TVP Dokument Sobota, 16.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - BIELSZY ODCIEŃ DZIKOŚCI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Zdjęcia: Tomasz Michałowski Powszechnie znane, lubiane i dokarmiane, a wciąż tajemnicze. Nadal dzikie, choć bliskie człowiekowi. Łabędzie, najpotężniejsze z ptaków wodnych, opanowały pojezierza, rzeki, a nawet małe sadzawki. Do swojskich łabędzi niemych dołączyły też łabędzie krzykliwe, nacierające z północnych rejonów Europy. Czy oba gatunki pogodzą się wśród rodzimych wód? Na te i inne pytania odpowiadają w kolejnym odcinku telewizyjnej przygody przyrodniczej pilni obserwatorzy królewskich ptaków. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 39 REGUŁY TEMPLARIUSZY Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Templariusze to zakonnicy nadal obecni w popkulturze, pomimo faktu, że zmierzch ich potęgi miał miejsce 700 lat temu. Radosław Kotarski bada to, co zostało po nich w Polsce i w Niemczech. Przygląda się również codziennemu życiu zakonników i przybliża surową regułę zakonną templariuszy. Zapraszamy w prawdziwą podróż w czasie. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 181 PELPLIN Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju. Tym razem zawita do Pelplina, duchowej stolicy Kociewia, nad którą góruje jedna z dwóch największych świątyń w Polsce, a zarazem jedno z najlepiej zachowanych opactw cysterskich w Europie. W tym małym mieście znajduje się jedyny w Polsce egzemplarz Biblii Gutenberga. Pelplin reklamowany jest jako miasto z duszą i rzeczywiście na to miano zasługuje. Pojawia się na kartach historii w 1274 roku, kiedy to książę pomorski Mściwój II daruje tę wieś cystersom. Pelplin spełniał wymogi zakładania klasztorów przez cystersów - usytuowany jest bowiem w dolinie i nad rzeką. Dawny zespół klasztorny jest rdzeniem dzisiejszego miasta. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /43/ Reality Show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W dzisiejszym programie odwiedzimy ośrodek w Kamionie, gdzie szkolą się przewodnicy i jednocześnie przygotowują swoje psy do pracy w służbie celnej. Pies i jego przewodnik są dla siebie w pracy partnerami, w domu przyjaciółmi. Są zawsze razem. Jeśli przewodnik zachoruje, pies pozostaje z nim w domu. Stosuje się różne metody szkolenia psów w zależności od przydzielanych im zadań, np. służba na lotnisku. Wzruszające chwile spędziliśmy też w helskim fokarium, gdzie trafiają foki znalezione na plażach, często ranne, osłabione, zagubione lub porzucone przez matki. Foki szare, żyjące w obrębie całego morza, spełniają pozytywną rolę drapieżnika i są testerem czystości morskiego ekosystemu. Wyleczone tu foki wypuszcza się na wolność. Jeżeli zobaczymy na plaży fokę, nie należy zbliżać się do niej, gdyż powoduje to wielki stres u zwierzęcia. Najlepiej z daleka zrobić zdjęcie i przesłać odpowiednim służbom. Obserwowaliśmy, jak pięć kolejnych fok, uratowanych przez pracowników Stacji Morskiej w Helu, wracało do morza. 08:05 ŻYWNOŚĆ PRZYSZŁOŚCI - CZĘŚĆ 3 MODYFIKACJE (FOOD 3.0) Cykl dokumentalny, 43 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jean - Baptiste Erreca, Guilhem Rondot Trzyczęściowy film dokumentalny. W 2050 roku naszą planetę będzie zamieszkiwać prawie 10 miliardów mieszkańców. Kluczowa będzie kwestia wyżywienia, która już dziś jest bardzo istotna i problematyczna. Jakie będzie jedzenie jutra? Jak wyprodukujemy tak ogromną ilość żywności? Zgodnie z obecnymi praktykami nasz inwentarz i plony musiałyby wzrosnąć o 70%, aby wyżywić wszystkich Ziemian. Taka presja doprowadziłaby do wzrostu zanieczyszczenia, znacznego zmniejszenia zasobów wodnych i wielu innych trudności, których z pewnością nie można nawet dzisiaj zdefiniować i udzielić odpowiedzi. Dziś na całym świecie naukowcy, firmy, wizjonerzy i laboratoria pracują nad różnymi rozwiązaniami i opcjami, z różnymi celami i punktami widzenia, aby odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące przyszłości ludzkości. Poza liczbami problem wyżywienia ma też wymiar kulturowy i filozoficzny. W trzech częściach tej dokumentalnej serii skupimy się na żywności przyszłości. W części trzeciej na eksperymentach mających na celu produkcję żywności w oparciu o modyfikacje genetyczne i najnowsze technologie. Odwiedzimy laboratoria i pracownie naukowe. Poznamy sposoby modyfikowania jakości roślin i zwierząt, które są używane do produkcji żywności. 09:00 NAJLEPSZA PRACA DLA PSA - ODCINEK 7. (TOP JOBS FOR DOGS EP. 7) Cykl dokumentalny, 44 min, Australia, 2017 Reżyseria: Jack Oddie Scenariusz: Roger Stevenson Seria dokumentalna (7 odcinków), która w zabawny i wciągający sposób prezentuje różne gatunki psów i ich role. Na całym świecie istnieje ponad 300 ras psów, ale która rasa zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wydajność pracy? Autorzy cyklu podróżują po całym świecie, aby spotkać psy w pracy i dowiedzieć się, co czyni je najlepszymi i w jakiej dziedzinie czy roli. Poszukiwacze trufli, wykrywacze pluskiew, psy policyjne, psy wsparcia emocjonalnego, psy pasterskie, psy przewodnicy, ciągnące sanki, asystenci strażaków, gwiazdy mediów społecznościowych, poławiacze myszy, trenerzy fitness, cyrkowcy, gracze we frisbee, doradcy lekarzy, ochraniarze, psy tropiące, strażnicy więzienni, wykrywacze węży... Lista prac wykonywanych przez psy jest nieskończona, a ich umiejętności niesamowite. Każdy odcinek zawiera historie z całego świata: z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii, Antarktydy, Czech, Singapuru i nie tylko pokazując wiele powodów, dla których psy są naprawdę najlepszymi przyjaciółmi ludzi. Odc. 7. Co roku na wysepce przy południowym wybrzeżu Australii dzieje się coś niezwykłego. Pingwiny małe wychodzą na brzeg na bezpieczne lęgi - dzięki rezydującym na wyspie psom, nieloty są chronione przed lisami i innymi drapieżnikami. Użycie owczarków Maremma do ochrony kolonii pingwinów zapoczątkował miejscowy farmer, który ma takie psy do ochrony kurcząt. W zakątku w Australii Zachodniej leży miasteczko, które kocha psy. Maltańczyk Shih Tzu to wesoły, inteligentny i przyjazny pies. Dobry dla alergików, gdyż mało linieje. Wippety mają predyspozycje do wyścigów, ale też dobrze czują się w domu i jako psy terapeutyczne. Bycie psem najlepszym w pracy to nie jeden scenariusz. Są różne rasy i zadania. Nasz serial pokazał rozmaite psy. Posiadają wiele umiejętności i wykonują niezwykłe zadania. 09:55 BALATON - EUROPEJSKA PERŁA NATURY (LAKE BALATON: EUROPE’S HIDDEN PARADISE) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2020 Reżyseria: Szabolcs Mosonyi Film dokumentalny o jeziorze Balaton na Węgrzech. To jezioro stanowi świat samo w sobie. Zrodzone w cieniu wulkanów i ukształtowane przez lodowce. Balaton jest stosunkowo młody. Powstał w wyniku ruchów tektonicznych podczas epoki lodowcowej 15 tysięcy lat temu. Na wybrzeżach, polach, lasach i płytkich zatokach Balatonu i wokół nich żyje ogromna różnorodność zwierząt. Wśród wzgórz wokół Balatonu sokoły wędrowne są częstym widokiem. Lasy poprzecinane łąkami to idealne tereny łowieckie. Nie tylko dla sokołów. Zobaczymy drapieżniki, błyszczące ibisy, czaple siwe. Dołączymy do polowania na dzikie koty i będziemy obserwować pszczoły i susły wychowujące kolejne pokolenia. Do wiosny jeszcze daleko. Zima to trudny okres, lecz Balaton to ich dom oraz europejska perła Natury. 10:50 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - PIOTR JAWORSKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Panorama polskiego dokumentu - portrety twórców, ich droga artystyczna i twórczość na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem odcinka jest Piotr Jaworski. 11:30 MAURICE BEJART, DUSZA TAŃCA (MAURICE BEJART, THE SOUL OF DANCE / MAURICE BEJART, L'AME DE LA DANSE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Jean De Garrigues, Henri De Gerlache Film dokumentalny, którego bohaterem będzie Maurice Bejart - jeden z najsłynniejszych twórców XX wieku. Maurice Bejart odsłaniał swoją duszę w sali prób - tam, gdzie narodziły się jego choreografie. Przyszedł na świat 1 stycznia 1927 roku jako najstarsze z trojga dzieci. Zaczął tańczyć we wczesnym dzieciństwie ze względów zdrowotnych. Legendarny tancerz i choreograf. Historia jego życia od dziecka wychowanego na przedmieściach Marsylii po choreografa występującego pod koniec życia na największych scenach świata. To on dał tańcowi możliwość wejścia w nową erę i dotarcia do szerokiej publiczności. Bejart na zawsze odcisnął piętno na duszy tańca. Historię opowiedziała Alexandra Vandernoot, córka Duki Sifnios, tancerki Bejarta. Prawdę o pisarzu, reżyserze, tancerzu, choreografie O wszystkim, czym był Bejart. Pod koniec 2007 roku prochy choreografa zostają rozsypane na Morzu Północnym, u wybrzeży Ostendy, zgodnie z jego ostatnią wolą. Film ten opisuje wyjątkowe losy tego wybitnego artysty poprzez rzadkie archiwa, świadectwa jego bliskich, krewnych i współczesnych choreografów, którzy pozostali pod głębokim wpływem jego twórczości. 12:25 TAJEMNICE PTASIEGO MÓZGU (BIRD BRAIN. NIEZWYKŁY MÓZG PTAKÓW) Film dokumentalny, 53 min, Austria, 2012 Reżyseria: John Capener, Steve Nicholas Autorzy dokumentu pokazują, że mózg ptaków jest tak dobrze rozwinięty, że ich spryt i inteligencja mogą przewyższać umiejętności małp. Ptaki potrafią korzystać z narzędzi i mają samoświadomość. Będziemy mogli obserwować zachowania ptaków w trakcie wielu testów, przygotowanych specjalnie dla nich. Śmieszne, zaskakujące i przyciągające uwagę eksperymenty dają bardzo ważne informacje na temat inteligencji ptaków. 13:20 NASZE ZWIERZĘTA STEPOWE Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1971 Reżyseria: Włodzimierz Puchalski Film przedstawia życie okazów stepowej fauny, zachowanych na terenie Polski, w tym sześciu słynnych tchórzy stepowych, które wbrew opinii naukowców Puchalski odnalazł na terenach polskich. 13:35 OBRAZKI 1/55 Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1955 Reżyseria: Janusz Nasfeter Scenariusz: Nanusz Nasfeter Zdjęcia: Leopold Chrapek "Obrazki nr 1/55" składają się z trzech krótkich historii: "Uwaga woda!", "Elek" oraz "...a statek odpłynął beze mnie". Wszystkie mają wymowę dydaktyczną, pouczają i przestrzegają młodzież oraz dzieci przed niebezpieczeństwami jakie czekają na nich w życiu. Film znakomicie wpisuje się w styl reżysera, który już w swoich pierwszych produkcjach opisywał świat dziecięcych i młodzieńczych dylematów. ; W "Uwaga woda!" przestroga dotyczy bezmyślnego korzystania ze zbiorników wodnych, kąpielisk, czy wód. Tytułowy Elek - Eligiusz Grabowski, utytułowany polski kolarz szosowy - jest sportowcem, który nie tylko podbija serca kibiców, ale również łączy ze sportem naukę i pracę. Ostatnia z przedstawionych opowieści - "...a statek odpłynął beze mnie" dotyczy powszechnego wśród dzieci strachu przed wizytą w gabinecie dentystycznym. 13:50 WIELKIE WYZWANIE AUSTRALIJSKIEJ PSZCZOŁY MIODNEJ - CZEŚĆ 2. (THE GREAT BEE CHALLENGE) Cykl dokumentalny, 55 min, Australia, 2019 Reżyseria: Paul West W tym dwu częściowym filmie dokumentalnym poznamy lepiej życie pszczół, ich naturę oraz zagrożenia jakie doprowadzają do zmniejszenia się populacji tych zwierząt. Australijczycy współdzielą kraj z miliardami pięknych, pracowitych i delikatnych stworzeń. I bardzo chcą im pomóc. Okazuje się, że Australijczycy naprawdę interesują się pszczołami. Cztery rodziny będą rywalizować ze sobą, aby zbudować dobrze prosperujące ule, które wyprodukują pyszny miód. Miód od zwycięskiego zespołu zostanie użyty w popisowym daniu przez uznanego szefa kuchni Petera Gilmore'a z renomowanej restauracji Bennelong w Sydney Opera House. Zespoły początkujących pszczelarzy zagłębiają się w najnowszą naukę o komunikacji, mózgach i zachowaniu pszczół, ucząc się i napotykając na różnego rodzaju wyzwania. Film dostał wiele nagród na festiwalach filmowych. Część 2. Pszczoły. Ich zdrowie jest tak cenne, bo dzięki zapylaniu przyczyniają się do produkcji jednej trzeciej żywności. Nasi uczestnicy bardzo się starają i oczywiście pragną zwyciężyć. To już końcowy etap zawodów - będziemy śledzić postępy wszystkich ekip. Każdy zespół zaczął od jednego ula, ale dobierał drugi i trzeci, by mógł zebrać jak najwięcej miodu. O dziwo, na czele są pszczelarze miejscy. Tym na prowincji idzie znacznie wolniej. W mieście i na wsi pszczoły szukają cennego nektaru na dużych powierzchniach. Przeciętna robotnica w ciągu swojego życia pokonuje odległość około pięciuset kilometrów, by wyprodukować jedną dziesiątą łyżeczki miodu. Pszczoły są starożytne, adaptują się, są inteligentne i stanowią ważną część naszego świata. Może ten konkurs przyczyni się do wzrostu uznania dla tych niezwykłych stworzeń i dowiedzie, że Australia zarówno na wsi i w mieście zapewni im przyjazne środowisko. Zresztą, musimy wszyscy pokochać pszczoły. 15:00 NA KRAWĘDZI - ODC. 1 LODOWE PŁYWANIE (ON THE EDGE 1. COLD) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Laurent Ramamonjiarisoa Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o tym co dzieje się z ludzkim organizmem w ekstremalnych warunkach. Marc poddaje się kolejnym wyzwaniom, które spowodują, że znajdzie się w ekstremalnie niskich lub wysokich temperaturach, na wysokości lub bardzo głęboko, oraz poddany będzie prędkościom lub przetestowany zostanie refleks. Spotka się z różnymi specjalistami, naukowcami i sportowcami, którzy będą go trenować, testować i dawać rady jak robić postępy. Odc. 1 - "Lodowe pływanie". Wyzwanie to ekstremalnie niskie temperatury, przebywanie w lodowatej wodzie i chłodzie. Przed wyzwaniem Marc będzie na zmianę pływał w zamarzniętych basenach, lodowych kąpielach, w zimowym morzu. Zadanie: przepłynąć 1 kilometr w wodzie o temperaturze pięciu stopni Celsjusza. Będzie więc pływał w bardzo zimnej wodzie. Najpierw badania i przygotowania, bo grozi mu hipotermia, która może prowadzić do śmierci. Przejdzie szkolenie, by tego uniknąć. Tkanka tłuszczowa stanowi warstwę ochronną, która pomoże znieść zimno. U ssaków morskich warstwa tłuszczu może obejmować połowę masy ich ciała. W zetknięciu z zimnem termoreceptory w skórze wykrywają spadek temperatury. Reakcja: dreszcze, które zwiększają produkcję ciepła w organizmie pięciokrotnie w ciągu kilku sekund. Ostatecznie Marc sprostał wyzwaniu i dołączył do ekskluzywnego grona pływaków lodowych. Ale prawdziwą nagrodą jest to, że w ciągu 100 dni poznał swoje ograniczenia. Pokonał strach. Odkrył ukryte zasoby zarówno w ciele, jak i umyśle. 16:00 GLOBALNA NAUKA - ODC. 5 PRZYRODA - PIĘKNO NASZEJ PLANETY (GLOBAL SCIENCE E05: NATURE - THE BEAUTY OF OUR PLANET) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 5 - "Przyroda, piękno naszej planety". Nasza planeta to bezcenny skarb. Jedyny dom, jak mamy, złożony z milionów gatunków zwierząt i roślin dzielących ziemie i oceany. Każdego roku badania naukowe wnoszą coraz więcej do wspólnej historii ewolucji. Ale 4,5 miliarda lat po jej powstaniu, Ziemia jest zagrożona. Podczas gdy przyroda zapewnia ludzkości bogactwo zasobów, czy rozwiązania naukowe mogą ocalić nasz zagrożony świat? Wyścig z czasem o los naszej planety już się rozpoczął. Obecnie naukowcy analizują niebywałą bioróżnorodność naszej planety, próbując odkryć tajemnice życia. Pomimo zmian klimatu, uczeni wciąż odkrywają nowe gatunki zwierząt, będąc świadkami rzadkich i ulotnych chwil. Jeśli przyroda zostanie zniszczona, nasza przyszłość będzie zagrożona. 17:00 ŚWIATOWE DZIEDZICTWO HISZPAŃSKICH MIAST - SANTIAGO DE COMPOSTELA (WORLD HERRITAGE SPANISH CITIES) Cykl dokumentalny, 51 min, Hiszpania, 2019 Reżyseria: Ivan Bayon, Antonio Urrea Spektakularna seria dokumentalna - wycieczka po 5 miastach w Hiszpanii, które są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO: Santiago de Compostela; Toledo; Cordoba; Ibiza; Tarragona. Zabytki, ciekawostki, najpiękniejsze miejsca i ludzie - mieszkańcy tych miast. 18:05 PASJONACI S.II - SEZON 2 ODC. 2 SZANSA Dokument fabularyzowany, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Artur Dziurman, Artur Dziurman Scenariusz: Danuta Damek, Artur Dziurman, Agnieszka Szygenda, Artur Dziurman, Aneta Wróbel, Ewa Zuberek Aktorzy: Alicja Czarnuszka, Barbara Cekiera, Artur Dziurman, Danuta Damek, Dorota Ziental, Anna Korcz, Zbigniew Suszyński, Elżbieta Sielawa, Janusz Bąk, Marcin Dąbrowski, Krzysztof Bartosz, Bogdan Maciąga, Paweł Olearczyk, Magdalena Sokołowska - Gawrońska, Aldona Jankowska Zdjęcia: Jacek Fabrowicz, Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Poobijany Bruno stawia się w Urzędzie Marszałkowskim, żeby porozmawiać o nowej siedzibie Teatru Itan, a następnie jedzie na umówione wcześniej spotkanie z dyrektorką szpitala. Kobieta prosi go o pomoc w sprawie zbuntowanego nastolatka, Mateusza. Podczas spotkania decyduje, że Bruna powinien zbadać lekarz. To nie jest dobry moment, ale Bruno zgadza się na badania. Poza murami szpitala życie toczy się dalej. Czy możliwa jest miłość w jesieni życia? Czy jest sens zaczynać wszystko jeszcze raz, kiedy człowiek jest odarty ze złudzeń? Malwina i Walenty wierzą, że tak. Tylko jak kontynuować próby, skoro lekarz jednoznacznie zatrzymuje Bruna na obserwacji w szpitalu? 18:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 29 NAJDALSZE ZAKĄTKI DAWNEJ POLSKI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Gdzie sięgały wschodnie granice dawnej Rzeczpospolitej? Czy zostały jakieś ślady po wielkich wojnach z Turcją, Tatarami i Kozakami? Radek Kotarski rusza śladami miejsc znanych z Trylogii Henryka Sienkiewicza. Weryfikuje książkowe podania z faktycznymi wydarzeniami. Odwiedza także nieco mniej popularne miasta na dzisiejszej Ukrainie, w których jednak jak na dłoni widać fascynujące ślady polskiej historii. 19:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 12 KATOWICE Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Prowadzący: Tomasz Bednarek Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Tomasz Bednarek odwiedza Katowice. To miasto zawsze stawiało na nowoczesność. Tutaj zbudowano jeden z pierwszych drapaczy chmur w Polsce, a sala sejmowa w stojącym tu monumentalnym budynku była wzorem dla sali sejmu w gmachu przy Wiejskiej w Warszawie. Symbolem miasta jest kosmiczny Spodek, za którym w ostatnim czasie wyrosła Strefa Kultury z futurystycznymi obiektami. Można tam posłuchać jednej z najlepszych orkiestr symfonicznych w Europie, obejrzeć wystawy pod ziemią, a nawet bezkarnie chodzić po dachach. 19:45 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 7 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Klimala, Ewa Wołkanowska - Kołodziej Scenariusz: Wojciech Klimala Zdjęcia: Bartosz Frątczak Muzyka: Joanna Fidos Agata Granicka mówi wprost: palma wielkanocna jest jak miłość. Wymaga troski, delikatności i czasu. To między innymi dzięki jej staraniom wileńskie palmy trafiły na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Układania suchych kwiatów i traw Agata nauczyła się w dzieciństwie od mamy i babci. Jest palmiarką od siedmiu pokoleń, można więc powiedzieć, że zna się na miłości jak mało kto. 20:20 FILM, ŻYWY ZAPIS NASZEJ PAMIĘCI (FILM, THE LIVING RECORD OF OUR MEMORY) Film dokumentalny, 119 min, Kanada/Hiszpania, 2021 Reżyseria: Ins Toharia Tern Scenariusz: Ins Toharia Tern Zdjęcia: Daniel Vilar Muzyka: Robert Marcel Lepage Dla ogółu ludzi sztuka kinematografii pozostaje tajemnicą, przypomina magię. Kim są ci, dzięki którym możemy się cieszyć klasykami kina, badać je i zadawać pytania o przyszłość sztuki filmowej? Film daje możliwość obserwowania pracy tych, którzy są strażnikami celuloidowej taśmy, Ich codzienne wysiłki skupiają się na zachowaniu materiałów filmowych, stanowiących pamięć ludzkości. Filmowi archiwiści, kuratorzy, specjaliści i reżyserzy tłumaczą, co to jest i na czym polega ochrona światowego dziedzictwa filmowego. Archiwum filmowe to fascynująca przestrzeń. Gdy w latach 30 - tych ubiegłego wieku na całym świecie tworzono filmoteki, miały one zapobiegać utracie dzieł sztuki. Filmy nieme zwykle lądowały w śmietniku. Film ma osobowość, ale osobowość ta jest autodestrukcyjna. Zadaniem archiwistów jest przewidzieć, co się z nim stanie i temu zapobiec. Na całym świecie stosy materiałów czekają na archiwizację. Ta niekończąca się batalia. To proste. Jeśli coś kochasz, zrób wszystko, by to przetrwało. Taśma filmowa niszczeje po 50 - ciu latach, taśma video po 20 - stu, twardy dysk po pięciu, a płyty DVD po dwóch. Im nowsza technologia, tym szybszy proces rozkładu. Będzie tak, dopóki nie powstanie nośnik, który przetrwa próbę czasu. 22:30 JAK ZGINĘŁA MOLLY MCLAREN (SOCIAL MEDIA MURDERS: THE MURDER OF MOLLY MCCLAREN) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Angus Cameron Dokumentalna historia typu docu - crime, opowiadająca o prawdziwej zbrodni, przypadku Molly McLaren, 23 - letniej kobiety, która została zamordowana przez swojego byłego chłopaka Joshuę Stimpsona w 2017 roku. Ten związek rozpoczął się po spotkaniu na Tinderze, ale został zakończony przez Molly po kilku miesiącach randek, gdy Joshua stał się natarczywy i zaborczy. Molly, zapalona użytkowniczka mediów społecznościowych, dokumentowała ich związek na własnych platformach społecznościowych, które stały się nie tylko fundamentalną częścią codziennego życia, ale również swoistą kroniką przemocy domowej. Ten mrożący krew w żyłach film bada trzy tragiczne i ostatecznie śmiertelne przypadki, w których media społecznościowe odegrały główną i złowieszczą rolę. Wykorzystując cyfrową pozostałość po ofiarach, udało się dostać się do ich wirtualnych światów. W filmie usłyszymy wiele wywiadów z ekspertami w dziedzinie przestępczości kobiet i mediów społecznościowych oraz z najbliższymi ofiar. Pozwoli to na zbudowanie intymnej osi czasu, dokładnie określając, co poszło nie tak i kiedy. Co można było zrobić inaczej i co mogą zmienić firmy zajmujące się mediami społecznościowymi, aby uniknąć dalszych tragedii w przyszłości? Po morderstwie Molly nie zmieniły się ani prawo, ani polityka w tym zakresie. Rodzina Molly chciałaby, aby jej historia podkreślała potencjalne zagrożenia związane z mediami społecznościowymi, ponieważ pojawiają się pytania o to, co platformy mogą zrobić, aby chronić użytkowników i ostatecznie zapobiec dalszym nieszczęściom. 23:30 NA TORACH Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1971 Reżyseria: Bohdan Kosiński Film przedstawia obraz ludzi pracujących przy naprawie torów kolejowych. Mieszkają oni w pociągu. 23:40 ZAWODNICY Reportaż, 10 min, Polska, 1964 Reżyseria: Bogdan Kosiński Relacja z zawodów sportowych. Kamera pokazuje zawodników, ich koncentrację, nerwy, emocje tuż przed i po występie. 23:50 ZEGAREK Reportaż, 10 min, Polska, 1977 Rejestracja przebiegu przygotowań i wyboru w drodze plebiscytu najlepszego pracownika roku w jednym z warszawskich przedsiębiorstw. 00:10 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 47 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka - Henryk Stefan Kawecki. 00:20 WSZYSTKO, CO O TOBIE WIEMY (EVERYTHING WE KNOW ABOUT YOU) Film dokumentalny, 45 min, Hiszpania, 2021 Reżyseria: Xavier Duran Co minutę wysyłanych jest ponad 200 milionów e - maili, 7000 zakupów na Amazon i 4 miliony wyszukiwań w Google, wszystkie pozostawiając cyfrowe odciski palców. Dodajmy do tego ślad pozostawiony przez telefony komórkowe, karty kredytowe, kamery bezpieczeństwa, Ta niesamowita ilość szczegółów na temat naszego życia osobistego może być teraz analizowana przez komputery. Ale czy przy coraz większej liczbie decyzji podejmowanych przez algorytmy istnieje ryzyko, że wpadniemy w technokrację? Duże zbiory danych mogą też ratować życie. Pomagają ustalić wzorce postępowania i prognozy, a to, w połączeniu z danymi osobowymi, może stworzyć bardziej spersonalizowaną medycynę. W szpitalu w Sabadell program komputerowy skanuje zdjęcia rentgenowskie, aby zidentyfikować osoby z największym prawdopodobieństwem wystąpienia raka płuc. Są one następnie sprawdzane przez lekarza. Ale, jak pokazało doświadczenie z aplikacją śledzącą covid, wykorzystanie sztucznej inteligencji jest nadal ograniczone. Firmy takie jak Amazon, Facebook i Google zarabiają na sprzedaży profili użytkowników reklamodawcom. Może to jednak wiązać się z realnym ryzykiem dla sklasyfikowanych osób, zwłaszcza w krajach, w których są osoby mające skłonności seksualne, religijne lub polityczne, a działania te są związane z surowymi karami. Ponad 500 000 członków Facebooka w Arabii Saudyjskiej jest oznaczonych jako mających zainteresowanie homoseksualne, a reklamodawcy mogą w nich celować. Na bardziej przyziemnym poziomie, w każdej sekundzie ludzie są błędnie profilowani i na podstawie tych fałszywych profili można odmówić im kredytu hipotecznego lub możliwości. Co zatem można zrobić, aby zminimalizować ryzyko stwarzane przez big data przy jednoczesnej maksymalizacji korzyści? Jeśli coraz więcej decyzji będzie podejmowanych przez algorytmy karmione milionami elementów naszych danych, czy istnieje ryzyko, że wpadniemy w datakrację? 01:15 APTEKA POD ORŁEM Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2006 Reżyseria: Krzysztof Miklaszewski Scenariusz: Krzysztof Miklaszewski Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Tadeusz Woźniak Dokumentalna opowieść o okupacyjnej historii krakowskiej apteki, włączonej przez Niemców w obszar utworzonego w marcu 1941 roku getta żydowskiego, stała się dla Krzysztofa Miklaszewskiego wstrząsającym tłem dla upomnienia się o pamięć o Tadeuszu Pankiewiczu, który i zawód farmaceuty, i aptekę "Pod Orłem" odziedziczył po przodkach, znakomitych galicyjskich aptekarzach. Pankiewicz, jedyny Polak mieszkający na co dzień pośród żydowskiej społeczności, okazał się jej prawdziwym opiekunem i wybawcą, a jego apteka oazą przeżycia dziesiątków ludzi i przedsionkiem do wolności. 02:10 WALCZEWSKI. NAJWAŻNIEJSZE JEST MARZENIE... Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1994 Reżyseria: Agata Olenderek, Andrzej Wasilewski, Jerzy Jarocki, Janusz Morgenstern, Jerzy Gruza, Olga Lipińska, Marek Walczewski, Jerzy Grzegorzewski, Piotr Szulkin, Jerzy Kawalerowicz, Andrzej Wajda, Andrzej Domalik, Konrad Swinarski Scenariusz: Agata Olenderek, Andrzej Wasilewski Aktorzy: Marek Walczewski Zdjęcia: Marian Prokop, Henryk Kępa Film dokumentalny o Marku Walczewskim nazywanym "najbardziej demonicznym wśród polskich aktorów". Wypowiedzi bohatera, jego przyjaciół, żony, aktorów i reżyserów o aktorstwie Walczewskiego, jego różnych rolach filmowych i teatralnych i o nim samym, bogato ilustrowane fragmentami filmów i spektakli teatralnych. Marek Walczewski zmarł 26 maja 2009 roku. 03:05 GORALENVOLK Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2004 Reżyseria: Artur Więcek Scenariusz: Artur Więcek, Witold Bereś, Paweł Smoleński Zdjęcia: Marek Gajczak Wykonawcy: Paweł Smoleński "Przekazuję cały swój majątek... na rzecz oddziału partyzanckiego 'Kurniawa" z własnej nieprzymuszonej woli, jako jedyne zadośćuczynienie dla Narodu Polskiego?"- tak wyglądała ostatnia wola Wacława Krzeptowskiego, jednego z liderów społeczności góralskiej, powieszonego w styczniu 1945 roku w Kościelisku za kolaborację z Niemcami hitlerowskimi. To był ostatni rozdział przemilczanej historii Polski, który rozpoczął się 7 listopada 1939 roku, gdy w pierwszym dniu urzędowania generalnego gubernatora Hansa Franka przedstawiciele górali udali się na Wawel, by złożyć mu hołd i wręczyć złotą ciupagę. Śladami tamtej zdrady narodowej sprzed ponad 60 lat idzie w godzinnym filmie"Goralenvolk"Artura Więcka"Barona"(scenariusz Witold Bereś, Artur Więcek"Baron") w roku 2004 reporter"Gazety Wyborczej", Paweł Smoleński. Rozmawia z tymi, którzy dobrze pamiętają tamten czas, z historykami, z dzisiejszymi działaczami społecznymi na Podhalu, a nawet z duchownym.