TVP3 Gorzów Wielkopolski Niedziela, 10.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - POLOT TRZMIELA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Nie bąki, nie gzy, nie robaki i nie osy. To najprawdziwsze pszczoły. Taką informację słyszymy o trzmielach od ich badaczy i obrońców, działających w okolicach Spały w samym centrum Polski. Urządzają budki, w których te owady mogą spokojnie urządzać gniazda. Propagują rośliny, zapewniające trzmielom pożytek. Bo też i trzmiele zapewniają byt wielu roślinom, zapylając je. Są wśród nich gatunki, których nie mogą zapylić popularne pszczoły miodne. Często są to rośliny ważne dla naszej gospodarki. Tymczasem trzmiele giną, a nasi bohaterowie szukają sposobów na przywrócenie rodzimej przyrodzie tych pracowitych, a niedocenianych przedstawicieli owadziego świata. 06:35 REPORTAŻ Z REGIONU - TO MY - TVP3 Reportaż, 25 min, Polska, 2023 Autor: Natalia Karapuda Zwykle to dziennikarze ośrodków regionalnych są najbliżej ludzi. Pokazują ich problemy, walczą o ważne dla nich sprawy. Starają się być tam, gdzie dzieją się najważniejsze rzeczy w 16 województwach w Polsce. Raz w roku jest jednak taki moment, gdy to oni zostają docenieni za to, co robią. Po raz 29. PiK, czyli Przegląd i Konkurs 16 ośrodków regionalnych będzie okazją do przybliżenia widzom pracy dziennikarzy - od przysłowiowej kuchni. 07:10 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 160 DALMACJA: SZYBENIK I ROGOZNICA Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Autor: Grzegorz Skrzypak, Wojciech Lubiński Turystyczna Jazda udaje się po raz kolejny do Chorwacji. Autorzy programu odwiedzą jeden z najbardziej znanych regionów - Dalmację. Tym razem w odcinku m.in. trasy rowerowe w okolicach Rogoznicy. 07:20 NIEZWYKŁE MIEJSCA - WARSZAWSKIE ZOO - WILLA ŻABIŃSKICH CZ. 1 Cykl reportaży, 5 min, Polska, 2023 07:30 KLINIKA GOSPODARCZA - WUZETEM Magazyn, 9 min, Polska, 2023 W programie przedstawimy znaczenie wsparcia Agencji Rozwoju Przemysłu dla rozwoju spółki z Grupy ARP - Warszawskich Zakładów Mechanicznych PZL - WZM, czyli "WUZETEM". 08:35 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - (NIE)ZWYKŁA RODZINA Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2023 Rodzina Ulmów z Markowej koło Łańcuta w marcu 1944 roku mieszka na skraju wsi. Mają szóstkę dzieci, a siódme jest w drodze. Kiedy dwie żydowskie rodziny, dwa lata wcześniej, proszą ich o pomoc - nie zastanawiają się ani chwili. Przechowują ich na strychu własnego domu. Wykorzystują fakt, że dom znajduje się poza wsią i rzadko ktoś tam się pojawia. Żydowskie rodziny żyją niemal normalnie: pomagają Ulmom w gospodarstwie, krzątają się przy pszczołach, wspólnie garbują skóry. Wydaje się, że uda im się doczekać końca wojny. O tym zbliżającym się końcu i klęsce Hitlera mówi się już dość głośno. Być może by się udało, gdyby nie jeden z donosicieli. Nad ranem - Ulmów i żydowskie rodziny ukrywające się na strychu - budzi hałas. Niemcy bez wahania strzelają do ukrywających się Żydów. Trzech zabijają jeszcze na strychu. Pozostałych na oczach rodziny Ulmów. Potem giną rodzice, a na końcu cała szóstka dzieci. Zakopują ich w dole. Tam, jak się potem okaże, Wiktoria Ulma urodzi swoje siódme dziecko. Niemcy jeszcze przez wiele godzin "biesiadują" na miejscu tragedii. Sygnał jest jasny - jeśli odważycie się pomagać, skończycie jak oni. Mieszkańcy Markowej nie mogą uwierzyć w to, co się stało. Kilka dni później wykopują ciała Ulmów i chowają ich w prowizorycznych trumnach. Za kilka miesięcy Niemcy uciekną z Markowej w popłochu. Do ocalenia zabrakło niewiele. Przez wiele lat mieszkańcy wsi nie mówią o rodzinie Ulmów. Wszyscy wiedzą, ale nie dzielą się tą wiedzą z obcymi. Dopiero w 1995 roku wychodzi na jaw, że przechowywali Żydów i za tę pomoc zapłacili życiem. Dostają pośmiertnie medal - "Sprawiedliwy wśród narodów świata", a potem rozpoczyna się proces beatyfikacyjny. Całej rodziny. Niezwykłej rodziny. 10:01 SPORT WEEKEND 09.09.2023 Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Sukcesy i porażki naszych drużyn w rozgrywkach ligowych. Najświeższe wieści, nie tylko z lubuskich, stadionów, boisk, parkietów, basenów, torów żużlowych, strzelnic, bieżni, kortów i parkurów, czyli wszystko co kibic wiedzieć powinien. 10:11 SPOTKANIA W ŚWIECIE CISZY Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Program dedykowany osobom głuchym oraz wszystkim zainteresowanym poznaniem świata ciszy. Program nadawany jest w całości w języku migowym. 10:35 MAGAZYN REPORTERSKI 12 min, Polska, 2023 Magazyn poświecony różnym aspektom społecznym. 10:47 LUBUSKIE INWESTYCJE Magazyn, 9 min, Polska, 2023 Lubuskie inwestycje 10:58 PIOSENKA U CIEBIE Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2023 Autor: Iza Fatalska, Barłomiej Wieczorek Zdjęcia: Paweł Łukowski, Mariusz Kaźmierski . 11:21 PAMIĘĆ I TOŻSAMOŚĆ Magazyn, 13 min, Polska, 2023 Program poświęcony ważnym wydarzeniom w historii naszego kraju. 11:34 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - NIEMI ŚWIADKOWIE Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Są przy drogach głównych, leśnych ścieżkach, w ogródkach przed domami, na rozdrożach, przy wjeździe do wsi, w miejscach niebezpiecznych, głęboko w lesie albo w polu. Są charakterystycznym elementem krajobrazu, najczęściej spotykane na wsi. W przydrożnych kapliczkach twórcy umieszczali figurki patronów, w których opiekę i wstawiennictwo wierzyli. Szczególną rolę odgrywały w okresie żniw. Każda z nich ma znaczenie. Święty Florian chroni przed pożarem, Matka Boska przed nieszczęściem, wspiera i błogosławi, a Święty Jan Nepomucen chroni pola i zasiewy przed powodzią i suszą. Te najstarsze są drewniane, inne z cegły i kamienia, tynkowane albo bielone wapnem. Najbardziej charakterystyczne dla kurpiowszczyzny są kłodowe, inne domkowe, skrzynkowe, słupkowe albo otwarte. Pokażemy kapliczki kurpiowszczyzny znajdujące się na terenach województw mazowieckiego i podlaskiego. Opowiemy o tym, jakie było ich znaczenie, kto je umieszczał, gdzie i w jakim celu. 11:46 PROSTO Z LASU - PROGRAM PRZYRODNICZY 13/23 Magazyn, 13 min, Polska, 2023 Autor: Tomasz Domański, Jerzy Sobociński Program prezentujący piękno polskich lasów oraz wszelkie problemy związane z ich ochroną a także zagospodarowaniem. Wiosna to czas wzmożonej pracy w ośrodkach rehabilitacji dzikich zwierząt. Leśnicy są otwarci na niesienie pomocy poszkodowanym mieszkańcom lasów. Trzeba jednak rozważnie nieść pomoc ponieważ niewiedza często prowadzi do niepotrzebnych interwencji. 12:05 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - DOBRZY LUDZIE Z MARKOWEJ Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Jest marzec 1944 roku. Markowa koło Rzeszowa. Niewielka i spokojna wieś. Przed wojną żyli tu w zgodzie obok siebie: Polacy i Żydzi. Wojna zmieniła wszystko. Większość żydowskiej części mieszkańców Niemcy wywieźli do getta albo rozstrzelali na skraju wsi. Przeżyli nieliczni. Tym, którzy przeżyli, miejscowi pomagali, jak mogli. Dostarczali jedzenie, szukali kryjówek i sami przechowywali swoich żydowskich sąsiadów we własnych domach. Z ponad 121 Żydów, którzy żyli przed wojną w Markowej, przeżyło ponad dwudziestu. Jak wiele musieli poświęcić, trudno dzisiaj opowiedzieć. Na strychu u rodziny Szylarów ukryło się siedmiu Żydów. Mieszkali w niewielkiej skrytce na strychu. Nie dało się tam stać, latem było nieznośnie gorąco, a zimą - przeraźliwie zimno. Pomieszczenie miało zaledwie 80 centymetrów wysokości. Przez szpary w drewnianej ścianie doskonale było widać to, co wydarzyło się zaledwie 500 metrów dalej - w chałupie Ulmów. Tam, nad ranem 24 marca 1944 roku - gestapo zabiło wszystkich ukrywających się u tej rodziny Żydów, a potem rozstrzelało całą rodzinę Ulmów: dwoje dorosłych i szóstkę dzieci. Najmłodsze miało wtedy dopiero rok. O okrutnej karze za pomoc swoim dawnym sąsiadom wiedziała cała wieś, a jednak nikt nie przestał pomagać. Nikt nie wyrzucił ukrywanych Żydów. Wszyscy przetrwali wojnę. Wystarczyło kilka miesięcy. 12:25 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - (NIE)ZWYKŁA RODZINA Cykl reportaży, 10 min, Polska, 2023 13:15 PASZPORTY PARAGWAJU Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Robert Kaczmarek Film "Paszporty Paragwaju" opowiada o działalności grupy Aleksandra Ładosia, czyli nielegalnej polsko - żydowskiej struktury, zajmującej się masowym fałszowaniem dokumentów dla ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Dotyczy to głównie okresu tzw. Akcji Reinhardt, której celem była zagłada ludności żydowskiej. "To Polacy pomogli najwięcej, polskie państwo nie mogło zrobić więcej. Przede wszystkim polskie państwo nie miało terytorium, było okupowane, więc dyplomaci i polski rząd na uchodźstwie robili, co mogli" - powiedział jeden z bohaterów filmu, Markus Blechner, konsul honorowy RP w Szwajcarii. W skład grupy wchodzili dyplomaci żydowskiego i polskiego pochodzenia, m.in. konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie wlatach 1939 - 45 Konstanty Rokicki, ambasador Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz i dyplomata Juliusz Kuehl. Należeli do niej także poseł na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz przedstawiciel organizacji żydowskich Chaim Eiss. Paszporty krajów latynoskich, głównie Paragwaju, Salwadoru, Hondurasu, Boliwii, Peru i Haiti, chroniły swoich posiadaczy w gettach przed wywózką do niemieckich obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano do obozów dla internowanych, gdzie pewna część z nich doczekała końca wojny. 14:05 POLACY NA RATUNEK ŻYDOM - ODC. 145 - MIECZYSŁAW FOGG Magazyn historyczny, 13 min, Polska, 2022 Autor: Magdalena Kołodziejczyk Zdjęcia: Magdalena Kołodziejczyk Wśród znanych osób, które w czasie okupacji niemieckiej ratowały Żydów, znajduje się także słynny śpiewak Mieczysław Fogg. W mieszkaniu przy ul. Koszykowej 69 w Warszawie Fogg przechowywał uciekinierów z getta warszawskiego. Byli to głównie jego znajomi ze środowiska artystycznego. 26 października 1989 roku, kilka miesięcy przed śmiercią, Mieczysław Fogg został uhonorowany przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. 14:20 NIEZWYKŁE MIEJSCA - WARSZAWSKIE ZOO WILLA ŻABIŃSKICH CZ. 2 Cykl reportaży, 5 min, Polska, 2023 14:30 INFORMACJE LUBUSKIE 10.09.2023 (14:30) 8 min, Polska, 2023 14:39 POGODA 10.09.2023 14:40 0 min, Polska, 2023 14:41 INWESTYCJA W POLSKĘ Magazyn, 2 min, Polska, 2023 Inwestycje w Polskę 16:30 INFORMACJE LUBUSKIE 10.09.2023 (16:30) 8 min, Polska, 2023 16:40 POGODA 10.09.2023 14:40 0 min, Polska, 2023 16:41 INWESTYCJA W POLSKĘ Magazyn, 2 min, Polska, 2023 Inwestycje w Polskę 17:00 PAMIĘĆ I TOŻSAMOŚĆ Magazyn, 13 min, Polska, 2023 Program poświęcony ważnym wydarzeniom w historii naszego kraju. 17:15 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - NIEMI ŚWIADKOWIE Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Są przy drogach głównych, leśnych ścieżkach, w ogródkach przed domami, na rozdrożach, przy wjeździe do wsi, w miejscach niebezpiecznych, głęboko w lesie albo w polu. Są charakterystycznym elementem krajobrazu, najczęściej spotykane na wsi. W przydrożnych kapliczkach twórcy umieszczali figurki patronów, w których opiekę i wstawiennictwo wierzyli. Szczególną rolę odgrywały w okresie żniw. Każda z nich ma znaczenie. Święty Florian chroni przed pożarem, Matka Boska przed nieszczęściem, wspiera i błogosławi, a Święty Jan Nepomucen chroni pola i zasiewy przed powodzią i suszą. Te najstarsze są drewniane, inne z cegły i kamienia, tynkowane albo bielone wapnem. Najbardziej charakterystyczne dla kurpiowszczyzny są kłodowe, inne domkowe, skrzynkowe, słupkowe albo otwarte. Pokażemy kapliczki kurpiowszczyzny znajdujące się na terenach województw mazowieckiego i podlaskiego. Opowiemy o tym, jakie było ich znaczenie, kto je umieszczał, gdzie i w jakim celu. 17:27 ASTRONARIUM - 1/23 (152) - LOT NA MARSA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski, Krzysztof Czart Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Mars, planeta, w stronę której spoglądamy ze szczególnym zainteresowaniem. Właśnie tam upatrujemy miejsca, w którym chcielibyśmy wykonać kolejny mały krok dla człowieka, a zarazem wielki skok dla ludzkości. W tym programie sprawdzimy, czego potrzeba, by lot na Marsa stał się możliwy. 17:52 INWESTYCJA W POLSKĘ Magazyn, 3 min, Polska, 2023 17:56 INWESTYCJA W POLSKĘ Magazyn, 2 min, Polska, 2023 Inwestycje w Polskę 18:00 SPOTKANIA W ŚWIECIE CISZY Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Program dedykowany osobom głuchym oraz wszystkim zainteresowanym poznaniem świata ciszy. Program nadawany jest w całości w języku migowym. 18:24 SIEWCY SŁOWA - PROGRAM RELIGIJNY - 09.09.2023 5 min, Polska, 2023 Autor: Sławomir Mazur Program religijny. 18:30 INFORMACJE LUBUSKIE - WYDANIE GŁÓWNE 10.09.2023 18:30 20 min, Polska, 2023 18:53 POGODA 10.09.2023 18:50 2 min, Polska, 2023 18:57 ICHTIS Magazyn, 12 min, Polska, 2023 Program poświęcony wydarzeniom z życia Kościoła w Diecezji Zielonogórsko - Gorzowskiej, prezentujący wydarzenia liturgiczne, działalność misyjną, pielgrzymki wiernych, Katolickie Stow. Młodzieży, Caritas, hospicja oraz sylwetki Świętych. 19:11 LUBUSKI RAPORT GOSPODARCZY Magazyn, 12 min, Polska, 2023 Program pokazuje życie gospodarcze regionu. Program pokazuje to, co dzieje się w lubuskich firmach, prezentujemy zjawiska ekonomiczne i gospodarcze i ich wpływ na funkcjonowanie lokalnych przedsiębiorców. 19:24 ROZMOWA NA CZASIE Program publicystyczny, 5 min, Polska, 2023 Program informacyjno - publicystyczny dotyczący bieżących spraw regionu. 20:00 NIE MA WIĘKSZEJ MIŁOŚCI - KONCERT Z OKAZJI BEATYFIKACJI RODZINY ULMÓW Koncert, 55 min, Polska, 2023 20:55 WARSZAWA. WCZORAJ I DZIŚ - MUR GETTA, UL. ZŁOTA 62 Cykl reportaży, 4 min, Polska, 2023 21:00 PRZYKAZANIE MIŁOŚCI. HISTORIA RODZINY ULMÓW Z MARKOWEJ Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2023 Reżyseria: Marta Pietrasiewicz Scenariusz: Marta Pietrasiewicz Film przedstawia życie rodziny Ulmów w czasie II wojny światowej. Opowiada o tym jakimi ludźmi byli Ulmowie, jakimi kierowali się wartościami i czym się interesowali. To historia dramatycznych wyborów, które musieli dokonać. Zdecydowali się na udzielanie pomocy innym, w tym ukrywanie Żydów, narażając swoje życie. W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów. W grudniu 2022 rok papież Franciszek ogłosił decyzję o beatyfikacji rodziny. Autorka filmu przedstawia niezwykle istotne wypowiedzi archiwalne Stanisławy Kuźniak - kuzynki rodziny Ulmów, a także Anny Bącal - która była koleżanką Stasi Ulmy (dziecka Wiktorii i Józefa Ulmów). Istotnym walorem filmu są liczne archiwalne zdjęcia fotograficzne, autorstwa m. in. Józefa Ulmy. Na uwagę zasługują sceny fabularyzowane, które pozwolą przybliżyć codzienne życie rodziny Ulmów (reżyserem tych scen jest Piotr Kuciński). Konsultantami merytorycznymi byli: ks. dr Bogusław Turek - podsekretarz Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych Stolicy Apostolskiej i dr Wojciech Hanus - historyk IPN w Rzeszowie. 22:30 INFORMACJE LUBUSKIE - WYDANIE GŁÓWNE 10.09.2023 21:30 14 min, Polska, 2023 23:15 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - (NIE)ZWYKŁA RODZINA Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2023 Rodzina Ulmów z Markowej koło Łańcuta w marcu 1944 roku mieszka na skraju wsi. Mają szóstkę dzieci, a siódme jest w drodze. Kiedy dwie żydowskie rodziny, dwa lata wcześniej, proszą ich o pomoc - nie zastanawiają się ani chwili. Przechowują ich na strychu własnego domu. Wykorzystują fakt, że dom znajduje się poza wsią i rzadko ktoś tam się pojawia. Żydowskie rodziny żyją niemal normalnie: pomagają Ulmom w gospodarstwie, krzątają się przy pszczołach, wspólnie garbują skóry. Wydaje się, że uda im się doczekać końca wojny. O tym zbliżającym się końcu i klęsce Hitlera mówi się już dość głośno. Być może by się udało, gdyby nie jeden z donosicieli. Nad ranem - Ulmów i żydowskie rodziny ukrywające się na strychu - budzi hałas. Niemcy bez wahania strzelają do ukrywających się Żydów. Trzech zabijają jeszcze na strychu. Pozostałych na oczach rodziny Ulmów. Potem giną rodzice, a na końcu cała szóstka dzieci. Zakopują ich w dole. Tam, jak się potem okaże, Wiktoria Ulma urodzi swoje siódme dziecko. Niemcy jeszcze przez wiele godzin "biesiadują" na miejscu tragedii. Sygnał jest jasny - jeśli odważycie się pomagać, skończycie jak oni. Mieszkańcy Markowej nie mogą uwierzyć w to, co się stało. Kilka dni później wykopują ciała Ulmów i chowają ich w prowizorycznych trumnach. Za kilka miesięcy Niemcy uciekną z Markowej w popłochu. Do ocalenia zabrakło niewiele. Przez wiele lat mieszkańcy wsi nie mówią o rodzinie Ulmów. Wszyscy wiedzą, ale nie dzielą się tą wiedzą z obcymi. Dopiero w 1995 roku wychodzi na jaw, że przechowywali Żydów i za tę pomoc zapłacili życiem. Dostają pośmiertnie medal - "Sprawiedliwy wśród narodów świata", a potem rozpoczyna się proces beatyfikacyjny. Całej rodziny. Niezwykłej rodziny. 23:45 POLACY NA RATUNEK ŻYDOM - ODC. 76 - ZOFIA KOSSAK - SZCZUCKA Magazyn historyczny, 12 min, Polska, 2021 Autor: Magdalena Kołodziejczyk Zdjęcia: Dawid Cierpikowski Zofia Kossak - Szatkowska, primo voto Szczucka to jedna z najwybitniejszych pisarek historycznych XX wieku, działaczka polityczna i katolicka, Sprawiedliwa wśród narodów świata. Była autorką powieści historycznych, utworów dla dzieci, reportaży. W czasie wojny działała w konspiracji jako współzałożycielka katolickiego Frontu Odrodzenia Polski i inicjatorka Rady Pomocy Żydom (Żegota). W 1943 roku została osadzona w Oświęcimiu, co opisała w atakowanych po wojnie przez komunistów wspomnieniach "Z otchłani". Reportaż opowiada o życiu Zofii Kossak - Szczuckiej, ukazując zwłaszcza jej zasługi dla ratowania Żydów. 00:15 POLACY NA RATUNEK ŻYDOM - ODC. 145 - MIECZYSŁAW FOGG Magazyn historyczny, 13 min, Polska, 2022 Autor: Magdalena Kołodziejczyk Zdjęcia: Magdalena Kołodziejczyk Wśród znanych osób, które w czasie okupacji niemieckiej ratowały Żydów, znajduje się także słynny śpiewak Mieczysław Fogg. W mieszkaniu przy ul. Koszykowej 69 w Warszawie Fogg przechowywał uciekinierów z getta warszawskiego. Byli to głównie jego znajomi ze środowiska artystycznego. 26 października 1989 roku, kilka miesięcy przed śmiercią, Mieczysław Fogg został uhonorowany przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. 00:30 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - DOBRZY LUDZIE Z MARKOWEJ Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 Jest marzec 1944 roku. Markowa koło Rzeszowa. Niewielka i spokojna wieś. Przed wojną żyli tu w zgodzie obok siebie: Polacy i Żydzi. Wojna zmieniła wszystko. Większość żydowskiej części mieszkańców Niemcy wywieźli do getta albo rozstrzelali na skraju wsi. Przeżyli nieliczni. Tym, którzy przeżyli, miejscowi pomagali, jak mogli. Dostarczali jedzenie, szukali kryjówek i sami przechowywali swoich żydowskich sąsiadów we własnych domach. Z ponad 121 Żydów, którzy żyli przed wojną w Markowej, przeżyło ponad dwudziestu. Jak wiele musieli poświęcić, trudno dzisiaj opowiedzieć. Na strychu u rodziny Szylarów ukryło się siedmiu Żydów. Mieszkali w niewielkiej skrytce na strychu. Nie dało się tam stać, latem było nieznośnie gorąco, a zimą - przeraźliwie zimno. Pomieszczenie miało zaledwie 80 centymetrów wysokości. Przez szpary w drewnianej ścianie doskonale było widać to, co wydarzyło się zaledwie 500 metrów dalej - w chałupie Ulmów. Tam, nad ranem 24 marca 1944 roku - gestapo zabiło wszystkich ukrywających się u tej rodziny Żydów, a potem rozstrzelało całą rodzinę Ulmów: dwoje dorosłych i szóstkę dzieci. Najmłodsze miało wtedy dopiero rok. O okrutnej karze za pomoc swoim dawnym sąsiadom wiedziała cała wieś, a jednak nikt nie przestał pomagać. Nikt nie wyrzucił ukrywanych Żydów. Wszyscy przetrwali wojnę. Wystarczyło kilka miesięcy. 00:40 POLACY NA RATUNEK ŻYDOM - ODC. 156 ALEKSANDER ZELWEROWICZ Magazyn historyczny, 12 min, Polska, 2022 Autor: Magdalena Kołodziejczyk Zdjęcia: Rafał Kraśkiewicz W latach okupacji niemieckiej Aleksander Zelwerowicz, wybitny aktor i reżyser teatralny, jak wielu innych twórców i artystów, musiał zerwać z życiem zawodowym. Podejmował różne zajęcia, w tym pomocowe, niosąc wsparcie m.in. wojennym uchodźcom i ukrywającym się Żydom. W roku 1977 Instytut Yad Vashem przyznał Zelwerowiczowi i jego córce Helenie tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. 01:00 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - KAMIENIE PAMIĘCI Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2020 Autor: Jacek Tokarczyk Cmentarz Żydowski przy ul. Brackiej w Łodzi to największa w Polsce i druga po berlińskiej, największa w Europie żydowska nekropolia. Reportaż jest próbą odkrycia na nowo bogatej historii tego miejsca. To także przybliżenie zwyczajów i obrzędów judaizmu. Opowieść o tych, którzy przez lata współtworzyli świetność "ziemi obiecanej", a także tych, których dotknęła najtragiczniejsza karta w historii narodu żydowskiego holocaust. 03:10 HISTORIA JEDNEJ ZBRODNI Film dokumentalny, 77 min, Polska, 2023 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Włodzimierz Płaneta Film dokumentalny opowiada przejmującą historię rodziny Ulmów: Józefa i Wiktorii oraz ich siedmiorga dzieci. Ulmowie poświęcili swoje życie, próbując ratować dwie żydowskie rodziny. 24 marca 1944 roku Niemcy dokonali niewyobrażalnej zbrodni, mordując z zimną krwią całą rodzinę Ulmów oraz ich malutkie dzieci. To jest dla reżysera punkt wyjścia do przeprowadzenia śledztwa w tej sprawie. Jego wyniki są szokujące... Reżyser dotarł do niepublikowanych wcześniej materiałów, przeprowadził szereg rozmów, podążył powojennym tropem odpowiedzialnych za mord. Dzięki temu widz z przerażającym zdumieniem odkrywa prawdę, że sprawcy tej okrutnej zbrodni nie ponieśli kary, a żandarm, który wydał wyrok na Ulmów i przeprowadził ich egzekucję, przez lata cieszył się szacunkiem i uznaniem w Niemczech. Historia jednej zbrodni to nie tylko świetnie zrealizowany, przyciągający uwagę widzów od pierwszej do ostatniej minuty dokument. To także film misyjny, w służbie prawdy, opowiadający o brakujących elementach historii rodziny Ulmów, nad którymi do tej pory nikt się nie pochylił.