TVP Dokument Środa, 27.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - NIE PRZESPAĆ SUSŁA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Wymarłe gatunki zwierząt zaczynają wracać na swe dawne włości. Drugim po żubrze jest suseł moręgowany. Jego ostatni osobnik widziany był ćwierć wieku temu. Dziś susły wróciły na Śląsk w okolice Trzcinicy Wołowskiej i Kamienia Śląskiego. Nie o własnych siłach, ale dzięki zabiegom ochronnym i hodowlanym ekologów z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra", którzy od lat czynią starania o ich odrodzenie w naszym kraju. Zwierzaki trzeba pozyskać z zagranicy, z bardzo starannie wytypowanych miejsc ich naturalnego występowania. Akcja wsiedlania susłów moręgowatych do zaczątków z góry przygotowanych norek, w których szybko znikają - to jedyne w swoim rodzaju widowisko. Zaś susły - to zwierzęta zmyślne i nadzwyczaj przedsiębiorcze. 06:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 50 JAK POWSTAŁY NASZE NAZWISKA? Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski przybywa do średniowiecznej osady, aby w niej prześledzić procesy, które dały początek naszym, współczesnym nazwiskom. Stara się także znaleźć odpowiedź na pytanie, kiedy przydomki zamieniły się w pełnoprawne nazwiska i jakimi drogami się to stało. Odpowiada również na pytanie, czy faktycznie nazwiska z końcówką na - ski świadczą o pochodzeniu szlacheckim. 07:05 NOTACJE - MARIAN KOCINIAK. AKTOR SPEŁNIONY Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2011 Autor: Maria Nockowska Marian Kociniak (1936 - 2016) zagrał w ponad 30 filmach. Aktor warszawskiego Teatru Ateneum (1959 - 2010), współpracował z Teatrem na Woli. Popularność zdobył głównie dzięki roli Franka Dolasa w polskiej komedii "Jak rozpętałem drugą wojnę światową" oraz jako pechowy murgrabia z serialu "Janosik" Jerzego Passendorfera. Marian Kociniak to przede wszystkim aktor teatralny. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (1959), uczeń Ludwika Sempolińskiego. Często występował w Teatrze Telewizji, m. in. w "Łuku Triumfalnym", "Moskwie Pietuszki", "Elegii dla jednej pani", "Igraszkach z diabłem" oraz w spektaklu "Coś w rodzaju miłości". Występował również w Kabarecie Starszych Panów. Przez lata był podporą magazynu "60 minut na godzinę", gdzie tworzył parę z Andrzejem Zaorskim, a wykonywana przez niego piosenka "Powtórka z rozrywki" przez wiele lat rozpoczynała program pod tym samym tytułem na antenie Programu III Polskiego Radia. W 2003 roku podczas VIII Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach artysta odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd. 07:20 POMARAŃCZOWA ALTERNATYWA Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1988 Reżyseria: Mirosław Dembiński Film o Pomarańczowej Alternatywie, młodzieżowym ruchu, który zaczął się we Wrocławiu i rozprzestrzenił na inne polskie miasta, gdzie organizował uliczne happeningi. Niecodzienny, żywy zapis prezentujący działania Pomarańczowej Alternatywy w okresie poprzedzającym demokratyczny przełom w Polsce. Etiuda Szkoły Filmowej. 07:45 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 192 WĘGORZEWO Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor O Węgorzewie często mówi się, że jest bramą Mazur. Tu zaczyna się lub kończy najważniejszy szlak żeglugowy Wielkich Jezior Mazurskich. Odnajdą się tutaj także miłośnicy smaku węgorza, a także fani muzyki rockowej. Węgorzewo jest spokojnym miastem, którego piękne okolice przyciągają zarówno wczasowiczów, jak i pasjonatów historii. Pierwszymi osadnikami na terenach obecnego miasta były plemiona pruskie. W drugiej połowie XIII wieku ziemie te zostały zdobyte przez Krzyżaków, a zakonnicy wybudowali tu zamek, który dziś jest najstarszym zabytkiem Węgorzewa. Wybudowany został pod koniec XIV stulecia na wyspie położonej w rejonie ujścia rzeki Węgorapy do Jeziora Mamry. Zamek założony został na planie nieregularnego czworokąta; na wysokiej kamiennej podmurówce. W XVIII wieku przebudowano go w stylu barokowym. 08:15 WETERYNARZE Z SERCEM - /54/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj wizyta w niezwykłym miejscu, gdzie w zgodzie żyją obok siebie strusie, szopy, psy, kangur i setka innych zwierząt. A to wszystko za sprawą pasji doktora Grzegorza Dziwaka, miejscowego "doktora Dolittle". Autorzy odwiedzają też Przytulisko Znajdki, w którym przyszłość podopiecznych stanęła pod znakiem zapytania. Nie zabrakło też informacji, jak uchronić naszych pupili przed problemem guzów listwy mlecznej. 08:45 SEKRETY CZŁOWIEKA Z CHEDDAR (SECRETS OF THE 10, 000 YEAR OLD MAN) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Steven Clarke Film dokumentalny. Kwestia naszej ludzkiej tożsamości nigdy nie była przedmiotem tak gorącej debaty. Teraz nowe, przełomowe techniki badawcze DNA mogą odpowiedzieć na pytanie, skąd pochodzimy i jak wyglądaliśmy? W 2017 roku Muzeum Historii Naturalnej ujawniło wyniki najbardziej oczekiwanej analizy genetycznej w Wielkiej Brytanii przeprowadzanej na najważniejszym pojedynczym szkielecie w historii. Zespół badaczy Muzeum stworzyło pełną sekwencję DNA człowieka z Cheddar liczącego 10 000 lat najstarszego kompletnego szczątku - szkieletu ludzkiego, jaki kiedykolwiek znaleziono w Wielkiej Brytanii. On i jego klan byli jednymi z pierwszych ludzi, którzy zaludnili opuszczoną Brytanię pod koniec epoki lodowcowej. Ponieważ ludzka okupacja tych wysp trwa od tamtej pory nieprzerwanie, tak naprawdę jest on najstarszym przodkiem: pierwszym Brytyjczykiem. 09:40 CZYŚCICIELE NATURY (NATURE'S CLEAN UP CREW) Film dokumentalny, 53 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Robin Bicknell Film dokumentalny o tych stworzeniach, które po nas sprzątają. Dla nas to śmieci. Dla nich to obiad. Wśród nas krzątają się zapracowani padlinożercy, sprytne stworzenia, które w naszym otoczeniu przetwarzają góry odpadów, pozostawionych przez społeczeństwo konsumpcyjne. Codziennie ludzie pozbywają się insektów w jednym największych miast świata - Nowym Jorku. Mają do czynienia z mrówkami przez 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Na jednego mieszkańca przypada dwa tysiące mrówek. W miastach jest obfitość mrówek, które - jak się okazuje - wykonują dla nas pożyteczną robotę. Pełni pasji naukowcy zrozumieli i pokochali te stworzenia, dzięki nim odkryjemy świat padlinożerców. Obalając po drodze niektóre mity, dowiemy się, jak ewoluowali do tej brudnej roboty, jakie korzyści mogą nam przynieść. Sępy, mrówki, lisy, oposy i inne oferują nam wiele korzyści, po prostu dzieląc naszą przestrzeń. Po prostu ekipa sprzątająca to grupa żywotnych stworzeń, z których każde jest piękne na swój sposób. Bez nich tonęlibyśmy we własnych odpadkach i zmagalibyśmy się z wieloma śmiertelnymi chorobami. Wszystkim tym niedocenianym bohaterom należy się więcej szacunku. Bo choć niektóre są dziwne, odmienne lub odrażające to one czyszczą nasze miasta. Więc wyluzujmy i udostępnijmy im trochę miejsca. Pozwalając im spokojnie żyć pomagamy sobie. 10:45 W 24 GODZINY - ODC. 1 NOWY JORK W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 1. NEW YORK) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! W odcinku pierwszym 24 godziny spędzimy w Nowym Jorku, mieście, które nigdy nie śpi. Zaczynamy od Soho, dzielnicy na Manhatanie, która słynie z galerii sztuki, pokazów mody i butików oraz nowej restauracji, Sadelle’s. Z Soho udamy się do najbardziej wyrafinowanej dzielnicy Manhatanu, owianej mitem - Upper East Side. Są tu drogie, zabytkowe budynki, a w nich wykwintne restauracje i ekskluzywne butiki. Oto Mark Hotel. Właśnie udostępnił najdroższy apartament na świecie. Dalej na Grand Central na Dworzec Kolei Podmiejskich, do miejsca, o którego istnieniu wie niewielu: do Klubu Tenisowego Vanderbilt. To trudne miasto, ale o wielkim sercu. Jest fantastyczne, niesforne, agresywne, ekscentryczne, wciąż się zmienia i kipi niczym hiperaktywny gulasz. To czyni je niepodobnym do żadnego innego miasta na Ziemi, a żadne miasto nie wygląda jak Nowy Jork. Nowy Jork jest tylko jeden. 11:15 W 24 GODZINY - ODC. 2 HONGKONG W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 2. HONG KONG) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! W drugim odcinku 24 godziny spędzimy w Hongkongu, jednym z najciekawszych miast południowo - wschodnich Chin. Jest głównym ośrodkiem handlowym i międzynarodowym centrum finansowym. Ze wznoszącymi się drapaczami chmur, mieszanką kultur etnicznych i rodzimych kuchni, Hongkong przyciąga co roku sporą liczbę turystów. Jest to również raj dla miłośników zakupów, z licznymi sklepami dużych marek i kilkoma małymi butikami. Mieszkańcy Hongkongu tworzą niesamowite miasto. Hongkong to także miasto ubrań szytych na miarę. Na każdej większej i mniejszej ulicy znajdziesz wiele zakładów krawieckich. Jesteś tu przez 2 lub 3 dni i w tym czasie mogą ci uszyć marynarkę. Słowa, które najczęściej się tu słyszy to: Lei Ho Ma. Nie jest trudno je wypowiedzieć. Lei Ho Ma - to znaczy "Jak się masz?". Hongkong to dynamiczna, szalona i odurzająca mieszanka. A życie tutaj nabiera coraz szybszego tempa. 11:45 ŻYWIOŁ Reportaż, 16 min, Polska, 1979 Scenariusz: Tadeusz Litowczenko Zdjęcia: Mirosław Skrzypczak Powódź w okolicach miejscowości Kramsk (dawn. woj. konińskie) w 1979 roku. 14 marca wezbrane wody Warty przerwały wały we wsi Święte. W województwie konińskim zalanych zostało ponad 90 tys. hektarów gruntu. W gminie Kramsk woda zniszczyła 840 gospodarstw. W ciągu czterech dni wojsko ewakuowało 1350 osób, 3420 sztuk trzody chlewnej, bydła i koni. Powodzianom dostarczano amfibiami żywność i lekarstwa. Od 23 marca 1979 roku woda zaczęła opadać. Dwa miesiące po powodzi na miejscu tragedii pojawia się ponownie ekipa telewizyjna. Ludzie wracają do opuszczonych domostw. Usuwają szkody i zniszczenia. Pokazują zalane obejścia, opowiadają o swoich nieszczęściach. Zniszczone zasiewy, utracone zapasy. Mimo to potrzeba przetrwania. Paradoksalnie, kolejnym żywiołem, z którym muszą się zmierzyć powodzianie, okazuje się biurokracja. W zakończeniu reportażu nazwiska osób oczekujących natychmiastowej pomocy ze strony państwa. 12:10 HENRYK WARS - PIEŚNIARZ WARSZAWY Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2007 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Scenariusz: Wiesław Dąbrowski Wykonawcy: Irena Santor, Hanka Ordonówna, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Andrzej Piszczatowski, Jan Kobuszewski, Bohdan Łazuka, Jadwiga Andrzejewska, Maria Winiarska, Barbara Winiarska, Anna Janta, Barbara Rylska, Hanna Banaszak, Maria Pakulnis, Jadwiga Barańska Zdjęcia: Kamil Dąbrowski, Jan Komasa, Zbigniew Mazur, Piotr Rejmer Film dokumentalny o wielkim polskim kompozytorze Henryku Warsie, którego twórczość i piosenki są powszechnie znane i do dziś chętnie wykonywane. Wars był również kompozytorem muzyki filmowej do ponad 50 filmów zrealizowanych w Polsce (przed wojną) i ponad 60 w Hollywood (po wojnie), co zapewniło mu trwałe miejsce w literaturze muzycznej. Film został zrealizowany w 2007 roku. Autorów filmu zainspirowało odkrycie nieznanych dotychczas utworów muzyki poważnej skomponowanych przez Warsa. 13:10 BHUTAN, DYKTATURA SZCZĘŚCIA (BHUTAN: THE DICTATORSHIP OF HAPPINESS) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alexandre Spalaikovitch Film dokumentalny o Bhutanie. Bhutan, himalajski kraj wielkości Szwajcarii, liczy zaledwie 800 000 mieszkańców. Leżąc między Indiami i Chinami, długo pozostawał w izolacji. Bhutan jest krajem znanym ze swojego wyjątkowego piękna i wagi, jaką ludzie przywiązują do indywidualnego szczęścia. Świadomość ekologiczna obywateli sprawiła, że jest to jedyny kraj na świecie pozbawiony emisji dwutlenku węgla. W 2008 roku król wpisał koncepcję szczęścia krajowego brutto do konstytucji. Położono nacisk na ochronę środowiska i rolnictwo ekologiczne. Dla wielu mały naród wydaje się wzorem dla reszty świata. Jednak za tą idylliczną fasadą kryje się bardziej złowroga rzeczywistość. Buddyzm jest jedyną religią tolerowaną przez dynastię Wangchuck, która rządziła krajem przez ostatni wiek. Ten bardzo konserwatywny reżim jest ściśle powiązany z wiarą buddyjską. Stada milionerów i gwiazd Hollywood, które przybywają do Bhutanu, aby pracować nad swoją karmą, mogą zostać zakwaterowane tylko dzięki trudowi fatalnie opłacanych pracowników. W tym filmie bada się panowanie dynastii, a także przygląda młodemu ruchowi kontrkultury, który pojawił się od czasu odsłonięcia kraju przez Internet. W tym odizolowanym, buddyjskim państwie telefony komórkowe pojawiły się dopiero dziesięć lat temu. Zdjęcia Bhutanu są bardzo rzadkie, ponieważ sprowadzając aparat do kraju, trzeba udowodnić swoje dobre intencje. Pomimo że Bhutan stopniowo otwiera się na turystykę i wpływy Zachodu, tradycja pozostaje silna. Otwierając kraj na świat, Bhutan będzie musiał dokonać wyboru między prymitywną propagandą a postępem gospodarczym, społecznym i ochroną środowiska. 14:10 ROPUCHY I LUDZIE (TOAD PEOPLE) Film dokumentalny, 52 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Mika Mcknley, Isabelle Groc Film dokumentalny, którego bohaterami są płazy od dawna uważane za istotny składnik globalnej różnorodności biologicznej. Ze względu na wrażliwość na zmiany w środowisku, płazy są szczególnie dobrymi wskaźnikami zdrowia ekosystemu. Spadek ich populacji może sygnalizować zmiany w środowisku, w tym jakości powietrza lub wody - zmiany, które ostatecznie wpływają na inne gatunki zamieszkujące przestrzeń, w tym na ludzi. Kiedy więc populacja zachodniej ropuchy w wiejskiej społeczności Kanady zaczęła spadać, problem ten nie był tylko powodem do niepokoju dla mieszkańców, ale wezwaniem do działania. Ten film podąża za potężnym, kierowanym przez społeczność ruchem na rzecz ratowania tego zagrożonego gatunku. Od lobbowania na rzecz wprowadzenia w życie przepisów dotyczących gatunków zagrożonych wyginięciem, po wprowadzanie zmian strukturalnych w swoich społecznościach. Aby zapobiec ingerencji w migrację ropuch, ci pełni pasji obywatele postawili sobie za misję ochronę siedlisk ropuch. To również opowieść o nadziei i o ludziach, którzy przypominają nam, że ochrona przyrody zaczyna się u nas. 15:10 DZIKA WIELKA BRYTANIA - ODCINEK 8 MIASTA (WILD GREAT BRITAIN EP 8 CITIES) Cykl dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Laura Humphreys Cykl dokumentalny o przyrodzie Wielkiej Brytanii. Dzika przyroda tej wyspy często pozostaje niezauważona. Ta seria pokaże ukryte życie zarówno znanych, jak i mniej znanych, a fascynujących zwierząt, które mają swój dom na wyspie. Każde z różnorodnych siedlisk daje możliwości i wyzwania dla dużych i małych stworzeń. Spotykamy zwierzęta w kluczowych momentach ich życia, kamery przy słabym oświetleniu eksponują rzadko spotykane nocne zachowania, a obiektywy makro skupiają się na mało znanych "Brytyjczykach". Od wybrzeży Kornwalii po Szetlandy, od plaż Norfolk po klify Anglesey, ta seria upamiętnia oszałamiającą przyrodę żyjącą u naszych drzwi. 16:10 CZY ŻÓŁWIE CZEKA ZAGŁADA? (THE LAST TURTLES?) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: John Boyle Ten fascynujący dokument bada wpływ globalnego ocieplenia na przetrwanie żółwi jako gatunku. Poznamy nie tylko kwestię temperatury, która implikuje płeć rodzących się osobników tego gatunku, ale także inne problemy, takie jak znikanie plaż lęgowych z powodu podnoszenia się poziomu mórz. To wszystko przyczynia się do nieubłaganego spadku liczebności tego wspaniałego i wrażliwego gatunku. W ciągu swojego życia pokonują w oceanie dziesiątki tysięcy kilometrów. Mimo to potrafią odnaleźć tę samą plażę wiele lat po tym, jak ją opuściły. Teraz wyspa Raine maleńki fragment bariery koralowej na Oceanie Spokojnym odsłoniła zupełnie nową tajemnicę. Każdego roku nawet 50 tysięcy samic wychodzi tu na brzeg, by złożyć jaja. Badacze dokonali niezwykłego odkrycia. Wygląda na to, że przychodzą tu na świat niemal wyłącznie samice. Prawie w ogóle nie wykluwają się tu małe samce. Jeśli to zjawisko się upowszechni, może zagrozić istnieniu tych pradawnych stworzeń. 17:10 W 24 GODZINY - ODC. 3 BUENOS AIRES W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 3. BUENOS AIRES) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek trzeci to 24 godziny w argentyńskim Buenos Aires. Nie da się ukryć, że Buenos Aires jest jednym z najważniejszych miast Ameryki Południowej. To nie tylko stolica Argentyny, ale również centrum kulturalne i gospodarcze na kontynencie. Mając ok. 3 mln mieszkańców, Buenos Aires jest wyjątkowo energetycznym i tętniącym życiem miastem. Tak za dnia, jak i w nocy. Kosmopolityczna atmosfera przyciąga tu turystów, którzy przede wszystkim liczą na dobrą zabawę. Buenos Aires to miasto o wyjątkowym rodowodzie. Hiszpańscy osadnicy założyli je w 1536 roku, ale opuścili je po kilku latach. Miasto założono ponownie w 1580 roku. Kawę sprowadzili do Argentyny włoscy emigranci na początku XIX wieku. W kawiarniach były białe obrusy, a kelnerzy obsługiwali w smokingach. Ściany były wyłożone drewnem, a z sufitu zwisał żyrandol Tifany’ego za prawie półtora miliona dolarów. Dla elit Buenos Aires zauroczenie jeździectwem obejmuje obsesję na punkcie gry w polo. Puesto Viejo to jedno z najpiękniejszych pól do gry w polo w kraju. W Buenos Aires jest mnóstwo wspaniałych miejsc, ale mecze drużyn River i Boca, zwłaszcza na stadionie Boca, zawsze wywołują dużo emocji. 17:35 W 24 GODZINY - ODC. 4 SYDNEY W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 2. SYDNEY) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek czwarty to 24 godziny w Sydney. Sydney to idealne miejsce, jeśli potrzebujesz długich wakacji z dala od Polski. Interesujące miasto, które wyróżnia się kulturą i wysoką jakością życia, to doskonała propozycja dla wszystkich wymagających podróżników. Sydney jest położone we wschodniej części Australii nad samym Oceanem Spokojnym. Lokalizacja tego miasta między Pacyfikiem a Górami Błękitnymi jest ogromnym atutem przyciągającym wielu turystów. W mieście z taką zatoką jak ta, nie ma zbyt wielkiego wyboru. Jest to jedna z najpiękniejszych zatok na świecie. Większość Australijczyków mieszka na wybrzeżu. Dzięki zatoce, Sydney jest dosłownie otoczone morzem, więc jego mieszkańcy mają z nim specyficzną więź. Morze przyciąga. 18:05 HOLLYWOODZKIE SZALEŃSTWO TIKI (THE TIKI CRAZE OF HOLLYWOOD) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Clara Kuperberg, Julia Kuperberg Hawaje dołączyły do Stanów Zjednoczonych w 1959 roku i stały się ich 50 stanem. Hollywood szybko odkryło bajeczną lokalizację i rodzimą sztukę Pacyfiku, która zamieniła się w syntetyczny egzotyczny świat, odzwierciedlając optymizm tamtych czasów. Książka Thora Heyerdahla "Kon - Tiki" stała się światowym bestsellerem, bary tiki wyrosły wszędzie, Mai Tai było napojem chwili, a wnętrza zostały udekorowane rattanem. Nagość dziewcząt Hula była akceptowalna, ponieważ uważano je za tubylców i część folkloru. Szał zaczął się od filmów "South Pacific" i obrazów z Elvisem Presleyem nakręconych na Hawajach. Marlon Brando był tak zafascynowany lokalnym urokiem, że kupił polinezyjską wyspę i poślubił tahitańską aktorkę. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - NORMANDIA - KRAINA OBFITOŚCI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku wyprawa do Normandii. 20:15 MŁODZI LEKARZE S.III - ODC. 9 SEZON 3 Telenowela dokumentalna TVP, 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Scenariusz: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Mateusz ubrany w ciężki fartuch ochronny asystuje przy operacji kierownikowi Kliniki Chorób Wieńcowych i Strukturalnych Chorób Serca prof. Marcinowi Demkowowi. W lewym przedsionku serca pacjenta montuje implant. Agnieszka z zespołem udziela pomocy mężczyźnie przetransportowanym na SOR przez Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Poszkodowany spadł z trzymetrowej naczepy, parę minut przed zakończeniem zmiany. Ania w zaimprowizowanym szpitalu polowym udziela pomocy anglojęzycznej kobiecie w ciąży. Nagle pojawia się nietrzeźwy i agresywny mąż pacjentki. Daria pomaga dr Martynie Dowgierd w przymiarkach protetycznych u mężczyzny z ruchami mimowolnymi twarzy. Aneta kieruje chorującą na czerniaka pacjentkę na immunoterapię. Jest szansa, że po zastosowaniu tej najnowocześniejszej w onkologii metody, czerniak z przerzutami do węzłów chłonnych i płuc z choroby całkowicie nieuleczalnej stanie się chorobą przewlekłą. Wojtek jako młody lekarz przyjmuje czasem w rodzinnym Libiążu. Jakie jego sekrety zdradzą znający go nie tylko jako doktora pacjenci: ksiądz proboszcz czy dyrektorka szkoły podstawowej, której uczniem był dobre kilkanaście lat temu? 21:10 MŁODZI LEKARZE S.III - ODC. 10 SEZON 3 Telenowela dokumentalna TVP, 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Scenariusz: Alina Mrowińska, Joanna Frydrych Kartki zawierają sto dwadzieścia pytań. Mateusz musi udzielić prawidłowej odpowiedzi przynajmniej na siedemdziesiąt dwa z nich. Wojtek przegląda oferty renomowanych placówek w całej Europie. O radę w wyborze prosi swoją mentorkę, profesor Ewę Mrukwę - Kominek. W Centrum Gamma Knife u prof. Mirosława Ząbka Aneta asystuje przy zakładaniu ramy stereotaktycznej na głowę cierpiącego na newralgię pacjenta. Śruby mocujące przebijają blaszkę zewnętrzną kości. Za chwilę wiązka promieni kobaltowych napromieni jednorazowo nerw trójdzielny. To wystarczy, by ból zniknął całkowicie lub znacząco się zmniejszył. Na SOR trafia 42 - letni motocyklista. Na jego prawej nodze, w obficie krwawiącej ranie wyraźnie widać złamaną kość. Agnieszka, po zbadaniu, przekazuje mężczyznę chirurgowi ortopedzie, który w ciągu kilku sekund nastawia złamanie. Tylko dla widzów o silnych nerwach. Ania zakończyła staż w Kielcach. Już w rodzinnych Katowicach, w Klinice Jednego Dnia, przyjmuje pacjentkę, która przyniosła wyniki badań histopatologicznych po usunięciu polipa. Daria podejmuje ważną życiową decyzję po czterech latach związku. 22:10 TAJEMNICE TRZECIEJ RZESZY POSZUKIWANIE BOMBY HITLERA (LAST SECRETS OF THE THIRD REICH: THE SEARCH FOR HITLER’S BOMB) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Andreas Sulzer, Stefan Brauburger, Christian Frey W ostatnich miesiącach II wojny światowej Amerykanie niezwykle intensywnie pracowali nad produkcją bomby atomowej, obawiając się, że Hitler uzyska możliwość jej zastosowania jako pierwszy. Jak pokazują dokumenty udostępniane ostatnio w ramach otwierania archiwów, już w marcu 1945 r. armia niemiecka przeprowadziła pierwsze testy z nowym rodzajem broni atomowej i zarówno Amerykanie, jak i Rosjanie mieli tego świadomość. Jednak jak daleko zaawansowane były naprawdę prace Hitlera nad bombą atomową? Oficjalnie Amerykanie utrzymywali, że prace Niemców były daleko w tyle, jednak zajmując kolejne połacie ziem III Rzeszy, odkrywali miejsca, plany i nazwiska osób nadzorujących program w niemieckiej armii. Były to sekretne projekty, prowadzone pod ścisłym nadzorem SS w najbardziej odległych zakątkach III Rzeszy, np. w pobliżu austriackiego Linz, w których wykorzystywano pracę więźniów obozów koncentracyjnych. Takich projektów było wiele, a wszystkie one były podporządkowane niemieckiemu programowi atomowemu. 23:15 WETERYNARZE Z SERCEM - /55/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Dzisiaj w naszym programie spotkały się dwie tradycje - medycyna chińska i zachodnia, które - również w weterynarii - potrafią się wspierać, a nie ze sobą konkurować. Zobaczymy to na przykładzie kota Tygrysa oraz wspaniałego, dwudziestopięcioletniego ogiera, Mistera Lovely. Przypominamy też poznanego w poprzednim odcinku naszego dr. Dolittle. Widzimy jak postępuje on z jenotem, który znalazł się w lecznicy dzięki wrocławskiej Ekostraży. W rękach dr. Grzegorza Dziwaka ten dziki zwierzak wydaje się być milusińskim szczeniaczkiem. Jaki los go czeka? Może znajdzie dom wśród innych domowników dr. Dolittle? W naszym Kąciku Adopcyjnym poznacie poszkodowaną w wypadku samochodowym Lunę, która walczy o swoją sprawność. 23:40 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 58 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohaterka odcinka - Dżennet Połtorzycka Stampf’l. 23:55 4 X KRAKÓW - MIASTO KAZIMIERZ POD KRAKOWEM Reportaż, 27 min, Polska, 1987 Autor: Waldemar Janda, Andrzej Geber Krakowski Kazimierz - miasto, które trzeba ocalić. Autorzy reportażu przedstawiają historię założenia miasta Kazimierz przez króla Kazimierza II w 1330 roku jako przeciwwagi dla pobliskiego Krakowa. Współczesny Kazimierz - jedna z najstarszych dzielnic Krakowa, stanowi jeden z najcenniejszych zespołów zabytkowych wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Poznajemy gotycką zabudowę Kazimierza z dominującą bryłą kościoła Bożego Ciała, a następnie historię utworzenia w XVI wieku, nieopodal kościoła, najstarszego w Polsce miasta żydowskiego. Historia dwóch miast, dwóch kultur, które przez wieki rozwijały się oddzielnie acz harmonijnie. Wizyta w kościele Na Skałce - miejscu niezwykłym dla naszej kultury, gdzie mieści się panteon - miejsce pochówku Polaków zasłużonych dla naszej kultury. Z miejsca tego rozciąga się panorama gotyckiego Kazimierza: kościół św. Katarzyny, kościół Bożego Ciała, a na drugim biegunie miasto żydowskie ze swoimi bożnicami i synagogami. Najstarszą z ocalałych bożnic jest Stara Synagoga - przykład architektury renesansowej - miejsce Muzeum Kultu Judaistycznego. Nieopodal bożnicy Starej i świątyni Remu znajduje się XVI - wieczny cmentarz żydowski, który wraz z bożnicą Remu stanowi miejsce święte wyznawców Judaizmu. Sąsiedztwo dwóch kultur czyni z Kazimierza ośrodek godny ratowania i zachowania dla przyszłych pokoleń. Autorzy reportażu, wędrując z kamerą po zaniedbanej, zrujnowanej dzielnicy, stawiają pytanie o przyszłość tego niezwykłego miejsca, pokazując jednocześnie przykłady rewitalizacji zabytków np. Dom Esterki. Podkreślają nieadekwatność środków finansowych przeznaczonych na ratowanie tej niezwykłej ze wszech miar, a obecnie bardzo zaniedbanej, dzielnicy Krakowa. 00:30 NOTACJE - ZDZISŁAW SKWARA. MŁODOŚĆ GÓRNA I CHMURNA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2007 Autor: Lucyna Smolińska Zdzisław Skwara - jeden z pokolenia "Kolumbów", wybitny artysta śpiewak, w chwili wybuchu wojny 19 - letni uczeń warszawskiej szkoły im. Wawelberga i Rotwanda. W programie opisuje swą wrześniową tułaczkę, pobyt w sowieckim łagrze i niemieckim obozie, powrót wiosną 1940 r. do rodzinnego miasta, życie w okupacyjnej Warszawie, walkę w powstaniu warszawskim, w szeregach 101. kompanii saperów Zgrupowania "Gozdawy". Zajmująco opowiada też o swojej drodze artystycznej, m. in. studiach w tajnym konserwatorium, w klasie śpiewu prof. Stanisława Kazury, uczestnictwie w konspiracyjnych koncertach odbywających się w szkołach zawodowych, kawiarniach, kościołach, także tych organizowanych pod egidą Rady Głównej Opiekuńczej. W jenieckim stalagu, w którym znalazł się po upadku powstania, kontynuował swoje artystyczne pasje, współtworząc teatr żołnierski. Po uwolnieniu stał się jednym z organizatorów Polskiego Teatru Objazdowego w Hanowerze. Utrwalił barwne sceny z jego działalności, a także tamtych, powojennych miesięcy, kiedy tysiące takich jak on niedawnych jeńców stanęło przed dylematem: pozostać na Zachodzie czy wracać do Polski. On wybrał to drugie rozwiązanie. Wrócił do Warszawy, gdzie rozwijał z powodzeniem ukochaną działalność artystyczną i pedagogiczną. 00:45 KAMIENNA STRUNA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 1976 Scenariusz: Tadeusz Makarczyński Zdjęcia: Sergiusz Sprudin Wykonawcy: Aleksander Bardini Materiały ikonograficzne dotyczące historii kolumny Zygmunta w Warszawie, m.in. sztych sprzed 300 lat przedstawiający kolumnę Zygmunta na placu Zamkowym w Warszawie, portret króla Zygmunta III Wazy, portret króla Władysława IV - fundatora kolumny, sztych przedstawiający transport i ustawienie kolumny w Warszawie w 1644 r. oraz posąg króla Zygmunta III na sztychu z połowy XVII w. , widok Warszawy i kolumny Zygmunta w czasach "potopu szwedzkiego", król Jan Kazimierz, król szwedzki Karol Gustaw, walki, pacyfikacja polskich wsi; - sztych - rezydencja króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie, konserwacja kolumny - sztych z czasów saskich, kolejna wojna ze Szwecją, król August II Mocny i August III, remont kolumny wykonany przez warszawskiego rzemieślnika Franciszka Dąbrowskiego - sztych Canaletta, Warszawa za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, rozbiory Polski, szubienice pod kolumną Zygmunta, koniec I Rzeczypospolitej - portret Napoleona, kolumna w 1806 r. , remont kolumny w 1810 r. , Warszawa w latach od 1830 do końca XIX w. , fotografie: generalny remont kolumny w latach 80, Krakowskie Przedmieście, Plac Zamkowy, pierwsze tramwaje konne - fotografie: początek XX w. , manifestacje na Placu Zamkowym w 1905 r. , pierwszy strajk powszechny, pochód robotniczy 1 maja, zesłania na katorgę - I wojna światowa, Niemcy w Warszawie, niepodległość Polski 11 listopada 1918 r. , Zamek Królewski i kolumna - fragmenty, filmów arch. z lat 20 30: Krakowskie Przedmieście, Uniwersytet Warszawski, Plac Zamkowy, Ogród Saski, Aleje Ujazdowskie, Łazienki, pucybut, Stare Miasto, robotnicy, dorożkarze, fotograf, szklarze, orkiestra podwórkowa, Restauracja u Fukiera, Restauracja Kamienne Schodki, defilada wojskowa w setną rocznicę powstania listopadowego - film arch.: II wojna światowa, bombardowanie Warszawy, płonący Zamek Królewski, Niemcy pod kolumną Zygmunta, powstanie warszawskie, ruiny Warszawy po wyzwoleniu w styczniu 1945 r. , zniszczona kolumna Zygmunta, pogrzeb dowódców Armii Ludowej, powrót ludzi do Warszawy, sprzątanie gruzu - film arch.: odbudowa kolumny po wojnie, transport bloku granitowego, wykuwanie kolumny przez warszawskich rzemieślników, uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod kolumnę, prezydent Warszawy Stanisław Tołwiński, montaż kolumny i posągu króla, odsłonięcie kolumny 22 lipca 1949 r. 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POWSTAŃCZA BITWA O SZYNY ODC. 227 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Powstańcza bitwa o szyny" Kolej żelazna zmieniła raz na zawsze oblicze wszystkich konfliktów militarnych. Możliwość szybkiego przerzutu ogromnych mas wojska i sprzętu na znaczne odległości zwolniła sztabowych planistów od obowiązku planowania niekończących się przemarszów wraz z kwestią zapewnienia po drodze ogromnej ilości żywności i kwater dla maszerujących. Dziś jesteśmy w Łochowie. W czasie powstania styczniowego przez Łochów przebiegała świeżo wybudowana linia kolejowa. To tu 23 stycznia 1863 roku na dworzec od strony Warszawy wjechał pociąg z powstańcami, którzy z pomocą miejscowej ludności w wyniku walki wyparli stąd Rosjan. Chwila chwały trwała krótko. Pod gradem rosyjskich kul nastąpił odwrót powstańców. Być może to właśnie wydarzenie tak mocno zapadło w pamięć inżyniera kolejowego Ignacego Mystkowskiego, że w maju 1863 roku legło u podstaw jego planu ataku na tę samą linię kolejową, gdy dowodził powstańczym zgrupowaniem. "Potwór na gąsienicach" Nasza kolejna opowieść też pokaże, jak technika odmieniała oblicze pola walki. W przypadku broni, którą zamierzamy pokazać, na szczęście tylko teoretycznie. To 2S7 Pion - największa armata, jaka była na wyposażeniu Wojska Polskiego. 02:30 ŻYCIORYS Dokument fabularyzowany, 28 min, Polska, 1975 Scenariusz: Krzysztof Kieślowski, Janusz Fastyn Zdjęcia: Janusz Petrycki, Tadeusz Rusinek Relacja z posiedzenia Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej rozpatrującej odwołanie robotnika wykluczonego z partii. 03:05 IN TOUCH Film dokumentalny, 61 min, Polska, 2019 Reżyseria: Paweł Ziemilski Scenariusz: Paweł Ziemilski, Łukasz Długołęcki, Haukur Hrafnsson Pełnometrażowy film dokumentalny przedstawiający życie rodzin z małej miejscowości na Mazurach, Starych Juch, której integralność na skutek przypadkowej wizyty obcokrajowca została zburzona. Blisko połowa z tysiąca żyjących tam do tej pory osób wyemigrowała na Islandię. Oddalone od siebie o ponad dwa tysiące kilometrów rodziny, starają się zszyć rozdarcie spowodowane emigracją za pomocą internetowych łącz. Determinacja w połączeniu z możliwościami, jakie dają nowe technologie, pozwalają im na walkę z tęsknotą. Autorzy filmu śledzą losy zarówno tych członków rodzin, którzy zostali na Mazurach, jak i tych, którzy w poszukiwaniu lepszego życia wyemigrowali, pokazują, jaki wpływ na indywidualne historie bohaterów, miał podział społeczności. Niektórzy z nich starają się od swoich korzeni odciąć, większość jednak, mimo nierzadko długiej obecności poza granicami kraju, walczy o utrzymanie jedności z bliskimi. To także próba zdefiniowania, czym jest przynależność do wspólnoty i małej ojczyzny. Jak obecność kultury islandzkiej wpływa na życie nowych emigrantów oraz ich rodzin w Polsce?