TVP Dokument Sobota, 30.09.2023 06:00 DZIKA POLSKA - PUSZCZAŃSKIE PSZCZOŁY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Pszczoły - znane z uli i miodu - pierwotnie były mieszkankami głuchych puszcz Europy, gdzie zasiedlały dziuple starych drzew. Dziś prawdziwie dzikich pszczół już prawie nie ma, a rozliczne odmiany trzymane w pasiekach mieszają się ze sobą. Ale jest nadzieja na powrót dzikich pszczół, bo do polskich puszcz wracają bartnicy. Naukę pobrali od swych kolegów z Baszkirii, gdzie bartnictwo wciąż kwitnie. Odwiedziliśmy dwóch młodych bartników, którzy mają barcie w lasach nad Pilicą. Powrót pszczelich rojów do lasu to szansa na odizolowanie ich od rodzin sprowadzanych przez pszczelarzy z innych okolic kontynentu, które wprowadzają do organizmu naszych pszczół obce geny, co często oznacza zmniejszenie ich naturalnej odporności chociażby na chłody i utrudniające przezimowanie. Bartnictwo to ochrona pszczół, ale też starych lasów i wiekowych drzew, bo tylko w nich można zakładać barcie. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 53 11 LISTOPADA - DZIEŃ NIEPODLEGŁOŚCI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski W dniu Narodowego Święta Niepodległości Radosław Kotarski śledzi historyczne zwyczaje, które od lat Polacy praktykują właśnie 11 listopada. W tym celu między innymi wypieka rogale świętomarcińskie. Zastanawia się także czy w dawnej Polsce istniały obchody niepodległościowe. A jeśli tak, to z czym były związane? 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 195 JEZIORO WIGRY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym przystankiem na mapie podróży po Polsce będzie jezioro Wigry - miejsce fascynujące i tajemnicze, nieco oddalone od najczęściej uczęszczanych szlaków turystycznych. Aby wycieczka po wigierskich szlakach lądowych lub wodnych była jak najciekawsza, warto rozpocząć ją od zwiedzania Muzeum Wigier. Dowiemy się w nim, jakie gatunki ryb żyją w lokalnych akwenach oraz jaka roślinność porasta ich brzegi. Makieta lodowca z trójwymiarowymi zdjęciami pozwoli przenieść się w czasie, a wirtualna podróż batyskafem zaprowadzi aż na dno jeziora. Zabytkiem, który koniecznie trzeba zobaczyć jest pokamedulski klasztor, górujący nad malowniczą linią brzegową jeziora Wigry. Został ufundowany w 1667 roku przez króla Jana Kazimierza II Wazę i należał do najokazalszych w Europie. Dziś nazywany jest perłą Suwalszczyzny. Jezioro Wigry to również raj dla wędkarzy - w zielonkawej, bardzo czystej wodzie żyje wiele cennych gatunków ryb. Króluje tu sieja - ryba o czerwonych oczach, ponadto występują: sielawa, węgorz, szczupak, okoń, sandacz, sum. Nad utrzymaniem populacji tych gatunków czuwają pracownicy wylęgarni ryb. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /57/ Reality show, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Dzisiaj u nas jedyny polski obiekt przyrodniczy wpisany przez UNESCO na listę Światowego Dziedzictwa - Białowieski Park Narodowy i jego mieszkańcy. Wilki, łosie, żubry, ale też koniki polskie, które są bezpośrednimi potomkami tarpanów. Wiecie, że istnieje księga rodowodowa żubrów? Jest systematycznie uzupełniana i stanowi kompendium wiedzy o tych królewskich zwierzętach. Dowiecie się również, na czym polega metoda TPLO i jakim jest dobrodziejstwem dla pacjentów ortopedycznych. Odwiedzamy też Przemyśl, gdzie na nową rodzinę czeka owczarek Ivo. Doktor Radek wyleczył jego stawy. Teraz Ivo czeka na wyleczenie zranionego serca. 08:05 KREATORZY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 1 ROBOTY (SHAPERS OF TOMORROW 01 ROBOTS: A CHANCE FOR HUMANITY?) Cykl dokumentalny, 50 min, Francja, 2018 Reżyseria: Quentin Domart, Clemence Rabeau Seria dokumentalna opowiadająca o ciekawych rozwiązaniach technologicznych w różnych dziedzinach życia. Na całym świecie ludzie wymyślają i projektują przedmioty, które zmienią naszą codzienność. Zasługują na uwagę, ponieważ ich dzieła mogą uczynić nasze życie jaśniejszym, łatwiejszym i bardziej zrównoważonym. Oni kształtują nasze jutro! Wyruszamy z nimi w podróż do przyszłości. W każdym odcinku skupimy się na jednym, określonym temacie, poznamy innowacje, które zmienią nasze życie w dziedzinach takich jak: mieszkania, transport, recykling, odzież, energia, żywność, robotyka. Dowiemy się, co nowego wynaleźli naukowcy, aby chronić i badać dzieła sztuki. W odcinku pierwszym - roboty. Mamy nadzieję, że wkrótce maszyny zastąpią ludzi w wykonywaniu żmudnych i pracochłonnych zadań. Robotyka poczyniła postępy w sterowaniu robotami, inteligentne maszyny zaczęły się pojawiać nawet w zwykłych gospodarstwach domowych, nie mówiąc już o szkołach, szpitalach czy fabrykach. Roboty są już praktycznie wszędzie. Jak będą wyglądały w przyszłości i w jaki sposób ułatwią nam życie? Renaud Didier pracuje nad technologiami, które pozwolą nam na wirtualne wycieczki. Roboty zaprojektowane przez Robin Murphy ratują ludzkie życie. Kathrine Simon chce przy pomocy robotów zmienić metody produkcji. Frank Geffard projektuje egzoszkielety, a Vincent Dupourque pracuje nad maszynami, które pomagałyby w domu seniorom. Ci niezwykli ludzie stają przed ambitnymi wyzwaniami, żeby sprostać wciąż nowym potrzebom ludzkości. To prawdziwi kreatorzy przyszłości. 09:05 PUMY - LEGENDY GÓR LODOWYCH - ODC. 2 (PUMAS: LEGENDS OF THE ICE MOUNTAINS) Film dokumentalny, 50 min, Australia, 2022 Reżyseria: Joubert Dereck Film dokumentalny o pumach. Akcja rozgrywa się w Torres del Paine, paśmie górskim będącym częścią Andów Patagonii w południowym Chile. Realizowany przez trzy lata w ekstremalnych warunkach, opowiada historię rodziny pum. Intymny portret rodzinny: wzruszający, smutny, radosny, a wszystko to na tle jednych z najbardziej spektakularnych krajobrazów Ameryki Południowej. W ciągu dnia obserwuje się zachowania łowieckie, jakich nigdy wcześniej nie widziano. Ulubiona zdobycz pumy, guanako i ich życie. Kondory - stali towarzysze pum. Zamarznięte jezioro, które koty muszą przejść, nawet gdy zaczyna pękać i topić się pod koniec zimy. I mitologia eleganckiego, ale nieuchwytnego kota, który ma ponad 40 różnych imion w obu Amerykach. Odc. 2. Tu - jak w całej Patagonii - Andami rządzą samce. U wybrzeży Chile wiatr wieje z Lądolodu Patagońskiego, jednej z największych rezerw wody słodkiej na świecie. Lato czy zima - to kraina wielu pokoleń pum i miejsce ich odrodzenia. Tutejsi starcy powiadają, że puma rządzi lądem, a kondor - niebem - niosąc wieści bogom. Pojawiła się nowa puma w dolinie. To ciekawska, młoda kocica. 10:05 W 24 GODZINY - ODC. 7 LONDYN W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 4. LONDON) Cykl dokumentalny, 22 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! W odcinku 7 spędzimy 24 godziny w Londynie, stolicy i największym mieście w Anglii oraz w Wielkiej Brytanii. Przez wielu uważane za kulturalne i rozrywkowe centrum Europy. Londyn oferuje tak wiele, że jeśli chcielibyśmy zobaczyć wszystko i odwiedzić każdą jego atrakcję, to i półroczne odwiedziny mogą okazać się niewystarczające. Samo miasto jest swoistym międzynarodowym tyglem. Znajdziemy tu każdą możliwą kuchnię i zaobserwujemy chyba każdą istniejącą kulturę. 10:30 W 24 GODZINY - ODC. 8 SZANGHAJ W 24 GODZINY (IN 24 HOURS 8. SHANGHAI) Cykl dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania/USA, 2015 Reżyseria: James Williams Seria podróżnicza, w której odwiedzimy najbardziej atrakcyjne miasta świata. Każde z nich w 24 godziny. Czyli będzie to wizyta w przysłowiowej pigułce. Szybko i treściwie. Najciekawsze miejsca, zabytki, widoki i ludzie, gościnni i otwarci na turystów. Bo zapracowani podróżnicy mają mało czasu. Chcą też odwiedzić miejsca tzw. "must see". Od rana do późnych godzin wieczornych gospodarz programu, dziennikarz CNN James Williams przedstawia widzom najbardziej wyjątkowe i ekskluzywne miejsca: Nowego Jorku, Hongkongu, Barcelony, Montrealu, Bangkoku, Cape Town, Auckland, Miami, Buenos Aires, Mediolanu, Los Angeles, Londynu, Szanghaju, Atlanty i Sydney. Jeśli masz gdzieś tylko 24 godziny, podpowiemy Ci, jak je spędzić! Odcinek ósmy to 24 godziny w Szanghaju. W nazywaniu tego miasta Królową Orientu nie ma ani krzty przesady. To największe pod względem liczby ludności miasto w Chinach, a także trzecie, co do wielkości, miasto portowe na świecie, zadziwia nowoczesną architekturą, bogactwem, a także przemieszaniem różnych kultur i zwyczajów. W Szanghaju roi się od wieżowców, wielkich telebimów i kolorowych neonów, ale jest też w nim dużo zieleni i sporo zabytków z epoki kolonialnej. Szanghaj jest bezsprzecznie jedną z najbardziej popularnych destynacji turystycznych w Chinach, a wycieczki do Szanghaju są nie tylko liczne, ale też urozmaicone pod względem programu zwiedzania. 10:55 LUWR PONADCZASOWY (THE TIMELESS LOUVRE / LE LOUVRE) Film dokumentalny, 44 min, Francja, 2019 Reżyseria: Anne - Claire Danel Od ponad 200 lat położony w Paryżu Luwr jest obowiązkowym miejscem odwiedzin oraz źródłem wzruszeń, marzeń i fantazji. Muzeum mieści się w Pałacu Luwru (Palais du Louvre) znanym już w średniowieczu. Znajduje się tu ponad 38 000 dzieł sztuki. Nigdy nie przestaje urzekać, zadziwiać i angażować gości. Ten dokument to podróż do tego pięknego miejsca, w którym pracuje dwa tysiące ludzi, aby zadbać o wszystko i utrzymać w dobrej kondycji. Spotkamy tych, którzy są od dawna związani z tym miejscem. Skorzystamy z wyjątkowych archiwów i opinii ważnych osób. Zbadamy, co powoduje, że to miejsce jest tak ponadczasowe i wieczne. 11:45 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - ALINA MROWIŃSKA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Panorama polskiego dokumentu - filmowe portrety twórców, ich drogi artystycznej i twórczości na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem odcinka jest Alina Mrowińska. 12:25 BV DOSHI. OBIETNICA ARCHITEKTA (THE PROMISE. ARCHITECT BV DOSHI / DAS VERSPRECHEN. ARCHITEKT BV DOSHI) Film dokumentalny, 90 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Jan Schmidt - Garre Film dokumentalny o Balkrishna Doshi (1927 - 2023), który był jednym z najbardziej wpływowych indyjskich architektów XX wieku i zdobywcą prestiżowej nagrody Pritzkera, czyli odpowiednika Nagrody Nobla w dziedzinie architektury. Projektował przez ponad 70 lat. Współpracował z Le Corbusierem i Louisem Kahnem. Wymyślał to, o czym dyskutują dzisiaj młodzi architekci. Od lat 60. XX wieku budował w sposób zrównoważony: z lokalnych materiałów, energooszczędnie, z naturalną klimatyzacją. Od lat 80. XX wieku tworzył tanie osiedla mieszkaniowe, które były dalej rozbudowywane przez mieszkańców slumsów dużych indyjskich miast, co umożliwiało im awans społeczny. Film opowiada o jego życiu i dorobku. Podróżujemy z Doshim od europejskiego modernizmu lat 50. XX wieku do współczesnej architektury. Odwiedzamy indyjskie budowle Le Corbusiera i Louisa Kahna, których projekty realizował z nimi jako młody architekt. Poznajemy też jego innych nauczycieli. Obserwujemy, jak Doshi rozwija nowe projekty w swoim biurze w Ahmedabadzie razem z czterema partnerami i sześćdziesięcioma pracownikami. Odwiedzamy zaprojektowane przez niego inne ważne budynki w Bangalore, Indore i Ahmedabadzie. Doshi nigdy nie był formalistą. W centrum jego uwagi zawsze była jednostka, która jako student, pracownik, gość lub mieszkaniec korzystała z jego budynków w sposób użytkowy. Dla głęboko wierzącego Doshiego źródłem inspiracji były także religijne rytuały. Razem z nim odwiedzamy hinduskie świątynie i islamskie meczety, które ukształtowały jego architektoniczne idee. Jego bystrość umysłu, humor i mądrość tworzą obraz człowieka, od którego możemy nie tylko nauczyć się, jak budować po ludzku, ale przede wszystkim jak być prawdziwym humanistą. BV Doshi zmarł w wieku 95 lat, 24 stycznia 2023 w Ahmedabadzie w Indiach. 13:20 OPOWIEŚĆ O PTAKACH I LUDZIACH Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1975 Reżyseria: Barbara Bartman - Czecz, Janusz Czecz Scenariusz: Barbara Bartman - Czecz, Barbara Wachowicz Zdjęcia: Janusz Czecz Sokolnicy i sokoły. Ukrócenie, unoszenie, uwabienie, w pole noszenie. Wszystkie etapy układania drapieżnych ptaków przez sokolników. Czy komuś przyszłoby do głowy, że takie układanie może mieć związek z ochroną ginących gatunków? W filmie przeplatają się ze sobą dwa wątki. Jeden z nich, w oparciu o stare szychty i reprodukcje ukazuje dawną sztukę łowiectwa zwaną sokolnictwem. Drugi, poświęcony ochronie gatunku ptaka, któremu grozi wyginięcie, ukazuje prace prowadzone w Stacji Badawczej Polskiego Związku Łowieckiego w Czempiniu, mające na celu przystosowanie jastrzębia gołębiarza do samodzielnego życia na wolności. Autorem metody zmierzającej do restytuowania jastrzębi w środowisko naturalne jest dr Zygmunt Pielowski. 13:40 NA PTASIEJ WYSPIE Film przyrodniczy, 16 min, Polska, 1947 Reżyseria: Włodzimierz Puchalski Scenariusz: Włodzimierz Puchalski Film przyrodniczy zrealizowany na wyspie na stawie Grabownica w okolicach Milicza (ok. 70 km od Wrocławia). Zapoznaje widza z charakterem środowiska przyrodniczego i pokazuje świat dzikiego ptactwa na dziewiczej wyspie. 14:00 WSZYSTKO O TORBACZACH - ODC. 2 OD PUSTYNI PO NIEBO (THE WONDERS OF MARSUPIALS FROM THE DESERTS TO THE SKIES) Film dokumentalny, 49 min, Australia, 2016 Reżyseria: Edward Saltau, Daniel Hunter Trzyczęściowa seria dokumentalna o torbaczach, badająca ich ewolucję, dzięki której poradziły sobie z wyjątkowymi i trudnymi wyzwaniami życia w Australii. Wizualna uczta oszałamiających australijskich krajobrazów. Seria przedstawia kangura rudego, koale, niełazy tygrysie, bandykoty, potaroo i nie tylko. Spotkamy największe i najmniejsze torbacze, a także najrzadsze i odnoszące największe sukcesy. Oprócz spotkania z niesamowitą różnorodnością australijskich torbaczy, dowiemy się, jak powstały te stworzenia i jak przybyły na ten ogromny, wyspiarski kontynent. Część 2 - "Od pustyni po niebo". Znalezienie chłodniejszego miejsca na pustyni jest prawdziwym wyzwaniem. Życie pod ziemią to sposób przetrwania, pozwalający zwierzętom chłodzić się i nie tracić za dużo płynów. Najlepiej się to udaje wombatowcom szerokogłowym. Samiec kopie sobie dom. To ciężka praca, ale musi ją dobrze wykonać, bo od tego zależy jego życie. Spędza 75% czasu pod ziemią. Duże pazury i silne łapy pomagają w wykopie. Tam w dole jest znacznie chłodniej... Popołudniu temperatura się obniża i pora żerować - bo kopanie bardzo uszczupliło mu rezerwy energii. Jego sekret kryje się pod ziemią. Wielu szuka schronienia pod ziemią, ale są tacy, co mierzą wyżej. Workolotokształtne to jedne z najbardziej różniących się od reszty grup torbaczy. Są znakomicie przystosowane do życia w koronach drzew. 15:00 NA KRAWĘDZI - ODC. 3 GORĄCO (ON THE EDGE 3. HEAT) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Laurent Ramamonjiarisoa Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o tym, co dzieje się z ludzkim organizmem w ekstremalnych warunkach. Marc poddaje się kolejnym wyzwaniom, które spowodują, że znajdzie się w ekstremalnie niskich lub wysokich temperaturach, na wysokości lub bardzo głęboko oraz poddany będzie ogromnym prędkościom lub bardzo wymagającym testom na refleks. Spotka się z różnymi specjalistami, naukowcami i sportowcami, którzy będą go trenować, testować i dawać rady jak robić postępy. Odc. 3 - "Gorąco". Tym razem wyzwaniem będzie wysoka temperatura. Marc podejmie samotną wędrówkę - 150 km, w ekstremalnym upale po tunezyjskiej pustyni. Później będzie dokonywał testu i sprawdzał, jak zachowa się organizm w komorze klimatycznej w temperaturze 45 st. C. Nauczy się znosić upał, zarządzać wysiłkiem, przekraczać swoje granice, pocić się. Aby przejść 100 km na Saharze trzeba zaadaptować ciało, słuchać go, wzmacniać mięśnie i nie zapominać o nawadnianiu. Poznamy też Philippe Frey'a, który nosi przydomek "biały nomada". Pustynia sama ustala zasady. Człowiek nie zapanuje nad wszystkim. To królestwo natury, a człowiek może tylko odczuwać względem niej respekt. To będzie prawdziwa próba sił. 16:00 CHEMICZNY ŚWIAT - ODC. 1 POCZĄTKI (THE CHEMICAL WORLD EP. 1 ORIGINS) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2021 Reżyseria: Marck Radomsky, Alice Tylor Scenariusz: Dr Jordan Nguyen Seria dokumentalna (3 odcinki) o tym, jak chemia ukształtowała naszą planetę, ludzkie życie i całe życie na Ziemi od gigantycznego płetwala błękitnego do najmniejszego organizmu jednokomórkowego. Co zaskakujące, ze wszystkich pierwiastków chemicznych w układzie okresowym tylko sześć: węgiel, wodór, azot, tlen, fosfor i siarka łączy się, tworząc wszystko, co znamy, od planet w naszym Układzie Słonecznym po niewidzialne bakterie i wirusy. Odc. 1. Przełomowe odkrycia naukowe i technologiczne, które pozwoliły nam zrozumieć, jak zaczęło się życie, jak ewoluowało, co je utrzymuje, jak człowiek wykorzystał wiedzę o chemii, aby poprawić swoją egzystencję. Od czasu odkrycia struktury DNA w 1955 r. i późniejszego zsekwencjonowania całego ludzkiego kodu genetycznego przez Human Genome Project w 2000 r. , naukowcy coraz bardziej potrafili wyjaśnić reakcje chemiczne zachodzące w organizmie człowieka. Dzięki temu można teraz leczyć wcześniej nieuleczalne choroby genetyczne, rozumieć rolę, jaką chemia odgrywa w miłości, wyjaśniać tajemnice macicy i jak nienarodzony płód kontroluje chemicznie zarówno matkę, jak i ojca. Znaleziono nawet sposoby na spowolnienie nieuchronnego słabnięcia naszych ciał z powodu starzenia się. 17:05 ŚWIATOWE DZIEDZICTWO HISZPAŃSKICH MIAST - CORDOBA (WORLD HERRITAGE SPANISH CITIES) Cykl dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2019 Reżyseria: Antonio Urrea, Ivan Bayon Spektakularna seria dokumentalna - wycieczka po 5 miastach w Hiszpanii, które są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zabytki, ciekawostki, najpiękniejsze miejsca i ludzie - mieszkańcy tych miast. W tym odcinku - Cordoba. 18:10 PASJONACI S.II - SEZON 2 ODC. 4 WOLONTARIUSZ Dokument fabularyzowany, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Danuta Damek, Agnieszka Szygenda, Artur Dziurman Aktorzy: Anna Sikora, Maciej Szmidt, Barbara Cekiera, Dorota Ziental, Katarzyna Jamróz, Anna Korcz, Gabriela Poniedziałek, Helena Suchan, Janusz Ptak, Andrzej Beja - Zaborski, Krzysztof Bartosz, Aldona Jankowska, Maria Słowiak, Małgorzata Wiecha, Mieczysława Kołton Zdjęcia: Jacek Fabrowicz Aktorzy Teatru Aktora Niewidomego ITAN powracają. W drugim sezonie serialu, dobrze znani nam bohaterowie, nadal walczą o siebie i swoich bliskich. Serial pokazuje, jak mierzą się z problemami i pokonują przeszkody, które stawia przed nimi życie. A jest tego dużo: Krzysiek i Monika zamieszkują razem, ale cieniem na ich związku kładzie się samotność matki Krzyśka. Elę dopada depresja i brak wiary w siebie, jednak od czego są przyjaciele? Mietek nadal marzy o miłości, na razie musi skoncentrować się na opiece nad chorą matką. Alicja tęskni za Gdynią, co wiąże się z dylematem rozstania się z Jaśkiem. Codzienność zmusza wszystkich do trudnych wyborów. Najważniejsze, że po okresie impasu aktorzy dostają dwie wiadomości: jedną o przyznaniu dotacji na nową sztukę - "Wesele po krakowsku", a drugą - jeszcze bardziej niezwykłą - o przyznaniu im wymarzonego budynku na przyszłą siedzibę teatru. Każdy osiągnięty cel jest zaledwie początkiem nowych wyzwań. W tej serii poznajemy również kilku nowych bohaterów: niewidome małżeństwo z Wrocławia, a także uzdolnione niewidome artystki jak Patrycja czy Liliana. Poznając ich historię, poznajemy również ich problemy i ludzi, których los stawia na ich drodze. Zobaczymy, jak radzą sobie w codziennych sytuacjach. Poznany internetowe radio dla niewidomych. Opowieści fikcyjne mieszają się z prawdziwymi, a scenariusz pisze samo życie. Odc. 4 - "Wolontariusz". Danka rozmawia w biurze z mecenaską, która pomaga przejrzeć umowę z urzędu marszałkowskiego. Do Bruna przychodzi dyrektorka szpitala ze zbuntowanym nastolatkiem - Mateuszem, który podejmuje wyzwanie Bruna i zgadza się zostać tymczasowym wolontariuszem w teatrze ITAN. Danka spotyka się z dyrektorką banku. Rozmawiają o przedstawieniu dla dzieci pracowników tej placówki. Maciek poznaje atrakcyjną pasażerkę, Kasię, którą odwozi na lotnisko. Podczas kursu zobowiązuje się odebrać kobietę z lotniska po jej powrocie do Krakowa. Leon i Walenty jadą sprinterem. Nieoczekiwanie trafiają na komendanta, który po przeprowadzonej kontroli prosi mężczyzn o polecenie dobrego masażysty. Walenty rekomenduje komendantowi wizytę w biurze ITANA. Trwa próba "Wesela..", na której pojawia się Mateusz. Chłopak zaczyna się interesować dobrze znaną wszystkim wolontariuszką Olą. 18:40 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 33 JAK SMAKUJĄ KRESY? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Skoro pierogi ruskie nie pochodzą z Rosji, to skąd się wzięła ich nazwa? Czym różni się barszcz ukraiński od swojej polskiej wersji? Radek Kotarski przemierza pola, restauracje i targi Ukrainy. Szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego o tym rejonie mówiono spichlerz Europy. Razem ze swoimi przewodnikami po kresowych smakach przygotowuje potrawy w profesjonalnej restauracji, na polu i w zwykłym domu. Pokaże też, ile słodyczy znajdziemy w połączeniu ogórków i miodu. 19:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 8 BORY TUCHOLSKIE Magazyn, 21 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Bory Tucholskie. To jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce. Zachowały się tu stanowiska rzadkich gatunków roślin oraz zwierząt. Można tu spotkać m.in.: bieliki, zimorodki, gągoły czy żurawie. W ostatnich latach coraz częściej pojawiają się tu wilki. Prawdopodobnie to właśnie tutaj przed wiekami żył tur. W 2010 roku Bory Tucholskie otrzymały statut Rezerwatu Biosfery. Oznacza to, że należą do międzynarodowej sieci obszarów objętych ochroną. Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie jest najmłodszym i największym tego typu terenem w Polsce, obejmującym obszar prawie 320 tys. ha. W tym rejonie Polski oprócz pięknej przyrody można też zobaczyć m.in. zamek w Człuchowie - twierdzę obroną chroniącą niegdyś południowo - zachodnią granicę państwa krzyżackiego. Olbrzymi obszar Borów Tucholskich gwarantuje różnorodność atrakcji i przygód. Warto wybrać się tu na dłużej lub wracać do Borów kilkakrotnie, w różnych porach roku. 19:50 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 9 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Klimala, Ewa Wołkanowska - Kołodziej, Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala Lektor: Paweł Sędziak Zdjęcia: Bartosz Frątczak Muzyka: Joanna Fidos Dorota Sokołowska, dziewczyna, o której się mówi. Chodziła do polskiej szkoły w Wilnie (ale swoje dziecko posłałaby do litewskiej). Maturę zdała jako jedna z najlepszych uczennic w całym kraju. Jest studentką Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego (bo uważa, że na studia na najlepszych uczelniach świata ma jeszcze czas). Prowadzi audycję w litewskim państwowym radiu LRT i nie wyklucza, że kiedyś zostanie prezydentką Litwy. 20:25 SOLIDARNOŚĆ WALCZĄCA KONTRA KOMUNIZM Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Włodzimierz Kuligowski Scenariusz: Włodzimierz Kuligowski Zdjęcia: Marcin Krynicki, Ładysław Lipkowski Film opowiada o fenomenie Solidarności Walczącej i organizacji, która powstała w 1982 roku, tuż po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. W swoim programie dążyła do pełnej niepodległości Polski, upadku komunizmu i imperium sowieckiego. Miała swój wywiad i kontrwywiad, z którymi współpracowało kilkudziesięciu funkcjonariuszy komunistycznych służb specjalnych, oraz swoich przedstawicieli w wielu krajach w Europie, USA i Kanadzie. Dokument fabularyzowany "Solidarność Walcząca kontra komunizm" odkrywa wiele nieznanych faktów z historii tej organizacji. M. in. pokazuje akcje specjalne i ujawnia prowokacje komunistycznych służb specjalnych. W filmie wykorzystano wiele archiwalnych materiałów filmowych, do tej pory nigdzie nie pokazywanych. Występują m.in.: dr Kornel Morawiecki, założyciel i przewodniczący SW, oraz płk Piotr Wroński, były oficer elitarnego wydziału XI Departamentu I MSW (cywilnego wywiadu PRL). Także wielu działaczy tej organizacji, którzy są teraz politykami (premier Mateusz Morawiecki), menedżerami, naukowcami. 21:20 ŻUBRY WCZORAJ I DZIŚ Film dokumentalny, 34 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bartosz Klamra Scenariusz: Wanda Olech Film dokumentalny, którego głównym bohaterem jest żubr. Każdy żubra zna i wie, jak on wygląda. Jednak znajomość jego potrzeb, zwyczajów, diety czy behawioru nie jest już tak powszechna. Żubry dużo czasu poświęcają na spokojne przeżuwanie, leżąc w lesie, gdzie mniej dokuczają im owady. Żubrom potrzeba przestrzeni, wody, pokarmu i spokoju. Obecnie mamy ponad dwa tysiące żubrów w sześciu wolnych populacjach w całej Polsce. Po I wojnie światowej w kraju nie został ani jeden dziko żyjący żubr. Długi był to proces, żeby odtworzyć populację tych pięknych zwierząt. 22:05 RESET - ODC. 2 Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2023 Autor: Michał Rachoń Film dokumentalny pokazujący politykę międzynarodową oraz relacje Polski z krajami NATO oraz Rosją. Kulisy prowadzenia tej polityki w rozmowach ze specjalnymi gośćmi. 23:20 DOM STARYCH KOBIET Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1957 Reżyseria: Jan Łomnicki Życie staruszek w Państwowym Domu Starości. 23:30 JUBILEUSZOWY Reportaż, 9 min, Polska, 1967 Zdjęcia: Kurt Weber Reportaż z życia małego miasteczka, przez które wiedzie trasa XX Wyścigu Pokoju. 23:40 MISTRZ NIKIFOR Film dokumentalny, 6 min, Polska, 1956 Reżyseria: Jan Łomnicki Amatorskie malarstwo Nikifora z Krynicy. 23:50 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 61 Felieton, 7 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka - Barbara Otwinowska. 00:05 USTRZELIĆ MAFIĘ (SHOOTING THE MAFIA) Film dokumentalny, 93 min, Irlandia/USA, 2019 Reżyseria: Kim Longinotto Scenariusz: Kim Longinotto Muzyka: Ray Harman Letizia Battaglia to znana postać we Włoszech. W latach 70. XX wieku była pierwszą włoską fotoreporterką dokumentującą brutalne morderstwa i wpływ mafii na życie zwykłych ludzi. Jej czarno - białe zdjęcia z tamtego czasu nie straciły siły przekazu. Dokumentują historię Cosa Nostra, ukazują rzeczywistość przemocy, krwi, władzy i kontroli, jaką sprawowała mafia. Uderzające, szokujące, wymagające odwagi i rejestrowane z narażeniem życia fotografie portretują bezwzględny świat ucisku i strachu. Przedstawiają sycylijską codzienność: od ślubów po brutalne morderstwa kobiet i dzieci. Dokumentują historię ludzi, którzy z powodu obawy o swoje życie decydowali się milczeć o popełnianych zbrodniach. Zdjęcia są wyzywające i jednocześnie namiętne, podobnie jak życie Battaglii, która świadomie zrywała z konwenansami społecznymi. Letizia Battaglia po ślubie, który zakończył się wczesnym rozwodem, żyła w wolnych związkach, przeważnie ze zdecydowanie młodszymi od siebie partnerami. Film jest portretem tej wyjątkowej osobowości. Przeplata czarno - białe fotografie z materiałem archiwalnym z tamtych czasów i szczerymi rozmowami z artystką, która neguje romantyczną narrację o mafii i przedstawia jej prawdziwe, okrutne oblicze. 01:50 NIEPOGODZENI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2013 Reżyseria: Alina Mrowińska Scenariusz: Alina Mrowińska Zdjęcia: Adam Fręśko Bohaterami filmu są: niewidoma od urodzenia Monika i jej mąż Wojtek z porażeniem mózgowym. Wspierają się i uzupełniają, nie godzą się ze swoją niepełnosprawnością, mają takie same marzenia jak ludzie zdrowi. Towarzyszymy im w czasie drogi do szpitala w Bydgoszczy, gdzie Wojtek ma mieć przeprowadzoną operację wszczepienia stymulatorów do półkul mózgowych. Ma ona zredukować jego ruchy mimowolne, poprawić mowę. Czy operacja się uda? Jak Monika i Wojtek poradzą sobie ze swoimi oczekiwaniami i emocjami? 02:45 PRZYCZYNEK DO PORTRETU. JAN KOTT Film dokumentalny, 61 min, Polska, 1994 Reżyseria: Renata Czarnkowska - Listoś Scenariusz: Renata Czarnkowska - Listoś Zdjęcia: Hubert Waliszewski Program poświęcony Janowi Kottowi, najbardziej znanemu w świecie polskiemu krytykowi i teoretykowi teatru, jednemu z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej szkoły eseju. Urodził się w 1914, w Warszawie, od 1966 mieszkał w Stanach Zjednoczonych, wykładając m.in. w Yale i Berkeley. Zmarł w 2001 roku. Rozpoczynał twórczą działalność po wojnie, jako członek redakcji tygodnika "Kuźnica" wspierał "literaturę socjalistyczną" spełniającą wymogi marksistowskiego myślenia o sztuce. Z partii komunistycznej wystąpił w 1957 roku. Przez kilkanaście lat czynny recenzent teatralny, zasłynął nowymi odczytaniami klasyków, przede wszystkim Szekspira. Jego "Szkice o Szekspirze" stały się bodaj najpoczytniejszą w świecie książką krytycznoliteracką polskiego intelektualisty. Kott interpretował elżbietańskiego dramaturga poprzez filozoficzne, egzystencjalne i polityczne doświadczenia XX wieku. Także doświadczenia osobiste - wątki zaczerpnięte z własnej, niezwykle barwnej, biografii są stałym elementem jego twórczości, stając się pisarską sygnaturą. Podobną metodą posłużył się Kott, czytając grecką tragedię i ukazując jej współczesność. Dramaty Ajschylosa czy Sofoklesa stały się w tej perspektywie zapisem doświadczenia uniwersalnego: okrucieństwa losu, odmowy wyrażenia zgody na świat i tych, którzy nimi rządzą: bogów i władców. Dla autora "Zjadania bogów" teatr zawsze był czymś więcej niż tylko jedną ze sztuk - stawał się figurą ludzkiego życia, urządzenia świata. 03:55 HYBRYDY - STARE ŚMIECI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2003 Reżyseria: Tadeusz Pikulski Scenariusz: Tadeusz Pikulski Historia słynnych "Hybryd" z epoki "mokotowskiej" widziana oczami artystów związanych z klubem. Pierwsze lata działalności klubu wspominają m. in. Jan Pietrzak, Wojciech Młynarski, Józef Waczków. Ilustracją do filmu są bogate materiały z archiwum TVP. W "Hybrydach" grano w brydża i bilard, dyskutowano, przede wszystkim jednak od samego początku królował w nich jazz. Powstał zespół jazzowy Hot Club Hybrydy, który już w 1957 roku z powodzeniem wystąpił na II Festiwalu Jazzowym w Sopocie. Na Mokotowskiej grywali Zbigniew Namysłowski i Krzysztof Komeda. Śpiewała Wanda Warska, a wkrótce dołączyły do niej dwie wokalistki jazzowe stawiające w "Hybrydach" pierwsze artystyczne kroki - Fryderyka Elkana i Urszula Dudziak. Na Mokotowską ciągnęła nie tylko brać studencka. Klub dość szybko stał się miejscem elitarnym, nieco snobistycznym. Można w nim było spotkać znanych aktorów, pisarzy, dziennikarzy. Bywał tam Leopold Tyrmand, który zresztą podsunął młodym jazzmanom ideę zorganizowania Jazz Jamboree. Rodziła się legenda "Hybryd".