TVP Nauka Czwartek, 21.09.2023 06:00 KORONA GÓR POLSKI - BABIA GÓRA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 06:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /58/ 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Dzisiaj odwiedzamy najmłodszego bocianologa w Polsce, Kamila Piwowarczyka, który wie o bocianach więcej niż niejeden ornitolog. Aktualnie w ośrodku, który stworzył, przebywają 24 bociany. Drugą wizytę składamy w schronisku dla bezdomnych zwierząt w Lublinie i poznajemy zoopsychologa i trenera psów. To tutaj pan Dariusz pomaga zwierzakom odnaleźć się w nowej rzeczywistości i uczy je pozytywnych zachowań, aby zwiększyć ich szansę na adopcję. Pokażemy też Weterynaryjny Bank Krwi im. Milusia, gdzie poznajemy honorowych dawców i ich właścicieli oraz niezwykły personel niezwykłego banku. Ciekawostką jest to, że aby oddać krew, pies musi ważyć minimum 26 kg, kot minimum 4. W naszym Kąciku Adopcyjnym Sara. Jakiego opiekuna potrzebuje? Na czym polega mądra adopcja? 07:00 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (52) - WYSPY SZCZĘŚLIWE Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2008 Wojciech Cejrowski podróżuje po Małych Wyspach na Oceanie Spokojnym, które określane są mianem wyspy szczęśliwe. Życie tu nie zmusza do codziennej walki o pożywienie. Klimat jak i żyzna, wulkaniczna gleba sprawiają, że owoce i warzywa praktycznie rosną same, a czyste rzeki oraz ocean dostarczają mieszkańcom mnóstwa ryb. To istny raj na ziemi. Niestety, wszystko to sprawia, że tubylcy są nad wyraz leniwi. 07:35 CZY WIESZ, ŻE? - /176/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:05 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 4 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W tym odcinku pokażemy, jaką drogę przebył wirus SARS-CoV-2 zanim dotarł do Polski. Zastanowimy się, dlaczego jedni przechodzą chorobę COVID-19 bezobjawowo, a inni ciężko chorują. I jak sekwencjonowanie genów prowadzi do poznania SARS-CoV-2. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 08:35 ASTRONARIUM - 111 - SZYBKIE BŁYSKI RADIOWE Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Pojawiają się dosłownie w mgnieniu oka. Tajemnicze sygnały z kosmosu, których źródło pozostaje nieznane. Tak zwane szybkie błyski radiowe to jedna z największych zagadek Wszechświata. W tym programie pokażemy, co wiadomo na ich temat. 09:05 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /4/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Wkrótce po inwazji Normanów na Anglię w 1066 r. rozpoczęto budowę fortec, jakich nikt nigdy wcześniej nie widział. Jedną z najpotężniejszych był ogromny i nie do zdobycia bastion w Caerphilly, uznawany do dziś za arcydzieło średniowiecznej inżynierii. Jak ówczesnym budowniczym i inżynierom udało się stworzyć tak niezwykłe konstrukcje? Jaki wpływ miały te potężne, średniowieczne twierdze i pionierskie techniki budowlane na inżynierię obronną aż do czasów współczesnych? Czwarty odcinek z 10-odcinkowej serii dokumentalnej ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 10:05 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - CZASZKA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 10:35 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - BEZDROŻA BELIZE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 11:00 KORONA GÓR POLSKI - BABIA GÓRA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Mariusz Pilis Scenariusz: Mariusz Pilis Zdjęcia: Wojciech Jachymiak, Krzysztof Skrok Prowadzący: Marta Manowska Cykliczny program mikroturystyczny poświęcony polskim górom, szczytom, których zdobycie razem z nami gwarantuje wejście do elitarnego klubu zdobywców Korony Polskich Gór. Chcemy zachęcać do aktywnego wypoczynku w miejscach, które naszym zdaniem nie zostały dotychczas należycie wypromowane. Celem programu jest namówienie widza do odwiedzenia i poznania tych zakątków w polskich górach, które pozostają w cieniu obleganych przez turystów Kasprowego Wierchu czy Gubałówki. Pokażemy przede wszystkim bogactwo przyrody, ale także historię i kulturę tych miejsc oraz ludzi, którzy są symbolami regionu. W dobie załamania się ruchu turystycznego, związanego z pandemią koronawirusa, mikroturystyka staje się jednym z popandemicznych kierunków rozwoju, który, jak się wydaje, będzie przez najbliższe lata preferowanym przez Polaków sposobem na spędzanie wolnego czasu. 11:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /58/ 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Dzisiaj odwiedzamy najmłodszego bocianologa w Polsce, Kamila Piwowarczyka, który wie o bocianach więcej niż niejeden ornitolog. Aktualnie w ośrodku, który stworzył, przebywają 24 bociany. Drugą wizytę składamy w schronisku dla bezdomnych zwierząt w Lublinie i poznajemy zoopsychologa i trenera psów. To tutaj pan Dariusz pomaga zwierzakom odnaleźć się w nowej rzeczywistości i uczy je pozytywnych zachowań, aby zwiększyć ich szansę na adopcję. Pokażemy też Weterynaryjny Bank Krwi im. Milusia, gdzie poznajemy honorowych dawców i ich właścicieli oraz niezwykły personel niezwykłego banku. Ciekawostką jest to, że aby oddać krew, pies musi ważyć minimum 26 kg, kot minimum 4. W naszym Kąciku Adopcyjnym Sara. Jakiego opiekuna potrzebuje? Na czym polega mądra adopcja? 12:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (52) - WYSPY SZCZĘŚLIWE Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2008 Wojciech Cejrowski podróżuje po Małych Wyspach na Oceanie Spokojnym, które określane są mianem wyspy szczęśliwe. Życie tu nie zmusza do codziennej walki o pożywienie. Klimat jak i żyzna, wulkaniczna gleba sprawiają, że owoce i warzywa praktycznie rosną same, a czyste rzeki oraz ocean dostarczają mieszkańcom mnóstwa ryb. To istny raj na ziemi. Niestety, wszystko to sprawia, że tubylcy są nad wyraz leniwi. 12:35 CZY WIESZ, ŻE? - /176/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:15 DORWAĆ WIRUSA - ODC. 4 Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W tym odcinku pokażemy, jaką drogę przebył wirus SARS-CoV-2 zanim dotarł do Polski. Zastanowimy się, dlaczego jedni przechodzą chorobę COVID-19 bezobjawowo, a inni ciężko chorują. I jak sekwencjonowanie genów prowadzi do poznania SARS-CoV-2. "Dorwać wirusa" - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 13:50 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT S.I - ODC. 2. INTELIGENCJA (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Miniseria dokumentalna BBC Worldwide. Cztery odcinki opowieści o najsprytniejszych zwierzętach. Fascynujące podobieństwa w sposobach zachowania u zwierząt i ludzi. Przebiegłość, techniki szpiegowskie i oszustwa są tu na porządku dziennym. Kolejne części serii opowiedzą o blaskach i cieniach miłości, różnej inteligencji, odcieniach przyjaźni i łobuzerskich wyczynach w świecie fauny. Zwierzęta kochają, smucą się, oszukują i wymyślają sposoby na osiągnięcie celu zupełnie tak jak my, ludzie. Nowa generacja kamer szpiegowskich ujawni, jak bardzo zwierzęta przypominają nasze zachowania. Jak bystre są zwierzęta, gdy przychodzi im rozwiązywać problemy życiowe? W lasach na Borneo żyje jeden z najbliższych kuzynów człowieka, orangutan. Wspaniałe stworzenia mają 97% naszego DNA. Są to jedne z najinteligentniejszych zwierząt na Ziemi. Sfilmowanie zachowań tych bystrych naczelnych wymaga wyjątkowego szpiega udającego prawdziwego orangutana. Młode orangutany uczą się przez nieustanne badanie otoczenia. W zimnych i surowych warunkach na Alasce zwierzęta również polegają na sprycie, by przeżyć. Wydry morskie gromadzą się tu w grupach unoszących się na wodzie. Bardzo trudno się do nich zbliżyć, dlatego szpieg wydra jest rzadką szansą, by przeprowadzić infiltrację w ich świecie. Poznamy też innych szpiegów w różnych częściach świata. Następnym razem ekipa szpiegów sfilmuje niezwykłą przyjaźń zwierząt. Sprawdzimy, na ile podobna jest ona do naszej, ludzkiej. 14:50 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - TELESKOP. ODC. 1/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Stephen Mizelos Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a ich historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każdy z nich zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Bohaterem odcinka jest teleskop. 15:50 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - CZASZKA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 16:20 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - BEZDROŻA BELIZE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 16:45 PODWODNY RAJ BORNEO - NIELUDZKIE ŚWIATY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 17:15 WETERYNARZE Z SERCEM - /59/ Reality show, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Autorzy odwiedzają ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Część uwagi poświęcono także mniej popularnym zwierzętom domowym, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W tym odcinku twórcy zapraszają do Skrzynic Drugich, w gminie Jabłonna pod Lublinem, gdzie dwoje archeologów, Lena i Mateusz, otworzyło Leśne Pogotowie - Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Zwierząt. Stworzyli bezpieczny dom dla siebie i potrzebujących ich pomocy przedstawicieli fauny, chronionych i pospolitych, dzikich i domowych. Jak skończył się spacer Pani Doroty z dwoma ukochanymi spanielami? Do jakiej tragedii doprowadziło bestialstwo człowieka, który zabawiał się, strzelając do zwierząt śrutem. A w kąciku adopcyjnym urocze gryzonie, które czekają na odpowiedzialnych opiekunów. 17:50 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (53) - LUDOŻERCY Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2008 Tym razem Wojciech Cejrowski odwiedza dwa plemiona zamieszkujące wyspę Malekula w archipelagu Vanuatu. W jej głębi, na niedostępnych górzystych terenach żyje plemię Big Numbas, którego członkowie jeszcze 80 lat temu uchodzili za najbardziej krwawych ludożerców. Z kolei Small Numbas żyją nad brzegiem oceanu i uchodzą za najwspanialszych rękodzielników i artystów spośród plemion zamieszkujących wyspy Pacyfiku. Oglądając program, widzowie dowiedzą się m. in. , co to są tutki. 18:20 CZY WIESZ, ŻE? - /177/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:50 OPERACJA ZDROWIE - ALERGIE. LECZENIE ALERGII W KONTEKŚCIE COVID Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski Autorzy magazynu medycznego prezentują informacje dotyczące objawów, diagnostyki i leczenia wielu groźnych chorób. W programie są pokazywane najnowocześniejsze terapie światowe dostępne w Polsce. Duży nacisk autorzy kładą również na profilaktykę. W czasie epidemii koronawirusa i apeli, by nie dotykać nosa, ust i oczu, alergie stają się wyjątkowo groźne i uciążliwe. Alergia oznacza nadwrażliwość, nadmierną reakcję organizmu przy kontakcie z alergenami, bakteriami, wirusami, środkami chemicznymi, pokarmami czy lekami. Jak diagnozuje się alergie, jak nowocześnie leczyć to schorzenie? W programie występują: prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński, alergolog, otolaryngolog, specjalista zdrowia publicznego, który kieruje Zakładem Alergologii i Immunologii Klinicznej SP Centralnego Szpitala Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i jest kierownikiem Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; prof. dr hab. n. med. Rafał Pawliczak, profesor Katedry Alergologii, Immunologii i Dermatologii na Wydziale Nauk Biomedycznych i Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Program realizowany w Klinice Alergii. 19:25 ASTRONARIUM - 1/21 (112) - NOBLE ZA CZARNE DZIURY Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Czarne dziury - tajemnicze twory, których grawitacji nic nie jest się w stanie wymknąć. Kiedyś były jedynie teoretyczną ciekawostką. Dziś wiemy, że istnieją naprawdę. W 2020 roku fundamentalne wyniki w tej dziedzinie uhonorowano Nagrodą Nobla. W tym programie pokażemy, czego się dzięki nim dowiedzieliśmy. 20:00 . - NA TROPIE EPIDEMII - KŁOPOTY Z KOMARAMI (DISEASE HUNTERS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Co może spowodować kolejną pandemię? W tej trzyodcinkowej serii dokumentalnej poznajemy Disease Hunters (Łowców chorób), zespoły międzynarodowych naukowców na pierwszej linii frontu, które ścigają się, aby zidentyfikować, zbadać i unicestwić choroby zakaźne, patogeny i drobnoustroje. W tej wielokrotnie nagradzanej miniserii dokumentalnej występują czołowi naukowcy z Tajlandii, Singapuru, Kambodży, Japonii, Filipin, Islandii, Indii, Wielkiej Brytanii i USA, co podkreśla międzynarodową współpracę i wymianę danych. Naukowcy w filmie łączą także dzisiejsze epidemie z epidemiami historycznymi i badają czynniki, które mogą przyspieszyć przyszłe epidemie, takie jak interakcje człowiek - zwierzę, lekooporność, zmiana klimatu, urbanizacja i globalizacja. Omawiane choroby obejmują koronawirusa COVID - 19, grypę, świńską grypę H1N1, polio, superbakterie, gruźlicę, malarię i dengę. Laureat: Srebrny Medal, film dokumentalny na World Media Festivals Awards 21:05 POGODA - WYŚCIG KU PROGNOZIE (THE WEATHER: THE RACE TO FORECAST) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2019 Reżyseria: Stephane Begoin Film dokumentalny o najnowszych metodach prognozowania pogody. Meteorologia poczyniła ogromne postępy w ostatnich dziesięcioleciach. Aby dostarczyć najdokładniejszą prognozę pogody, naukowcy wysyłają satelity, opracowują coraz bardziej wyrafinowane modele komputerowe, wykonują coraz więcej pomiarów. Dzisiaj prognozy 24-godzinne są wiarygodne w 95%, a prognozy 3-dniowe w 80%. Raporty pogodowe są częścią naszego codziennego życia i nawet jeśli pogoda jest jednym z najpopularniejszych i najczęściej oglądanych programów telewizyjnych, publiczność nie wie, jak pozyskuje się wiedzę na ten temat. Jak naukowcy przewidują pogodę i co roku poprawiają swoje prognozy? Jak pomagają nam unikać katastrof? Prześledzimy te procesy począwszy od zapowiedzi śniegu w Japonii aż po aurę na pustyni w Namibii, od huraganów w Ameryce Środkowej po burze śródziemnomorskie, na pokładach łodzi lub samolotów badaczy czy też w stacjach wystrzeliwujących satelity ten dokument zapewnia wyjątkowe materiały zdjęciowe wykonane w największych aktualnie trwających misjach badawczych pogody; dodatkowo zobaczymy nowoczesne model pogodowe w 3D i ciekawe sekwencje graficzne. 22:05 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - CZASZKA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 22:35 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - BEZDROŻA BELIZE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 23:05 PODWODNY RAJ BORNEO - NIELUDZKIE ŚWIATY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 23:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /59/ Reality show, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Autorzy odwiedzają ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Część uwagi poświęcono także mniej popularnym zwierzętom domowym, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. W tym odcinku twórcy zapraszają do Skrzynic Drugich, w gminie Jabłonna pod Lublinem, gdzie dwoje archeologów, Lena i Mateusz, otworzyło Leśne Pogotowie - Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Zwierząt. Stworzyli bezpieczny dom dla siebie i potrzebujących ich pomocy przedstawicieli fauny, chronionych i pospolitych, dzikich i domowych. Jak skończył się spacer Pani Doroty z dwoma ukochanymi spanielami? Do jakiej tragedii doprowadziło bestialstwo człowieka, który zabawiał się, strzelając do zwierząt śrutem. A w kąciku adopcyjnym urocze gryzonie, które czekają na odpowiedzialnych opiekunów. 00:10 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (53) - LUDOŻERCY Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2008 Tym razem Wojciech Cejrowski odwiedza dwa plemiona zamieszkujące wyspę Malekula w archipelagu Vanuatu. W jej głębi, na niedostępnych górzystych terenach żyje plemię Big Numbas, którego członkowie jeszcze 80 lat temu uchodzili za najbardziej krwawych ludożerców. Z kolei Small Numbas żyją nad brzegiem oceanu i uchodzą za najwspanialszych rękodzielników i artystów spośród plemion zamieszkujących wyspy Pacyfiku. Oglądając program, widzowie dowiedzą się m. in. , co to są tutki. 00:40 CZY WIESZ, ŻE? - /177/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:10 OPERACJA ZDROWIE - ALERGIE. LECZENIE ALERGII W KONTEKŚCIE COVID Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski Autorzy magazynu medycznego prezentują informacje dotyczące objawów, diagnostyki i leczenia wielu groźnych chorób. W programie są pokazywane najnowocześniejsze terapie światowe dostępne w Polsce. Duży nacisk autorzy kładą również na profilaktykę. W czasie epidemii koronawirusa i apeli, by nie dotykać nosa, ust i oczu, alergie stają się wyjątkowo groźne i uciążliwe. Alergia oznacza nadwrażliwość, nadmierną reakcję organizmu przy kontakcie z alergenami, bakteriami, wirusami, środkami chemicznymi, pokarmami czy lekami. Jak diagnozuje się alergie, jak nowocześnie leczyć to schorzenie? W programie występują: prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński, alergolog, otolaryngolog, specjalista zdrowia publicznego, który kieruje Zakładem Alergologii i Immunologii Klinicznej SP Centralnego Szpitala Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i jest kierownikiem Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego; prof. dr hab. n. med. Rafał Pawliczak, profesor Katedry Alergologii, Immunologii i Dermatologii na Wydziale Nauk Biomedycznych i Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Program realizowany w Klinice Alergii. 01:45 ASTRONARIUM - 1/21 (112) - NOBLE ZA CZARNE DZIURY Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Czarne dziury - tajemnicze twory, których grawitacji nic nie jest się w stanie wymknąć. Kiedyś były jedynie teoretyczną ciekawostką. Dziś wiemy, że istnieją naprawdę. W 2020 roku fundamentalne wyniki w tej dziedzinie uhonorowano Nagrodą Nobla. W tym programie pokażemy, czego się dzięki nim dowiedzieliśmy. 02:15 . - NA TROPIE EPIDEMII - KŁOPOTY Z KOMARAMI (DISEASE HUNTERS) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Co może spowodować kolejną pandemię? W tej trzyodcinkowej serii dokumentalnej poznajemy Disease Hunters (Łowców chorób), zespoły międzynarodowych naukowców na pierwszej linii frontu, które ścigają się, aby zidentyfikować, zbadać i unicestwić choroby zakaźne, patogeny i drobnoustroje. W tej wielokrotnie nagradzanej miniserii dokumentalnej występują czołowi naukowcy z Tajlandii, Singapuru, Kambodży, Japonii, Filipin, Islandii, Indii, Wielkiej Brytanii i USA, co podkreśla międzynarodową współpracę i wymianę danych. Naukowcy w filmie łączą także dzisiejsze epidemie z epidemiami historycznymi i badają czynniki, które mogą przyspieszyć przyszłe epidemie, takie jak interakcje człowiek - zwierzę, lekooporność, zmiana klimatu, urbanizacja i globalizacja. Omawiane choroby obejmują koronawirusa COVID - 19, grypę, świńską grypę H1N1, polio, superbakterie, gruźlicę, malarię i dengę. Laureat: Srebrny Medal, film dokumentalny na World Media Festivals Awards