TVP Dokument Środa, 13.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - CZUŁY JAK BASIOR Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2008 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marzenna Nowakowska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są szaleńcy natury ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Tam, gdzie na przestrzeni kilku hektarów żyją najdziksze z naszych zwierząt - wilki, rysie, jelenie, puchacze - można poznać ich prawdziwe, nieraz zaskakujące, zachowania i cechy. Czułość wilczych basiorów, braterstwo samotnych rysi, dzikość swojskich bocianów, inteligencja dziczej lochy ujawniają się tu uważnemu obserwatorowi w całej pełni, o co na łonie natury byłby trudno. Podobnie jak trudno byłoby w dzikiej przyrodzie poznawać życie rodzinne zwierząt. Tę unikalną możliwość ma Jacek Wąsiński, twórca Leśnego Pogotowia w Mikołowie, udzielającego pomocy zbłąkanym i kontuzjowanym przedstawicielom rodzimej fauny. I o tej wciąż zagadkowej stronie życia zwierząt z pasją opowiada. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 36 JAK POWSTAJE PAPIER? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Papier to rzecz na tyle zwyczajna, że właściwie nie zwracamy na niego większej uwagi na co dzień. Nie wyobrażamy sobie jednak życia bez papieru. Dlatego warto poznać tajniki jego historycznej produkcji. W tym celu Radosław Kotarski rusza do Dusznik Zdroju i sam ręcznie wytwarza arkusze papieru. Przy tej okazji zastanawia się, dlaczego produkcję papieru nazywamy czerpaniem i jak możliwe jest wykonanie znaku wodnego. Nie obędzie się bez wytężonej pracy. 07:05 NOTACJE - MARIA BRONIEWSKA. BYŁA JEGO NAJWIĘKSZĄ MIŁOŚCIĄ Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2011 Autor: Ewa Bilińska Przybrana córka Władysława Broniewskiego, córka aktorki i pisarki Marii Zarębińskiej. Władysława Broniewskiego poznała w 1938 roku i dalsze koleje jej życia przez dłuższy okres związane były z życiem i spuścizną poety. Była świadkiem wielu burzliwych i tragicznych wydarzeń czasu II wojny światowej, która przerwała krótkotrwałe, małżeńskie szczęście Broniewskiego i Zarębińskiej. Wraz z matką, w ślad za poetą, który nie zdołał dotrzeć do swego pułku, w listopadzie 1939 roku wyjechała do Lwowa i tam przebywała do momentu uwięzienia Broniewskiego przez NKWD. Następnie wróciła do Warszawy, gdzie jej matka, Maria Zarębińska, brała czynny udział w ruchu oporu (AK), za co została uwięziona i wysłana do Auschwitz. Maria Zarębińska pomagała także ukrywać uciekinierów z getta warszawskiego, a wcześniej przewoziła dokumenty kolegom męża, którzy, po wkroczeniu faszystów niemieckich w 1941 roku do Lwowa musieli opuścić to miasto i ukrywać się w Generalnej Guberni. Maria Broniewska towarzyszyła matce wielokrotnie, narażając swoje życie, potem po jej uwięzieniu, jako kilkunastoletnia dziewczynka podzieliła los wielu mieszkańców Warszawy, którzy zmuszeni byli do opuszczenia miasta. O przeżyciach matki i ojca dowiedziała się dopiero po wyzwoleniu w 1945 roku. W tym czasie oboje powrócili do kraju; Broniewski z Londynu, a Maria z niemieckiego obozu pracy. Maria Zarębińska opisała swoje przeżycia w "Opowiadaniach oświęcimskich", które pozostały niedokończone. W 1947 roku, po ponad rocznej chorobie, pielęgnowana przez córkę, zmarła w sanatorium w Zurychu. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 178 PŁOCK Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Agata Sałapa Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Płock to miasto, do którego chce się wracać, dlatego odwiedzamy je ponownie. Leży nad szeroką doliną Wisły, a jego historia jest ściśle związana z rzeką. Nie przez przypadek pogańscy Słowianie na naturalnej skarpie założyli pierwszy gród, który dał początek kolejnym siedzibom mazowieckich władców. Tu krzyżowały się też ważne szlaki handlowe - lądowe i rzeczne. Płock wiele zawdzięcza Konradowi Mazowieckiemu, który na przełomie XII i XIII wieku położył fundamenty pod silne Księstwo Mazowieckie, a w 1237 roku nadał miastu akt lokacyjny. Aby lepiej poznać dzieje Płocka, trzeba się cofnąć do wieku XI - do czasów panowania Władysława Hermana, pradziadka Konrada. Władysław Herman osiadł w Płocku, dzieląc kraj pomiędzy siebie i dwóch synów. Jednym z nich był Bolesław Krzywousty, który ostatecznie przejął władzę po ojcu. Obaj, niezwykle ważni z punktu widzenia historii miasta książęta, sprawowali władzę z Płocka, który przez 59 lat pełnił rolę stolicy państwa polskiego, stając się najważniejszym miastem na Mazowszu. 07:50 WETERYNARZE Z SERCEM - /40/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Klinika weterynaryjna i operacja zaćmy? Tak! Troskliwi właściciele psa yorka, Lucky’ego, bez wahania zdecydowali się na ten skomplikowany zabieg u swego pupila. Trudno było uwierzyć, że tuż po operacji i wybudzeniu Lucky rozglądał się wokół zdziwiony, bo znalazł się w nowym, lepszym świecie. A wszystko dzięki zdobyczom współczesnej okulistyki weterynaryjnej. Obserwowaliśmy również chore fretki, które trafiły do gabinetu weterynaryjnego z wolontariuszką Stowarzyszenia Przyjaciół Fretek. Okazuje się, że jeżeli te śliczne futrzaki są odpowiednio odżywiane to do trzeciego roku życia prawie nie chorują. Później jednak pojawiają się często przewlekłe choroby nerek, serca, nadnerczy. Kupując fretkę, trzeba mieć tego świadomość. Na właścicielu ciąży duża odpowiedzialność. Zarówno osobista jak i finansowa. A wielu z nich stara się jej unikać. 08:20 SŁOŃCE I CZŁOWIEK - CZĘŚĆ 2 (SUN AND MAN) Cykl dokumentalny, 46 min, Francja, 2018 Reżyseria: Francois Barre Dwuczęściowy film dokumentalny o relacjach człowieka ze Słońcem, które jest naszym światłem, ciepłem, pożywieniem. Wraz z nim powstają ludzie i obawiają się jego zniknięcia. Jesteśmy tak przyzwyczajeni do jego obecności, że zapomnieliśmy, że się kiedyś narodziło i kiedyś umrze. Ale jak dobrze znamy Słońce? Ten film bada podstawowe relacje między człowiekiem a tą fascynującą gwiazdą. Antropolodzy, astrofizycy, historycy i klimatolodzy pomagają nam zrozumieć, w jaki sposób Słońce nas ukształtowało na wiele sposobów od przekonań religijnych po nasz związek z czasem, a nawet kolor naszej skóry czy strukturę naszych włosów. Dzięki postępowi w nauce nauczyliśmy się również używać go w zamian czegoś. Stawiamy Słońce w centrum naszych problemów środowiskowych. Międzynarodowi eksperci i klucze do zrozumienia największego "uzależnienia" człowieka. 09:15 NAJLEPSZA PRACA DLA PSA - ODCINEK 4. (TOP JOBS FOR DOGS EP. 4) Cykl dokumentalny, 44 min, Australia, 2017 Reżyseria: Jack Oddie Scenariusz: Roger Stevenson Seria dokumentalna (7 odcinków), która w zabawny i wciągający sposób prezentuje różne gatunki psów i ich role. Na całym świecie istnieje ponad 300 ras psów, ale która rasa zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wydajność pracy? Autorzy cyklu podróżują po całym świecie, aby spotkać psy w pracy i dowiedzieć się, co czyni je najlepszymi i w jakiej dziedzinie czy roli. Poszukiwacze trufli, wykrywacze pluskiew, psy policyjne, psy wsparcia emocjonalnego, psy pasterskie, psy przewodnicy, ciągnące sanki, asystenci strażaków, gwiazdy mediów społecznościowych, poławiacze myszy, trenerzy fitness, cyrkowcy, gracze we frisbee, doradcy lekarzy, ochraniarze, psy tropiące, strażnicy więzienni, wykrywacze węży... Lista prac wykonywanych przez psy jest nieskończona, a ich umiejętności niesamowite. Każdy odcinek zawiera historie z całego świata: z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii, Antarktydy, Czech, Singapuru i nie tylko pokazując wiele powodów, dla których psy są naprawdę najlepszymi przyjaciółmi ludzi. Odc. 4. Towarzystwo własnych psiaków pomaga zmniejszyć napięcie w biurze. Poza tym - wprowadza zdrowszy styl życia pracownikom, bo kilka razy dziennie muszą wyprowadzić psy na spacer. Psy pracują jak reszta personelu. Jest taki czas w życiu, kiedy trzeba przenieść się do domu opieki. To przytłaczające i wielkie przeżycie, ale są w tych domach przyjaciele, którzy umilają pobyt. Zapewniają dobrą terapię rezydentom, zwłaszcza tym z demencją. Śmieją się wtedy, głaszczą psy i cieszą się z ich wizyt. Border collie to wybitnie inteligentne psy, więc potrzebują stale zajęcia. Codziennie miliony osób i paczek przechodzi przez lotniska na całym świecie. Dużym problemem jest bezpieczeństwo biologiczne. Ludzie przenoszą choroby i pasożyty - nawet o tym nie wiedząc. Na szczęście na linii frontu czuwają czworonożni eksperci, wyszkoleni, by wywęszyć wszystko, co nie powinno przekroczyć granicy. Labradoodle to połączenie labradora retrievera z pudlem są częstym wyborem na psy asystujące lub terapeutyczne. Psy poszukiwawczo - ratownicze pracują niezależnie od pogody, szukając zaginionych i rannych osób w każdym terenie. Psy szkoli się do tropienia zapachu ludzkiego. Psy można wyszkolić do wykonywania niezwykłych zadań - np. do pomagania niedowidzącym w bardziej aktywnym życiu. Psy pomagające niesłyszącym - alarmują ich o ważnych dźwiękach w domu. Różne rasy są predysponowane do różnych ról, ale pewne kudłacze kwalifikują się do prawie każdego zadania. Np. do testowania w firmie, produkującej pokarm dla zwierząt lub bycia uroczym psem w oknie. Niezależnie od umiejętności psa - zawsze znajdzie się dla niego odpowiednie zadanie. 10:10 BALMORAL: UKRYTA HISTORIA - ODC. 1. LATA 1936 - 1955 (INSIDE BALMORAL / BALMORAL: HIDDEN HISTORY) Serial dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Tom Brisley, Ash Potterton Trzyodcinkowa mini - seria dokumentalna o zamku Balmoral - szkockim domu rodziny królewskiej od 1852 roku, kiedy książę Albert kupił posiadłość jako prezent dla swojej żony, królowej Wiktorii, która kochała szkocką wieś. Serial dokumentalny jest spojrzeniem zza kulis na to odosobnione królewskie ustronie, ulubiony dom królowej Elżbiety. To 50 000 akrów szkockich Highlands i ponad 150 budynków. Posiadłość zatrudnia ponad 100 pracowników. Film daje rzadki wgląd w jedną z najbardziej fascynujących rezydencji w Wielkiej Brytanii. Odc. 1 - "Lata 1936 - 1955". Ukryta w sercu szkockich gór ustronna królewska posiadłość jest dwa razy większa niż Manchester. Tylko tutaj królowa Elżbieta mogła naprawdę od wszystkiego uciec. Balmoral. Jednak ta wielka posiadłość była też świadkiem jednych z najbardziej dramatycznych momentów w historii monarchii. A dla niektórych gości pobyt w tym wakacyjnym domu był trudnym doświadczeniem. Balmoral. Ulubiony i najbardziej ustronny dom królowej. Rodzina królewska może tu doskonale odpocząć od publicznych obowiązków. Ta olbrzymia posiadłość oferuje jedne z najpiękniejszych widoków na Wyspach Brytyjskich. W tej królewskiej rezydencji próżno szukać pałacowych wnętrz. Wystrój jest tu zaskakująco skromny. Koszty utrzymania Balmoral są wysokie, wynoszą 3 miliony funtów rocznie. 11:00 CZŁOWIEK DELFIN (DOLPHIN MAN) Film dokumentalny, 56 min, Grecja, 2017 Reżyseria: Lefteris Charitos Scenariusz: Jacques Mayol Zdjęcia: Stelios GSC Apostolopoulos Historia Jacques'a Mayola, który w latach 40. i 50. był znawcą i fanem delfinów. W filmie dowiemy się wielu ciekawych rzeczy o nurkowaniu głębokim na wstrzymanym oddechu, technikach oddechowych, jodze i podpatrywaniu zwierząt oraz współpracy z nimi. Jacques Mayol (1927 - 2001) był francuską legendą nurkowania i posiadaczem wielu światowych rekordów w nurkowaniu swobodnym. To jeden z największych nurków w historii, wielokrotny rekordzista świata w nurkowaniu głębinowym, określany mianem człowieka delfina, teoretyk i pasjonat nurkowania, filozof, którego życie stało się inspiracją kultowego filmu "Wielki błękit" z 1988 r. , wyreżyserowanego przez Luca Bessona. Poznajemy charyzmatycznego człowieka, rozdartego między lądem a wodą, który ryzykował życie nie dla sławy, lecz dla wyższego celu. Nurkowanie dało mu szansę stać się posłańcem, który dotarł do granic ludzkiego ciała i umysłu nie tylko po to, by pobić dotychczasowe rekordy, lecz odkryć głębsze powinowactwo pomiędzy człowiekiem i morzem. Film splata wspaniałą współczesną fotografię podwodną w wykonaniu najlepszych na świecie nurków z intymnymi komentarzami najbliższych przyjaciół Mayola, rodziny oraz mistrzów świata w nurkowaniu. Gdy schodzisz pod wodę, znikają odczucia z normalnego świata. Ciało zmienia wagę, rozmiar. Serce bije wolniej - 13 uderzeń na minutę. Siła grawitacji działa inaczej. Na głębokości 150 m ciśnienie wynosi 16 kg na każdy centymetr twego ciała. Płuca kurczą się do 1/16 swojej normalnej pojemności. Gdy masz niewiele tlenu, dochodzącego do serca i mózgu, niknie problem z oddechem. Jeśli tracisz świadomość i nie ma nikogo, kto ci pomoże - umierasz. Bohater filmu zwany też homo delphinus pojął, że nie żyje w separacji z naturą, z oceanem. Wiedział, że od mikroba po płetwala błękitnego nic nie jest gorsze czy lepsze. Wszystko jest ze sobą połączone. Nie postrzegał morza jako nowego frontu walki, nowego terytorium do zdobycia i eksploatowania. Dla niego morze było najważniejszym żywiołem. Film zdobył wiele nagród na festiwalach. m.in. Nagrodę Publiczności na Festiwalu Filmowym Millenium Docs Against Gravity w 2018 r. 11:55 DOKTORAT Z FUNKCJI RÓŻNICZKOWYCH Film dokumentalny, 7 min, Polska, 1979 Reżyseria: Jacek Kulczycki Film dokumentalny o niewidomym doktorancie matematyki. Dowiadujemy się, jak wygląda jego życie na uczelni i poza nią. Etiuda Szkoły Filmowej. 12:10 KRYPTONIM KOMPOT Reportaż, 15 min, Polska, 1983 Zdjęcia: Stanisław Ścieszko O 40 - tysięcznym Kutnie, znanym w latach 80. głównie z produkcji leków, staje się głośno w całej Polsce w 1983 roku z powodu kradzieży 2 kg brązowej (zanieczyszczonej) i 20 dag czystej morfiny z Zakładów Farmaceutycznych "Polfa". W sprawę zamieszanych jest trzech pracowników przedsiębiorstwa (dotąd o nieposzlakowanej reputacji), dwóch kutnowskich nałogowych narkomanów i trzech, powracających z pielgrzymki do Częstochowy, z Tczewa. Całej sprawie nadano kryptonim "Kompot", ponieważ swoją przygodę z narkotykami zaczęli od zażywania pozyskiwanej ze słomy makowej "polskiej heroiny", którą potocznie nazywano "kompotem". Wszystkim grozi od 3 do 4 lat więzienia. 12:35 STANISŁAW LEM Film dokumentalny, 42 min, Polska, 1996 Scenariusz: Tomasz Kamiński Wykonawcy: Stanisław Lem, Jerzy Turowicz, Czesław Miłosz, Jan Błoński, Jerzy Jarzębski Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Andrzej Jaskowski Program z 1996 r. , w którym Stanisław Lem, zmarły 27 marca 2006 r. pisarz, eseista, filozof, futurolog i satyryk opowiada o swoim życiu: o dzieciństwie i młodości spędzonej we Lwowie, o okupacji sowieckiej i niemieckiej oraz trwającej przez całe życie fascynacji Lwowem. O bohaterze filmu mówią z kolei: Jerzy Turowicz - red. naczelny "Tygodnika Powszechnego", Czesław Miłosz, Jan Błoński - krytyk literacki oraz Jerzy Jarzębski - krytyk teatralny. W dokumencie wykorzystano też fragmenty filmów fabularnych nakręconych wg powieści Lema. 13:25 CHINY PRZEJMUJĄ ŚWIAT (CHINA'S WORLD TAKEOVER / OPA SUR LE MONDE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Walid Berrissoul Pekin, 1 października 2019 - go roku. Największa defilada wojskowa w historii Chin. Pokaz siły i starannie wyreżyserowane widowisko. Reżim komunistyczny, w duchu najlepszych radzieckich tradycji, świętuje z okazji 70 - lecia ChRL. Pekin rozciąga swe macki na cały świat. Dzięki ogromnym inwestycjom ten kraj chce się stać wiodącym supermocarstwem na świecie, wyprzedzając Europę, a nawet Stany Zjednoczone. W Chinach dwie aplikacje pozwalają na zakupy, opłatę rachunków, wynajęcie samochodu albo rezerwację podróży. WeChat firmy Tencent oraz Alipay, filia firmy Alibaba. Pod życzliwym kierownictwem dwóch cyfrowych gigantów stworzonych w Chinach, wszystko wydaje się niezwykle łatwo dostępne. Punktualność, dziesięciogodzinny dzień pracy sześć dni w tygodniu za 70 euro miesięcznie. Amerykański klient, chiński producent, etiopski pracownik. Dzięki Chinom Etiopia odzyskała dostęp do morza. Zbudowano nową stację i uruchomiono linię kolejową, łączącą Addis Abebę z portem Dżibuti nad Morzem Czerwonym. Kontrola półtora miliarda obywateli, a przede wszystkim dominująca globalna technika - w ciągu dziesięciu lat. Pekin dokonuje ogromnych inwestycji w sztuczną inteligencję. W Szanghaju dziesiątki firm takich stoją na pierwszej linii w globalnej batalii. Władze Hong Kongu, zbliżone do Pekinu, pozostają nieugięte, protestujący zaś radykalizują się coraz bardziej. W 2047 - mym roku Chiny przejmą całkowitą kontrolę nad Hong Kongiem. W obliczu zagrażającego imperium i niepewnego porządku świata, mieszkańcy Hong Kongu apelują do Zachodu o pomoc. Trzydzieści lat po upadku Muru Berlińskiego Zachód stawiał na upadek komunizmu w Chinach. Czy historia się odwróciła? 14:25 NAJLEPSZA PRACA DLA PSA - ODCINEK 5. (TOP JOBS FOR DOGS EP. 5) Cykl dokumentalny, 45 min, Australia, 2017 Reżyseria: Jack Oddie Scenariusz: Roger Stevenson Seria dokumentalna (7 odcinków), która w zabawny i wciągający sposób prezentuje różne gatunki psów i ich role. Na całym świecie istnieje ponad 300 ras psów, ale która rasa zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wydajność pracy? Autorzy cyklu podróżują po całym świecie, aby spotkać psy w pracy i dowiedzieć się, co czyni je najlepszymi i w jakiej dziedzinie czy roli. Poszukiwacze trufli, wykrywacze pluskiew, psy policyjne, psy wsparcia emocjonalnego, psy pasterskie, psy przewodnicy, ciągnące sanki, asystenci strażaków, gwiazdy mediów społecznościowych, poławiacze myszy, trenerzy fitness, cyrkowcy, gracze we frisbee, doradcy lekarzy, ochraniarze, psy tropiące, strażnicy więzienni, wykrywacze węży... Lista prac wykonywanych przez psy jest nieskończona, a ich umiejętności niesamowite. Każdy odcinek zawiera historie z całego świata: z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii, Antarktydy, Czech, Singapuru i nie tylko pokazując wiele powodów, dla których psy są naprawdę najlepszymi przyjaciółmi ludzi. Odc. 5. Border collie to wspaniałe psy, niezwykle bystre, z ogromną energią i łatwo je szkolić. To rasa pasterska lub pracująca. Czasem w miejskim środowisku, jeśli nie pracują, mają problemy ze stresem i lękami. Jednak czy można nauczyć psa prowadzić samochód? Sznaucery olbrzymie to energiczne i bardzo inteligentne psy. Muszą mieć dużo ruchu i wyzwań. Psy są szkolone do szukania narkotyków. Wybierając odpowiednie psy bierze się pod uwagę inteligencję, chęci i zapał. Teriery są szkolone do tropienia szkodników, zwłaszcza szczurów. To psy różnej wielkości, są wyjątkowo inteligentne, pełne werwy i zapału. Psy pracujące są przyjaciółmi na całe życie. 15:20 OPOWIEŚĆ O KOTACH - ODC. 1 DZIKIE Z NATURY (THE STORY OF CATS EP1 WILD AT HEART) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Anwar Mamon Trzyodcinkowa mini - seria dokumentalna o kotach. Uważa się, że koty domowe, trzy razy przewyższają liczbę psów, są najpopularniejszymi zwierzętami domowymi na świecie. W przeciwieństwie do psów, nasi koci przyjaciele nie są w pełni udomowieni, mieszkają z nami przez stosunkowo krótki czas i nadal mają wiele reakcji, odruchów i cech swoich dzikich kuzynów. Od tygrysa po pręgowanego kota, ta oszałamiająca trzyczęściowa seria opowiada historię kotów. Obecnie istnieje 37 różnych gatunków kotów, które występują w niesamowitej różnorodności kolorów, kształtów i rozmiarów. Prześledzimy epicką, podróż kotów od dżungli Azji Południowo - Wschodniej po afrykańską sawannę i ostatecznie do naszych domów. Nakręcony we wspaniałym stylu, przy użyciu najnowszej technologii, poznamy, jak powstały koty i co czyni je tak wyjątkową i odnoszącą sukcesy rodziną drapieżników. Odc. 1 - "Dzikie z natury". Z niedawnych badań wynika, że nasze koty charakterem przypominają afrykańskie lwy. Mają z nimi wiele wspólnych cech. Między innymi instynkt zabójcy. Gdyby wasz kot był większy, prawdopodobnie próbowałby was zjeść. Zupełnie jak lew. Z tego wynika, że pewien Południowoafrykańczyk codziennie ryzykuje życie. Kevin Richardson jest znany jako zaklinacz lwów. Prowadzi schronisko dla wielkich kotów. Choć rocznie około siedmiuset osób pada ofiarami lwów, Kevin uważa, że łączy go z tymi wielkimi kotami bliska więź. Po dwudziestu latach pracy z lwami Kevin uważa, że potrafi się z nimi komunikować. 16:20 ŻYWNOŚĆ PRZYSZŁOŚCI - CZĘŚĆ 1 EKSPERYMENTY (FOOD 3.0) Cykl dokumentalny, 43 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jean - Baptiste Erreca, Guilhem Rondot Trzyczęściowy film dokumentalny. W 2050 roku naszą planetę będzie zamieszkiwać prawie 10 miliardów mieszkańców. Kluczowa będzie kwestia wyżywienia, która już dziś jest bardzo istotna i problematyczna. Jakie będzie jedzenie jutra? Jak wyprodukujemy tak ogromną ilość żywności? Zgodnie z obecnymi praktykami nasz inwentarz i plony musiałyby wzrosnąć o 70%, aby wyżywić wszystkich Ziemian. Taka presja doprowadziłaby do wzrostu zanieczyszczenia, znacznego zmniejszenia zasobów wodnych i wielu innych trudności, których z pewnością nie można nawet dzisiaj zdefiniować i udzielić odpowiedzi. Dziś na całym świecie naukowcy, firmy, wizjonerzy i laboratoria pracują nad różnymi rozwiązaniami i opcjami, z różnymi celami i punktami widzenia, aby odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące przyszłości ludzkości. Poza liczbami problem wyżywienia ma też wymiar kulturowy i filozoficzny. W trzech częściach tej dokumentalnej serii skupimy się na żywności przyszłości. W części pierwszej na eksperymentach mających na celu produkcję żywności w oparciu o najnowsze technologie. Odwiedzimy laboratoria i pracownie naukowe. Zagłębimy się w procesy żywieniowe podobne do tych stosowanych przez kosmonautów czy globtroterów. 17:15 BALMORAL: UKRYTA HISTORIA - ODC. 2. LATA 1955 - 1992 (INSIDE BALMORAL / BALMORAL: HIDDEN HISTORY) Serial dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Tom Brisley, Ash Potterton Trzyodcinkowa mini - seria dokumentalna o zamku Balmoral - szkockim domu rodziny królewskiej od 1852 roku, kiedy książę Albert kupił posiadłość jako prezent dla swojej żony, królowej Wiktorii, która kochała szkocką wieś. Serial dokumentalny jest spojrzeniem zza kulis na to odosobnione królewskie ustronie, ulubiony dom królowej Elżbiety. To 50 000 akrów szkockich Highlands i ponad 150 budynków. Posiadłość zatrudnia ponad 100 pracowników. Film daje rzadki wgląd w jedną z najbardziej fascynujących rezydencji w Wielkiej Brytanii. Odc. 2 - "Lata 1955 - 1992". W Balmoral gości młoda rodzina rozdzielona przez królewskie obowiązki. Każdego roku w lipcu dwór królewski przeprowadza wielką operację. Części mieszkalne zamku w Windsorze i w Pałacu Buckingham zostają zamknięte. Służba zabezpiecza meble i pakuje ulubione przedmioty królowej. Konie, psy i personel szykują się do podróży na północ. Cel tej podróży to posiadłość Balmoral w górzystym regionie Szkocji. Przemiana zamku Balmoral z turystycznej atrakcji w królewski dom zajmuje blisko dwa tygodnie i trwa nawet po przyjeździe królowej. W tym czasie para królewska mieszka w oddalonej o półtora kilometra od zamku rezydencji Craigowan Lodge. Kiedy królowa jest w Craigowan, turyści nadal mogą zwiedzać jej posiadłość. Czasem dochodzi do niespodziewanego spotkania. Balmoral - królewski dom wypoczynkowy. Przez ponad 165 lat królewskie dzieci przeżywały tam najszczęśliwsze chwile, w tym również książę Karol. 18:05 RAZEM - ORCHESTRE METROPOLITAIN Z MONTREALU (ENSEMBLE) Film dokumentalny, 49 min, Kanada, 2019 Reżyseria: Jean Nicolas Orhon Film dokumentalny. Rok za kulisami Orchestre Metropolitain z Montrealu, która rozpoczyna swoją pierwszą międzynarodową trasę koncertową po Europie. Muzycy zagrają w najbardziej prestiżowych salach koncertowych. Ta seria koncertów jest zwieńczeniem relacji pomiędzy muzykami i ich liderem Yannickiem Nzet - Sguin. Ponad cztery sezony kamera śledzi przygotowania do tej międzynarodowej przygody i delikatnie przenika do codziennego życia orkiestry. Film ujawnia cenną rolę maestro, emocje związane z występami na scenie, intymność muzyków i miłość do muzyki. Kiedy dobrze ci się z kimś gra, trudno to wyrazić słowami. To jak wspólne oddychanie. Z orkiestrą jest tak samo. Jeśli muzyka jest piękna, to znaczy, że zespoliliśmy naszą energię, która służy pięknu. Ludzie słyszą i widzą jedność, radość wspólnego grania. Ale czy nie na tym polega jakość? To wszystko jest nierozłączne, bo nie można pięknie grać muzyki bez miłości. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - IRAN. SKARBY PERSJI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:15 MŁODZI LEKARZE S.III - ODC. 7 SEZON 3 Telenowela dokumentalna TVP, 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Scenariusz: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Aneta i Mateusz walczą z czasem. W kolejce pod gabinetem Anety, w Poradni Radioterapii Tkanek Miękkich Kości i Czerniaków, czeka 25 pacjentów. Mateusz na dyżurze towarzyszącym, w Izbie Przyjęć Instytutu Kardiologii przyjmuje chorych z problemami kardiologicznymi z całej Warszawy i okolic. Klasa 3 A z Rudki oblega gabinet Darii w Szczytnie. Wojtek, fan mikrochirurgii, uczestniczy w operacji korekty astygmatyzmu. I jak zazwyczaj, ma okazję podpatrywać w akcji najlepszych. Tym razem dr Beatę Bubałę - Stachowicz, która zabiegi chirurgii refrakcyjnej wykonuje już blisko 20 lat. Ania odbywa sentymentalną podróż do najpiękniejszych wspomnień z dzieciństwa. Agnieszka wyjaśnia, dlaczego została wezwana do prokuratury. 21:10 ŻWIRKO I WIGURA. 15 DNI CHWAŁY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Kloc Bogata w unikatowe materiały archiwalne opowieść o wielkim zwycięstwie i tragicznej śmierci pilota Franciszka Żwirki i konstruktora samolotu Stanisława Wigury. Ich wygrana w międzynarodowych zawodach lotniczych Challenge International de Turisme w 1932 r. (29 lat po pierwszym locie braci Wright) była sukcesem, który wzbudził w Polsce ogromny entuzjazm. Niestety, obaj zginęli zaledwie 15 dni później w katastrofie pod Cierlickiem (na Śląsku Cieszyńskim). Bohaterami tej opowieści są legendarni pionierzy polskiego lotnictwa. Aby rozwijać swoją pasję często ryzykują. Porucznik Franciszek Żwirko jest brawurowym i obdarzonym wielką fantazją pilotem. Stanisław Wigura to młody, zdolny inżynier, który już podczas studiów na Politechnice Warszawskiej, mimo braku środków i odpowiedniego zaplecza, wraz z kolegami zaczął budować pierwsze samoloty (RWD). 22:15 NARÓD HITLERA. WOJNA TOTALNA (HITLER’S PUBLIC / HITLER’S PEOPLE / DIE SUCHE NACH HITLERS VOLK TOTALER KRIEG) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Christian Frey, Stefan Brauburger Film dokumentalny o tym jak bardzo Hitler mógł liczyć na niemiecką opinię publiczną, nawet w obliczu niewypowiedzianego cierpienia i nadchodzącej zagłady? Jak doszedł do władzy i jak zakończyły się jego rządya Dyktatura jest badany od wewnątrz, poprzez indywidualne epizody z życia, dokumenty, pamiętniki, listy i fotografie. Sugestywne i wcześniej niewidziane prywatne nagrania w kolorze pokazują życie w hitlerowskich Niemczech, jak nigdy dotąd. Przekonująca i udokumentowana opowieść odsłania prawie niewiarygodną lojalność i wsparcie jakie Hitler miał wśród niemieckiego społeczeństwa, na przekór wszystkiemu. "Był początek 1945 roku. Wciąż podążałem bezpośrednio za frontem. Nasze oddziały były bliskie zadania Trzeciej Rzeszy decydującego ciosu. Nazywam się Saul Padover, jestem amerykańskim oficerem Wydziału Wojny Psychologicznej. To początek podróży przez kraj, który dobrze znałem z dzieciństwa. Chciałem się dowiedzieć, co wojna i naziści uczynili z Niemców." 23:20 WETERYNARZE Z SERCEM - /51/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Zabieramy Was dzisiaj do Korabiewic, gdzie przy schronisku dla bezdomnych zwierząt jest miejsce dla odebranych podczas interwencji na fermach futrzarskich lisów. To azyl dla zwierząt, które przez człowieka przeszły piekło. Natomiast w Centrum Alzheimera w Warszawie poznacie kociego terapeutę Drako. Bywają chorzy, którzy boją się psów lub mają na nie uczulenie. Wtedy z pomocą przychodzą koty. A w naszym Kąciku Adopcyjnym dzisiaj Tupek. Mamy nadzieję, że dzięki zajęciom z z behawiorystą, panem Piotrem, który uczy psiaki kontaktu z człowiekiem, szybko znajdzie przyjazny, ciepły dom. 23:50 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 44 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka - Bogdan Celiński. 24:00 NAJWIĘCEJ MAM KŁOPOTÓW Reportaż, 19 min, Polska, 1987 Scenariusz: Małgorzata Kałużyńska Jasak Zdjęcia: Stanisław Scieszko, Dariusz Gąsowski Tamara marzy o włosach do ziemi, o pracy w sklepie, o domu, w którym każdy z rodziny miałby własne piętro, ale żeby tak było, budynek musiałby mieć ich piętnaście... "Najwięcej mam kłopotów..." Małgorzaty Kałużyńskiej - Jasak to opowieść o życiu codziennym czternaściorga rodzeństwa i ich ojca. Starsze dzieci, po śmierci mamy, musiały przejąć wiele obowiązków domowych i opiekę nad młodszymi. Główną bohaterką reportażu jest Tamara, która choć nie jest najstarszą z córek, bardzo pomaga w domu. Dziewczynka opowiada nam o swoich marzeniach i troskach, a jej wypowiedzi ilustrują sceny z życia rodzinnego. 00:25 NOTACJE - ANTONI JABŁOŃSKI. POLSKA KOLUMNA ZWYCIĘSTWA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Barbara Sieradzka Kapitan w stanie spoczynku Antoni Jabłoński (ur. w 1918 r.) opowiada o swoich wojennych losach. Począwszy od 17 września 1939 r. , kiedy to po napaści ZSRR na Polskę został przymusowo wcielony do Armii Czerwonej, potem znalazł się w Dywizji im. Tadeusza Kościuszki, z którą przeszedł cały szlak bojowy. Opowiada też o Lenino, o Warszawie w 1944 r. , kiedy to dowódcy nawet im nie powiedzieli, że jest powstanie. Wreszcie Berlin i zatknięcie polskiej flagi na Kolumnie Zwycięstwa. Bohater felietonu, Antoni Jabłoński, jest ostatnim żyjącym uczestnikiem tego wydarzenia. 00:40 OPOWIEŚĆ O "ŻEGOCIE" Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2015 Reżyseria: Zofia Kunert Scenariusz: Zofia Kunert Jest to zapewne ostatni film z udziałem prof. Władysława Bartoszewskiego, który zmarł 24 kwietnia 2015 roku. To właśnie on w październiku 1963 r. zasadził drzewko Żegoty w Alei Sprawiedliwych na Wzgórzu Pamięci w Jerozolimie. Warszawa w końcu 1942 roku. Szczyt okupacyjnego terroru. W getcie po wielkiej akcji przetrwało jeszcze kilkadziesiąt tysięcy Żydów. Grupka ludzi zakłada konspiracyjną organizację Żegota, mającą ratować ocalałych i nieść pomoc tym, którzy ukrywają się po aryjskiej stronie. Kim byli ludzie, którzy kierując się humanitaryzmem, a czasem zwykłym odruchem litości narażali życie, by ratować innych? Jakie musieli podejmować decyzje? Skąd brali na chleb? Jak czuły się żydowskie dzieci, nagle oderwane od rodziców i rzucone w obce środowisko? W filmie poruszające wspomnienia osób uratowanych przez Żegotę: prof. Michała Głowińskiego (jego rodzina znała Irenę Sendlerową jeszcze sprzed wojny; Żegota uratowała także jego matkę); prof. Mariana Apfelbauma (syn lekarza Emila Apfelbauma, autora wstrząsającego dzieła "Choroba głodowa", który oparł się na obserwacjach i materiałach zebranych w warszawskim getcie); Elżbiety Ficowskiej, Katarzyny Meloch, Anny Henrietty Kretz, a także Jana Karpińskiego, Katarzyny Nowak, Felicji Nowak, Danuty Piaszczyńskiej, Ruty Wermuth i innych. W filmie zobaczymy między innymi materiał filmowy nagrany przez Zofię Kunert w 2003 roku z relacją Ireny Sendlerowej na temat sposobów ratowania dzieci i możliwości wyprowadzania ich z warszawskiego getta. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 217 HISTORIA OPOWIADANA OBRAZEM Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki "Historia opowiadana obrazem" O ile o najnowszej historii wiemy coraz więcej, o tyle rosnące tempo życia sprawia, że codzienność spycha bohaterów czasów trudnych i wielkich na dalszy plan. Są jednak ludzie, którzy starają się podejmować walkę z tym zjawiskiem i to na różne sposoby. Dziś w przestrzeni, w której w roku 1920 odpoczywali żołnierze - ochotnicy z 236. pułku piechoty, na współczesnym budynku szkoły pojawił się mural upamiętniający 100 - lecie Bitwy Warszawskiej, a zwłaszcza pobytu w tym miejscu księdza Ignacego Skorupki wraz z żołnierzami. "Partyzancki matecznik" Kolejna wyprawa to ta z gatunku ekstremalnych. Strome, błotniste jary w okolicach Krosna skrywają tajemnice radiostacji Armii Krajowej, zniszczonej w dramatycznych okolicznościach. Autorzy wracają w to miejsce po raz kolejny, ale powód jest niebagatelny. 02:15 CZASEM ŚNIĘ, ŻE LATAM Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2012 Reżyseria: Aneta Popiel - Machnicka Scenariusz: Aneta Popiel - Machnicka Pełen dramatycznych zwrotów akcji film dokumentalny, który opowiada o przekraczaniu granic w dążeniu do spełnienia marzeń i uzyskaniu aprobaty ze strony rodziców. Bohaterką tej przejmującej opowieści jest 18 - letnia, wybitnie utalentowana tancerka. Balet jest jej jedynym światem, perfekcja w tańcu - celem istnienia, wielka scena - spełniającym się snem. Stale towarzyszący jej ból, życie prywatne, samotność i zmęczenie pozostają gdzieś na marginesie, aż do chwili poważnego wypadku, któremu ulega dwa dni przed kluczową dla jej kariery premierą w Operze Berlińskiej. Poetycka narracja, piękne zdjęcia i muzyka, a także los tancerki, która postawiła wszystko na jedną kartę, rozbudzają emocje i nakłaniają do refleksji nad ceną, jaką Weronika płaci za wybór, którego dokonano, gdy miała 10 lat. 03:15 NIE ZROZUMIESZ MNIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński, Maciej Wiśniowski Zdjęcia: Krzysztof Gietka Muzyka: Piotr Chancewicz Kiedyś byłam modelką, ale to taki pusty świat - tak mówi Emilka, jedna z bohaterek filmu, która zrezygnowała z kariery na wybiegu, by walczyć w ringu. Dorota dodaje: "Ja lubię się bić". "Może w dzieciństwie nie miałam tak, jak bym chciała, musiałam walczyć" - mówi Franka. Pot zalewający twarz, zabandażowane dłonie i ochraniacze na zęby to ich świat, zaklęty krąg dla wtajemniczonych. Bohaterkami filmu są trzy piękne dziewczyny, które trenują kick boxing. W kartonowych pudłach nie mieszczą się zdobyte przez nie medale. Biją się, kopią, walczą zaciekle, nie patrząc na obrażenia. Podbite oko chyba jednak nie jest w modzie? Przed lustrem Emilia starannie zamalowuje sińce.