAKUDY Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo - Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno - wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 23:50 WETERYNARZE Z SERCEM - /49/ 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Hultaj, Enzo, Max, Maykel to imiona czworonożnych ratowników wodnych z Legionowskiego WOPR-u. Jak trafili do służby ratowniczej? Jak stworzyć idealnie zgrany duet z człowiekiem, aby wspólnie pomagali w razie niebezpieczeństwa, np. podczas wakacyjnych kąpieli? Odwiedzamy też podopiecznego Fundacji Pegasus, konia Odysa, który już niedługo będzie miał ortezę i niemały, bo około 600 kilogramowy ciężar jego ciała, rozłoży się na 4, a nie jak dotąd na 3 nogi. W naszym Kąciku Adopcyjnym sunia Miśka, która po wypadku trafiła po opiekę Fundacji Animal Rescue Polska. Miśkę wprawdzie czeka jeszcze operacja, ale już potrzebuje Waszej pomocy. 00:25 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (43) - OBRZĘD ŻABY Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2008 Tym razem Wojciech Cejrowski udaje się z wizytą do wioski Indian amazońskich. Opowiada o indiańskich sposobach przetrwania w dżungli: pokazuje, jak powstają łuki i strzały, w jaki sposób Indianie wykorzystują tytoń. Jest to widok dość zaskakujący. Wreszcie krok po kroku śledzimy obrzęd żaby, czyli sapo. Obserwujemy m. in. moment polowania na jadowitą żabę oraz sposób, w jaki jej trucizna działa na człowieka. 00:55 CZY WIESZ, ŻE? - /167/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:20 OPERACJA ZDROWIE - ONKOLOGIA MOLEKULARNA. WARSZAWA. Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski Autorzy programu prezentują informacje dotyczące objawów, diagnostyki i leczenia wielu groźnych chorób. W programie prezentowane są najnowocześniejsze terapie światowe dostępne w Polsce. Duży nacisk autorzy kładą również na profilaktykę. W tym odcinku pokażemy, jak wygląda podstawa diagnostyki w kierunku wykrycia raka jelita grubego, czyli kolonosokopia. Powiemy, w jakich sytuacjach należy wykonać badanie profilaktycznie, a kiedy jest to konieczne. Opowiemy także o leczeniu celowanym molekularnym w oparciu o wyniki badania DNA raka. To metoda przyszłości, którą medycyna zaczyna posługiwać się już dziś i zmierza do tego, by rak był leczony jako choroba przewlekła. Podobnie jak dzisiaj leczona jest cukrzyca. 01:55 ASTRONARIUM - (67) - KSIĘŻYC Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Księżyc, nasz naturalny satelita. To dosłownie i w przenośni najbliższe nam ciało niebieskie. Losy Księżyca i Ziemi są nierozłącznie związane. W tym programie pokażemy, jak zmieniała się nasza wiedza na temat Srebrnego Globu. I jaka może być jego rola w przyszłości. 02:25 . - NA TROPIE EPIDEMII - WIRUSY (DISEASE HUNTERS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Co może spowodować kolejną pandemię? W tej trzyodcinkowej serii dokumentalnej poznajemy Disease Hunters (Łowców chorób), zespoły międzynarodowych naukowców na pierwszej linii frontu, które ścigają się, aby zidentyfikować, zbadać i unicestwić choroby zakaźne, patogeny i drobnoustroje. W tej wielokrotnie nagradzanej miniserii dokumentalnej występują czołowi naukowcy z Tajlandii, Singapuru, Kambodży, Japonii, Filipin, Islandii, Indii, Wielkiej Brytanii i USA, co podkreśla międzynarodową współpracę i wymianę danych. Naukowcy w filmie łączą także dzisiejsze epidemie z epidemiami historycznymi i badają czynniki, które mogą przyspieszyć przyszłe epidemie, takie jak interakcje człowiek - zwierzę, lekooporność, zmiana klimatu, urbanizacja i globalizacja. Omawiane choroby obejmują koronawirusa COVID - 19, grypę, świńską grypę H1N1, polio, superbakterie, gruźlicę, malarię i dengę. Laureat: Srebrny Medal, film dokumentalny na World Media Festivals Awards