TVP Kultura Sobota, 23.09.2023 07:00 PIOSENKA JEST DOBRA NA WSZYSTKO. WSPOMNIENIE O JERZYM WASOWSKIM CZ. 1 Koncert, 44 min, Polska, 1985 Autor: Dariusz Michalski, Ryszard Wolański Wykonawcy: Rena Rolska, Wiesław Michnikowski, Jerzy Wasowski, Barbara Krafftówna, Bohdan Łazuka, Piotr Jenczerski, Irena Kwiatkowska, Wojciech Młynarski Retransmisja koncertu poświęconego twórczości Jerzego Wasowskiego. Postać kompozytora i jego twórczości przedstawiona w anegdotach. W nastroju wspomnień i żartu wykonywane są piosenki do słów Jeremiego Przybory. 07:55 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZYSZTOF ZANUSSI Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Miejscem spotkania z Krzysztofem Zanussim jest jego dom w podwarszawskich Laskach. Reżyser pokazuje też wiele pamiątek rodzinnych - fotografii oraz zapisów filmowych. 09:00 HOŁD MOZARTOWI - VIKINGUR OLAFSSON I ESCHENBACH ("HOMAGE TO MOZART" - VIKINGUR OLAFSSON I ESCHENBACH) Koncert, 55 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Andreas Morell Wykonawcy: Vikingur Olafsson, Christoph Eschenbach Uznany islandzki pianista Vkingur Ólafsson we współpracy z Christophem Eschenbachem i Konzerthausorchester w Berlinie, wykonał Koncert fortepianowy A - dur KV 488 Mozarta na zakończenie jego rezydencji w Konzerthaus 2019/20. Eschenbach dołączył do Ólafssona przy fortepianie podczas bisu, wykonując utwór W. A. Mozarta na cztery ręce. Dzieła solowe Debussy'ego i Rameau dopełniły program, obejmując dwa stulecia wielkiej muzyki fortepianowej. 10:30 SERIALOWA NOSTALGIA - ALTERNATYWY 4 - ODC. 8/9 - WESELE Serial komediowy TVP, 55 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybinski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Kazimierz Kaczor, Bożena Dykiel, Bolesław Płotnicki, Jerzy Kryszak, Zdzisław Rychter, Ryszard Pietruski, Roman Wilhelmi, Gustaw Lutkiewicz W mieszkaniu Balcerka odbywa się wesele. Uczestniczą w nim goście niemieszkający przy ul. Alternatywy 4, ale wskutek awarii wodociągu do Balcerków schodzi się cały blok i robi się potworne zamieszanie. Później zaczyna szwankować elektryczność i wszyscy przenoszą się do prominenta Winnickiego, który ma telewizor tranzystorowy, by obejrzeć ważny mecz piłkarski. Przy okazji Winnicki wyjaśnia zebranym konieczność wprowadzenia podwyżek cen mięsa. Meczu nie może obejrzeć docent Furman, gdyż na polecenie Anioła śledzi Ewę Majewską. Okazuje się, że Ewa pracuje w Kongresowej jako striptizerka. 11:45 STEPOWANIE PO AMERYKAŃSKU (AMERICAN TAP) Film dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Mark Wilkinson Zdjęcia: Mark Wilkinson Muzyka: Simon Taufique Wykonawcy: Debbie Allen, Jon Batiste, Alexandria Bradley, Frances Bradley, Christopher Broughton, Brenda Bufalino, Ayodele Casel Dokument Marka Wilkinsona zawiera obszerną historię Tap Dance wraz ze wspaniałymi klipami, przedstawiającymi wielu jego czołowych wykonawców praktykujących w przeszłości i obecnie. Wśród nich Nicholas Brothers, Ginger Rogers, Vera Ellen, Ann Miller i Eleanor Powell. Kontekst historyczny zapewnia galeria ekspertów, od pisarzy takich jak Brian Siebert i Cornell West, po wybitnych tancerzy i choreografów, ukazując w ten sposób korzenie stepowania w Irish Step Dance i African Drum Circle oraz takie tematy, jak siła wielokulturowości, niewolnictwo na plantacjach i wynikający z niego rasizm. 12:55 UPAŁ Komedia, 81 min, Polska, 1964 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jeremi Przybora, Jadwiga Berens Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jerzy Wasowski Aktorzy: Jerzy Wasowski, Jeremi Przybora, Barbara Krafftówna, Wiesław Michnikowski, Wiesław Gołas, Kalina Jędrusik, Anna Górna, Zdzisław Leśniak, Krzysztof Litwin, Jerzy Bielenia, Jarema Stępowski W opustoszałym z powodu upału mieście z polecenia premiera o porządek dbają dwaj Starsi Panowie. Pomaga im przybyła z Londynku Zdroju żeńska Drużyna Przeciwudarowa im. Kupały z piękną Zuzanną na czele. Do miasta przyjeżdża Ambasador egzotycznego państwa. Niestety, nikt nie przygotował powitania i obrażony gość składa ostrą notę protestacyjną. Starsi Panowie starają się załagodzić sytuację, pomaga im w tym piękna kasjerka z baru mlecznego, Basia. O jej względy ubiegają się: robotnik drogowy Albin, subiekt z Domu Mody, a także sam Ambasador. Honor miasta chce ratować także Miss Upału, piękna Grzanka. Po wielu perypetiach konflikt zostaje zażegnany, a wieczorny deszcz ożywia życie w mieście. "Upał" jest filmową kontynuacją Kabaretu Starszych Panów, który po raz pierwszy pojawił się w telewizji w październiku 1958 roku. Z czasem Kabaret stał się jednym z najoryginalniejszych i najpopularniejszych widowisk telewizyjnych. Jego twórcami i głównymi wykonawcami byli Jeremi Przybora i Jerzy Wasowski. Obok nich występowały i śpiewały liryczne piosenki (z muzyką Wasowskiego i słowami Przybory) gwiazdy teatru i filmu. Kabaret Starszych Panów doczekał się także wersji radiowej. Komedia gagowa "Upał" nawiązuje do w konwencji słuchowisk radiowych Wasowskiego i Przybory. Nastrój groteski, niepowtarzalny typ humoru i niezwykli bohaterowi tworzą całość oryginalną i wielce zabawną. A był to przecież debiut komediowy reżysera Kazimierza Kutza. Zdjęcia plenerowe kręcono w Warszawie, a atelierowe - w wytwórni filmowej w Łodzi. Popularnym aktorom w wędrówce po wyludnionym mieście towarzyszy "Drużyna Przeciwudarowa im. Kupały", którą stworzyły młode aktorki ze studenckich teatrów, m.in. warszawskiego STS-u. 14:45 PRZYPADEK PANI BOVARY (THE BOVARY CASE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Stephane Miquel, Alban Vian W 1856 r. Gustave Flaubert pisze realistyczną powieść w odcinkach "Pani Bovary". Opisuje w niej prowincjonalny światek XIX - wiecznej Francji, obnażając jego przywary. Autor ukazuje w książce upadek kobiety, która znudzona prowincjonalnym życiem mężatki i społecznymi konwenansami, zdradza męża, wdając się w romanse. Swoim zachowaniem niszczy obowiązujący drobnomieszczański porządek. Wkrótce Flaubert zostaje postawiony przed sądem za obrazę moralności publicznej i grozi mu rok więzienia. W oparciu o materiały archiwalne dokument przywołuje pamiętny proces autora powieści, który uczynił Flauberta sławnym wśród współczesnych. 15:50 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - RUTA KAMIŃSKA Rozmowa, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Jolanta Rzegocka, Anna Szałańska, Piotr Poraj Poleski Prowadzący: Jolanta Rzegocka Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Łotwę, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Łotyszów, odnalezienie na Łotwie polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. Bohaterką odcinka jest Ruta Kamińska, historyczka sztuki o polskich korzeniach. 16:40 RETRO KINO - HRABINA Z HONGKONGU (THE COUNTESS FROM HONG KONG) Komedia, 104 min, Wielka Brytania/USA, 1967 Reżyseria: Charles Chaplin Scenariusz: Charles Chaplin Aktorzy: Sophia Loren, Sydney Chaplin, Tippi Hedren, Patrick Carqill, Michael Medwin, Marlon Brando, Oliver Johnston, John Paul, Margaret Rutherford Do pracy nad "Hrabiną z Hongkongu" Charlie Chaplin przystąpił w wieku 76 lat, po ośmiu latach przerwy, jakie dzieliły go od realizacji "Króla w Nowym Jorku". Po premierze mówił w wywiadach, że największy problem na planie stanowiło dla niego kierowanie takimi gwiazdami, jak Sophia Loren i Marlon Brando. "Poprzednio sam dla siebie byłem gwiazdą i mogłem dysponować sobą według uznania. Zauważyłem przede wszystkim, jak bardzo staram się im podobać. Spostrzegłem, że ci aktorzy o światowej sławie przeważnie wątpią w siebie, najmniejsze głupstwo wytrąca ich z równowagi, gubią się wtedy. (...) Marlon Brando (..) w czasie zdjęć robił masę rzeczy, które mi się zupełnie nie podobały, ale później, na przeglądzie materiałów zdjęciowych, widziałem, że są doskonałe". Scenariusz "Hrabiny..." zainspirowała podróż Chaplina do Szanghaju w 1931 r. Poznał wówczas wielu autentycznych rosyjskich emigrantów arystokratów, którzy wiedli tam nędzny żywot. Gdy wybuchła II wojna światowa, większość przedstawicieli pierwszego pokolenia emigrantów już nie żyła, a ich dzieci przeniosły się do Hongkongu, gdzie ich los był jeszcze gorszy. Oczywiście, w filmie ten poważny temat został potraktowany z przymrużeniem oka, lekko i z wdziękiem. Ogden Mears - syn amerykańskiego potentata naftowego i początkujący dyplomata, mianowany ambasadorem USA w Arabii Saudyjskiej, płynie luksusowym statkiem z Hongkongu do Honolulu. Młodemu podróżnemu przyjaciele organizują podczas postoju w Hongkongu przyjęcie w towarzystwie pań "z arystokracji". W wyniku wojen światowych Hongkong przepełniony jest bowiem uciekinierami z dawnej Rosji, wśród których można spotkać przedstawicieli dawnej arystokracji rosyjskiej - teraz ubogich, zagubionych ludzi walczących różnymi sposobami o przetrwanie. Panie zaproszone przez przyjaciela Ogdena Mearsa dla urozmaicenia wieczoru pochodzą właśnie z takich zubożałych rodzin. Obudziwszy się w swojej kabinie z okropnym kacem, Ogden znajduje w szafie piękną Nataszę, rosyjską hrabinę poznaną poprzedniego wieczoru. Natasza chce za wszelką cenę dostać się do Stanów Zjednoczonych, nie ma jednak paszportu i pieniędzy. Ogden panicznie boi się skandalu, który mógłby zaszkodzić jego karierze, choć w gruncie rzeczy rozwód z żoną Marthą byłby mu nawet na rękę. Próbuje pozbyć się Nataszy, ale to wcale nie jest takie proste. Jego sekretarz Harvey początkowo sądzi, że chodzi tu tylko o próbę szantażu i całą sprawę da się załagodzić pieniędzmi. Szybko uświadamia sobie, że się mylił. Mijają kolejne dni rejsu, a między Nataszą i Ogdenem, pomimo ciągłych awantur, zaczyna kiełkować uczucie. Przed przybyciem do Honolulu Ogden wpada na pomysł wydania hrabiny za swego kamerdynera Hudsona. Kapitan godzi się nawet udzielić młodej parze ślubu, nie oglądając papierów dziewczyny, które rzekomo wiatr wywiał do morza. Ale pojawienie się Nataszy na balu kapitańskim, gdzie rozpoznaje ją dawny znajomy z Hongkongu, wywołuje tyle zamieszania, że do Honolulu przybywa natychmiast zaniepokojona Martha. Ogden musi grać rolę przykładnego małżonka, przykazuje jednak Harveyowi, żeby pozostał na Hawajach i zaopiekował się Nataszą. Jest przekonany, że sam więcej jej nie ujrzy. Ale los chce inaczej. 23:20 ROZMOWA Z ROMY SCHNEIDER (A CONVERSATION WITH ROMY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Patrick Jeudy Jedna z najwybitniejszych francuskich aktorek, Romy Schneider, u szczytu sławy udziela wywiadu, w którym opowiada o swojej młodości i karierze, dając bardzo emocjonalny obraz swego życia. Długo walczyła z zaszufladkowaniem w roli "Sissi", jednym z pierwszych filmów, które przyniosły jej sławę, dopiero w wieku dojrzałym docenili ją francuscy reżyserzy. Przez traumatyczne przeżycia z dzieciństwa nie potrafiła odnaleźć szczęścia w swoich związkach z mężczyznami, a po śmierci syna pogrążyła się w depresji. 00:30 KFPP OPOLE - '92 - CHŁOPCY Z PLACU BRONI Koncert, 55 min, Polska, 2007 Wykonawcy: Chłopcy z Placu Broni Cykl prezentujący wykonawców i ich utwory podczas Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej na przestrzeni kilkudziesięciu lat. W tym odcinku koncert zespołu Chłopcy z Placu Broni. 01:40 WIECZÓR KINOMANA - POGARDA (LE MEPRIS) Film obyczajowy, 81 min, Włochy/Francja, 1963 Reżyseria: Jean-Luc Godard Aktorzy: Brigitte Bardot, Michel Piccoli, Jack Palance, Fritz Lang Zdjęcia: Raoul Coutard Muzyka: Piero Piccioni Film z całą bezwzględnością obnaża brutalne prawa rządzące przemysłem filmowym, wedle których dzieło reżysera jest li tylko towarem na sprzedaż. Taką postawę reprezentuje producent (przedstawiciel wytwórni amerykańskiej, co po premierze wywołało głośne protesty zza oceanu). Jego antagonistą jest wielki reżyser kina europejskiego (Fritz Lang w roli samego siebie). Tytuł filmu wymownie określa stosunki panujące w tym mikroświecie. Wszechobecna pogarda staje się przyczyną izolacji i frustracji bohaterów, rodzi dramaty i konflikty prowadzące nieuchronnie do tragedii. Pogarda jest jednak również zadumą nad pięknem i potęgą kina, nad jego ciągle nowymi możliwościami, a przede wszystkim - dzięki postaci Langa - nad nieprzemijalnością tych wartości, które są jego niepodważalnym fundamentem. [Filmoteka Narodowa] 03:35 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - LEONARDO I JEGO DZIEŁA. CZĘŚĆ 1 (EXPOSITION ON SCREEN. LEONARDO. WORKS. EPISODE 1) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Seria dokumentalna. To spotkanie z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów zakulisowych w wiodących muzeach i galeriach na świecie, m.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Część pierwsza opowieści: Leonardo i jego dzieła. Leonardo spędził dzieciństwo poza Florencją, w wiosce Vinci, gdzie urodził się jako nieślubny syn miejscowej kobiety. Jego ojciec, bardzo szanowany notariusz, miał prawowitą rodzinę, która w pewnym stopniu przygarnęła chłopca. Ojciec wcale się go nie wyrzekł, przeciwnie, wspierał, chociaż nie doczekał się w nim następcy. Jednak w historii włoskiego renesansu często się zdarzało, że nieślubni synowie okazywali wielką ambicję, przyćmiewając przyrodnie rodzeństwo. Malarstwo olejne pojawiło się w drugiej połowie XV wieku na północy Europy. Miało ogromny wpływ na sztukę włoską. Dla Leonarda malarstwo olejne było zapewne stosunkowo nową z dostępnych technik. Dzięki niej mógł eksperymentować z tym, co go zawsze interesowało: sposobem, w jaki widzimy, zmianami ostrości obrazu podczas patrzenia, zależnością kolorów od natężenia światła. Leonardo uważał, że obraz powinien pokazywać to, co we wszechświecie widzialne i niewidzialne. 05:15 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZYSZTOF ZANUSSI Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Miejscem spotkania z Krzysztofem Zanussim jest jego dom w podwarszawskich Laskach. Reżyser pokazuje też wiele pamiątek rodzinnych - fotografii oraz zapisów filmowych.